Vervangt NPR 2732:1989. Nederlandse norm NEN-EN-ISO 5458

Transcriptie

1 Vervangt NPR 2732:1989 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Nederlandse norm NEN-EN-ISO 5458 Geometrische productspecificaties (GPS) - Geometrische toleranties - Plaatstoleranties (ISO 5458:1998) Geometrical product specifications (GPS) - Geometrie tolerancing - Positional tolerancing (ISO 5458:1998) ICS maart 1999

2 NEN-EN-ISO 5458:1999 Nederlands voorwoord Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de Europese norm EN ISO 5458:1998. De Europese norm EN ISO 5458 heeft de status van Nederlandse norm. Deze norm is een vertaling van de internationale norm ISO 5458:1998 "Geometrical product specifications (GPS) Geometrical tolerancing - Positional tolerancing" van de International Organization for Standardization (ISO). Voor de in deze norm vermelde andere normen bestaan in Nederland de volgende equivalenten: Vermelde norm ISO 1101 ISO 1660:1987 ISO 2692:1988 ISO ISO 5459:1981 ISO/TR 14638:1995 ISO Nederlandse norm Ontw. NEN-EN-ISO 1101 NEN-ISO 1660:1988 NEN-ISO 2692:1990 NEN-ISO :1994 NEN-ISO 5459:1984 NPR-ISO/TR 14638:1996 Ontw. NEN-EN-ISO Titel Technische tekeningen - Vorm- en plaatstoleranties - Toleranties van vorm, richting, plaats en slag - Algemeenheden, definities, symbolen, aanduidingen op tekeningen Technische tekeningen - Het inschrijven van maten en toleranties van profiellijnen en -vlakken Technische tekeningen - Vorm- en plaatstoleranties - Maximum-materiaalprincipe Technische tekeningen - Schrift - Deel 1 : Algemeen geldend schrift Technische tekeningen - Referenties en referentiesystemen voor vorm- en plaatstoleranties en de aanduiding daarvan Geometrische productspecificatie (GPS) - Hoofdschema Geometrische productspecificatie (GPS) - Geometrische elementen - Deel 1: Algemene termen en definities Normcommissie "Productgeometrie" Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdende met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft, Telefoon (015) , Fax (015) Nederlands Normalisatie-instituut

3 EUROPESE NORM EN ISO 5458 EUROPÄISCHE NORM EUROPEAN STANDARD NORME EUROPÉENNE december 1998 ICS Trefwoorden: tekeningen, technische tekeningen, maatinschrijving, geometrische toleranties, plaatstoleranties Nederlandse versie Geometrische productspecificaties (GPS) - Geometrische toleranties - Plaatstoleranties (ISO 5458:1998) Geometrische Produktspezifi- Geometrical product specifica- Spécification géométrique des kation (GPS)-Form-und Lage- tions(gps)-geometricaltoler- produits (GPS) - Tolérancetolerierung - Positionstolerie- ancing - Positional tolerancing ment géométrique -Tolérancerung (ISO 5458:1998) (ISO 5458:1998) ment de localisation (ISO 5458:1998) Deze norm is de Nederlandse versie van de Europese norm EN ISO 5458:1998. Hij is vertaald door het NNI. Hij heeft dezelfde status als de officiële versies. Deze Europese norm is door de CEN aangenomen op De CEN-leden zijn verplichtzich te houden aan het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC, waarin is vastgelegd onder welke voorwaarden aan deze Europese norm, zonder veranderingen, de status van nationale norm moet worden gegeven. Bijgewerkte lijsten van en bibliografische gegevens betreffende zulke nationale normen kunnen op aanvraag worden verkregen bij het Centrale Secretariaat en bij elk CEN-lid. Deze Europese norm bestaat in drie officiële versies (Duits, Engels, Frans). Een versie in een andere taal die onder verantwoordelijkheid van een CEN-lid in zijn landstaal is gemaakt en die is aangemeld bij het Centrale Secretariaat, heeft dezelfde status als de officiële versies. De leden van de CEN zijn de nationale normalisatie-instituten van België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. CEN Europese commissie voor normalisatie Europäisches Komitee für Normung European Committee for Standardization Comité Européen de Normalisation Centraal Secretariaat: Stassartstraat 36, В-1050 Brussel 1998 Auteursrechten voorbehouden aan de CEN-leden Ref. nr. EN ISO 5458:1998 nl

