Onderwijs- en Examenregeling mbo

Transcriptie

1 Onderwijs- en Examenregeling mbo Vastgesteld door het College van Bestuur op 10 juli 2017, na instemming van het Platform Medezeggenschap op 5 juli 2017

2

3 Inhoud Klik in de inhoudsopgave op een onderwerp en je wordt doorgeleid naar de tekst in de regeling. Voorwoord 6 Begrippenlijst 7 1. Algemeen, geldigheid en reikwijdte Status en reikwijdte 1.2 Geldigheidsduur en wijzigingen 1.3 Toepassing 1.4 Publicatie 2. Ons onderwijs Hoe zit het mbo in elkaar? Doelstellingen beroepsonderwijs Verschillende soorten instellingen voor beroepsonderwijs Onderwijsaanbod Soorten opleidingen, niveaus en leerwegen Studieduur opleidingen Inrichting beroepsopleidingen Afwijkende inrichting van de opleidingen Gecombineerde leerweg BOL-BBL Taal 2.2 Inhoud en opbouw mbo-opleidingen Landelijke kwalificatiestructuur beroepsonderwijs Inhoud mbo-opleidingen 2.3 Inhoud en opbouw van onze opleidingen Onze visie op goed onderwijs Didactisch concept Algemeen kader opleidingsprogramma s Opbouw BKS-opleidingen Opbouw HKS-opleidingen Opleidingsplan Lesrooster Opleidingsgids 2.4 Jaarlijkse actualisatie 3. Begeleiding Helicon-beleid: begeleiding Begeleiding bij het leren Begeleiding bij BPV Persoonlijke begeleiding Begeleiding bij studie- en beroepskeuze HELICON OPLEIDINGEN 3

4 4. Beoordeling Beoordeling BKS 4.2 Beoordeling HKS Toetsvormen Beoordeling van de integrale beroepssituaties (IBS en) Beoordeling van de ondersteunende vakken Beoordeling van de generieke onderdelen Nederlands, rekenen en niveau 4 Engels Beoordeling van Loopbaanontwikkeling en begeleiding (LOB) en Burgerschap Beoordeling van de beroepspraktijkvorming (BPV) Beoordeling van de keuzedelen Studieresultaten Herkansingen Studievoortgang en dringend studieadvies Toelating tot de examens Bewaren van toetsen (BKS en HKS) Klachten, bezwaar en beroep 5. Onze examinering Informatie over onze examinering 5.2 Hoe zit de mbo-examinering in elkaar? Beroepsspecifieke examenonderdelen Generieke examenonderdelen 5.3 Examinering in het buitenland 5.4 Totstandkoming beoordeling 5.5 Slaag- / zakregeling 5.6 Herexamens van centrale examens 5.7 Herexamens van instellingsexamens 5.8 Taal- en rekenexamens op een hoger niveau 5.9 Vooraf een optie nemen op een diploma van een lager niveau 5.10 Examinering van certificeerbare eenheden 5.11 Jaarlijkse actualisatie 6 Diplomering Wat zijn de diploma-eisen? 6.2 Diploma 6.3 Resultatenlijst 6.4 Instellingsverklaring 6.5 Certificaat 6.6 Testimonium 6.7 Uitreiking 6.8 Uitschrijving 6.9 Document kwijt? 6.10 Niet meteen geslaagd Herexamens Doorgaan voor hetzelfde diploma op hetzelfde niveau Doorgaan voor een verwant diploma of een verwant diploma op een lager niveau 6.11 Vertaling diploma / erkenning diploma in het buitenland 7. Slotbepalingen 91 HELICON OPLEIDINGEN 4

5 8. Bijlagen 92 Bijlage 1 Examenreglement Bijlage A Specifieke regelingen centrale examens Nederlands, Engels en rekenen Bijlage B Examencommissie, constructiecommissie en vaststellingscommissie Bijlage C Toegestane hulpmiddelen centrale examens Bijlage D Vrijstellingsregeling Bijlage E Aangepaste examinering voor leerlingen met een beperking Bijlage F Regeling klachten, bezwaar en beroep Bijlage G Examentarieven Bijlage 2 Adressen bevoegd gezag - toelatingscommissie - onderwijscommissie en examencommissie Bijlage 3 Aanvraag voor de onderwijscommissie Bijlage 4 Aanvraag voor de examencommissie Bijlage 5 Aanvraag voor de examenorganisatie Bijlage 6 Rekenvoorbeelden onderwijstijd bij niet-volledig laatste studiejaar Bijlage 7 Urenverdeling BKS-opleidingen Bijlage 8 Urenverdeling HKS-opleidingen Bijlage 9 Kwalificatie-eisen loopbaan en burgerschap Bijlage 10 Examenplan-BKS Bijlage 11 Formulier beoordeling examen-bpv Bijlage 12 Recht op inzage centrale examens Bijlage 13 Eisen aan het examen-bpv bedrijf en aan de locatie voor het praktijkexamen (BKS) Bijlage 14 Eisen aan examenlocaties examens Groene Norm (HKS) Bijlage 15 Eisen aan de beoordelaars Bijlage 16 Tijdvakken centraal ontwikkelde examens (COE) Bijlage 17 Overzicht van overlappende opleidingen Bijlage 18 Overzicht van wijzigingen OER na eerste publicatie HELICON OPLEIDINGEN 5

6 Voorwoord Beste leerling, Dit is de Onderwijs- en Examenregeling mbo van Helicon Opleidingen. Hierin lees je over: de inhoud van ons onderwijs en onze examens; hoe we ons onderwijs en onze examens hebben georganiseerd. Het is voor mbo-scholen wettelijk verplicht om dit te beschrijven in een Onderwijs- en Examenregeling (OER). Uiteraard vinden wij het zelf ook belangrijk om je hierover te informeren. Volgens de wet zorgt het College van Bestuur voor een goede organisatie en kwaliteit van het onderwijsprogramma en de examinering. Het College van Bestuur legt in ieder geval de volgende zaken vast in een OER: de beschrijving van het onderwijsprogramma, met daarbij: o het aantal uren begeleide onderwijstijd (BOT) per programmaonderdeel per studiejaar o het aantal klokuren beroepspraktijkvorming (BPV) per studiejaar de regels over examens. Daarnaast zorgt het College van Bestuur ervoor dat leerlingen volledig en tijdig worden geïnformeerd over het onderwijsprogramma, examens en het ondersteuningsaanbod voor leerlingen met een beperking die extra ondersteuning nodig hebben. Het College van Bestuur zorgt ervoor dat beroepsopleidingen aantoonbaar voldoen aan de eisen die staan bij Inrichten opleidingen. De examencommissie stelt regels vast over de goede gang van zaken tijdens het afnemen van de toetsen, het examen of de examenonderdelen. Deze staan in het Examenreglement, bijlage 1 bij deze Onderwijs- en Examenregeling. Wordt een beroepsopleiding van Helicon geëxamineerd door een andere instelling of door een exameninstelling? Dan treedt de examenregeling van de instelling of exameninstelling die de examinering verzorgt in de plaats van de examenregeling van Helicon. De regeling als digitaal document Deze regeling is gemaakt voor digitaal gebruik. Het is een Adobe-document met hyperlinks om gemakkelijk iets op te kunnen zoeken. Klik je op een hyperlink (control+linkermuis), dan word je automatisch doorgelinkt naar meer tekst en uitleg op een andere plaats in de regeling. Of je wordt doorgelinkt naar een bijlage. Nadat je bent doorgelinkt, kun je weer terugkomen op de plaats waar je was door tegelijkertijd Alt+Pijl-links in te drukken. Redactie, vragen & opmerkingen Om de regeling makkelijk leesbaar te houden, wordt hij en hem gebruikt waar ook zij en haar bedoeld wordt. Heb je vragen over deze regeling? Kun je niet vinden wat je zoekt? Of heb je verbetervoorstellen? Neem dan contact op met de Helicon Onderwijs Service, onderwijsservice@helicon.nl. s-hertogenbosch, 10 juli 2017 Namens het College van Bestuur, G.C.P.A. de Bont MBA Lid College van Bestuur HELICON OPLEIDINGEN 6

7 Begrippenlijst AOC avo BBL BKS Agrarisch opleidingscentrum Een AOC biedt mbo-opleidingen die vallen onder het Ministerie van Economische Zaken. Een AOC is de groene variant van een ROC, een regionaal opleidingscentrum. Helicon Opleidingen is een AOC. Algemeen vormend onderwijs Taal- en rekenonderwijs. Beroepsbegeleidende Leerweg In de BBL ga je 1 dag per week naar school. De rest van de opleiding vindt plaats in de praktijk, door te leren op een leerbedrijf. Beroepsgerichte Kwalificatiestructuur Mbo-opleidingen zijn gebaseerd op een landelijke kwalificatiestructuur. Deze structuur is er om ervoor te zorgen dat de inhoud van de mbo-opleidingen aansluit op wat de maatschappij nodig heeft aan afgestudeerde mbo ers. Tot 1 augustus 2016 konden leerlingen worden ingeschreven in de BKS. Zie voor meer uitleg bladzijde 20. BOL BOT BPV Beroepsopleidende Leerweg In de BOL leer je op school en wissel je lessen af met beroepspraktijkvorming (BPV) op verschillende leerbedrijven. Begeleide onderwijstijd Klokuren waarin onderwijs wordt gegeven onder verantwoordelijkheid en met actieve betrokkenheid van bevoegd onderwijspersoneel, niet zijnde uren die deel uit maken van de beroepspraktijkvorming (BPV). Beroepspraktijkvorming Het leren in de praktijk op een erkend leerbedrijf. Voor de BOL moet het bedrijf erkend zijn voor het domein Voedsel, natuur en leefomgeving. Het leerbedrijf van de laatste BPV moet erkend zijn voor de opleiding van de leerling. Voor de BBL moet het bedrijf erkend zijn voor de opleiding van de leerling. CREBO Centraal Register Beroepsopleidingen Nummer van de opleiding waarmee de opleiding staat geregistreerd in het Centraal Register Beroepsopleidingen. Het Centraal Register Beroepsopleidingen is een landelijk register met alle beroepsopleidingen die zijn erkend door de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van Economische Zaken. HELICON OPLEIDINGEN 7

8 HKS Herziene Kwalificatiestructuur Mbo-opleidingen zijn gebaseerd op een landelijke kwalificatiestructuur. Deze structuur is er om ervoor te zorgen dat de inhoud van de mbo-opleidingen aansluit op wat de maatschappij nodig heeft aan afgestudeerde mbo ers. Vanaf 1 augustus 2016 worden leerlingen ingeschreven in de nieuwe kwalificatiestructuur, de HKS. In konden scholen kiezen of ze leerlingen inschreven in de BKS of HKS. Nieuwe leerlingen van de opleiding Green Engineering zijn toen ingeschreven in de HKS. Alle andere nieuwe leerlingen nog in de BKS. Zie voor meer uitleg bladzijde 20. OOK POK SBB Onderwijsovereenkomst De onderwijsovereenkomst wordt afgesloten voor de start van de opleiding. In de onderwijsovereenkomst worden de rechten en plichten van de leerling en de school geregeld, en ook van de ouder(s) als de leerling op de ingangsdatum van de OOK nog geen 18 jaar is. Praktijkovereenkomst De praktijkovereenkomst wordt afgesloten voor de start van de BPV-periode. In de praktijkovereenkomst worden de rechten en plichten van de leerling, de school en het BPV-bedrijf geregeld, en ook van de ouder(s) als de leerling op de ingangsdatum van de POK nog geen 18 jaar is. Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Een van de wettelijke taken van de SBB is het erkennen van leerbedrijven. HELICON OPLEIDINGEN 8

9 1. Algemeen: geldigheid en reikwijdte 1.1 Status en reikwijdte De OER regelt de inhoud en organisatie van ons onderwijs en onze examens binnen de wet- en regelgeving die geldt voor mbo-onderwijs in Nederland. Naast de OER zijn er nog andere Helicon Leerlingenregelingen mbo, namelijk: het Toelatingsbeleid mbo het Leerlingenstatuut mbo (onderdeel van de Heliconbrede schoolgids mbo) de Gedragscode Vreemde Talen. Daarnaast bestaat er een Klachtenregeling voor vmbo en mbo. Op basis van de Leerlingenregelingen mbo wordt voor een opleiding of een cluster opleidingen één of meer gebruikersregelingen uitgewerkt. Zo wordt bijvoorbeeld de OER uitgewerkt tot eenvoudigere varianten, de opleidingsgids en de digitale examenuitleg / examengids. De specifieke schoolregels per opleiding of vestiging staan op MijnHelicon. Als de tekst van zo'n gebruikersregeling onduidelijk is of de tekst in tegenspraak is met die van de officiële Leerlingenregelingen mbo dan geldt altijd de tekst van de desbetreffende Leerlingenregeling mbo. Als de tekst van een van de Leerlingeregelingen mbo in tegenspraak is met landelijke wet- en regelgeving dan geldt altijd de tekst van de wet- en regelgeving. 1.2 Geldigheidsduur en wijzigingen De OER wordt jaarlijks vastgesteld door het College van Bestuur, na instemming van het Platform Medezeggenschap (Ondernemingsraad, Ouderraad en Leerlingenraad). De OER geldt dan, zover van toepassing, voor jouw gehele schoolloopbaan (ook bij wijziging van opleiding). Het kan dat de overheid tijdens jouw schoolloopbaan met nieuwe wet- en regelgeving komt die ook voor jou geldt. Zo werd in oktober 2015 bekend dat examenkandidaten van niveau 4 in niet konden zakken op rekenen, terwijl dat eerst wel zo zou zijn. Komt er nieuwe wet- en regelgeving vanuit de overheid? Dan passen we de OER daarop aan en informeren jou zo snel mogelijk over de wijzigingen, bijvoorbeeld door een bericht op MijnHelicon. Een voorstel tot tussentijdse wijziging van de OER kan worden ingediend door: de Ondernemingsraad, Ouderraad en / of Leerlingenraad; het College van Bestuur. Het College van Bestuur wijzigt de OER pas na instemming van het Platform Medezeggenschap. 1.3 Toepassing De OER is van toepassing op leerlingen, personeel en bevoegd gezag. Een leerling kan nog minderjarig zijn. Dan bedoelt deze regeling steeds waar leerling staat ook: of zijn ouder(s) of wettelijk vertegenwoordiger(s). 1.4 Publicatie De OER is te vinden op regelingen.helicon.nl en op Vibe. De regeling of onderdelen ervan worden op aanvraag ook g d of op papier verstrekt. HELICON OPLEIDINGEN 9

10 2. Ons onderwijs In dit hoofdstuk lees je over het onderwijs bij Helicon. In paragraaf 2.1 lees je over hoe het mbo-onderwijs in elkaar zit, zoals welke niveaus er zijn en welke leerwegen. In paragraaf 2.2 staat informatie over de landelijke kwalificatiestructuur die voor alle mbo-opleidingen geldt en uit welke onderdelen mboopleidingen bestaan. In de paragrafen 2.1 en 2.2 wordt uitgelegd wat er in wet- en regelgeving staat over het mbo-onderwijs. Als Helicon daar, binnen de geldende wet- en regelgeving, een nadere invulling aan geeft, is dat in dezelfde paragraaf beschreven onder het kopje Helicon-beleid. In paragraaf 2.3 lees je hoe we bij Helicon opleidingsprogramma s maken voor al onze opleidingen, zoals wat is onze visie op goed onderwijs en hoe zitten de BKS- en HKS-opleidingen in elkaar. 2.1 Hoe zit het mbo in elkaar? In deze paragraaf lees je over hoe het mbo-onderwijs in elkaar zit: wat staat er in de wet over de doelstellingen van het mbo-onderwijs, welke soort instellingen voor beroepsonderwijs zijn er, wie bepaalt welke opleidingen een school aanbiedt, welke soorten opleidingen, niveaus en leerwegen zijn er in het mbo, hoe lang moeten of mogen opleidingen duren, wat staat er in de wet over de inrichting van de opleidingen, zoals het minimumaantal lesuren, hoe zit de gecombineerde leerweg BOL-BBL in elkaar, welke taal moet gebruikt worden in het onderwijs en in de examens Doelstellingen beroepsonderwijs Volgens de wet: Is beroepsonderwijs gericht op de theoretische en praktische voorbereiding voor de uitoefening van beroepen, waarvoor een beroepskwalificerende opleiding is vereist of dienstig kan zijn. Bevordert beroepsonderwijs de algemene vorming en de persoonlijke ontplooiing van de leerlingen en draagt beroepsonderwijs bij tot het maatschappelijk functioneren. Sluit beroepsonderwijs aan op het voorbereidend beroepsonderwijs en het algemeen voortgezet onderwijs. Beroepsonderwijs omvat niet het hoger onderwijs Verschillende soorten instellingen voor beroepsonderwijs Er zijn drie verschillende soorten instellingen die bekostigd mbo-onderwijs mogen aanbieden: regionale opleidingscentra (roc s), vakinstellingen, agrarische opleidingscentra (aoc s). Helicon is volgens de wet een agrarisch opleidingscentrum, een aoc. Dat betekent dat Helicon opleidingen verzorgt op het gebied van landbouw, natuurlijke omgeving en voedsel. HELICON OPLEIDINGEN 10

11 2.1.3 Onderwijsaanbod Het College van Bestuur van Helicon bepaalt welke beroepsopleidingen Helicon verzorgt. Helicon-beleid De directeuren van onze scholen overleggen met elkaar welke opleidingen op welke scholen worden aangeboden. Daarbij wordt rekening gehouden met de plek van de school in de regio en met wat het bedrijfsleven in de regio vraagt Soorten opleidingen, niveaus en leerwegen In het mbo zijn er verschillende soorten opleidingen. Elke soort staat voor een bepaald beroepsniveau: a. de entreeopleiding (voorheen niveau 1): is bedoeld voor leerlingen zonder diploma voortgezet onderwijs. De entreeopleiding bereidt je voor op de arbeidsmarkt of op doorstroom naar de basisberoepsopleiding. b. de basisberoepsopleiding (niveau 2): bereidt je voor om uitvoerende werkzaamheden te doen. c. de vakopleiding (niveau 3): bereidt je voor om werkzaamheden zelfstandig uit te voeren. d. de middenkaderopleiding (niveau 4): bereidt je voor om werkzaamheden volledig zelfstandig uit te voeren. e. de specialistenopleiding (niveau 4): dit is een kopopleiding na een vakopleiding in dezelfde richting. Bovenstaande opleidingen kunnen worden verzorgd in de volgende leerwegen: a. de BOL: beroepsopleidende leerweg. In de BOL leer je op school en wissel je lessen af met Beroepspraktijkvorming op verschillende leerbedrijven. b. de BBL: beroepsbegeleidende leerweg. In de BBL ga je 1 dag per week naar school. De rest van de opleiding vindt plaats in de praktijk, door te leren op een leerbedrijf Studieduur opleidingen Het College van Bestuur stelt de standaard studieduur van de opleidingen vast met inachtneming van wet- en regelgeving. Voor BOL- en BBL-opleidingen die gestart zijn op of na 1 augustus 2014 gelden de volgende wettelijke richtlijnen voor de minimale en maximale studieduur: HELICON OPLEIDINGEN 11

12 Niveau Studieduur Entreeopleiding (voorheen niveau 1) Basisberoepsopleiding (niveau 2) Vakopleiding (niveau 3) Een volledig studiejaar Minimaal een en maximaal twee volledige studiejaren Minimaal twee en maximaal drie volledige studiejaren Drie volledige studiejaren De Minister kan bepalen dat een middenkaderopleiding langer mag duren dan 3 jaar. In zo n geval geeft de Minister aan hoeveel langer de opleiding mag duren. Middenkaderopleiding (niveau 4) Specialistenopleiding (niveau 4) De Minister heeft bepaald dat de volgende middenkaderopleidingen minimaal drie en maximaal vier volledige studiejaren mogen duren: Manager biologisch-dynamisch bedrijf (CREBO 97640) Vakexpert biologisch-dynamische landbouw (CREBO 25439) Instructeur paardensport (CREBO 97241) Instructeur paardensport en -houderij (CREBO 25469) Toezichthouder milieu en ruimte (CREBO 97371) Milieufunctionaris (CREBO 97372) Milieu-inspecteur (CREBO 25458) Milieu-onderzoeker (CREBO 25459) Dierenartsassistent paraveterinair (CREBO 97590) Dierenartsassistent paraveterinair (CREBO / 25540) Alle aoc s hebben met elkaar afgesproken dat de opleiding paraveterinair in vier jaar wordt aangeboden. Een volledig studiejaar Op je onderwijsovereenkomst staat aangegeven hoelang jouw opleiding duurt. Individuele leerlingen kunnen korter over de opleiding doen, bijvoorbeeld vanwege vrijstellingen of een hogere studiesnelheid dan gemiddeld. Ook mogen individuele leerlingen langer over de opleiding doen (studievertraging). Maar dat laatste betekent niet dat scholen verplicht zijn een leerling oneindig ingeschreven te laten. Zie voor meer informatie het Helicon Toelatingsbeleid mbo, paragraaf over studieduur Inrichting beroepsopleidingen BOL- en BBL-opleidingen moeten zo worden ingericht dat: leerlingen de kwalificatie binnen de vastgestelde studieduur kunnen bereiken, ook als ze eerst worden ingeschreven voor een opleidingsdomein of voor een kwalificatiedossier; het onderwijsprogramma evenwichtig is ingedeeld; de studielast per volledig studiejaar minimaal klokuren bedraagt; het onderwijsprogramma voldoende klokuren begeleide onderwijstijd (BOT) en voldoende klokuren Beroepspraktijkvorming (BPV) omvat. HELICON OPLEIDINGEN 12

13 In onderstaande tabel staan de wettelijke minimumnormen voor BOL-opleidingen die gestart zijn op of na 1 augustus 2014: Opleiding BOL Onderwijsprogramma (BOT en BPV samen) Klokuren BOT Klokuren BPV Entreeopleiding (voorheen niveau 1) min uur min. 600 uur het aantal BPV-uren wordt per entreeopleiding bepaald 1-jarige opleiding: min. 700 uur 1-jarige opleiding: min. 250 uur Basisberoepsopleiding (niveau 2) 1-jarige opleiding: min uur 2-jarige opleiding: min uur = 950. Gaat de onderwijsinstelling met het één op het minimum zitten? Dan moet het ander dus hoger dan het minimum zijn om aan een onderwijsprogramma (BOT en BPV samen) van uur te komen. 2-jarige opleiding: min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 2-jarige opleiding: min. 450 uur (over totale opleiding, geen minimum per leerjaar) min uur BOT, waarvan min. 700 uur BOT in leerjaar 1. Omdat het een 2-jarige opleiding is, wil dat automatisch zeggen dat leerjaar 2 min. 550 uur BOT is. 2-jarige opleiding: min uur 2-jarige opleiding: min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 2-jarige opleiding: min. 450 uur (over totale opleiding, geen minimum per leerjaar) min uur BOT, waarvan min. 700 uur BOT in leerjaar 1. Omdat het een 2-jarige opleiding is, wil dat automatisch zeggen dat leerjaar 2 min. 550 uur BOT is. Vakopleiding (niveau 3) 3-jarige opleiding: min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 3-jarige opleiding: min. 900 uur (over totale opleiding, geen minimum per leerjaar) 3-jarige opleiding: min uur min uur BOT, waarvan min. 700 uur BOT in leerjaar 1. D.w.z. min uur BOT in leerjaar 2 en 3 samen. Het onderwijsprogramma moet evenwichtig ingedeeld zijn. 575 uur in leerjaar 2 en 525 in leerjaar 3 zou dus kunnen. Er is dus enige variatie in uren leerjaar 2 en 3 mogelijk. HELICON OPLEIDINGEN 13

14 Opleiding BOL Onderwijsprogramma (BOT en BPV samen) Klokuren BOT Klokuren BPV 3-jarige opleiding: min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 3-jarige opleiding: min. 900 uur (over totale opleiding, geen minimum per leerjaar) Middenkaderopleiding (niveau 4) 3-jarige opleiding: min uur 4-jarige opleiding: min uur min uur BOT, waarvan min. 700 uur BOT in leerjaar 1. D.w.z. min uur BOT in leerjaar 2 en 3 samen. Het onderwijsprogramma moet evenwichtig ingedeeld zijn. 575 uur in leerjaar 2 en 525 in leerjaar 3 zou dus kunnen. Er is dus enige variatie in uren leerjaar 2 en 3 mogelijk. 4-jarige opleiding: min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 4-jarige opleiding: min uur (over totale opleiding, geen minimum per leerjaar) min uur BOT, waarvan min. 700 uur BOT in leerjaar 1. D.w.z. min uur BOT in leerjaar 2, 3 en 4 samen. Het onderwijsprogramma moet evenwichtig ingedeeld zijn. Enige variatie in uren in de leerjaren 2, 3 en 4 is dus mogelijk. Specialistenopleiding (niveau 4) min uur min. 700 uur min. 250 uur = 950. Gaat de onderwijsinstelling met het een op het minimum zitten? Dan moet het ander dus hoger dan het minimum zijn om aan uur te komen. HELICON OPLEIDINGEN 14

15 In onderstaande tabel staan de wettelijke minimumnormen voor BBL-opleidingen die gestart zijn op of na 1 augustus 2013: Opleiding BBL Onderwijsprogramma (BOT en BPV samen) Klokuren BOT Klokuren BPV min. 200 uur min. 610 uur Per studiejaar, alle niveaus min. 850 uur = 810. Ga je met het één op het minimum zitten? Dan moet het ander dus hoger dan het minimum zijn om aan een onderwijsprogramma (BOT en BPV samen) van 850 uur te komen. Onderwijsprogramma Met onderwijsprogramma wordt bedoeld: alle onderwijsactiviteiten, gericht op het bereiken van de onderwijs- en vormingsdoelen van de opleiding, waaraan door de leerling wordt deelgenomen onder verantwoordelijkheid en toezicht van het College van Bestuur. Het onderwijsprogramma bestaat uitsluitend uit BOT en BPV. Uren begeleide onderwijstijd (BOT) Uren begeleide onderwijstijd zijn klokuren waarin onderwijs wordt gegeven onder verantwoordelijkheid en met actieve betrokkenheid van bevoegd onderwijspersoneel, niet zijnde BPV-uren. Uren beroepspraktijkvorming (BPV) Uren BPV zijn praktijkuren, waar een POK onder ligt, op een BPV-bedrijf met een SBB-erkenning voor het domein Voedsel, natuur en leefomgeving. Een BPV-bedrijf voor de BBL moet SBB-erkend zijn voor de kwalificatie waarin de leerling is ingeschreven. Marge voor uitval / verzuim Omdat lessen uit kunnen vallen en een leerling door bijv. ziekte lessen kan missen, moet er bij het plannen van het onderwijs rekening gehouden worden met uitval en verzuim. De Minister hanteert als richtlijn dat 2,5% extra gepland moet worden bij het onderwijsprogramma, de uren BOT en de uren BPV. Helicon-beleid Voor groepen met een hoog risico op uitval / verzuim hanteren we binnen Helicon een marge van 10% voor uitval/verzuim. Te denken valt hierbij aan entreeopleidingen (voorheen niveau 1) / opleidingen in het kader van re-integratietrajecten. Onvolledig laatste studiejaar Duurt het laatste studiejaar van een niveau 2 of 3 opleiding, gerekend vanaf 1 september en afgerond naar boven op hele maanden, korter dan 10 maanden? Dan worden het aantal uren BOT en BPV in het laatste studiejaar evenredig verlaagd met 1/10 van de urennorm per vervallen maand. Voor niveau 4 opleidingen, waarvan de Minister van Onderwijs bepaalt dat deze langer mogen duren dan 3 jaar, wordt het onderwijsprogramma naar evenredigheid verhoogd met 1/10 van de urennorm voor uren BOT en BPV per ingeschreven maand bovenop de 3 jaar. Zie de bijlage voor verschillende rekenvoorbeelden. HELICON OPLEIDINGEN 15

16 Keuzedelen De Minister kan extra voorschriften geven over: het aanbod van keuzedelen aan leerlingen, de omvang van het keuzedeel of de keuzedelen die onderdeel uitmaken van de beroepsopleiding, de omvang van de onderdelen die betrekking hebben op persoonlijke, culturele of levensbeschouwelijke vorming, die worden aangeboden in een basisberoepsopleiding (niveau 2), vakopleiding (niveau 3) of middenkaderopleiding (niveau 4). De Minister stelt vast welke keuzedelen bij welke kwalificatie horen. Op aanvraag van de leerling kan het College van Bestuur afwijken van deze koppeling. Dat wil zeggen dat dan een niet-gekoppeld keuzedeel wordt aangeboden. Het College van Bestuur legt verantwoording af in het jaarverslag als niet-gekoppelde keuzedelen worden aangeboden. De keuzedelen die bij een opleiding worden aangeboden, vallen niet samen met het basisdeel en profieldeel van de opleiding Afwijkende inrichting van de opleidingen Het College van Bestuur kan toestemming geven om een onderwijsprogramma te verzorgen dat minder uren omvat dan de normen uit paragraaf als de opleiding aantoonbaar van voldoende kwaliteit is. Dit houdt in dat: onderbouwd kan worden welke onderwijskundige visie ten grondslag ligt aan de andere invulling van het onderwijsprogramma. het College van Bestuur legt het onderbouwde voornemen om een onderwijsprogramma met minder uren aan te bieden voor aan de Leerlingenraad. De Leerlingenraad heeft instemmingsrecht over dit onderwerp. het onderwijsprogramma moet worden uitgewerkt in deze Onderwijs- en Examenregeling en alle leerlingen moeten tijdig worden geïnformeerd over de Onderwijs- en Examenregeling. vooraf aangetoond moet worden op welke wijze de kwaliteit geborgd is. het College van Bestuur achteraf moet kunnen aantonen dat de kwaliteit ook wordt gerealiseerd. Daarover moet worden gerapporteerd in het jaarverslag: - leerlingtevredenheid voldoende, - tevredenheid van het afnemend veld (bedrijfsleven) voldoende, - voldoende leerlingen die de opleiding gediplomeerd verlaten. Een onderwijsprogramma dat niet volledig voldoet aan de normen uit paragraaf kan bijvoorbeeld bestaan uit een andere mix van werkvormen, zoals: combinaties van e-learning met face to face-onderwijs (blended learning) of andere innovatieve werkvormen, intensiever onderwijs op maat in kleinere groepen, zodat per saldo met minder uren volstaan kan worden, het laten verzorgen van bepaalde lessen door vakkrachten uit het bedrijfsleven. Helicon-beleid Wil een opleiding een onderwijsprogramma verzorgen met minder uren dan volgens de normen uit paragraaf 2.1.6? Dan dient de directeur van de betreffende opleiding hiertoe een aanvraag in bij het College van Bestuur met: een onderbouwing welke onderwijskundige visie ten grondslag ligt aan de andere invulling van het onderwijsprogramma; het uitgewerkte onderwijsprogramma conform deze Onderwijs- en Examenregeling; hoe de opleiding de leerlingen tijdig informeert over de Onderwijs- en Examenregeling; een onderbouwing van op welke wijze de kwaliteit geborgd is. HELICON OPLEIDINGEN 16

17 Het College van Bestuur legt de aanvraag voor aan de Leerlingenraad ter instemming en neemt na instemming van de Leerlingenraad een beslissing over de aanvraag. De beslissing wordt met redenen omkleed schriftelijk medegedeeld aan de directeur van de opleiding. De directeur van de betreffende opleiding dient na het einde van de opleiding gegevens aan te leveren om over de kwaliteit van de opleiding te kunnen rapporteren in het jaarverslag (leerlingtevredenheid, tevredenheid afnemend veld en aantal gediplomeerden). Indien het College van Bestuur tussentijds om deze gegevens vraagt, moet de actuele stand van zaken opgeleverd worden. Aangepast onderwijsprogramma voor leerlingen met een beperking / ziekte De regel vanuit het Ministerie van Onderwijs is dat scholen voor hele groepen voldoende onderwijstijd moeten plannen en realiseren om voor bekostiging in aanmerking te komen. Voor individuele leerlingen, die niet aan voldoende onderwijstijd komen in verband met een beperking / ziekte, geldt die verplichting van voldoende onderwijstijd niet. Op de eerste plaats moet in het dossier van de leerling een voldoende en aantoonbare onderbouwing zijn dat de leerling (al dan niet tijdelijk) het reguliere onderwijsprogramma niet kan volgen. Aantoonbare onderbouwing is bijvoorbeeld een verklaring van een (gespecialiseerde) arts, jeugdzorg of maatschappelijk werk. Aan de hand van zo n (dokters)verklaring kan de school in overleg met de leerling (en ouder(s) als de leerling minderjarig is) bepalen hoe de leerling ondanks zijn ziekte / beperking zoveel mogelijk programmaonderdelen kan volgen. De school bekijkt dus met de leerling (en evt. ouders) naar wat de mogelijkheden zijn binnen en buiten het reguliere onderwijsprogramma en wat er nodig is om de opleiding met een diploma af te ronden. Afspraken hierover worden vastgelegd in een Ontwikkelingsperspectief (OPP), een bijlage bij de onderwijsovereenkomst. Deze afspraken kunnen gaan over: extra begeleiding / ondersteuning een aangepast onderwijsprogramma op inhoud, bijv. bij het zoeken naar een BPV-bedrijf wordt rekening gehouden met de beperking van de leerling. een aangepast onderwijsprogramma met minder uren begeleide onderwijstijd en / of BPV. Volgt de leerling een aangepast onderwijsprogramma? Dan hoeft er GEEN aangepast individueel opleidingsplan gemaakt te worden. Een leerling die wegens (lichamelijke of psychische) ziekte het volledige onderwijsprogramma niet kan volgen, wordt geoorloofd afwezig gemeld voor de onderdelen die hij niet kan volgen. In zo'n geval wordt het onderwijsprogramma niet verkort of aangepast, maar op onderdelen is sprake van geoorloofd verzuim. Ook als voor de start van de opleiding duidelijk is dat de leerling geen volledig programma kan volgen, hoeft geen individueel aangepast onderwijsprogramma met minder onderwijstijd gemaakt te worden. De leerling volgt het reguliere programma van de klas met op onderdelen geoorloofd verzuim. Dit kan ertoe leiden dat de leerling een diploma behaalt, terwijl hij minder uren begeleide onderwijstijd of minder uren BPV heeft gevolgd dan de rest van de klas. Meer informatie staat in een servicedocument van de inspectie. Aangepast onderwijsprogramma voor leerlingen met een topsportstatus Voor individuele leerlingen met een topsportstatus van NOC*NSF geldt de verplichting van voldoende onderwijstijd ook niet. Ook dan kan de school samen met de leerling (en ouder(s) als de leerling minderjarig is) een individueel opleidingsplan opstellen met minder onderwijstijd en afspraken hierover vastleggen in een bijlage bij de HELICON OPLEIDINGEN 17

18 onderwijsovereenkomst. De MBO Raad heeft voor deze bijlage bij de onderwijsovereenkomst een format ontwikkeld Gecombineerde leerweg BOL-BBL Het is mogelijk om de leerwegen BOL en BBL met elkaar te combineren. Dit houdt in dat het eerste jaar altijd een BOL-opleiding is. Duurt de opleiding 2 jaar? Dan stap je na jaar 1 over naar de BBL. Duurt de opleiding 3 jaar? Dan stap je na jaar 1 of na jaar 2 over naar de BBL. Dat hangt af van hoe de school de opleiding inricht. Dit staat in de opleidingsgids. Duurt de opleiding 4 jaar? Dan stap je na jaar 1 of na jaar 2 of na jaar 3 over naar de BBL. Dat hangt af van hoe de school de opleiding inricht. Dit staat in de opleidingsgids. Om de gecombineerde leerweg BOL-BBL aan te mogen bieden, moet Helicon een samenwerkingsovereenkomst sluiten met één of meer opleidingsbedrijven of leerbedrijven waarin voor iedere leerling de garantie is opgenomen van een beschikbare BPV-plaats tegen een marktconforme beloning voor zover het een BPV-plaats in de BBL betreft. De wettelijke eisen voor het onderwijsprogramma van de gecombineerde leerwegen BOL-BBL zijn: Opleiding Onderwijsprogramma BOT BPV* Basisberoepsopleiding (niveau 2) of vakopleiding (niveau 3) van 2 jaar: jaar 1 BOL en jaar 2 BBL min uur min. 900 uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 min. 860 uur Vakopleiding (niveau 3) of middenkaderopleiding (niveau 4) van 3 jaar: jaar 1 BOL en jaar 2 en 3 BBL min uur min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 min uur Vakopleiding (niveau 3) of middenkaderopleiding (niveau 4) van 3 jaar: jaar 1 en 2 BOL en jaar 3 BBL min uur min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 min uur Middenkaderopleiding (niveau 4) van 4 jaar: jaar 1 BOL en jaar 2, 3 en 4 BBL min uur min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 min uur Middenkaderopleiding (niveau 4) van 4 jaar: jaar 1 en 2 BOL en jaar 3 en 4 BBL min uur min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 min uur HELICON OPLEIDINGEN 18

19 Middenkaderopleiding (niveau 4) van 4 jaar: jaar 1, 2 en 3 BOL en jaar 4 BBL min uur min uur, waarvan min. 700 uur in leerjaar 1 min uur *Er is geen minimum voor de BPV per leerjaar, wel een minimum over de totale opleiding. Afwijken van bovenstaande normen is mogelijk als de opleiding aantoonbaar van voldoende kwaliteit is, het bevoegd gezag hierover verantwoording aflegt in het jaarverslag en vooraf instemming heeft verkregen van de Leerlingenraad. Zolang je de BOL-opleiding doet, kom je in aanmerking voor studiefinanciering als je aan de voorwaarden van DUO voldoet. Zodra je overstapt naar de BBL heb je geen recht meer op studiefinanciering. Zolang je de BOL-opleiding doet en 18 jaar of ouder bent, moet je elk schooljaar lesgeld betalen aan DUO. Zodra je overstapt naar de BBL en 18 jaar of ouder bent, moet je elk schooljaar cursusgeld betalen. De school stuurt je hiervoor een factuur en draagt het cursusgeld af aan DUO. Je kunt je uitschrijven voor de gecombineerde leerweg BOL-BBL en verder gaan in alleen de BOLopleiding of alleen de BBL-opleiding. Voorafgaand aan elk studiejaar informeert de school je over: de verplichtingen die zijn verbonden aan de aanspraak op studiefinanciering, de verplichtingen die zijn verbonden aan het vervallen van de aanspraak op studiefinanciering, de verplichtingen met betrekking tot het betalen van lesgeld (BOL) of cursusgeld (BBL). Tijdens het BBL-deel van de opleiding is er minimaal 3 keer per studiejaar contact tussen jou, de school en het BPV-bedrijf. Wil je je inschrijving in de gecombineerde leerweg BOL-BBL beëindigen? Dan begeleidt de school je, als je dat wilt, bij het inschrijven in een andere beroepsopleiding. Dat kan een andere beroepsopleiding zijn bij Helicon of bij een andere onderwijsinstelling, passend bij het onderwijsniveau dat je al bereikt hebt Taal Het onderwijs wordt gegeven in het Nederlands. Ook de examens worden afgenomen in het Nederlands. Er kan een andere taal worden gebruikt: als er onderwijs wordt gegeven in die andere taal, bijv. het gebruik van Engels bij de lessen Engels. als het nodig is vanwege de specifieke aard, de inrichting of de kwaliteit van het onderwijs of vanwege de herkomst van leerlingen. Scholen moeten in een gedragscode beschrijven hoe ze hiermee omgaan. Helicon-beleid Via deze link kom je bij de Gedragscode vreemde talen van Helicon. HELICON OPLEIDINGEN 19

20 2.2 Inhoud en opbouw mbo-opleidingen In deze paragraaf lees je over: de kwalificatiestructuur die geldt voor alle mbo-opleidingen, uit welke onderdelen mbo-opleidingen bestaan Landelijke kwalificatiestructuur beroepsonderwijs Mbo-opleidingen zijn gebaseerd op een landelijke kwalificatiestructuur. Deze structuur is er om ervoor te zorgen dat de inhoud van de mbo-opleidingen aansluit op wat de maatschappij nodig heeft aan afgestudeerde mbo ers. Hieronder leggen we een aantal begrippen uit die te maken hebben met de kwalificatiestructuur. Kwalificatie Een kwalificatie is een beschrijving van wat een beginnend beroepsbeoefenaar moet kennen en kunnen om te kunnen functioneren: in een bepaald beroep of groep van samenhangende beroepen, in het vervolgonderwijs, en als burger. In deze beschrijving staan de minimale eisen waar je als beginnend beroepsbeoefenaar aan moet voldoen. Op die manier is een mbo-diploma landelijk vergelijkbaar. Een kwalificatie is een richting waarin je gediplomeerd kunt worden. Elke kwalificatie heeft een eigen officiële naam, die op je diploma komt te staan en een eigen nummer. Dit nummer is het CREBO-nummer, waarmee de opleiding staat geregistreerd in het Centraal Register Beroepsopleidingen. Klik hier voor een overzicht van de officiële gegevens van onze opleidingen. Alle kwalificaties samen vormen de landelijke kwalificatiestructuur voor het mbo. Kwalificatiedossier In een kwalificatiedossier worden een of meerdere kwalificaties rondom een bepaalde beroepsgroep beschreven. Op basis van deze kwalificatiedossiers maken scholen hun opleidingsprogramma s en examens. Kwalificatiedossiers worden gemaakt door de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) en vastgesteld door de Minister van Onderwijs. De kwalificatiedossiers zijn te vinden op s-bb.nl. Helicon-beleid In opdracht van het College van Bestuur zijn van alle kwalificatiedossiers uittreksels gemaakt in Excel. Deze uittreksels bevatten een gestructureerd overzicht van alle bestanddelen die in een opleiding moeten zitten. Ze zijn terug te vinden in het opleidingsplan en de opleidingsgids van jouw opleiding. De overzichten met deze Excel-samenvattingen van de BKS-kwalificatiedossiers zijn te vinden op Vibe. Ook de Excel-samenvattingen van de HKS-kwalificatiedossiers zijn te vinden op Vibe. Opleidingsdomein Een opleidingsdomein is een samenhangend geheel van kwalificatiedossiers die zijn gericht op en van belang zijn voor eenzelfde bedrijfstak of groep van bedrijfstakken. De opleidingen van Helicon vallen onder het opleidingsdomein Voedsel, natuur en leefomgeving. HELICON OPLEIDINGEN 20

