Het koninkrijk van God en de gemeente

Transcriptie

1 Het koninkrijk van God en de gemeente Jan Pool (senior voorganger van Shelter Haarlem) Zondag 18 mei 2008 Na zijn lijden en dood heeft hij hun herhaaldelijk bewezen dat hij leefde; gedurende veertig dagen is hij in hun midden verschenen en sprak hij met hen over het koninkrijk van God. Handelingen 1:3 In de tekst die we gelezen hebben staat dat Jezus veertig dagen lang met zijn discipelen sprak over het Koninkrijk van God. Jezus vindt het blijkbaar een belangrijk onderwerp. Eigenlijk kwam Jezus maar met één boodschap. De evangeliën laten vanaf het allereerste moment zien dat Jezus kwam als zoon van David, zoon van de Koning, om het Koninkrijk der hemelen te herintroduceren hier op aarde. Alles wat Jezus deed en zei, Zijn onderwijs, Zijn gebeden, Zijn genezingen, Zijn wonderen waren gericht op het zichtbaar maken van het Koninkrijk van God. Wat is het Koninkrijk van God? Wat is een koninkrijk? De regerende invloed van een koning over zijn territorium, die hij beïnvloedt met zijn persoonlijke wil, bedoeling, en bestemming, waardoor er cultuur, waarden, moraal en levensstijl ontwikkeld worden die de verlangens van de koning voor zijn onderdanen weerspiegelen.. Als je de Bijbel goed leest, dan zul je zien dat de fundamentele boodschap van de Bijbel gaat over een Koning en Zijn Koninkrijk. De Bijbel spreekt over het vestigen van de heerschappij van een Koninkrijk vanuit het Hemelse Koninkrijk. Het gaat over het Goddelijke project om de aarde te regeren vanuit de hemel door middel van de mensheid. Door de ongehoorzaamheid van Adam en Eva kwam de heerschappij van de aarde terecht in de handen van de satan. Door zonde verloor de mens zijn mandaat, zijn gave en Goddelijke kracht. Jezus kwam naar deze aarde om Gods Koninkrijk opnieuw te vestigen en het terug te geven aan de mens. Zoals de eerste Adam de opdracht kreeg om het paradijs uit te bouwen totdat het de hele aarde zou bedekken, zo hebben wij nu de opdracht gekregen om op heel de aarde het Koninkrijk van God te vestigen. Hij gaf het niet aan één mens, maar aan een gemeenschap van mensen: de gemeente. De gemeente is dan ook Gods middel hier op aarde om Zijn waarden, ideeën, verlangens, wil en invloed zichtbaar te maken op aarde. Om namens Hem de aarde te beïnvloeden. Het is belangrijk om vast te stellen dat het niet om het middel gaat, maar om het doel. Het draait dus niet in de eerste plaats om de gemeente, maar om het Koninkrijk van God. Wij zijn niet geroepen om mensen de kerk in te brengen, maar in het Koninkrijk van God! De Grote Opdracht luidt niet: Breng mensen in kerkgebouwen..., maar maak alle volken tot mijn discipelen... met andere woorden Vestig Mijn Koninkrijk op aarde. Jezus leerde ons niet te bidden: Laat uw kerk komen op aarde zoals in de hemel, maar Laat uw Koninkrijk komen op aarde zoals in de hemel. Wij zijn niet geroepen om een grote kerk te bouwen, maar een groot Koninkrijk! De gemeente is een voertuig van het Koninkrijk van God. Hoe ziet die gemeente er nu uit? Bestaat er maar één soort gemeente of kerk? Of zijn er verschillende soorten kerken, net zoals er verschillende voertuigen zijn? Als wij om ons heen kijken, dan is de conclusie denk ik eenvoudig: er zijn vele soorten kerken. Maar wat is nu de ware kerk? Bestaat er eigenlijk 1

2 wel zoiets als de ware kerk? Of is het juist Gods bedoeling om een verscheidenheid van kerken te hebben, net zoals hij zo n verscheidenheid aan mensen heeft gemaakt? Hoe dan ook, ik denk wel dat er een belangrijk criterium is om kerk te zijn: Het zal niet moeten draaien om die kerk, maar om de Koning en Zijn koninkrijk! De kerk, in welke verschijningsvorm dan ook, zal de waarden, ideeën, verlangens, wil en invloed van de Koning zichtbaar moeten maken. Eén van de belangrijkste intenties van de Koning is liefde. Jakobus noemt liefde de koninklijke wet (Jakobus 2:8) God wil dat we Hem liefhebben, dat we elkaar liefhebben en dat we hen liefhebben die nog niet tot Zijn Koninkrijk horen. Liefde is hét kenmerk van het Koninkrijk van God. Stel dat jouw visie op kerk zijn verkeerd is en de mijne juist (dus ik heb de juiste kennis), maar ik veroordeel je, dan wandel ik niet in de liefde en breng ik niet het belangrijkste kenmerk van het Koninkrijk van God: Liefde. God kijkt niet in de eerste plaats wie er theologisch gelijk heeft, God kijkt in de eerste plaats naar onze houding: hebben we lief. Ik geloof ook dat het beter is om niet in termen van gelijk of ongelijk te praten. Als ik zeg dat ik gelijk heb, zeg ik dus dat die ander ongelijk heeft. Het is beter om te zeggen: Ik ben hier van overtuigd. Dan geef je de ander de ruimte om een andere overtuiging te hebben. Soms moeten we omwille van de liefde onze overtuiging inleveren. Let wel, ik heb het hier over zaken waar verschillende opvattingen over kunnen bestaan. Ik spreek hier natuurlijk niet over het schipperen met bijbelse waarheden! Denk aan de onfeilbaarheid en het gezag van Gods Woord, de opstanding van Jezus, het feit dat Jezus de enige weg is tot de Vader, het feit dat we door genade behouden zijn en niet door werken enz Wat voor gemeente wil Shelter Haarlem zijn? Laat ik voorop stellen dat we voortdurend in ontwikkeling zijn. Wij veranderen voortdurend. De wereld waarin wij leven verandert voortdurend. De maatschappij verandert, normen en waarden veranderen. Wijzelf veranderen. Er is bijna niets wat hetzelfde blijft. Er is in de natuur een wet: alles wat leeft ontwikkelt zich en groeit, alles wat zich niet ontwikkelt en groeit, is bezig te sterven. Dat geldt ook voor de gemeente: als we ons niet ontwikkelen, als we niet groeien (en dan bedoel ik niet alleen in aantal) dan zijn we al bezig te sterven. Om aan onze Missie te kunnen blijven voldoen, om te kunnen bouwen aan het Koninkrijk van God, zullen wij ook als gemeente continue in ontwikkeling, in beweging en verandering moeten zijn. De noodzaak voor verandering wil niet zeggen dat alles in het verleden verkeerd geweest is. Het is waarschijnlijk voor dat moment zeer goed geweest. Voor die tijd was het relevant. Maar omstandigheden veranderen en sommige dingen moeten soms gewoon veranderen. Iets wat 10 jaar geleden goed was en groeide en bloeide kan vandaag zijn invloed verloren hebben en niet meer werken. Ik geloof dan ook dat het goed is om voortdurend kritisch te kijken naar de manier waarop we kerk zijn met elkaar en open te staan voor veranderingen. Wij moeten ons bewust zijn dat onze kennis onvolkomen is. Maar, als het goed is groeit onze kennis wel. Soms krijgen we opeens inzicht in oude bijbelse waarheden. Om die reden heb ik afgelopen tijd een aantal boeken gelezen over verschillende kerkmodellen. Daarbij sprong er één boek duidelijk uit. Dat boek heet Ik zie een leger en is geschreven door Floyd McClung. Het heeft mij enorm gemotiveerd, opgebouwd en enthousiast gemaakt. Toen ik het boek las kwamen de intenties, bedoelingen, verlangens van de Koning naar mij toe. Er sprak warmte, genade, vrijheid, ruimte en liefde uit. Het stak mij een uitgestoken hand toe, die zei: kom maar dichterbij, dan kan ik je wat mooie dingen laten zien over gemeente zijn. Het is echt een prachtig boek en het pleit voor kerk zijn op een andere manier. Dat staat ook op de voorkant van het boek: kerk zijn op een andere manier. Er staat niet kerk zijn op een betere manier 2

