De Programmawet van 27 december 2004 Quid novi sub soli?

Transcriptie

1 De Programmawet van 27 december 2004 Quid novi sub soli? R. VAN BOVEN Op 31 december 2004 verscheen de Programmawet van 27 december 2004 in het Belgisch Staatsblad. Deze voorziet onder meer in een aantal wijzigingen aan het Wetboek van vennootschappen en aan de Wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen (hierna aangehaald als de «V&S-wet»). Een overzicht van de wijzigingen in dit verband kan dan ook niet uitblijven. 1. Wijzigingen aan het Wetboek van vennootschappen a. Met betrekking tot de openbaarmakingsformaliteiten bij de oprichting van een vennootschap met rechtspersoonlijkheid Overeenkomstig artikel 67, 1 W. Venn. moeten de expedities van de authentieke akten, de dubbels of de originelen van de onderhandse akten, en de uittreksels waarvan de neerlegging of de bekendmaking is voorgeschreven door het Wetboek van vennootschappen, worden neergelegd ter griffie van de rechtbank van koophandel van het rechtsgebied waarbinnen de vennootschap haar zetel heeft. Teneinde te verduidelijken dat deze akten en uittreksels zowel in elektronische als in papieren vorm kunnen worden neergelegd 1, worden de woorden «al dan niet in elektronische vorm» ingevoegd tussen de woorden «uittreksels» en «waarvan» 2. De inwerkingtreding van deze wijziging zal worden vastgelegd bij koninklijk besluit 3. De voormelde stukken (zie supra) moeten met het oog op hun neerlegging worden opgesteld in de taal of in één van de officiële talen van het rechtsgebied waarbinnen de vennootschap is gevestigd 4. Daarenboven kunnen deze stukken voortaan vertaald en neergelegd worden in één of meer officiële talen van de Europese Unie 5. De wetgever heeft eveneens voorzien in een bijzondere regeling ingeval zich een tegenstrijdigheid voordoet tussen de officiële neergelegde tekst en de in een andere taal van de Europese Unie vrijwillig openbaar gemaakte tekst MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 152. Nieuw artikel 67, 1 W. Venn. (ingevoerd door artikel 249, 1 Programmawet). Nieuw artikel 67, 1, lid 2 W. Venn. (ingevoerd door artikel 249, 2 Programmawet). Nieuw artikel 67, 1, lid 3 W. Venn. (ingevoerd door artikel 249, 2 Programmawet).

2 In dit geval kan de vrijwillig openbaar gemaakte vertaling niet aan derden worden tegengeworpen. Derden kunnen zich echter wel beroepen op de vrijwillig openbaar gemaakte vertaling(en), tenzij de vennootschap aantoont dat zij kennis hadden van de officiële neergelegde tekst. 6 Met deze toevoegingen komt de Belgische wetgever tegemoet aan de omzetting van artikel 3bis, 2. en 4. van de Richtlijn 68/151/EEG met betrekking tot de openbaarmakingsvereisten voor bepaalde soorten ondernemingen, zoals gewijzigd door Richtlijn 2003/58/EG, dat de mogelijkheid biedt om akten en gegevens bepaald in artikel 2 van de Richtlijn vrijwillig en bijkomend in één of meer officiële talen van de Gemeenschap openbaar te maken 7. Deze nieuwe bepalingen treden in werking op 1 januari Volgens artikel 67, 3, lid 2 W. Venn. stelt de Koning nadere regels op met betrekking tot het aanleggen en het raadplegen op de griffie van de vennootschapsdossiers. Deze bevoegdheid wordt nu uitgebreid met de mogelijkheid voor de Koning om nadere regels vast te stellen aangaande de inschrijving van de vennootschappen en aangaande andere relevante gegevens in de Kruispuntbank van Ondernemingen 9. Deze toevoeging heeft tot doel de link te maken met de Wet van 16 januari 2003 op de Kruispuntbank van Ondernemingen, en zal op termijn onder meer toelaten dat bepaalde gegevens die nu nog verschijnen in het Belgisch Staatsblad, bekend worden gemaakt via de Kruispuntbank van Ondernemingen 10. Bovendien wordt de Koning bevoegd verklaard om bepaalde publiciteitsformaliteiten uit het Wetboek van vennootschappen op te heffen, wanneer een soortgelijke publiciteit is voorzien in het kader van de regelgeving aangaande de Kruispuntbank van Ondernemingen 11. De inwerkingtreding van deze nieuwe bepalingen zal worden geregeld bij koninklijk besluit 12. Overeenkomstig artikel 68 W. Venn. moet binnen de 15 dagen na de dagtekening van de definitieve akte een uittreksel uit de oprichtingsakte ter griffie worden neergelegd, evenals een expeditie van de authentieke oprichtingsakte of een dubbel van de onderhandse oprichtingsakte en een expeditie van de authentieke of een origineel van de onderhandse volmachten gehecht aan de akte waarop deze betrekking hebben. Nog volgens deze bepaling moeten al deze stukken gelijktijdig ter griffie worden neergelegd Nieuw artikel 76, lid 5 W. Venn. (ingevoerd door artikel 251 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 152. Nieuw artikel 68, 3, lid 2 W. Venn. (ingevoerd door artikel 249, 3 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 153. Artikel 257 Programmawet; MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 153.

3 De gelijktijdige neerlegging blijft nog steeds de regel ingeval van een neerlegging op papier. Geschiedt de neerlegging elektronisch, dan zullen enkel de expeditie van de authentieke oprichtingsakte of het dubbel van de onderhandse oprichtingsakte en het uittreksel uit de oprichtingsakte gelijktijdig moeten worden neergelegd 13. De overige papieren stukken 14 (o.a. volmachten, bankattesten,...) kunnen dan later maar binnen de termijn van 15 dagen worden neergelegd 15. In voorkomend geval verkrijgt de vennootschap rechtspersoonlijkheid op het ogenblik van de neerlegging van de expeditie van de authentieke oprichtingsakte of het dubbel van de onderhandse oprichtingsakte en het uittreksel uit de oprichtingsakte, voorzover dit samengaat met de inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen 16. De inwerkingtreding van deze bepaling zal worden geregeld bij koninklijk besluit 17. De niet-tijdige neerlegging (binnen de 15 dagen) van de voormelde stukken (zie supra) wordt voortaan strafrechtelijk beteugeld. Zo zullen degenen die nalaten de in artikel 68 W. Venn. vermelde neerleggingen te doen binnen de in dat artikel bepaalde termijn, worden gestraft met een geldboete van 50 euro tot euro 18. Op die manier wenst de wetgever zich ervan te verzekeren dat de neerlegging van de bijlagen onder papieren vorm wel degelijk wordt uitgevoerd 19. De inwerkingtreding van deze bepaling zal worden geregeld bij koninklijk besluit 20. b. Met betrekking tot de openbaarmaking van de (geconsolideerde) jaarrekening en de bijhorende stukken De stukken bedoeld in de artikelen 98 (jaarrekening) en 100 (bijhorende stukken) W. Venn. moeten met het oog op hun neerlegging worden opgesteld in de taal of in één van de officiële talen van het rechtsgebied waarbinnen de vennootschap is gevestigd 21. Daarenboven kunnen deze stukken voortaan vertaald en neergelegd worden in één of meer officiële talen van de Europese Unie. Ingeval van tegenstrijdigheid tussen het neergelegde officiële stuk en de vrijwillig neergelegde vertaling, kan deze laatste niet aan derden worden tegengeworpen Nieuw artikel 68, lid 3 W. Venn. (ingevoerd door artikel 250 Programmawet). Deze kunnen vooralsnog niet in elektronische vorm worden neergelegd. MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 153. MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 153. Nieuw artikel 91, lid 1, 4 W. Venn. (ingevoerd door artikel 255 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 154. Nieuw artikel 101, lid 1 W. Venn. (ingevoerd door artikel 256 Programmawet).

4 Derden kunnen zich echter wel beroepen op de vrijwillig openbaar gemaakte vertaling, tenzij de vennootschap aantoont dat zij kennis droegen van het 22, 23 neergelegde officiële stuk. De Koning bepaalt onder welke voorwaarden en op welke wijze de stukken bedoeld in artikel 98 en 100 worden neergelegd en stelt het bedrag vast van de openbaarmakingskosten, alsook de wijze van betaling 24. Hij bepaalt welke categorieën van vennootschappen die neerlegging anders mogen uitvoeren dan langs elektronische weg 25. Met deze toevoegingen komt de wetgever tegemoet aan de omzetting van de artikelen 3 en 3bis van de Richtlijn 68/151/EEG met betrekking tot de openbaarmakingsvereisten voor bepaalde soorten ondernemingen, zoals gewijzigd door Richtlijn 2003/58/EG 26. Deze nieuwe bepaling treedt in werking op 1 januari c. Met betrekking tot de vermeldingen die moeten voorkomen op alle vennootschapsstukken Overeenkomstig artikel 78 W. Venn. moeten alle akten, facturen, aankondigingen, bekendmakingen, brieven, orders en andere stukken die uitgaan van een BVBA, een CV, een NV, een Comm. VA of een economisch samenwerkingsverband een aantal verplichte vermeldingen bevatten. Voortaan moeten deze verplichte vermeldingen ook voorkomen op de «websites en andere stukken, al dan niet in elektronische vorm» van deze vennootschappen 28. In het licht van de voorgaande wijziging, worden ook de artikelen 79 en 80 W. Venn. overeenkomstig aangepast. Zo zal de vermelding van het kapitaal op de website van een NV, een BVBA of een Comm. VA betrekking moeten hebben op het gestorte kapitaal van de vennootschap, zoals dit blijkt uit de laatste balans 29. Ingeval een hoger bedrag werd opgegeven dan toegelaten en de vennootschap in gebreke blijft, zal de betrokken derde van de persoon die namens de vennootschap heeft meegewerkt aan de website, een voldoende bedrag kunnen vorderen om in de toestand te worden hersteld waarin hij zich zou bevonden hebben indien het correcte bedrag was opgegeven Nieuw artikel 101, lid 2 W. Venn. (ingevoerd door artikel 256 Programmawet). Hetzelfde geldt voor de openbaarmaking van de geconsolideerde jaarrekening (Art. 121 W. Venn.). Nieuw artikel 101, lid 3 W. Venn. (ingevoerd door artikel 256 Programmawet). Nieuw artikel 101, lid 4 W. Venn. (ingevoerd door artikel 256 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, Nieuw artikel 78 W. Venn. (ingevoerd door artikel 252, 1 Programmawet). Nieuw artikel 79, lid 1 W. Venn. (ingevoerd door artikel 253, 1 Programmawet). Nieuw artikel 79, lid 2 W. Venn. (ingevoerd door artikel 253, 2 Programmawet).