4 Biz. 2 EN ISO 5458:1998 Voorwoord De tekst van de internationale norm ISO 5458:1998 is opgesteld door de Technische Commissie ISO/TC 213 "Dimensional and geometrical product specification and verification" in samenwerking met de Technische Commissie CEN/TC 290 "Dimensional and geometrical product specification and verification" waarvan het secretariaat door DIN wordt gevoerd. Deze Europese norm moet de status van nationale norm worden gegeven, hetzij door publicatie van een identieke tekst, of door hem ten minste voor juni 1999 te erkennen. Nationale normen die hiermee in strijd zijn, moetenten minste voor juni 1999 worden ingetrokken. Volgens de Internal Regulations van de CEN/CENELEC zijn de volgende landen verplicht deze Europese norm over te nemen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. Verklaring van bekrachtiging De tekst van de internationale norm ISO 5458:1998 is zonder wijziging door de CEN als Europese norm aangenomen. Inleiding Deze internationale norm is een norm voor geometrische productspecificatie (GPS) en is te beschouwen als een algemene GPS-norm (zie ISO/TR 14638). Zij heeft betrekking op de schakels 1 en 2 van de reeks normen voor plaatstoleranties. Zie bijlage С voor meer gedetailleerde informatie over de relatie van deze internationale norm met het GPS-schema. Het doel van deze internationale norm is het bevorderen van de relatie tussen de ontwerper en de fabrikant. In deze internationale norm is het concept van plaatstoleranties, zoals beschreven in ISO 1101, verder uitgewerkt. De figuren in deze internationale norm dienen slechts als illustratie van het onderwerp en zijn daarom niet noodzakelijkerwijs compleet. Andere relevante internationale normen, zoals voor het maximum-materiaalprincipe (ISO 2692) en referenties en referentiesystemen (ISO 5459), zouden bij toepassing van deze internationale norm in beschouwing moeten worden genomen. In deze internationale norm zijn alle maten en toleranties in de tekeningen in verticaal schrift vermeld. Het mag duidelijk zijn dat deze aanduidingen even goed met de vrije hand of in cursief schrift vermeld zouden kunnen zijn, zonder wijziging van de betekenis van deze aanduidingen. Zie ISO voor de weergave van het schrift (verhoudingen en afmetingen).

