zaaknummer / rolnummer: C/09/ / HA ZA

Transcriptie

1 vonnis RECHTBANK DEN HAAG Team Handel Zittingsplaats Den Haag zaaknummer / rolnummer: C/09/ / HA ZA Vonnis van in de zaak van 1. A, wonende te Vlaardingen, 2. B, wonende te Schiedam, 3. C, wonende te Vlaardingen, 4. D, wonende te Roermond, 5. de besloten vennootschap PERSBUREAU E B.V., gevestigd te Tilburg, eisers, advocaat mr. drs. I.M.C.A. Reinders Folmer te Amsterdam, tegen F, wonende te Rijswijk (ZH), gedaagde, advocaat mr. A. de Groot te Den Haag. Eisers worden hierna afzonderlijk A, B, C, D en E en tezamen A c.s. genoemd. Gedaagde wordt hierna F genoemd. De zaak wordt voor A c.s. behandeld door mr. K.M. van Boven te Amsterdam en voor F door de advocaat voornoemd. 1. De procedure 1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit: - de inleidende dagvaarding van 20 maart 2012, met producties 1 tot en met 23; - de conclusie van antwoord, met producties 1 tot en met 6; - het tussenvonnis van 20 juni 2012, waarbij een comparitie van partijen is bevolen; - de akte overlegging producties tevens vermeerdering van eis, met producties 24 tot en met 27; - het proces-verbaal van comparitie van partijen gehouden op 26 september Ten slotte is een datum voor het vonnis bepaald.

2 2 2. De feiten 2.1. A, B, C en D zijn allen professionele (pers)fotografen. E exploiteert een fotopersbureau F is vanaf 2005 in zijn vrije tijd als vrijwilliger betrokken bij het opzetten op het internet van niet commerciële nieuwsfora over professionele hulpverlening (brandweer, politie en ambulance). F was in de periode 26 juni 2005 tot in november 2011 beheerder van de door hem opgezette website en was houder van de domeinnaam hetbrandweerforum.nl. Deze website biedt een forum (hierna: het forum of het Brandweerforum) voor allen die als betrokkenen of gelijkgestemde belanghebbenden affiniteit hebben met brandweerhulpverlening. Met behulp van dit forum informeert een veelal vaste groep bezoekers elkaar. De bezoekers maken gebruik van het forum als een professionele netwerksite voor een mengvorm van interesse- en werkgerelateerde doeleinden. Het forum is onderverdeeld in aandachtsgebieden (met een onderverdeling in topics) zoals specialismen (gaspakdragers, brandweerduikers, brandweercentralist enz.), afdelingen (preventie, nazorg enz.) of algemene onderwerpen (C-2000, voertuigen enz.). De meeste aandachtsgebieden en topics op het forum hebben een zogeheten moderator (een actief forumlid dat de discussies zoveel mogelijk on topic houdt). Voor klachten over het modereren zijn de global moderators het vaste aanspreekpunt. De medewerkers van het Brandweerforum (moderators etc.) zijn allen vrijwilliger Bezoekers van het Brandweerforum kunnen lid worden door zich te registreren. Zonder registratie kunnen bezoekers (nieuwsberichten en discussies op) het forum volgen. Na registratie kunnen forumleden op het forum meepraten door middel van het plaatsen van berichten, zogenaamde postings. In de Forumovereenkomst Brandweerforum is onder meer het volgende opgenomen: Door de registratie en het verkrijgen van toegang tot het Brandweerforum alsmede het hierin opgenomen materiaal en informatie, verklaar jij kennis te hebben genomen van onderstaande voorwaarden, deze te begrijpen, daarmee in te stemmen en daaraan gebonden te zijn. Door het bezoeken van het Brandweerforum stem jij ermee in je te houden aan de richtlijnen verbonden aan het Brandweerforum. ( ) Oneliners Berichten met alleen maar een smiley, onzinberichten en berichten zonder enige inhoud zullen worden verwijderd. Post niet om het posten maar post alleen wanneer je echt iets te melden hebt. Bronvermelding Plaats geen berichten waarin een duidelijke overtreding van copyright wetgeving plaatsvindt. Plaats niets zonder toestemming als jij niet de auteur bent! Als je teksten, foto's en/of video's van andere websites of uit kranten/bladen post, vermeld dan waar je de tekst vandaan hebt gehaald. Bijvoorbeeld: BRON: Andere gebruikers kunnen zo de betrouwbaarheid en authenticiteit inschatten en het is wel zo netjes richting de schrijver van het artikel dan wel maker van de foto of video. Wij zullen altijd een poging wagen om rechthebbende te achterhalen. ( ) Boardregels Elk board van het Brandweerforum is voorzien van een topic genaamd: BOARDREGELS deze zijn opgesteld als richtlijn voor het betreffende board en ondersteunen de forumovereenkomst. Het Brandweerforum behoud zich het recht voor deze richtlijnen te allen tijde te wijzigen.