5 Ten slotte zal diegene die heeft meegewerkt aan een website die niet voldoet aan de voorschriften van artikel 78 W. Venn. (m.b.t. de verplichte vermeldingen), naargelang van de omstandigheden, persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de daarin door de vennootschap aangegane verbintenissen 31. Met deze toevoegingen komt de wetgever tegemoet aan de omzetting van de artikelen 4 en 6 van de Richtlijn 68/151/EEG met betrekking tot de openbaarmakingsvereisten voor bepaalde soorten ondernemingen, zoals gewijzigd door Richtlijn 2003/58/EG 32. Deze nieuwe bepalingen treden in werking op 1 januari De volgorde waarin de verplichte vermeldingen moeten voorkomen op de vennootschapsstukken wordt gewijzigd. Dit met het oog op een éénvormige toepassing op akten en facturen van de vermelding van het ondernemingsnummer en de andere gegevens (rechtspersonenregister, zetel van de rechtbank van het rechtsgebied waarbinnen de vennootschap haar zetel heeft) 34. Zo moet in de toekomst het ondernemingsnummer eerst worden vermeld 35, gevolgd door het woord «rechtspersonenregister» of «RPR» en de zetel van de rechtbank van het rechtsgebied waarbinnen de vennootschap haar zetel heeft 36. Deze nieuwe regeling treedt in werking op 1 januari 2005 voor de vanaf die datum opgerichte vennootschappen. Voor de op 1 januari 2005 bestaande vennootschappen treedt de nieuwe regeling in werking op 1 januari Het feit dat een vennootschap in vereffening is, moet voorkomen op alle vennootschapsstukken 38. In feite voegt deze bepaling niets toe aan het reeds bestaande artikel 183, 1, lid 2 W. Venn., volgens hetwelk alle stukken die uitgaan van een ontbonden vennootschap moeten vermelden dat zij in vereffening is. Met deze toevoeging komt de wetgever tegemoet aan de omzetting van artikel 4 van de Richtlijn 68/151/EEG met betrekking tot de openbaarmakingsvereisten voor bepaalde soorten ondernemingen, zoals gewijzigd door Richtlijn 2003/58/EG Nieuw artikel 80 W. Venn. (ingevoerd door artikel 254 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 154. MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 154. Nieuw artikel 78, 4 W. Venn. (ingevoerd door artikel 252, 2 Programmawet). Nieuw artikel 78, 5 W. Venn. (ingevoerd door artikel 252, 3 Programmawet). Nieuw artikel 78, 6 W. Venn. (ingevoerd door artikel 252, 4 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 154.

6 Deze bepaling treedt in werking op 1 januari d. Met betrekking tot de bijeenroeping van de algemene vergadering in een BVBA, een NV en een Comm. VA Overeenkomstig artikel 268, 1, lid 3 W. Venn. moeten de oproepingen tot de algemene vergadering van een BVBA 15 dagen op voorhand bij een ter post aangetekende brief worden verzonden aan de vennoten, de houders van certificaten die met medewerking van de vennootschap werden uitgegeven, de obligatiehouders, de commissarissen en de zaakvoerders. De Programmawet 41 voorziet nu in de mogelijkheid om bij de verzending van deze oproepingen gebruik te maken van een ander communicatiemiddel ( , gewone brief, fax, elektronische aangetekende verzending,...) dan de aangetekende brief. Dit op voorwaarde dat de bestemmeling daartoe individueel, uitdrukkelijk en schriftelijk zijn toestemming heeft gegeven. 42 Het is dus niet vereist dat alle bestemmelingen hun instemming betuigen met het oog op het gebruik van een alternatief communicatiemiddel. Enkel de persoon die heeft ingestemd met het gebruik van een alternatief communicatiemiddel, zal zijn oproeping derhalve langs deze weg ontvangen. Teneinde bewijsproblemen te voorkomen, valt het evenwel aan te raden om hierbij gebruik te maken van communicatietechnieken die toelaten het (tijdig) verzenden van de oproepingen te bewijzen. We denken hierbij onder meer aan de elektronische aangetekende zending, met ontvangsbevestiging, printscreen van de website, Deze alternatieve communicatiemiddelen kunnen eveneens worden aangewend voor het versturen van de documenten die samen met de oproeping aan de vennoten moeten worden overgemaakt (artikel 269 W. Venn.) 44. De termen «adressen» en «verzenden» die voorkomen op verschillende plaatsen in het Wetboek van vennootschappen (artn. 269, 535, 697, 710, 720, 733, 748 en 761 W. Venn.), moeten worden gelezen als iedere wettelijk toegelaten of eventueel met de vennoot overeengekomen manier om de informatie over te maken 45. De mogelijkheid om gebruik te maken van alternatieve communicatiemiddelen wordt eveneens ingevoerd voor de bijeenroeping van de algemene vergadering van obligatiehouders in een BVBA Artikel 509 Programmawet. Nieuw artikel 268, 1, lid 3 W. Venn. (ingevoerd door artikel 509 Programmawet). Zie MvT, Parl. St , nr. 1437/001, 311. MvT, Parl. St , nr. 1437/001, 310. MvT, Parl. St , nr. 1437/001, 310. Nieuw artikel 294, lid 1 W. Venn. (ingevoerd door artikel 510 Programmawet).

