UW BEHANDELING MET TAXOL NA HET EC-SCHEMA

Transcriptie

1 UW BEHANDELING MET TAXOL NA HET EC-SCHEMA KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_seno_041

2 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Hoe verloopt uw behandeling met Taxol? 4 03 Welke bijwerkingen kan ik verwachten en wat kan ik eraan doen? 8 04 Aandachtspunten bij inname medicatie en voedingsmiddelen Wanneer moet ik contact opnemen met het ziekenhuis? 16 Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 2

3 01 INLEIDING Van uw oncoloog heeft u vernomen dat uw chemotherapie bestaat uit een behandeling met één product, Taxol. Deze brochure beschrijft hoe de planning is van het Taxol schema, welke bijwerkingen u kan verwachten en wat u hiertegen kan doen. Tijdens uw behandeling staat een volledig team voor u klaar. Dat bestaat uit artsen, de verpleegkundig consulenten, de verpleegkundigen van de dagkliniek Medische Oncologie, de psychologen, sociaal werkers en diëtisten. Aarzel niet om hen om hulp te vragen. Deze brochure helpt u bij het omgaan met de bijwerkingen. De groene tekst zijn tips die u kunnen helpen. De rode tekst geeft u meer uitleg over wat u het best niet doet. Hebt u nog vragen over een bepaalde klacht, noteer ze dan gerust. In een volgende consultatie zullen we die samen bespreken. Tijdens de consultatie bij de medisch oncoloog is het belangrijk om te vermelden welke andere geneesmiddelen u neemt. Deze kunnen misschien de werking van de chemotherapie beïnvloeden. Gelieve al uw medicatie te vermelden, ook als het gaat om aspirines, voedingssupplementen, homeopathische middelen of vitaminetabletten. Tijdens de chemotherapie en de periode tot 1 week na de chemotherapie moet u met enkele voorzorgsmaatregelen rekening houden. Deze zijn belangrijk om uw omgeving te beschermen. Meer informatie hierover vindt u de brochure Voorzorgsmaatregelen tijdens de chemotherapie. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 3

4 02 HOE VERLOOPT UW BEHANDELING MET TAXOL? Praktisch verloop De behandelingen vinden plaats in dagopname op de dagkliniek Medische Oncologie (ingang 50 route 612). U hoeft vooraf niet nuchter te zijn, een lichte maaltijd die dag kan aangewezen zijn om misselijkheid te voorkomen. U hoeft geen slaapkledij mee te brengen, het is een dagbehandeling. Bij uw aankomst in het ziekenhuis moet u zich steeds aanmelden aan de kassa (ingang 50 - route ). Ook bij alle volgende behandelingen moet u zich daar aanmelden. U kan daar kiezen voor een één- of tweepersoonskamer. Na de inschrijving meldt u zich aan de receptie van de dagkliniek. Geef daar de documenten af die u meekreeg aan de kassa. De Taxol -kuren worden wekelijks of 2-wekelijks toegediend, uw arts zal deze keuze maken afhankelijk van uw algemene conditie. Voor deze kuur met Taxol is er geen verpleegkundig spreekuur (of dag -1) nodig. Uw bloedwaarden worden gecontroleerd de dag dat de chemo zal toegediend worden. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 4

5 o Wekelijks Taxol -schema De kuur wordt één keer per week toegediend en dit 12 maal na elkaar. 1 kuur duurt dus 7 dagen. In principe zal u dus elke week op dezelfde dag de chemotherapie toegediend krijgen, op voorwaarde dat uw bloedwaarden en uw algemene toestand in orde zijn. Indien dit niet het geval is, dan kan de toediening een week uitgesteld worden. Na 12 weken Taxol is uw behandeling met chemotherapie afgelopen. Na de behandeling krijgt u een controle afspraak bij de medisch oncoloog. Taxol Taxol Taxol Taxol Taxol Taxol... Dag 1 week 2 week3 week 4 week5 week 6 Einde week 13 Product Vorm Werking Tijdstip of tijdsduur 1 Dexamethasone 8 mg 1 tablet Algemeen tegen bijwerkingen 1 tablet ongeveer 12u vóór de start. Thuis innemen! 2 Fenistil 1mg 2 tabletten Allergische reacties voorkomen 1 uur innemen voor de toediening van de chemo. Dit geneesmiddel wordt op de dagkliniek gegeven. Het infuus wordt geplaatst 3 Aacidexam Infuus Preventief tegen bijwerkingen 15 min. 4 Taxol Infuus Chemotherapie 1 u. 5 Spoelvloeistof Infuus Leidingen spoelen 10 min. Het infuus wordt verwijderd 6 Litican 1 tablet Tegen de misselijkheid Preventief innemen tegen misselijkheid, tot 6 x/d. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 5

6 o 2-wekelijks Taxol -schema De kuren worden telkens om de 2 weken toegediend en dit 4 maal na elkaar. 1 kuur duurt dus 14 dagen en op deze eerste dag wordt de chemo toegediend. Een volgende kuur start in principe 2 weken later, op voorwaarde dat uw bloedwaarden en uw algemene toestand in orde zijn. Na 8 weken Taxol is uw behandeling met chemotherapie afgelopen. Na de behandeling krijgt u een controle afspraak bij de medisch oncoloog. Taxol Taxol Taxol Taxol Dag 1 week 2 week 4 week 6 Product Vorm Werking Tijdstip of tijdsduur Einde week 8 1 Dexamethasone 8 mg 1 tablet Algemeen tegen bijwerkingen 1 tablet ongeveer 12u vóór de start + 1 tablet 6u vóór de start. Thuis innemen! 2 Fenistil 1mg 2 tabletten Allergische reacties voorkomen 1 uur innemen voor de toediening van de chemo. Dit geneesmiddel wordt op de dagkliniek gegeven. Het infuus wordt geplaatst 3 Aacidexam Infuus Preventief tegen bijwerkingen 15 min. 4 Taxol Infuus Chemotherapie 1 u. 5 Spoelvloeistof Infuus Leidingen spoelen 10 min. Het infuus wordt verwijderd 6 Litican 1 tablet Tegen de misselijkheid Preventief innemen tegen misselijkheid, tot 6 x/d. 7 Tevagrastim of Lonquex Spuit Stimuleert de aanmaak van witte bloedcellen De dag na de Taxol zal een thuisverpleegkundige deze inspuiting geven. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 6

7 Bij inname van Fenistil mag u niet zelf rijden met de wagen. Het geneesmiddel kan slaperigheid veroorzaken. Laat u dus rijden naar het ziekenhuis tijdens deze behandeling. Als u alleen komt met wagen, neem dan de Fenistil pas in als u zich geparkeerd heeft in het UZ Gent. Toediening van groeifactoren bij te weinig witte bloedcellen Chemotherapie kan een daling van het aantal witte bloedcellen veroorzaken. De witte bloedcellen zijn belangrijk omdat ze uw lichaam helpen om infecties te bestrijden. Als het aantal witte bloedcellen te laag wordt en de kans op infecties toeneemt, kan uw arts groeifactoren voorschrijven. Deze medicatie ondersteunt de aanmaak van de witte bloedcellen in uw beenmerg en ze wordt onder de vorm van een inspuiting toegediend. Bij sommige kuren wordt deze inspuiting standaard toegediend op de dag na de (laatste) chemotoediening (minimum 24 uur en maximaal 72 uur nadien) onder de vorm van Tevagrastim of Lonquex. Bij andere kuren kan de arts om verschillende redenen beslissen deze inspuiting niet of op een later tijdstip toe te dienen. Bewaring van groeifactoren Groeifactoren moeten altijd in de koelkast bewaard worden. Als de inspuiting thuis wordt toegediend, geeft de arts u een voorschrift mee om de medicatie in de apotheek af te halen. Het kan ook zijn dat u de medicatie meekrijgt op de afdeling. In beide gevallen is het belangrijk om de medicatie in een koelzakje te transporteren en bij aankomst thuis meteen in de koelkast te leggen. De medicatie mag in geen geval opwarmen aangezien dit de werking kan aantasten. Mogelijke bijwerkingen Na de inspuiting is het normaal dat u spierpijn of botpijn kunt ervaren in de rug, het bekken of het borstbeen en dat u zich wat grieperig voelt. Welke medicatie u in deze situatie mag innemen, moet u steeds vooraf bespreken met uw arts. Neem geen medicatie zonder het advies van uw behandelende arts in te winnen. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 7