3 3 Berichten Het Brandweerforum draagt geen enkele verantwoordelijkheid voor de inhoud, juistheid, volledigheid of nauwkeurigheid van de geplaatste berichten. Het forumlid blijft als enige verantwoordelijk en aansprakelijk voor de inhoud van zijn/haar bericht(en). Beheer De beheerder van het Brandweerforum heeft te allen tijde, zonder opgaaf van redenen, het recht berichten te verwijderen, te bewerken en te verplaatsen. Het beheer heeft het recht onderwerpen en boards te sluiten op het moment dat zij dit passend vindt. Het werk dat de medewerkers van het Brandweerforum verrichten, hun meningen en eventuele modereeracties staan geheel los van eventuele brandweerkorpsen of andere werkgevers. Moderator/Organizer Het beheer van het Brandweerforum wordt ondersteund door moderators en organizers. Zij houden toezicht op de naleving van de forumovereenkomst, de geplaatste berichten, verplaatsen, voegen topics samen en verwijderen topics en berichten. Ze zijn bevoegd om op te treden bij overtredingen van de forumovereenkomst. Global Moderator De Global moderators ondersteunen de moderators bij hun werkzaamheden en dienen tevens als schakel tussen het forumlid en het beheer en tussen de moderators en het beheer. Bij hen kunnen jullie via PM eventuele klachten en/of vragen kwijt over modereeracties e.d. Wij staan niet toe dat discussies over modereeracties op het Brandweerforum zelf gevoerd worden dan wel dat het beheerder en/of (Global)moderators openlijk aangevallen worden vanwege een beslissing. Als een (Global) moderator een bericht plaatst dan doen zij dat in donker blauwe dikgedrukte tekst. Mocht het nodig zijn, zullen in de loop van de tijd deze regels aangevuld of aangepast worden. Ben je het niet eens met deze regels, ga dan niet in discussie maar staak onmiddellijk jouw registratie en/of jouw bezoek aan het Brandweerforum. Dat voorkomt ergernissen aan beide kanten. Wij wensen jou veel plezier op het Brandweerforum! TEAM BRANDWEERFORUM In de Registratieovereenkomst is onder meer het volgende opgenomen: Ook ga je er mee akkoord dat je geen door auteursrechten beschermd materiaal op dit forum zal plaatsen tenzij het onder je eigen auteursrechten valt of je schriftelijke toestemming hebt van de eigenaar van de auteursrechten. In de Boardregels is onder meer het volgende opgenomen: Externe weblinks plaatsen: Om een link naar een website te plaatsen dienen de volgende regels in acht genomen te worden: * Minimaal 2 foto s met de link en vermelding van de fotograaf, * Bij 1 foto/video een artikel erbij plaatsen, * Maximaal 1 maal de website vermelden alwaar de rest van de foto s te bekijken zijn. * Bronvermelding blijft ongewijzigd Deze regel is er om het voor een ieder hierop het forum leuker en informatiever te maken en tevens is hierdoor de kwaliteit van het forum gewaarborgd. Bij het opnieuw plaatsen van deze one-liners c.q. het niet voldoen aan de regels, kunnen deze zonder opgaven verwijderd worden door het moderatorteam B heeft zich als lid van het Brandweerforum laten registreren en heeft in de loop van de tijd een aantal van zijn foto s op het Brandweerforum geplaatst. Hem is gebleken dat anderen zonder zijn toestemming ook foto s van hem op het Brandweerforum plaatsten. Op 25 februari 2011 heeft B een foto op het Brandweerforum geplaatst van een brand in Schiedam. Toen hem was gebleken dat een moderator zonder zijn toestemming een andere foto van deze brand van hem op het Brandweerforum had geplaatst, heeft hij het Brandweerforum verzocht de zonder zijn toestemming geplaatste foto s te verwijderen.

4 Op dit verzoek is op 25 februari 2011 als volgt gereageerd door Firefighter, een van de moderators van het Brandweerforum: Ik zie geen reden waarom ik de foto s zal verwijderen, dit omdat er wel vaker foto s zijn gebruikt van jou hier op het forum. Doe ik het niet dan doet een ander het vast De bron staat er duidelijk onder, en tevens staat er zelfs ook nog een link naar de site. Indien men meer foto s wil zien maken ze daar echt wel gebruik Ik zou ook niet weten waarom je er maar één wilt plaatsen. Met vriendelijke groet, Firefighter Team brandweerforum 2.6. Later die dag (25 februari 2011) is door Firefighter het volgde bericht: Na overleg in ons team hebben wij besloten om de foto s in het topic grote brand in Schiedam te laten staan, dit omdat wij van mening zijn dat als mensen de behoefte hebben om meer foto s/video s van een incident te bekijken zij toch echt wel de bronsite zullen bezoeken. Daarnaast en dat melde ik al eerder is dit wel vaker gebeurt, kijk maar eens naar wat andere topic s van jezelf. Daarnaast geef je aan dat het zeker niet de bedoeling is dat het brandweerforum een kopie van jouw site wordt, hierop kan ik je melden dat wij een forum zijn en zeker geen normale website. Neem van mij aan dat het zeker niet de bedoeling is dat wij een kopie willen maken hiervan. Het brandweerforum is er juist ook voor om informatie met elkaar te delen en er bijvoorbeeld ook lering uit te halen. Wij zien wel vaker dat er alleen maar links verschijnen naar een site, en mensen niet eens de moeite willen nemen om er ook maar een foto of een stuk tekst bij te zetten dit kan dan ook niet de bedoeling zijn en ook deze zullen worden verwijderd. Verder verzoek ik je om bij het posten van een dergelijk bericht maar eenmaal een link te zetten, en minimaal een tweetal foto s te plaatsen. Hopende je voldoende te hebben ingelicht, Met vriendelijke groet, Firefighter Team brandweerforum 2.7. Op 25 april 2011 is door Henny, een global moderator van het Brandweerforum, aan B het volgende bericht gezonden: Bij ons is, op een nogal ongebruikelijke en onsympathieke manier van formuleren, het verzoek binnen gekomen om mede door jouzelf geplaatste foto s te verwijderen. Aangezien jijzelf foto s hebt geplaatst komt een dergelijk, en zeker op deze manier gesteld allerlaatste waarschuwing, en geen toestemming wat vreemd over. Immers: Jij hebt zelf, vanuit je profiel, de foto s geplaatst, dus is de toestemmingsvraag niet relevant. Laat staan een waarschuwing! Hebben derden foto s van je geplaatst, dan nog is jouw verzoek tot verwijdering, voor ons gezien de huidige wetgeving niet van toepassing. Dreig je door een derden plaatsing aantoonbare schade leiden, dan zijn wij genegen na een vriendelijk verzoek de betreffende foto te verwijderen. In afwachting van jou specifieke vragen, Met vriendelijke groeten, Henny Team Brandweerforum Henny heeft op 19 mei aan B het volgende bericht gezonden: Wat betreft jouw mededeling over al dan niet verleende toestemming kan ik kort zijn. Zodra jij foto s overzet van je camera naar het www, een open medium zoals je weet, verleen je impliciet toestemming om te linken naar je foto. Ik raad je aan eens de RFC database door te bladeren, waarin je diverse aanbevelingen zal aantreffen wat betreft het internetgebruik. Omdat je foto s slechts gelinkt staan op onze site, kunnen we dus zonder aanleiding niet helpen.

5 5 Zoals ik al eerder schreef, bij aantoonbare schade zijn we genegen de links te verwijderen uit onze database. Een onderbouwd verzoek zie ik gaarne tegemoet. Met vriendelijke groeten, Henny Global Moderator Team Brandweerforum B heeft Henny als volgt bericht: Ik zal nogmaals, voor de zoveelste keer, duidelijk formuleren wat ik te melden heb. Eerder heb ik zelfstandig foto s geplaatst bij topics van jullie, en sommigen plaatsten ook wel eens foto s van mij bij berichten. Tot aan had ik daar ook niet echt problemen mee. Tot die dag, waarop er in Schiedam een brand uitbrak, waarvan ik een foto plaatste, met daarna een link naar mijn site. Zoals je zegt, om op dit forum informatie te delen. Meer dan die ene foto kan bekeken worden op mijn site. Toch vond een van de moderators het nodig daar nog flink wat andere foto s aan toe te voegen. Ik verzocht die foto s weer te verwijderen, omdat ik voor slechts 1 foto toestemming had gegeven die te plaatse, en heb die ook zelf geplaatst. Toen jullie vonden dat je het wel beter wist en toch maar gewoon deed waar je zin in had, vond ik vanaf dat moment mijn foto s niet meer op het forum geplaatst mogen worden. Het auteursrecht ligt nog altijd bij mij, en ik bepaal wat er met die foto s gebeurt. Kortom: de foto s die op en voor 25 februari 2011 op het forum zijn geplaatst, door mij of derden, mogen daar blijven staan, en heb ik geen probleem mee. Echter de foto s ná die datum is GEEN TOESTEMMING voor gegeven, en mogen hier niet geplaatst worden. Ik hoop dat dit verhaal je duidelijk is, en ik verzoek je nogmaals ALLE foto s na 25 februari 2011 zijn geplaatst te verwijderen. Foto s geplaatst via Twitter tel ik hierbij niet mee, puur de foto s die via mijn website of andere websites zijn geplaatst Het contact tussen B en Firefighter en Henny van het Brandweerforum heeft er niet toe geleid dat de foto s van B (geplaatst na 25 februari 2011) van het Brandweerforum zijn verwijderd Bij brief van 7 juli 2011 van mr. Van Boven namens A c.s. aan F is gesommeerd de foto s van A c.s. van het Brandweerforum te verwijderen en verwijderd te houden. Als bijlage zijn kopieën van de desbetreffende foto s bijgesloten. Deze brief is gezonden naar F op het adres dat toen door op de website van SIDN werd vermeld als registrant bij de domeinnaamregistratie van hetbrandweerforum.nl. Deze brief is retour gekomen met de mededeling onbestelbaar stuk/vertrokken omdat F inmiddels verhuisd was. Vervolgens is geprobeerd de contactgegevens van het Brandweerforum te achterhalen via registrar TransIP, die op haar beurt verwees naar het administrative contact CoreISP. Via de host van het Brandweerforum, CoreISP.net Corporation, is F bekend geworden met de correspondentie. F heeft op 15 augustus 2011 contact gezocht met de advocaat van A c.s. en heeft daarbij het volgende bericht: Verontwaardigd hebben wij als Brandweerforum kennis genomen over onderstaande berichtgeving. Mochten uw cliënten inderdaad deze methode onsympathiek vinden begrijp ik niet waarom dit middel wel is ingezet en zelfs word gedreigd met gerechtelijke stappen. Wij vinden het een kwalijke zaak dat u en uw cliënten onze host en de mensen waar hun zaken mee doen gaan lastig vallen, terwijl onze gegevens wel degelijk duidelijk op de website staan vermeld unieke bezoekers per maand weten deze fijneloos te vinden. Voorts bent u door onze host nog gewezen op de mogelijkheid van abuse paporten, waar ook geen actie op ondernomen is. Dit is niet de werkwijze die men hoort te hanteren. Wij gaan niet zomaar in gesprek met juristen of advocaten als men niet eerst zelf heeft geprobeerd met ons contact te zoeken en het probleem voor te leggen aan ons. Op deze website staan duidelijk onze contactgegevens vermeld, voorts is in onze forumovereenkomst duidelijk kenbaar gemaakt wat mensen moeten doen indien men een klacht heeft. Als men de foto s kan vinden op onze website dan moet de overeenkomst helmaal niet moeilijk zijn om te vinden. De overeekomst word duidelijk kenbaar gemaakt op onze website, hiermee is men akkoord gegaan door zichzelf toegang te verschaffen tot het Brandweerforum. Geen van deze middelen zijn bij ons op de host aangewend en tot op heden is bij ons hierover niets bekend. Het is ons niet duidelijk om welk materiaal het gaat waardoor wij niet in de gelegenheid zijn hierop te reageren. Wij kunnen u in deze zaak dus niet verder helpen of van enige reactie voorzien.

6 6 In zie niet in wat het verstrekken van mijn adresgegevens bij kan dragen aan een oplossing, wij zullen in het kader van de privacy deze gegevens niet verstekken. Ons is eveneens niets bekend van geleden schade. Het spijt mij dat we u niet verder kunnen helpen. Indien u cliënten het materiaal graag zien verdwijnen van onze website kunnen zij een vriendelijk verzoek indien via dit mailadres of met ons contact opnemen via het Brandweerforum. Hierin dient men duidelijk aan te geven om welk materiaal het gaat en indien men aannemelijk kan maken dat het gemaakte materiaal inderdaad van hun afkomstig is zullen wij overgaan tot verwijdering van het materiaal. Doen zij dit niet kunnen wij helaas niets voor hun betekenen. Ik hoop voldoende te hebben geïnformeerd en hoor graag van uw cliënten. Hoogachtend, Ronald F Beheerder Brandweerforum Op 18 augustus 2011 is de sommatiebrief van 7 juli 2011 inclusief de bijlagen aan F g d. F heeft bij brief van 28 augustus 2011 gereageerd. Daarbij heeft hij aansprakelijkheid van de hand gewezen maar voorts toegezegd dat, omdat A c.s. aannemelijk hebben gemaakt dat zij de maker zijn van de desbetreffende foto s en het niet te controleren is of voor plaatsing op het Brandweerforum toestemming is gegeven, de desbetreffende foto s van het Brandweerforum verwijderd zullen worden vanaf 1 september 2011 en dat dit uiterlijk 30 september 2011 zal zijn afgerond Bij brief van 5 september 2011 is van de zijde van A c.s. een schikkingsvoorstel gedaan. In zijn reactie van 10 oktober 2011 heeft F bericht dat de foto s verwijderd zijn en dat hij betwist aansprakelijk te zijn en gehouden is schadevergoeding te betalen. Bij brief van 15 november 2011 is van de zijde van A c.s. nog een schikkingsvoorstel gedaan onder overlegging van een conceptdagvaarding. F heeft hierop niet meer gereageerd Op 25 november 2011 is de stichting Stichting Fire & Safetyfora (hierna: de stichting) opgericht. In november 2011 heeft F het beheer van de website en de domeinnaam hetbrandweerforum.nl overgedragen aan de stichting. F is binnen de stichting als bestuurder en vrijwilliger nog steeds bij deze website en het Brandweerforum betrokken. 3. Het geschil 3.1. A c.s. vorderen na wijziging van eis samengevat dat de rechtbank bij vonnis, voor zover de wet toelaat uitvoerbaar bij voorraad: primair: (1) voor recht verklaart dat het Brandweerforum (de rechtbank begrijpt dat hier bedoeld is: F met het Brandweerforum) inbreuk heeft gemaakt op de auteurs- en persoonlijkheidsrechten van eisers; (2) F veroordeelt tot betaling van een schadevergoeding van ,25 dan wel tot een bedrag dat de rechtbank redelijk voorkomt voor de inbreuk op de auteurs- en persoonlijkheidsrechten; (3) F veroordeelt tot vergoeding van de wettelijke rente vanaf de datum van betekening van het vonnis; subsidiair: (4) F veroordeelt tot het verstrekken van de namen en contactgegevens van de gebruikers die inbreuk hebben gemaakt op de auteurs- en persoonlijkheidsrechten; primair en subsidiair: (5) F veroordeelt in de proceskosten ex artikel 1019h van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna: Rv) en (6) in de nakosten ex artikel 237 Rv van A c.s. leggen aan hun vorderingen ten grondslag dat F met het Brandweerforum inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van A c.s. door het zonder hun toestemming

7 7 openbaarmaken van hun foto s en daarnaast ook op de persoonlijkheidsrechten van B door bij een aantal van zijn foto s niet zijn naam als maker te vermelden, waardoor zij schade hebben geleden F voert verweer Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan. 4. De beoordeling Ontvankelijkheid 4.1. Volgens F zijn A c.s. niet ontvankelijk in hun vorderingen omdat zij de verkeerde partij hebben gedagvaard aangezien de stichting in november 2011 het beheer van het Brandweerforum van F heeft overgenomen. Daarbij is de stichting in de plaats getreden van F en heeft zij al zijn rechten en verplichtingen overgenomen. Aan F is decharge verleend. Door A c.s. wordt niet bestreden dat het Brandweerforum, zoals door F is aangevoerd, per 25 november 2011 is ondergebracht in de stichting. Zij achten dat niet van enige invloed op F s aansprakelijkheid voor publicatie van hun foto s op het Brandweerforum Het onderbrengen van het Brandweerforum in een stichting die daarmee alle rechten en verplichtingen van F heeft overgenomen, leidt er niet zonder meer toe dat F niet langer verantwoordelijk en aansprakelijk jegens A c.s. is voor zijn handelen met betrekking tot het Brandweerforum in de periode gelegen vóór de overname door de stichting. F is echter alleen verantwoordelijk en aansprakelijk te houden voor het Brandweerforum gedurende de periode dat hij het forum zelf beheerde. Door A c.s. is ter gelegenheid van de comparitie van partijen toegelicht dat alle inbreuken waar hun vorderingen betrekking op hebben, hebben plaatsgevonden vóór 25 november Dat is door F niet bestreden zodat in hetgeen door F in dit verband naar voren is gebracht geen aanleiding kan worden gevonden om A c.s. niet