21 Inschrijven van leerlingen Je wordt opgeleid volgens het kwalificatiedossier van het startjaar van je opleiding. Start je in schooljaar met een opleiding? Dan word je ingeschreven in een opleiding die gebaseerd is op een kwalificatiedossier Twee kwalificatiestructuren In het mbo zijn er op dit moment twee kwalificatiestructuren: Herziene Kwalificatiestructuur (HKS): Leerlingen die op of na 1 augustus 2016 starten met een opleiding moeten ingeschreven worden in de HKS. Beroepsgerichte Kwalificatiestructuur (BKS): Voor leerlingen die voor 1 augustus 2016 met een opleiding zijn begonnen, geldt de BKS. Voor leerlingen die op of na 1 augustus 2015 zijn gestart met een opleidingen konden scholen kiezen: of inschrijven in de BKS of in de HKS. BKS-leerlingen maken de opleiding af in de BKS. Op voorwaarde dat je daarmee akkoord gaat, mag de inschrijving in de BKS omgezet worden naar een inschrijving voor een verwante opleiding in de HKS (gebaseerd op het betreffende kwalificatiedossier uit de HKS en één of meer keuzedelen uit de HKS). Waarom een nieuwe kwalificatiestructuur? De bestaande structuur vroeg om een vernieuwing, omdat beroepen veranderen en opleidingen gemakkelijker hierop moeten kunnen inspelen. In de BKS zijn er veel opleidingen (kwalificaties). Door het samenvoegen en herzien van opleidingen die op elkaar lijken, zijn er in de HKS minder kwalificaties en minder kwalificatiedossiers. Er is meer gekeken naar overeenkomsten tussen de verschillende opleidingen. Opbouw HKS-kwalificatiedossier In de HKS bestaat elk kwalificatiedossier uit: Een basisdeel: Het basisdeel is voor alle kwalificaties in een kwalificatiedossier hetzelfde. Het gaat om: o beroepsgerichte onderdelen, dat wil zeggen kerntaken en werkprocessen. De diepgang van een werkproces verschilt soms per niveau. In het kwalificatiedossier is dan bij het werkproces beschreven wat er extra bijkomt voor een bepaald opleidingsniveau. o generieke onderdelen Nederlands, rekenen, Loopbaan en Burgerschap en voor niveau 4 ook Engels. Een profieldeel: Het profieldeel bevat kerntaken en werkprocessen voor een bepaald profiel (uitstroomrichting) van het kwalificatiedossier. Een of meer keuzedelen: Het basis- en profieldeel vormen samen de kwalificatie. De totale opleiding bestaat uit het basisdeel, het profieldeel en een of meer keuzedelen. Aan elke kwalificatie (basis- en profieldeel) worden nl. een aantal keuzedelen gekoppeld. Klik hier voor meer informatie over keuzedelen. HELICON OPLEIDINGEN 21

22 Helicon-beleid: opleidingen met specialisaties Bij Helicon bieden we binnen sommige kwalificaties opleidingen aan. Je volgt dan een brede basis en een deel van het profiel is hetzelfde als van andere opleidingen. Binnen het profiel specialiseer je je in een bepaalde richting. Zo bieden we binnen de kwalificatie Vakbekwaam medewerker natuur, water en recreatie de volgende opleidingen aan: Bos- en natuurbeheer, Outdoor en recreatie, Schaapherder en Water- en groenbeheer. Daarnaast bieden we binnen sommige opleidingen een specialisatie aan. Bijvoorbeeld bij de opleiding Dierverzorging in de basisberoepsopleiding (niveau 2) is er de specialisatie Paardenhouderij. Helicon-beleid: BKS of HKS Helicon heeft er voor gekozen om nieuwe leerlingen in in te schrijven in de BKS, met uitzondering van de eerstejaars van de opleiding Green Engineering. Zij zijn ingeschreven in de HKS. Leerlingen die op of na 1 augustus 2016 instromen in een hoger leerjaar mogen ingeschreven worden in de BKS, zodat ze dezelfde opleiding doen als de rest van de klas: In mogen instromers worden ingeschreven in een bestaande klas in leerjaar 3 en hoger. In mogen instromers worden ingeschreven in een bestaande klas in leerjaar 4 (alleen van toepassing bij opleidingen die 4 jaar mogen duren). Overgang naar andere kwalificatiestructuur Is de geldigheidsduur verstreken van: een kwalificatiedossier, een keuzedeel, of de koppeling van een keuzedeel aan een of meer kwalificaties? Dan kun je een diploma krijgen op basis van dat kwalificatiedossier binnen 2 studiejaren nadat de reguliere studieduur van jouw opleiding is verlopen. En dan kan het behalen van een keuzedeel nog vermeld worden op het diploma binnen 2 studiejaren nadat de reguliere studieduur van jouw opleiding is verlopen. Bijvoorbeeld: in ben je gestart met een 4-jarige opleiding paraveterinair. Deze eindigt in In de schooljaren en kun je nog je diploma behalen of het behaalde keuzedeel vermeld krijgen op je diploma. HELICON OPLEIDINGEN 22

23 Helicon-beleid: overgangsregeling BKS - HKS Sta je ingeschreven in de BKS en loop je studievertraging op? Dan kun je je BKS-opleiding afmaken binnen 2 jaar nadat de voor jou geldende studieduur, zoals vermeld op de onderwijsovereenkomst, is verstreken. Bijvoorbeeld: in ben je gestart met een 4-jarige opleiding paraveterinair. Deze eindigt in In de schooljaren en kun je nog je diploma behalen in de BKS. Heb je je diploma dan nog niet? Dan moet je de examens afleggen van de nieuwe kwalificatiestructuur (HKS) en neemt de examencommissie op basis van de afgelegde HKS-examens de beslissing of je diplomeerbaar bent of niet. Als je studievertraging oploopt, mag je je opleiding dus afronden in de BKS, binnen 2 jaar nadat de reguliere studieduur is verstreken. Maar dat hoeft niet. Je kunt ook overstappen naar de HKS als je dat wilt. Loop je bijvoorbeeld als enige in de klas studievertraging op en ben je dan de enige leerling die de opleiding nog volgt in de BKS, omdat alle leerlingen die later aan de opleiding zijn begonnen, zijn ingeschreven in de HKS? Dan kun je overstappen naar de HKS. Je komt dan in een klas met HKSleerlingen. Je wordt dan met de rest van je nieuwe klas voorbereid op de HKS-examens. De school bekijkt dan samen met jou wat de verschillen zijn tussen de HKS- en de BKS-opleiding, of er onderdelen zijn die je moet inhalen / repareren en hoe de school je daarbij kan helpen. Overstappen naar de HKS kan voor jou een betere oplossing zijn dan in je eentje de BKS-opleiding afmaken. Dit is maatwerk en wordt per leerling bekeken. Zoals gezegd, overstappen van de BKS naar de HKS kan alleen als je het daarmee eens bent Inhoud mbo-opleidingen In de vorige paragraaf las je dat een opleiding is gebaseerd op een kwalificatie: een beschrijving van wat je moet kennen en kunnen als beginnend beroepsbeoefenaar. Elke mbo-opleiding bestaat uit een aantal onderdelen. In deze paragraaf lees je welke onderdelen dat kunnen zijn. Kerntaken en werkprocessen Bij elke kwalificatie worden kerntaken en werkprocessen beschreven. Deze kerntaken en werkprocessen hebben te maken met het beroep of de beroepsgroep van de kwalificatie. Kerntaken geven de belangrijkste beroepstaken van een beroepsbeoefenaar weer. Een beroepstaak is kenmerkend voor het beroep waarvoor je wordt opgeleid. Iedere kerntaak bestaat uit werkprocessen. Een werkproces bestaat uit een aantal samenhangende activiteiten die horen bij een kerntaak. De activiteiten hebben een begin, een eind en leiden tot een duidelijk resultaat. Om de kerntaken en werkprocessen goed uit te kunnen voeren moet je beschikken over competenties. Een competentie is een mix van kennis, inzicht, vaardigheden en houding. Of je een bepaalde competentie hebt, laat je zien in gedrag. Voorbeelden van competenties zijn: Samenwerken en overleggen, Plannen en organiseren en Instructies en procedures opvolgen. In HKS-kwalificatiedossiers hebben competenties een minder nadrukkelijke plek. De Tweede Kamer heeft aan de Minister gevraagd om meer nadruk te leggen op kennis en vaardigheden. Bij elk HKSwerkproces staan de competenties tussen haakjes vermeld. HELICON OPLEIDINGEN 23

24 Werkproces 1.1 Kwalificatie Kerntaak 1 Werkproces 1.2 Werkproces 1.3 Werkproces 1.4 Werkproces 2.1 Kerntaak 2 Werkproces 2.2 Werkproces 2.3 Je doet examen in alle kerntaken en werkprocessen. In BKS-examens zijn competenties een apart onderdeel. In jouw opleidingsgids staat welke kerntaken en werkprocessen bij jouw opleiding horen. Generieke onderdelen Daarnaast horen er bij elke kwalificatie generieke onderdelen. Generieke onderdelen horen bij een bepaald opleidingsniveau. Wat een beroepsbeoefenaar van een bepaald opleidingsniveau voor deze onderdelen moet kennen en kunnen, is voor alle opleidingen van dat niveau gelijk. De generieke onderdelen zijn: Nederlands, rekenen, Loopbaan & Burgerschap en voor niveau 4 ook Engels. Generieke onderdelen: Nederlands en rekenen Nederlands bestaat uit vijf vaardigheden: Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. Rekenen bestaat uit vier domeinen: Getallen, Verhoudingen, Meten en meetkunde en Verbanden. De eisen voor Nederlands en rekenen zijn beschreven in het Referentiekader Nederlandse taal en rekenen. Dit is een systematische beschrijving van wat leerlingen in de verschillende fasen van het onderwijs moeten kennen en kunnen aan Nederlands en rekenen: HELICON OPLEIDINGEN 24

25 Voor het mbo gelden de volgende eisen (referentieniveaus) voor Nederlands en rekenen: aan het eind van de entreeopleiding (voorheen niveau 1), basisberoepsopleiding (niveau 2) en vakopleiding (niveau 3): niveau 2F; aan het eind van de middenkaderopleiding (niveau 4) en specialistenopleiding (niveau 4): niveau 3F. Bij entreeopleidingen mag ook onder 2F worden geëxamineerd om de voortgang van de leerling aan te tonen. Deze eisen heb je nodig voor je beroep, bijvoorbeeld om een werkbriefje in te kunnen vullen of een rapportage te kunnen schrijven. Of omdat je een handleiding moet kunnen lezen. Of een berekening moet kunnen maken hoeveel stenen je nodig hebt voor een tuin of hoeveel voer een dier nodig heeft. Niveau 2F is ook het minimumniveau dat je nodig hebt om te kunnen functioneren als burger in de maatschappij. Je doet examen in Nederlands en rekenen. Klik hier voor een overzicht wat de niveaus 2F en 3F inhouden voor Nederlands en rekenen. Generieke onderdelen: Engels voor niveau 4 Voor middenkaderopleidingen (niveau 4) en specialistenopleidingen (niveau 4) gelden ook generieke eisen voor Engels. Engels bestaat uit vijf vaardigheden: Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. De eisen voor Engels zijn beschreven in het Europese Referentiekader (ERK). Voor niveau 4 opleidingen gelden de volgende eisen (ERK-niveaus) voor Engels: Lezen en Luisteren: minimaal niveau B1, niveau B2 kan ook; Gesprek voeren, Spreken en Schrijven: minimaal niveau A2, niveau B1 of B2 kan ook. Je doet examen in Engels als je een niveau 4 opleiding volgt. Klik hier voor een overzicht van wat de niveaus B2, B1 en A2 inhouden. Generiek onderdeel: Loopbaan & Burgerschap De eisen voor Loopbaan & Burgerschap zijn beschreven in het document Kwalificatie-eisen loopbaan en burgerschap. Hieronder staat een samenvatting. Met het onderdeel Loopbaan wordt bedoeld Loopbaanoriëntatie en ontwikkeling. Dit onderdeel zorgt ervoor dat je tijdens je opleiding leert om: sturing te geven aan je eigen loopbaan en betekenisvol werk of vervolgonderwijs te vinden dat aansluit op wat je goed kunt en op wat je leuk en belangrijk vindt. Tijdens je opleiding leer je weloverwogen keuzes te maken en leer je te bepalen welke vervolgstappen je moet zetten om gemaakte keuzes voor elkaar te krijgen. In het onderdeel Burgerschap leer je tijdens je opleiding dingen die je nodig hebt om te kunnen functioneren als burger in de maatschappij. Om in aanmerking te komen voor een diploma moet je hebben voldaan aan de inspanningsverplichting voor Loopbaan & Burgerschap. In de bijlage worden de onderdelen Loopbaan & Burgerschap verder beschreven. HELICON OPLEIDINGEN 25

26 Beroepsspecifieke eisen voor Moderne Vreemde Taal (MVT) Soms is het voor een beroep nodig om een of meer MVT s te beheersen, bijvoorbeeld om een verkoopgesprek in een vreemde taal te kunnen voeren of om een handleiding in een vreemde taal te kunnen lezen. In deze kwalificatiedossiers zijn dan beroepsgerichte eisen voor een of meer MVT s opgenomen. Je doet examen in een of meer MVT s als bij jouw kwalificatie eisen voor MVT zijn beschreven. Dit geldt voor BKS-opleidingen. In HKS-opleidingen kun je een of meer moderne vreemde talen volgen als keuzedeel. Klik hier voor een overzicht van onze opleidingen met per opleiding: of er eisen zijn voor een of meer vreemde talen, zo ja, op welk niveau de eisen zijn, of een bepaalde taal verplicht is, bijvoorbeeld 1 e vreemde taal verplicht Engels. Branchevereisten De kwalificatiedossiers zijn ontwikkeld met vertegenwoordigers van onderwijs en bedrijfsleven. Soms geeft het bedrijfsleven daarbij aan dat bepaalde eisen nodig zijn om het beroep uit te kunnen oefenen. Dat zijn branchevereisten. Voorbeelden hiervan zijn VCA (Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) Checklist Aannemers) en het Certificaat Flora- en faunawetgeving. Er zijn twee soorten branchevereisten: Categorie Waar te vinden Verantwoordelijkheid school Branchevereisten die onderdeel zijn van een kwalificatie(dossier) Branchevereisten die géén onderdeel zijn van een kwalificatie(dossier) Opgenomen als kwalificatieeisen in het kwalificatiedossier, bij een of meer kwalificaties. Informatieve vermelding in het kwalificatiedossier dat er sprake is van branchevereisten náást de kwalificatie. De branchevereisten moeten terugkomen in het onderwijs en in het examen. De branchevereisten hoeven niet terug te komen in het onderwijs en in het examen. De school kan het aanbieden: in de vrije ruimte, als de leerling daarmee akkoord gaat; als contractactiviteit, op kosten van de leerling of zijn leerbedrijf. Klik hier voor een overzicht van onze opleidingen met per opleiding: of er branchevereisten bij deze opleiding horen, zo ja, welke branchevereisten dat zijn en of deze branchevereisten verplicht zijn om in aanmerking te komen voor een diploma. Wettelijke beroepsvereisten Voor sommige beroepen zijn wettelijke eisen vastgesteld waar je aan moet voldoen om het beroep uit te mogen voeren. Voorbeelden hiervan zijn eisen om te mogen werken met gewasbeschermingsmiddelen en eisen om te mogen werken met proefdieren. In de wet worden dit soort eisen beroepsvereisten genoemd. Is er sprake van beroepsvereisten bij een bepaalde opleiding? Dan zorgt SBB ervoor dat deze eisen verwerkt zijn in het kwalificatiedossier. De Minister stelt het kwalificatiedossier, inclusief deze eisen, vast. Volg je een opleiding met beroepsvereisten? Dan moet jouw opleiding ervoor zorgen dat deze beroepsvereisten in jouw opleiding aan bod komen en dat je er examen in kunt doen. HELICON OPLEIDINGEN 26

27 Er zijn twee soorten wettelijke beroepsvereisten: Categorie Waar te vinden Verantwoordelijkheid school Wettelijke beroepsvereisten die onderdeel zijn van een kwalificatie(dossier) Wettelijke beroepsvereisten die géén onderdeel zijn van een kwalificatie(dossier) Opgenomen als kwalificatieeisen in het kwalificatiedossier, bij een of meer kwalificaties. Informatieve vermelding in het kwalificatiedossier dat er sprake is van wettelijke beroepsvereisten náást de kwalificatie. De wettelijke beroepsvereisten moeten terugkomen in het onderwijs en in het examen. In het examen moeten de beroepsvereisten 100% zijn afgedekt. De kosten komen ten laste van de school (tenzij anders afgesproken, dit is bijv. het geval bij het Trekkerrijbewijs, de kosten daarna komen ten laste van de leerling). De wettelijke beroepsvereisten hoeven niet terug te komen in het onderwijs en in het examen. De school kan het aanbieden: in de vrije ruimte, als de leerling daarmee akkoord gaat; als contractactiviteit, op kosten van de leerling of zijn leerbedrijf. Klik hier voor een overzicht van onze opleidingen met per opleiding: of er wettelijke beroepsvereisten bij deze opleiding horen, zo ja, welke wettelijke beroepsvereisten dat zijn en of deze wettelijke beroepsvereisten verplicht zijn om in aanmerking te komen voor een diploma. Beroepspraktijkvorming (BPV) Leren in de praktijk is een onderdeel van elke beroepsopleiding. Dit heet volgens de wet beroepspraktijkvorming (BPV). De BPV kan voor een deel plaatsvinden in de periode waarin de leerling is ingeschreven voor een opleidingsdomein of een kwalificatiedossier of tijdens het opleidingsprogramma op basis van een of meer keuzedelen. Het andere deel van de BPV vindt dan plaats in de periode dat de leerling is ingeschreven in een kwalificatie. De BPV wordt verzorgd op grondslag van een praktijkovereenkomst (POK). In de POK worden de rechten en plichten van de leerling, Helicon en het BPV-bedrijf geregeld en ook van de ouder(s) als de leerling op de ingangsdatum van de POK jonger dan 18 jaar is. In de POK wordt ten minste geregeld: a. de startdatum en einddatum van de BPV, b. het totaalaantal te volgen praktijkuren en de verdeling daarvan over de studiejaren, c. hoe de leerling tijdens de BPV wordt begeleid door Helicon en door het BPV-bedrijf, d. het deel van de kwalificatie dat de beroepspraktijkvorming omvat, e. of het keuzedeel / de keuzedelen of het deel daarvan dat de beroepspraktijkvorming omvat, f. hoe de BPV wordt beoordeeld, g. de gevallen waarin en de wijze waarop de POK voortijdig kan worden ontbonden. Het BPV-bedrijf dat de beroepspraktijkvorming verzorgt, zorgt voor de begeleiding van de leerling binnen het bedrijf. De school beoordeelt of de leerling het deel van de kwalificatie, dat de leerling tijdens de BPV dient te behalen, heeft behaald. De school betrekt daarbij het oordeel van het BPV-bedrijf en neemt regels over de BPV-beoordeling op in de OER. HELICON OPLEIDINGEN 27

28 Beschikbaarheid praktijkplaats en totstandkoming praktijkovereenkomst Het College van Bestuur zorgt voor de beschikbaarheid van de BPV-plaats en voor de totstandkoming van de POK. Stellen het College van Bestuur en SBB na het afsluiten van de POK vast dat de BPV-plaats: niet of niet volledig beschikbaar is, de begeleiding tekort schiet of ontbreekt, het BPV-bedrijf niet langer beschikt over een gunstige beoordeling van SBB? Of stellen het College van Bestuur en SBB na het afsluiten van de POK vast dat er sprake is van andere omstandigheden die maken dat de BPV niet naar behoren zal kunnen plaatsvinden? Dan bevordert het College van Bestuur, na overleg met SBB, dat een toereikende vervangende voorziening beschikbaar wordt gesteld. Beoordeling kwaliteit en erkenning leerbedrijven voor de BPV De Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) zorgt ervoor dat bedrijven en organisaties die de BPV verzorgen eenmaal in de vier jaar worden beoordeeld aan de hand van door de SBB vast te stellen criteria. Deze criteria worden gepubliceerd in de Staatscourant. Zijn er bijzondere omstandigheden? Dan kan vaker beoordeeld worden dan een keer per vier jaar. Bij een gunstig oordeel erkent SBB een bedrijf of organisatie als leerbedrijf voor de BPV of handhaaft de erkenning. Bij een ongunstig oordeel weigert SBB de erkenning of trekt de erkenning in. SBB vraagt geen vergoeding voor de kosten van de beoordeling. De erkenning vervalt als het leerbedrijf tijdens vier aaneengesloten jaren geen BPV heeft verzorgd. SBB zorgt voor openbaarmaking van een overzicht van bedrijven en organisaties met een erkenning. Alleen bedrijven en organisaties met een gunstige beoordeling van SBB mogen BPV verzorgen voor een opleiding of groep van opleidingen. Vrije ruimte Vrije ruimte kan een onderdeel zijn van een BKS-opleiding, maar dat hoeft niet. HKS-opleidingen hebben geen vrije ruimte. Daar zijn keuzedelen voor in de plaats gekomen. Voor BKS-opleidingen geldt dat minimaal 80% van de studiebelasting van de totale opleiding (alle leerjaren samen) besteed moet worden aan de onderdelen die hierboven allemaal zijn beschreven, voor zover deze onderdeel zijn van het kwalificatiedossier van de betreffende kwalificatie. Maximaal 20% van de studiebelasting van de totale opleiding mag besteed worden aan vrije ruimte. In de vrije ruimte komen onderdelen aan bod die niet in het kwalificatiedossier van jouw kwalificatie staan. Het zijn: Of onderdelen die bij een andere kwalificatie horen. De uren die aan deze vrije ruimte worden besteed tellen mee als onderwijstijd, ook als het onderdelen zijn uit een kwalificatie buiten het domein Voedsel, natuur en leefomgeving. Of onderdelen die niet bij een kwalificatie horen. De uren die aan deze vrije ruimte worden besteed tellen niet mee als onderwijstijd, wel voor de totale studiebelasting. Vrije ruimte activiteiten zijn een onderdeel van je opleiding. Deze moet je, net als de rest van je opleidingsprogramma, afgerond hebben om toegelaten te worden tot de examens. In principe doe je geen examen in vrije ruimte activiteiten en is het wel of niet behalen van de vrije ruimte activiteiten geen voorwaarde voor het diploma, behalve als dat aan het begin van de opleiding met je wordt afgesproken en afspraken hierover worden vastgelegd in een bijlage bij de onderwijsovereenkomst. In jouw opleidingsgids staat of er bij jouw opleiding vrije ruimte activiteiten zijn. HELICON OPLEIDINGEN 28

29 Keuzedelen Elke HKS-opleiding bestaat uit: een basisdeel, een profieldeel en een of meer keuzedelen. Het basisen profieldeel vormen samen de kwalificatie. Aan elke kwalificatie (basis- en profieldeel) worden een aantal keuzedelen gekoppeld: Keuzedelen zijn: verbredend verdiepend gericht op doorstroom binnen het mbo of doorstroom naar het hbo Voor de entreeopleiding (voorheen niveau 1) kunnen keuzedelen ook remediërend zijn. Keuzedelen kunnen worden uitgevoerd op school, tijdens de BPV, met zelfstudie of een combinatie daarvan. Studielast keuzedelen De Minister stelt op voorstel van SBB de studielast van elk keuzedeel vast. De studielast van een keuzedeel kan zijn: 240, 480, 720 of 960 klokuren. HELICON OPLEIDINGEN 29

30 Per soort opleiding heeft de Minister bepaald hoe groot de keuzedeelverplichting is: Soort opleiding Entreeopleiding (voorheen niveau 1) van 1 jaar Basisberoepsopleiding (niveau 2) van 1 tot 2 jaar Vakopleiding (niveau 3) van 2 tot 3 jaar Middenkaderopleiding (niveau 4) van 3 jaar Middenkaderopleiding (niveau 4) van 4 jaar Specialistenopleiding (niveau 4) van 1 jaar Omvang keuzedeelverplichting* 240 klokuren 480 klokuren 720 klokuren 720 klokuren 960 klokuren 240 klokuren *Dit is de totale studielast: begeleide onderwijstijd (BOT), BPV, zelfstudie of een combinatie daarvan. Een basisberoepsopleiding (niveau 2) mag 1 tot 2 jaar duren. De keuzedeelverplichting is altijd 480 klokuren. Al ligt het voor de hand dat als een opleiding korter dan twee jaar duurt een verkort programma wordt aangeboden waarin de keuzedelen in minder dan 480 klokuren worden aangeboden, maar wel in verhouding met de rest van het verkorte programma, dus in verhouding met het basisdeel en het profieldeel van de verkorte opleiding. Een vakopleiding (niveau 3) mag 2 tot 3 jaar duren. De keuzedeelverplichting is altijd 720 klokuren. Al ligt het voor de hand dat als een opleiding korter dan drie jaar duurt een verkort programma wordt aangeboden waarin de keuzedelen in minder dan 720 klokuren worden aangeboden, maar wel in verhouding met de rest van het verkorte programma, dus in verhouding met het basisdeel en het profieldeel van de verkorte opleiding. Keuzedelenaanbod Keuzedelen worden ontwikkeld door onderwijs en bedrijfsleven samen. Vier keer per jaar stelt de Minister nieuw ontwikkelde keuzedelen vast en bepaalt daarbij welke keuzedelen gekoppeld worden aan welke kwalificatie (gekoppelde keuzedelen). Een overzicht van alle gekoppelde keuzedelen staat op s-bb.nl. Elke onderwijsinstelling bepaalt vervolgens welke van die keuzedelen ze aanbieden. Een onderwijsinstelling moet er daarbij voor zorgen dat leerlingen bij elke opleiding uit voldoende keuzedelen kunnen kiezen (minimaal 2 keuzes). Een onderwijsinstelling kan ook pakketjes van keuzedelen aanbieden (configuraties). Het ene pakketje bestaat dan bijvoorbeeld uit de keuzedelen A, B en C en het andere pakketje uit A, B en D. A en B zijn voor alle leerlingen hetzelfde. De keuze zit hem in C of D. Moment(en) van kiezen Je kunt voordat de opleiding begint al voor de hele opleiding jouw keuzedelen kiezen of tijdens een of meer momenten ín de opleiding. De school moet duidelijk met leerlingen communiceren op welke momenten er gekozen kan worden en waaruit gekozen kan worden. HELICON OPLEIDINGEN 30

31 Niet-gekoppelde keuzedelen Je kunt je school vragen om een niet-gekoppeld keuzedeel uit het aanbod van de school te volgen. In plaats van een gekoppeld keuzedeel volg je dan een niet-gekoppeld keuzedeel. De voorwaarden hiervoor zijn: Er is geen overlap tussen het niet-gekoppelde keuzedeel en het basisdeel en / of profieldeel van je opleiding. Het niet-gekoppelde keuzedeel is in te passen in je rooster. Als het niet in te passen is, kun je het niet-gekoppelde keuzedeel niet volgen. Keuzedelen en de onderwijsovereenkomst Kun je voor de start van de opleiding al uit keuzedelen kiezen? Dan komen de door jou gekozen keuzedelen op je onderwijsovereenkomst te staan. Kies je tijdens de opleiding voor een of meer keuzedelen? Dan krijg je tijdens de opleiding een opleidingsblad waar het gekozen keuzedeel op staat / de gekozen keuzedelen op staan. Dit opleidingsblad is een bijlage bij de onderwijsovereenkomst en een onlosmakelijk deel van die overeenkomst. Eigen keuzedelen Een onderwijsinstelling heeft de mogelijkheid om in een basisberoepsopleiding (niveau 2), vakopleiding (niveau 3) en middenkaderopleiding (niveau 4) een eigen keuzedeel aan te bieden. 240 uur van de keuzedeelverplichting kan namelijk worden ingevuld met persoonlijke, culturele of levensbeschouwelijke vorming. De voorwaarden hiervoor zijn: Er is geen overlap tussen het eigen keuzedeel en het basisdeel en / of profieldeel van de opleiding of met een bestaand keuzedeel. Het eigen keuzedeel moet aantoonbaar van voldoende kwaliteit zijn. Het College van Bestuur moet in het jaarverslag verantwoorden welke eigen keuzedelen zijn aangeboden bij welke kwalificaties. Als een eigen keuzedeel wordt aangeboden, moet dat worden aangeboden bij alle opleidingen die onder die kwalificatie vallen. Bijv. bij CREBO wordt een eigen keuzedeel aangeboden. Dan moet dat worden aangeboden bij alle opleidingen van CREBO Het eigen keuzedeel wordt bij de start van de opleiding vermeld op de onderwijsovereenkomst. Wordt het eigen keuzedeel tijdens de opleiding aan de opleiding gekoppeld? Dan ontvang je een opleidingsblad waar het eigen keuzedeel op staat. Dit opleidingsblad is een bijlage bij de onderwijsovereenkomst en een onlosmakelijk deel van die overeenkomst. Helicon-beleid Helicon biedt geen eigen keuzedelen aan. Het keuzedelenaanbod van Helicon bestaat alleen uit landelijke keuzedelen die de Minister heeft vastgesteld. Zie verder bij keuzedelen in paragraaf Inhoud en opbouw van onze opleidingen Met de onderdelen die beschreven zijn in paragraaf maken we bij Helicon opleidingsprogramma s voor al onze opleidingen. In deze paragraaf lees je over het Helicon-beleid wat betreft onderwijs: wat is volgens ons goed onderwijs, op welke manieren geven we onderwijs, welke kaders gebruiken we om goede opleidingsprogramma s te maken, hoe zijn de BKS-opleidingen opgebouwd, hoe zijn de HKS-opleidingen opgebouwd, welke informatie kun je vinden in het opleidingsplan van jouw opleiding, HELICON OPLEIDINGEN 31

32 welke informatie kun je vinden in je lesrooster, welke informatie kun je vinden in de opleidingsgids van jouw opleiding, hoe gaat Helicon om met het aanpassen van opleidingsprogramma s Onze visie op goed onderwijs Voordat we ingaan op hoe onze opleidingen zijn opgebouwd, beschrijven we eerst onze visie op goed onderwijs. Wij willen écht van betekenis zijn voor onze leerlingen. Onze belofte aan onze leerlingen is: natuurlijk ga je groeien. Daar zorgen we voor met: Goed onderwijs Sterke leerlingbegeleiding Échte aandacht Hieronder lees je eerst wat volgens ons belangrijke pijlers zijn van goed onderwijs: Wat betekent dat voor jou? 1. We juichen verschillen toe en gebruiken veel didactische variatie: Binnen ons onderwijs is er ruimte voor verschillen. Niet elke leerling is hetzelfde en we proberen jou te raken in waar je écht enthousiast over bent. Didactische variatie betekent dat we op verschillende manieren lesgeven, zoals theorielessen en praktijklessen. En dat docenten in hun lessen verschillende werkvormen gebruiken. 2. We leren in een contextrijke, betekenisvolle leeromgeving: Dat betekent dat jouw leeromgeving zoveel mogelijk lijkt op de vakrichting (beroep) waar je voor wordt opgeleid en op situaties die je later in je werk tegen kunt komen. 3. We stimuleren samenwerken, ondernemingszin en reflectie: In jouw opleiding is veel aandacht voor leren samenwerken, omdat wij geloven dat samenwerken belangrijk is om uitdagingen en problemen van nu en in de toekomst aan te pakken. Ondernemingszin zie je terug in je opleiding, omdat we je onder andere leren vooruit te denken en te vernieuwen. Reflectie betekent dat je in je opleiding bezig bent met feedback vragen, krijgen en geven om ervan te leren en jezelf steeds verder te verbeteren. HELICON OPLEIDINGEN 32

33 2.3.2 Didactisch concept Binnen de visie op goed onderwijs is het mogelijk om op verschillende manieren onderwijs te geven. Elke mbo-school van Helicon heeft een eigen didactisch concept. In een didactisch concept wordt beschreven hoe het leren (bereiken van leerdoelen) wordt georganiseerd. Voorbeelden van didactische concepten zijn Virtual Action Learning, Big Picture Learning en Regioleren. Elke mbo-school van Helicon beschrijft haar didactisch concept in haar jaarplan. Een vertaling van het didactisch concept staat in de opleidingsgids van jouw opleiding Algemeen kader opleidingsprogramma s Onze visie op goed onderwijs hebben we vertaald naar kaders die we gebruiken om onze opleidingsprogramma s te maken. Het College van Bestuur heeft de volgende kaders vastgesteld: Een studiejaar kent 40 weken waarvan minimaal 38 weken onderwijs. In het examenjaar minimaal 36 weken onderwijs. Het studiejaar wordt gepland in 4 periodes van 10 weken: I.v.m. de vakantiespreiding kan een periode soms uit 9 of 11 weken bestaan. Alle mbo-opleidingen starten in het middenblok van de landelijke vakantieperiode. De minimale eenheid van onderwijs is: 1 klokuur (K.U.) = 60 minuten Opbouw BKS-opleidingen Onze BKS-opleidingen zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen: Beroepsgericht, inclusief beroepsondersteunende vakken en een evt. 2e Moderne Vreemde Taal AVO (algemeen vormend onderwijs): Nederlands, rekenen en evt. 1e Moderne Vreemde Taal (meestal Engels) LOB (Loopbaanontwikkeling en -begeleiding) en Burgerschap BPV (Beroepspraktijkvorming) In de bijlage kun je zien hoe de uren verdeeld zijn over de verschillende onderdelen. Bovenstaande onderdelen worden verder uitgewerkt in eenheden (lessen, projecten, thema s e.d.) waarbij didactische variatie aanwezig is. In de opbouw van de opleiding is een duidelijke fasering te herkennen die past bij het niveau en het type opleiding. Omdat de BKS-opleidingen al langer lopen en zijn beschreven in de OER en eerder gaan we in deze OER niet verder in op bovenstaande onderdelen. In jouw opleidingsgids lees je meer over de inhoud en opbouw van jouw BKS-opleiding Opbouw HKS-opleidingen Onze HKS-opleidingen zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen: IBS en: integrale beroepssituaties AVO (algemeen vormend onderwijs): Nederlands, rekenen en voor niveau 4 ook Engels Voor niveau 2 en 3 wordt Engels in het beroepsgerichte programma vormgegeven. LOB (Loopbaanontwikkeling en -begeleiding) en Burgerschap: BOL: gemiddeld 1 uur per week LOB en Burgerschap en 1 uur per week mentor- / coachuur BBL: aantoonbaar geïntegreerd in de BPV BPV (Beroepspraktijkvorming) Keuzedelen In de bijlage kun je zien hoe de uren verdeeld zijn over begeleide onderwijstijd (BOT) en beroepspraktijkvorming (BPV). Hieronder leggen we elk onderdeel verder uit. HELICON OPLEIDINGEN 33

34 Integrale beroepssituaties (IBS en) We vinden het belangrijk dat jouw leeromgeving zoveel mogelijk lijkt op de vakrichting (beroep) waarvoor je wordt opgeleid en op situaties die je later in je werk tegen kunt komen. Daarom bestaat een belangrijk deel van jouw opleiding uit integrale beroepssituaties (IBS en). In een IBS staat een bepaalde taak centraal die belangrijk is in jouw vakrichting. Een IBS bestaat uit allerlei onderwijsactiviteiten waarin je leert met die centrale taak om te gaan en je daarin te ontwikkelen. Het schooljaar is verdeeld in vier periodes. In elke periode heb je een of meer IBS en. In het begin van de opleiding zijn de IBS en kleiner. Hoe verder in de opleiding je komt, hoe groter de IBS en worden en hoe minder IBS en je in een periode hebt. Binnen een IBS krijg je ondersteunende vakken, zoals ICT, economie, science. Deze vakken helpen jou om op een juiste manier met de IBS om te gaan. Beroepspraktijkvorming (BPV) Volg je een BOL-opleiding? Dan loop je tijdens je opleiding verschillende stages. In het mbo heet stage officieel Beroepspraktijkvorming (BPV). De BPV is verdeeld over verschillende periodes. In jouw opleidingsplan staat een link naar het jaarrooster van jouw opleiding. In dit rooster kun je zien hoe de BPV van jouw opleiding is verdeeld over de jaren heen. De BPV kan bestaan uit: blok-bpv: je hebt een aantal weken achter elkaar BPV. Evt. plant de opleiding tijdens die BPV-periode een of meer terugkomdagen op school; lint-bpv: tijdens een periode heb je een of meer dagen per week BPV en ga je de andere dagen van de week naar school; een combinatie van blok-bpv en lint-bpv. Volg je een BBL-opleiding? Dan is het leren in de praktijk op een leerbedrijf een belangrijk onderdeel van je opleiding. Dat kan door betaald of onbetaald werk te doen waarbij je wordt begeleid bij je dagelijkse werk door een medewerker van je leerbedrijf, jouw praktijkopleider. Het is daarbij belangrijk dat het werk wat je doet, past bij jouw opleiding, wat betreft inhoud en niveau. Ook moet het bedrijf je goed kunnen begeleiden. Voor zowel de BOL als de BBL geldt dat de BPV-opdrachten die je in een bepaalde periode uitvoert, aansluiten bij de IBS en die je in die periode volgt. Volgens de wet moet een BOL-leerling BPV doen op een bedrijf met een SBB-erkenning voor het domein Voedsel, natuur en leefomgeving. Als je BPV-bedrijf een SBB-erkenning heeft voor het domein Voedsel, natuur en leefomgeving dan is jouw stage officieel BPV en tellen je BPV-uren mee als onderwijstijd. Let er bij het zoeken naar een BPV-bedrijf dus goed op dat het bedrijf een SBB-erkenning heeft voor het domein Voedsel, natuur en leefomgeving. Je laatste BPV-bedrijf moet SBB-erkend zijn voor het CREBO van het diploma dat je behaalt. Volgens de wet moet een BBL-leerling BPV doen op een bedrijf met een SBB-erkenning voor het CRE- BO van de opleiding die de leerling volgt. Verder moet een BBL-leerling minimaal 610 BPV-uren per studiejaar uitvoeren. Heeft jouw leerbedrijf nog geen SBB-erkenning voor het CREBO van jouw opleiding? Zorg er dan voor dat je leerbedrijf dit zo snel mogelijk aanvraagt. Je leerbedrijf kan dat doen via de site van de SBB. Op stagemarkt.nl kun je opzoeken of een bedrijf de juiste SBB-erkenning heeft voor jouw opleiding. SBB staat voor Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. Een van de taken van de SBB is de erkenning van BPV-bedrijven. HELICON OPLEIDINGEN 34

35 Algemeen vormend onderwijs (AVO) Dit zijn de vakken Nederlands en rekenen en voor middenkaderopleidingen (niveau 4) en specialistenopleidingen (niveau 4) ook Engels. Je volgt lessen die jou voorbereiden op de landelijke examens Nederlands, rekenen en voor niveau 4 ook Engels. Daarnaast kunnen deze vakken aansluiten bij de IBS en waar je in die periode aan werkt. Loopbaanontwikkeling en begeleiding (LOB) en Burgerschap Jouw loopbaan is het pad dat je aflegt in je leven en je werk. Wij vinden het belangrijk jou daarin goed te begeleiden, zodat je leert keuzes te maken. Met LOB leer je zelf aan het roer te staan van je ontwikkeling en je leert hoe je nu en in de toekomst met verschillende soorten (leuke en lastige) situaties om kunt gaan. Jij staat daarin centraal: jouw persoonlijke ontwikkeling met jouw eigen leervragen. Daarbij proberen we zoveel mogelijk aan te sluiten bij de IBS en die je in die periode volgt. Bij LOB ontwikkel je vijf loopbaancompetenties en doe je ervaring op binnen vijf burgerschapsdimensies. Dit doe je tijdens LOB-lessen, BPV en de IBS en. Meer informatie staat bij Begeleiding. Keuzedelen In paragraaf las je dat de Minister bepaalt welke keuzedelen gekoppeld worden aan welke kwalificatie. Vervolgens bepaalt elke onderwijsinstelling welke van die keuzedelen ze aanbieden. In jouw opleidingsgids kun je zien welke keuzedelen er voor jouw opleiding beschikbaar zijn, met daarbij kort de inhoud van het lesprogramma. Met keuzedelen kun je een deel van je opleiding zelf invullen. Je kunt keuzedelen kiezen die aansluiten bij jouw vak, interesses, hobby s of misschien wel toekomstdromen. Sommige keuzedelen vinden we zo belangrijk voor je opleiding dat je die altijd volgt. Bij opleidingen die langer dan een jaar duren, bieden we in leerjaar 1 nog geen keuzedelen aan. In de loop van leerjaar 1 ontvang je via je mentor / coach bericht wanneer je een keuze kunt maken, hoe je dat kunt doen en helpen we jou bij het kiezen van je keuzedelen. Bij opleidingen die een jaar duren, ontvang je aan het begin van het schooljaar via je mentor / coach informatie over de keuzedelen van jouw opleiding en helpen we jou bij het kiezen van je keuzedeel. Het College van Bestuur heeft kaders voor de keuzedelen vastgesteld. Hierin staat onder andere welke keuzedelen we aanbieden bij welke kwalificaties Opleidingsplan Voor elke opleiding wordt een opleidingsplan gemaakt. In het opleidingsplan van HKS-opleidingen vind je per leerjaar en per periode: de namen en uren van de IBS en en ondersteunende vakken de uren van Nederlands, rekenen en voor middenkaderopleidingen (niveau 4) en specialistenopleidingen (niveau 4) ook Engels de uren van LOB en Burgerschap de uren BPV (in het jaarrooster kun je zien hoe de BPV verdeeld is over het schooljaar: of je de hele week BPV hebt of 1 of meer dagen per week) de uren voor de keuzedelen en wanneer in de opleiding deze worden aangeboden In het opleidingsplan van BKS-opleidingen vind je per leerjaar: de namen en uren van de beroepsgerichte vakken, inclusief beroepsondersteunende vakken en evt. 2e Moderne Vreemde Taal de uren van Nederlands, rekenen en evt. 1e Moderne Vreemde Taal de uren van LOB en Burgerschap HELICON OPLEIDINGEN 35

36 het aantal BPV-uren per jaar (in het jaarrooster kun je zien hoe de BPV verdeeld is over het schooljaar: of je de hele week BPV hebt of 1 of meer dagen per week) eventuele vrije ruimte activiteiten Lesrooster Het opleidingsplan wordt vertaald naar een lesrooster op het niveau van klokuren. In je rooster kun je zien: in welke groep of groepen je bent ingedeeld; op welke dagen / tijden welke onderwijsactiviteiten staan ingepland; met daarbij de plaats- / lokaalaanwijzing; en de namen van de deskundigen die deze activiteiten verzorgen of je daarbij begeleiden Opleidingsgids Voor elke opleiding / specialisatie wordt een opleidingsgids gemaakt. Hierin staan in ieder geval: de officiële gegevens van jouw opleiding, zoals CREBO, naam kwalificatiedossier, naam kwalificatie, leerweg en niveau; een vertaling van het didactisch concept van jouw school; de eigen roepnaam, die binnen Helicon gebruikt wordt voor jouw opleiding en die, zolang de regelgeving dat toelaat, ook op het diploma komt; de studieduur; waar je voor wordt opgeleid, wat je met de opleiding kunt; de scholen / locaties waar onderdelen van jouw opleiding worden verzorgd (als een deel van jouw opleiding wordt uitgevoerd bij een andere vestiging van Helicon) informatie over de inhoud en opbouw van je opleiding, zoals: o de invulling van het opleidingsprogramma incl. Nederlands, rekenen, Loopbaan & Burgerschap en Moderne Vreemde Taal / Talen (indien in kwalificatiedossier); o de invulling van de keuzedelen (HKS) of het eventuele vrije ruimteprogramma (BKS); o de invulling van de BPV / aantal BPV-dagen tijdens de opleiding, de eisen aan BPV-bedrijven (erkenning als leerbedrijf); informatie over hoe je tijdens de opleiding wordt begeleid; informatie over hoe je tijdens de opleiding wordt beoordeeld: o hoe wordt jouw studievoortgang bewaakt en wanneer ga je door naar een volgende fase; o informatie over toetsing en over hoe resultaten tot stand komen; o wat staat er op je rapport en hoe vaak krijg je een rapport; voorwaarden voor toelating tot het examen; globale informatie over de examens; en wat verder nog van belang is voor een goede onderwijsuitvoering van de betreffende opleiding. In de opleidingsgids kan ook verwezen worden naar andere documenten waarin deze informatie staat, zoals studiewijzers van een bepaald vak dat je volgt waarin staat hoe het vak getoetst wordt. 2.4 Jaarlijkse actualisatie Het onderwijs in onze opleidingen is steeds in ontwikkeling en zal zich blijven ontwikkelen. Het wordt op basis van evaluaties door leerlingen, bedrijfsleven en docenten telkens verbeterd. Ook kan de overheid tijdens lopende opleidingen met richtlijnen komen die we op moeten volgen, waardoor we lopende opleidingsprogramma s moeten aanpassen. HELICON OPLEIDINGEN 36

37 Daarnaast ziet de inspectie toe op de kwaliteit van het onderwijs. Uitkomsten van dit toezicht kunnen ook aanleiding geven tot aanpassing van al lopende opleidingsprogramma's. Uiteraard zullen we je zo snel mogelijk informeren over wijzigingen, bijvoorbeeld via je mentor / coach en MijnHelicon. Bij overstap van de ene opleiding naar de andere, of bij overstap van een opleiding van een hoger niveau naar een lager niveau, of bij verlenging of verkorting van de reguliere opleidingsduur kun je in een ander cohort terechtkomen. Zie verder de paragraaf Cohortregeling in het Toelatingsbeleid mbo. HELICON OPLEIDINGEN 37

38 3. Begeleiding Wat betreft begeleiding staat er in de wet iets over: de begeleiding door school en het leerbedrijf tijdens de BPV. Dat is beschreven in paragraaf dat de school mogelijkheden moet bieden voor loopbaanoriëntatie en -begeleiding. Bij Helicon doen we dat in bij Loopbaanontwikkeling en -begeleiding (LOB). Dat is beschreven in dit hoofdstuk in paragraaf In dit hoofdstuk lees je over het Helicon-beleid wat betreft begeleiding: hoe word je door ons begeleid en wat is je eigen rol daarin. De volgende onderwerpen komen aan bod: hoe je wordt begeleid tijdens het leren, hoe je wordt begeleid tijdens de BPV, welke mogelijkheden er zijn in persoonlijke begeleiding, hoe je wordt begeleid in studie- en beroepskeuze. 3.1 Helicon-beleid: begeleiding We vinden het belangrijk om je tijdens de opleiding goed te begeleiden, zodat je op elk punt in je opleiding weet: Waar ga ik heen? Hoe sta ik er voor? En wat is de volgende stap? Het gaat dan om hoe je ervoor staat wat betreft: je studievoortgang en je persoonlijke ontwikkeling. De begeleiding in je persoonlijke ontwikkeling is erop gericht dat je als persoon groeit, jezelf uitdaagt en werkt aan je verbeterpunten. Zodat je tijdens je opleiding niet alleen leert voor een vakrichting (beroep) maar ook leert na te denken over: wat je wilt, wat je goed kunt, wat je nog niet zo goed kunt en wat jij nodig hebt om te leren. Verder leer je om keuzes te maken in alle mogelijkheden die er zijn wat betreft beroepen en vervolgopleidingen. Dat kun je dan ook later in je loopbaan gebruiken om keuzes te maken. We begeleiden je op verschillende manieren: Begeleiding bij het leren Begeleiding door je coach / mentor De mentor / coach is het eerste aanspreekpunt voor jou en je ouder(s). Met vragen over school- en BPV-zaken kun je bij de mentor / coach terecht. De mentor / coach geeft het mentor-/ coachuur en begeleidt jou bij je voortgang en ontwikkeling. Hij leert je na te denken over je ontwikkeling en stimuleert je om voor jezelf leervragen te formuleren. Minimaal drie keer per jaar voert de mentor / coach een voortgangsgesprek met jou. Jullie bespreken dan hoe het met je gaat, hoe je ervoor staat in je opleiding en in je persoonlijke ontwikkeling. Het eerste voortgangsgesprek heb je op de kennismakingsbijeenkomst voor de start van het schooljaar of na een aantal schoolweken. Het tweede voortgangsgesprek vindt halverwege het schooljaar plaats. Jullie bespreken je voortgang en ontwikkeling wat betreft alle leeractiviteiten die je hebt uitgevoerd (op school, BPV en daarbuiten). Je mentor / coach en jij verzamelen daarvoor feedback van verschillende betrokkenen, onder andere van je BPV-bedrijf. Ook maken jullie afspraken over vervolgacties. Halverwege het schooljaar krijg je in jouw voortgangsgesprek een voorlopig studieadvies. Als het nodig is, HELICON OPLEIDINGEN 38

39 worden hier concrete vervolgafspraken gemaakt. Na 1 mei krijg je je definitieve studieadvies. Zie voor meer informatie over het studieadvies de paragraaf Studievoortgang en studieadvies. De voortgangsgesprekken vinden plaats buiten de ingeroosterde lessen om. Je mentor / coach en jij plannen de voortgangsgesprekken samen in. Daarnaast kan de mentor / coach je uitnodigen voor een gesprek als hij vindt dat daar een aanleiding voor is, bijvoorbeeld als je resultaten tegenvallen of hij denkt dat het misschien niet goed met je gaat. Je mentor / coach en de andere docenten die in een periode les aan je geven volgen jouw ontwikkeling tot beginnend beroepsbeoefenaar. Zij kijken vanuit hun eigen deskundigheid naar jouw ontwikkeling en spreken daar vanuit deze deskundigheid een oordeel over uit. Je hebt zelf ook een rol in de begeleiding. Je bent zelf verantwoordelijk voor je ontwikkeling, je leervragen en het vastleggen van je leervragen in doelen. Je denkt steeds na over je ontwikkeling, stelt hulpvragen en je verzamelt bewijzen die jouw ontwikkeling zichtbaar maken. Hoe langer je de opleiding volgt, hoe meer je zelf verantwoordelijk wordt voor je leerproces. Loopbaanontwikkeling en begeleiding (LOB) en Burgerschap Tijdens LOB-lessen ga je aan de slag met vragen als: wie ben ik, wat wil ik, hoe ga ik dat doen, waar ga ik dat doen en wat is mijn netwerk. Ook oriënteer je je op het beroepenveld, de sector waar je wilt gaan werken en op je toekomst: of je verder wil studeren of gaan werken. Naast LOB-lessen voer je loopbaanreflectiegesprekken. In deze gesprekken blik je terug op jouw ervaringen. Je maakt keuzes en bepaalt vervolgstappen voor jouw loopbaan. Ook leer je bij LOB-lessen kritisch denken. Dit doen we door je in aanraking te brengen met actuele vraagstukken die spelen in de samenleving en in jouw vakgebied Begeleiding bij BPV Tijdens de BPV heb je te maken met twee begeleiders: de praktijkopleider en de BPV-begeleider. Praktijkopleider De praktijkopleider van het bedrijf is degene die iedere dag voor jou aanspreekbaar is en vaak op dezelfde werklocatie als jij aanwezig is. Hij informeert je over de BPV-plaats, de werksituatie en wat je moet doen. Daarnaast helpt de praktijkopleider je met je BPV-opdrachten. Je hebt regelmatig overleg met je praktijkopleider over: wat er goed gaat en waarom, wat er minder goed gaat en waarom, wat je wil / moet verbeteren en hoe je dat gaat doen. BPV-begeleider De BPV-begeleider begeleidt je vanuit school tijdens je BPV. De BPV-begeleider heeft aan het begin van de BPV telefonisch contact met het BPV-bedrijf en komt per BPV-periode een keer op BPV-bezoek. Samen bespreken jullie wat er goed gaat en waar je de komende periode nog aan wil of moet werken Persoonlijke begeleiding Zorgcoördinator Heb je behoefte aan extra persoonlijke begeleiding omdat het op school of privé niet lekker loopt? Dan kun je met je mentor / coach bespreken of het goed is om een afspraak te maken met de zorgcoordinator. HELICON OPLEIDINGEN 39

40 Extra begeleiding en ondersteuning Tijdens de intake is met je besproken of je extra begeleiding / ondersteuning nodig hebt, bovenop de basisbegeleiding door de mentor / coach en andere docenten. Denk daarbij aan trainingen van sociale vaardigheden, faalangst, concentratie en taakaanpak. Afspraken daarover zijn vastgelegd in het Ontwikkelingsperspectief (OPP) dat jij en de school hebben getekend. Blijkt tijdens de opleiding dat je extra begeleiding / ondersteuning nodig hebt, bovenop de basisbegeleiding? Dan ga je daarover in gesprek met school en wordt gekeken of deze extra begeleiding / ondersteuning binnen het ondersteuningsaanbod van de school past. Is dat het geval? Dan worden de afspraken over de extra begeleiding / ondersteuning alsnog vastgelegd in een in OPP. Past de extra begeleiding / ondersteuning die je nodig hebt niet binnen het ondersteuningsaanbod van de school? Dan kan de onderwijsovereenkomst ontbonden worden en gaat de school samen met jou en je ouder(s) op zoek naar een school die de extra begeleiding / ondersteuning wel kan bieden. Zie voor meer informatie de algemene voorwaarden over passend onderwijs bij de onderwijsovereenkomst Begeleiding bij studie- en beroepskeuze Op school kun je terecht met vragen over andere opleidingen (binnen en buiten Helicon), doorstromen binnen je opleiding naar een ander niveau (voor zover mogelijk binnen jouw school), doorstromen naar het hbo en over studiefinanciering en tegemoetkoming in je studiekosten. In jouw opleidingsgids staat bij wie je terecht kunt met vragen over studie- en beroepskeuze. HELICON OPLEIDINGEN 40

41 4. Beoordeling Wat betreft beoordeling staat er in de wet alleen iets over de beoordeling van de BPV. Dat is beschreven in paragraaf In dit hoofdstuk lees je over het Helicon-beleid wat betreft beoordeling: hoe word je tijdens je opleiding getoetst en beoordeeld, wat zijn de regels over herkansingen, hoe wordt jouw studievoortgang bewaakt, wat houdt het dringend studieadvies in, wat zijn de regels over de toelating tot de examens, hoe lang worden toetsen bewaard, waar kun je terecht met klachten. 4.1 Beoordeling BKS Omdat de BKS-opleidingen al langer lopen en de beoordeling in BKS-opleidingen is beschreven in de OER en eerder en in de opleidingsgidsen van deze opleidingen gaan we in deze OER niet verder in op de beoordeling in BKS-opleidingen. 4.2 Beoordeling HKS We hebben hoge verwachtingen van je en vertrouwen in de keuzes die je maakt. Wij dagen je uit om meer inzicht te krijgen in wat je doet en om te groeien in zelfstandigheid. Dit betekent dat we eisen aan je stellen en je aan afspraken houden. Hoe verder in de opleiding, hoe meer verantwoordelijkheid je krijgt voor je eigen leerproces. Binnen een kader maak je eigen keuzes. Leren krijgt pas echt betekenis als je kunt reflecteren op wat je doet. Samen met jou bewaken we jouw voortgang; we kijken naar je kennis, vaardigheden, handelen en gedrag. Hieronder lees je hoe we jouw studievoortgang beoordelen. De onderdelen uit jouw opleidingsprogramma toetsen we op twee manieren: 1. Een diagnostische beoordeling waarmee we bepalen of je op de goede weg bent om je einddoel te behalen. Het gaat hierbij dus om voortgang: waar ben je goed in? Wat vraagt nog jouw aandacht? Deze toetsen kunnen aangekondigd en onaangekondigd plaatsvinden tijdens de les. Doel van de toets is dat je er van leert. 2. Een afsluitende beoordeling waarmee we bepalen of je je einddoel hebt behaald. Op basis van deze toets beoordelen we of je een onderdeel uit jouw opleidingsprogramma met een voldoende af kunt sluiten Toetsvormen Een toets kan verschillende vormen hebben. Je krijgt bijvoorbeeld een praktijktoets, geeft een presentatie, maakt een verslag, doet een assessment, levert een product in of doet een kennistoets. In de studiewijzer die hoort bij elk onderdeel uit jouw opleidingsprogramma vind je precies met welke toetsvorm je de onderdelen afrondt, waaraan ze moeten voldoen en binnen welke termijn je het resultaat van de toets doorkrijgt van de docent. Mede op basis van jouw cijfers wordt bepaald of jij een positief studieadvies krijgt en je je opleiding mag vervolgen. HELICON OPLEIDINGEN 41

42 4.2.2 Beoordeling van de integrale beroepssituaties (IBS en) Bij de start van een IBS informeren we je over wat je moet kennen en kunnen bij de afronding van de IBS. Ook geven we aan hoe dit beoordeeld zal worden. Tijdens het werken aan een IBS word je diagnostisch beoordeeld om de voortgang in beeld te hebben, zodat je op basis daarvan kunt bijstellen. Elke IBS wordt afgerond met drie (verschillende vormen van) afsluitende beoordelingen. De ene beoordeling kan zwaarder meewegen dan de andere. Meer informatie kun je vinden in de studiewijzer van de IBS. Het gemiddelde (afhankelijk van de weging) van de afsluitende beoordelingen is jouw eindcijfer van de IBS. Dit eindcijfer moet voldoende zijn. Als je het hele opleidingsprogramma voldoende hebt afgerond, sluit je de opleiding af met een Proeve van Bekwaamheid en eventueel andere aanvullende beroepsgerichte examens. Meer informatie staat in hoofdstuk Beoordeling van de ondersteunende vakken De ondersteunende vakken worden diagnostisch getoetst. Deze toetsen laten je zien of je op de goede weg bent, wat je al kent en kunt en wat je nog moet leren Beoordeling van de generieke onderdelen Nederlands, rekenen en niveau 4 Engels Nederlands en bij middenkaderopleidingen (niveau 4) en specialistenopleidingen (niveau 4) ook Engels bestaat uit de vaardigheden Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. Rekenen bestaat uit de domeinen Getallen, Verhoudingen, Meten en meetkunde en Verbanden. Tijdens het schooljaar kunnen er diagnostische beoordelingen plaatsvinden voor Nederlands, rekenen en bij niveau 4 ook voor Engels. Per vaardigheid wordt Nederlands afgerond met een afsluitende beoordeling. Hetzelfde geldt voor Engels bij niveau 4. Bij rekenen wordt elk domein afgesloten met een afsluitende beoordeling. Taal en rekenen sluit je af met een examen. Meer informatie staat in hoofdstuk Beoordeling van Loopbaanontwikkeling en begeleiding (LOB) en Burgerschap Tijdens het schooljaar zijn er diagnostische beoordelingen. Per periode wordt LOB en burgerschap afgerond met een beoordeling behaald of niet behaald Beoordeling van de beroepspraktijkvorming (BPV) Elke BPV-periode wordt afgerond met een afsluitende eindbeoordeling. Dit is een cijfer opgebouwd uit: 1. BPV-opdrachten 2. BPV-urenregistratie 3. BPV-eindbeoordeling Daarnaast kan er sprake zijn van tussentijdse diagnostische beoordeling(en). Meer informatie kun je vinden in de BPV-handleiding en / of studiewijzer over de BPV. De afsluitende beoordeling moet gemiddeld voldoende zijn. HELICON OPLEIDINGEN 42

43 4.2.7 Beoordeling van de keuzedelen Tijdens een keuzedeel zijn er diagnostische beoordelingen. Nadat je een keuzedeel hebt afgerond, doe je er examen in. Om je diploma te halen, moet je de examens voor de keuzedelen wel afleggen maar je kunt er niet op zakken. De naam van een behaald keuzedeel komt op je diploma te staan. Op de resultatenlijst bij het diploma komen de behaalde en niet-behaalde keuzedelen te staan (naam keuzedeel en resultaat van het keuzedeel) Studieresultaten Je studievoortgang wordt dus per leerlijn getoetst en op LOB na met een cijfer beoordeeld. Je studieresultaten worden in Eduarte geregistreerd en kun je altijd inzien via MijnHelicon Herkansingen Diagnostische beoordelingen kun je niet herkansen. Ze zijn immers bedoeld om van te leren en je voor te bereiden op jouw afsluitende toetsen. De docent bespreekt deze toetsen uitgebreid na met de klas of je bespreekt ze met je medeleerlingen in de klas. Deze feedback helpt jou in je leerproces. Afrondende beoordelingen kun je wel herkansen: Per IBS mag je een van de drie afsluitende beoordelingen een keer herkansen. Voor Nederlands mag je de afsluitende beoordeling een keer per lesperiode herkansen. Voor rekenen mag je de afsluitende beoordeling een keer per lesperiode herkansen. Niveau 4: voor Engels mag je de afsluitende beoordeling een keer per lesperiode herkansen. (alleen niveau 4 opleidingen hebben standaard Engels in de opleiding) Voor LOB mag je de afsluitende beoordeling een keer per lesperiode herkansen. BPV wordt niet herkanst, behalve als daar door onvoorziene omstandigheden aanleiding toe is. De onderwijscommissie bepaalt of je BPV kunt herkansen. In keuzedelen doe je examen. Daar mag je herexamen in doen. Aan het eind van het schooljaar wordt bekeken wat je allemaal hebt behaald of niet hebt behaald. Op basis daarvan wordt gekeken hoeveel herstelwerk je meeneemt naar het volgend schooljaar. In alle gevallen van herkansing geldt dat het hoogst behaalde cijfer telt. Bij ongeoorloofde afwezigheid tijdens het eerste beoordelingsmoment maak je automatisch gebruik van de herkansing. Je krijgt daarna geen mogelijkheid voor nog een herkansing Studievoortgang en studieadvies Resultaten en beoordelingen zijn in te zien in ons digitale leerlingvolgsysteem Eduarte. Daarnaast ontvang je halverwege het schooljaar een voorlopig studieadvies. Het voorlopige studieadvies is gebaseerd op de bevindingen en feedback van docenten over jouw studievoortgang. Wij kijken naar de ontwikkeling van iedere individuele leerling en bepalen wat nodig is om de opleiding succesvol af te ronden. Hierbij kijken we niet alleen naar de behaalde vakken, maar ook naar beroepsen studiehouding en aanwezigheid. Je voert hier regelmatig gesprekken over met je mentor / coach en deze gesprekken worden ook vastgelegd. Dringend studieadvies leerjaar 1 In het eerste leerjaar leg je de basis voor de rest van je opleiding. Aan het einde van het eerste leerjaar krijg je een dringend studieadvies over het vervolgen van je opleiding. Ook het dringend studieadvies is HELICON OPLEIDINGEN 43

44 gebaseerd op de bevindingen van docenten over jouw studievoortgang. Er wordt gekeken of je voldoende vorderingen maakt en voldoende inspanning levert om je diploma te kunnen halen. Alleen in het eerste jaar is een negatief dringend studieadvies mogelijk. De studieadviezen worden gegeven door de onderwijscommissie bestaande uit alle docenten die een deel van het opleidingsprogramma hebben verzorgd. Jouw mentor / coach bespreekt jouw studieadvies met jou. Halverwege het eerste schooljaar krijg je een voorlopig studieadvies, na 1 mei krijg je je definitieve studieadvies. De volgende dringende studieadviezen kunnen worden gegeven voor opleidingen die langer dan een jaar duren: Positief Doorgaan naar een volgend leerjaar. Doorgaan naar een volgend leerjaar op hetzelfde niveau, met herstelwerk. Doorgaan naar een volgend leerjaar op een ander niveau (eventueel met herstelwerk). Als je een positief studieadvies krijgt, ga je door met je opleiding. Dit betekent dat je alle IBS en en andere vakken voldoende hebt afgesloten of dat deze volgens de onderwijscommissie op redelijke termijn te behalen zijn. Wij gaan ervan uit dat je, na een positief studieadvies, de opleiding binnen de standaardduur kunt afronden. Uiteindelijk moet je dus al je IBS en en andere vakken hebben behaald. Negatief dringend, alleen mogelijk aan einde jaar 1 Uitstroom uit de opleiding per einde schooljaar. Een negatief studieadvies kan gegeven worden als je onvoldoende of geen vorderingen laat zien tijdens de lessen en BPV. De coach/mentor, de betrokken docenten en de praktijkopleider denken dat je het diploma niet binnen een redelijke termijn zal halen. Dat kan door onvoldoende aanwezigheid in de lessen of in de BPV, door het niet maken van opdrachten, het niet nakomen van afspraken of door onvoldoende capaciteiten. Wanneer je een voorlopig negatief studieadvies krijgt, maak je afspraken over welke verbeteringen je moet laten zien en of je hier hulp bij nodig hebt Toelating tot de examens Je doet eerst examen in Nederlands, rekenen en bij middenkaderopleidingen (niveau 4) en specialistenopleidingen (niveau 4) ook Engels. Deze taal- en rekenexamens kun je soms al eerder in de opleiding (niet in het examenjaar) afleggen. Aan het eind van de opleiding leg je de Proeve van Bekwaamheid af. Bij sommige opleidingen hoort ook een werkprocesexamen en / of een vaardigheidsexamen en / of een kennisexamen. Het werkprocesexamen en het vaardigheidsexamen kunnen al eerder in je opleiding gepland worden. Je wordt dan al in een eerder leerjaar toegelaten tot deze examens. De onderwijscommissie bekijkt of je aan alle voorwaarden voldoet om toegelaten te worden tot de examens. Er is een toelatingsvergadering voor de taal- en rekenexamens en voor de beroepsgerichte examens. Als je wordt toegelaten tot een examen ben je volgens de onderwijscommissie inhoudelijk voldoende voorbereid om met kans van slagen deel te nemen aan het examen. Bij de toelating tot het examen kan de onderwijscommissie de volgende beslissingen nemen: Go Volg je een entreeopleiding (voorheen niveau 1)? Dan krijg je een Go: HELICON OPLEIDINGEN 44

45 Voor je examens Nederlands en rekenen als je aan de inspanningsverplichting voor Nederlands en rekenen hebt voldaan (lessen gevolgd en toetsen gemaakt). Voor je Proeve van Bekwaamheid als je alle IBS en hebt behaald. Volg je een niveau 2 of 3 opleiding? Dan krijg je een Go: Voor je examen Nederlands als je voor Nederlands minimaal een 5,0 hebt behaald. Voor je examen rekenen als je aan de inspanningsverplichting voor rekenen hebt voldaan (lessen gevolgd en toetsen gemaakt). Voor je beroepsgerichte examens als je alle IBS en hebt behaald. Volg je een niveau 4 opleiding? Dan krijg je een Go: Voor je examens Nederlands en Engels als je voor Nederlands minimaal een 5,0 hebt behaald en voor Engels minimaal een 6,0 of andersom. Voor je examen rekenen als je aan de inspanningsverplichting voor rekenen hebt voldaan (lessen gevolgd en toetsen gemaakt). Voor je beroepsgerichte examens als je alle IBS en hebt behaald. NoGo Je voldoet nog niet aan de voorwaarden om deel te kunnen nemen aan het examen. Jouw referentieniveau voor Nederlands, rekenen en voor niveau 4 ook Engels ligt onder het niveau van het examen. Je krijgt de gelegenheid om te herstellen. De Go-NoGo beslissing wordt uitgesteld naar een volgend moment. Laat de onderwijscommissie je niet toe tot een examen? Dan krijg je daarvan schriftelijk bericht van de onderwijscommissie. Hierin staat wat je nog moet afronden en met welk resultaat om wel toegelaten te worden tot het examen. Op het moment dat je het examen aflegt, moet je, als dat van toepassing is, aan de eisen voldoen om bepaalde handelingen tijdens het examen uit te mogen voeren, zoals in het bezit zijn van een VCAcertificaat, een T-bewijs of een bewijs van vakbekwaamheid voor het werken met gewasbeschermingsmiddelen Bewaren van toetsen (BKS en HKS) De school bewaart toetsen tot minimaal 1 jaar na afloop van het studiejaar. Het gaat om: toetsopgaven, resultaten, verslagen en andere producten, beoordelingscriteria, de beoordeling en andere informatie, zoals rapportages bij onregelmatigheden. Dit wordt minimaal een jaar bewaard met het oog op controle door de inspectie en eventuele procedures rond bezwaar en beroep. Na afloop van deze periode kan de school onderwijsproducten vernietigen en kun je een maand nadat de termijn van 1 jaar is verstreken je werk krijgen van school. Dit kan alleen als er naar de toekomst toe geen risico is op onregelmatigheden. Als je je werk niet ophaalt, komt het werk toe aan de school. De school kan het werk dan vernietigen Klachten, bezwaar en beroep Heb je een klacht over de gang van zaken tijdens de opleiding of ben je het niet eens met een beslissing van de onderwijscommissie? Dan kun je gebruikmaken van de Helicon Klachtenregeling. Meer informatie staat op MijnHelicon > Regels > Klachten. Klik hier voor een samenvatting van de klachtenregeling. HELICON OPLEIDINGEN 45

46 5. Onze examinering In dit hoofdstuk lees je over de examinering bij Helicon: op welke manieren word je geïnformeerd over de examens, welke examenonderdelen zijn er en welke examens horen daarbij, hoe komt de beoordeling tot stand: welke resultaten kun je behalen voor de examens, hoe ziet de slaag- / zakregeling eruit: welke resultaten moet je minimaal behalen om je examens te behalen, welke regels zijn er voor herexamens van centrale examens, waar kun je de regels vinden over herexamens van instellingsexamens, welke regels zijn er voor het afleggen van taal- en rekenexamens op een hoger niveau, hoe werkt het als je vooraf een optie wilt nemen op een lager diploma, hoe zit het met de examinering van certificeerbare eenheden, hoe gaat Helicon om met het aanpassen van examens en examenprogramma s. In de verschillende paragrafen wordt uitgelegd wat er in wet- en regelgeving staat over de mboexaminering. Als Helicon daar, binnen de geldende wet- en regelgeving, een nadere invulling aan geeft, is dat in dezelfde paragraaf beschreven onder het kopje Helicon-beleid. 5.1 Informatie over onze examinering Dit hoofdstuk over examinering is onderdeel van de Onderwijs- en Examenregeling (OER) en daarmee een van de Leerlingenregelingen mbo van Helicon. In dit hoofdstuk staat informatie over de inhoud en organisatie van onze examinering. Het is wettelijk verplicht om dit te beschrijven in de OER. Uiteraard vinden we het zelf ook belangrijk je daar goed over te informeren. Examenreglement Daarnaast is het voor mbo-scholen wettelijk verplicht om de examencommissie regels vast te laten stellen over de goede gang van zaken tijdens het afnemen van examens. We beschrijven deze regels in het Examenreglement. Uiteraard vinden wij het zelf ook belangrijk om je hierover te informeren. Het Examenreglement staat als bijlage in deze Onderwijs- en Examenregeling. In het reglement staan regels over: wie aan de examens mee mogen doen, vrijstelling van examinering, deelnameplicht, te laat komen, je terugtrekken van het examen, niet op komen dagen bij het examen met en zonder geldige reden, aantal examengelegenheden, herexamens, fraude en onregelmatigheden, toegestane hulpmiddelen, externe examens, de gang van zaken voor, tijdens en na het examen, legitimatieplicht, geheimhouding, publiek bij examens, aangepaste examinering voor leerlingen met een beperking, aangepaste examinering voor topsporters, hoe wordt de uitslag aan je medegedeeld, HELICON OPLEIDINGEN 46

47 wie bepaalt of je geslaagd bent, bewaartermijnen van examengegevens, inzagerecht en recht op bespreking, geldigheid van examenresultaten, geldigheid examendossier Beroepsproeve BKS, mogelijkheid van klachten, bezwaar en beroep. Helicon-beleid Verder informeren we je op de volgende manieren over onze examinering: Digitale examenuitleg Er is een vereenvoudigde versie van dit hoofdstuk over examinering: de digitale examenuitleg op Mijn- Helicon > Ga snel naar > Examenoverzicht. In het examenjaar neemt jouw mentor / coach en / of de examencoördinator deze informatie met je door. Examengids Er is ook een papieren versie van de digitale examenuitleg: de examengids. Deze gids bevat dezelfde informatie als de digitale examenuitleg. Onze scholen kunnen ervoor kiezen om alleen de digitale examenuitleg te gebruiken of daarnaast ook de papieren gids uit te reiken of digitaal beschikbaar te stellen. Examenplan Wil je precies weten welke examens er voor jouw opleiding zijn? Voor elke opleiding is er een examenplan. Hierin staan alle examens van die opleiding met daarbij hoeveel je minimaal moet behalen per examen. Zijn er bij jouw opleiding onderdelen die je verplicht moet behalen? Dan zie je dat ook in het examenplan. Een voorbeeld van een examenplan staat in de bijlage. Alle examenplannen zijn te vinden op Vibe en staan in de digitale examenuitleg op MijnHelicon > Ga snel naar > Examenoverzicht. Voorbereidingsdocumenten en planning Je ontvangt aan het begin van het examenjaar de kandidaatversie van de Beroepsproeve. Ook ontvang je voorbereidingsdocumenten met informatie over het examen Nederlands, rekenen en eventueel een of twee Moderne Vreemde Talen: hoe lang duren de verschillende examenonderdelen, wat zijn de toegestane hulpmiddelen, wat zijn de exameneisen, wat moet je doen bij de verschillende examenonderdelen (voor zover je dat vooraf mag weten) en hoe kun je je daarop voorbereiden, voor de digitale onderdelen: aantal vragen, soort vragen, evt. oefenvragen. De kandidaatversies van de Beroepsproeven en de voorbereidingsdocumenten voor de examens taal en rekenen staan op Vibe. Verder ontvang je aan het begin van je examenjaar informatie over de planning van jouw examens. Voor beroepsgerichte examens is het examenjaar het laatste jaar van je opleiding. Taal- en rekenexamens mogen in de tweede helft van de opleiding afgenomen worden (art. 7a Examenbesluit WEB). Duurt een opleiding korter dan 24 maanden? Dan mogen examens worden afgenomen in de laatste twaalf maanden van de opleiding (art. 7a Examenbesluit WEB). HELICON OPLEIDINGEN 47

48 5.2 Hoe zit de mbo-examinering in elkaar? In deze paragraaf lees je hoe de mbo-examinering in elkaar zit: welke examenonderdelen zijn er en hoe worden die geëxamineerd? Een examen in het mbo bestaat uit: beroepsspecifieke examenonderdelen, generieke examenonderdelen. In paragraaf wordt eerst uitgelegd wat beroepsspecifieke examenonderdelen zijn en welke examens daarbij horen. Daarna komt in paragraaf aan bod wat generieke examenonderdelen zijn en welke examens daarbij horen Beroepsspecifieke examenonderdelen Met beroepsspecifieke examenonderdelen worden beroepsspecifieke exameneisen geëxamineerd. Beroepsspecifieke exameneisen gelden voor een bepaalde opleiding. Hieronder staat een overzicht van de beroepsspecifieke examenonderdelen: Beroepsgerichte examenonderdelen BKS: Kerntaken Werkprocessen Competenties HKS: Kerntaken Werkprocessen Informatie over het examen Scholen mogen zelf weten met welk soort examens ze de kerntaken, werkprocessen (BKS: ook competenties) examineren. Als de examens maar de juiste inhoud hebben (het kwalificatiedossier), het juiste niveau examineren en van goede kwaliteit zijn. De examens moeten voldoen aan door de Minister van Onderwijs vastgestelde eisen. De Inspectie van het Onderwijs controleert scholen hierop. Helicon-beleid BKS-opleidingen: Kerntaken, werkprocessen en competenties examineren we in een Beroepsproeve. Deze zijn door Helicon zelf ontwikkeld en gekeurd. De Beroepsproeven voldoen aan de eisen van de Minister van Onderwijs. De Beroepsproeve wordt afgenomen in het laatste jaar van de opleiding. Hierbij neemt de examenorganisatie van de vestiging de door het College van Bestuur vastgestelde duur van de examen-bpv in acht. HELICON OPLEIDINGEN 48

49 Beroepsgerichte examenonderdelen BKS: Kerntaken Werkprocessen Competenties HKS: Kerntaken Werkprocessen (vervolg) Informatie over het examen Voor het beoordelen van de kerntaken, werkprocessen en competenties heeft het College van Bestuur een kwaliteitskader examinering vastgesteld. Dit staat op Vibe en bestaat uit: Niveau-referentiekader. Hierin staan algemene criteria voor de verschillende opleidingsniveaus in het mbo: entreeopleiding (voorheen niveau 1), basisberoepsopleiding (niveau 2), vakopleiding (niveau 3), middenkaderopleiding (niveau 4) / specialistenopleiding (niveau 4).Per opleidingsniveau per competentie een exameneis voor voldoende. Om de competentie te behalen moet je minimaal functioneren op het niveau van de exameneis. De exameneisen van de competenties staan in het kwaliteitskader examinering. In het beoordelingsformulier van de Beroepsproeven kun je per competentie van de betreffende opleiding de exameneis voor voldoende zien. Een exameneis per werkproces. In het beoordelingsformulier van de Beroepsproeven staat per werkproces van de betreffende opleiding een exameneis voor voldoende. Om het werkproces te behalen moet je minimaal functioneren op het niveau van de exameneis. HKS-opleidingen: Helicon koopt de examens voor de kerntaken en werkprocessen in bij Stichting de Groene Norm, een examenleverancier waar alle aoc s bij zijn aangesloten. De kerntaken en werkprocessen worden altijd geëxamineerd met een Proeve van Bekwaamheid. Daarnaast kan bij jouw opleiding een werkprocesexamen en / of vaardigheidsexamen en / of kennisexamen horen. De examens van de Groene Norm voldoen aan de eisen van de Minister van Onderwijs. BKS- en HKS-opleidingen: In je opleidingsgids staat met wat voor soort examens je te maken krijgt in jouw opleiding. De opleidingsgids kun je bekijken via MijnHelicon > Onderwijs > Opleidingsgidsen (Helicon MBO Eindhoven: Onderwijs en examen > Opleidingsgidsen). Klik hier voor meer informatie over de verschillende examenvormen: Beroepsproeve, Proeve van Bekwaamheid, werkprocesexamen, vaardigheidsexamen en kennisexamen. HELICON OPLEIDINGEN 49

50 Beroepsgerichte examenonderdelen Informatie over het examen Soms is het voor een beroep nodig om een of meer MVT s te beheersen, bijvoorbeeld om een verkoopgesprek in een vreemde taal te kunnen voeren of om een handleiding in een vreemde taal te kunnen lezen. In deze kwalificatiedossiers zijn dan beroepsgerichte eisen voor een of meer MVT s opgenomen. Je doet examen in een of meer MVT s als bij jouw opleiding eisen voor MVT zijn beschreven. Dit geldt voor BKS-opleidingen. In HKS-opleidingen zou je een of meer moderne vreemde talen kunnen volgen als keuzedeel. MVT zit bij Helicon niet in het keuzedelenaanbod. Klik hier voor een overzicht van onze opleidingen met per opleiding: of er eisen zijn voor een of meer vreemde talen, zo ja, op welk niveau de eisen zijn, of een bepaalde taal verplicht is, bijvoorbeeld 1e vreemde taal verplicht Engels. Een examen 1 e of 2 e MVT bestaat elk uit vijf vaardigheden: Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. BKS: Beroepsspecifieke eisen voor een of twee Moderne Vreemde Talen Vanaf zijn de examens Engels lezen en Luisteren voor niveau 4 centrale examens. Voor niveau 4 krijg je een cijfer voor Luisteren en Lezen samen. De examens Luisteren, Lezen en Schrijven zijn digitale instellingsexamens. Helicon-beleid Je maakt de examens Luisteren, Lezen en Schrijven op de computer. De examens Luisteren en Lezen worden automatisch door het systeem beoordeeld. Voor niveau 2 en 3 krijg je een cijfer voor Luisteren en een cijfer voor Lezen. Het examen Schrijven wordt achteraf beoordeeld door een taalassessor. De examencommissie stelt de definitieve resultaten van de examens Luisteren, Lezen en Schrijven vast en deelt deze via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. De examens Gesprek voeren en Spreken worden beoordeeld door een taalassessor. Het examen bestaat uit twee onderdelen: je voert een gesprek met de taalassessor (Gesprek voeren), je geeft een presentatie aan de taalassessor (Spreken). Direct na het examen vraagt de taalassessor je om de examenruimte te verlaten. De taalassessor vult een beoordeling in en vraagt je terug te komen in de examenruimte. De taalassessor bespreekt het examen met je na (wat ging goed en wat ging minder goed) en deelt het voorlopige resultaat aan je mede. Je krijgt een cijfer voor Gesprek voeren en een cijfer voor Spreken. De examencommissie stelt de definitieve resultaten van het examen Gesprek voeren en Spreken vast en deelt deze via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. HELICON OPLEIDINGEN 50

51 Beroepsgerichte examenonderdelen BKS: Beroepsspecifieke eisen voor een of twee Moderne Vreemde Talen (vervolg) BKS: Vrije ruimte Informatie over het examen Examen doen op een hoger niveau Wil je het examen MVT afleggen op een hoger niveau? Kijk dan in paragraaf 5.8. Herexamen instellingsexamens MVT Kijk voor de regels over herexamen van de instellingsexamens MVT in het Examenreglement. Helicon-beleid In principe doe je geen examen in vrije ruimte activiteiten en is het wel of niet behalen van de vrije ruimte activiteiten geen voorwaarde voor het diploma, behalve als dat aan het begin van de opleiding met je wordt afgesproken en afspraken hierover worden vastgelegd in een bijlage bij de onderwijsovereenkomst. Examen per keuzedeel - HKS In hoofdstuk 2 las je dat bij elke HKS-opleiding een of meer keuzedelen horen. Per keuzedeel moet je een examen afleggen. Leerlingen die voor 1 augustus 2018 met een opleiding starten, hoeven het examen van het keuzedeel niet te behalen. Je moet het examen wel afleggen om in aanmerking te komen voor een diploma. De naam van een behaald keuzedeel komt op je diploma te staan. De naam en het resultaat van behaalde en niet-behaalde keuzedelen komen op je resultatenlijst bij het diploma te staan. HKS: Keuzedelen Helicon-beleid Nadat je een keuzedeel hebt afgerond, doe je er examen in. Dit examen kan een van de volgende vormen hebben: 1. Praktijkexamen 2. Kennisexamen 3. Portfolio-examen 4. Criteriumgericht interview (cgi) 5. Presentatie Het keuzedeelexamen wordt beoordeeld door een examinator, er is geen gecommitteerde uit het bedrijfsleven bij. Het examen moet plaatsvinden op een geschikte locatie, het examen moet er goed uitgevoerd kunnen worden. Je volgt een keuzedeel in een lesperiode van tien weken. In principe leg je binnen die lesperiode het keuzedeelexamen af. Bij de start van het keuzedeel krijg je informatie over de inhoud van het examen en over wanneer en waar het examen is. HELICON OPLEIDINGEN 51

52 Helicon-beleid Beroepsgerichte examens - BKS en HKS Hieronder wordt meer uitleg gegeven over de volgende examenvormen: Beroepsproeve - BKS, Proeve van Bekwaamheid - HKS, Werkprocesexamen - HKS, Vaardigheidsexamen - HKS, Kennisexamen - HKS. Volg je een BKS-opleiding? Dan worden de kerntaken, werkprocessen en competenties van jouw opleiding geëxamineerd met een afsluitende Beroepsproeve. Er zijn verder geen andere beroepsgerichte examens. Helicon vindt het belangrijk om de kerntaken, werkprocessen en competenties van jouw opleiding in onderlinge samenhang te beoordelen. Vandaar dat Helicon kiest voor een afsluitende Beroepsproeve aan het einde van jouw opleiding met een examen-bpv en een examendossier. Volg je een HKS-opleiding? Dan worden de kerntaken en werkprocessen van jouw opleiding geëxamineerd met in ieder geval een Proeve van Bekwaamheid. Daarnaast kunnen er nog een of meer andere examenvormen mogelijk zijn: werkprocesexamen en / of vaardigheidsexamen en / of kennisexamen. De examens voor HKS-opleidingen kopen we in bij de Groene Norm. Net als Helicon vindt de Groene Norm het belangrijk om de kerntaken en werkprocessen van jouw opleiding in onderlinge samenhang te beoordelen. Vandaar dat de Groene Norm ervoor kiest om zoveel mogelijk kerntaken en werkprocessen te examineren in de Proeve van Bekwaamheid en als het nodig is aanvullende examens in te zetten (werkprocesexamen, vaardigheidsexamen, kennisexamen). De Groene Norm levert voor elke opleiding een examenplan aan. Hierin staat of er alleen sprake is van een Proeve of ook van andere examens. De tot nu toe opgeleverde examenplannen staan op Vibe. Ook kun je in je opleidingsgids zien welke examens bij jouw opleiding horen via MijnHelicon > Onderwijs > Opleidingsgidsen (Helicon MBO Eindhoven: Onderwijs en examen > Opleidingsgidsen). Hieronder volgt uitleg over de verschillende examenvormen. Beroepsproeve BKS en Proeve van Bekwaamheid / werkprocesexamen HKS Hieronder wordt verdere uitleg gegeven over het werkprocesexamen en over de Proeve. Voor BKSleerlingen wordt hiermee bedoeld de Beroepsproeve, voor HKS-leerlingen de Proeve van Bekwaamheid. In het examenjaar wordt de Proeve aan je uitgereikt en krijg je uitleg over de verschillende onderdelen van de Proeve, zodat je weet wat je kunt verwachten en hoe je je kunt voorbereiden. Een werkprocesexamen kan al in een eerder jaar worden gepland. Je krijgt dit tijdig door van de examenorganisatie van de vestiging. Ook ontvang je ruim voor het werkprocesexamen het examen, zodat je je kunt voorbereiden. De Proeve voor de BKS bestaat uit drie onderdelen: 1. Examendossier 2. Praktijkexamen 3. Examengesprek De Proeve / het werkprocesexamen voor de HKS bestaat uit twee onderdelen: 1. Praktijkexamen 2. Examengesprek HELICON OPLEIDINGEN 52

53 In de Proeve wordt het overgrote deel van de kerntaken en werkprocessen geëxamineerd. Het kan dat een of meer werkprocessen niet (goed) geëxamineerd kunnen worden in de Proeve, bijvoorbeeld omdat iets bijna nooit voorkomt, precies op het moment dat jij je praktijkexamen doet. Denk bijvoorbeeld aan het begeleiden van de geboorte van een dier. Dit werkproces of deze werkprocessen worden dan met een apart werkprocesexamen geëxamineerd. Hieronder worden de verschillende onderdelen verder uitgelegd. Examendossier Proeve BKS In de Proeve staan opdrachten voor je examendossier. Aan deze opdrachten werk je tijdens je examen- BPV. In het examendossier verzamel je bewijsstukken, verklaringen, producten en / of achterliggende documentatie om te laten zien dat prestaties / handelingen / toepassingen tijdens de examen-bpv door jouzelf zijn uitgevoerd volgens de examenopdracht. Het examendossier bevat altijd het ingevulde en ondertekende formulier Beoordeling examen-bpv. Bij entreeopleidingen (voorheen niveau 1)en en een aantal basisberoepsopleidingen (niveau 2) bestaat het examendossier alleen uit het formulier Beoordeling examen-bpv. In de Proeve staat of het examendossier alleen bestaat uit het formulier Beoordeling examen-bpv of ook uit andere opdrachten. Daarnaast wordt het examendossier gebruikt als beoordelingsinstrument om, als onderdeel van de Proeve, beoordeling mogelijk te maken van o.a.: prestaties die je over een langere periode hebt geleverd; vaardigheden / houdingen die over een langere periode beoordeeld moeten worden; handelingsbekwaamheid op onderdelen die niet vaak voorkomen in de praktijk en niet vooraf in het praktijkexamen van de Proeve ingepland kunnen worden; blijken van bekwaamheid die alleen tussentijds in de fasen van ontstaan af te lezen zijn. Het examendossier biedt in deze laatste functie ook een beeld van de voorbereiding van het praktijkexamen. Het kan daarbij gaan om een ontwerp, een voorbewerking, een voorcalculatie of andere voorbereidende activiteiten. In de examenopdrachten van het examendossier kan bijvoorbeeld gevraagd worden om: een overzicht van werkzaamheden die je gedaan hebt tijdens de examen-bpv, autonome verklaringen van de praktijkopleider van het examen-bpv-bedrijf dat je kennis, vaardigheden en houding hebt laten zien en dat je die volgens de Helicon-norm beheerst, verklaringen van ter zake kundigen die getuige zijn geweest van in de examen-bpv geleverde prestaties, fotomateriaal / videomateriaal, waar mogelijk met datumnotering, als afdruk of als onderdeel van een digitale presentatie, maar in ieder geval ook als bron in de originele onbewerkte staat, onderzoeksresultaten of andere bewijsstukken. Hiermee bouw je een examendossier op dat een betrouwbare afspiegeling vormt van de eisen die je beheerst. Het College van Bestuur heeft de duur van de examen-bpv vastgesteld op: entreeopleiding (voorheen niveau 1) en basisberoepsopleiding (niveau 2): 2 werkweken; vakopleiding (niveau 3): 4 werkweken; middenkaderopleiding (niveau 4): 8 werkweken. Het examendossier bouw je op tijdens de examen-bpv, ná de toelating tot het examen. In sommige gevallen mag je eerder in het examenjaar al met bepaalde opdrachten van het examendossier beginnen, vóór de definitieve toelating tot het examen. Dat noemen we de voorbereidende examenperiode. HELICON OPLEIDINGEN 53

54 In de betreffende Proeve staat dan aangegeven aan welke opdrachten je eerder mag beginnen. Dit kan bv. gaan over: acquisitie: je moet een klant verwerven voor een bepaalde opdracht. Je start hiermee voordat de examen-bpv ingaat. ontwerp / ontwikkeling: het ontwerpen en ontwikkelen van bijv. een tuin, complex bloemwerk of een project gebeurt over een langere periode, langer dan de duur van de examen-bpv. seizoensgebonden activiteiten: bv. bij teeltopleidingen moet je het hele teeltproces in beeld brengen. organiseren van een wedstrijd / evenement / pr-activiteit, het doen van promotieactiviteiten: dit komt soms wel, soms niet voor op het examen-bpv-bedrijf in de periode dat je daar je examen-bpv doet. Een voorlopige toelating tot de voorbereidende examenperiode is geen garantie dat je definitief wordt toegelaten tot het examen. Je wordt definitief toegelaten tot het examen als je aan alle voorwaarden van toelating hebt voldaan (zie verder paragraaf ). Formulier Beoordeling examen-bpv Proeve BKS Je wordt tijdens je examen-bpv beoordeeld op je functioneren als beginnend beroepsbeoefenaar op het examen-bpv-bedrijf. Dit houdt in dat het examen-bpv-bedrijf beoordeelt of je de werkprocessen van het examenprogramma, die ingepland zijn als opdrachten voor de examen-bpv, beheerst volgens de exameneisen die in de Proeve staan. Het examen-bpv-bedrijf vult daarvoor het formulier Beoordeling examen-bpv in. Voor zover mogelijk beoordeelt een ander dan degene die tijdens de examen-bpv met jou heeft gewerkt. Zie voor het formulier de bijlage: Beoordeling examen-bpv. De examinator en gecommitteerde beoordelen of de kwantiteit en kwaliteit van je examendossier voldoet aan de Helicon-normen. Het examendossier zelf wordt dus niet beoordeeld door het examen-bpvbedrijf. De examinator en gecommitteerde bespreken in het examengesprek jouw functioneren in de examen- BPV aan de hand van de Beoordeling examen-bpv uit jouw examendossier. De examen-bpv is niet per sé de laatste BPV-periode. Het kan zijn dat je na de examen-bpv nog een buitenlandse BPV gaat volgen. Examendossier: duidelijke afspraken en procedures Proeve BKS Het examendossier: heeft een vastgelegde ontstaansperiode (de examen-bpv met een door het College van Bestuur vastgestelde looptijd), bevat originele bewijsstukken die niet uit jouw opleidingsportfolio komen, moet vóór een vastgelegde datum ingeleverd zijn, lever je in tweevoud in bij de examencoördinator, behalve als er een andere inleverprocedure is vastgelegd; Vooraf is in de opdracht van de Proeve vastgelegd: welke inhoudelijke zaken in ieder geval in het dossier aan de orde moeten komen, aan welke examenopdrachten je voorafgaand aan de examen-bpv al mag beginnen, tot in welk detail dergelijke zaken minimaal uitgewerkt moeten worden, welke originele stukken in ieder geval als bijlagen bijgevoegd moeten worden, welke stukken minimaal geautoriseerd moeten zijn met een handtekening. Daarnaast is vastgelegd aan welke kwaliteitseisen het examendossier minimaal moet voldoen wat betreft opzet, indeling, structurering, taalgebruik en andere vormvoorschriften. HELICON OPLEIDINGEN 54

55 De praktijkopleider ontvangt een kopie van de opdracht en de beoordelingsnormen die van toepassing zijn. Examendossiers van eerdere examenjaren kunnen als voorbeeld dienen tijdens het onderwijsproces, zodat je een indruk kunt krijgen van het niveau waar naartoe gewerkt moet worden. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden: a. een voorbeeld examendossier is in een lesruimte in te zien door leerlingen onder toezicht van een personeelslid; b. een voorbeeld examendossier wordt niet meegegeven aan leerlingen, verspreid via of via een andere weg beschikbaar gesteld aan leerlingen, anders dan de inzage onder a; c. leerlingen nemen op geen enkele wijze zaken uit het voorbeeld examendossier over; d. het personeelslid dat het voorbeeld examendossier beschikbaar stelt, neemt het dossier na de inzage door leerlingen in en controleert het op compleetheid; e. een voorbeeld examendossier mag alleen beschikbaar worden gesteld met toestemming van de oud-leerling die het dossier heeft samengesteld en van het betreffende examen-bpv-bedrijf of de gegevens van de oud-leerling en het examen-bpv-bedrijf moeten dusdanig zijn aangepast dat niet herleidbaar is om welke oud-leerling en welk examen-bpv-bedrijf het gaat. In de praktijk stellen examenkandidaten het soms op prijs om gecoacht te worden door deskundigen om het examenmateriaal zo goed mogelijk aan te leveren in het examendossier bij de Proeve. Het gaat bij ieder examen om de eigen prestatie van de examenkandidaat. Tussentijdse correctie/inhoudelijke adviezen/voorstellen voor extra materiaal/voorbeelden door docenten zijn niet toegestaan. Het praktijkexamen Proeve BKS / HKS en werkprocesexamen HKS Het praktijkexamen is het zien van doen ; je laat in een (gesimuleerde) beroepssituatie je kwaliteiten en bekwaamheden zien. In het praktijkexamen laat je aan een examinator en een gecommitteerde zien dat je de kerntaken, werkprocessen (BKS: ook competenties) van jouw opleiding in hun onderlinge samenhang voldoende beheerst volgens de exameneisen. Het praktijkexamen is op een vooraf afgesproken dag en tijd in de examenperiode, op een vooraf afgesproken en gekeurde examenlocatie. Zie de bijlagen voor de eisen aan de examenlocatie voor de BKS en de HKS. Bij het praktijkexamen van de Proeve zijn twee beoordelaars aanwezig: de examinator is over het algemeen een docent van Helicon en de gecommitteerde komt uit het bedrijfsleven. Het werkprocesexamen wordt beoordeeld door een examinator, er is geen gecommitteerde uit het bedrijfsleven bij. Zie de bijlage voor de eisen waar de examinator (Proeve en werkprocesexamen) en de gecommitteerde (Proeve) aan moeten voldoen. In de Proeve / het werkprocesexamen worden kennis, vaardigheden en houdingsaspecten op integrale wijze geëxamineerd. In het praktijkexamen laat je vooral vaardigheden en houdingsaspecten zien. De examinator en gecommitteerde kunnen tijdens het praktijkexamen vragen aan je stellen om te beoordelen of je voldoende achterliggende kennis en inzicht hebt. HELICON OPLEIDINGEN 55

56 Kleine herkansing praktijkexamen - Proeve BKS / HKS en werkprocesexamen HKS Bij het praktijkexamen kan wel eens iets niet helemaal goed gaan. Weet je van jezelf dat je een onderdeel beter kan doen? Dan mag je meteen een kleine herkansing aanvragen. Bij de kleine herkansing gelden de volgende regels: 1. de kleine herkansing is binnen de reguliere tijd van het praktijkexamen; 2. de kleine herkansing kun jij als kandidaat meteen mondeling aanvragen bij de examinator en/of de gecommitteerde; 3. de kleine herkansing kan door de examinator en / of de gecommitteerde aangeboden worden; 4. de kleine herkansing gaat over een klein onderdeel van het praktijkexamen, je mag hem alleen doen als daarmee de beoordeling van onvoldoende naar voldoende kan gaan. De kleine herkansing is geen herexamen, omdat herkanst wordt binnen de reguliere examenduur van het praktijkexamen. Het examengesprek - Proeve BKS / HKS en werkprocesexamen HKS Het examengesprek voer je, direct na het praktijkexamen, met de examinator en de gecommitteerde. Onderwerpen die aan bod komen zijn: BKS: je examendossier met in ieder geval de Beoordeling examen-bpv ; je prestaties tijdens het praktijkexamen van de Proeve; overige onderdelen van de examinering die niet aan de orde kwamen in het examendossier (alleen BKS) of het praktijkexamen en waarvan de beheersing noodzakelijk vastgesteld moet worden door de examinator en de gecommitteerde. BKS: je wordt, bij de bespreking van het examendossier, in ieder geval bevraagd op enkele kritische onderdelen. Dit om vast te stellen: dat je het dossier zelf samengesteld hebt en dat je er geestelijk eigenaar van bent; dat je op niveau gefunctioneerd hebt tijdens de examen-bpv; dat je zelf de werkprocessen verricht hebt waarvan bewijzen in het examendossier zijn opgenomen; dat je voldoende achterliggende kennis en inzicht bezit; bij vakopleidingen (niveau 3) en middenkaderopleidingen (niveau 4): dat je in staat bent verklaringen, toelichtingen en eventueel onderbouwingen te geven bij je werkwijze / keuzes en hierover van gedachten te wisselen. Na afloop - Proeve BKS / HKS en werkprocesexamen HKS Na het examengesprek bespreken de examinator en gecommitteerde hun beoordeling met elkaar. Ondertussen vul je een evaluatieformulier in (BKS). Vervolgens vertellen de examinator en gecommitteerde hun beoordeling aan jou. Ook bespreken ze het examen met je na: wat ging goed en wat ging minder goed. De beoordeling van de examinator en gecommitteerde is het voorlopige resultaat van de Proeve / het werkprocesexamen. De examencommissie stelt het definitieve resultaat vast en deelt dit via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. HKS-leerlingen ontvangen na afloop van het examen een mail met een link naar een digitale evaluatie, omdat we voor de HKS-examens een digitale tool gebruiken. Voor BKS-examens werken we met papieren examens en papieren evaluaties. De examinator en gecommitteerde leveren een beoordeling in bij de examenorganisatie van de vestiging. Alleen als ze het niet met elkaar eens zijn over de beoordeling leveren ze allebei hun eigen beoordeling in. In dat geval beslist de examencommissie over het verdere vervolg en laat je dat schriftelijk weten. HELICON OPLEIDINGEN 56

57 De rol van het examen-bpv-bedrijf in de Beroepsproeve - BKS Een personeelslid van het examen-bpv-bedrijf kan in drie rollen bij het examen betrokken worden: 1. Als opdrachtgever: Een personeelslid van het examen-bpv-bedrijf kan tijdens het examen de rol van opdrachtgever hebben. 2. Als getuige: Een personeelslid van het examen-bpv-bedrijf verklaart als getuige dat: Documenten uit het examendossier zoals een overzicht van gedane werkzaamheden een juist beeld geven van de feitelijke gang van zaken. Taken, opdrachten, handelingen door jouzelf zijn uitgevoerd, volgens de opdrachten voor het examendossier in de Proeve. Indien van toepassing, verklaart een personeelslid van het examen-bpv-bedrijf dat specifieke taken, opdrachten, handelingen door jou niet vervuld konden worden, door onvoorziene omstandigheden of omdat de gelegenheid zich niet voordeed tijdens de (voorbereidende) examenperiode. Geeft het bedrijf per definitie geen toestemming om specifieke taken, opdrachten of handelingen te vervullen die deel uit maken van het examen? Dan specificeert het bedrijf welke onderdelen vanwege dit bedrijfsverbod niet uitgevoerd mochten worden, met daarbij de verklaring dat het niet verlenen van toestemming niet te maken heeft met de kennis, vaardigheden of houding van jou. Mogen documenten vanwege noodzakelijke geheimhouding niet openbaar gemaakt worden? Dan kunnen de examinator en gecommitteerde de documenten op het bedrijf inzien en nemen zij een verklaring op in jouw examendossier dat ze de documenten ter plekke hebben ingezien. Als de examencommissie en / of de inspectie erom vraagt, legt het bedrijf deze documenten ter inzage voor aan de examencommissie en / of de inspectie. 3. Als pleitbezorger: Waren er complicerende factoren, verzwarende omstandigheden of was er onvoorziene pech tijdens de examenperiode, waardoor jouw prestaties in het kader van het aanleggen van een examendossier buiten jouw schuld negatief beïnvloed zijn? Dan verklaart het bedrijf dat dat het geval was. Vaardigheidsexamen HKS Het vaardigheidsexamen is een praktijkexamen waarin je bewijst dat je specifieke vaardigheden beheerst die niet (goed) in de Proeve beoordeeld kunnen worden. Er wordt daarna geen examengesprek gevoerd. Het vaardigheidsexamen is op een vooraf afgesproken dag en tijd, op een vooraf afgesproken en gekeurde examenlocatie. Zie de bijlagen voor de eisen aan de examenlocatie. Het vaardigheidsexamen wordt beoordeeld door een examinator, er is geen gecommitteerde uit het bedrijfsleven bij. Zie de bijlage voor de eisen waar de examinator aan moeten voldoen. In de Proeve / het werkprocesexamen worden kennis, vaardigheden en houdingsaspecten op integrale wijze geëxamineerd. In het praktijkexamen laat je vooral vaardigheden en houdingsaspecten zien. De examinator en gecommitteerde kunnen tijdens het praktijkexamen vragen aan je stellen om te beoordelen of je voldoende achterliggende kennis en inzicht hebt. Na het examen bespreekt de examinator zijn beoordeling met jou. Ook bespreken jullie het examen na: wat ging goed en wat ging minder goed. De beoordeling van de examinator is het voorlopige resultaat van het vaardigheidsexamen. De examencommissie stelt het definitieve resultaat vast en deelt dit via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Na afloop van het examen ontvang je een mail met een link naar een digitale evaluatie, Het vaardigheidsexamen kan al in een eerder jaar worden gepland. Je krijgt dit tijdig door van de examenorganisatie van de vestiging. Ook ontvang je ruim voor het vaardigheidsexamen het examen, zodat je je kunt voorbereiden. HELICON OPLEIDINGEN 57

58 Kennisexamen HKS Het kennisexamen is een digitaal examen met meerkeuzevragen waarin je bewijst dat je specifieke kennisonderdelen beheerst die niet (goed) in de Proeve beoordeeld kunnen worden. Het kennisexamen is op een vooraf afgesproken dag en tijd, op een examenlocatie die geschikt is om een digitaal kennisexamen af te nemen. Het kennisexamen wordt automatisch beoordeeld door het systeem. De examencommissie stelt de definitieve resultaten vast en deelt deze via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Na afloop van het examen ontvang je een mail met een link naar een digitale evaluatie, In principe wordt het kennisexamen in het examenjaar gepland, maar het kan al in een eerder jaar worden gepland. Je krijgt dit tijdig door van de examenorganisatie van de vestiging. Je ontvangt vooraf informatie over de onderwerpen van het kennisexamen, zodat je je kunt voorbereiden. Je kunt het gemaakt examen niet inzien. De leverancier van het examen schrijft voor dat vragen en gemaakt werk geheim moeten blijven. Je mag vooraf en achteraf geen vragen / gemaakt werk inzien Generieke examenonderdelen Met generieke examenonderdelen worden generieke exameneisen geëxamineerd. Generieke exameneisen gelden voor alle opleidingen op een bepaald opleidingsniveau. Er zijn generieke exameneisen en dus generieke examenonderdelen voor: Nederlands, rekenen en voor niveau 4 ook Engels. Voor het mbo gelden de volgende generieke exameneisen voor Nederlands en rekenen: entreeopleiding (voorheen niveau 1), basisberoepsopleiding (niveau 2) en vakopleiding (niveau 3): niveau 2F; middenkaderopleiding (niveau 4) en specialistenopleiding (niveau 4): niveau 3F. Klik hier voor een overzicht wat de niveaus 2F en 3F inhouden voor Nederlands en rekenen. Voor middenkaderopleidingen (niveau 4) en specialistenopleidingen (niveau 4) gelden de volgende generieke exameneisen voor Engels: Lezen en Luisteren: minimaal niveau B1, niveau B2 kan ook (voor beide vaardigheden hetzelfde niveau); Spreken, Gesprek voeren en Schrijven: minimaal niveau A2, niveau B1 of B2 kan ook (voor alle drie de vaardigheden hetzelfde niveau). Klik hier voor een overzicht van wat de niveaus B2, B1 en A2 inhouden. HELICON OPLEIDINGEN 58

59 Het examen Nederlands Het examen Nederlands bestaat uit vijf vaardigheden: Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. Vaardigheid Informatie over het examen Centraal digitaal examen. Het examen wordt automatisch beoordeeld door het systeem. Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) geeft de uitslag door aan scholen, in het 2 e en 3 e tijdvak in principe vanaf de donderdag van de derde afnameweek. Vanaf dat moment zijn de resultaten van de afnames die daarop volgen onmiddellijk na de afname beschikbaar. De resultaten van het 4 e en 5 e tijdvak zijn direct na de afname beschikbaar voor de examenorganisatie en de examencommissie. Vakantieweken worden bij de termijn opgeteld. Bijv. het tijdvak eindigt op vrijdag voor de kerstvakantie, dan worden de uitslagen twee weken na de kerstvakantie bekend gemaakt door het CvTE. De examencommissie stelt het definitieve resultaat vervolgens vast en deelt dat via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Luisteren Lezen Uitzondering: bij de entreeopleiding (voorheen niveau 1) is het examen Luisteren en Lezen geen centraal examen maar een pilotexamen. Bij de entreeopleiding (voorheen niveau 1) mag Luisteren en Lezen geëxamineerd worden met een centraal examen. Scholen kunnen er ook voor kiezen om Luisteren en Lezen te examineren met een instellingsexamen. Helicon-beleid Voor de entreeopleiding (voorheen niveau 1) maken we gebruik van instellingsexamens Luisteren en Lezen, zodat we bij het plannen van de examens niet gebonden zijn aan tijdvakken. De instellingsexamens Luisteren en Lezen worden automatisch beoordeeld door het systeem. Je krijgt een cijfer voor Luisteren en een cijfer voor Lezen. De examencommissie stelt de definitieve resultaten van het examen Luisteren en Lezen vast en deelt deze via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. HELICON OPLEIDINGEN 59

60 Vaardigheid Informatie over het examen Instellingsexamen. Helicon-beleid De examens Gesprek voeren en Spreken worden beoordeeld door een taalassessor. Het examen bestaat uit twee onderdelen: je voert een gesprek met de taalassessor (Gesprek voeren), je geeft een presentatie aan de taalassessor (Spreken). Gesprek voeren Spreken Direct na het examen vraagt de taalassessor je om de examenruimte te verlaten. De taalassessor vult een beoordeling in en vraagt je terug te komen in de examenruimte. De taalassessor bespreekt het examen met je na (wat ging goed en wat ging minder goed) en deelt het voorlopige resultaat aan je mede. Je krijgt een cijfer voor Gesprek voeren en een cijfer voor Spreken. De examencommissie stelt de definitieve resultaten van het examen Gesprek voeren en Spreken vast en deelt deze via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Instellingsexamen. Schrijven Helicon-beleid Het examen Schrijven is een digitaal examen. Je maakt dit examen op de computer. Achteraf wordt het examen beoordeeld door een taalassessor. De examencommissie stelt het definitieve resultaat van het examen Schrijven vast en deelt dit via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Centraal examen Een centraal examen is een landelijk examen dat in opdracht van het Ministerie van Onderwijs wordt gemaakt. Scholen zijn verplicht dit centrale examen te gebruiken om het examen / examenonderdeel te examineren. De centrale examens zijn beschikbaar in bepaalde tijdvakken. De examenorganisatie van de vestiging moet de centrale examens inplannen in die tijdvakken. Nadere richtlijnen over de afname van de centrale examens staan op examenbladmbo.nl. Het gaat om richtlijnen over: het aantal examens, de tijdsduur van de examens, de aard en vorm van de examens en de wijze van scoring. Verder staat op examenbladmbo.nl de Regeling digitale examinering mbo met richtlijnen over de voorbereiding, afname en resultaten. Pilotexamen Zolang er voor een examenonderdeel nog geen centraal examen is, wordt het geëxamineerd met een pilotexamen. Een pilotexamen is een centraal examen dat bij wijze van proef wordt afgenomen in een periode voorafgaand aan de invoering van centrale examens. HELICON OPLEIDINGEN 60

61 Instellingsexamen Een instellingsexamen is een examen dat een school zelf ontwikkelt of een examen dat de school inkoopt bij een examenleverancier. Examen doen op een hoger niveau Wil je het examen Nederlands afleggen op een hoger niveau? Kijk dan in paragraaf 5.8. Herexamen centraal examen Nederlands Kijk voor de regels over herexamen van het centraal examen Nederlands in paragraaf 5.6. Herexamen instellingsexamens Nederlands Kijk voor de regels over herexamen van de instellingsexamens Nederlands in het Examenreglement. Het examen rekenen Het examen rekenen bestaat uit vier domeinen: Getallen, Verhoudingen, Meten en meetkunde en Verbanden. Domein Informatie over het examen Centraal digitaal examen. Getallen Verhoudingen Meten en meetkunde Verbanden Het examen wordt automatisch beoordeeld door het systeem. Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) geeft de uitslag door aan scholen, in het 2 e en 3 e tijdvak in principe vanaf de donderdag van de derde afnameweek. Vanaf dat moment zijn de resultaten van de afnames die daarop volgen onmiddellijk na de afname beschikbaar. De resultaten van het 4 e en 5 e tijdvak zijn direct na de afname beschikbaar voor de examenorganisatie en de examencommissie. De resultaten van 2A, 2AER, 2ER en 3ER examens zijn beschikbaar drie weken na de laatste afnamedatum in een bepaald tijdvak. Vakantieweken worden bij de termijn opgeteld. Bijv. het tijdvak eindigt op vrijdag voor de kerstvakantie, dan worden de uitslagen twee weken na de kerstvakantie bekend gemaakt door het CvTE. De examencommissie stelt het definitieve resultaat vervolgens vast en deelt dat via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Uitzondering: bij de entreeopleiding (voorheen niveau 1) is het examen rekenen geen centraal examen maar een pilotexamen. Bij de entreeopleiding (voorheen niveau 1) mag rekenen geëxamineerd worden met een centraal examen. Scholen kunnen er ook voor kiezen om rekenen te examineren met een instellingsexamen. Helicon-beleid Voor de entreeopleiding (voorheen niveau 1) maken we gebruik van een instellingsexamen rekenen, zodat we bij het plannen van de examens niet gebonden zijn aan tijdvakken. Het instellingsexamen rekenen wordt automatisch beoordeeld door het systeem. De examencommissie stelt het definitieve resultaat van het examen rekenen vast en deelt dat via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. HELICON OPLEIDINGEN 61

62 Soorten examens rekenen In onderstaand overzicht zie je welke examens rekenen er allemaal zijn en voor welke groepen leerlingen ze bedoeld zijn: Soort examen Voor wie Dit examen is het standaardexamen voor leerlingen in de entreeopleiding (voorheen niveau 1), basisberoepsopleiding (niveau 2) en vakopleiding (niveau 3). rekenen 2F Leg je het rekenexamen 2F af en heb je een geldige dyscalculieverklaring? Dan heb je recht op: verlenging van de afnametijd met maximaal een half uur, gebruik van een door het CvTE vastgestelde of toegestane rekenkaart. Dit examen is bedoeld voor leerlingen in de entreeopleiding (voorheen niveau 1), basisberoepsopleiding (niveau 2) en vakopleiding (niveau 3) met ernstige reken- / wiskundeproblemen en dyscalculie (ERWD). Een dyscalculieverklaring is niet nodig. Je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen: 1. Je hebt je ingespannen om het vereiste niveau te halen. 2. Je hebt daarbij gebruik gemaakt van de extra ondersteuning die de school jou heeft aangeboden. 3. Ondanks jouw inspanningen en die van de school zijn de resultaten die je behaalt onvoldoende. rekenen 2ER Het 2ER examen duurt langer dan het reguliere 2F examen. Heb je een dyscalculieverklaring? Dan heb je geen recht op een langere examentijd. Heb je een andere beperking, bijv. dyslexie? Dan heb je recht op maximaal een half uur verlenging van de examentijd. Twee beperkingen leiden niet tot twee maal een half uur examentijdverlenging. Bij het 2ER examen mag je de standaardrekenkaart gebruiken en de aanvullende rekenkaart. Het rekenexamen 2ER valt binnen het referentieniveau 2F. De exameneisen zijn dus niet lager dan van het reguliere 2F-examen. Omdat leerlingen met ERWD vooral problemen hebben met de rekenkundige handelingen is in dit examen deze stap vereenvoudigd en wordt de leerling met hulpmiddelen ondersteund. Op de resultatenlijst bij het diploma komt te staan dat het 2ER examen is afgelegd. HELICON OPLEIDINGEN 62

63 Soort examen Voor wie Dit examen is bedoeld voor leerlingen in de entreeopleiding (voorheen niveau 1) en basisberoepsopleiding (niveau 2) voor wie het rekenexamen 2F niet haalbaar is. De examencommissie bepaalt of een leerling deel kan nemen aan het 2A-examen. Het rekenexamen 2A dekt het referentieniveau 2F niet helemaal en is daardoor eenvoudiger dan het 2F en 2ER examen. Leg je het rekenexamen 2A af en heb je een geldige dyscalculieverklaring? Dan heb je recht op: verlenging van de afnametijd met maximaal een half uur, gebruik van een door het CvTE vastgestelde of toegestane rekenkaart. rekenen 2A (pilot) Op dit moment is het 2A examen nog een pilot, dus een extra kans naast het 2F of 2ER examen. Leerlingen van de basisberoepsopleiding (niveau 2) moeten daarnaast het 2F of 2ER examen afleggen. Zij kunnen dus wel meedoen aan het 2A examen, maar dan als extra kans. Het resultaat van het 2F of 2ER examen komt op de resultatenlijst bij het diploma te staan. Het resultaat van het 2A examen wordt op aanvraag van de leerling vermeld op een testimonium (aanvragen kan tot vier werkweken voor de diplomauitreiking). Leerlingen in de entreeopleiding (voorheen niveau 1) mogen alleen het 2A examen doen, omdat daar nog geen verplichte centrale examinering plaatsvindt. Meer informatie over het 2A examen staat op examenbladmbo.nl. HELICON OPLEIDINGEN 63

64 Soort examen Voor wie Dit examen is bedoeld voor leerlingen in de entreeopleiding (voorheen niveau 1) en basisberoepsopleiding (niveau 2) voor wie het rekenexamen 2F niet haalbaar is en die kampen met ernstige reken- / wiskundeproblemen en dyscalculie (ERWD). Een dyscalculieverklaring is niet nodig. Je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Zie het Voorbereidingsdocumenten rekenen 2ER. Het 2A-ER examen duurt langer dan het 2A examen. Heb je een dyscalculieverklaring? Dan heb je geen recht op een langere examentijd. Heb je een andere beperking, bijv. dyslexie? Dan heb je recht op maximaal een half uur verlenging van de examentijd. Twee beperkingen leiden niet tot twee maal een half uur examentijdverlenging. Bij het 2A-ER examen mag je de standaardrekenkaart gebruiken en de aanvullende rekenkaart. rekenen 2A-ER (pilot) Omdat leerlingen met ERWD vooral problemen hebben met de rekenkundige handelingen is in het 2A-ER examen deze stap vereenvoudigd en wordt de leerling met hulpmiddelen ondersteund. Op dit moment is het 2A-ER examen nog een pilot, dus een extra kans naast het 2F of 2ER examen. Leerlingen van de basisberoepsopleiding (niveau 2) moeten daarnaast het 2F of 2ER examen afleggen. Zij kunnen dus wel meedoen aan het 2A-ER examen, maar dan als extra kans. Het resultaat van het 2F of 2ER examen komt op de resultatenlijst bij het diploma te staan. Het resultaat van het 2A ER examen wordt op aanvraag van de leerling vermeld op een testimonium (aanvragen kan tot vier werkweken voor de diplomauitreiking). Leerlingen in de entreeopleiding (voorheen niveau 1) mogen alleen het 2A-ER examen doen, omdat daar nog geen verplichte centrale examinering plaatsvindt. Meer informatie over het 2A ER examen staat op examenbladmbo.nl. HELICON OPLEIDINGEN 64

65 Soort examen Voor wie Dit examen is het standaardexamen voor leerlingen van de middenkaderopleiding (niveau 4) en specialistenopleiding (niveau 4). rekenen 3F Leg je het rekenexamen 3F af en heb je een geldige dyscalculieverklaring? Dan heb je recht op: verlenging van de afnametijd met maximaal een half uur, gebruik van een door het CvTE vastgestelde of toegestane rekenkaart. Dit examen is bedoeld voor leerlingen van de middenkaderopleiding (niveau 4) en specialistenopleiding (niveau 4) met ernstige reken- / wiskunde-problemen en dyscalculie (ERWD). Een dyscalculieverklaring is niet nodig. Je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen: 1. Je hebt je ingespannen om het vereiste niveau te halen. 2. Je hebt daarbij gebruik gemaakt van de extra ondersteuning die de school jou heeft aangeboden. 3. Ondanks jouw inspanningen en die van de school zijn de resultaten die je behaalt onvoldoende. rekenen 3ER Het 3ER examen duurt langer dan het reguliere 3F examen. Heb je een dyscalculieverklaring? Dan heb je geen recht op een langere examentijd. Heb je een andere beperking, bijv. dyslexie? Dan heb je recht op maximaal een half uur verlenging van de examentijd. Twee beperkingen leiden niet tot twee maal een half uur examentijdverlenging. Bij het 3ER examen mag je de standaardrekenkaart gebruiken en de aanvullende rekenkaart. Het rekenexamen 3ER valt binnen het referentieniveau 3F. De exameneisen zijn dus niet lager dan van het reguliere 3F-examen. Omdat leerlingen met ERWD vooral problemen hebben met de rekenkundige handelingen is in het 3ER-examen deze stap vereenvoudigd en wordt de leerling met hulpmiddelen ondersteund. Op de resultatenlijst bij het diploma komt te staan dat het 3ER examen is afgelegd. Deelname aan rekenexamen 2ER, 2A, 2A-ER, 3ER: gevolgen voor doorstroom Leg je een 2ER, 2A, 2A-ER of 3ER examen af? Dan heeft dat geen gevolgen voor doorstroom naar een vervolgopleiding in mbo en hbo, zolang de hoogte van het resultaat voor rekenen niet meetelt voor het behalen van het diploma. Examen doen op een hoger niveau Wil je het examen rekenen afleggen op een hoger niveau? Kijk dan in paragraaf 5.8. HELICON OPLEIDINGEN 65

66 Herexamen centraal examen rekenen Kijk voor de regels over herexamen van het centraal examen rekenen in paragraaf 5.6. Het examen Engels voor niveau 4 Het examen Engels bestaat uit vijf vaardigheden: Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. Vaardigheid Informatie over het examen Vanaf is het examen Engels Luisteren en Lezen een centraal examen voor alle middenkaderopleidingen (niveau 4) en specialistenopleidingen (niveau 4). Luisteren Lezen Het examen wordt automatisch beoordeeld door het systeem. Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) geeft de uitslag door aan scholen, drie weken na de laatste afnamedatum in een bepaald tijdvak. Vakantieweken worden bij de termijn opgeteld. Bijv. het tijdvak eindigt op vrijdag voor de kerstvakantie, dan worden de uitslagen twee weken na de kerstvakantie bekend gemaakt door het CvTE. De examencommissie stelt het definitieve resultaat vervolgens vast en deelt dat via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Instellingsexamen. Helicon-beleid De examens Gesprek voeren en Spreken worden beoordeeld door een taalassessor. Het examen bestaat uit twee onderdelen: je voert een gesprek met de taalassessor (Gesprek voeren), je geeft een presentatie aan de taalassessor (Spreken). Gesprek voeren Spreken Direct na het examen vraagt de taalassessor je om de examenruimte te verlaten. De taalassessor vult een beoordeling in en vraagt je terug te komen in de examenruimte. De taalassessor bespreekt het examen met je na (wat ging goed en wat ging minder goed) en deelt het voorlopige resultaat aan je mede. Je krijgt een cijfer voor Gesprek voeren en een cijfer voor Spreken. De examencommissie stelt de definitieve resultaten van het examen Gesprek voeren en Spreken vast en deelt deze via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Instellingsexamen. Schrijven Helicon-beleid Het examen Schrijven is een digitaal examen. Je maakt dit examen op de computer. Achteraf wordt het examen beoordeeld door een taalassessor. De examencommissie stelt het definitieve resultaat van het examen Schrijven vast en deelt dit via de examenorganisatie van de vestiging aan je mede. Examen doen op een hoger niveau Wil je het examen Engels afleggen op een hoger niveau? Kijk dan in paragraaf 5.8. HELICON OPLEIDINGEN 66

67 Herexamen centraal examen Engels niveau 4 Kijk voor de regels over herexamen van het centraal examen Engels in paragraaf 5.6. Herexamen instellingsexamens Engels Kijk voor de regels over herexamen van de instellingsexamens Engels in het Examenreglement. 5.3 Examinering in het buitenland Als examens in het buitenland worden afgenomen, zijn de wetten van toepassing die in dat land gelden. Want de werking van Nederlandse wetten is beperkt tot het grondgebied van het Europese deel van Nederland. Een beroepsgericht examen kan plaatsvinden in het buitenland als de examencommissie hiervoor vooraf toestemming geeft. De examencommissie moet zich er namelijk van vergewissen dat het examen in het buitenland voldoet aan de eisen van het kwalificatiedossier en aan de eisen van de Nederlandse wet- en regelgeving. De inhoud en afnamecondities van het examen in het buitenland moeten daarmee in overeenstemming zijn. De examenorganisatie van de vestiging kan bij de examencommissie met opgaaf van redenen een aanvraag indienen voor examinering in het buitenland. De examencommissie kan akkoord gaan als aan de volgende voorwaarden is voldaan: het belang van de afname in het buitenland wordt aangetoond (andere producten / ideale setting / combinatie van wedstrijd en examen / etc.); de examenlocatie is vooraf gekeurd; de beoordelaars van het examen(onderdeel) voldoen aan de reguliere eisen; het management van de vestiging is akkoord met de reis- en verblijfskosten en extra reis van de beoordelaars; er worden geen kosten door Helicon gemaakt voor het vertalen van welk document dan ook; de examenproducten van Helicon worden onveranderd ingezet. 5.4 Totstandkoming beoordeling Hieronder lees je per examen hoe de beoordeling tot stand komt. Wettelijk is hier het volgende over geregeld: Generieke examenonderdelen De generieke examenonderdelen zijn: Nederlands, rekenen en voor niveau 4 ook Engels. De resultaten van generieke examenonderdelen worden uitgedrukt in een heel cijfer van 1 tot en met 10. Is het eerste cijfer achter de komma een 4 of lager? Dan wordt het cijfer naar beneden afgerond. Is het eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger? Dan wordt het cijfer naar boven afgerond. Dit geldt ook voor examens in een keuzedeel in een middenkaderopleiding (niveau 4) of specialistenopleiding (niveau 4) dat wat betreft eisen en niveau overeenkomt met het examen rekenen, Nederlands of Engels. Bestaat een examenonderdeel alleen uit een centraal examen of alleen uit een instellingsexamen? Dan is de waardering voor dat onderdeel ook meteen de eindwaardering voor dat examenonderdeel. Dit is bijvoorbeeld het geval bij rekenen waarbij alleen een centraal examen is (en voor entreeopleidingen (voorheen niveau 1) alleen een instellingsexamen). HELICON OPLEIDINGEN 67

68 Bestaat een examenonderdeel uit zowel een centraal examen als een instellingsexamen? Dan wordt het resultaat van het centraal examen gemiddeld met het resultaat van het instellingsexamen tot een heel eindcijfer. Dat is het geval bij Nederlands en bij niveau 4 ook Engels, waarbij Luisteren en Lezen een centraal examen is en Gesprek voeren, Spreken en Schrijven een instellingsexamen. Examen Nederlands en voor niveau 4 ook Engels Het examen Nederlands en het examen Engels bestaat elk uit vijf vaardigheden: Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. Voor elke vaardigheid krijg je een cijfer van 1 tot en met 10 met 1 decimaal. Het cijfer voor Luisteren en Lezen wordt gemiddeld tot een cijfer met 1 decimaal. Het cijfer voor Gesprek voeren, Spreken en Schrijven wordt gemiddeld tot een cijfer met 1 decimaal. Het gemiddelde voor Luisteren / Lezen wordt gemiddeld met het gemiddelde van Gesprek voeren / Spreken / Schrijven. Dat wordt afgerond naar een heel eindcijfer van 1 tot en met 10. Het eindcijfer wordt naar beneden afgerond als het eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is. Het eindcijfer wordt naar boven afgerond als het eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. Cijferdifferentiatie Nederlands entree- en basisberoepsopleiding (niveau 2) De Minister van Onderwijs heeft bepaald dat in bij entreeopleidingen (voorheen niveau 1) en basisberoepsopleidingen (niveau 2) een punt erbij wordt geteld bij Nederlands. Dit gebeurt ook in het vmbo-basisberoepsgerichte leerweg. Omdat deze leerlingen doorstromen naar de basisberoepsopleiding in het mbo wordt ook in het mbo een punt erbij geteld. Omdat dit in de basisberoepsopleidingen wordt gedaan, geldt dit ook voor entreeopleidingen. De ophoging met een punt werkt als volgt: 1. Het cijfer voor Luisteren en Lezen wordt gemiddeld tot een cijfer met 1 decimaal. De examencommissie hoogt dit cijfer met een punt op. Leerlingen van de basisberoepsopleiding leggen een centraal examen Luisteren / Lezen af. Het CvTE levert dit cijfer aan met al een punt opgehoogd. Bij de entreeopleiding moet de examencommissie er zelf een punt bijtellen. 2. Het cijfer voor Gesprek voeren, Spreken en Schrijven wordt gemiddeld tot een cijfer met 1 decimaal. De examencommissie hoogt dit cijfer met een punt op. 3. Het opgehoogde gemiddelde voor Luisteren / Lezen wordt gemiddeld met het opgehoogde gemiddelde van Gesprek voeren / Spreken / Schrijven. De twee gemiddeldes worden afgerond naar een heel eindcijfer van 1 tot en met 10. Hier wordt geen punt bijgeteld! Het eindcijfer wordt naar beneden afgerond als het eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is. Het eindcijfer wordt naar boven afgerond als het eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. Op de resultatenlijst bij het diploma komt niet te staan dat het cijfer is opgehoogd. Examen rekenen Het eindcijfer van het examen rekenen wordt afgerond naar een heel getal van 1 tot en met 10. Het eindcijfer wordt naar beneden afgerond als het eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is. Het eindcijfer wordt naar boven afgerond als het eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. Loopbaan & Burgerschap De eindwaardering voor het onderdeel Loopbaan & Burgerschap wordt uitgedrukt in «voldaan» of «niet voldaan». HELICON OPLEIDINGEN 68

69 Andere examenonderdelen De resultaten van andere examenonderdelen kunnen worden uitgedrukt in: een heel cijfer van 1 tot en met 10 Is het eerste cijfer achter de komma een 4 of lager? Dan wordt het cijfer naar beneden afgerond. Is het eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger? Dan wordt het cijfer naar boven afgerond. de waardering «onvoldoende», «voldoende» of «goed». de waardering «onvoldoende», «voldoende» of «goed», aangevuld met een of meer van de volgende waarderingen: «zeer slecht», «slecht», «ruim onvoldoende», «bijna voldoende», «ruim voldoende», «zeer goed» en «uitmuntend». Er moet per kerntaak een eindresultaat zijn. Bij «niet voldaan» kom je niet in aanmerking voor een diploma, omdat je in het onderwijs voldaan moet hebben aan de inspanningsverplichting voor Loopbaan & Burgerschap. Helicon-beleid Binnen bovenstaande regels maakt Helicon de volgende keuzes: Beroepsproeve BKS Per kerntaak is een van de volgende oordelen mogelijk: Goed: alle werkprocessen zijn behaald. Voldoende: minimaal 75% en minder dan 100% van de werkprocessen is behaald. Onvoldoende: minder dan 75% van de werkprocessen is behaald. Heeft een kerntaak 2 of 3 werkprocessen? Dan moeten alle werkprocessen behaald worden om de kerntaak te behalen (minimaal 75% van een kerntaak moet nl. behaald worden). Je krijgt dan een beoordeling Voldoende als 2 resp. 3 werkprocessen zijn behaald en een beoordeling Goed als de 2 resp. 3 werkprocessen uitstekend zijn behaald. Dat wil zeggen dat de uitvoering van de werkprocessen op alle criteria voldoet aan de exameneisen, zonder noemenswaardige tekortkomingen. Daarnaast is er een oordeel over de competenties. De volgende oordelen zijn mogelijk: Goed: alle competenties zijn behaald. Voldoende: minimaal 75% en minder dan 100% van de competenties is behaald. Onvoldoende: minder dan 75% van de competenties is behaald. De beoordelingen van kerntaken en van de competenties leiden tot een van de volgende twee eindoordelen van de Proeve: Behaald: alle onderdelen (kerntaken / competenties) minimaal voldoende. Niet-behaald: minimaal een van de onderdelen (kerntaken / competenties) onvoldoende. Proeve van Bekwaamheid HKS Per kerntaak is een van de volgende oordelen mogelijk: Goed: alle werkprocessen voldoende + voldaan aan de beschrijving goed. Voldoende: alle werkprocessen met * voldoende + min. 75% van de werkprocessen voldoende. Onvoldoende: werkproces met * onvoldoende of minder dan 75% van de werkprocessen voldoende. Beschrijving van goed : De kandidaat stijgt bij een bepaalde kerntaak, met routine, oplettendheid, snelheid van werken, werken volgens afspraken en voorschriften, mate van meedenken, inspelen op de omgeving, betrouwbaarheid en planning en kwaliteit van het werk, uit boven het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar voor de betreffende opleiding. HELICON OPLEIDINGEN 69

70 De beoordelingen van de kerntaken leiden tot een van de volgende drie eindoordelen van de Proeve: Goed: alle kerntaken goed. Voldoende: alle kerntaken minimaal voldoende. Onvoldoende: 1 of meer kerntaken onvoldoende. Werkprocesexamen - HKS Per werkproces is een van de volgende oordelen mogelijk: Voldoende: werkproces wordt beheerst volgens de exameneisen, Onvoldoende: werkproces wordt beheerst onder het niveau van de exameneisen. Oordeel van goed : Is het werkproces zodanig uitgevoerd dat het in aanmerking komt voor het oordeel goed? Dan kan dit worden vastgelegd bij de eventueel toelichtende opmerkingen op het beoordelingsformulier. Dit oordeel kan dan in de Proeve vervolgens meegenomen worden in het totaaloordeel over de kerntaak. Beschrijving van goed De kandidaat stijgt bij een bepaald werkproces, met routine, oplettendheid, snelheid van werken, werken volgens afspraken en voorschriften, mate van meedenken, inspelen op de omgeving, betrouwbaarheid en planning en kwaliteit van het werk, uit boven het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar voor de betreffende opleiding. Het resultaat / de resultaten van het werkprocesexamen worden overgenomen in de Proeve, zodat het oordeel van de werkprocessen uit het werkprocesexamen wordt meegenomen in het eindoordeel van de kerntaak. Vaardigheidsexamen HKS Voor het vaardigheidsexamen is een van de volgende oordelen mogelijk: Behaald: vaardigheden worden beheerst volgens de exameneisen, Niet behaald: vaardigheden worden beheerst onder het niveau van de exameneisen. Kennisexamen HKS Voor het kennisexamen is een van de volgende oordelen mogelijk: Behaald: voldoende vragen goed beantwoord. Niet behaald: onvoldoende vragen goed beantwoord. Keuzedeelexamen - HKS Bij een keuzedeelexamen is een van de volgende oordelen mogelijk: Goed (gelijk aan cijfer 8 acht) Voldoende (gelijk aan cijfer 7 zeven) Onvoldoende (gelijk aan cijfer 5 vijf) Examen 1e Moderne Vreemde Taal niveau 2 en 3, 2 e Moderne Vreemde Taal niveau 4 (beroepsspecifieke eisen MVT) Per taal bestaat het examen uit vijf vaardigheden: Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. Elke vaardigheid weegt even zwaar. Voor elke vaardigheid krijg je een cijfer van 1 tot en met 10 met 1 decimaal. De cijfers van de vijf vaardigheden worden gemiddeld tot een heel eindcijfer van 1 tot en met 10. Het eindcijfer wordt naar beneden afgerond als het eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is. Het eindcijfer wordt naar boven afgerond als het eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. HELICON OPLEIDINGEN 70

71 Bijstelling resultaten ingekochte instellingsexamens Een instellingsexamen is een examen dat een school zelf ontwikkelt of een examen dat de school inkoopt bij een examenleverancier. Helicon koopt taal- en rekenexamens in. Als de leverancier in de loop van het examenjaar een fout in het examen ontdekt, kan de normering van al gemaakte examens worden bijgesteld. Het behaalde cijfer kan in zo n geval nooit naar beneden worden bijgesteld, wel naar boven. De examencommissie informeert je hierover via de examenorganisatie van de vestiging als dit bij een examen van jou voorkomt. Wettelijke beroepsvereisten De wettelijke beroepsvereisten worden geëxamineerd in de Beroepsproeve. De wettelijke beroepsvereisten zijn behaald als in de Beroepsproeve de verplichte onderdelen, die zijn gekoppeld aan de wettelijke beroepsvereisten, zijn behaald. Klik hier voor een overzicht van onze opleidingen met per opleiding: of er wettelijke beroepsvereisten bij deze opleiding horen, zo ja, welke wettelijke beroepsvereisten dat zijn en of deze wettelijke beroepsvereisten verplicht zijn om in aanmerking te komen voor een diploma. 5.5 Slaag- / zakregeling In de vorige paragraaf las je hoe de eindbeoordeling van verschillende examenonderdelen tot stand komt. Maar wanneer ben je nu geslaagd of gezakt voor je examens? In onderstaand overzicht lees je daar meer over. We noemen dat de slaag- / zakregeling: in deze regeling is vastgelegd welke resultaten je moet behalen om te slagen voor je examens. Welke eisen er verder nog zijn voor je diploma lees je in hoofdstuk 6. HELICON OPLEIDINGEN 71

72 Je wilt je diploma behalen in en je volgt een entreeopleiding (voorheen niveau 1). Dan heb je je examens behaald bij de volgende resultaten: Nederlands Je moet het examen afleggen. Je hoeft het examen niet te behalen. Er wordt cijferdifferentiatie toegepast. rekenen Je moet het examen afleggen. Je hoeft het examen niet te behalen. Proeve van Bekwaamheid HKS Per kerntaak: oordeel Voldoende of Goed Keuzedeel HKS Je moet het examen afleggen. Je hoeft het examen niet te behalen. Vooruitblik naar voor de entreeopleiding (voorheen niveau 1): Volgens informatie van het Ministerie van Onderwijs geldt voor examenkandidaten van de entreeopleiding van en later het volgende: Het rekenexamen 2A krijgt een wettelijke status. Dit examen is bedoeld voor leerlingen van de entreeopleiding die niet in staat zijn om aan niveau 2F te voldoen. De wettelijke status betekent dat het 2A examen vanaf geen pilotexamen meer is. Het examen Nederlands 2F met normering 2A krijgt een wettelijke status. Het behalen van niveau 2F is voor een deel van de leerlingen van de entreeopleiding niet haalbaar. Daarom wordt er vanaf gewerkt met cijferdifferentiatie voor de entreeopleiding. Om dit transparant te kunnen maken op de resultatenlijst bij het diploma wordt vanaf bij Nederlands niveau 2A geïntroduceerd. De examens voor Nederlands veranderen hierdoor niet, leerlingen van de entreeopleiding doen examen Nederlands op niveau 2F, de normering voor de entreeopleiding wordt aangepast naar 2A. Er zijn twee verschillende diploma s voor de basisberoepsopleiding (niveau 2): - met doorstroomrechten naar de basisberoepsopleiding (voldaan aan de eisen voor NL en rekenen 2F) - zonder doorstroomrechten naar niveau 2 (niet voldaan aan de eisen voor NL en/of rekenen 2F, dat geldt voor leerlingen die NL en / of rekenen op 2A hebben afgelegd) HELICON OPLEIDINGEN 72

73 Je wilt je diploma behalen in en je volgt een basisberoepsopleiding (niveau 2). Dan heb je je examens behaald bij de volgende resultaten: Eindcijfer minimaal een vijf. Er wordt cijferdifferentiatie toegepast. Hoort bij de opleiding een Moderne Vreemde Taal? Dan geldt het volgende: Eindcijfer Nederlands minimaal een vijf als voor Moderne Vreemde Taal het eindcijfer zes of hoger is behaald. Of eindcijfer Nederlands minimaal een zes als voor Moderne Vreemde Taal een vijf is behaald. Nederlands Vrijstelling op basis van het pilotexamen Nederlands Heb je in deelgenomen aan het pilotexamen Nederlands Luisteren en Lezen? Dan hoef je, binnen dezelfde opleiding, niet deel te nemen aan het centraal examen Nederlands Luisteren en Lezen, als je voor het pilotexamen minimaal een 6,0 hebt behaald. Op het moment van het afleggen van het pilotexamen moet minimaal de helft van de looptijd van de OOK verstreken zijn. Bovenstaande geldt alleen voor het pilotexamen : het laatste jaar dat het examen Nederlands Luisteren en Lezen een pilotexamen was. Deelname aan een pilotexamen in of eerder geeft geen recht op vrijstelling voor het centraal examen Nederlands Luisteren en Lezen. Het resultaat van het pilotexamen mag niet meegenomen worden naar een andere opleiding (= artikel 3b van het Examen- en kwalificatiebesluit WEB). In bepaalde gevallen is hier een uitzondering op mogelijk. Zie verder bij Hardheidsclausule vrijstellingen Examen- en kwalificatiebesluit WEB. Je moet het examen afleggen. Je hoeft het examen niet te behalen. rekenen Vrijstelling op basis van het pilotexamen rekenen Heb je in deelgenomen aan het pilotexamen rekenen? Dan hoef je, binnen dezelfde opleiding, niet deel te nemen aan het centraal examen rekenen. Voor het pilotexamen mag een onvoldoende zijn behaald om, binnen dezelfde opleiding, vrijstelling te krijgen voor het centraal examen rekenen. Op het moment van het afleggen van het pilotexamen moet minimaal de helft van de looptijd van de OOK verstreken zijn. Bovenstaande geldt alleen voor het pilotexamen : het laatste jaar dat het rekenexamen een pilotexamen was. Deelname aan een pilotexamen in of eerder geeft geen recht op vrijstelling voor het centraal rekenexamen. HELICON OPLEIDINGEN 73

74 rekenen (vervolg) Beroepsproeve BKS Proeve van Bekwaamheid HKS Moderne Vreemde Taal BKS Keuzedelen HKS Het resultaat van het pilotexamen mag niet meegenomen worden naar een andere opleiding (= artikel 3b van het Examen- en kwalificatiebesluit WEB). In bepaalde gevallen is hier een uitzondering op mogelijk. Zie verder bij Hardheidsclausule vrijstellingen Examen- en kwalificatiebesluit WEB. Per kerntaak: oordeel Voldoende of Goed Competenties: oordeel Voldoende of Goed Per kerntaak: oordeel Voldoende of Goed Is er naast een Proeve sprake van een werkprocesexamen? Dan worden de resultaten van het werkprocesexamen overgenomen in de Proeve, zodat het oordeel van de werkprocessen uit het werkprocesexamen wordt meegenomen in het eindoordeel van de kerntaak. Eindcijfer minimaal een zes als voor Nederlands een vijf is behaald. Of eindcijfer minimaal een vijf als voor Nederlands het eindcijfer zes of hoger is behaald. Je moet per keuzedeel een examen afleggen. Je hoeft de examens niet te behalen. Vooruitblik naar voor de basisberoepsopleiding (niveau 2): Volgens informatie van het Ministerie van Onderwijs geldt voor examenkandidaten van de basisberoepsopleiding van en later het volgende: Het rekenexamen 2A krijgt een wettelijke status. Dit examen is bedoeld voor leerlingen van de basisberoepsopleiding die niet in staat zijn om aan niveau 2F te voldoen. De wettelijke status betekent dat het 2A examen vanaf geen pilotexamen meer is. Dat betekent dat leerlingen van de basisberoepsopleiding vanaf niet meer per se ook het 2F of 2ER rekenexamen moeten afleggen. Het examen Nederlands 2F met normering 2A krijgt een wettelijke status. Het behalen van niveau 2F is voor een deel van de leerlingen van de basisberoepsopleiding niet haalbaar. Daarom wordt er vanaf gewerkt met cijferdifferentiatie voor de basisberoepsopleiding. Om dit transparant te kunnen maken op de resultatenlijst bij het diploma wordt vanaf bij Nederlands niveau 2A geïntroduceerd. De examens voor Nederlands veranderen hierdoor niet, leerlingen van de basisberoepsopleiding doen examen Nederlands op niveau 2F, de normering voor de basisberoepsopleiding wordt aangepast naar 2A. Er zijn twee verschillende diploma s voor de basisberoepsopleiding: - met doorstroomrechten naar de vakopleiding (niveau 3) (voldaan aan de eisen voor NL en rekenen 2F) - zonder doorstroomrechten naar de vakopleiding (niveau 3) (niet voldaan aan de eisen voor NL en/of rekenen 2F, dat geldt voor leerlingen die NL en / of rekenen op 2A hebben afgelegd) HELICON OPLEIDINGEN 74

75 Je wilt je diploma behalen in en je volgt een vakopleiding (niveau 3). Dan heb je je examens behaald bij de volgende resultaten: Eindcijfer minimaal een vijf. Hoort bij de opleiding een Moderne Vreemde Taal? Dan geldt het volgende: Eindcijfer Nederlands minimaal een vijf als voor Moderne Vreemde Taal het eindcijfer zes of hoger is behaald. Of eindcijfer Nederlands minimaal een zes als voor Moderne Vreemde Taal een vijf is behaald. Nederlands Vrijstelling op basis van het pilotexamen Nederlands Heb je in deelgenomen aan het pilotexamen Nederlands Luisteren en Lezen? Dan hoef je, binnen dezelfde opleiding, niet deel te nemen aan het centraal examen Nederlands Luisteren en Lezen, als je voor het pilotexamen minimaal een 6,0 hebt behaald. Op het moment van het afleggen van het pilotexamen moet minimaal de helft van de looptijd van de OOK verstreken zijn. Bovenstaande geldt alleen voor het pilotexamen : het laatste jaar dat het examen Nederlands Luisteren en Lezen een pilotexamen was. Deelname aan een pilotexamen in of eerder geeft geen recht op vrijstelling voor het centraal examen Nederlands Luisteren en Lezen. Het resultaat van het pilotexamen mag niet meegenomen worden naar een andere opleiding (= artikel 3b van het Examen- en kwalificatiebesluit WEB). In bepaalde gevallen is hier een uitzondering op mogelijk. Zie verder bij Hardheidsclausule vrijstellingen Examen- en kwalificatiebesluit WEB. Je moet het examen afleggen. Je hoeft het examen niet te behalen. rekenen Vrijstelling op basis van het pilotexamen rekenen Heb je in deelgenomen aan het pilotexamen rekenen? Dan hoef je, binnen dezelfde opleiding, niet deel te nemen aan het centraal examen rekenen. Voor het pilotexamen mag een onvoldoende zijn behaald om, binnen dezelfde opleiding, vrijstelling te krijgen voor het centraal examen rekenen. Op het moment van het afleggen van het pilotexamen moet minimaal de helft van de looptijd van de OOK verstreken zijn. Bovenstaande geldt alleen voor het pilotexamen : het laatste jaar dat het rekenexamen een pilotexamen was. Deelname aan een pilotexamen in of eerder geeft geen recht op vrijstelling voor het centraal examen rekenen. Het resultaat van het pilotexamen mag niet meegenomen worden naar een andere opleiding (= artikel 3b van het Examen- en kwalificatiebesluit WEB). In bepaalde gevallen is hier een uitzondering op mogelijk. Zie verder bij Hardheidsclausule vrijstellingen Examen- en kwalificatiebesluit WEB. HELICON OPLEIDINGEN 75

76 Beroepsproeve BKS Proeve van Bekwaamheid HKS Moderne Vreemde Taal BKS Per kerntaak: oordeel Voldoende of Goed Competenties: oordeel Voldoende of Goed Per kerntaak: oordeel Voldoende of Goed Is er naast een Proeve sprake van een werkprocesexamen? Dan worden de resultaten van het werkprocesexamen overgenomen in de Proeve, zodat het oordeel van de werkprocessen uit het werkprocesexamen wordt meegenomen in het eindoordeel van de kerntaak. Eindcijfer minimaal een zes als voor Nederlands een vijf is behaald. Of eindcijfer minimaal een vijf als voor Nederlands het eindcijfer zes of hoger is behaald. Keuzedelen HKS Je moet per keuzedeel een examen afleggen. Je hoeft de examens niet te behalen. Je wilt je diploma behalen in en je volgt een middenkaderopleiding (niveau 4) of specialistenopleiding (niveau 4). Dan heb je je examens behaald bij de volgende resultaten: Eindcijfer minimaal een vijf voor Nederlands en een zes voor Engels of andersom. Nederlands en Engels Vrijstelling op basis van het pilotexamen Engels Heb je in deelgenomen aan het instellingsexamen Engels Luisteren en Lezen? Dan hoef je, binnen dezelfde opleiding, niet deel te nemen aan het centraal examen Engels Luisteren en Lezen. Op het moment van het afleggen van het pilotexamen moet minimaal de helft van de looptijd van de OOK verstreken zijn. Voor het pilotexamen mag een onvoldoende zijn behaald om, binnen dezelfde opleiding, vrijstelling te krijgen voor het centraal examen Engels Luisteren en Lezen. Het cijfer voor Luisteren en Lezen wordt gemiddeld met het cijfer voor Gesprek voeren, Spreken en Schrijven en je kunt met een onvoldoende voor Luisteren en Lezenuitkomen op een eindcijfer dat hoog genoeg is om in aanmerking te komen voor een diploma. Het pilotexamen hoeft geen Cito-examen te zijn. Het mag ook een TOAexamen zijn. Bovenstaande geldt alleen voor het examen : het laatste jaar dat het examen Engels Luisteren en Lezen een pilotexamen was. Deelname aan een pilotexamen in of eerder geeft geen recht op vrijstelling voor het centraal examen Engels Luisteren en Lezen. Het resultaat van het pilotexamen mag niet meegenomen worden naar een andere opleiding (= artikel 3b van het Examen- en kwalificatiebesluit WEB). In bepaalde gevallen is hier een uitzondering op mogelijk. Zie verder bij Hardheidsclausule vrijstellingen Examen- en kwalificatiebesluit WEB. HELICON OPLEIDINGEN 76

77 Je moet het examen afleggen. Je hoeft het examen niet te behalen. rekenen Vrijstelling op basis van het pilotexamen rekenen Heb je in deelgenomen aan het pilotexamen rekenen? Dan hoef je, binnen dezelfde opleiding, niet deel te nemen aan het centraal examen rekenen. Voor het pilotexamen mag een onvoldoende zijn behaald om, binnen dezelfde opleiding, vrijstelling te krijgen voor het centraal examen rekenen. Op het moment van het afleggen van het pilotexamen moet minimaal de helft van de looptijd van de OOK verstreken zijn. Bovenstaande geldt alleen voor het pilotexamen : het laatste jaar dat het rekenexamen een pilotexamen was. Deelname aan een pilotexamen in of eerder geeft geen recht op vrijstelling voor het centraal examen rekenen. Het resultaat van het pilotexamen mag niet meegenomen worden naar een andere opleiding (= artikel 3b van het Examen- en kwalificatiebesluit WEB). In bepaalde gevallen is hier een uitzondering op mogelijk. Zie verder bij Hardheidsclausule vrijstellingen Examen- en kwalificatiebesluit WEB. Beroepsproeve BKS Proeve van Bekwaamheid HKS Vaardigheidsexamen HKS Per kerntaak: oordeel Voldoende of Goed Competenties: oordeel Voldoende of Goed Per kerntaak: oordeel Voldoende of Goed Is er naast een Proeve sprake van een werkprocesexamen? Dan worden de resultaten van het werkprocesexamen overgenomen in de Proeve, zodat het oordeel van de werkprocessen uit het werkprocesexamen wordt meegenomen in het eindoordeel van de kerntaak. Het examen moet zijn behaald. Kennisexamen HKS Het examen moet zijn behaald. 2 e Moderne Vreemde Taal BKS Eindcijfer minimaal een zes als voor of Nederlands of Engels een vijf is behaald. Is voor zowel Nederlands als Engels minimaal een zes behaald? Dan moet voor de 2 e Moderne Vreemde Taal minimaal een vijf behaald worden. Keuzedelen HKS Je moet per keuzedeel een examen afleggen. Je hoeft de examens niet te behalen. Deze informatie staat per CREBO in een examenplan. HELICON OPLEIDINGEN 77

78 Hardheidsclausule vrijstellingen Examen- en kwalificatiebesluit WEB Op 25 juli 2017 is een beleidsregel gepubliceerd in de Staatscourant die bedoeld is om onwenselijke situaties te voorkomen die zich kunnen voordoen als art. 3b van het Examen- en kwalificatiebesluit WEB wordt toegepast (art 3b = resultaat pilotexamen mag niet meegenomen worden naar andere opleiding). Een voorbeeld van een onwenselijke situatie is: een leerling van niveau 3 stroomt af naar niveau 2. Het resultaat van het pilotexamen van niveau 3 mag niet meegenomen worden naar niveau 2. De niveau 2 opleiding is immers een andere opleiding. Als deze wijziging vlak voor het einde van het studiejaar plaatsvindt, is het niet meer mogelijk de leerling een herexamen aan te bieden en moet de leerling wachten tot het eerste afnamemoment na de vakantie, waardoor onbedoeld vertraging wordt opgelopen. In de beleidsregel staat een hardheidsclausule. Dee examencommissie kan deze hardheidsclausule toepassen en dan afwijken van de regels over het verlenen van een vrijstelling, als de examencommissie het goed onderbouwt en documenteert. Wanneer de nieuwe opleiding, waar de leerling naartoe is overgeschreven, in dit soort bijzondere gevallen kan worden aangemerkt als dezelfde in plaats van een andere opleiding, hoeft geen vrijstelling te worden verleend en kan het resultaat van het examen dat is gemaakt op de andere opleiding worden overgenomen. Daarmee kan worden voorkomen dat een leerling met een onbillijkheid van overwegende aard wordt geconfronteerd die niet te rechtvaardigen is gelet op het belang dat het Examen- en kwalificatiebesluit WEB beoogt te dienen. Wijzigingen in slaag- / zakregeling De Minister van Onderwijs bepaalt de slaag- / zakregeling, bijvoorbeeld dat je elke kerntaak behaald moet hebben en welke resultaten je moet behalen voor je taal- en rekenexamens. De Minister kan de slaag- / zakregeling wijzigen en bepalen dat de wijzigingen gelden voor leerlingen die al op school zitten. Zo kunnen de resultaten die behaald worden voor taal- en rekenexamens voor de minister aanleiding zijn om de slaag- / zakregeling bij te stellen. Als dat gebeurt, past Helicon de Onderwijs- en Examenregeling hierop aan en informeren wij je zo snel mogelijk, bijvoorbeeld via je mentor / coach en / of de examencoördinator. Geldigheid slaag- / zakregeling De slaag- / zakregeling geldt voor een studiejaar, dus van 1 augustus tot en met 31 juli. Leg je tussen 1 augustus en 1 oktober een of meer (her)examens af? Dan geldt de slaag-zakregeling van het vorige studiejaar. Vanaf 1 oktober geldt de slaag- / zakregeling van het lopende studiejaar. Je moet dus voor 1 oktober al je (her)examens hebben afgerond om te kunnen vallen onder de slaag- / zakregeling van het vorige studiejaar. 5.6 Herexamens van centrale examens Er zijn centrale examens voor rekenen, voor Nederlands Lezen en Luisteren en voor niveau 4 ook Engels Lezen en Luisteren. De Minister van Onderwijs heeft het volgende bepaald over herexamens van de centrale examens: Behaal je voor rekenen en / of Nederlands en / of Engels niveau 4 lager dan een zes? Dan mag je een herexamen doen. Behaal je bij de 1 e gelegenheid een zes of hoger? Dan mag je het herexamen gebruiken om te proberen een hoger cijfer te behalen. Het hoogste cijfer telt mee bij het bepalen of je het examen behaald hebt of niet. HELICON OPLEIDINGEN 78

79 Je mag het herexamen ook gebruiken om examen te doen op een hoger niveau. Zie verder in paragraaf 5.8. Heb je bij de 1 e gelegenheid het ER Rekenexamen afgelegd en daarvoor een zes of hoger behaald? Dan mag je het herexamen gebruiken om te proberen een hoger cijfer te behalen voor het ER examen. Je mag het herexamen ook gebruiken om het reguliere Rekenexamen af te leggen. Wanneer je een herexamen rekenen wilt doen, zijn er verschillende mogelijkheden. Op de site van het Steunpunt taal en rekenen mbo staat een overzicht met servicedocumenten. In het Servicedocument rekenexamens staat een tabel waarin alle mogelijkheden op een rij staan. Je legt een herexamen altijd af in een volgend tijdvak. Het herexamen moet gepland worden binnen de voor jou geldende studieduur, zoals vermeld in de onderwijsovereenkomst, als je via de reguliere planning wordt toegelaten tot het examen. Loop je studievertraging op, bijv. omdat je in eerste instantie niet wordt toegelaten tot het examen of omdat je niet hebt deelgenomen aan de voor jou geplande 1 e gelegenheid zonder dat er een geldige reden was voor jouw afwezigheid? Dan kan het gebeuren dat het herexamen pas gepland kan worden nadat jouw onderwijsovereenkomst verlopen is. Je kunt dan ook onder een andere slaag- / zakregeling gaan vallen. Zie verder het Examenreglement. En je studievertraging kan financiële gevolgen hebben wat betreft je recht op studiefinanciering en de verplichting om lesgeld of cursusgeld te betalen voor een extra jaar. Voor alle mogelijkheden die hierboven staan geldt: 1. Het hoogste resultaat telt mee in de beslissing of je het examen hebt behaald. 2. Een uitzondering op 1 is: als je twee gelegenheden hebt afgelegd en voor beide examens een zes of hoger hebt behaald. Dan overlegt de examenorganisatie van de vestiging met jou over welk resultaat je mee wilt laten tellen en geeft dit door aan de examencommissie. Het resultaat dat meetelt voor de beslissing of je het examen hebt behaald, komt op je resultatenlijst bij het diploma te staan. Als je dat wilt, kun je een testimonium krijgen waar het andere resultaat op staat. 5.7 Herexamens van instellingsexamens Bij entreeopleidingen (voorheen niveau 1) zijn alle examens instellingsexamens. Bij basisberoepsopleidingen (niveau 2), vakopleidingen (niveau 3), middenkaderopleidingen (niveau 4) en specialistenopleidingen (niveau 4) zijn alle examens instellingsexamens, behalve het examen rekenen, Nederlands Lezen en Luisteren en bij niveau 4 ook Engels Lezen en Luisteren. In het Examenreglement staan regels over herexamens van instellingsexamens. 5.8 Taal- en rekenexamens op een hoger niveau Volg je een entreeopleiding (voorheen niveau 1), basisberoepsopleiding (niveau 2) of vakopleiding (niveau 3)? Dan horen daar examens Nederlands en rekenen bij op niveau 2F. Als je dat wilt, mag je het examen afleggen op een niveau hoger, namelijk niveau 3F. Je mag het examen afleggen op niveau 3F: bij de 1 e gelegenheid of bij de 2 e gelegenheid. Je doet dan eerst examen op 2F en gebruikt het herexamen om examen te doen op 3F. Je kunt bij de examencommissie een aanvraag indienen om een taalexamen en / of rekenexamen af te leggen op 3F. Gebruik hiervoor de bijlage. HELICON OPLEIDINGEN 79

80 Je moet je aanvraag indienen minimaal vier werkweken voor de start van de eerste gelegenheid. Als je eenmaal examen hebt afgelegd op 2F kun je niet daarna nog een aanvraag indienen om examen te doen op 3F. Doe je alleen examen op 3F? Dan telt dat resultaat mee bij de bepaling of je het examen hebt behaald of niet. Het resultaat van het examen 3F komt op de resultatenlijst bij je diploma te staan: Referentieniveau: 3F Nederlandse taal, mbo-4 Centraal examen: <gemiddelde Lezen en Luisteren> Instellingsexamen: <gemiddelde Gesprek voeren / Spreken / Schrijven <eindcijfer NL> Voorbeeld: leerling van de vakopleiding (niveau 3) die examen doet op het vereiste referentieniveau van een middenkaderopleiding (niveau 4) (mbo-4). Doe je alleen examen op 3F en behaal je hiervoor lager dan een zes? Dan mag je het herexamen gebruiken om examen te doen op 2F. Je mag het herexamen dan niet afleggen op 3F. Doe je eerst examen op 2F en herexamen op 3F? Dan overlegt de examenorganisatie van de vestiging met jou over welk resultaat je op je resultatenlijst bij het diploma wilt: het resultaat van 2F of van 3F. Meer informatie staat in het Servicedocument examineren op hoger niveau op de site van het Steunpunt examinering taal en rekenen mbo. Generieke eisen Engels op een hoger niveau Volg je een middenkaderopleiding (niveau 4) of specialistenopleiding (niveau 4)? Dan zijn er generieke exameneisen voor Engels: Lezen en Luisteren: minimaal niveau B1, niveau B2 kan ook (voor beide vaardigheden hetzelfde niveau); Spreken, Gesprek voeren en Schrijven: minimaal niveau A2, niveau B1 of B2 kan ook (voor alle drie de vaardigheden hetzelfde niveau). Je mag het examen Engels afleggen op een hoger niveau dan het minimumniveau. Hoe we dit verder als Helicon inrichten lees je hieronder. Helicon-beleid Je kunt bij de examencommissie een aanvraag indienen om het examen Engels af te leggen op een hoger niveau. Gebruik hiervoor de bijlage. Je moet je aanvraag indienen minimaal vier werkweken voor de start van de eerste gelegenheid. Als je eenmaal de eerste gelegenheid hebt afgelegd kun je niet daarna nog een aanvraag indienen om examen te doen op een hoger niveau. De examencommissie geeft toestemming om het examen af te leggen op een hoger niveau als je docent daarover een positief advies geeft. De eerste gelegenheid is dan op het hogere niveau. Haal je voor de eerste gelegenheid op het hogere niveau een zes of hoger? Dan kun je de tweede gelegenheid gebruiken om een hoger cijfer te halen voor het hogere niveau. De examenorganisatie van de vestiging overlegt met jou over welk resultaat je op je resultatenlijst bij het diploma wilt: het resultaat van de 1e gelegenheid of van de 2 e gelegenheid. Haal je voor de eerste gelegenheid op het hogere niveau lager dan een zes? Dan kun je de tweede gelegenheid gebruiken om het examen nog een keer af te leggen op het minimumniveau. De examen- HELICON OPLEIDINGEN 80

81 organisatie van de vestiging overlegt met jou over welk resultaat je op je resultatenlijst bij het diploma wilt: het resultaat van de 1 e gelegenheid of van de 2 e gelegenheid en geeft dit door aan de examencommissie. Om diplomeerbaar te zijn moet je minimaal een vijf halen voor Engels en een zes voor Nederlands of andersom. Dat geldt ook als je het examen Engels aflegt op een hoger niveau. Helicon-beleid: beroepsspecifieke eisen MVT op een hoger niveau Volg je een BKS-opleiding met beroepsspecifieke eisen voor een of meer Moderne Vreemde Talen (MVT)? Dan mag je het examen MVT afleggen op een hoger niveau. Je kunt bij de examencommissie een aanvraag indienen om het examen MVT af te leggen op een hoger niveau. Gebruik hiervoor de bijlage. Je moet je aanvraag indienen minimaal vier werkweken voor de start van de eerste gelegenheid. Als je eenmaal examen hebt afgelegd op het reguliere niveau van jouw opleiding kun je niet daarna nog een aanvraag indienen om examen te doen op een hoger niveau. Doe je alleen examen op het hogere niveau? Dan telt dat resultaat mee bij de bepaling of je het examen hebt behaald of niet en komt dat resultaat op de resultatenlijst bij je diploma te staan. Doe je alleen examen op het hogere niveau en behaal je hiervoor lager dan een zes? Dan mag je het herexamen gebruiken om examen te doen op het niveau dat bij jouw opleiding hoort. Je mag het herexamen dan niet afleggen op het hogere niveau. Doe je eerst examen op het niveau van jouw opleiding en daarna op een hoger niveau? Dan overlegt de examenorganisatie van de vestiging met jou over welk resultaat je op je resultatenlijst bij het diploma wilt: het resultaat van jouw opleiding of van het hogere niveau. 5.9 Vooraf een optie nemen op een diploma van een lager niveau Helicon-beleid Behaal je het diploma op het niveau van je eigen opleiding niet? En voldoe je volgens de examencommissie wel aan de eisen voor de opleiding op een niveau lager? Dan is het bij sommige opleidingen mogelijk om een diploma uit te reiken voor het lagere niveau. Je moet hier wel vooraf een optie op nemen. Dan moet vooraf aan de volgende drie voorwaarden voldaan zijn: 1. de diplomeringseisen van het hogere niveau moeten de diplomeringseisen van het lagere niveau insluiten. In de bijlage Overlappende Opleidingen is te zien voor welke opleidingen dit het geval is; 2. bij de start van de examenperiode moet je je tegelijkertijd ingeschreven hebben met: een tweede Onderwijsovereenkomst examendeelnemer en een tweede Praktijkovereenkomst als examendeelnemer met een bedrijf dat SBB-erkend is voor het CREBO van het hogere en het lagere niveau. 3. voor de start van de examenperiode heb je het examengeld van 250,00 vanwege dubbele inschrijving betaald. Met deze extra inschrijving geef je te kennen dat je tijdens de examinering voor het hogere niveau ook beoordeeld wilt worden op het onderliggende lagere niveau voor wat betreft: deelname aan de Beroepsproeve; deelname aan examens Nederlands, rekenen en evt. Moderne Vreemde Taal / Talen; de beoordeling van de examen-bpv. HELICON OPLEIDINGEN 81

82 Behaal je het examen voor het hogere niveau niet? Dan beoordeelt de examencommissie je in tweede instantie als kandidaat voor het diploma op het direct daaronder liggende niveau. Dit volgens het overzicht Overlappende Opleidingen. De mogelijkheid bestaat dat je daarvoor wel kunt slagen. Let op: Je kunt deze optie niet achteraf nemen. Ben je gezakt en wil je alsnog opgaan voor een verwant (onderliggend) diploma? Of ben je gezakt, komt de opleiding van het lagere niveau niet voor op het overzicht Overlappende Opleidingen en wil je alsnog beoordeeld worden voor het onderliggende diploma van een verwante opleiding? Dan geldt de route zoals beschreven in paragraaf Examinering van certificeerbare eenheden Helicon-beleid Bevat een kwalificatie volgens het kwalificatiedossier een afzonderlijke certificeerbare eenheid, met een eigen civiel effect? Dan kan deze certificeerbare eenheid afzonderlijk geëxamineerd worden. Het examen van de certificeerbare eenheid kan echter ook geïntegreerd worden in één of meer Beroepsproeven waarbij het resultaat behaald voor de Beroepsproeve ook wordt aangemerkt als resultaat voor de certificeerbare eenheid Jaarlijkse actualisatie Helicon-beleid De examens van onze opleidingen zijn steeds in ontwikkeling en zullen zich blijven ontwikkelen. Ze worden op basis van evaluaties door leerlingen, bedrijfsleven, docenten en examenleveranciers telkens verbeterd. Ook kan de overheid tijdens lopende opleidingen met richtlijnen komen die we op moeten volgen, waardoor we lopende examenprogramma s moeten aanpassen. Daarnaast ziet de inspectie toe op de kwaliteit van de examinering. Uitkomsten van dit toezicht kunnen ook aanleiding geven tot aanpassing van al lopende examenprogramma's. Uiteraard zullen we je zo snel mogelijk informeren over wijzigingen, bijvoorbeeld via je mentor / coach en MijnHelicon. Bij overstap van de ene opleiding naar de andere, of bij overstap van een opleiding van een hoger niveau naar een lager niveau of bij verlenging of verkorting van de reguliere opleidingsduur kun je in een ander cohort terechtkomen. Zie verder de paragraaf Cohortregeling in het toelatingsbeleid mbo. HELICON OPLEIDINGEN 82

83 6. Diplomering In dit hoofdstuk lees je wat er in wet- en regelgeving staat over de mbo-diplomering. Als Helicon daar, binnen de geldende wet- en regelgeving, een nadere invulling aan geeft, is dat in dezelfde paragraaf beschreven onder het kopje Helicon-beleid. De volgende onderwerpen komen aan bod: aan welke eisen moet je voldoen om in aanmerking te komen voor een diploma, welke documenten zijn er naast je diploma (resultatenlijst, certificaat, instellingsverklaring en testimonium), uitreiking van het diploma en andere documenten, je uitschrijving nadat je geslaagd bent, wat zijn de mogelijkheden als je je diploma kwijt bent, wat zijn de mogelijkheden als je niet meteen geslaagd bent, wat zijn de mogelijkheden voor vertaling van je diploma en erkenning van je diploma in het buitenland. 6.1 Wat zijn de diploma-eisen? De Minister van Onderwijs bepaalt in het Examenbesluit wanneer je in aanmerking komt voor een diploma. Je komt in aanmerking voor het diploma als je aan de volgende voorwaarden hebt voldaan: 1. Je hebt de beroepspraktijkvorming (BPV) in het onderwijs met goed gevolg afgesloten. In de wet staat dat scholen zelf bepalen wanneer de BPV met goed gevolg is afgesloten. Scholen moeten dit beschrijven in de Onderwijs- en Examenregeling (OER). De examencommissie bepaalt of de beoordelingen van de BPV, die je hebt gevolgd in het onderwijs, voldoen aan wat staat in hoofdstuk 4 van de OER bij BPV-beoordeling. 2. Je hebt in het onderwijs voldaan aan de inspanningsverplichting voor Loopbaan & Burgerschap. 3. Je hebt je examens afgelegd of behaald. Sommige examens moet je afleggen maar hoef je niet te behalen. Voor andere examens moet je minimaal een bepaald resultaat behalen. In de slaag- / zakregeling kun je lezen wat voor jou geldt. Diploma-eis vrije ruimte Is er een diplomeringseis voor de vrije ruimte? Dan staat dat in je opleidingsgids en is dat vastgelegd in een bijlage bij je onderwijsovereenkomst. In de opleidingsgids staat of het behalen van de vrije ruimte een diploma-eis is of niet. De examencommissie controleert of er een diplomeringseis is voor de vrije ruimte en of je hieraan hebt voldaan. Voldoe je niet? Dan ben je niet diplomeerbaar. 6.2 Diploma De examencommissie reikt een diploma aan jou uit als bewijs dat je bent geslaagd. De Minister van Onderwijs bepaalt wat er op het diploma moet staan en welke extra informatie scholen op het diploma mogen vermelden. Helicon-beleid Zolang regelgeving van de Minister het toelaat, vermelden we op het diploma de wervingsnaam (roepnaam) van jouw opleiding. Klik hier voor een overzicht van de wervingsnamen. HELICON OPLEIDINGEN 83

84 6.3 Resultatenlijst De examencommissie reikt bij het diploma een resultatenlijst uit waarop jouw examenresultaten staan. De Minister van Onderwijs bepaalt wat er op de resultatenlijst moet staan en welke extra informatie scholen op de resultatenlijst mogen vermelden. Helicon-beleid Zolang regelgeving van de Minister het toelaat, vermelden we op de resultatenlijst de wervingsnaam (roepnaam) van jouw opleiding. Klik hier voor een overzicht van de wervingsnamen. 6.4 Instellingsverklaring De examencommissie reikt een instellingsverklaring uit als je geen diploma hebt behaald, maar wel examenonderdelen hebt behaald. De behaalde examenresultaten staan op de instellingsverklaring. Resultaten van examenonderdelen waar een certificaat voor mag worden uitgereikt, komen niet op de instellingsverklaring te staan. Via de examencoördinator van jouw vestiging kun je een instellingsverklaring aanvragen bij de examencommissie. Vanuit het Ministerie van Onderwijs is er (nog) geen model voor de instellingsverklaring. Helicon gebruikt het model van de MBO Raad. Helicon-beleid Zolang regelgeving van de Minister het toelaat, vermelden we op de instellingsverklaring de wervingsnaam (roepnaam) van jouw opleiding. Klik hier voor een overzicht van de wervingsnamen. 6.5 Certificaat De examencommissie reikt een certificaat uit als bewijs: dat een of meer onderdelen van een kwalificatie zijn behaald, dat een keuzedeel is behaald. Deze onderdelen kunnen behaald worden door leerlingen / cursisten van BOL- en BBL-opleidingen en door cursisten van het cursusonderwijs. Een certificaat kan alleen worden uitgereikt als: er geen sprake is van een behaald diploma en in regelgeving van de overheid is aangegeven dat aan de onderdelen van de kwalificatie of aan het keuzedeel een certificaat is verbonden. De Minister van Onderwijs bepaalt wat er op het certificaat moet staan en welke extra informatie scholen op het certificaat mogen vermelden. Een certificaat wordt altijd ondertekend door de centrale examencommissie en de geëxamineerde. De datum behaald op het certificaat is de datum dat de centrale examencommissie beslist dat het examen van met goed gevolgd is afgelegd. Een certificaat heeft civiel effect. Digitale handtekeningen mogen daarom niet. HELICON OPLEIDINGEN 84

85 Voor leerlingen die met een opleiding begonnen zijn voor 1 augustus 2016 geldt de Regeling certificaten groen beroepsonderwijs. Volgens deze regeling is er een certificaat verbonden aan de volgende onderdelen van een kwalificatie of kwalificaties: Onderdeel Onderdeel van de kwalificatie Wettelijke beroepsvereisten gewasbescherming Vakbekwaam medewerker teelt, CREBO Gewasbescherming B Gewasbescherming C Wettelijke beroepsvereisten gezelschapsdieren Honden- en Kattenbesluit (HKB) Wettelijke beroepsvereisten recreatiedieren Honden- en Kattenbesluit (HKB) CE Herpeten, CE Honden en katten, CE Overige zoogdieren, CE Vissen, CE Vogels van de wettelijke beroepsvereisten gezelschapsdieren Besluit houders van dieren Manager teelt en gewasbescherming, CREBO Manager teelt en gewasbescherming, CREBO Ondernemer gezelschapsdieren, CREBO 97790, versie en en Vakbekwaam verkoper gezelschapsdieren, CREBO 97791, versie en Dierverzorger recreatiedieren, CREBO 97720, versie en en Ondernemer / manager recreatiedieren, CREBO 97730, versie en Ondernemer gezelschapsdieren, CREBO 97790, versie en en Vakbekwaam verkoper gezelschapsdieren, CREBO 97791, versie en Op het certificaat wordt de diergroep vermeld, bedoeld in artikel 8.6 van de Regeling houders van dieren, waarin examen is gedaan. Wettelijke beroepsvereisten dierenartsassistent paraveterinair Dierenartsassistent paraveterinair, CREBO Welzijn van vleeskuikens Dierenhouder hokdieren, CREBO Uitvoeren proefdierhandelingen Proefdierverzorger, CREBO Dit certificaat samen met het diploma van Dierverzorger recreatiedieren, CREBO 97720, voldoet aan de vakbekwaamheidseisen proefdierverzorger. HELICON OPLEIDINGEN 85

86 Leerlingen die op of na augustus 2016 aan een opleiding zijn begonnen, kunnen deze onderdelen behalen via een keuzedeel, als het keuzedeel gekoppeld is aan hun kwalificatie. Hiervoor ontvang je alleen een certificaat als je geen diploma behaalt. Behaal je je diploma wel? Dan worden behaalde keuzedelen vermeld op je diploma en behaalde en niet-behaalde keuzedelen op de resultatenlijst bij het diploma. 6.6 Testimonium De examenorganisatie van de vestiging reikt een testimonium uit: op jouw aanvraag als je examen hebt gedaan op twee niveaus. De examenorganisatie van de vestiging overlegt met jou over welk resultaat je op je resultatenlijst bij het diploma wilt: het resultaat van het niveau van jouw opleiding of van het hogere niveau. De examenorganisatie van de vestiging geeft dit door aan de examencommissie. Als je dat wilt, kun je een testimonium krijgen waar het andere resultaat op staat. als je de basisberoepsopleiding (niveau 2) volgt en het rekenexamen 2F of 2ER doet en het rekenexamen 2A of 2A ER komt het resultaat van het 2F of 2ER examen op de resultatenlijst bij je diploma te staan. Op jouw aanvraag kun je een testimonium krijgen waar het resultaat van het 2A of 2A ER examen op staat (aanvragen kan tot vier werkweken voor de diplomauitreiking). Helicon-beleid Verder reikt de examenorganisatie van de vestiging een testimonium uit: als je examen doet in een extra vak. De examenresultaten van het extra vak komen op het testimonium te staan. Aan een examen in een extra vak zijn kosten verbonden. als je examen gedaan hebt in de vrije ruimte. De examenresultaten van de vrije ruimte komen op het testimonium te staan. De onderwijscommissie reikt een testimonium uit: als je tijdens je opleiding een extra prestatie hebt geleverd, zoals deelname aan de Leerlingenraad of aan het excellentieprogramma. De extra prestatie komt op het testimonium te staan. als je binnen het reguliere onderwijsprogramma een cursus hebt gedaan, zoals Bosmaaien of Motorkettingzagen. De onderwijscommissie vraagt deze testimonia aan bij de Back Office via een format. Ook cursisten van het cursusonderwijs ontvangen een testimonium als zij een cursus volgen, niet zijnde een certificeerbare eenheid / onderdelen van een kwalificatie of een keuzedeel waar een certificaat aan verbonden is. Testimonia worden ondertekend door de directeur. Testimonia van het cursusonderwijs mogen ook getekend worden door een andere functionaris dan de directeur, bijv. de cursuscoördinator / cursusleider / trainer. De leerling / cursist tekent het testimonium niet. Een testimonium heeft geen civiel effect. Daarom mag een testimonium digitaal ondertekend worden en hoeft het niet persoonlijk te worden opgehaald door de leerling / cursist. Testimonia mogen ook alleen digitaal (pdf, geen Word) beschikbaar gesteld worden aan de leerling / cursist. 6.7 Uitreiking Je moet je diploma, resultatenlijst en certificaat persoonlijk ondertekenen en in ontvangst nemen. De instellingsverklaring en het testimonium hoef je niet zelf te tekenen en kunnen (digitaal) naar je worden opgestuurd. HELICON OPLEIDINGEN 86

87 6.8 Uitschrijving De school is verplicht om je uit te schrijven op de dag dat de examencommissie beslist dat je geslaagd bent. Voor BOL-leerlingen geldt: In de maand dat je slaagt, heb je nog recht op studiefinanciering en een studentenreisproduct (SRP). Vanaf de eerste dag van de maand daarna niet meer. Je moet zelf aan DUO doorgeven dat je stopt met je opleiding via Mijn Duo (duo.nl). De datum die je doorgeeft aan DUO moet dezelfde datum zijn als de datum waarop de school jou uitschrijft. Denk er ook aan om je SRP stop te zetten bij een ophaalautomaat (uiterlijk vijf werkdagen nadat je geen recht meer hebt op studiefinanciering). 6.9 Document kwijt? Bovenstaande documenten worden maar één keer uitgereikt. (Oud-)leerlingen die in of na 2011 een diploma hebben behaald, kunnen via het diplomaregister van DUO hun diplomagegevens gratis downloaden. Als je je diploma kwijt bent, kun je bij DUO een vervangend document aanvragen. Helicon-beleid Op jouw aanvraag kan Helicon een gewaarmerkte kopie verstrekken of een Verklaring afgelegd examen afgeven. Helicon brengt hiervoor dezelfde kosten in rekening als DUO in rekening brengt voor een vervangend document Niet meteen geslaagd Als je niet meteen geslaagd bent, zijn er verschillende opties: Herexamens Ben je niet meteen geslaagd? Dan kun je een of meer herexamens doen. Kijk voor de regels over herexamens van het centraal examen rekenen, Nederlands Lezen en Luisteren en niveau 4 ook Engels Lezen en Luisteren in paragraaf 5.6. Helicon-beleid Kijk voor de regels over herexamen van de instellingsexamens in het Examenreglement Doorgaan voor hetzelfde diploma op hetzelfde niveau Verder is het mogelijk om door te gaan voor hetzelfde diploma op hetzelfde niveau. Dat kan op 2 manieren: 1. Je schrijft je opnieuw in als BOL- of BBL-leerling. Dat kan als je nog onderwijs en / of onderwijs- BPV volgt. Je ontvangt een nieuw opleidingsblad met je inschrijving als BOL- of BBL-leerling. Dit nieuwe blad vervangt het vorige opleidingsblad. De algemene voorwaarden bij de onderwijsovereenkomst blijven, voor zover van toepassing, van kracht. Je volgt het onderwijs- en BPV-programma, al of niet aangepast aan jouw situatie. Ook doe je mee aan de nog niet behaalde examens. Resultaten van al behaalde examens blijven geldig, zolang je ingeschreven staat in hetzelfde CREBO. Ongeacht of dit een inschrijving is in BOL, BBL of als examendeelnemer. HELICON OPLEIDINGEN 87

88 Om vrijstelling van examinering te kunnen krijgen in een volgende opleiding mogen examenresultaten niet ouder dan 2 jaar zijn. Binnen dezelfde opleiding blijven ze geldig LET OP: doe je op of na 1 oktober een of meer (her)examens? Dan geldt de slaag- / zakregeling van het nieuwe studiejaar, ook voor de (her)examens die in je in voorgaande studiejaren hebt afgelegd. Verder geldt voor BOL-leerlingen: Je moet lesgeld betalen aan DUO. Je hebt recht op studiefinanciering en een studentenreisproduct. Voor BBL-leerlingen geldt: Je moet cursusgeld betalen aan DUO. De school int dat en draagt dat af aan DUO. Volg je geen onderwijs en geen onderwijs-bpv? Dan moet je je inschrijven als examendeelnemer. 2. Je schrijft je in als examendeelnemer (extraneus): Dat doe je als je geen onderwijs en/of onderwijs-bpv meer volgt. De inschrijving als examendeelnemer is bedoeld voor leerlingen die alleen nog een of meer examenonderdelen af moeten leggen. De examen-bpv telt als examenonderdeel. Dit is van toepassing voor leerlingen die ingeschreven stonden in de BOL of BBL, niet geslaagd zijn en niet ingeschreven kunnen blijven staan als BOL'er of BBL'er, omdat ze alleen nog examenonderdelen moeten afleggen en geen onderwijs / onderwijs-bpv meer volgen. (examen-bpv telt als examenonderdeel) Het niet geslaagd zijn, kan twee redenen hebben: Een BOL- of BBL-leerling heeft binnen de looptijd van de onderwijsovereenkomst zijn (her)examens afgelegd, deze niet (allemaal) behaald en moet na de einddatum van de onderwijsovereenkomst van BOL of BBL alleen nog een of meer examenonderdelen afleggen. Een BOL- of BBL-leerling heeft niet aan zijn inspanningsverplichting voldaan, heeft daarom studievertraging opgelopen, kon daarom niet op tijd worden toegelaten tot de examens om de examens, inclusief een evt. herexamen, af te leggen binnen de looptijd van de onderwijsovereenkomst en moet daarom na de einddatum van de onderwijsovereenkomst voor BOL of BBL nog een of meer examenonderdelen afleggen. Helicon moet dan wel aan de inspanningsverplichting hebben voldaan. Je ontvangt een nieuw opleidingsblad met je inschrijving als examendeelnemer. Dit nieuwe blad vervangt het vorige opleidingsblad. De algemene voorwaarden bij de onderwijsovereenkomst blijven, voor zover van toepassing, van kracht. Resultaten van al behaalde examens blijven geldig, zolang je ingeschreven staat in hetzelfde CREBO. Ongeacht of dit een inschrijving is in BOL, BBL of als examendeelnemer. Om vrijstelling van examinering te kunnen krijgen in een volgende opleiding mogen examenresultaten niet ouder dan 2 jaar zijn. Binnen dezelfde opleiding blijven ze geldig. LET OP: doe je op of na 1 oktober een of meer (her)examens? Dan geldt de slaag- / zakregeling van het nieuwe studiejaar, ook voor de (her)examens die in je in voorgaande studiejaren hebt afgelegd. Aan een inschrijving als examendeelnemer zijn kosten verbonden. Je krijgt in principe tot 1 januari de tijd om je examenonderdelen af te leggen, de inschrijving als examendeelnemer loopt dus niet over een heel schooljaar. De examenorganisatie van de vestiging kan hiervan afwijken en de termijn verlengen. HELICON OPLEIDINGEN 88

89 Verder geldt voor BOL-leerlingen: Je hoeft geen lesgeld te betalen aan DUO. Je hebt geen recht op studiefinanciering en een studentenreisproduct (SRP). Je studiefinanciering en SRP moet je zelf op tijd stop zetten via Mijn Duo (duo.nl). De datum die je doorgeeft aan DUO moet dezelfde datum zijn als de datum waarop de school jou uitschrijft als BOL-leerling. Denk er ook aan om je SRP stop te zetten bij een ophaalautomaat (uiterlijk vijf werkdagen nadat je geen recht meer hebt op studiefinanciering). Voor BBL-leerlingen geldt: Je hoeft geen cursusgeld te betalen Doorgaan voor een verwant diploma of een verwant diploma op een lager niveau Je kunt ook doorgaan voor een verwant diploma of een verwant diploma op een lager niveau. Dit kun je doen als je op basis van je examenresultaten denkt in aanmerking te komen voor een ander diploma dan het diploma waar je voor op ging. Je kunt laten onderzoeken welke opties er voor jou zijn. Je dient hiervoor binnen twee werkweken nadat je gehoord hebt dat je gezakt bent een aanvraag in bij de examencommissie. De examencommissie doet vervolgens een overlaponderzoek. Bij dit overlaponderzoek gaat Helicon na of de inhoud van jouw opleiding voldoende overlapt met de inhoud van de verwante opleiding waarvoor je op wilt gaan. Positieve uitkomst onderzoek Is de uitkomst van het overlaponderzoek positief? Dan is de tweede stap dat Helicon onderzoekt in hoeverre je examenresultaten corresponderen met vergelijkbare examens van de verwante opleiding. Voor corresponderende examenonderdelen kun je een examenvrijstelling krijgen. Er is geen vrijstelling mogelijk voor losse snippers van het examen. Je krijgt vervolgens een aangepast examenplan waarin staat voor welke examenonderdelen van de verwante opleiding je vrijstelling hebt en welke examenonderdelen je nog moet afleggen. Op basis hiervan kun je je inschrijven als examendeelnemer voor de verwante opleiding of de verwante opleiding op een lager niveau. Zie verder paragraaf Negatieve uitkomst onderzoek Is de uitkomst van het overlaponderzoek negatief? Dan kun je je niet inschrijven als examendeelnemer. Je kunt je dan wel inschrijven als BOL- of BBL-leerling voor het laatste jaar (of laatste blok) van de verwante opleiding waarvoor je op wilt gaan. Op die manier kun je het niet-overlappende deel van het opleidingsprogramma behalen en er examen in doen. Je ontvangt een nieuw opleidingsblad met je inschrijving als BOL- of BBL-leerling. Ook ga je BPV doen en sluit je hiervoor een praktijkovereenkomst (POK) af met de school en het BPV-bedrijf. Het BPV-bedrijf moet SBB-erkend zijn voor het CREBO van de opleiding waarin je wordt ingeschreven. Het CREBO op je laatste POK moet namelijk hetzelfde zijn als het CREBO van het diploma dat je behaalt. Je kunt je ook inschrijven voor je oude opleiding, waar je nog niet voor geslaagd bent. Zie verder paragraaf HELICON OPLEIDINGEN 89

90 6.11 Vertaling diploma / erkenning diploma in het buitenland Vertaling diploma Misschien ga je na je opleiding naar het buitenland en wil je je diploma laten vertalen? Alleen beëdigde vertalers kunnen een geldige vertaling maken. Als je jouw diploma wilt laten vertalen, kun je zelf contact opnemen met een beëdigd vertaler bij jou in de buurt. Certificaatsupplement Bij SBB (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) kun je een certificaatsupplement aanvragen. Dit is een inhoudelijke beschrijving van jouw opleiding. Deze zijn gratis en beschikbaar in het Nederlands, Engels en Duits, voor zowel BKS- als HKS-opleidingen. Klik hier voor meer informatie. Erkenning diploma in het buitenland Wanneer je naar het buitenland gaat voor werk of studie, is het belangrijk dat je opleidingsdocumenten daar worden erkend. Je moet kunnen aantonen dat je Nederlandse diploma een officieel document is. Veel landen vragen bij erkenningsverzoeken om gelegaliseerde documenten. Dat wil zeggen dat een officiële Nederlandse instantie moet aangeven dat het officiële documenten zijn die kloppen. In Nederland is deze officiële instantie de afdeling Diploma-erkenning en Legalisatie van DUO. Klik hier voor meer informatie. HELICON OPLEIDINGEN 90

91 7. Slotbepalingen 7.1 Deze regeling wordt, indien nodig, jaarlijks aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving en na instemming van het Platform Medezeggenschap vastgesteld door het College van Bestuur. 7.2 In gevallen waarin deze regeling niet voorziet, beslist het College van Bestuur. 7.3 Deze regeling treedt met terugwerkende kracht in werking op 1 augustus Deze regeling kan worden aangehaald als 'Onderwijs- en Examenregeling mbo Helicon Opleidingen'. Aldus vastgesteld door het College van Bestuur van Helicon Opleidingen op 10 juli 2017 met instemming van het Platform Medezeggenschap op 5 juli s-hertogenbosch, 10 juli 2017 G.C.P.A. de Bont MBA lid College van Bestuur HELICON OPLEIDINGEN 91

92 8. Bijlagen Bijlage 1 Examenreglement Bijlage A Specifieke regelingen centrale examens Nederlands, Engels en rekenen Bijlage B Examencommissie, constructiecommissie en vaststellingscommissie Bijlage C Toegestane hulpmiddelen centrale examens Bijlage D Vrijstellingsregeling Bijlage E Aangepaste examinering voor leerlingen met een beperking Bijlage F Regeling klachten, bezwaar en beroep Bijlage G Examentarieven Bijlage 2 Adressen bevoegd gezag - toelatingscommissie - onderwijscommissie en examencommissie Bijlage 3 Aanvraag voor de onderwijscommissie Bijlage 4 Aanvraag voor de examencommissie Bijlage 5 Aanvraag voor de examenorganisatie Bijlage 6 Rekenvoorbeelden onderwijstijd bij niet-volledig laatste studiejaar Bijlage 7 Urenverdeling BKS-opleidingen Bijlage 8 Urenverdeling HKS-opleidingen Bijlage 9 Kwalificatie-eisen loopbaan en burgerschap Bijlage 10 Examenplan-BKS Bijlage 11 Formulier beoordeling examen-bpv Bijlage 12 Recht op inzage centrale examens Bijlage 13 Eisen aan het examen-bpv bedrijf en aan de locatie voor het praktijkexamen (BKS) Bijlage 14 Eisen aan examenlocaties examens Groene Norm (HKS) Bijlage 15 Eisen aan de beoordelaars Bijlage 16 Tijdvakken centraal ontwikkelde examens (COE) Bijlage 17 Overzicht van overlappende opleidingen Bijlage 18 Overzicht van wijzigingen OER na eerste publicatie HELICON OPLEIDINGEN 92

93 Bijlage 1 Examenreglement Voorwoord Beste leerling, Dit is de Examenreglement mbo van Helicon Opleidingen. Hierin lees je: de regels voor de goede gang van zaken bij de examens; je rechten en plichten wat betreft examens, bijv. over herexamens, bewaartermijnen en het indienen van klachten, bezwaar of beroep. Het is voor mbo-scholen wettelijk verplicht om de examencommissie regels vast te laten stellen over de goede gang van zaken tijdens het afnemen van examens. We beschrijven deze regels in dit Examenreglement. Uiteraard vinden wij het zelf ook belangrijk om je hierover te informeren. Dit reglement is van toepassing op alle examenonderdelen en geldt vanaf het studiejaar voor alle leerlingen, ongeacht de datum waarop zij zich hebben ingeschreven. Als de tekst van dit reglement in tegenspraak is met landelijke wet- en regelgeving dan geldt altijd de tekst van de wet- en regelgeving. Specifieke regelingen voor de centrale examens van Nederlandse en Engelse taal en rekenen staan in bijlage A. Redactie, vragen & opmerkingen Om dit reglement makkelijk leesbaar te houden, wordt hij en hem gebruikt waar ook zij en haar bedoeld wordt. Waar in dit reglement je of jij staat, wordt de examenkandidaat bedoeld. Heb je vragen over dit reglement? Kun je niet vinden wat je zoekt? Of heb je verbetervoorstellen? Neem dan contact op met de Helicon Onderwijs Service, onderwijsservice@helicon.nl. s-hertogenbosch, XXX 2017 Namens de examencommissie mbo <vacature> voorzitter HELICON OPLEIDINGEN 93

94 De regeling van de examens Art. 1.1 Bijlagen Art. 1.2 Gelegenheid WEB Art. 1.3 Toegang en toelating WEB Art. 1.4 Examendeelnemer (extraneus) WEB Art. 1.5 Vrijstelling Bij dit reglement horen zeven bijlagen: Specifieke regelingen centrale examens taal en rekenen Examencommissie, constructiecommissie en vaststellingscommissie Toegestane hulpmiddelen centrale examens Vrijstellingsregeling Aangepaste examinering voor leerlingen met een beperking Regeling klachten, bezwaar en beroep Examentarieven Het reglement en de bijlagen vormen een geheel. Het College van Bestuur van Helicon Opleidingen geeft de leerlingen gelegenheid examens af te leggen. De onderwijscommissie beslist of je voldoet aan de voorwaarden om toegelaten te worden tot een examen(onderdeel). De onderwijscommissie informeert je minimaal 2 werkweken voor aanvang van de examenperiode over de toelating tot de examinering. De voorwaarden voor toelating tot de examens staan in de Onderwijsen Examenregeling. Wil je alleen een of meer examenonderdelen afleggen? Dan kun je je in laten schrijven als examendeelnemer (extraneus). Je dient hiervoor een aanvraag in bij de school. Voor de inschrijving als examendeelnemer gelden de volgende voorwaarden: je sluit een overeenkomst als examendeelnemer met de school, je betaalt vooraf de vastgestelde kosten. Als aanvullende voorwaarde kan gelden dat je een verklaring van school, werkgever of andere instantie moet overleggen waaruit blijkt dat toegang tot het examenonderdeel zinvol is. Zie verder de Onderwijs- en Examenregeling. Je kunt bij de examencommissie, op basis van jouw vooropleiding, vrijstelling aanvragen voor het afleggen van een of meer examenonderdelen, minimaal vier werkweken voor het eerste examen. De examencommissie baseert zich bij het verlenen van vrijstellingen op: de vrijstellingsregeling, zoals die is vastgesteld door het College van Bestuur en is opgenomen in bijlage D, het Examenbesluit beroepsopleidingen WEB. HELICON OPLEIDINGEN 94

95 Art. 1.6 Deelname Te laat komen Lid 1 Nadat je bent toegelaten tot een examen(onderdeel) heb je de plicht om deel te nemen aan dit examen(onderdeel), behalve als: a. vooraf een schriftelijk vastgelegde vrijstelling is verleend, b. je jezelf vooraf hebt teruggetrokken (zie lid 3), c. er sprake is van overmacht (zie artikel 1.7, lid 8). Lid 2 Je dient voor de start van het examen in de examenruimte aanwezig te zijn. Je wordt, na de start van het examen, niet meer toegelaten. Terugtrekken Lid 3 Meen je zelf dat je onvoldoende bent voorbereid op het examen? Dan kun je je, binnen vijf werkdagen nadat je bent toegelaten tot het examen(onderdeel), terugtrekken door middel van een schriftelijke melding aan de examenorganisatie van de vestiging. Daarmee ben je ontslagen van de deelnameplicht. Gebruik voor je melding de bijlage. Art. 1.7 Meerdere examengelegenheden instellingsexamens Berichtgeven over herexamens Lid 1 Ben je bij eerste examengelegenheid niet geslaagd voor een instellingsexamen en heb je geen studievertraging opgelopen? Dan heb je recht op één herexamen binnen de voor jou geldende studieduur, zoals vermeld op de onderwijsovereenkomst, in het examenonderdeel / de examenonderdelen waarvoor je een onvoldoende hebt behaald. Behaal je voor een of meer examenonderdelen van een instellingsexamen een onvoldoende maar is het totale examenonderdeel voldoende? Dan kun je geen herexamen doen. Bijv. voor het totale examen Nederlands sta je een voldoende, voor het onderdeel Schrijven heb je een onvoldoende behaald, dan kun je geen herexamen afleggen. Loop je studievertraging op en kun je daarom geen herexamen meer afleggen binnen de looptijd van de onderwijsovereenkomst en hoef je na de einddatum van de onderwijsovereenkomst alleen nog maar een of meer (her)examenonderdelen af te leggen en volg je geen onderwijs / onderwijs-bpv meer? Dan kun je niet ingeschreven blijven staan als BOL- of BBL-leerling, wel als examendeelnemer, Daar zijn kosten aan verbonden. Lid 2 De examenorganisatie van de vestiging laat jou weten: in welke examens / examenonderdelen je herexamen kunt doen; de datum, tijd en plaats van het herexamen; of er is afgeweken van het advies van de taalassessor of de examinator / gecommitteerde over waar je herexamen in moet doen en zo ja, waarom. HELICON OPLEIDINGEN 95

96 Plaats en vorm herexamen Tweede herexamen Resultaat herexamen Regels herexamen centrale examens Niet geslaagd na een tweede herexamen Ziekte of overmacht Niet verschijnen zonder geldige reden Lid 3 Het herexamen kan op een andere plek zijn dan het eerste examen. De examenorganisatie van de vestiging kan bij een herexamen kiezen voor een aangepaste vorm van examinering om het uitvoerbaar te houden. Lid 4 Haal je het herexamen niet? Dan kun je een extra herexamen aanvragen bij de examenorganisatie van de vestiging, uiterlijk twee werkweken nadat je de uitslag van het eerste herexamen hebt ontvangen. Aan een extra herexamen zijn kosten verbonden. Lid 5 Als je examen doet en herexamen dan geldt het hoogste cijfer. Lid 6 Voor de herexamens van de centrale examens Nederlands / Engels Luisteren en Lezen en rekenen gelden landelijke regels van de Minister van Onderwijs. Deze staan in de Onderwijs- en Examenregeling. Lid 7 Ben je niet geslaagd na meerdere examengelegenheden zoals bedoeld in lid 1 en 4? Dan kun je binnen twee werkweken na ontvangst van de uitslag bij de school een aanvraag indienen om te worden toegelaten als leerling (BOL of BBL) of als examendeelnemer. Aan de inschrijving als examendeelnemer zijn kosten verbonden. Zie verder de Onderwijs- en Examenregeling. Lid 8 Ben je verhinderd om deel te nemen aan een examen(onderdeel)? Meld dat dan zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval voor de start van het examen(onderdeel), telefonisch bij de examenorganisatie van de vestiging. Vermeld daarbij de reden van verhindering. Je bevestigt je verhindering binnen twee werkdagen schriftelijk aan de examenorganisatie van de vestiging, inclusief de reden van verhindering en bewijzen. De examenorganisatie van de vestiging bepaalt of, en zo ja op welke manier het gemiste examen(onderdeel) ingehaald kan worden. Bij geldige redenen voor verhindering krijg je een nieuwe eerste gelegenheid. Geldige redenen voor verhindering zijn overmachtssituaties die niet aan jou zelf te wijten zijn. Lid 9 Neem je niet deel aan een voor jou geplande examengelegenheid, zonder je vooraf af te melden met een geldige reden? Dan heb je één gelegenheid verbruikt. HELICON OPLEIDINGEN 96

97 Art. 1.8 Examenprogrammering WEB Art. 1.9 Fraude en onregelmatigheden Alle gegevens over de inhoud en organisatie van de examens worden door of namens de examencommissie bekend gemaakt. Lid 1 Definitie van onregelmatigheid: toevallige, ongewenste, beïnvloeding van het verloop van (een deel van) het examenproces. Een onregelmatigheid kan betrekking hebben op individuele leerlingen en groepen leerlingen of omstandigheden rondom de examenafname. Definitie van fraude: opzettelijke beïnvloeding van (onderdelen van) het gehele examenproces met als doel een ander resultaat uit het examen te verkrijgen. Lid 2 Neemt een medewerker waar dat een kandidaat zich schuldig maakt aan (een poging tot) fraude of onregelmatigheid? Dan stelt hij de betreffende kandidaat daarvan direct in kennis. Uitgezonderd in het geval van ordeverstoring wordt de kandidaat (zo mogelijk) in staat gesteld om het werk af te maken. Achteraf zal de examencommissie op basis van informatie van het betrokken personeel een beslissing kunnen nemen zoals bedoeld in lid 4. Lid 3 Personeel dat op welke manier dan ook betrokken is bij examinering, is verplicht elke (poging tot) fraude of onregelmatigheid binnen twee werkdagen te melden bij de examencommissie en op haar aanvraag toe te lichten. Lid 4 De secretaris van de examencommissie bevestigt de ontvangst van de melding binnen 2 werkdagen aan de kandidaat, de melder en de examenorganisatie van de vestiging. De secretaris vermeldt daarbij dat de examencommissie zo snel mogelijk een beslissing neemt, in ieder geval binnen 25 werkdagen. De secretaris van de examencommissie selecteert twee leden van de examencommissie om vooronderzoek te doen. Op basis van de ingediende documenten beslissen de twee leden of het nodig is om hoor en wederhoor toe te passen. Als onomstotelijk vaststaat dat de kandidaat geen invloed heeft gehad op het verloop van het examen hoeft de kandidaat niet gehoord te worden. Wordt de kandidaat wel gehoord? Dan kan hij zich laten bijstaan door een meerderjarige. Is de kandidaat jonger dan 18 jaar? Dan moet hij zich laten vergezellen door een wettelijke vertegenwoordiger. De twee leden rapporteren hun bevindingen in een vergadering van de examencommissie. Op basis daarvan neemt de examencommissie een besluit: is er sprake van fraude of onregelmatigheid? Zo ja, welke maatregel wordt opgelegd. HELICON OPLEIDINGEN 97

98 De secretaris van de examencommissie deelt binnen twee werkdagen het besluit schriftelijk mede aan de kandidaat, de ouders van de kandidaat als de kandidaat jonger dan 18 jaar is, de melder en de examenorganisatie van de vestiging. Lid 5 Als fraude of onregelmatigheid wordt in ieder geval aangemerkt: het, zonder opgave van een geldige reden, niet verschijnen of niet deelnemen aan een examen(onderdeel); het niet leveren van een inspanning om naar beste kunnen aan een examenopdracht te voldoen; het niet opvolgen van de instructies van beoordelaars / surveillanten; het op welke manier dan ook kennis nemen van elkaars antwoorden; het verstrekken van informatie aan medekandidaten; het beschikken over of het gebruiken van niet-toegestane hulpmiddelen tijdens het examen(onderdeel); het kopen en verkopen van examenopgaven; het ontvreemden van examenopgaven; ongeoorloofd papier of aantekeningen meenemen naar of vanaf de afnamelocatie; het overnemen of kopiëren uit het werk van anderen en dit vervolgens als authentiek, eigen werk aanbieden aan beoordelaars; het zonder bronvermelding overnemen van teksten uit artikelen, of uit door anderen geschreven werken, het zij door knippen en plakken uit elektronische documenten, hetzij door passages letterlijk over te nemen; het niet (tijdig) of onvolledig inleveren van het examendossier; het vervalsen van informatie en / of producten in het examendossier; het examineren in een situatie die niet aan de minimaal vereiste afnamecondities voldoet (eventuele specifieke afnamecondities staan in de tekst van de examenopdracht); het afbreken van het praktijkexamen door de examinator / gecommitteerde vanwege: - het in gevaar brengen van jezelf of derden; - het in gevaar brengen van de veiligheid / het welzijn van dieren; - het onverantwoord gebruik van materialen of middelen, waardoor het risico van bedrijfsschade ontstaat. het met kandidaten vooraf inhoudelijk bespreken van examens met een geheimhoudingsverplichting; actueel geldig examenmateriaal met een geheimhoudingsverplichting gebruiken als oefenstof; het veranderen van de vastgestelde opdracht of uitvoering; het plannen van te weinig examentijd; een verstoring van de orde of goede gang van zaken tijdens het moment van het afleggen van een examen, waardoor de examencommissie redelijkerwijs niet meer kan borgen dat de resultaten van het examen de kennis, het inzicht en / of de vaardigheden van de kandidaat dan wel van andere kandidaten weerspiegelen. HELICON OPLEIDINGEN 98

99 Verder is het ter beoordeling aan de examencommissie om niet hiervoor genoemde gedragingen aan te merken als onregelmatigheid of fraude. Lid 6 De maatregelen bedoeld in lid 4 van dit artikel kunnen onder meer zijn: het toekennen van de waardering 1 of onvoldoende voor een examen(onderdeel); het ongeldig verklaren van de uitslag van het betreffende examen(onderdeel); uitsluiting van deelname aan een of meerdere herexamens gedurende maximaal 1 jaar; uitsluiting van verdere deelname aan examens of examenonderdelen gedurende maximaal 1 jaar; het ongeldig verklaren van de beoordeling van de beroepspraktijkvorming. bij ernstige fraude kan het College van Bestuur op voorstel van de examencommissie de inschrijving voor de opleiding van de kandidaat definitief beëindigen. Dit is bijvoorbeeld mogelijk bij het indienen van examenmateriaal van een andere kandidaat, het onrechtmatig bemachtigen van de juiste antwoorden of bewuste persoonsverwisseling bij een examen. Artikel 8.1.3, vijfde lid van de Wet educatie en beroepsonderwijs moet daarbij in acht worden genomen. Dat wil zeggen dat de inschrijving van een kwalificatieplichtige kandidaat pas definitief beëindigd mag worden als de school ervoor heeft gezorgd dat een andere school bereid is de kandidaat toe te laten. Is 8 weken aantoonbaar zonder succes gezocht naar een andere opleiding? Dan mag tot definitieve verwijdering worden overgegaan. Deze maatregelen kunnen (afhankelijk van de aard van de fraude of onregelmatigheid) ook in combinatie met elkaar worden genomen. Lid 7 Is de onregelmatigheid te wijten aan: gedrag van personeelsleden van de instelling of van beoordelaars / surveillanten bij de examens, en / of het verstrekken van verkeerde informatie? Dan worden de maatregelen als bedoeld in lid 6 alleen toegepast voor zover de kandidaat zelf (mede)verantwoordelijk is voor die onregelmatigheid. Art Toegestane hulpmiddelen (Elektronische) hulpmiddelen (onder andere smartphones en tablets) mogen niet worden gebruikt, behalve als dit uitdrukkelijk is vermeld in de instructies bij het examen. Het gebruik is dan beperkt tot de voorgeschreven wijze of het beschreven doel. De toegestane hulpmiddelen staan in: de kandidaatversie van de Beroepsproeve, de voorbereidingsdocumenten voor Nederlands, rekenen en indien van toepassing, een of twee Moderne Vreemde Talen die in het examenjaar aan je worden uitgereikt en toegelicht. HELICON OPLEIDINGEN 99

100 In bijlage C staan de toegestane hulpmiddelen bij centrale examens Nederlands / Engels Lezen en Luisteren en rekenen. Art Toezicht WEB Art Externe examens 7.4.4a WEB en lid 6 WEB De Inspectie van het Onderwijs houdt namens de minister toezicht op de kwaliteit van de examens. Dit gebeurt op basis van door de Minister van Onderwijs vastgestelde landelijke standaarden voor de examenkwaliteit van beroepsopleidingen. Als je te maken krijgt met andere examenregels (bij externe examens) dan maakt de examencommissie dit vooraf aan je kenbaar. Als je externe examens aflegt, geldt het reglement van deze (examen)instelling. 2. De organisatie van de examens Art. 2.1 Examencommissie WEB Art. 2.2 Constructie- en vaststellingscommissie Het College van Bestuur stelt ten behoeve van de examinering een examencommissie in. Dit is bij Helicon een centrale examencommissie die voor alle mbo-opleidingen van Helicon de wettelijke examentaken uitvoert. De examencommissie stelt een commissie in die verantwoordelijk is voor de constructie van instellingsexamens en voor de inhoudelijke vaststelling van door de instelling geconstrueerde exameninstrumenten. De taken van deze commissies zijn opgenomen in bijlage B van dit examenreglement. Art. 2.3 Niet-wettelijke examentaken De niet-wettelijke examentaken, zoals het plannen en organiseren van examens en het informeren van examenkandidaten over de examens worden uitgevoerd op de vestiging onder verantwoordelijkheid van het management van de betreffende vestiging. Ook het voorbereidend werk voor de centrale examencommissie, zoals het controleren van aanvragen om vrijstelling en aanvragen om aangepaste examinering in verband met een beperking op compleetheid, worden uitgevoerd op de vestiging onder verantwoordelijkheid van het management van de betreffende vestiging. Art. 2.4 Bekendmaking Informatie over de inhoud en vorm van de examenonderdelen staan in de Onderwijs- en Examenregeling. Informatie over de planning van de examenonderdelen wordt in het examenjaar schriftelijk medegedeeld door de examenorganisatie van de vestiging. De afname van elk examenonderdeel wordt tijdig bekend gemaakt door de examenorganisatie van de vestiging. De gang van zaken rondom en tijdens de examinering is beschreven in artikel 2.5. HELICON OPLEIDINGEN 100

101 Art. 2.5 Afname van examinering Voor aanvang van de examinering Tijdens de examinering (bij groepsgewijze afname) Bij de afname van de examinering worden de volgende regels in acht genomen: De examenorganisatie van de vestiging zorgt ervoor dat de gang van zaken vóór, tijdens en na afloop van de examinering tijdig aan de kandidaat bekend wordt gemaakt. De examenorganisatie van de vestiging zorgt ervoor dat tijdig de datum, de locatie en het tijdstip van het examen(onderdeel) bekend wordt gemaakt. Kandidaten: zijn aanwezig bij de uitreiking van voorbereidingsdocumenten en andere exameninformatie; nemen kennis van de uitleg die dan gegeven wordt; nemen kennis van de exameneisen die gehanteerd worden bij de beoordeling. De examenorganisatie van de vestiging geeft surveillanten aanwijzingen voor de wijze van toezicht houden. De beoordelaar / surveillant controleert of de inrichting van de examenlocatie conform de afnamecondities van het examen(onderdeel) is. De assessor / surveillant controleert en noteert de aanwezigheid van de kandidaten op de kandidatenlijst of op het examen zelf. Surveillanten zien toe op rust en orde. De surveillant vermeldt bijzonderheden en onregelmatigheden op het proces-verbaal en stelt de examenorganisatie van de vestiging van de onregelmatigheden in kennis. De examenorganisatie van de vestiging meldt de bijzonderheden / onregelmatigheden vervolgens bij de examencommissie. Kandidaten volgen de aanwijzingen van surveillanten op. Een kandidaat mag de examenruimte tijdens het afleggen van het examen niet zonder toestemming van de surveillant verlaten. Als een kandidaat de examenruimte zonder toestemming van de surveillant heeft verlaten, dient hij het examenwerk achter te laten en mag hij niet in de examenruimte terugkeren. De kandidaat wordt in de instructie voor het examen(onderdeel) op de hoogte gebracht van de hulpmiddelen die hij bij het examen(onderdeel) mag gebruiken. Een kandidaat mag geen andere zaken meebrengen naar de examenruimte dan die welke voor het afleggen van het examen noodzakelijk zijn. Surveillanten kunnen hierbij nadere aanwijzingen geven. HELICON OPLEIDINGEN 101

102 Na afloop van de examinering Kandidaten leveren (indien van toepassing) gemaakt examenwerk in bij een surveillant. De surveillant controleert en noteert de ontvangst van het materiaal op de kandidatenlijst. De surveillant staat er voor in dat het examenwerk door de kandidaat is vervaardigd. Kandidaten nemen deel aan evaluaties van examens / examenonderdelen als hen dat gevraagd wordt. Kandidaten kunnen ook uit eigen beweging opmerkingen doorgeven aan de examencommissie / examenorganisatie van de vestiging. De examencommissie en examenorganisatie van de vestiging verzamelen deze evaluatiegegevens en verwerken deze, indien nodig, in het jaarplan examinering van het volgende examenjaar. Art. 2.6 Legitimatieplicht Art. 2.7 Geheimhouding Art. 2.8 Publiek Art. 2.9 Aangepaste examinering voor leerlingen met een beperking Bij deelname aan een examen(onderdeel) moet je je kunnen legitimeren met een wettelijk erkend legitimatiebewijs: een geldig Nederlands paspoort, een geldige Nederlandse identiteitskaart, een geldig Nederlands (bromfiets)rijbewijs, een geldig vreemdelingendocument. Iedereen die betrokken is bij de uitvoering van de examinering en daarbij de beschikking krijgt over gegevens waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs kan vermoeden, is verplicht tot geheimhouding daarvan. Deze geheimhoudingsplicht geldt ook voor iedereen die uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift wat betreft die gegevens al een geheimhoudingsplicht heeft. Bovenstaande geldt niet als: enig wettelijk voorschrift hem tot bekendmaking verplicht of uit zijn taak bij de uitvoering van de examinering noodzaak tot bekendmaking voortvloeit. In principe is er bij geen enkel examenonderdeel publiek aanwezig, behalve als in de examenopdracht staat dat er publiek nodig is, bijvoorbeeld bij het geven van een workshop / instructie. De examenorganisatie van de vestiging beslist dan uit welke personen het publiek bestaat. Lid 1 Heb je een beperking? Dan kan de examencommissie toestaan dat je examenonderdelen aflegt op een manier die is aangepast aan jouw mogelijkheden, als het gaat om aanpassingen die binnen geldende wet- en regelgeving zijn toegestaan. Het niveau en de doelstelling van het aangepaste examenonderdeel moeten hetzelfde zijn als het beoogde niveau en doelstelling van het oorspronkelijke examenonderdeel. De uitgewerkte regeling is opgenomen in bijlage E. HELICON OPLEIDINGEN 102

103 Lid 2 Heb je minder dan zes jaar onderwijs in Nederland gevolgd en is de Nederlandse taal niet je moedertaal? Dan kan de examencommissie bij de examens Nederlandse taal of examens waarbij het gebruik van de Nederlandse taal van overwegende betekenis is: de examentijd verlengen met maximaal 25%, je toestaan een verklarend woordenboek Nederlands met vertaling naar de taal van je thuisland te gebruiken. De uitgewerkte regeling is opgenomen in bijlage E. Art Aangepaste examinering voor topsporters Voldoe je aan de criteria voor topsporters? Dan heb je recht op aanpassing van het voor jou geldende examenrooster als je daardoor kunt deelnemen aan limietwedstrijden, trainingskampen, nationale en internationale kampioenschappen of andere activiteiten in het kader van de Regeling topsporters. Je bent voor Helicon een topsporter als je de topsportstatus van NOC*NF hebt. Je dient hiervoor een schriftelijke aanvraag in bij de examenorganisatie van de vestiging, minimaal vier werkweken voor het eerste examen waarvoor je aanpassingen aanvraagt. Voor zover mogelijk zoekt de examenorganisatie naar een passende oplossing en neemt daarbij wet- en regelgeving in acht. 3. Beoordeling van de examens Art. 3.1 Objectiviteit Art. 3.2 Beoordelingscriteria Art. 3.3 Transparant Art. 3.4 Rechtvaardig Art. 3.5 Uitslag examen (onderdelen) Alle kandidaten worden aan de hand van dezelfde normen op gelijke wijze beoordeeld. Kandidaten worden beoordeeld aan de hand van normen die vastgelegd zijn in een beoordelingsvoorschrift. Kandidaten moeten op de hoogte zijn van de normering die bij de beoordeling gehanteerd wordt en van de consequenties van een onvoldoende beoordeling. Beoordelaars moeten hun beoordeling kunnen motiveren. De beoordeling moet in overeenstemming zijn met de beoordelingscriteria. De examinator van de Beroepsproeve en de taalassessor van de onderdelen Gesprek voeren en Spreken van Nederlandse taal en Moderne Vreemde Taal delen direct na het examen(onderdeel) de voorlopige uitslag mondeling aan jou mede. Binnen 15 werkdagen na het afleggen van het examenonderdeel stelt de examencommissie het definitieve resultaat vast en deelt dit via de examenorganisatie van de vestiging aan jou mede. HELICON OPLEIDINGEN 103

104 Uitslagen van digitale examens worden binnen 15 werkdagen na het afleggen van het examenonderdeel vastgesteld door de examencommissie en via de examenorganisatie van de vestiging aan jou medegedeeld. Art. 3.6 Geslaagd Je bent geslaagd als je je opleiding moet goed gevolg hebt afgesloten. De examencommissie beslist of je hebt voldaan aan de eisen om je beroepsopleiding met goed gevolg af te sluiten (diplomeringseisen). De diplomeringseisen zijn beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling. De examencommissie neemt deze beslissing binnen maximaal 25 werkdagen na het afleggen van het laatste examenonderdeel en neemt daarbij artikel 17 van het Examenbesluit in acht. In dit artikel bepaalt de Minister van Onderwijs wanneer je in aanmerking komt voor een diploma. Art. 3.7 Bewaartermijn Art. 3.8 Inzagerecht, recht op bespreking De examenorganisatie van de vestiging bewaart het door jou gemaakte examenwerk, als de aard of omvang van die werkstukken dat toelaat ten minste zes maanden na het afleggen van het examenonderdeel. Je kunt daarna je examenwerk ophalen op school. Doe je dat niet? Dan wordt het examenwerk door school vernietigd. De examenorganisatie van de vestiging bewaart het examenplan, de examenopdrachten, de processen-verbaal over het verloop van het examen, de ingevulde beoordelingsformulieren en het gemaakte examenwerk als daar het beoordelingsformulier in is verwerkt, ten minste tot anderhalf jaar na jouw diplomering. Gedurende de eerste maand na bekendmaking van de uitslag heb je recht op inzage in het door jou gemaakte werk, in aanwezigheid van de beoordelaar en / of een lid van de examenorganisatie van de vestiging. Daarbij heb je recht op bespreking en motivering van de beoordeling. Voor de inzage in de centrale examens rekenen en Nederlands / Engels Luisteren en Lezen gelden landelijke regels van de Minister van Onderwijs. Deze staan in de Onderwijs- en Examenregeling. Art. 3.9 Geldigheid examenresultaten Lid 1 Een behaalde voldoende voor een examen(onderdeel) blijft geldig tot het eind van de opleiding. Dit betekent dat een examenresultaat blijft staan zolang je dezelfde opleiding (CREBO) blijft volgen. Het maakt daarbij niet uit of je de opleiding volgt als BOL-leerling, BBL-leerling of als examendeelnemer. Zolang je maar hetzelfde CREBO blijft volgen. LET OP: als je studievertraging oploopt, kun je wel onder een andere slaag- / zakregeling gaan vallen. Het kan dat je bijvoorbeeld een vijf behaalt voor een examen en dat je in dat examenjaar met dat resultaat diplomeerbaar bent en dat een of twee studiejaren laten een vijf niet HELICON OPLEIDINGEN 104