8 03 WELKE BIJWERKINGEN KAN IK VERWACHTEN EN WAT KAN IK ERAAN DOEN? Ook bij het Taxol -schema kan u een aantal bijwerkingen ervaren. Deze zijn opnieuw individueel heel sterk verschillend. Tijdens deze chemotherapie zal u medicatie en anti-braakmiddelen krijgen om zoveel mogelijk de klachten te beperken. Misselijkheid en braken wordt echter veel minder ervaren tijdens de behandeling met Taxol. De meeste bijwerkingen zijn tijdelijk en verdwijnen of verminderen ze geleidelijk na het stoppen van de chemotherapie. In deze brochure beschrijven we de mogelijke bijwerkingen ten gevolge van het Taxol -schema en geven we u tips om met die bijwerkingen om te gaan. De algemene bijwerkingen zoals haarverlies, last in de mond, geur en smaakveranderingen, diarree, vermoeidheid, bijwerkingen ten gevolge van het gebruik van corticoïden en een veranderde intimiteit en seksualiteit kunnen nog verder duren tijdens de Taxol. Voor de aanpak van deze bijwerkingen verwijzen we naar de brochure het EC-schema. Het is belangrijk steeds uw arts of verpleegkundige te informeren over de bijwerkingen die u ervaart. Zij zullen u adviezen proberen geven om de klachten te verminderen of te behandelen. Uw arts kan bijkomende medicatie voorschrijven als dat nodig is. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 8

9 Volgende bijwerkingen kan u ervaren: Infuusreactie/allergische reactie 10 Grieperig gevoel op de dag na de toediening 10 Nagelveranderingen 11 Tintelingen in de vingertoppen en tenen (neuropathische pijn) 13 Vochtopstapeling 14 Voor uitleg over onderstaande bijwerkingen zie brochure EC-schema Misselijkheid en braken Daling van het aantal witte bloedcellen Daling van het aantal rode bloedcellen Daling van het aantal bloedplaatjes Mucositis Haarverlies Wijzigingen in het stoelgangpatroon Reuk- en smaakveranderingen Droge huid Vermoeidheid Seksualiteit en intimiteit Vruchtbaarheidsproblemen Concentratie- en geheugenstoornissen Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 9

10 Infuusreactie/allergische reactie Deze bijwerking kan optreden bij de eerste toediening van de Taxol. Dit product kan bij sommige mensen een allergische reactie veroorzaken. Wat merkt u? Plots beginnen zweten, soms koorts en rillingen Een beklemmend gevoel ervaren, onrustig zijn Wat kortademig worden Huiduitslag, al dan niet met jeuk Duizeligheid, een lage bloeddruk De verpleegkundige blijft bij u tijdens de opstart van de eerste Taxol. Mocht u toch even alleen zijn en u voelt één van deze symptomen, geef dan zeker een seintje aan de verpleegkundige. Deze klachten kunnen snel en eenvoudig behandeld worden met medicatie.! Het is daarom belangrijk om uw medicatie (Dexamethasone ) correct in te nemen VÓÓR de toediening van de Taxol. Als u het geneesmiddel Dexamethasone niet vooraf heeft ingenomen, kan de chemo niet toegediend worden. Wanneer u door omstandigheden de medicatie niet kon innemen, dan moet u dit zeker melden aan de arts van de dagkliniek. Grieperig gevoel op de dag na de toediening Na de toediening van chemotherapie kunt u last krijgen van een grieperig gevoel. Dat is een normale reactie van uw lichaam op de toegediende geneesmiddelen. Bij sommige producten komt dit vaker voor dan bij andere. Deze klachten zijn tijdelijk. Ze kunnen al ontstaan op de dag van de chemo, soms pas enkele dagen later. De klachten kunnen enkele dagen aanhouden. Wat kan u opmerken? Spierpijn (dikwijls in de benen), pijn ter hoogte van de gewrichten en de botten. De spierpijn is tijdelijk en kan tot één week na de toediening duren Hoofdpijn Soms koorts en koude rillingen Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 10

11 ADVIEZEN Neem onmiddellijk na de behandeling voldoende rust. Blijf voldoende drinken. U kan eventuele medicatie krijgen tegen deze bijwerking. Vraag steeds aan de arts welke medicatie u mag innemen. Ga wel na of dit grieperig gevoel niet het gevolg is van een infectie. Controleer daarom steeds uw temperatuur voor u medicatie inneemt.! Bij koorts (vanaf 38 C) of rillingen moet u contact opnemen met uw arts. Nagelveranderingen Uw nagels kunnen tijdens de behandeling veranderen. Dat gebeurt bij veel mensen. De klachten kunnen nog maanden na de stopzetting van de chemotherapie aanhouden. Wat merkt u op? Nagels die afbrokkelen of splitsen Nagels die broos worden waardoor ze gemakkelijk afbreken Nagels die ontkleuren of bruin verkleuren Het verschijnen van de typische nagelringen Het loskomen van de nagel van het nagelbed, pijnlijk nagelbed, infectie De verpleegkundige zal bij de start een aantal preventieve maatregelen nemen om uw nagels zoveel mogelijk te beschermen: Uw nagels beschermen kan u doen door deze te hydrateren met een voedende crème. Breng een nagelversteviger of voedende nagellak regelmatig aan tijdens de behandeling (zowel aan uw vingernagels als teennagels) en doe dit verder zolang uw nagels broos zijn. U kan hiervoor terecht bij uw apotheker, maar kan dit ook in verschillende supermarkten terugvinden. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 11

12 Koude aan vingertoppen en tenen kan nagelproblemen helpen voorkomen. Bij de start van de behandeling legt de verpleegkundige u het gebruik van ijshandschoenen en voetslippers uit. Het is belangrijk om deze handschoenen en voetslippers aan te houden tijdens de behandeling. Om hygiënische redenen vragen we u om ook katoenen handschoentjes en voetovertrekken te dragen. De ijshandschoenen en voetslippers moeten tijdens de behandeling koud blijven. Vraag een nieuw exemplaar aan de verpleegkundige als dat niet het geval is. ADVIEZEN BIJ NAGELVERANDERINGEN Verzorg uw nagels goed, voorkom vuile nagels. Houd uw nagels kort. Wrijf ook uw nagels in met een hydraterende crème. Draag gemakkelijke schoenen. Breng tweewekelijks een nagelversteviger aan (te koop bij de apotheek). Gebruik geen valse nagels. De lijm verwijderen is niet goed voor de nagels. Draag handschoenen om te vermijden dat uw nagels afbreken. Hou wondjes ter hoogte van het nagelbed goed in de gaten. Gebruik ijshandschoenen en voetslippers tijdens de chemotoediening. LET OP Gebruik niet te veel nagellakremover. Gebruik geen irriterende producten. Scheur gebroken nagels niet af, gebruik een nagelvijltje. Gebruik geen nagellakremover met aceton. Gebruik zo weinig mogelijk gewone nagellak.! Het is belangrijk om uw arts te raadplegen als u aanhoudende pijn of open wondjes hebt aan de nagels of de nagelbedden. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 12

13 Tintelingen in de vingertoppen en tenen (neuropathische pijn) Uw behandeling kan een negatieve invloed hebben op het zenuwstelsel. Deze bijwerking wordt ook neuropathische pijn genoemd. De zenuwcellen van de vingertoppen en de tenen kunnen aangetast raken. De klachten verschillen naargelang de mate van de aantasting. Als zenuwcellen aangetast worden, kan dit prikkelingsklachten geven. Deze bijwerking kan nog lange tijd aanwezig blijven na de chemotherapie en kan in sommige gevallen van blijvende aard zijn. Zenuwcellen herstellen helaas heel traag. U kan zelf weinig tegen deze bijwerking ondernemen. Het is vaak afwachten hoe de klachten evolueren. Dat kan best lastig zijn. Spreek erover. Hoe kan je neuropathische pijn herkennen? U heeft tintelingen en een voos gevoel ter hoogte van de vingertoppen en de tenen U heeft minder kracht U kan minder goed fijne bewegingen uitvoeren zoals knopen sluiten of een pen vasthouden. Drukkende pijn in de voetzool. U voelt pijn als u koude voorwerpen vasthoudt of in een koude omgeving komt. Deze klachten treden zelden op na de eerste behandeling. Vaak ondervinden mensen dit soort klachten pas na enkele chemotoedieningen. Het is van groot belang om deze klachten zo snel mogelijk te melden aan u arts of verpleegkundig consulent. Zij kunnen dan gepast reageren en om toename van de klachten zo goed mogelijk te proberen vermijden. ADVIEZEN BIJ NEUROPATHISCHE PIJN Draag gemakkelijk, niet-knellend schoeisel. Soms geven schoenen teveel druk waardoor u meer pijn kan hebben. Soms kan het helpen om uw voeten in hoogstand te leggen. Vraag hulp van anderen om knopen dicht te maken of andere fijne handelingen uit te voeren. Verzorg uw handen en voeten goed. Draag handschoenen om uw handen tegen koude te beschermen. Spreek over deze bijwerking. Andere mensen weten niet altijd wat u voelt. Als u hinder ondervindt van deze bijwerking, spreek er dan over met de mensen uit uw omgeving of met uw werkgever. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 13

14 LET OP Vermijd extreme koude of warmte. Drink geen alcohol. Alcohol kan zenuwschade veroorzaken en de neuropatische pijn als gevolg van de chemotherapie verergeren.! Het is belangrijk om uw arts op de hoogte te brengen van deze bijwerking. Zowel de duur als de mate waarin de tintelingen voorkomen zijn van belang. Meer lezen over neuropathische pijn Vochtopstapeling Door de chemotherapie kan u vocht ophouden. Dit wordt ook wel oedeem genoemd. Het vocht houdt zich vast op plaatsen waar normaal geen of weinig vocht aanwezig is, bijvoorbeeld rond de enkels. Deze bijwerking is tijdelijk. U verliest het vocht als de chemotherapie voorbij is. Wat merkt u? Gezwollen voeten of benen, handen of armen Gewichtstoename Minder plassen Kortademigheid! Controleer regelmatig uw gewicht. Als u op korte tijd veel bijkomt of als u last heeft van kortademigheid, verwittig dan de arts. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 14

15 04 AANDACHTSPUNTEN BIJ INNAME MEDICATIE EN VOEDINGSMIDDELEN Medicatie Als u een geneesmiddel inneemt dat voorkomt in deze lijst, geef dit dan steeds door aan uw behandelende arts, deze kunnen misschien de werking van de chemotherapie beïnvloeden. Antibiotica Erythrocine, Erythroforte (erythromycin), Biclar, Heliclar (clarithromycine), Ketek (telithromycine), Rifadine (rifampicine), Mycobutin (rifabutine),bactrim, Eusaprim (sulfamethoxazole - trimethoprim), Anti-schimmel middelen Nizoral (ketoconazole), Sporanox (itraconazole), Vfend (voriconazole), Diflucan (fluconazole), Noxafil (posaconazole), Anti-virale middelen Norvir (ritonavir), Kaletra (ritonavir, lopinavir), Atripla, Stocrin (efavirenz), Viramune (nevirapine) Crixivan (indinavir), Invirase (saquinavir), Reyataz (atazanavir), Victrelis (boceprevir), Prezista (darunavir), Telzir (fosamprenavir), Ontstekingsremmers Celebrex (celecoxib), Cataflam, Voltaren (diclofenac), Feldene, Brexine (piroxicam), Geneesmiddelen voor diabetes Daonil, Euglucon (glibenclamide), Uni Diamicron (gliclazide), Amarylle (glimepiride), Minidiab (glipizide), Anti-epileptica Tegretol (carbamazepine), Diphantoïne, Epanutin (fenytoïne), Mysoline (primidon), Bloedverdunners Marevan (warfarine), Sintrom (acenocoumarol), Marcoumar (fenprocoumon), Aspirine, Sedergine, Aspegic (acetylsalicylzuur). Andere Arava (leflunomide), Leponex (clozapine), Rydene (nicardipine), Isoptine (verapamil), Lanoxin (digoxine), Kredex (carvedilol), Loortan, Cozaar (losartan), Orap (pimozide) Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 15

16 Voedingsmiddelen Pompelmoes, pomelo s: in alle vormen (vers fruit, fruitsap, multivruchtensap) Sint-Janskruid: Hypericum Perforatum, Zibrine Echinacea: Urgenin, Echinacin 05 WANNEER MOET IK CONTACT OPNEMEN MET HET ZIEKENHUIS? Bij koorts, vanaf 38 C. Als u tekenen van een infectie waarneemt. Als u niet of onvoldoende kan eten en/of drinken. Als u meer dan drie dagen braakt of als u meer dan 3x per dag braakt. Als u een pijnlijke en gezwollen maag heeft. Bij tekenen van uitdroging (dorstgevoel, droge huid, weinig plassen). Als u op korte tijd veel vermagert. Bij pijn of bloedingen in uw mond. Bij koorts die gepaard gaat met mondklachten. Als u last heeft van pijn tijdens de ontlasting en uw stoelgang hard is. Bij aanhoudende diarree. Als u last heeft van een opgezette buik. Als u buikpijn of buikkrampen heeft. Als u zich erg misselijk voelt en moet braken. Als u pijn op de borst ervaart. Deze brochure werd enkel ontwikkeld voor gebruik binnen het UZ Gent. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Kankercentrum UZ Gent. Het UZ Gent kan op geen enkele wijze verantwoordelijk worden gesteld bij gebruik van deze brochure/dit protocol buiten het UZ Gent. Uw behandeling met Taxol na het EC-schema 16