5 Biz. 3 EN ISO 5458: Onderwerp en toepassingsgebied Deze internationale norm beschrijft plaatstoleranties. Deze tolerantiemethode is van toepassing op de plaats van een punt een nominaal rechte lijn en een nominaal vlak (opper)vlak, bijvoorbeeld het middelpunt van een bol, de hartlijn van een gat of een as en het hartvlak van een gleuf. OPMERKING Indien lijnen niet recht moeten zijn of oppervlakken niet vlak, worden profielzuiverheidstoleranties toegepast, zie ISO Normatieve verwijzingen De volgende normen bevatten bepalingen die, doordat ernaar wordt verwezen, tevens bepalingen van deze norm zijn. Op het ogenblik van publicatie van de onderhavige norm waren de vermelde drukken van kracht. Alle normen kunnen echter worden herzien; partijen die overeenkomsten sluiten op basis van deze norm wordt daarom aanbevolen na te gaan of het mogelijk is, de meest recente druk van de onderstaande normen toe te passen. De leden van het IEC en de IS0 1^ houden registers bij van de geldige normen. ISO ) Geometrical Product Specifications (GPS) - Geometrical tolerancing - Generalities, definitions, symbols, indication on drawings. 3 Termen en definities Definities voor elementen zijn in ontwikkeling en zullen als ISO worden gepubliceerd. Dit werk zal resulteren in nieuwe termen die afwijken van de in deze internationale norm gebruikte termen. Deze nieuwe termen worden in bijlage A gedefinieerd en worden in het hoofddeel van deze internationale norm achter de huidige gebruikte term tussen haakjes vermeld. 4 Toepassing van plaatstoleranties 4.1 Algemeen De basisbestanddelen zijn theoretisch zuivere maten, tolerantiezones en referenties. 4.2 Fundamentele eis Plaatstoleranties zijn gekoppeld aan theoretisch zuivere maten en bepalen de grenzen van de plaats van werkelijke (benaderde) elementen, zoals punten, hartlijnen, hartvlakken, nominaal rechte lijnen en nominaal vlakke oppervlakken, ten opzichte van elkaar of ten opzichte van een of meer referenties. De tolerantiezone is symmetrisch gelegen ten opzichte van de theoretisch zuivere plaats. OPMERKING Indien theoretisch zuivere maten in een ketting zijn gerangschikt (zie figuur 4), worden de plaatstoleranties niet bij elkaar opgeteld. (Dit in tegenstelling tot kettingmaten met maattoleranties.) Bij plaatstoleranties is het mogelijk eenduidig naar één of meer referenties te verwijzen. 4.3 Theoretisch zuivere maten Theoretisch zuivere lengte- en hoekmaten moeten volgens ISO 1101 in een rechthoekig kader worden vermeld. Dit is te zien in de figuren 2a), 2b), 3a), 4a), 5a) en 7a). De theoretisch zuivere hoeken 0, 90 en 180 of de afstand 0 tussen - niet aan een referentie gerelateerde elementen met plaatstolerantie [zie de figuren 4a) en 5a)], - aan dezelfde referentie(s) gerelateerde elementen met plaatstolerantie [zie figuur 2a)], - elementen met plaatstoleranties en de eraan gerelateerde referenties (zie figuur 1), zijn wel geldig maar worden niet als zodanig vermeld. Indien elementen met plaatstoleranties op een gemeenschappelijke hartlijn liggen, zijn zij te beschouwen als theoretisch zuivere gerelateerde elementen, tenzij anders is aangegeven, bijv. indien zij aan verschillende referenties zijn gerelateerd of een andere reden die met een opmerking op de tekening is vermeld zoals in figuur 2b) is te zien. 1) In Nederland het NNI. 2) Nog te publiceren (herziening van ISO 1101:1983).

6 Biz. 4 EN ISO 5458:1998 Aanduiding op de tekening Uitleg b) d) Situaties a), b), c) of d) kunnen op elk van de gaten van toepassing zijn: a) hartlijn van het gat valt samen met de theoretisch zuivere plaats (afwijking nul); b) hartlijn van het gat heeft een maximale plaatsafwijking bij haaksheidafwijking nul; c) hartlijn van het gat heeft een maximale plaatsafwijking en een maximale haaksheidafwijking; d) hartlijn van het gat heeft een maximale plaatsafwijking; in dit geval een combinatie van geometrische afwijkingen. Figuur Plaatstoleranties op een volledige cirkel Indien elementen met plaatstoleranties op een volledige cirkel zijn gerangschikt, moet worden aangenomen dat de elementen op gelijke afstand van elkaar staan, tenzij anders is aangegeven, en dat hun plaatsen theoretisch zuiver zijn. Indien twee of meer groepen elementen op dezelfde hartlijn zijn getekend, moeten zij worden beschouwd tot één enkel patroon te behoren indien: - zij niet aan een referentie zijn gerelateerd; - zij aan dezelfde referentie of hetzelfde referentiesysteem (referenties in dezelfde volgorde of onder dezelfde materiaalvoorwaarden) zijn gerelateerd [zie figuur 2a)]; tenzij anders is aangegeven [zie figuur 2b)]. 4x0 15 ШН o o o Ö Figuur 2a)

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN-EN-ISO 5458:1999 nl Geometrische productspecificaties (GPS) - Geometrische toleranties - Plaatstoleranties T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview