Over de auteur. Tja, de auteur. Mijn naam is Peter van Veen, eigenaar en (samen met mijn vrouw Hetty) de drijvende kracht achter Moor Fotografie.

Transcriptie

1

2 Over de auteur Tja, de auteur. Mijn naam is Peter van Veen, eigenaar en (samen met mijn vrouw Hetty) de drijvende kracht achter Moor Fotografie. Als hobbyist ben ik begonnen met fotograferen toen het digitale tijdperk aanbrak. Eerst met een compact, maar al heel snel met een spiegelreflexcamera. Een totale autodidact, alles heb ik mezelf eigen gemaakt. Door veel te lezen, kijken en vooral DOEN. En daarom weet ik als geen ander hoe het voelt om met een camera in handen te staan, te weten wat je wilt bereiken, maar niet weten hoe. Mijn kennis delen is iets wat ik erg hoog heb staan. Al jaren deel ik die op waar over de meest uiteenlopende onderdelen van de fotografie wordt geschreven. Ook de nodige inspiratie is daar te vinden in de beelden die ik daar laat zien. Enige tijd geleden heb ik de Moor Fotografie Praktijkschool opgericht. Een lang gekoesterde wens die al lang sluimerde, zag daarmee het daglicht. Al mijn kennis en kunde heb ik daar in gestopt. Met deze Fotografie Praktijkschool ligt het ook binnen jouw mogelijkheden om jezelf op eigen kracht en/of met de hulp van anderen jezelf steeds weer te verbeteren. Mensen Leren Fotograferen. Dat is waar ik voor sta! 2

3 1Tip 1 - Zonnige 16 Regel Er zijn altijd wel situaties waarin je niet helemaal zeker bent welke manuele setting nu de beste zijn in de gegeven situatie. Natuurlijk is er de bekende trial and error methode, maar daar is niet altijd tijd voor. Een handige regel die je kunt hanteren bij manueel fotograferen in de buitenlucht is de Zonnige 16 Regel. Natuurlijk zijn we allemaal een beetje (veel) verwend door alle toeters en bellen die een digitale camera tegenwoordig heeft. Maar het is nog niet zo heel lang geleden dat een camera geen LCD op de achterkant had. Nog een beetje verder terug in de tijd en een camera had niet eens een ingebouwde lichtmeter! Moet je toch eens voorstellen... geen LCD en geen lichtmeter. Dat zou toch een beetje voelen als blind fotograferen en maar hopen dat het eindresultaat een beetje acceptabel is. Uit die tijd is de Zonnige 16 Regel ontstaan. Fotografen wisten dat je met deze regel altijd aardig dicht bij de juiste belichting zat. Begin met het diafragma op f/16. Dan stel je de ISO in en vervolgens de sluitertijd op een waarde die gelijk is aan de ISO. Dus bijvoorbeeld: f/16, ISO 100 op 1/100s. In helder daglicht zal deze instelling je voorzien van een gelijkmatig belichte foto, met voldoende detail zichtbaar. VOORBEELD: f/16, ISO 200, 1/200s Variatie voor een snellere sluitertijd: f/8, ISO 200, 1/400s Variatie voor minder scherptediepte: f/5.6, ISO 200, 1/800s 3

4 Nikon D Sigma 105mm f/ ISO mm f/16 1/100s 4

5 2Tip 2 - Hoeveel foto s zijn er gemaakt? Heb jij je ook weleens afgevraagd hoeveel foto s er nu al met je camera zijn gemaakt? Of heb je ooit een camera gekocht of verkocht en gevraagd hoeveel foto s er met die camera gemaakt zijn? Sommige camera s laten die info zien via het menu, maar veel ook niet. Hier is een manier waarmee het wel kan. Deze website ( stelt je in staat om een foto te uploaden. Een beetje geduld is wel nodig, want het kan wat lang duren voor de metadata uit het bestand tevoorschijn komt. Maar het is de moeite van het wachten waard, want je krijgt informatie die nergens anders zichtbaar is. Komt de data eenmaal op het scherm, scroll dan naar beneden en zoek naar Shutter Count. Gebruik je een Canon camera, kijk dan naar het File Index nummer. Dat is alles. Wat je nu ziet is het aantal foto s die met deze camera zijn gemaakt op het moment dat dit betreffende beeld is gemaakt. Daarnaast is het ook mogelijk om deze gegevens te zien in foto s die je hebt staan op Flickr. Selecteer een foto en klik op Actions en dan op View Exif Info. Wil je deze info niet zichtbaar hebben, dan kun je dat in je profielinstellingen op Flickr aanpassen. 5