7 Overeenkomstig artikel 533 W. Venn. moeten de oproepingen tot de algemene vergadering van een NV worden gedaan door middel van een aankondiging in het Belgisch Staatsblad (ten minste 8 dagen voor de vergadering), en (tweemaal, met een tussentijd van ten minste 8 dagen en de tweede maal ten minste 8 dagen voor de vergadering) in een nationaal verspreid blad, alsook in een blad uit de streek waar de vennootschap haar zetel heeft. De Programmawet 47 voorziet nu enkel nog in een verplichte aankondiging in het Belgisch Staatsblad en, behalve voor wat betreft de gewone algemene vergadering 48, in een nationaal verspreid blad. Deze aankondigingen moeten ten minste 15 dagen voor de algemene vergadering plaatsvinden. Voor genoteerde vennootschappen bedraagt de termijn voor publicatie in het Belgisch Staatsblad ten minste 24 dagen (i.p.v. 15 dagen) voor de vergadering. Voor genoteerde vennootschappen die gebruik maken van de procedure van de registratiedatum, bedraagt deze termijn ten minste 24 dagen (i.p.v. 15 dagen) voor de registratiedatum. Ingeval een nieuwe oproeping is vereist en de datum van de tweede vergadering werd vermeld, bedraagt de termijn ten minste 17 dagen (i.p.v. 8 dagen) voor de vergadering of, in voorkomend geval, ten minste 17 dagen (i.p.v. 8 dagen) voor de registratiedatum. 49 Voor genoteerde vennootschappen bedraagt de termijn voor publicatie in een nationaal verspreid blad ten minste 24 dagen (i.p.v. 15 dagen) voor de vergadering. Voor genoteerde vennootschappen die gebruik maken van de procedure van de registratiedatum, bedraagt deze termijn ten minste 24 dagen (i.p.v. 15 dagen) voor de registratiedatum. Ingeval een nieuwe oproeping is vereist en de datum van de tweede vergadering in de eerste oproeping werd vermeld, moet de aankondiging voor de tweede vergadering ten minste 17 dagen (i.p.v. 8 dagen) voor de vergadering plaatsvinden of, in voorkomend geval, ten minste 17 dagen (i.p.v. 8 dagen) voor de registratiedatum. 50 Indien de NV daarnaast ook nog effecten op naam heeft uitgegeven, moet aan deze laatste categorie van effectenhouders (houders van aandelen, obligaties of warrants op naam, houders van certificaten op naam die met medewerking van de vennootschap werden uitgegeven), evenals aan de bestuurders en de commissaris(sen) 15 dagen vóór de vergadering ook nog eens een oproeping per (gewone) brief worden verzonden Nieuw artikel 533 W. Venn. (ingevoerd door artikel 511 Programmawet). D.i. de jaarvergadering die plaatsvindt in de gemeente, op de plaats, de dag en het uur aangeduid in de oprichtingsakte met een agenda die zich beperkt tot de behandeling van de jaarrekening, het jaarverslag en, in voorkomend geval, het verslag van de commissaris(sen) en de stemming over de kwijting te verlenen aan de bestuurders en, in voorkomend geval, de commissaris(sen). Nieuw artikel 533 W. Venn. (ingevoerd door artikel 511 Programmawet). Nieuw artikel 533 W. Venn. (ingevoerd door artikel 511 Programmawet).

8 De Programmawet 51 voorziet nu in de mogelijkheid om bij de verzending van deze oproepingen gebruik te maken van een ander communicatiemiddel dan de gewone brief. Dit op voorwaarde dat de bestemmeling daartoe individueel, uitdrukkelijk en schriftelijk zijn toestemming heeft gegeven. 52 Het is dus niet vereist dat alle bestemmelingen akkoord zijn met het gebruik van een alternatief communicatiemiddel. Enkel de persoon die heeft ingestemd met het gebruik van een alternatief communicatiemiddel, zal zijn oproeping derhalve langs deze weg ontvangen. Wanneer alle effecten (aandelen, obligaties, warrants of certificaten op naam die met medewerking van de vennootschap werden uitgegeven) van de NV op naam zijn, volstond een oproeping bij aangetekende brief. De Programmawet 53 voorziet nu in de mogelijkheid om bij de verzending van deze oproepingen gebruik te maken van een ander communicatiemiddel dan de aangetekende brief. Dit op voorwaarde dat de bestemmeling daartoe individueel, uitdrukkelijk en schriftelijk zijn toestemming heeft gegeven 54. Het is dus niet vereist dat alle bestemmelingen akkoord zijn met het gebruik van een alternatief communicatiemiddel. Enkel de persoon die heeft ingestemd met het gebruik van een alternatief communicatiemiddel, zal zijn oproeping derhalve langs deze weg ontvangen. De Programmawet 55 voorziet in een analoge mogelijkheid voor de bijeenroeping van de algemene vergadering van obligatiehouders in een NV. In voorkomend geval moet de oproeping voor de algemene vergadering worden gedaan door middel van een aankondiging die ten minste 15 dagen voor de vergadering geplaatst wordt in het Belgisch Staatsblad en in een nationaal uitgegeven blad. 56 Aan de houders van obligaties op naam worden de oproepingen 15 dagen voor de vergadering meegedeeld. Deze mededeling geschiedt door middel van een ter post aangetekende brief, tenzij de bestemmelingen individueel, uitdrukkelijk en schriftelijk hebben ingestemd om de oproeping via een ander communicatiemiddel te ontvangen Artikel 511 Programmawet. Nieuw artikel 533 W. Venn. (ingevoerd door artikel 511 Programmawet). Artikel 511 Programmawet. Nieuw artikel 533 W. Venn. (ingevoerd door artikel 511 Programmawet). Artikel 512 Programmawet. I.p.v. tweemaal, met een tussentijd van ten minste acht dagen, en de tweede maal ten minste acht dagen voor de vergadering, in het Belgisch Staatsblad, in een nationaal uitgegeven blad en in een blad van de streek van de zetel van de vennootschap. I.p.v. oproeping bij aangetekende brief.

9 Wanneer alle obligaties op naam zijn, kan met mededeling van de oproeping worden volstaan. Deze mededeling geschiedt door middel van een ter post aangetekende brief, tenzij de bestemmelingen individueel, uitdrukkelijk en schriftelijk hebben ingestemd om de oproeping via een ander communicatiemiddel te ontvangen. 58 De agenda bevat de te behandelen onderwerpen en de voorstellen van besluiten, die aan de vergadering zullen worden voorgelegd. 59 De voormelde regelingen treden in werking op de 10 de dag na de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad, hetzij op 10 januari Wijzigingen aan de V&S-wet a. Wijzigingen die gemeenschappelijk zijn aan de vzw, de ivzw en de stichting Overeenkomstig de V&S-wet is een Koninklijke machtiging vereist voor elke gift of legaat aan een vzw, ivzw of stichting. Voortaan zal de machtiging om giften te ontvangen worden verleend door de minister van Justitie of zijn vertegenwoordiger 60, 61. Bovendien voorziet de Programmawet 62 in een vereenvoudigde procedure 63 aangaande deze machtiging. Zo zal de gift geacht worden te zijn gemachtigd indien de minister van Justitie of zijn vertegenwoordiger niet heeft gereageerd binnen een termijn van drie maanden te rekenen van het aan hem gerichte verzoek tot machtiging. De minister van Justitie bepaalt welke stukken bij het verzoek moeten worden gevoegd. Ingeval het door de stichting toegezonden dossier niet volledig is, stelt de minister van Justitie of zijn vertegenwoordiger de stichting daarvan bij aangetekende brief in kennis, met vermelding van de ontbrekende stukken I.p.v. oproeping bij aangetekende brief. Nieuw artikel 570 W. Venn. (ingevoerd door artikel 512 Programmawet). Nieuw artikel 16, lid 1 V&S-wet (vzw); nieuw artikel 33, lid 1 V&S-wet (stichting); nieuw artikel 54, lid 1 V&S-wet (ivzw). Artikel 273 Programmawet (vzw); artikel 280 Programmawet (stichting); artikel 288 Programmawet (ivzw). Artikel 273 Programmawet (vzw); artikel 280 Programmawet (stichting); artikel 288 Programmawet (ivzw). De controlemaatregelen die kunnen worden uitgevoerd door de notaris, evenals de nieuwe, bij de wet van 2 mei 2002 ingevoerde verplichtingen voor de openbaarmaking en het opstellen van de boekhouding vormen immers een toereikende waarborg. Enerzijds moet de notaris de wettigheid van de akte onderzoeken. Anderzijds zorgen de verplichting om de jaarrekening neer te leggen op de griffie van de rechtbank van koophandel of bij de NBB en de regels inzake het voeren van de boekhouding voor een grotere transparantie (MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, ).

10 In voorkomend geval wordt de termijn van drie maanden opgeschort met ingang van de datum van die verzending tot aan de toezending van alle gevraagde stukken. 64 Nog volgens de V&S-wet is geen machtiging vereist voor de aanneming van giften waarvan de waarde niet hoger is dan euro. De jaarlijkse indexatie van dit bedrag (indexcijfer van de consumptieprijzen) wordt verlaten ten voordele van de mogelijkheid voor de Koning om dit bedrag te wijzigen bij een in ministerraad overlegd koninklijk besluit 65, 66. De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling zal worden vastgelegd bij koninklijk besluit. De nieuwe regeling is eveneens van toepassing op de verzoeken tot machtiging die in behandeling zijn op de datum van inwerkingtreding ervan. In voorkomend geval begint de termijn van drie maanden te lopen vanaf de datum van inwerkingtreding van de nieuwe regeling. 67 De Commissie voor Boekhoudkundige Normen krijgt de bevoegdheid om, voor wat betreft de vzw, de ivzw en de stichting, de Regering en het Parlement op hun verzoek of uit eigen beweging te adviseren, en om door middel van adviezen en aanbevelingen bij te dragen tot de ontwikkeling van de leer van het boekhouden en de beginselen te bepalen van een regelmatige boekhouding 68, 69. Op die manier zullen verenigingen en stichtingen, alsook de beroepsbeoefenaars die hen adviseren, de mogelijkheid hebben om de CBN te raadplegen over algemene vragen inzake de interpretatie van de nieuwe boekhoudkundige bepalingen 70. Deze bepaling treedt in werking op 1 januari Nieuw artikel 16, lid 2, 3 en 4 V&S-wet (vzw); nieuw artikel 33, lid 2, 3 en 4 V&S-wet (stichting); nieuw artikel 54, lid 2, 3 en 4 V&S-wet (ivzw). Nieuw artikel 16, lid 6 V&S-wet (vzw); nieuw artikel 33, lid 6 V&S-wet (stichting); nieuw artikel 54, lid 6 V&S-wet (ivzw). Artikel 273 Programmawet (vzw); artikel 280 Programmawet (stichting); artikel 288 Programmawet (ivzw). Nieuw artikel 17, 8 V&S-wet (vzw); nieuw artikel 37, 8 V&S-wet (stichting); nieuw artikel 53, 7 V&S-wet (ivzw). Artikel 274 Programmawet (VZW); artikel 281 Programmawet (stichting); artikel 287 Programmawet (IVZW). Mvt, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 163.

11 b. Wijzigingen aan het wettelijk kader met betrekking tot de vzw Artikel 17 V&S-wet (m.b.t. de boekhoudkundige, jaarrekeningrechtelijke en controleverplichtingen) is, met uitzondering van haar 1, volledig van toepassing op de centra van werkzaamheden die een buitenlandse vzw opent in België 72. Deze bepaling treedt in werking op 1 januari Overeenkomstig artikel 16, lid 5 V&S-wet kan de vzw die haar jaarrekening, vanaf haar oprichting of althans van de laatste tien boekjaren, niet ter griffie van de rechtbank van koophandel heeft neergelegd, geen machtiging ontvangen met het oog op het verkrijgen van giften of legaten die een waarde hebben van meer dan euro. De termijn van tien boekjaren wordt door de Programmawet 74 teruggebracht op drie boekjaren. Verenigingen zullen derhalve geen machtiging kunnen ontvangen, indien zij hun jaarekening, vanaf hun oprichting of althans van de laatste drie boekjaren, niet hebben neergelegd ter griffie van de rechtbank van koophandel 75. De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling zal worden vastgelegd bij koninklijk besluit. De nieuwe regeling is eveneens van toepassing op de verzoeken tot machtiging die in behandeling zijn op de datum van inwerkingtreding ervan. In voorkomend geval begint de termijn van drie maanden te lopen vanaf de datum van inwerkingtreding van de nieuwe regeling. 76 c. Wijzigingen aan het wettelijk kader met betrekking tot de stichting Overeenkomstig artikel 27, lid 3 V&S-wet moet een stichting op straffe van nietigheid bij authentieke akte worden opgericht. Er bestond echter enige onduidelijkheid omtrent de draagwijdte van deze bepaling. Meer in bijzonder zou de samenlezing van deze bepaling met artikel 906, lid 2 van het Burgerlijk Wetboek de indruk kunnen wekken dat een stichting niet kan worden opgericht bij testament. Volgens artikel 906, lid 2 van het Burgerlijk Wetboek moet men immers verwekt zijn op het ogenblik van de dood van de erflater om bij testament te kunnen verkrijgen. Derhalve zou enkel een bestaande stichting m.a.w. een stichting met rechtspersoonlijkheid op het ogenblik van het overlijden een legaat kunnen ontvangen Nieuw artikel 26octies, 3 V&S-wet (ingevoerd door artikel 275 Programmawet). Artikel 273 Programmawet. Nieuw artikel 16, lid 5 V&S-wet. Zie MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001,

12 De wetgever 78 heeft nu een einde gesteld aan deze onduidelijkheid, door uitdrukkelijk te bepalen dat de stichting die in de vorm van een testament wordt opgericht tevens giften bij testament kan verkrijgen, en dit niettegenstaande artikel 906, lid 2 van het Burgerlijk Wetboek. Verder vermeldt de Memorie van Toelichting 79 in dit verband dat een stichting kan worden opgericht bij authentiek testament of bij internationaal testament. Nochtans bestaat er in de rechtsleer 80 geen eensgezindheid over de vraag of een stichting kan worden opgericht bij internationaal testament. In voorkomend geval heeft de notaris immers niet de verplichting om de inhoud van het testament na te gaan, terwijl het juist de bedoeling was van de wetgever dat de notaris de legaliteit van de stichting zou nagaan. Bovendien is de erflater bij een internationaal testament niet verplicht om de notaris of de getuigen kennis te geven van de inhoud van het testament. De inwerkingtreding van deze nieuwe bepaling zal worden geregeld bij koninklijk besluit 81. Overeenkomstig artikel 29, 2 V&S-wet moeten de statuten van een stichting van openbaar nut worden meegedeeld aan de minister van Justitie met het verzoek rechtspersoonlijkheid te verlenen en de statuten goed te keuren. De stichting van openbaar nut verkrijgt rechtspersoonlijkheid op de datum van het koninklijk besluit waarbij zij wordt erkend. Aangezien een stichting moet worden opgericht bij authentieke akte en de notaris de verplichting heeft om de overeenstemming van de statuten met de bepalingen van de V&S-wet te bevestigen, kan het onderzoek door de minister van Justitie worden beperkt tot de naleving van de eisen inzake het karakter van openbaar nut (m.n. het doel) van de stichting. Een nieuw onderzoek van de statuten door de minister van Justitie leidt immers tot traagheid en administratieve verwikkelingen, terwijl de authentieke akte en de bijzondere bevestiging van de notaris reeds toereikende waarborgen bieden. 82 Vandaar dat de wetgever 83 ervoor heeft geopteerd voortaan uitdrukkelijk te bepalen dat de rechtspersoonlijkheid wordt verleend indien het doel of de doeleinden van de stichting gericht zijn op de verwezenlijking van een werk van filantropische, levensbeschouwelijke, religieuze, wetenschappelijke, artistieke, pedagogische of culturele aard. De vraag rijst hierbij of met deze nieuwe regeling meteen ook een einde wordt gesteld aan de administratieve praktijk volgens dewelke een stichting van openbaar nut een startkapitaal moet hebben van minimum euro Nieuw artikel 27, lid 3 V&S-wet (ingevoerd door artikel 276 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 163. Zie o.a. J. VAN BAEL, «Stichtingen», in KFBN, Vormingsnamiddag recente wetgeving stichtingen, 18 december 2002, 3. MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 164. Nieuw artikel 29, 2 V&S-wet (ingevoerd door artikel 277 Programmawet).

13 De inwerkingtreding van deze bepaling zal worden vastgelegd bij koninklijk besluit. Verzoeken tot het verlenen van rechtspersoonlijkheid die vóór de datum van inwerkingtreding werden ingediend, blijven onderworpen aan de procedure die van toepassing is op het tijdstip van indiening ervan. 84 Overeenkomstig artikel 30, 2 V&S-wet is de goedkeuring van de Koning vereist voor elke statutenwijziging van een stichting van openbaar nut die betrekking heeft op : het doel of de activiteiten van de stichting (art. 28, 3 V&S-wet); de wijze van benoeming, afzetting en ambtsbeëindiging van de (dagelijkse) bestuurders en van de personen gemachtigd om de stichting te vertegenwoordigen, evenals op de omvang van hun bevoegdheden en de wijze waarop zij deze uitoefenen (art. 28, 5 V&S-wet); de bestemming van het vermogen van de stichting bij ontbinding (art. 28, 6 V&S-wet); de voorwaarden waaronder de statuten kunnen worden gewijzigd (art. 28, 7 V&S-wet); de wijze van regeling van belangenconflicten (art. 28, 8 V&S-wet). Verder stipuleert artikel 30, 2 V&S-wet dat de statutenwijzigingen die geen betrekking hebben op de gegevens vermeld in artikel 28, 3 en 5 tot 8 (zie supra) moeten worden meegedeeld aan de minister van Justitie of zijn vertegenwoordiger, en door één van hen moeten worden aanvaard onder de voorwaarden en binnen de grenzen bepaald in deze wet. De Programmawet 85 maakt de Koninklijke goedkeuring enkel nog vereist voor de statutenwijziging die betrekking heeft op het doel of de activiteiten van de stichting. De andere statutenwijzigingen moeten derhalve niet langer worden goedgekeurd door de Koning of worden aanvaard door de minister van Justitie of zijn vertegenwoordiger. 86 Aangezien het toezicht door de Koning tijdens de erkenning van de rechtspersoonlijkheid van de stichting van openbaar nut slechts beperkt is tot het doel van de stichting (zie supra), is het noodzakelijk eveneens de bepaling aangaande de wijziging van de statuten overeenkomstig aan te passen 87. De statutenwijzigingen die betrekking hebben op de gegevens vermeld in artikel 28, 5 tot 8 (zie supra) moeten worden vastgesteld door een authentieke akte 88. Voor de overige statutenwijzigingen volstaat een onderhandse akte Artikel 278 Programmawet. Artikel 278 Programmawet. Amendement nr. 6, Parl. St. Kamer , nr. 1437/012, 2-3. Nieuw artikel 30, 2 V&S-wet.

14 De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling zal worden vastgesteld bij koninklijk besluit. Verzoeken tot wijziging van de statuten die vóór de datum van inwerkingtreding werden ingediend, blijven onderworpen aan de procedure die van toepassing is op het tijdstip van indiening ervan. 89 Overeenkomstig artikel 31, 2 V&S-wet wordt het dossier voor elke stichting van openbaar nut bijgehouden op het Ministerie van Justitie. Voortaan zal het dossier van de stichting van openbaar nut, net zoals dat van de private stichting, worden bijgehouden op de griffie van de rechtbank van koophandel 90. Aangezien de controle van de minister van Justitie beperkt is tot het onderzoek van het doel van de stichting (zie supra), is het immers niet langer verantwoord te voorzien in een volledig dossier van de stichting bij de Federale Overheidsdienst Justitie 91. De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling zal worden vastgelegd bij koninklijk besluit. 92 d. Wijzigingen aan het wettelijk kader met betrekking tot de internationale vereniging zonder winstoogmerk Overeenkomstig artikel 46 V&S-wet kan de Koning, onder de voorwaarden en binnen de grenzen bepaald in de V&S-wet, rechtspersoonlijkheid verlenen aan verenigingen toegankelijk voor Belgen en vreemdelingen, die hun zetel in België hebben en die een niet-winstgevend doel van internationaal nut nastreven. Dit voorzover hun doel of hun activiteiten niet strijdig zijn met de wet of met de openbare orde. De programmawet voegt hier nu aan toe dat de internationale vereniging zonder winstoogmerk op straffe van nietigheid bij authentieke akte moet worden opgericht. Zij bezit rechtspersoonlijkheid onder de voorwaarden omschreven in deze titel 93. De notaris moet na onderzoek de naleving van de bepalingen van deze titel bevestigen 94. In het licht van deze wijziging wordt de bepaling uit de V&S-wet, luidens dewelke de statuten van een internationale vereniging zonder winstoogmerk bij authentieke of bij onderhandse akte kunnen worden vastgesteld 95, opgeheven Nieuw artikel 31, 1 V&S-wet (ingevoerd door artikel 279 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, Bedoeld wordt, Titel III Internationale verenigingen zonder winstoogmerk. Nieuw artikel 46, lid 2 V&S-wet (ingevoerd door artikel 282 Programmawet). M.n. artikel 48, lid 2 V&S-wet. Artikel 283 Programmawet.

15 Deze wijziging strekt ertoe de procedure voor de oprichting van een internationale vereniging zonder winstoogmerk af te stemmen op deze die geldt voor de stichting van openbaar nut. De verplichte oprichting bij authentieke akte zorgt er immers voor dat de oprichting van een internationale vereniging zonder winstoogmerk wordt vergemakkelijkt en dat de controle door de minister van Justitie (zie infra) uitsluitend kan worden beperkt tot de naleving van het criterium van het doel van internationaal nut van de vereniging. 97 In dit verband weze eraan herinnerd dat een vereniging met een doel van internationaal nut eveneens de vorm kan aannemen van een vzw, die kan worden opgericht bij onderhandse akte. 98 De inwerkingtreding van deze nieuwe bepaling zal worden geregeld bij koninklijk besluit. Verzoeken tot het verlenen van rechtspersoonlijkheid die vóór de datum van inwerkingtreding werden ingediend, blijven onderworpen aan de procedure die van toepassing is op het tijdstip van indiening ervan. 99 Overeenkomstig artikel 50, 1 V&S-wet moeten de statuten van een internationale vereniging zonder winstoogmerk worden meegedeeld aan de minister van Justitie met het verzoek rechtspersoonlijkheid te verlenen en de statuten goed te keuren. De internationale vereniging zonder winstoogmerk verkrijgt rechtspersoonlijkheid op de datum van het koninklijk besluit waarbij zij wordt erkend. Aangezien een internationale vereniging zonder winstoogmerk voortaan moet worden opgericht bij authentieke akte en de notaris de verplichting heeft om de overeenstemming van de statuten met de bepalingen van de V&S-wet te bevestigen (zie supra), kan het onderzoek door de minister van Justitie worden beperkt tot de naleving van de eisen inzake het karakter van internationaal nut (m.n. het doel) van de vereniging 100. Vandaar dat de wetgever 101 ervoor heeft geopteerd voortaan uitdrukkelijk te bepalen dat de rechtspersoonlijkheid wordt verleend indien het doel of de doeleinden van de internationale vereniging zonder winstoogmerk voldoen aan de in artikel 46 bedoelde voorwaarden. De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling zal worden vastgelegd bij koninklijk besluit. Verzoeken tot het verlenen van rechtspersoonlijkheid die vóór de datum van inwerkingtreding werden ingediend, blijven onderworpen aan de procedure die van toepassing is op het tijdstip van indiening ervan MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 165. MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 165. MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, Nieuw artikel 50, 1, lid 2 V&S-wet (ingevoerd door artikel 284 Programmawet).

16 Overeenkomstig artikel 50, 3 V&S-wet moet elke wijziging van de gegevens vermeld in artikel 48, lid 1, 2 (doel en activiteiten van de ivzw) door de Koning worden goedgekeurd. Bovendien moeten alle andere statutenwijzigingen worden meegedeeld aan de minister van Justitie of aan zijn vertegenwoordiger, en door één van hen worden aanvaard onder de voorwaarden en binnen de grenzen van de V&S-wet. Deze laatste verplichting wordt nu afgeschaft 103. Wel moeten de statutenwijzigingen die betrekking hebben op gegevens vermeld in artikel 48, 5 en 7 (algemeen leidinggevend orgaan, voorwaarden voor statutenwijziging, voorwaarden voor ontbinding en vereffening en de bestemming van het vermogen) voortaan bij authentieke akte worden vastgesteld 104. Voor de overige wijzigingen volstaat een onderhandse akte 105. De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling zal worden vastgelegd bij koninklijk besluit. Verzoeken tot het verlenen van rechtspersoonlijkheid die vóór de datum van inwerkingtreding werden ingediend, blijven onderworpen aan de procedure die van toepassing is op het tijdstip van indiening ervan. 106 Overeenkomstig artikel 51, 1 V&S-wet wordt voor iedere internationale vereniging zonder winstoogmerk een dossier gehouden op het Ministerie van Justitie. Voortaan zal dit dossier worden bijgehouden op de griffie van de rechtbank van koophandel 107. Met het oog op administratieve vereenvoudiging en gelet op de rechtstreekse toegang van de notarissen tot de Kruispuntbank van Ondernemingen, is het immers beter dat het dossier van de internationale vereniging zonder winstoogmerk wordt gehouden op de griffie van de rechtbank van koophandel 108. De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling zal worden vastgelegd bij koninklijk besluit. 109 Overeenkomstig artikel 53, 5 V&S-wet moet de commissaris van een ivzw worden benoemd door het bestuursorgaan. Tegelijkertijd verwijst artikel 53, 7 V&S-wet 110 naar de toepassing van artikel 130 W. Venn. voor wat betreft de benoeming van de commissaris Artikel 284 Programmawet. Nieuw artikel 50, 3 V&S-wet (ingevoerd door artikel 284 Programmawet). Mvt, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 166. Nieuw artikel 51, 1 V&S-wet (ingevoerd door artikel 285 Programmawet). MvT, Parl. St. Kamer , nr. 1437/001, 166. Paragraaf 7 werd ingevoegd door de Programmawet van 9 juli 2004 (B.S. 15 juli 2004).

17 Luidens artikel 130 W. Venn. wordt de commissaris benoemd door de algemene vergadering. Zo kwam men tot de merkwaardige situatie dat de commissaris moest worden benoemd door het bestuursorgaan (volgens artikel 53, 5 V&Swet) en door de algemene vergadering (volgens artikel 53, 7 V&S-wet). De wetgever heeft thans aan dit euvel verholpen door uitdrukkelijk te bepalen dat de benoeming van de commissaris moet geschieden door het (algemeen) leidinggevend orgaan 111. Wel heeft de wetgever het blijkbaar over het hoofd gezien om ook artikel 53, 7 (thans artikel 53, 6) overeenkomstig aan te passen, in die zin dat in de verwijzing naar de toepassing van artikel 130 W. Venn. de woorden «algemene vergadering» moeten worden gelezen als «algemeen leidinggevend orgaan». Wellicht zal deze vergetelheid geen aanleiding geven tot interpretatiemoeilijkheden, aangezien de internationale vereniging zonder winstoogmerk geen «algemene vergadering» kent. De inwerkingtreding van deze bepaling zal worden geregeld bij koninklijk besluit Nieuw artikel 53, 5, lid 2 V&S-wet (ingevoerd door artikel 286 Programmawet). 112