105 meer voldoende is. Meer informatie over de slaag- / zakregeling staat in de Onderwijs- en Examenregeling. Lid 2 Wil je doorstromen of overstappen naar een andere opleiding (CRE- BO) binnen het mbo? Dan kun je je eerder behaalde examenresultaten alleen meenemen naar je nieuwe opleiding als je vrijstelling van examinering kunt krijgen. Om de vrijstelling toegekend te krijgen, is een van de voorwaarden dat de examenresultaten van de vorige opleiding niet ouder dan 2 jaar zijn op het moment van diplomeren voor de nieuwe opleiding. Zie verder bijlage D met de vrijstellingsregeling. Art Geldigheid slaag-/zakregeling Art Geldigheid examendossier Beroepsproeve BKS Voor de geldigheid van de slaag- / zakregeling gelden landelijke regels van de Minister van Onderwijs. Deze staan in de Onderwijsen Examenregeling. Lid 1 In de Beroepsproeve worden alle kerntaken, werkprocessen en competenties in onderlinge samenhang beoordeeld. Door examendossierpraktijkexamen-examengesprek van elkaar los te koppelen, wordt het integrale karakter van de Beroepsproeve aangetast. Daarom is het door jou gemaakte examendossier geldig tot 1 oktober van het volgende examenjaar. Bijvoorbeeld: je doet examen in en slaagt niet. Je kunt dan tot 1 oktober herexamen doen in de Beroepsproeve en daarbij gebruik maken van het door jou in gemaakte examendossier. Na 1 oktober 2018 moet je je examendossier opnieuw maken. 4. Klachten, bezwaar en beroep Lid 2 Op lid 1 zijn enkele uitzonderingen mogelijk: Je hebt een aantal kerntaken wel behaald en moet herexamen doen in een of meer andere kerntaken. De opdrachten in het examendossier zijn te herleiden naar een complete kerntaak die je al behaald hebt. Dan hoef je het examendossier niet opnieuw te maken na 1 oktober. Enkele onderdelen van het examendossier zijn volgens de examinator en gecommitteerde onvoldoende van niveau en / of inhoud. De via de examenorganisatie van de vestiging kan dan bepalen dat je na 1 oktober alleen die onderdelen opnieuw moet doen. Art. 4.1 Klacht of bezwaar Heb je een klacht over de gang van zaken tijdens de examens of ben je het niet eens met een beslissing van de examencommissie en / of een beoordelaar? Dan kun je je klacht of bezwaar schriftelijk melden bij de examencommissie. Is je probleem / klacht daarna nog niet opgelost? Dan kun je je klacht of bezwaar schriftelijk melden bij de Helicon Klachtencommissie. Zie hiervoor de Regeling klachten, bezwaar en beroep in bijlage F van dit reglement. HELICON OPLEIDINGEN 105

106 Ouder(s) van minderjarige leerlingen kunnen ook een schriftelijke klacht of bezwaar indienen bij de examencommissie respectievelijk de Helicon Klachtencommissie. Ouder(s) van meerderjarige leerlingen kunnen met klachten en bezwaren terecht bij de examenorganisatie van de vestiging. Art. 4.2 Beroep WEB Art. 4.3 Klacht, bezwaar en beroep centrale examens Heb je een klacht of bezwaar ingediend bij de Helicon Klachtencommissie en is je probleem / klacht daarna nog niet opgelost? Dan kun je schriftelijk in beroep gaan bij de Externe Commissie van Beroep voor de Examens. Zie hiervoor de Regeling klachten, bezwaar en beroep in bijlage F van dit reglement. Je kunt geen klacht, bezwaar of beroep indienen bij Helicon of de Externe Commissie van Beroep voor de examens over de inhoud van een centraal examen(onderdeel) Nederlandse en / of Engelse taal en / of rekenen of de totstandkoming van het resultaat van deze examens. Je kunt wel een klacht indienen bij de examencommissie over de afname van een centraal examen (zie artikel 21 en 22 van het examenprotocol). 5. Slotartikelen Art. 5.1 Dit reglement wordt, indien nodig, jaarlijks aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving en na instemming van het Platform Medezeggenschap vastgesteld door de examencommissie mbo. Leerlingen worden over wijzigingen geïnformeerd via hun mentor / coach en / of de examencoördinator en via een bericht op MijnHelicon. Art. 5.2 In gevallen waarin dit reglement niet voorziet, beslist het College van Bestuur in samenspraak met de examencommissie. Art. 5.3 In gevallen waarin dit reglement niet voorziet en waarbij een onmiddellijke beslissing noodzakelijk is, beslist de voorzitter van de examencommissie. De beslissing deelt hij zo spoedig mogelijk mee aan het College van Bestuur, aan de leden van de examencommissie, zo nodig aan de belanghebbende(n) en zo nodig aan de inspectie. Art. 5.4 Dit reglement is door de examencommissie mbo vastgesteld op XXX 2017 na instemming van het Platform Medezeggenschap op 5 juli HELICON OPLEIDINGEN 106

107 Bijlage A Specifieke regelingen centrale examens Nederlands, Engels en rekenen De centrale examens Nederlandse en Engelse taal en rekenen worden afgenomen volgens het examenprotocol centrale examinering mbo. In opdracht van de Minister van Onderwijs stelt het College voor Toetsen en Examens (CvTE) het examenprotocol vast. In het examenprotocol wordt een aantal randvoorwaarden beschreven die de examencommissie / examenorganisatie van de vestiging in acht moet nemen bij de organisatie van de centrale examens. Deze richtlijnen zijn er om ervoor te zorgen dat de afnamecondities voor alle kandidaten gelijk zijn. In het protocol worden de volgende aspecten beschreven: De verschillende rollen en functies van betrokkenen bij de examinering Geheimhoudingszaken Handelwijze voorafgaand aan de afname Deelname aan het examen Handelwijze bij onregelmatigheden en fraude en de rol van de Inspectie van het Onderwijs Proces-verbaal Handelwijze bij te laat komen, afwezigheid en onwel worden Bewaren van gemaakt examenwerk, inzage en beroep Klik hier voor de volledige tekst van het examenprotocol. HELICON OPLEIDINGEN 107

108 Bijlage B Examencommissie, constructiecommissie, vaststellingcommissie en examenorganisatie Examencommissie Het College van Bestuur heeft ten behoeve van de examinering een examencommissie ingesteld. Dit is bij Helicon een centrale examencommissie die voor alle mbo-opleidingen van Helicon de wettelijke examentaken uitvoert. Samenstelling centrale examencommissie mbo De centrale examencommissie mbo bestaat uit deskundigen op het gebied van examinering en / of op het gebied van de opleidingen waarvoor de examencommissie de wettelijke examentaken uitvoert. De commissie heeft de volgende samenstelling: voorzitter <vacature> leden de heer T. van Boekel mevrouw I. Buckx de heer J. Jacobs mevrouw D. van Kemenade mevrouw M. Klunder mevrouw P Willemse IVA Onderwijs (externe deskundige) vacature (externe deskundige) vacature (lid uit de beroepspraktijk) vacature (lid uit de beroepspraktijk) evt. vacature (3 e lid uit de beroepspraktijk) secretaris en adviseur mevrouw D. de Bruijn secretariële ondersteuning mevrouw H. Leenders De deskundigheid van de leden van de centrale examencommissie mbo is vooraf getoetst door de voorzitter en de secretaris van het Platform examinering mbo op basis van het landelijke functieprofiel lid examencommissie van de Nederlandse Vereniging voor Examens. De kandidaat-leden zijn voorgedragen aan het College van Bestuur en door het College van Bestuur benoemd voor de periode van een jaar. Correspondentieadres centrale examencommissie mbo Helicon Opleidingen Centrale examencommissie mbo t.a.v. de secretaris Postbus CK s-hertogenbosch examencommissiembo@helicon.nl Taken van de centrale examencommissie mbo: 1. Het borgen van de kwaliteit van de examinering en van de instellingsexamens door o.a. het uitvoeren van interne audits, het evalueren van het examinerings- en diplomeringsproces, het signaleren van risico s, het doen van suggesties om risico s te beperken en het geven van gevraagd en ongevraagd advies over het examinerings- en diplomeringsproces aan het College van Bestuur, het management en het Platform examinering mbo. HELICON OPLEIDINGEN 108

109 2. Het vaststellen van het examenreglement, examenplannen, instellingsexamens en het handboek examinering. 3. Het vaststellen van examenresultaten. 4. Het objectief en deskundig vaststellen van of een leerling voldoet aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een diploma s, resultatenlijst, instellingsverklaring of certificaat en bij een positieve beslissing het uitreiken van deze documenten. 5. Beslissen over aanvragen voor vrijstelling van examinering, aanvragen voor aangepaste examinering i.v.m. een beperking en aanvragen om examens af te leggen op een hoger niveau. 6. Afhandelen van klachten, bezwaar en beroep (na toepassen hoor en wederhoor) van kandidaten en ouders van minderjarige kandidaten. 7. Beslissen bij onregelmatigheden en fraude. 8. Opstellen jaarverslag examinering. Taak van de constructiecommissie: De constructiecommissie is verantwoordelijk voor het construeren van de concept-exameninstrumenten. Taak van de vaststellingscommissie De vaststellingscommissie is verantwoordelijk voor het inhoudelijk vaststellen van door de instelling geconstrueerde exameninstrumenten. De formele vaststelling gebeurt door de centrale examencommissie. Examenorganisatie van de vestiging De niet-wettelijke examentaken worden uitgevoerd op de vestiging. Deze taken zijn: 1. De planning, organisatie, afname en beoordeling van de examens. 2. Het informeren van kandidaten over de inhoud en organisatie van de examens. 3. Het melden van bijzonderheden bij examenafnames aan de centrale examencommissie mbo en het melden van onregelmatigheden / fraude (tijdens gehele examinerings- en diplomeringsproces) aan de centrale examencommissie mbo. 4. Het beslissen over aanvragen voor herexamens (aard en vorm), aanvragen voor aangepaste examinering i.v.m. topsportstatus, aanvragen voor examen in een extra vak en aanvragen voor inschrijving als examendeelnemer. 5. Het uitreiken van testimonia. 6. Het afhandelen van klachten en bezwaren van ouder(s) van meerderjarige examenkandidaten. 7. Het doen van voorbereidend werk voor de centrale examencommissie mbo, zoals het controleren van aanvragen om vrijstelling en aanvragen om aangepaste examinering in verband met een beperking op compleetheid. 8. Het aanwijzen en instrueren van examinatoren / gecommitteerden, taalassessoren en surveillanten. 9. Het oordelen over de geldigheid van verzuim en, zo nodig, het toekennen van een extra examengelegenheid. 10. Het verzamelen van evaluatiegegevens en deze, indien nodig, verwerken in het jaarplan examinering. Bovenstaande taken worden uitgevoerd op de vestiging onder verantwoordelijkheid van het management van de betreffende vestiging. Het management bestaat uit: de directeur, de teamleider / teamleiders van de BOL- en BBL-opleidingen die door de vestiging worden verzorgd. De examenorganisatie van de vestiging wordt ondersteund door een examencoördinator. Hij / zij heeft een coördinerende rol bij bovenstaande niet-wettelijke taken. HELICON OPLEIDINGEN 109

110 Bijlage C Toegestane hulpmiddelen centrale examens Bij de centrale examens Nederlands / Engels Lezen en Luisteren en rekenen zijn de volgende hulpmiddelen toegestaan: Pen / potlood Kladpapier Het kladpapier mag de examenzaal niet verlaten. Je moet het na de examenzitting inleveren. Bij de centrale examens Nederlands Lezen en Luisteren en rekenen is daarnaast toegestaan: Verklarend Nederlands woordenboek: Een eendelig papieren verklarend woordenboek Nederlands. (geen digitaal woordenboek) Dit kan zijn: - Een 'standaard' woordenboek, dat wil zeggen een gewoon verklarend woordenboek Nederlands. - Een beeldwoordenboek. - Een speciaal woordenboek 'Nederlands als tweede taal'. - Een woordenboek dat de Nederlandse woorden omzet naar de thuistaal van de kandidaat. Bij de centrale examens Engels Lezen en Luisteren is daarnaast toegestaan: Vertalend Engels woordenboek: Een eendelig papieren vertalend woordenboek Engels. (geen digitaal woordenboek) Dit kan zijn: - Een 'standaard' woordenboek, dat wil zeggen een gewoon vertalend woordenboek Engels. - Een beeldwoordenboek. - Een woordenboek dat de Engelse woorden omzet naar de thuistaal van de kandidaat. De school moet jou in staat stellen om het woordenboek te gebruiken. De examencommissie bepaalt of je het woordenboek zelf meeneemt of dat het beschikbaar is in de examenruimte. Bij het woordenboek geldt: meent de examencommissie dat een aanpassing nodig is die in de regels niet is voorzien? Dan wordt contact opgenomen met het CvTE via de COE-examenlijn. Niet toegestaan zijn: spelling- en grammaticakaarten spellingcontrole op de computer (bij de centrale examens is deze overigens niet functioneel) digitaal woordenboek Beperkte grammatica-overzichten in de gangbare woordenboeken hoeven niet te worden verwijderd. rekenmachine Is bij opgaven in het rekenexamen een rekenmachine toegestaan? Dan zit deze in het examen ingebouwd. HELICON OPLEIDINGEN 110

111 Bijlage D Vrijstellingsregeling Uitwerking van artikel 1.5: Heb je vrijstelling gekregen voor een of meer onderdelen van het opleidingsprogramma? Dan betekent dat niet automatisch dat je in die onderdelen geen examen hoeft te doen. Een mbo-diploma is een bewijs dat je alle exameneisen beheerst. Vandaar dat je in principe altijd via een examen moet bewijzen dat je iets nog steeds beheerst. Hieronder lees je meer over wat wel en niet mogelijk is. De informatie in deze regeling is gebaseerd op de regelgeving vanuit de overheid zoals die nu bekend is. Het kan dat er tijdens je opleiding nieuwe regels komen die ook voor jou gelden. We zullen je hierover dan zo snel mogelijk informeren, bijvoorbeeld via je mentor / coach en / of de examencoördinator. Vrijstelling voor specifieke examenonderdelen / beroepsgerichte examen(s) Specifieke examenonderdelen horen bij een bepaalde opleiding. In het mbo zijn de specifieke examenonderdelen de kerntaken. Kerntaken waren geëxamineerd in een Proeve en / of in een eventueel aanvullend examen: een werkprocesexamen, een vaardigheidsexamen of een kennisexamen. Vrijstelling voor specifieke examenonderdelen wordt gegeven: op kerntaakniveau, of voor een of meer examens (bijv. vrijstelling op basis van een eerder behaald werkprocesexamen). Deze vrijstellingen zijn mogelijk: als je in het bezit bent van een of meer bewijsstukken van je vooropleiding waaruit blijkt dat je de kerntaken / examen(s) in je vooropleiding met succes hebt afgelegd of op basis van een Ervaringscertificaat waaruit blijkt dat je de kerntaken beheerst. De bewijsstukken van de vooropleiding of het Ervaringscertificaat moeten aan de volgende voorwaarden voldoen: De onderdelen op het bewijsstuk / Ervaringscertificaat moeten te herleiden zijn naar kerntaken van een kwalificatiedossier waarin Helicon examineert. De onderdelen op het bewijsstuk / Ervaringscertificaat moeten wat betreft aard, inhoud en niveau overeenkomen met de examenonderdelen van je nieuwe opleiding. Het Ervaringscertificaat (EVC) is afgegeven: - door Helicon zelf in een EVC-traject dat gestart is voor 1 april 2009 of - door een erkende EVC-aanbieder. Hoe komt deze vrijstelling op je diploma te staan? Verleent de centrale examencommissie mbo op bovenstaande gronden vrijstelling voor een of meer kerntaken? Dan wordt op de resultatenlijst bij het diploma als resultaat het woord vrijstelling vermeld bij het betreffende examenonderdeel / de betreffende examenonderdelen. HELICON OPLEIDINGEN 111

112 Vrijstelling voor Nederlands en rekenen op grond van een vmbo-diploma Een voldoende resultaat voor het centraal examen Nederlands of de rekentoets in het vmbo geeft geen recht op vrijstelling in het mbo, omdat er voor vmbo-leerlingen die een mbo-opleiding gaan volgen een onderhoudsplicht is voor Nederlands en rekenen. Vrijstelling voor de generieke examenonderdelen: Nederlandse taal en rekenen en voor niveau 4 Engels Generieke examenonderdelen horen bij een bepaald opleidingsniveau. De exameneisen van deze examenonderdelen zijn voor alle opleidingen binnen dat opleidingsniveau gelijk. In het mbo zijn de generieke examenonderdelen: Nederlandse taal, rekenen en voor middenkaderopleidingen (niveau 4)- en specialistenopleidingen (niveau 4) ook Engels. Voor vrijstelling van deze generieke examenonderdelen zijn er regels vanuit de Minister van Onderwijs. Vrijstelling voor deze examenonderdelen is mogelijk als je aan onderstaande vier voorwaarden voldoet: 1. Je hebt een vooropleiding havo, vwo of mbo in eenzelfde of hoger opleidingsniveau. Vrijstelling op basis van een hbo of wo-opleiding is volgens de regelgeving van de Minister van Onderwijs dus niet mogelijk. 2. Het examen Nederlandse taal en / of rekenen van je vooropleiding was gebaseerd op de referentieniveaus (niveau 2F / 3F). Dit niveau moet op de resultatenlijst van je vooropleiding staan. Het examen Engels was gebaseerd op de ERK-niveaus (minimaal niveau B1 / A2). Dit niveau moet op de resultatenlijst van je vooropleiding staan. 3. Je hebt minimaal een zes behaald voor het examen. Voor het examen Engels op havo of vwo heb je minimaal een vijf behaald. Vraag je alleen vrijstelling aan voor het centraal examen Nederlands en / of Engels (Luisteren en Lezen)? Dan moet je minimaal een 6,0 hebben behaald voor Luisteren en Lezen. Vraag je alleen vrijstelling aan voor het instellingsexamen Nederlands en / of Engels (= Gesprek voeren, Spreken en Schrijven)? Dan moet je minimaal een 6,0 hebben behaald voor Gesprek voeren, Spreken en Schrijven. 4. Je wordt in je nieuwe opleiding gediplomeerd binnen twee studiejaren na het studiejaar waarin je gediplomeerd bent met bovengenoemd resultaat of bent uitgeschreven zonder diploma, maar wel bovengenoemd resultaat hebt behaald. Een voorbeeld: in heb je het examen Nederlandse taal afgelegd op de havo en je hebt daar een zes voor behaald. Dan kun je vrijstelling krijgen voor het examen Nederlandse taal als je in je nieuwe opleiding gediplomeerd wordt in of Word je gediplomeerd in of later? Dan kunnen we je geen vrijstelling verlenen. In schema: Diploma vooropleiding behaald in schooljaar: of eerder Recht op vrijstelling als diploma huidige opleiding wordt behaald in schooljaar: Niet van toepassing, diploma is te oud om recht te hebben op vrijstelling HELICON OPLEIDINGEN 112

113 Hoe komt deze vrijstelling op je diploma te staan? Verleent de examencommissie op bovenstaande gronden vrijstelling voor Nederlandse taal en / of rekenen en/of voor niveau 4 Engels? Dan telt het eindcijfer van het eerder afgelegde examenonderdeel (op basis waarvan de vrijstelling is verleend) mee bij het bepalen van de uitslag. Op de resultatenlijst bij het diploma wordt het resultaat (in cijfers en letters) vermeld bij het betreffende examenonderdeel / de betreffende examenonderdelen: Rekenen, havo (vrijstelling) Referentieniveau: 3F Centraal examen 7 (zeven) Voorbeeld: kandidaat met vrijstelling voor het examen rekenen op grond van een zeven voor het havo-examen. Vrijstelling bij doorstroom binnen het mbo Behaal je het examen op een bepaald referentieniveau in de ene opleiding en stroom je door naar een opleiding met taal- en / of rekeneisen op hetzelfde referentieniveau? Dan kun je vrijstelling krijgen voor het betreffende examenonderdeel als voldaan wordt aan bovenstaande voorwaarden 2 t / m 4. Voorbeelden hiervan zijn: Je doet examen Nederlands Luisteren en Lezen op referentieniveau 2F in een niveau 2-opleiding, behaalt hiervoor een zeven en stroomt door naar een niveau 3-opleiding. Binnen twee jaar na het afleggen van het examen in de niveau 2-opleiding word je gediplomeerd in de niveau 3-opleiding. Je kunt dan vrijstelling krijgen voor het examen Nederlands Luisteren en Lezen op referentieniveau 2F in de niveau 3-opleiding. Je volgt een niveau 3-opleiding waarin het examen rekenen op referentieniveau 2F moet worden afgelegd. Je dient een aanvraag in bij de examencommissie om het examen af te leggen op referentieniveau 3F en behaalt hiervoor een zes. Je stroomt door naar een niveau 4-opleiding. Binnen twee jaar na het afleggen van het examen in de niveau 3-opleiding word je gediplomeerd in de niveau 4-opleiding. Je kunt dan vrijstelling krijgen voor het examen rekenen op referentieniveau 3F in de niveau 4-opleiding. Hoe komt deze vrijstelling op je diploma te staan? Verleent de examencommissie op bovenstaande gronden vrijstelling voor Nederlandse taal en / of rekenen en / of voor niveau 4 Engels? Dan telt het eindcijfer van het eerder afgelegde examenonderdeel (op basis waarvan de vrijstelling is verleend) mee bij het bepalen van de uitslag. Vrijstelling van examinering en de afspraken daarover worden vastgelegd in een bijlage bij de onderwijsovereenkomst. Vrijstelling op basis van resultaten van pilotexamens Informatie over vrijstelling op basis van resultaten van pilotexamens Nederlands en rekenen staan in de Onderwijs- en Examenregeling, in de paragraaf met de slaag- / zakregeling. Vrijstelling op basis van resultaten van het hbo / wo Vrijstelling voor centrale examens op basis van resultaten uit het hbo of wo is in het mbo niet mogelijk. Volgens regelgeving van het Ministerie van Onderwijs mag hiervoor alleen vrijstelling verleend worden op basis van eerder behaalde resultaten in het mbo, havo of vwo. De examens mogen onder andere niet te lang geleden zijn afgelegd en moeten de nieuwe eisen meten (2F of 3F voor Nederlands en rekenen en A2, B1 of B2 voor Engels). Volgens artikel 14a, tweede lid van het Examenbesluit van het Ministerie van Onderwijs is vrijstelling voor de instellingsexamen Nederlands en Engels Spreken, Gesprek voeren en Schrijven niet mogelijk, ook niet met een hbo- of wo-vooropleiding. HELICON OPLEIDINGEN 113

114 Aanvragen van een vrijstelling Heb je vorig schooljaar een mbo-diploma behaald bij Helicon en volg je nu een andere mbo-opleiding bij ons, op dezelfde of een andere vestiging? Dan hoef je zelf geen aanvraag voor vrijstelling in te dienen. De examencoördinator van jouw vestiging bekijkt dan of je in aanmerking komt voor vrijstelling van examinering. Als dat het geval is, vraagt hij / zij voor jou de vrijstelling aan bij de centrale examencommissie. Je krijgt bericht van de examencoördinator als de vrijstelling is toegekend. Heb je een vooropleiding havo, vwo of een mbo buiten Helicon? Kijk dan eerst of je recht hebt op vrijstellingen. Op MijnHelicon > Ga snel naar > Examenoverzicht > Vrijstellingen staat een schema waarin je kunt aanklikken wat wel en niet geldt voor jouw vooropleiding. Je ziet dan vanzelf verschijnen of je in aanmerking komt voor een vrijstelling of niet en of het dus zin heeft om een vrijstelling aan te vragen. Kom je in aanmerking? Dan kun je op MijnHelicon > Ga snel naar > Examenoverzicht > Vrijstellingen een aanvraagformulier voor de examencommissie downloaden en invullen. Je aanvraag moet minimaal vier werkweken voor het eerste examen bij de examencommissie binnen zijn. Bij de aanvraag dien je kopieën / scans van diploma s en cijferlijsten in op basis waarvan je de vrijstelling aanvraagt. In plaats van een scan mag een foto ook, als alle gegevens op het bewijsstuk maar goed leesbaar zijn. Heb je de bewijsstukken al ingeleverd bij je aanmelding of nagestuurd? Dan hebben wij deze bewijsstukken al geüpload in je dossier in EduArte. Je hoeft deze bewijsstukken dan niet opnieuw in te leveren. Je levert dan alleen de aanvraag voor vrijstelling in. De bewijsstukken worden door de examencommissie op echtheid gecontroleerd. HELICON OPLEIDINGEN 114

115 Bijlage E Aangepaste examinering voor leerlingen met een beperking Uitwerking van artikel 2.9, lid 1: Procedure 1. Wil je, op grond van artikel 2.9 van dit reglement, in aanmerking komen voor een aangepast examen(onderdeel)? Dan moet je dit schriftelijk aanvragen bij de centrale examencommissie mbo. Gebruik daarvoor de bijlage. Je moet de aanvraag indienen minimaal vier werkweken voor het eerste examen. 2. Is je beperking niet lichamelijk of zintuigelijk van aard? Dan voeg je bij je aanvraag een verklaring toe van een arts of een ter zake kundige psycholoog of orthopedagoog, waaruit blijkt dat aanpassing wenselijk is. De verklaring dient van toepassing te zijn op de actuele situatie. 3. De examencommissie kan aanpassingen aan examens toestaan, behalve als aanpassing buiten wet- en regelgeving van de overheid valt en / of door aanpassing geen sprake meer is van een zoveel mogelijk gelijke wijze van examineren voor alle kandidaten. Bij het wel of niet toestaan van de aanpassing moet de examencommissie inschatten, eventueel met hulp van ter zake kundigen, wat een doeltreffende aanpassing is. 4. De examencommissie deelt haar beslissing over de aangepaste examinering zo spoedig mogelijk schriftelijk aan jou mede via de examencoördinator van jouw vestiging. 5. Ben je het niet eens met een beslissing van de examencommissie? Dan kun je gebruik maken van de mogelijkheid van bezwaar en beroep. Zie verder bijlage F met de Regeling klachten, bezwaar en beroep. 6. Kan of wil je niet aantonen dat je beperking waarneembaar en aantoonbaar is? Dan kun je geen aanspraak maken op aangepaste examinering. 7. De examenorganisatie van de vestiging legt in het proces-verbaal vast dat er sprake is van een aangepaste examinering. 8. De examenorganisatie van de vestiging legt een dossier aan waarin over de kandidaat is opgenomen: de aard van de beperking, de eventuele verklaring van een deskundige, de aanpassing bij het examen, en de eventuele afspraken met het CvTE. Dit dossier is door de examencommissie in te zien. Voor het dossier geldt de bewaartermijn voor het gemaakte examenwerk zoals geregeld in het examenprotocol van het CvTE. Uitwerking Aangepaste examinering is mogelijk op twee manieren: 1. Aanpassingen in technische zin: Dit kunnen zijn: Speciale hulpmiddelen zoals een leesloep. Aanpassing van examendocumenten, bijvoorbeeld in braille, grootletterdruk of door middel van geluidsdragers. Het even onderbreken van de examenzitting (bijvoorbeeld bij diabetes) en daarna voortzetten met inachtneming van de netto afnametijd. HELICON OPLEIDINGEN 115

116 Het toestaan om bij de examens zonder geluid gebruik te maken van een (gecontroleerde) muziekspeler met voor de leerling rustgevend geluid. Aanpassingen van de examenlocatie, bijvoorbeeld rekening houden met licht, voorzieningen voor mensen in een rolstoel of, indien wenselijk, het plaatsen van de kandidaat in een aparte ruimte. Computeraanpassingen (apparatuur en programmatuur). Bij dyslexie: de kandidaat mag zijn schriftelijk werk toelichten of de examenopgave wordt voorgelezen, aanpassen lettertype en / of lettergrootte, spraaksynthese. Schriftelijk examen i.p.v. mondeling examen (denk aan het luisterexamenonderdeel bij auditieve beperkingen) of mondeling examen i.p.v. schriftelijk examen. Inschakelen van een tolkendienst. 2. Verlenging van de examentijd van het examen(onderdeel) met maximaal 25%: Afhankelijk van de aard van het examen(onderdeel) en de aard van de beperking. Voor de verschillende rekenexamens geldt de volgende examenduur: Examenduur in minuten 2F 3F 2ER 3ER Standaard rekenexamen Met dyscalculieverklaring Met ernstige rekenproblemen, geen verklaring Met andere beperking en verklaring Dyscalculie én andere beperking N.B. Een combinatie van technische aanpassingen en examentijdverlenging behoort tot de mogelijkheden. Aangepaste centrale examens Nederlands / Engels Luisteren en Lezen en rekenen voor leerlingen met een visuele beperking De aangepaste centrale examens Nederlands / Engels Luisteren en Lezen en rekenen voor leerlingen met een visuele beperking moet de examencommissie speciaal aanvragen bij het CvTE. Dat kan tot uiterlijk vier werkweken voor de start van het betreffende tijdvak. Vraag aangepaste examens dus op tijd aan bij de examencommissie. In zijn aangepaste examens Nederlands, Engels B1 en rekenen voor visueel beperkte leerlingen beschikbaar in alle tijdvakken. Voor Engels B2 in periode 3 en 5. Aangepaste centrale examens Nederlands / Engels Luisteren en Lezen voor leerlingen met een auditieve beperking De aangepaste centrale examens Nederlands / Engels Luisteren en Lezen voor leerlingen met een auditieve beperking hoeft de examencommissie niet speciaal aan te vragen bij het CvTE. In zijn aangepaste examens Nederlands en Engels B1 voor auditief beperkte leerlingen beschikbaar in de tijdvakken 1 tot en met 5. Voor Engels B2 in periode 3 en 5. Verdere aanpassing centrale examens noodzakelijk? In een enkele situatie, bijvoorbeeld door een combinatie van beperkingen, kan het zijn dat de door het CvTE geleverde aanpassing in samenhang met de tijdverlenging niet adequaat lijkt. Dan geldt de algemene regel: de examencommissie neemt contact op met het CvTE, via mailadres beperking@hetctve.nl. HELICON OPLEIDINGEN 116

117 Uitwerking van artikel 2.9, lid 2: Heb je minder dan zes jaar onderwijs in Nederland gevolgd en is de Nederlandse taal niet je moedertaal? Dan kan de examencommissie bij de examens Nederlandse taal of examens waarbij het gebruik van de Nederlandse taal van overwegende betekenis is: de examentijd verlengen met maximaal 25%, je toestaan een verklarend woordenboek Nederlands met vertaling naar de taal van je thuisland te gebruiken. Je moet deze aanpassingen schriftelijk aanvragen bij de examencommissie en daarbij bewijs inleveren dat je minder dan zes jaar onderwijs in Nederland hebt gevolgd en dat Nederlands niet je moedertaal is. Je kunt je aanvraag indienen minimaal vier werkweken voor het eerste examen. Regelgeving De examencommissie moet zich bij het toestaan van aanpassingen houden aan landelijke regelgeving, met name: de Regeling aangepaste wijze of vorm van examineren centrale examens mbo de Special Needs Special (SNS). Deze zijn te vinden op examenbladmbo.nl. Deze regels gaan over aanpassingen in de examinering van centrale examens. In zijn er centrale examens voor leerlingen van de basisberoepsopleiding (niveau 2), vakopleiding (niveau 3), middenkaderopleiding (niveau 4) en specialistenopleiding (niveau 4) voor rekenen en voor Nederlands Luisteren en Lezen en voor de middenkaderopleiding (niveau 4) en specialistenopleiding (niveau 4) voor Engels Luisteren en Lezen. De overige examens zijn instellingsexamens. Wat betreft aanpassingen in de examinering van instellingsexamens volgt de examencommissie, indien van toepassing en waar mogelijk, de regelgeving rond de aanpassingen in de examinering van centrale examens. Het CvTE stelt in opdracht van de Minister van Onderwijs de regels vast voor aanpassingen in de examinering van centrale (pilot)examens. Het kan dat het CvTE tijdens het examenjaar de regels aanvult of aanpast. Het CvTE plaatst de actuele regelgeving steeds op examenbladmbo.nl. Helicon Opleidingen is verplicht de regelgeving van het CvTE op te volgen. Overige documenten Voor een handreiking voor de mondelinge taalexamens voor leerlingen met een auditieve beperking verwijst het CvTE naar de Handreiking mondelinge taalexamens auditief beperkte leerlingen' van het Steunpunt taal en rekenen mbo. Ook verwijst het CvTE naar de 'Handreiking examinering van deelnemers met extra ondersteuningsvraag' van het Servicepunt examinering mbo van de MBO Raad. Op examenbladmbo.nl staat een schema met per afnameperiode of er aangepaste examens beschikbaar zijn voor leerlingen met een auditieve en visuele beperking. HELICON OPLEIDINGEN 117

118 Bijlage F Regeling klachten, bezwaar en beroep Deze regeling geldt voor: klachten over de gang van zaken tijdens de examens, als je het niet eens bent met een beslissing van de examencommissie, als je het niet eens bent met een beslissing van een beoordelaar, klachten over het bindend studieadvies van de entreeopleiding (voorheen niveau 1), vanaf schooljaar : klachten over het bindend studieadvies in leerjaar 1 van een basisberoepsopleiding (niveau 2), vakopleiding (niveau 3), middenkaderopleiding (niveau 4) of specialistenopleiding (niveau 4). Voor andere klachten is er de Helicon Klachtenregeling op helicon.nl. De naam van de contactpersoon voor deze klachtenregeling staat op MijnHelicon > Regels > Klachten. Regeling klachten, bezwaar en beroep: 1. Klacht / bezwaar bij centrale examencommissie Heb je een klacht over de gang van zaken tijdens de examens of ben je het niet eens met een beslissing van de examencommissie of van een beoordelaar? Vraag dan eerst mondeling om een toelichting of verklaring aan de desbetreffende medewerker(s). Ben je het dan nog steeds niet eens? Dan kun je je klacht of bezwaar schriftelijk melden bij de centrale examencommissie, binnen tien werkdagen na de schriftelijke bekendmaking van de beslissing over de examinering waar je het niet mee eens bent of een klacht over hebt. Ben je minderjarig? Dan kunnen ook je ouder(s) schriftelijk een klacht of bezwaar indienen. In de klachtenmelding / het bezwaarschrift vermeld je ten minste: je naam en adres, de datum van indiening, de omschrijving van de klacht / maatregel of beslissing waartegen je bezwaar maakt, je redenen om de klacht / het bezwaar in te dienen, dagtekening en ondertekening. Verderop in deze bijlage staat een model bezwaarschrift. Het adres van de centrale examencommissie mbo is: Centrale examencommissie mbo t.a.v. de secretaris Postbus CK s-hertogenbosch examencommissiembo@helicon.nl De secretaris van de examencommissie stuurt je binnen twee werkdagen een schriftelijke ontvangstbevestiging van je klacht / bezwaar. De secretaris vermeldt daarbij dat de examencommissie zo snel mogelijk een beslissing neemt, in ieder geval binnen 25 werkdagen. De secretaris van de examencommissie selecteert twee leden van de examencommissie om vooronderzoek te doen. Op basis van de ingediende documenten beslissen de twee leden of het nodig is om hoor en wederhoor toe te passen. HELICON OPLEIDINGEN 118

119 Wordt je gehoord? Dan kun je je laten bijstaan door een meerderjarige. Ben je jonger dan 18 jaar? Dan moet je je laten vergezellen door een wettelijke vertegenwoordiger. De twee leden rapporteren hun bevindingen in een vergadering van de examencommissie. Op basis daarvan neemt de examencommissie een besluit: is de klacht / bezwaar gegrond of niet en waarom wel of niet. De secretaris van de examencommissie deelt binnen twee werkdagen het besluit schriftelijk mede aan jou, aan je ouder(s) als je nog geen 18 jaar bent en aan de examenorganisatie van de vestiging. De secretaris van de examencommissie stuurt een kopie van de uitspraak naar het College van Bestuur. 2. Helicon-klacht en Helicon-bezwaar Ben je het niet eens met de uitspraak van de centrale examencommissie? Dan kun je schriftelijk een klacht of bezwaar indienen bij de Helicon Klachtencommissie, binnen tien werkdagen na de schriftelijke bekendmaking van de uitspraak van de centrale examencommissie. Ben je minderjarig? Dan kunnen ook je ouder(s) schriftelijk een klacht of bezwaar indienen. In de klachtenmelding / het bezwaarschrift vermeld je ten minste: je naam en adres, naam en eventueel adres van de aangeklaagde, de omschrijving van de klacht / maatregel of beslissing waartegen je bezwaar maakt, je redenen om de klacht / het bezwaar in te dienen, dagtekening en ondertekening. Verderop in deze bijlage staat een model bezwaarschrift. Het adres van de Helicon Klachtencommissie is: Helicon Klachtencommissie t.a.v. de secretaris Postbus CK s-hertogenbosch HeliconKlachtenCommissie@helicon.nl De Helicon Klachtencommissie geeft een advies aan het College van Bestuur of jouw klacht / bezwaar gegrond is of niet. Het College van Bestuur doet een uitspraak. Zie voor de verdere afhandeling van de klacht / het bezwaar door de Helicon Klachtencommissie de Klachtenregeling op MijnHelicon > Regels > Klachten. 3. Extern beroep Ben je het niet eens met de uitspraak van het College van Bestuur? Dan kun je schriftelijk in beroep gaan bij de Externe Commissie van Beroep voor de Examens, binnen tien werkdagen na de schriftelijke bekendmaking van de uitspraak van het College van Bestuur. Ben je minderjarig? Dan kunnen ook je ouder(s) schriftelijk beroep indienen. Het beroepschrift stuur je aangetekend naar de Externe Commissie van Beroep voor de Examens. Je stuurt een afschrift van het beroepschrift naar de voorzitter van de examencommissie van Helicon. In het beroepschrift vermeld je ten minste: de datum van indiening, je naam, adres en woonplaats; welk orgaan de beslissing heeft genomen waartegen je het beroep indient; HELICON OPLEIDINGEN 119

120 een omschrijving van de beslissing waartegen het beroep is gericht. Voeg daarbij een afschrift van de beslissing waartegen je het beroep indient, als je dat schriftelijk is medegedeeld., met overlegging van een afschrift indien de beslissing schriftelijk is kenbaar gemaakt. Is je beroep gericht tegen het weigeren van een beslissing? Omschrijf dan de beslissing die naar jouw oordeel genomen had moeten worden, je redenen om het beroep in te dienen, andere relevante documenten. In deze bijlage staat een model beroepschrift. Het adres van de Externe Commissie van Beroep voor de Examens is: Externe Commissie van Beroep voor de Examens t.a.v. de secretaris Frederiklaan 60a, k NJ Eindhoven De voorzitter van de externe commissie beoordeelt of het beroep ontvankelijk verklaard kan worden en berichten de partijen daarover schriftelijk. Een beroep wordt ontvankelijk verklaard als: de indiener van het beroep een examenkandidaat is, het beroepschrift op tijd is ingediend, het beroep gaat over een beslissing van de examencommissie of een beoordelaar. Zie voor de verdere afhandeling het Reglement van de Externe Commissie van Beroeps voor de Examens. Mbo-scholen zijn wettelijk verplicht zich aan te sluiten bij een Commissie van Beroep voor de Examens. Helicon werkt hierin samen met Citaverde College, ROC Gilde Opleidingen, ROC Ter Aa en Summa College. Behandelt de commissie een beroep van een leerling van Helicon? Dan maken vertegenwoordigers van Helicon geen deel uit van de commissie. De andere onderwijsinstellingen beslissen dan over het beroep. HELICON OPLEIDINGEN 120

121 Voorbeeld van een bezwaarschrift (Naam kandidaat) (Adres kandidaat) (Opleiding) Betreft: bezwaarschrift examens Bij eerste bezwaar: Bij Helicon-bezwaar: Aan de examencommissie Helicon Klachtencommissie t.a.v. de secretaris t.a.v. de secretaris Postbus 2411 Postbus CK s-hertogenbosch 5202 CK s-hertogenbosch Geachte commissie, Op (datum) heeft de examinator, de heer / mevrouw (naam) (of: de examencommissie) een beslissing genomen waar ik het niet mee eens ben. Ik teken hierbij bezwaar aan tegen deze beslissing. (Het oordeel / de beslissing) Voorbeeld: de examinator gaf mij een onvoldoende voor mijn praktijkexamen. (De redenen van het bezwaar) Voorbeeld: ik ben het met deze beslissing niet eens, omdat ik de opdracht moest uitvoeren aan een machine waarmee ik nog nooit had gewerkt. De knoppen zien er anders uit en zitten op een andere plaats. Ik had daardoor te weinig tijd om de opdracht af te maken. (Indien in bezit: bewijsstukken toevoegen) Voorbeeld: Ik heb kopieën van de opdracht en het beoordelingsformulier bijgevoegd. (Plaats, datum) (Handtekening) HELICON OPLEIDINGEN 121

122 Voorbeeld van een beroepschrift (Naam kandidaat) (Adres kandidaat) (Opleiding) Betreft: beroepschrift examens Externe Commissie van Beroep voor de Examens t.a.v. de secretaris Frederiklaan 60a, k NJ Eindhoven Geachte commissie, Op (datum) heeft de examinator, de heer / mevrouw (naam) (of: de centrale examencommissie mbo van Helicon Opleidingen) een beslissing genomen waar ik het niet mee eens ben. Ik teken hierbij beroep aan tegen deze beslissing. (Het oordeel / de beslissing) Voorbeeld: de examinator gaf mij een onvoldoende voor mijn praktijkexamen. (De redenen van het beroep) Voorbeeld: ik ben het met deze beslissing niet eens, omdat ik de opdracht moest uitvoeren aan een machine waarmee ik nog nooit had gewerkt. De knoppen zien er anders uit en zitten op een andere plaats. Ik had daardoor te weinig tijd om de opdracht af te maken. (Indien in bezit: bewijsstukken toevoegen) Voorbeeld: Ik heb kopieën van de opdracht en het beoordelingsformulier bijgevoegd. Voeg in ieder geval een kopie van de schriftelijke beslissing bij waar je het niet mee eens bent (als je deze schriftelijk hebt gehad van de beoordelaar of de examencommissie). (Plaats, datum) (Handtekening) HELICON OPLEIDINGEN 122

123 Bijlage G Examentarieven Algemeen Onderstaande tarieven gelden voor: 1. Examendeelnemers van Helicon: leerlingen die niet geslaagd zijn en niet ingeschreven kunnen blijven staan als BOL'er of BBL'er, omdat ze alleen nog examenonderdelen moeten afleggen en geen onderwijs / onderwijs-bpv meer volgen. (examen-bpv telt als examenonderdeel) Het niet slagen kan twee redenen hebben: a. Een BOL- of BBL-leerling heeft binnen de looptijd van de onderwijsovereenkomst zijn (her)examens afgelegd, deze niet (allemaal) behaald en moet na de einddatum van de onderwijsovereenkomst van BOL of BBL alleen nog een of meer examenonderdelen afleggen. b. Een BOL- of BBL-leerling heeft niet aan zijn inspanningsverplichting voldaan, heeft daarom studievertraging opgelopen, kon daarom niet op tijd worden toegelaten tot de examens om de examens, inclusief een evt. herexamen, af te leggen binnen de looptijd van de onderwijsovereenkomst en moet daarom na de einddatum van de onderwijsovereenkomst voor BOL of BBL nog een of meer examenonderdelen afleggen. Helicon moet dan wel aan de inspanningsverplichting hebben voldaan. 2. Examendeelnemers van buiten Helicon. Zij volgen het onderwijs en staan ingeschreven bij een vso-school, school voor praktijkonderwijs of andere mbo-instelling. Zij worden bij Helicon ingeschreven als examendeelnemer om mbo-examens af te leggen. 3. BOL'ers en BBL'ers die examen willen doen in een extra vak, bijv. geen Moderne Vreemde Taal in het kwalificatiedossier en er wel examen in willen doen. 4. BOL'ers en BBL'ers die gebruik willen maken van een derde gelegenheid. De examenorganisatie van de vestiging beslist of een derde gelegenheid wordt toegekend en of je examen kan doen in een extra vak. HELICON OPLEIDINGEN 123