6 Nikon D Nikkor 300mm f/4 --- ISO mm f/4 1/640s 6

7 3Tip 3 - Vastleggen voor HDR HDR (High Dynamic Range) foto s kom je geregeld tegen. En daar is best een goede reden voor. Een camera kan slechts een deel vastleggen van het dynamisch bereik wat we met onze ogen kunnen waarnemen. Wanneer je geconfronteerd wordt met een heldere en zonovergoten dag is het dynamisch bereik tussen de schaduwen en de hooglichten te extreem om door een camera vastgelegd te worden. Dat is een mooi moment om een HDR foto te maken. Let op: er zijn een paar zaken die je goed in de gaten moet houden als je foto s maakt voor HDR. Allereerst heb je minimaal drie foto s nodig. Eén foto die een correcte belichting heeft volgens de camera, één foto die twee stops is onderbelicht en één foto die twee stops is overbelicht. Daarnaast moet je er goed op letten dat het diafragma elke keer gelijk is, waardoor de aanpassing qua belichting steeds in de sluitertijd gebeurt. Doe je het andersom, dan zijn de beelden uiteindelijk niet gelijk en dus niet over elkaar heen te leggen. Een HDR is dan niet meer mogelijk. Volg deze stappen om voldoende beeldmateriaal te verzamelen voor de uiteindelijke HDR foto. Dit kun je doen met behulp van software zoals Lightroom, Photoshop, NIK HDR Efex Pro of Photomatix Pro. 7

8 Nikon D Nikkor 14-24mm f/ ISO mm f/11 1/2 + 1/8s + 2s 8

9 4Tip 4 - Wazige beeldzoeker? De meeste mensen hebben nu eenmaal niet dezelfde kwaliteit ogen. Maar gelukkig is daar wel een handige oplossing voor op de meeste camera s. Het heet met een dure term Dioptric Correction Adjustment. Kijk maar eens naast de beeldzoeker op je camera en daar zie je een klein draaiwieltje of een schuifje. Ben je een brildrager en heb je moeite om goed door de beeldzoeker te kijken, dan zal deze tip veel voor je verbeteren. Ik ben al vaak mensen tegengekomen die per ongeluk aan het wieltje hadden gedraaid en niet snapten waardoor de beeldzoeker toch zo n wazig beeld gaf. Nu weet je het. Voordat je misschien in paniek raakt en de camera ter reparatie wil opsturen, check eerst even de Dioptric Correction Adjustment instellingen in de beeldzoeker. Hier is wat je moet doen: hhgewoon je bril afzetten hhhou de camera voor je dominante oog hhdruk de ontspanknop half in om op een willekeurig punt scherp te stellen hhdraai nu aan het Dioptric Correction draaiwieltje tot het beeld (en ook de technische info die in de beeldzoeker wordt geprojecteerd) scherp is Dat is alles! 9

10 Nikon D500 + Sigma mm f/ ISO mm f/5.6 1/1000s 10

11 5Tip 5 - Falende geheugenkaart Een geheugenkaart is feitelijk een kleine harddisk. Niet met draaiende delen, maar dat terzijde. En wat weten we van harddisks? Precies, het is niet de vraag of ze crashen, maar wanneer ze crashen. Buiten het verliezen van je camera is het verliezen van je gemaakte foto s het egste wat je kan overkomen. Je hebt er toch niet voor niets zo hard voor gewerkt om die beelden te maken! Als... oops...wanneer een geheugenkaart faalt is het erg prettig als je een plan B hebt klaarliggen. In de meeste gevallen zal de geheugenkaart een conflict geven met het besturingssysteem van je camera en een foutmelding geven. In dat geval kun je het beste de kaart eruit halen en een merkteken geven dat deze kaart een conflict heeft veroorzaakt. Eenmaal thuis bij de computer kun je de kaart met een kaartlezer proberen uit te lezen. Helaas zal dat vaak niet lukken. Maar geen paniek. Zelf gebruik ik in zo n geval de software van PhotoRescue om de beelden van de kaart te redden. PhotoRescue is een geavanceerd dataherstelprogramma voor digitale media. Of je nu je de foto s per ongeluk gewist hebt, in een vlaag van verstandsverbijstering een volle kaart geformatteerd hebt of gewoon een corrupte geheugenkaart hebt, de software van PhotoRescue kan uitkomst brengen. Je kunt het herstel van je geheugenkaart testen met een gratis Trial versie: Download gratis PhotoRescue 11

12 Nikon D500 + Sigma 17-50mm f/ ISO mm f/8 1/500s 12

13 6Tip 6 - Starten met Sluitertijd Met het beheersen van de sluitertijd kun je een actie totaal stoppen of beweging laten vervagen. Maar wat als je het nu allebei wilt? Panning (ook wel meetrekken genoemd) is een techniek waarbij de fotograaf de camera meebeweegt met het bewegende onderwerp en de ontspanknop indrukt tijdens deze beweging. Het gewenste effect van panning is dat het bewegende onderwerp relatief scherp wordt weergegeven, terwijl de achtergrond is vervaagd. Is de sluitertijd te kort, dan lijkt alles stil te staan. Is het te langzaam, dan zal zowel het onderwerp als de achtergrond vaag worden. Natuurlijk beweegt elk onderwerp met een verschillende snelheid. Daarom moet je experimenteren met diverse sluitertijden om te zien wat het beste werkt. Daarnaast zullen zaken als het gebruikte diafragma en de lichtomstandigheden ook een rol spelen. Hier zie je enkele beelden met de gebruikte sluitertijden. Gebruik deze als richtlijn of juist als startpunt. 13

14 1/60s 1/80s 1/45s 1/50s 14

15 7Tip 7 - Ontdek je dominante oog Goed, misschien zal deze tip je een worst zijn, toch denk ik dat het goed is te weten welk oog van jou dominant is. Je kunt jezelf namelijk afvragen met welk oog je door de zoeker moet kijken. Want je ziet dat mensen om je heen steeds verschillend doen. Het antwoord is: met je dominante oog. We hebben allemaal één oog dat sterker is dan, of waar we meer de voorkeur aan geven dan het andere oog. Maar maak je geen zorgen, je ogen verklappen heel gemakkelijk welke kant dominant is. Ik laat je met een simpele truc zien hoe jij bepaalt welk oog je voorkeursoog is. Hier zijn de stappen: hhstrek je armen voor je uit zodat je de bovenkant van je handen kunt zien hhbreng je handen samen tot je door een driehoek kunt kijken hhkijk door met beide ogen deze driehoek naar een vast object (niet je handen) ergens voor je hhbreng langzaam je handen naar je gezicht en blijf kijken naar het object. hhdoorgaan tot je handen je gezicht raken hhje hebt zojuist je dominante oog ontdekt! Niks moeilijks aan, maar wel goed en nuttig om te weten. 15

16 Nikon D Sigma mm f/ ISO mm f/4 1/1000s 16

17 8Tip 8 - Beeldstabilisatie: aan of uit? Geloof het of niet, maar de beeldstabilisatie (VR, IS, OS of hoe het ook per fabrikant mag heten) die op je mooie lens zit kan in sommige gevallen je foto verpesten. Je moet weten wanneer dit kan voorkomen en wat je er aan kunt doen om dit probleem te voorkomen. Beeldstabilisatie gebruikt een geavanceerd intern mechanisme dat het glas en andere elementen steeds in de tegenovergestelde richting beweegt van de externe bewegingen. Het zorgt dus voor een tegengestelde beweging. Dus met andere woorden, als jij je camera in de hand hebt en je maakt kleine bewegingen, zal de lens deze tegengaan door een tegengestelde beweging uit te voeren. Dit heeft tot gevolg dat het geheel meer stabiel is wanneer het beeld op de sensor wordt vastgelegd. In een poging deze externe bewegingen te voelen gaan de interne elementen steeds heen en weer om te kijken of ze een beweging traceren die ze kunnen tegengaan. Maar daar komt het probleem om de hoek kijken. Wanneer je de camera op een statief plaatst is het geheel stabiel. Het beweegt dus niet. Maar toch zal de lens met de interne delen heen en weer gaan om een mogelijke beweging te voelen. En juist door dat zoeken kan de lens juist beweging veroorzaken. Het resultaat is dan een bewogen foto, terwijl er toch op het statief gewerkt wordt. Dus: zet de beeldstabilisatie uit als je de camera op een (stevig) statief plaatst. 17

18 Nikon D300 + Sigma mm f/ ISO mm f/8 1/80s 18

19 9Tip 9 - Polarisatiefilter gebruiken Een polarisatiefilter is een handige aanwinst voor je cameratas. Het kan namelijk reflecties wegnemen en de kleuren wat meer verzadigen. Polarisatiefilters zijn gemaakt om licht in een bepaalde richting door te laten, maar niet in alle richtingen. Een circulair polarisatiefilter die je op de lens schroeft is de eenvoudigste versie. Je moet bij aankoop letten op de diameter van de lens waarop je dit filter wilt gebruiken. Weet je het niet zeker, controleer dan de maat op de lens. Het filter bestaat uit twee delen, het voorste deel kun je ronddraaien, meestal met een pennetje wat er aan zit. Op die manier kun je de sterkte van de filtering bepalen. Op het maximum vanhet filter is het meestal net teveel. Draai een beetje terug voor een beter effect. Experimenteer met verschillende camerahoeken en diverse filterintensiteiten om uit te vinden wat werkt voor jou. Belangrijk: het polarisatiefilter werkt het beste wanneer de camera op een hoek van 90 graden ten opzichte van de zon staat opgesteld. Fotografeer je richting de zon (of andere lichtbron) of juist met deze in de rug, dan zal het polarisatiefilter weinig tot geen effect hebben. 19

20 Nikon D500 + Sigma 17-50mm f/ ISO mm f/4 1/1600s 20

21 Tip 10 - Lichtgewicht camerahandleiding Laten we eerlijk zijn, wie neemt er nu voor zijn plezier de camerahandleiding mee als je gaat fotograferen? Zeker wanneer je een wat ingewikkelder camera hebt, of een flitser erbij hebt, dan kan zo n handleiding behoorlijk dik zijn. De camerahandleiding is het laatste wat je mee wilt nemen, maar tegelijkertijd ook het eerste waar je naar zoekt in geval van moeilijkheden... Hier zijn een paar ideetjes om de last wat te verlichten: Een probleem heb je wanneer je wenst dat je de handleiding toch maar had meegenomen. Laten we daar dan maar de focus op leggen. Maar een fotokopie van het onderdeel Problemen oplossen in de handleiding. Wellicht heb je hiermee al 80% van je behoefte aan de camerahandleiding afgedekt. Een andere mogelijkheid die je kunt overwegen is om een digitale kopie mee te nemen op je laptop of ipad of zelfs je smartphone. De snelste manier om dit voor elkaar te krijgen is even zoeken op Google naar je model camera en de woorden handleiding PDF. Het kan even zoeken zijn, maar je vindt al snel ergens een gratis pdf van de handleiding die jij zoekt. 21

22 Nikon D300 + Sigma mm f/ ISO mm f/4.5 1/800s 22

23 Moor Fotografie Praktijkschool In dit ebook heb ik je een aantal tips meegegeven waarmee jij je voordeel kunt doen. Maar het werkt ligt wel aan jouw kant... Want ik kan je veel kennis en tools aanreiken, maar uiteindelijk ben jij degene die het werk moet doen en op de ontspanknop moet drukken. Met deze 10 tips ben je er natuurlijk niet. Er is zoveel te leren op het gebied van fotografie en nabewerking. Je raakt nooit uitgeleerd! Met de Moor Fotografie Praktijkschool vullen we het gat op tussen wat je nu kunt en wat je wilt kunnen. Hoe vaak zie je beelden van anderen langskomen die je inspireren, waarvan je denkt: dat wil ik ook kunnen!. Maar dan... Hoe ga je het aanpakken? Daar zijn de cursussen en tutorials voor in de Fotografie Praktijkschool. Hoe vaak wil je wel graag fotograferen, maar weet je niet wat? En zit je zonder inspiratie? Daarvoor zijn er wekelijkse Inspiratieopdrachten op de Fotografie Praktijkschool. Hoe vaak wil je foto s bewerken zoals je dat bij anderen hebt gezien? Maar heb je geen flauw idee aan hoeveel knoppen er gedraaid wordt, aan hoeveel schuifjes er getrokken wordt, aan welke speciale technieken gebruikt worden? Daarvoor zijn de Lightroom en NIK cursussen in de Fotografie Praktijkschool. Hoe vaak wil je weleens met anderen sparren over jouw foto? Is die werkelijk zo goed als jij wel denkt? Of wat kan er nog verbeterd worden aan je beeld? Daarvoor is de interactieve en gezellige community in de Fotografie Praktijkschool. Er is nog veel meer te doen in de Moor Fotografie Praktijkschool... Nieuwsgierig? Ga dan naar en kijk zelf wat we voor jou te bieden hebben! 23