ontvankelijk te achten of om die reden hun vorderingen af te wijzen. Eiswijziging 4.3. Ter gelegenheid van de comparitie van partijen heeft F bezwaar gemaakt tegen het instellen van de (subsidiaire) vordering sub 4 (het verstrekken van de namen een contactgegevens van de gebruikers die inbreuk hebben gemaakt op de auteurs- en persoonlijkheidsrechten); hij acht dit in strijd met de goede procesorde. Volgens F hadden A c.s.dijkstra c.s. deze vordering al veel eerder kunnen instellen zodat F daarop had kunnen reageren. Het instellen van deze vordering is daarmee, volgens F, tardief A c.s. hebben ter comparitie toegelicht dat de bij eiswijziging toegevoegde vordering sub 4 is ingegeven door het door F in de conclusie van antwoord gedane beroep op artikel 6:196c van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW). Indien de rechtbank niet besluit dat sprake is van auteursrechtinbreuk, verzoeken A c.s. F te veroordelen tot bedoelde informatieverstrekking De rechtbank constateert dat de akte vermeerdering van eis, waarin de vordering sub 4 is opgenomen, twee weken voordat de comparitie van partijen (waarop de akte werd genomen) plaatsvond aan F is toegezonden. Daarmee was er voor F voldoende tijd om zich op

8 8 de gewijzigde eis voor te bereiden. De comparitie van partijen bood F vervolgens voldoende gelegenheid om zich daartegen teweer te stellen. Dat het instellen van de vordering sub 4 zijn aanleiding vond in het in de conclusie van antwoord gevoerde verweer, is niet bestreden. In aanmerking genomen de termijn waarop de eiswijzing aan F bekend is gemaakt en de aard en omvang daarvan, valt zonder nadere onderbouwing niet in te zien dat de wijziging van eis in strijd komt met de eisen van een goede procesorde, zodat er geen aanleiding is de vordering sub 4 als tardief terzijde te schuiven. Het Brandweerforum 4.6. A c.s. zijn in hun processtukken niet overal even duidelijk en consequent in de aanduiding van gedaagde en wat begrepen dient te worden onder het Brandweerforum. Zo wordt enerzijds in de processtukken van A c.s. geschreven F hierna te noemen het Brandweerforum, waaruit lijkt te volgen dat F en het Brandweerforum samenvallen, anderzijds wordt F (al dan niet naast het Brandweerforum) ook onder zijn eigen naam opgevoerd (vergelijk bijvoorbeeld de gevorderde verklaring voor recht die zich tegen het Brandweerforum richt en de schadevergoeding die van F wordt gevorderd). De rechtbank begrijpt dat A c.s. met F doelen op de persoon die zij als verantwoordelijke aansprakelijk achten voor de door hem onder de naam het Brandweerforum ontplooide activiteit op het internet en leest hetgeen door A c.s. naar voren is gebracht op deze wijze. Uit hetgeen door F naar voren is gebracht, blijkt dat hij dat ook zo heeft begrepen. Auteursrechtinbreuk 4.7. Met betrekking tot de auteursrechtinbreuk voeren A c.s. aan dat door het openbaar maken op het Brandweerforum van (in totaal 96 van) hun foto s zonder dat zij daarvoor hun toestemming hebben gegeven inbreuk is gemaakt op de auteursrechten van A c.s. 38 van deze foto s zijn op het Brandweerforum geplaatst door moderators van het forum (te weten: Firefighter, Bulletje, Goud3634), één van de foto s is door de beheerder (dat wil zeggen: door F) geplaatst en alle andere foto s zijn geplaatst door forumleden. Als beheerder van de website en als houder van de domeinnaam is F verantwoordelijk en aansprakelijk voor het Brandweerforum. Volgens de forumovereenkomst houden moderators toezicht op de naleving van de forumovereenkomst, waarin is opgenomen dat leden geen berichten mogen plaatsen waarin een duidelijke overtreding van de copyright wetgeving plaatsvindt. Ook in de registratieovereenkomst is opgenomen dat forumleden geen auteursrechtelijk beschermd materiaal mogen plaatsen zonder toestemming van de rechthebbenden. De forumgebruikers dienen op de hoogte te zijn van deze voorwaarden en hiernaar te handelen. F is als de beheerder van het Brandweerforum verantwoordelijk voor de moderators, die toezicht dienen te houden op naleving van de voorwaarden, en ook voor wat de moderators geplaatst hebben op het forum F stelt zich op het standpunt dat het opnemen van een toepasselijke foto in een forumbericht kan gelden als citeren ook al gaat het niet om het werk van de fotograaf maar om het onderwerp van de foto. Forumleden hebben nieuwsartikelen van branden met bijbehorende foto s geplaatst. De geplaatste foto s dienen als citaat in de zin van artikel 15a van de Auteurswet (hierna: Aw) te worden beschouwd. Er is dus geen sprake van inbreuk op auteursrechten. F betwist voorts dat hij aansprakelijk is voor de geplaatste foto s omdat hij deze niet zelf op het forum heeft geplaatst, maar dit is gebeurd door bezoekers van de website aan wie het Brandweerforum, met F als vrijwillig beheerder, slechts de gelegenheid geeft om

9 9 de foto s te uploaden. F beroept zich op artikel 6:196c BW dat dienstverleners beschermt tegen aansprakelijkheid als gevolg van het onrechtmatige karakter van van een ander afkomstige informatie. Met betrekking tot het Brandweerforum is voldaan aan de in dit wetsartikel genoemde voorwaarden en F kan niet aansprakelijk worden gesteld uit onrechtmatige daad Zoals blijkt uit de stellingen van A c.s., gaat het om het plaatsen van de foto s op het Brandweerforum en expliciet niet om op het Brandweerforum geplaatste links naar de foto s die elders te vinden zijn. Het linken zal dan ook buiten beschouwing blijven. Dat de desbetreffende foto s van A c.s., zoals door A c.s. gesteld, op het Brandweerforum zijn geplaatst en dat het hier om auteursrechtelijk beschermde werken gaat, is door F niet, althans onvoldoende gemotiveerd, weersproken. Dat geldt ook voor de stelling dat A c.s. als makers van de desbetreffende foto s auteursrechthebbenden ten aanzien van de foto s zijn. De rechtbank gaat derhalve daarvan uit. Het plaatsen van auteursrechtelijk beschermde werken, zoals de foto s, op een voor het publiek toegankelijke website, zoals het Brandweerforum, is een vorm van openbaarmaking die in beginsel is voorbehouden aan de auteursrechthebbenden. Het zonder toestemming van de auteursrechthebbende plaatsen van foto s is daarmee in beginsel een auteursrechtinbreuk. Vaststaat dat de desbetreffende foto s niet door de rechthebbenden zelf op het Brandweerforum zijn geplaatst. Gesteld noch gebleken is dat A c.s. toestemming hebben gegeven. Door F is voorts onvoldoende gemotiveerd aangevoerd om te kunnen aannemen dat sprake is van impliciete toestemming. Als degene die het Brandweerforum heeft opgezet en beheerd is F verantwoordelijk voor deze openbaarmaking van de foto s van A c.s. op het Brandweerforum F is als initiatiefnemer van het forum, beheerder van het Brandweerforum (tot 25 november 2011) en houder van de domeinnaam (eveneens tot 25 november 2011) verantwoordelijk voor wat er op het forum gepubliceerd wordt en daarmee aansprakelijk voor de op het Brandweerforum opgenomen foto s van A c.s. Dat hij de foto s niet zelf op het Brandweerforum heeft geplaatst doet daaraan niet af. Uit hetgeen door partijen naar voren is gebracht, volgt dat F als de beheerder van de website in ieder geval in de periode tot 25 november 2011 bepaalde wat er op de website gebeurde, en in dat verband voor (forum)regels zorgde en de (global) moderators aanstuurde. Dat hij veel van de praktische uitvoering aan de (gobal) moderators en de forumleden overliet, doet niet af aan de omstandigheid dat hij als beheerder uiteindelijk degene was die bijvoorbeeld over toe- of afwijzen van klachten oordeelde of over het al dan niet uitsluiten van forumleden. In die zin kan hem dan ook als organisator van het forum de inbreuk op auteursrechten op het forum worden aangerekend. Citaatrecht Met A c.s. is de rechtbank van oordeel dat voor de vraag of met succes een beroep kan worden gedaan op een beperking op de uitoefening van het auteursrecht door het citaatrecht, de desbetreffende foto s in de gegeven context dienen te worden beoordeeld. F heeft onvoldoende onderbouwing verschaft voor een dergelijke beoordeling. Slechts met betrekking tot de foto die vanaf het beheerdersaccount is geplaatst, is door hem enige informatie gegeven. Het gaat hier volgens F om een posting op het Brandweerforum waarin een artikel uit De Telegraaf integraal (dat wil in dit verband zeggen: bericht plus foto) is geplaatst dat vervolgens door forumleden van commentaar is voorzien. Dat het hier om het plaatsen van een bericht gaan dat als onderdeel van een discussie waarbij de foto functioneel van aard is, blijkt niet uit de posting noch uit de toelichting van F. Het artikel blijkt

10 10 eenvoudigweg inclusief de foto te zijn geplaatst zonder enig commentaar of toelichting. Dat hier sprake zou zijn van gebruik van de desbetreffende foto in het kader van een aankondiging, beoordeling, polemiek of wetenschappelijke verhandeling of voor een uiting met een vergelijkbaar doel, valt daarmee niet in te zien. De verwijzing door F naar de uitspraak van het hof Amsterdam in de Maroc-zaak (27 juli 2010, LJN: BN3065) kan dan ook niet leiden tot de conclusie dat hier sprake is van citeren Zonder concreet op de desbetreffende foto gerichte stellingen, kan bij de andere foto s niet worden getoetst of sprake is van citeren. Dat sprake zou zijn van citeren volgt in ieder geval niet zonder meer uit de overgelegde postings, waarvan opvalt dat de verhouding tussen de geplaatste foto s (naar aantallen en omvang van de afbeeldingen) en de daarbij geplaatste tekst, in verreweg de meeste gevallen zodanig is dat alle aandacht uitgaat naar de foto s en dat de tekst slechts een verwijzing naar de tijdstip en plaats van de brand behelst. Er valt daarom niet zonder meer te begrijpen dat de foto s ondergeschikt zijn aan de (con)tekst en het citeren gerechtvaardigd is in het licht van het te bereiken doel. Aangezien met betrekking tot de context waarin de desbetreffende foto s zijn geplaatst geen onderbouwing is gegeven, kan ook niet worden vastgesteld dat het om gebruik gaat in het kader van een aankondiging, beoordeling, polemiek of wetenschappelijke verhandeling of voor een uiting met een vergelijkbaar doel. F s beroep op een citaatrecht wordt daarom als onvoldoende concreet onderbouwd afgewezen. Vrijstelling Voor de beoordeling is voorts van belang of F met het Brandweerforum, zoals hij stelt, een dienstverlener (een host) in de zin van artikel 6:196c lid 4 BW is die zich op de in dat artikel genoemde vrijstelling kan beroepen. Ten aanzien van dat artikel dat terug te voeren is op artikel 14 van de richtlijn 2000/31/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2000 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, met name de elektronische handel, in de interne markt (hierna: richtlijn inzake elektronische handel) heeft het Hof van Justitie van de EU (12 juli 2011, L Oréal/eBay, zaak C-324/09), overwogen: 112 Dienaangaande heeft het Hof reeds gepreciseerd dat, wil de verlener van een dienst op internet binnen de werkingssfeer van artikel 14 van richtlijn 2000/31 kunnen vallen, het essentieel is dat hij een als tussenpersoon optredende dienstverlener is in de zin die de wetgever in afdeling 4 van deze richtlijn daaraan heeft willen geven ( ). 113 Dit is niet het geval wanneer de dienstverlener, in plaats van zich te beperken tot een neutrale levering van die dienst met behulp van een louter technische en automatische verwerking van de gegevens die hem door zijn klanten zijn verstrekt, een actieve rol heeft waardoor hij kennis heeft van of controle heeft over die gegevens ( ) Dat F met het Brandweerforum meer is en doet dan de beschikbaarstelling van fysieke faciliteiten om een mededeling mogelijk te maken of te verrichten, wordt duidelijk uit de nadrukkelijke aanwezigheid van (global) moderators en de rol die zij spelen bij de discussies op het forum. Ook de omstandigheid dat een zo groot deel van de foto s door eigen moderators geplaatst is en de in de regels van het forum opgenomen aanmoediging tot plaatsing van (meerdere) foto s maken duidelijk dat sprake is van een actieve rol van F. Gelet op het voorgaande en op hetgeen hiervoor onder 4.10 is overwogen over F s rol als beheerder, is de conclusie dat F zich met het Brandweerforum niet heeft beperkt tot een neutrale levering van een dienst met behulp van een louter technische en automatische verwerking van de gegevens die hem door zijn klanten zijn verstrekt, maar hij daarin een actieve rol heeft gezocht waardoor hij kennis heeft van of controle heeft over die gegevens, zodat geen sprake

11 11 is van een dienstverlener in de zin van artikel 6:196c lid 4 BW die zich op de in dat artikel genoemde vrijstelling kan beroepen. Voor een beroep op de vrijwaring van artikel 6:194c lid 4 is bovendien noodzakelijk dat informatie door de host prompt wordt verwijderd wanneer hij redelijkerwijs weet heeft van het onrechtmatige karakter. De contacten van B met Firefighter en Henny (zie hiervoor onder de feiten) over het verwijderen van de desbetreffende foto s, wijzen er juist op dat dergelijke informatie ondanks herhaald klagen door de auteursrechthebbende niet (prompt) is verwijderd. Firefighter en Henny hebben B ook niet verwezen naar een klachtenprocedure of naar F. Contact met F op het bij SIDN geregistreerde adres leidde evenmin tot directe verwijdering van de foto s. Niets wijst erop dat als B direct contact met de beheerder F zou hebben opgenomen, zijn foto s wel prompt zouden zijn verwijderd, zoals F stelt. Ook daarom wordt beroep op de vrijstelling van artikel 6:196c lid 4 BW afgewezen. Tussenconclusie Het vorenstaande brengt met zich mee dat F door zonder hun toestemming hun foto s te (laten) plaatsen op het Brandweerforum inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van A c.s. Nu niet weersproken is dat bij openbaarmaking van tien van de desbetreffende foto s van B zijn naam niet is vermeld, zal de primair gevorderde verklaring voor recht als in het dictum verwoord worden toegewezen. Schade A c.s. stellen dat als hun foto s worden gebruikt zonder dat daarvoor een licentievergoeding wordt betaald zij schade lijden. Deze schade bestaat in eerste plaats uit gederfde licentie-inkomsten. Zij stellen dat de gevorderde vergoedingen conform de richtprijzen fotografie 2011 (van de Nederlandse Fotografen Federatie) zijn, in overeenstemming zijn met licentievergoedingen die andere fotografen hanteren op het internet en vergelijkbaar zijn met de vergoedingen die Stichting Foto Anoniem hanteert. De overige (immateriële) schade dient naar analogie te worden begroot van de algemene voorwaarden van de Nederlandse Fotografen Federatie, die algemeen aanvaard zijn. B lijdt daarnaast nog schade omdat bij tien van zijn foto s zijn naam niet is vermeld. A c.s. beperken hun schade en vorderen bedragen van respectievelijk 255 (A, B en C), 250 (D) en 200 (E) per foto als vergoeding van de gederfde licentievergoeding, te vermeerderen met 5% voor de overige schade. B vordert daarnaast een bedrag van 255 per foto vanwege het niet vermelden van zijn naam F heeft onvoldoende onderbouwd bestreden dat A c.s. professionele fotografen zijn en dat zij in beginsel gewoon zijn vergoedingen te bedingen voor het gebruik van hun foto s. Hoewel A c.s. voldoende hebben aangevoerd om te kunnen aannemen dat in het algemeen licentievergoedingen van 200 tot 255 voor hen niet ongebruikelijk zijn, hebben zij, zoals door F is betoogd, onvoldoende onderbouwing verschaft waaruit blijkt dat zij een dergelijke vergoeding voor de desbetreffende foto s hadden kunnen bedingen voor het gebruik dat daarvan is gemaakt door plaatsing op het Brandweerforum of door daarmee vergelijkbare media. Het gaat hier naar onweersproken is aangevoerd om een niet commerciële website, die voornamelijk wordt bezocht door een beperkte, min of meer vaste groep van (semi)professioneel geïnteresseerden, die elkaar op branden en vergelijkbare incidenten attendeert en daarover discussieert. De desbetreffende foto s zijn voordat zij op het forum zijn geplaatst al openbaar gemaakt op het internet door of met toestemming van A c.s.; het gaat

12 12 hier dan ook in alle gevallen om het nogmaals plaatsen van reeds op het internet geplaatste foto s, met vermelding van de naam van de fotograaf en de bron waaruit is overgenomen (de tien foto s van B zonder naamsvermelding vormen hierop een uitzondering). Gesteld nog gebleken is dat het gaat om foto s met een meer dan gemiddelde nieuwswaarde. De desbetreffende foto s zijn zij het na herhaald aandringen door F van het forum verwijderd. Duidelijk is dat de door hen genoemde richtprijzen en voorwaarden niet rechtstreeks van toepassing zijn op het gebruik dat F van hun foto s heeft gemaakt. Nu de door A c.s. genoemde bedragen en de uitgangspunten die daarvoor zijn gekozen onvoldoende directe aanknopingspunten bieden voor de begroting van de schade, kan de omvang van de schade niet nauwkeurig worden vastgesteld. Ook voor de overige schadeposten zijn door A c.s. geen bruikbare aanknopingspunten verschaft. De rechtbank zal, ingevolge artikel 6:97 BW, de schade schatten en schat deze onder de hiervoor genoemde omstandigheden op een bedrag van 50 per foto, vermeerderd met 50 in die gevallen dat de desbetreffende foto zonder naamsvermelding is gepubliceerd. Het voorgaande leidt tot de volgende vergoedingen: A 6 foto s x B 76 foto s x foto s x C 14 foto s x D 5 foto s x E 4 foto s x Totaal Hetgeen F nog stelt met betrekking tot matiging ofwel afwijzing van schade kan mede in het licht van de hiervoor geschatte schade niet tot een andere uitkomst leiden. Het hiervoor genoemde totaalbedrag zal worden als schadevergoeding als in het dictum gemeld worden toegewezen met de onbestreden wettelijke rente vanaf de datum van betekening van het vonnis Met toewijzing van het primair gevorderde, behoeven de subsidiaire vorderingen geen handeling meer. Proceskosten F zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. A c.s. maken aanspraak op de volledige proceskosten overeenkomstig artikel 1019h Rv. Zij hebben hun advocaatkosten, inclusief kantoorkosten en exclusief BTW, begroot op 5.033,63. Niet valt in te zien dat deze kosten niet voor vergoeding in aanmerking komen of dat zij moeten worden gematigd, zoals F aanvoert, omdat A, C, D en E (in tegenstelling tot B) niet eerst gebruik hebben gemaakt van de interne en externe klachtenprocedures, maar vrijwel direct een advocaat in de arm hebben genomen. F is immers ook namens A, C, D en E gesommeerd en heeft ook met deze partijen geen regeling getroffen, waarna hij ook van deze partijen een conceptdagvaarding heeft ontvangen. Dat er geen of minder proceskosten zouden zijn gemaakt als deze partijen eerst gebruik zouden hebben gemaakt van interne en externe klachtenprocedures is mede gezien de ervaringen van B met de klachtenprocedure niet voldoende onderbouwd. Ook overigens zijn de kosten en de gevraagde uitvoerbaarverklaring bij voorraad door F onvoldoende gemotiveerd bestreden, zodat het gevraagde bedrag van 5.033,63 vermeerderd met het griffierecht van (totaal 6.822,63) zal worden toegewezen. A c.s. hebben voorts een veroordeling in de nakosten gevorderd en hebben deze

13 13 kosten begroot op 100. Deze overigens niet gemotiveerd bestreden kosten, zullen worden toegewezen als in het dictum te melden. 5. De beslissing De rechtbank 5.1. verklaart voor recht dat F met het Brandweerforum inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van A c.s. en op de persoonlijkheidsrechten van B; 5.2. veroordeelt F tot het voldoen van schadevergoeding van in totaal 5.750; voor de inbreuk op de auteursrechten van A c.s. en op de persoonlijkheidsrechten van B; 5.3. veroordeelt F tot vergoeding van de wettelijke rente over het niet-betaalde deel van de onder 5.2 genoemde schadevergoeding vanaf de datum van betekening van dit vonnis tot de dag van algehele voldoening; 5.4. veroordeelt F in de proceskosten, aan de zijde van A c.s. tot op heden begroot op 6.822,63; 5.5. veroordeelt F in de nakosten, begroot op 100; 5.6. verklaart de veroordelingen onder 5.2 tot en met 5.5 uitvoerbaar bij voorraad; 5.7. wijst af het meer of anders gevorderde. Dit vonnis is gewezen door mr. E.A.W. Schippers en in het openbaar uitgesproken op.