124 Onderstaande tarieven gelden per examen per gelegenheid. Beroepsproeve doornemen examendossier, praktijkexamen en examengesprek Beroepsproeve praktijkexamen en examengesprek Beroepsproeve praktijkexamen Beroepsproeve examengesprek Beroepsproeve doornemen examendossier en examengesprek Beroepsproeve doornemen examendossier Entreeopleiding (voorheen niveau 1) Basisberoepsopleiding (niveau 2) Vakopleiding (niveau 3) Middenkaderopleiding Specialistenopleiding (niveau 4) n.v.t 375,00 322,50 130,00 n.v.t. n.v.t. n.v.t. 525,00 435,00 155,00 n.v.t. n.v.t. 850,00 675,00 545,00 185,00 405,00 325, ,00 700,00 545,00 210,00 655,00 545,00 rekenen NL / MVT Gesprek voeren NL / MVT Spreken NL / MVT Schrijven NL / Engels Luisteren / Lezen NL / MVT Luisteren NL / MVT Lezen Entreeopleiding (voorheen niveau 1) Basisberoepsopleiding (niveau 2) Vakopleiding (niveau 3) Middenkaderopleiding Specialistenopleiding (niveau 4) 52,50 117,50 117,50 127,50 n.v.t. 52,50 52,50 52,50 117,50 117,50 127,50 52,50 52,50 52,50 52,50 117,50 117,50 127,50 52,50 52,50 52,50 52,50 117,50 117,50 127,50 52,50 52,50 52,50 HELICON OPLEIDINGEN 124

125 NL = Nederlands MVT = Moderne Vreemde Taal n.v.t. = niet van toepassing Voor de entreeopleidingen is NL Luisteren een apart examen en NL Lezen ook. Voor niveau 2, 3 en 4 is NL Luisteren en Lezen 1 examen. Voor niveau 4 is Engels Luisteren en Lezen 1 examen. Het examen 2 e MVT Luisteren is een apart examen en het examen 2 e MVT Lezen ook. Voor niveau 2 en 3 is Engels Luisteren een apart examen en Engels Lezen ook. Bij groepsgewijze examenafnames kan een reëel tarief voor de inzet van beoordelaars worden berekend en kan het bedrag per kandidaat daardoor lager uitvallen. HELICON OPLEIDINGEN 125

126 Bijlage 2 Adressen Bevoegd gezag, Toelatingscommissie, Onderwijscommissie en Examencommissie Bevoegd gezag Helicon Opleidingen Helicon Opleidingen College van Bestuur Postbus CK s-hertogenbosch Samenstelling College van Bestuur Organisatieontwikkeling & bedrijfsvoering: dr. ir. A.F. Groen (voorzitter) Onderwijs & kwaliteitszorg: G.C.P.A. de Bont MBA Toelatingscommissie Het College van Bestuur heeft het nemen van de beslissing over de toelating en het verlenen van vrijstellingen bij de inschrijving, opgedragen aan een per school in te stellen toelatingscommissie. De toelatingscommissie van de school neemt op basis van de informatie die verkregen is bij aanmelding en intake een beslissing over de toelating tot een bepaalde opleiding in een bepaalde leerweg en de plaatsing in een bepaald leerjaar. Beslissingen van de toelatingscommissie worden schriftelijk vastgelegd. De toelatingscommissie informeert de aspirant-leerling door middel van een schriftelijk bericht over deze beslissing, de voorwaarden waaronder hij toegelaten is en de verdere gang van zaken. Samenstelling toelatingscommissie De toelatingscommissie wordt doorgaans per team / opleiding gevormd door: teamleider (voorzitter); personeelsleden die de intakegesprekken voeren voor betreffend team / opleiding; eventueel aangevuld met een secretaris (indien niet één van de intakers de secretaris is). Bijzonderheden uit de vergaderingen van de toelatingscommissies van de verschillende opleidingen worden besproken in het MT-overleg (= overleg van het vestigingsmanagement = directeur en teamleiders). Onderwijscommissie Op elke school is een onderwijscommissie belast met de inrichting en vormgeving van de opleidingen en de activiteiten die daarmee samenhangen zoals o.a. het verlenen van vrijstellingen voor het opleidingsprogramma tijdens de opleiding, bevordering naar een volgend leerjaar / volgende fase en de toelating tot het examen. Beslissingen van de onderwijscommissie worden schriftelijk vastgelegd. Samenstelling onderwijscommissie De onderwijscommissie wordt doorgaans gevormd door: teamleider (voorzitter); docenten, instructeurs en evt. andere personen die betrokken zijn bij het verzorgen van het onderwijs van een klas / groep / opleiding; eventueel aangevuld met een secretaris (indien niet één van onderwijsgevenden de secretaris is). Bijzonderheden uit de vergaderingen van de onderwijscommissies van de verschillende opleidingen worden besproken in het MT-overleg (= overleg van het vestigingsmanagement = directeur en teamleiders). HELICON OPLEIDINGEN 126

127 Examencommissie Zie Examenreglement. HELICON OPLEIDINGEN 127

128 Bijlage 3 Aanvraag voor de onderwijscommissie Waar dient dit formulier voor? Wil je een aanvraag indienen bij de onderwijscommissie, bijvoorbeeld omdat je vrijstelling voor een onderwijsonderdeel wilt? Vul dan onderstaand formulier digitaal in. In te vullen door de school Datum ontvangst: Waar lever je het formulier in? Stuur dit formulier samen met de bijbehorende bewijsstukken naar de onderwijscommissie van jouw opleiding of lever het in bij de administratie. Alleen volledig ingevulde formulieren worden in behandeling genomen. 1. Vul je persoonlijke gegevens in: Persoonlijke gegevens Voornaam Achternaam Straat en huisnummer Postcode en woonplaats Mobiel nummer Telefoonnummer adres Naam opleiding Klas / groep HELICON OPLEIDINGEN 128

129 2. Kruis hieronder of op de volgende bladzijde aan welke aanvraag je wilt indienen en geef uitleg als daar om gevraagd wordt in het formulier (* doorhalen wat niet van toepassing is): Aanvraag voor onderwijscommissie Aanvraag om een of meer onderwijsvrijstellingen te verlenen voor de: Aanvraag om eerder toegelaten te worden tot het examen en aanvraag om daarbij: vrijstelling te krijgen voor de nog geprogrammeerde delen van het opleidingsprogramma de mogelijkheid te krijgen zelfstandig via een ander of sneller traject de nog geprogrammeerde kennis en vaardigheden te verwerven (s.v.p. zelf traject aangeven). Een andere aanvraag namelijk: Voeg bij dit formulier een kopie van alle bewijsstukken die relevant zijn voor je aanvraag. Zorg ervoor dat je voor jezelf een kopie makt van alle documenten die je inlevert! 3. Hoeveel bijlagen heb je bij dit formulier gevoegd? Bij te voegen bewijsstukken bijlagen 4. Vul onderstaande verklaring in. Laat ook een ouder / verzorger ondertekenen als je op de datum van het indienen van de aanvraag nog geen 18 jaar bent. Ik bevestig dat alle gegevens in dit formulier naar waarheid zijn ingevuld Datum dag maand jaar Handtekening leerling: Handtekening ouder / verzorger: HELICON OPLEIDINGEN 129

130 Bijlage 4 Aanvraag voor de examencommissie In te vullen door school Datum ontvangst: Waar dient dit formulier voor? Wil je een aanvraag indienen bij de examencommissie, bijvoorbeeld omdat je vrijstelling voor een examenonderdeel wilt? Vul dan onderstaand formulier digitaal in. Zorg dat je ingelogd bent op MijnHelicon. De link naar de OER (de Onderwijs- en Examenregeling) op Vibe, waar soms naar verwezen wordt, vindt je hier (Ctrl-klik): Waar lever je het formulier in? Stuur dit formulier samen met de bijbehorende bewijsstukken naar de examencoördinator van jouw opleiding. De examencoördinator controleert het formulier op volledigheid en stuurt het door de examencommissie. Alleen volledig ingevulde formulieren worden in behandeling genomen. 1. Vul je persoonlijke gegevens in: Ov-nummer (laatste 5 cijfers van je pasje): Voornaam Persoonlijke gegevens Achternaam Straat en huisnummer Postcode en woonplaats Mobiel nummer Telefoonnummer adres Naam opleiding Klas / groep HELICON OPLEIDINGEN 130

131 2. Aanvraag aan de examencommissie Kruis hieronder of op de volgende bladzijden aan welke aanvraag je wilt indienen, op welk niveau en geef uitleg als daar om gevraagd wordt in het formulier: Aanvraag om een of meer examenvrijstellingen te verlenen voor: Nederlands Luisteren, niveau: 2F 3F Nederlands Lezen, niveau: 2F 3F Nederlands Gesprek voeren, niveau: 2F 3F Nederlands Spreken, niveau: 2F 3F Nederlands Schrijven, niveau: 2F 3F Rekenen Getallen, niveau: 2F 3F Rekenen Verhoudingen, niveau: 2F 3F Rekenen Meten en meetkunde, niveau: 2F 3F Rekenen Verbanden, niveau: 2F 3F 1 e Moderne Vreemde Taal (MVT): Engels A1 A2 B1 B2 Engels Luisteren, niveau: Engels Lezen, niveau: Engels Gesprek voeren, niveau: Engels Spreken, niveau: Engels Schrijven, niveau: Kerntaak / kerntaken: Beroepsgericht examen (Proeve, werkprocesexamen etc.): Aanvragen moeten worden ingediend minimaal vier werkweken voor het eerste examen waarop de aanvraag van toepassing is. Aanvraag om toestemming te verlenen om examen te doen op een hoger referentieniveau dan het voor de opleiding vereiste referentieniveau: Nederlands Luisteren, niveau: 3F Nederlands Lezen, niveau: 3F Nederlands Gesprek voeren, niveau: 3F Nederlands Spreken, niveau: 3F Nederlands Schrijven, niveau: 3F Positief advies docent: ja / nee* Naam docent: Handtekening docent: Aanvragen moeten worden ingediend minimaal vier werkweken voor het eerste examen waarop de aanvraag van toepassing is. HELICON OPLEIDINGEN 131

132 Rekenen Getallen, niveau: Rekenen Verhoudingen, niveau: Rekenen Meten en meetkunde, niveau: Rekenen Verbanden, niveau: 3F 3F 3F 3F Positief advies docent: ja / nee* Naam docent: Handtekening docent: 1 e Moderne Vreemde Taal (MVT): Engels A1 A2 B1 B2 Engels Luisteren, niveau: Engels Lezen, niveau: Engels Gesprek voeren, niveau: Engels Spreken, niveau: Engels Schrijven, niveau: Positief advies docent: ja / nee* Naam docent: Handtekening docent: 2 e Moderne Vreemde Taal (MVT): Duits Spaans Op niveau: A1 A2 B1 B2 2 e MVT Luisteren, niveau: 2 e MVT Lezen, niveau: 2 e MVT Gesprek voeren, niveau: 2 e MVT Spreken, niveau: 2 e MVT Schrijven, niveau: Positief advies docent: ja / nee* Naam docent: Handtekening docent: Aanvragen moeten worden ingediend minimaal vier werkweken voor het eerste examen waarop de aanvraag van toepassing is. HELICON OPLEIDINGEN 132

133 Aanvraag tot een aangepaste wijze van examineren in verband met een beperking namelijk: Aanvragen moeten worden ingediend minimaal vier werkweken voor het eerste examen waarop de aanvraag van toepassing is. Aanvraag tot een aangepaste wijze van examineren, omdat je minder dan zes jaar onderwijs in Nederland hebt gevolgd en de Nederlandse taal niet je moedertaal is. Aanvragen moeten worden ingediend minimaal vier werkweken voor het eerste examen waarop de aanvraag van toepassing is. Aanvraag tot toepassen van de hardheidsclausule door de centrale examencommissie voor het verlenen van vrijstelling op basis van een resultaat van een pilotexamen bij een andere opleiding, omdat: Aanvragen moeten worden ingediend zodra duidelijk is dat er sprake is van een andere opleiding, bijvoorbeeld als blijkt dat niveau 3 niet haalbaar is en je uit wilt stromen op niveau 2 en je het resultaat van het pilotexamen dat je behaald hebt in niveau 3 mee wilt nemen naar niveau 2 (niveau 2 is dan de andere opleiding). Zie voor meer informatie blz. 78 in de OER. Een overlaponderzoek te laten doen om vast te stellen of het mogelijk is met de behaalde examenresultaten in aanmerking te komen voor een verwant diploma of een verwant diploma op een lager niveau. Zie voor de voorwaarden en meer informatie. Lees blz. 89 van de OER. Een andere aanvraag namelijk: 3. Hoeveel bijlagen heb je bij dit formulier gevoegd? Ondertekening Bijlagen: Bij te voegen bewijsstukken HELICON OPLEIDINGEN 133

134 4. Vul onderstaande verklaring in. Laat ook een ouder/verzorger ondertekenen als je op de datum van het indienen van de aanvraag nog geen 18 jaar bent. Ik bevestig dat alle gegevens in dit formulier naar waarheid zijn ingevuld Datum: dag maand jaar Handtekening leerling: Handtekening ouder/verzorger: HELICON OPLEIDINGEN 134

135 Bijlage 5 Aanvraag voor de examenorganisatie In te vullen door school Datum ontvangst: Waar dient dit formulier voor? Wil je een aanvraag indienen bij de examenorganisatie, bijvoorbeeld omdat je een testimonium voor een extra examenvak wilt ontvangen? Vul dan onderstaand formulier digitaal in. Zorg dat je ingelogd bent op MijnHelicon. De link naar de OER (de Onderwijs- en Examenregeling) op Vibe, waar soms naar verwezen wordt, vindt je hier (Ctrl-klik): Waar lever je het formulier in? Stuur dit formulier samen met de bijbehorende bewijsstukken naar de examencoördinator van jouw opleiding. Alleen volledig ingevulde formulieren worden in behandeling genomen. 1. Vul je persoonlijke gegevens in: Ov-nummer (laatste 5 cijfers van je pasje): Voornaam: Persoonlijke gegevens Achternaam: Straat en huisnummer: Postcode en woonplaats: Mobiel nummer: Telefoonnummer: adres: Naam opleiding: Klas/groep: HELICON OPLEIDINGEN 135

136 2. Aanvraag voor de examenorganisatie Kruis hieronder of op de volgende bladzijde aan welke aanvraag je wilt indienen, op welk niveau en geef uitleg als daar om gevraagd wordt in het formulier: Aanvraag voor toestemming voor terugtrekking van het examen, omdat: Aanvragen moeten worden ingediend binnen vijf werkdagen nadat je bent toegelaten tot het examen(onderdeel). Aanvraag om toegelaten te worden tot een herexamen in verband met het missen van de eerste gelegenheid vanwege verhindering door ziekte of overmacht. Gemiste eerste gelegenheid betrof examen(onderdeel): Reden van verhindering: Aanvragen moeten worden ingediend binnen twee werkdagen nadat je de eerste gelegenheid hebt gemist. Examen af te leggen in een extra vak, namelijk het vak: Reden: Aanvragen moeten worden ingediend minimaal vier werkweken voor het eerste examen waarop de aanvraag van toepassing is. Let op: aan een examen in een extra vak zijn kosten verbonden. Lees blz.123 in de OER. Aanvraag tot een aangepaste wijze van examineren in verband met topsportstatus namelijk: Aanvragen moeten worden ingediend minimaal vier werkweken voor het eerste examen waarop de aanvraag van toepassing is. HELICON OPLEIDINGEN 136

137 Bij het diploma een testimonium uit te reiken met de resultaten van het examen rekenen 2A / 2A ER* Bij het diploma een testimonium uit te reiken met de resultaten van het examen rekenen op niveau: 2F / 3F* (voor leerlingen die rekenen op 2F én 3F hebben afgelegd) Bij het diploma een testimonium uit te reiken met de resultaten van het examen Nederlands op niveau: 2F / 3F* (voor leerlingen die Nederlands op 2F én 3F hebben afgelegd) Bij het diploma een testimonium uit te reiken met de resultaten van het examen Engels op niveau: A1 A2 B1 B2 Engels Luisteren, niveau: Engels Lezen, niveau: Engels Gesprek voeren, niveau: Engels Spreken, niveau: Engels Schrijven, niveau: (voor leerlingen die Engels op twee niveaus hebben afgelegd) Bij het diploma een testimonium uit te reiken met de resultaten van het examen 2 e Moderne Vreemde Taal (MVT): Duits Spaans op niveau: A1 A2 B1 B2 2 e MVT Luisteren, niveau: 2 e MVT Lezen, niveau: 2 e MVT Gesprek voeren, niveau: 2 e MVT Spreken, niveau: 2 e MVT Schrijven, niveau: (voor leerlingen die de 2 e Moderne Vreemde Taal op twee niveaus hebben afgelegd) Aanvragen kan tot uiterlijk vier werkweken voor de diplomauitreiking. *S.v.p. doorhalen wat van toepassing is. Toegelaten te worden tot een tweede herexamen, omdat: Aanvragen moeten worden ingediend uiterlijk twee werkweken nadat je de uitslag van het eerste herexamen hebt ontvangen. Let op: aan een tweede herexamen zijn kosten verbonden. Lees blz.123 in de OER. Door te gaan voor hetzelfde diploma als BOL-leerling Door te gaan voor hetzelfde diploma als BBL-leerling Door te gaan voor hetzelfde diploma als examendeelnemer. Aanvragen moeten worden ingediend uiterlijk twee werkweken nadat je het bericht hebt ontvangen dat je gezakt bent. Zie voor de voorwaarden en meer informatie, blz. 87 t/m 89 van de OER. HELICON OPLEIDINGEN 137

138 Een andere aanvraag namelijk: 3. Hoeveel bijlagen heb je bij dit formulier gevoegd? Ondertekening Bijlagen: Bij te voegen bewijsstukken 4. Vul onderstaande verklaring in. Laat ook een ouder/verzorger ondertekenen als je op de datum van het indienen van de aanvraag nog geen 18 jaar bent. Ik bevestig dat alle gegevens in dit formulier naar waarheid zijn ingevuld Datum: dag maand jaar Handtekening leerling: Handtekening ouder/verzorger: HELICON OPLEIDINGEN 138

139 Bijlage 6 Rekenvoorbeelden onderwijstijd bij niet-volledig laatste studiejaar Duurt het laatste studiejaar van een niveau 2 of 3 opleiding, gerekend vanaf 1 september en afgerond naar boven op hele maanden, korter dan 10 maanden? Dan worden het aantal uren begeleide onderwijstijd (BOT) en beroepspraktijkvorming (BPV) in het laatste studiejaar evenredig verlaagd met 1/10 van de urennorm per vervallen maand. Voor niveau 4 opleidingen, waarvan de Minister van Onderwijs bepaalt dat deze langer mogen duren dan 3 jaar, wordt het onderwijsprogramma naar evenredigheid verhoogd met 1/10 van de urennorm voor uren BOT en BPV per ingeschreven maand bovenop de 3 jaar. Hieronder volgen een aantal rekenvoorbeelden: Er is een wettelijke minimumeis voor het aantal BOT-uren, voor het aantal BPV-uren en voor het aantal uren BOT en BPV samen. Bovenop het wettelijk minimum moet minimaal 2,5% gepland worden voor uitval / verzuim. Dit is een eis van de Minister van Onderwijs. Voor een BOL-opleiding, gestart op of na 1 augustus 2014, met de reguliere studieduur van 3 jaar ziet het er volgt uit: Mbo-opleidingen van 3 jaar BOT Jaar Jaar 2 Jaar 3 (volledig jaar) BOL Ten minste BPV BOT en BPV samen Totaal Voor een BOL-opleiding, gestart op of na 1 augustus 2014, met een verkorte studieduur van 2,5 jaar ziet het er volgt uit: Mbo-opleidingen van 2,5 jaar BOT Jaar Jaar 2 Jaar 3 = 6 maanden BOL Ten minste BPV BOT en BPV samen Totaal HELICON OPLEIDINGEN 139

140 Toelichting Bij een 3-jarige opleiding zijn er totaal BOT-uren. Omdat de opleiding een half jaar korter duurt, valt 1/6 deel van de opleiding weg. Het aantal BOT-uren wordt dan Het aantal BPV-uren wordt met 1/6 deel verminderd naar 769. Het totaalaantal uren (BOT en BPV samen) wordt met 1/6 deel verminderd naar uur BOT en 769 uur BPV zijn wettelijke minima + 2,5% extra i.v.m. uitval / verzuim. Bij elkaar opgeteld is dat uur. Er moet dus nog 256 bijgepland worden om aan uur BOT en BPV samen te komen. Dat kan 256 uur BPV zijn, 256 uur BOT of een combinatie van BPV- en BOT-uren. BOL-opleiding, gestart op of na 1 augustus 2014, met een verkorte studieduur van 2 jaar: Mbo-opleidingen van 2 jaar BOT Jaar Jaar 2 BOL Ten minste BPV BOT en BPV samen Totaal Toelichting Bij een 2-jarige opleiding zijn er totaal BOT-uren. Omdat de opleiding een jaar korter duurt, valt 1/3 deel van de opleiding weg. Het aantal BOT-uren wordt dan Het aantal BPV-uren wordt met 1/3 deel verminderd naar 615. Het totaalaantal uren (BOT en BPV samen) wordt met 1/3 deel verminderd naar uur BOT en 615 uur BPV zijn wettelijke minima + 2,5% extra i.v.m. uitval / verzuim. Bij elkaar opgeteld is dat uur. Er moet dus nog 205 bijgepland worden om aan uur BOT en BPV samen te komen. Dat kan 205 uur BPV zijn, 205 uur BOT of een combinatie van BPV- en BOTuren. Rekenvoorbeelden BBL-opleidingen: Voor BBL-opleidingen geldt het volgende per studiejaar (wettelijk minimum + 2,5% extra voor uitval / verzuim): BBL-opleidingen BOT Per studiejaar Ten minste BPV BOT en BPV samen Volledig jaar Bij een laatste jaar met een opleidingsduur van minder dan 10 maanden geldt de urennorm naar rato. De rekeneenheid is 1/10 per maand. Per extra maand moet het volgende gepland worden (wettelijk minimum + 2,5% extra voor uitval / verzuim): HELICON OPLEIDINGEN 140

141 BBL-opleidingen met onvolledig laatste studiejaar Ten minste BOT BPV BOT en BPV samen 1 extra maand extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden Bij opleidingen met veel risico op uitval verzuim hanteren we een marge van 10% extra voor uitval / verzuim. Te denken valt hierbij aan entreeopleidingen (voorheen niveau 1) / opleidingen in het kader van re-integratietrajecten. Per extra maand moet dan het volgende gepland worden (wettelijk minimum + 10% extra voor uitval / verzuim): BBL-opleidingen met onvolledig laatste studiejaar BOT Ten minste BPV BOT en BPV samen 1 extra maand extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden extra maanden HELICON OPLEIDINGEN 141

142 Bijlage 7 Urenverdeling BKS-opleidingen BKS-opleidingen bestaan uit de volgende delen: AVO: Nederlands, rekenen en niveau 4 ook Engels* *Indien Engels niet in het kwalificatiedossier van een opleiding zit, zijn er twee opties: 1. Engels wordt wel aangeboden, leerlingen doen er geen examen in 2. Engels wordt niet aangeboden. De uren Engels worden toegevoegd aan de beroepsgerichte uren LOB: Studieloopbaanbegeleidingsuren en mentor- / coachuren Beroepsgericht, incl. beroepsondersteunend en 2e Moderne Vreemde Taal Beroepspraktijkvorming (BPV) Onderstaande kaders zijn incl. 2,5% extra voor uitval / verzuim. Dit zijn de minimaal in te plannen uren. BBL-opleiding per studiejaar: Begeleide onderwijstijd BPV (minimaal) 205 K.U. 670 K.U. Totaal = 875 Entreeopleiding (voorheen niveau 1) BOL: Begeleide onderwijstijd BPV (minimaal) 615 K.U. 410 K.U. Totaal = 1025 Het aantal uren begeleide onderwijstijd (BOT) van 615 is het minimum. Is het voor (groepen) leerlingen beter om meer uren BOT te volgen en minder BPV te doen? Dan kan in het kader van maatwerk het aantal BPV-uren worden verminderd en het aantal uren BOT worden verhoogd. HELICON OPLEIDINGEN 142

143 2-jarige basisberoepsopleiding (niveau 2) BOL: COE = Centraal Ontwikkeld Examen Basisberoepsopleiding (38 weken per jaar) Leerjaar 1 AVO: 38 uur Nederlands (NL) 38 uur Engels (EN) niet alle niveau 2 CREBO s 38 uur rekenen (RE) 38 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 38 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 38 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) Let op: plan je minder BPV dan 300? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. 152 K.U. 76 K.U. 497 K.U. 300 K.U. Marge: Totaal = Basisberoepsopleiding (36 weken per jaar) Tijdvak CITO 2F examens in P3, her in P4 Leerjaar 2 AVO: 16 uur Nederlands (NL) 16 uur Engels (EN) niet alle niveau 2 CREBO s 16 uur rekenen (RE) 16 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 36 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 36 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) incl. examen-bpv van 2 weken Let op: plan je minder BPV dan 469? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. 64 K.U. 72 K.U. 420 K.U. 469 K.U. Examen-BPV = 80 uur. Marge voor de andere BPV: Totaal = 1025 HELICON OPLEIDINGEN 143

144 2-jarige vakopleiding (niveau 3) BOL: COE = Centraal Ontwikkeld Examen Vakopleiding en middenkaderopleiding (38 weken per jaar) Leerjaar 1 AVO: 38 uur Nederlands (NL) 38 uur Engels (EN) niet alle niveau 3 CREBO s, wel alle niveau 4 38 uur rekenen (RE) 38 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 38 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 38 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) Let op: plan je minder BPV dan 300? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. 152 K.U. 76 K.U. 497 K.U. 300 K.U. Marge: Totaal = Leerjaar 2 Vakopleiding (36 weken per jaar) Tijdvak CITO 2F examens P3, her in P4 AVO: 16 uur Nederlands (NL) 16 uur Engels (EN) niet alle niveau 3 CREBO s 16 uur rekenen (RE) 16 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 36 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 36 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) incl. examen-bpv van 4 weken Let op: plan je minder BPV dan 469? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. 64 K.U. 72 K.U. 420 K.U. 469 K.U. Examen-BPV = 160 uur. Marge voor de andere BPV: Totaal = 1025 HELICON OPLEIDINGEN 144

145 3-jarige vakopleiding (niveau 3) BOL: COE = Centraal Ontwikkeld Examen Zie voor leerjaar 1 het overzicht van de 2-jarige vakopleiding BOL. Vakopleiding (38 weken per jaar) Tijdvak CITO 2F examens week 10 (eerdere tijdvakken mogen niet, omdat min. helft looptijd OOK verstreken moet zijn) met een her in week 19 Leerjaar 2 AVO: 24 uur Nederlands (NL) 24 uur Engels (EN) niet alle niveau 3 CREBO s 24 uur rekenen (RE) 24 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 38 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 38 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) Let op: plan je minder BPV dan 410? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. 96 K.U. 76 K.U. 443 K.U. 410 K.U. Marge: Totaal = 1025 Vakopleiding (36 weken per jaar) Leerjaar 3 AVO: 36 uur Engels (EN) niet alle niveau 3 CREBO s LOB en Burgerschap: 36 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 36 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) incl. examen-bpv van 4 weken Let op: plan je minder BPV dan 520? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. 36 K.U. 72 K.U. 397 K.U. 520 K.U. Examen-BPV = 160 uur. Marge voor de andere BPV: Totaal = 1025 HELICON OPLEIDINGEN 145

146 3-jarige middenkaderopleiding (niveau 4) BOL: COE = Centraal Ontwikkeld Examen Zie voor leerjaar 1 het overzicht van de 2-jarige vakopleiding BOL. Middenkaderopleiding (38 weken per jaar) Leerjaar 2 AVO: 38 uur Nederlands (NL) 38 uur Engels (EN) alle niveau 4 CREBO s 38 uur rekenen (RE) 38 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 38 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 38 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) Let op: plan je minder BPV dan 337? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. Totaal 152 K.U. 76 K.U. 460 K.U. 337 K.U. Marge: = 1026 Leerjaar 3 Middenkaderopleiding (36 weken per jaar) Tijdvak CITO 3F examens week 5 met een her in week 13 AVO: 18 uur Nederlands (NL) 18 uur Engels (EN) alle niveau 4 CREBO s 18 uur rekenen (RE) 18 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 36 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 36 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) incl. examen-bpv van 8 weken Let op: plan je minder BPV dan 593? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. Totaal 72 K.U. 72 K.U. 288 K.U. 593 K.U. Examen-BPV = 320 uur. Marge voor de andere BPV: = 1025 HELICON OPLEIDINGEN 146

147 4-jarige middenkaderopleiding (niveau 4) BOL: COE = Centraal Ontwikkeld Examen Zie voor leerjaar 1 het overzicht van de 2-jarige vakopleiding BOL. Middenkaderopleiding (38 weken per jaar) Leerjaar 2 AVO: 38 uur Nederlands (NL) 38 uur Engels (EN) alle niveau 4 CREBO s 38 uur rekenen (RE) 38 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 38 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 38 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) Let op: plan je minder BPV dan 400? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. Totaal 152 K.U. 76 K.U. 397 K.U. 400 K.U. Marge: = 1025 Leerjaar 3 Middenkaderopleiding (38 weken per jaar) Tijdvak CITO 3F examens week 4 met een her in week 14 AVO: 18 uur Nederlands (NL) 18 uur Engels (EN) alle niveau 4 CREBO s 18 uur rekenen (RE) 18 uur vrij in te vullen met NL / EN / RE LOB en Burgerschap: 38 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 38 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) Let op: plan je minder BPV dan 400? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. Totaal 72 K.U. 76 K.U. 477 K.U. 400 K.U. Marge: = 1025 HELICON OPLEIDINGEN 147

148 Middenkaderopleiding (36 weken per jaar) Leerjaar 4 LOB en Burgerschap: 36 uur SLB (Studieloopbaanbegeleiding) 36 uur mentor / coach Beroepsgericht deel (incl. beroepsondersteunende vakken en evt. 2 e MVT) BPV (minimaal) incl. examen-bpv van 8 weken Let op: plan je minder BPV dan 591? Dan meer BOT plannen. Totaal BOT+BPV moet min uur per leerjaar zijn. Totaal 72 K.U. 362 K.U. 591 K.U. Examen-BPV = 320 uur. Marge voor de andere BPV: = 1025 Alleen bij middenkaderopleidingen (niveau 4): In schooljaar konden leerlingen van niveau 4 in het 2 e leerjaar op basis van goede resultaten het rekenexamen afleggen in P5 (juni 2017). Deze leerlingen hebben in schooljaar avolesuur minder en hebben 1 lesuur beroepsgericht meer. Dit is een pilot en betreft niet alle leerlingen. HELICON OPLEIDINGEN 148

149 Bijlage 8 Urenverdeling HKS-opleidingen Algemeen Voor een gehele opleiding verhouden de verschillende 'delen' van onderwijs zich als volgt tot elkaar (richtlijn): één schooljaar bestaat uit studiebelastingsuren (SBU); de verhouding basis (50%), profiel (35%) en keuzedelen (15%) heeft betrekking op de studiebelastingsuren (SBU); studiebelastingsuren zijn opgebouwd uit een onderwijsdeel en zelfstudie; het onderwijsdeel bestaat uit begeleide onderwijstijd (BOT) en BPV; begeleide onderwijstijd (BOT) bestaat uit theorie, praktijk en excursie. Inhoud HKS-opleidingen bestaan uit de volgende delen: AVO: Nederlands, rekenen en niveau 4 ook Engels LOB en Burgerschap: Studieloopbaanbegeleidingsuren en mentor- / coachuren Integrale beroepssituaties (IBS en) en ondersteunende vakken Beroepspraktijkvorming (BPV) Keuzedelen Uren Onderstaande kaders zijn incl. 2,5% extra voor uitval / verzuim. Hieronder staan de minimaal in te plannen uren begeleide onderwijstijd (BOT) en beroepspraktijkvorming (BPV), in klokuren per jaar: HELICON OPLEIDINGEN 149

150 Hieronder staan de minimaal in te plannen uren begeleide onderwijstijd, in klokuren per jaar: HELICON OPLEIDINGEN 150

151 Bijlage 9 Kwalificatie-eisen Loopbaan & Burgerschap De eisen voor Loopbaan & Burgerschap zijn beschreven in het document Kwalificatie-eisen loopbaan en burgerschap. Hieronder staat een samenvatting. Met het onderdeel Loopbaan wordt bedoeld Loopbaanoriëntatie en ontwikkeling. Dit onderdeel zorgt ervoor dat je tijdens je opleiding leert om: sturing te geven aan je eigen loopbaan en betekenisvol werk of vervolgonderwijs te vinden dat aansluit op wat je goed kunt en op wat je leuk en belangrijk vindt. Het is de bedoeling dat je tijdens je opleiding leert weloverwogen keuzes te maken en leert te bepalen welke vervolgstappen je moet zetten om gemaakte keuzes voor elkaar te krijgen. De volgende onderdelen komen aan bod bij het onderdeel Loopbaan: Loopbaan & Burgerschap, onderdeel Loopbaan Capaciteitenreflectie Motievenreflectie Werkexploratie Loopbaansturing Netwerken Wat kan ik? Wat wil ik? Waar kan ik dat doen? Hoe doe ik dat? Wie kan mij daarbij helpen? In het onderdeel Burgerschap leer je tijdens je opleidingen dingen die je nodig hebt om te kunnen functioneren als burger in de maatschappij. De volgende onderdelen komen aan bod bij het onderdeel Burgerschap: Loopbaan & Burgerschap, onderdeel Burgerschap Politiek-juridische dimensie Meedoen in het politieke domein, bijvoorbeeld stemmen en meepraten over onderwerpen als duurzaamheid, veiligheid, verschillen tussen culturen en levensbeschouwing Economische dimensie Functioneren als werknemer en als consument Sociaal-maatschappelijke dimensie Meedoen in sociale verbanden, onder andere kenmerken van verschillende (sub)culturen in Nederland kennen, respect voor verschillen en culturele verscheidenheid Vitaal burgerschap Zorgen voor je eigen gezondheid HELICON OPLEIDINGEN 151

152 Kritische denkvaardigheden (voor leerlingen die op of na 1 augustus 2016 met een opleiding zijn begonnen) Informatie(-bronnen) op waarde weten te schatten. Daarbij verschil kunnen maken tussen argumenten, beweringen, feiten en aannames. Het perspectief van een ander kunnen innemen. Kunnen nadenken over hoe eigen opvattingen, beslissingen en handelingen tot stand komen. Om in aanmerking te komen voor een diploma moet je hebben voldaan aan de inspanningsverplichting voor Loopbaan & Burgerschap. HELICON OPLEIDINGEN 152

153 Bijlage 10 Examenplan - BKS Examenjaar CREBO CREBO Niveau Kwalificatiedossier Kwalificatie Beroepsproeve Kerntaak Bestaat uit onderstaande werkprocessen: Oordeel kerntaak 1: * Onvoldoende: minder dan 3 werkprocessen behaald * Voldoende: 3 werkprocessen behaald * Goed: 4 werkprocessen behaald Kerntaak Bestaat uit onderstaande werkprocessen: Oordeel kerntaak 2: * Onvoldoende: minder dan 4 werkprocessen behaald * Voldoende: 4 werkprocessen behaald * Goed: 5 werkprocessen behaald Competenties: A. Beslissen en activiteiten initiëren B. Aansturen C. Begeleiden D. Aandacht en begrip tonen Etc. Etc. HELICON OPLEIDINGEN 153

154 Oordeel competenties: * Onvoldoende: minder competenties behaald * Voldoende: competenties behaald * competenties behaald Eindoordeel beroepsproeve: * Behaald: alle oordelen (= kerntaken / competenties) minimaal Voldoende * Niet behaald: een of meer oordelen (= kerntaken / competenties) Onvoldoende 1e Moderne Vreemde Taal (MVT) Niveau 4: Engels Niveau 2 en 3 (indien 1 e MVT in het kwalificatiedossier): Engels of Duits, als in het kwalificatiedossier niet is voorgeschreven verplicht Engels Eis Vaardigheid A2 Luisteren A1 Lezen A2 Gesprek voeren A2 Spreken A1 Schrijven Digitaal examen 1e MVT Luisteren Digitaal examen 1e MVT Lezen Voor niveau 4 is Engels Luisteren en Lezen 1 examen Examen 1e MVT Gesprek voeren / Spreken Digitaal examen 1e MVT Schrijven EINDOORDEEL EXAMEN 1e MVT: Voor 1 e MVT niveau 2 en 3 geldt het volgende: 1. De examens Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven leveren elk een cijfer op. (afgerond op 1 decimaal*) 2. Deze vijf cijfers worden gemiddeld tot een cijfer en afgerond op een heel cijfer*. Dat is je eindcijfer voor 1 e MVT. *afgerond naar beneden als eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is, afgerond naar boven als eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. Vanaf geldt voor Engels niveau 4 het volgende: Het eindcijfer voor Engels komt als volgt tot stand: 1. Er is een cijfer voor Luisteren en Lezen samen (cijfer met 1 decimaal). 2. De examens Gesprek voeren, Spreken en Schrijven leveren elk een cijfer op. Deze drie cijfers worden gemiddeld tot een cijfer (afgerond op 1 decimaal*). 3. Het cijfer voor Luisteren en Lezen wordt gemiddeld met het gemiddelde van Gesprek voeren, Spreken en Schrijven en wordt afgerond op een heel cijfer*. Dat is je eindcijfer voor Engels. *afgerond naar beneden als eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is, afgerond naar boven als eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. HELICON OPLEIDINGEN 154

155 2e Moderne Vreemde Taal (MVT) Niveau 4 (indien 2 e MVT in het kwalificatiedossier): Duits of Spaans Eis Vaardigheid A1 Luisteren A1 Lezen A2 Gesprek voeren A2 Spreken A1 Schrijven Digitaal examen 2e MVT Luisteren Digitaal examen 2e MVT Lezen Examen 2e MVT Gesprek voeren / Spreken Digitaal examen 2e MVT Schrijven EINDOORDEEL EXAMEN 2e MVT: 1. De examens Luisteren, Lezen, Gesprek voeren, Spreken en Schrijven leveren elk een cijfer op. (afgerond op 1 decimaal*) 2. Deze vijf cijfers worden gemiddeld tot een cijfer en afgerond op een heel cijfer*. Dat is je eindcijfer voor 2 e MVT. *afgerond naar beneden als eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is, afgerond naar boven als eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. Eis Vaardigheid rekenen 2F Getallen 2F Verhoudingen 2F Meten en meetkunde 2F Verbanden Digitaal rekenexamen EINDOORDEEL REKENEXAMEN: Het rekenexamen levert een cijfer* op. Dat is je eindcijfer voor rekenen. *afgerond naar beneden als eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is, afgerond naar boven als eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. Eis Vaardigheid Nederlands 2F Luisteren 2F Lezen 2F Gesprek voeren 2F Spreken 2F Schrijven Digitaal examen Nederlands Lezen en Luisteren Examen Nederlands Gesprek voeren / Spreken Digitaal examen Nederlands Schrijven HELICON OPLEIDINGEN 155

156 EINDOORDEEL EXAMEN: NEDERLANDS Het eindcijfer voor Nederlands komt als volgt tot stand: 4. Bij de entreeopleiding leveren de examens Luisteren en Lezen elk een cijfer op. Deze twee cijfers worden met elkaar gemiddeld (afgerond op 1 decimaal*). Bij de overige opleidingen is er een cijfer voor Luisteren en Lezen samen (cijfer met 1 decimaal). 5. De examens Gesprek voeren, Spreken en Schrijven leveren elk een cijfer op. Deze drie cijfers worden gemiddeld tot een cijfer (afgerond op 1 decimaal*). 6. Het cijfer voor Luisteren en Lezen wordt gemiddeld met het gemiddelde van Gesprek voeren, Spreken en Schrijven en wordt afgerond op een heel cijfer*. Dat is je eindcijfer voor Nederlands. *afgerond naar beneden als eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is, afgerond naar boven als eerste cijfer achter de komma een 5 of hoger is. Entreeopleiding: Slaag- / zakregeling rekenen en Nederlands schooljaar : Je kunt niet zakken op een onvoldoende voor Nederlands en / of rekenen. Je moet de examens wel afleggen. Niveau 2 en 3: Slaag- / zakregeling rekenen en Nederlands schooljaar : Je kunt niet zakken op een onvoldoende voor rekenen. Je moet het examen wel afleggen. Om diplomeerbaar te zijn moet je voor het examen Nederlands minimaal het eindcijfer vijf hebben behaald. Hoort er ook een Moderne Vreemde Taal bij je opleiding? Dan moet je daar minimaal het eindcijfer vijf voor behalen als je voor Nederlands minimaal het eindcijfer zes hebt behaald. Behaal je voor Nederlands het eindcijfer vijf? Dan moet je voor Moderne Vreemde Taal minimaal het eindcijfer zes behalen. Niveau 4: Slaag- / zakregeling rekenen, Nederlands en Engels schooljaar : Om diplomeerbaar te zijn moet je: voor het examen Nederlands minimaal het eindcijfer zes hebben behaald en voor het examen Engels minimaal het eindcijfer vijf of andersom het examen rekenen hebben afgelegd Hoort er ook een 2 e Moderne Vreemde Taal bij je opleiding? Dan moet je daar minimaal het eindcijfer vijf voor behalen als je voor Nederlands en voor Engels minimaal het eindcijfer zes hebt behaald. Behaal je voor of Nederlands of Engels het eindcijfer vijf? Dan moet je voor 2 e Moderne Vreemde Taal minimaal het eindcijfer zes behalen. HELICON OPLEIDINGEN 156

157 Bijlage 11 Formulier Beoordeling examen-bpv Beoordeling examen-bpv Tijdens de examen-bpv werkt de kandidaat aan het examendossier. Daarbij is de kandidaat bezig met onderstaande werkprocessen, die tijdens het praktijkexamen niet altijd aan bod kunnen komen. Het examen-bpv-bedrijf beoordeelt onderstaande werkprocessen volgens de Helicon-exameneisen. Voor zover mogelijk beoordeelt een ander dan degene die de kandidaat tijdens de examen-bpv heeft begeleid. Verder verklaart ondergetekende, namens het examen-bpv-bedrijf, dat: de kandidaat zelfstandig aan het examendossier heeft gewerkt; de kandidaat voldoende tijd heeft gekregen om aan het examendossier te werken; dit formulier met de kandidaat is besproken. De kandidaat tekent dit formulier voor gezien en voegt dit toe aan het examendossier. Bij elk werkproces eenmaal een zetten in de kolom o v of n.v.t.. Dus niet per onderdeel ( ) invullen. Werkprocessen Exameneis o v n.v.t. Eventuele opmerkingen / adviezen: Datum Naam Examen-bpv-bedrijf Ingevuld door Naam/handtekening Examenkandidaat Naam/handtekening / / HELICON OPLEIDINGEN 157