3 Hij schrijft dan ook: Ik vind de inhoud van een model vele malen interessanter dan het model zelf. Ieder gemeentegroeimodel waarmee mensen gewonnen en bijeengebracht worden, en die hen volgelingen van Jezus maakt voldoet. Ik schrijf dit boek niet omdat ik de juiste formule bedacht heb voor hoe je op de juiste manier kerk kunt zijn. Er zijn kerkmodellen waar ik enthousiast over ben, maar het model dat bij mij past, hoeft niet noodzakelijkerwijs voor een ander ook te werken. Sterker: er is niet één model waarmee de hele wereld bereikt zal gaan worden. Het gaat om veel meer dan een nieuw model; het gaat om een paradigma (geheel van overtuigingen, waarden en handelwijzen die door de leden worden gedeeld) voor kerk zijn en een aantal basale waarden die ons de kracht geven om datgene waar wij in geloven ook daadwerkelijk in praktijk te brengen. Wat een ruimte geeft hij daar! Dit ademt aan alle kanten de intenties en de waarden van het Koninkrijk van God uit. Floyd signaleert dat de kerk in een crisis verkeert. Hij schrijft: Ik geloof in de kerk, maar ik meen ook dat ze in een crisis verkeert. En als je een crisis op wilt lossen, zul je eerst moeten zien dat verandering noodzakelijk is. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om vast te stellen dat de kerk in het Westen niet langer groeit en dat ze geen kracht meer heeft om een geestelijke verandering teweeg te brengen in de cultuur om haar heen. Dat is een crisis. Tegelijkertijd dat wij een crisis hebben, is er een spirituele revolutie gaande in de rest van de wereld. Miljoenen mensen komen bijeen in kleine huiskerken in China, India, Centraal Azië en Zuid Amerika. Zonder het te weten breken zij met definities van kerk zijn die ons in het Westen zo dierbaar zijn. Zij komen overal waar dat kan bijeen om Jezus woorden te bestuderen, te bidden en te aanbidden. Deze volgelingen van Jezus, die over de hele wereld kerk zijn beleven in kleine, eenvoudige, organische gemeenschappen, zijn ervan overtuigd dat Jezus door hen heen verder gaat met het werk waarmee Hij tweeduizend jaar geleden begon.zij menen dat wat Jezus over kerk zijn leerde en voordeed zo eenvoudig is dat iedereen het kan. Het model dat Jezus gaf en zijn onderwijs erover, maakt dat ik het Simple Church ben gaan noemen. Mijn theologische overtuigingen? Ik geloof in de orthodoxie van een radicale gemeenschap van Jezus volgers, die de effecten van onrecht wil verzachten en de liefde van de Vader wil uitdelen aan mensen die nog nooit begrepen hebben dat Hij om hen geeft. Ik geloof dat de kerk van Jezus de hoop voor de wereld is.ik geloof dat God van iets heel groots droomt, maar ik geloof ook dat Hij de wereld persoon voor persoon, familie voor familie, gemeenschap voor gemeenschap, verandert. Ik geloof in grote dromen en het kleine bouwen. (Prachtig!) De kerk in Handelingen was een levendige gemeenschap, niet een wekelijkse samenkomst. Het was een kerk van kleine kerkjes; beter gezegd een beweging van kerken. Het was een dynamische beweging van kleine gemeenschappen, die overal in de stad spontaan ontstonden. Zo nu en dan kwamen ze samen bijeen voor een gezamenlijk viering bij de Salomonspoort, bij de tempel. Meestal kwamen zij samen in huizen, in volgepropte huiskamers, tuinen, werkplaatsen; waar zij ook maar een plek konden vinden om bijeen te komen, te aanbidden en voorbede te doen voor familieleden en vrienden. Zij infiltreerden de hele stad.doodgewone mensen ontdekten hun gaven om onderwijs te geven, voor zieken te bidden, te dienen en organiseren. Iedereen deed mee. De hele kerk was er actief bij betrokken, niet maar een paar individuen. De manier waarop zij leefden oefende een aantrekkingskracht uit op de mensen met wie zij in contact kwamen. Hoe kon dat ook anders, na jarenlang niets anders gekend te hebben dan het afstandelijke, beknellende gezag van de Farizeeërs? God had op dorre beenderen van het Judaïsme geblazen en er was een legertje gewone mensen tot leven gewekt. Het was een leger van eenvoudigen, geroepen door God die hun harten had aangeraakt. Daar word je toch enthousiast van! 3

4 De essentie van gemeente zijn en de dynamiek ervan die Floyd beschrijft is natuurlijk niet nieuw. In het boekje Shelter: dat zijn wij! beschrijven we in wezen dezelfde droom die Floyd heeft. Het is natuurlijk geweldig om zo n boekje te hebben en te beschrijven wat voor soort gemeente je wilt zijn, maar het in praktijk brengen van een visie blijkt toch heel wat anders. Als we terugkijken op de G12 visie, dan kunnen we tot de conclusie komen dat het in vele opzichten een positieve bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de gemeente, maar zeker niet in alle opzichten. Er is zegen geweest, maar ook teleurstelling. Er zijn dingen goed gegaan, maar ook dingen fout gegaan. We willen leren van de gemaakte fouten. Jonas Salk heeft het belangrijke vaccin tegen polio ontwikkeld. Maar dat gebeurde na 200 pogingen! Iemand vroeg aan hem: Hoe voelde het om 200x te falen? Hij antwoordde: Ik heb niet 200x gefaald. Ik heb 200x manieren ontdekt waarop je geen vaccin tegen polio kunt maken. We geloven nog steeds dat er twee belangrijke pijlers zijn om een gemeente te kunnen zijn zoals God bedoeld heeft. Die twee pijlers zien we ook terug in de eerste gemeente in Handelingen: Ze bleven dagelijks onderricht geven in de tempel of bij iemand thuis en gingen door met het verkondigen van het goede nieuws dat Jezus de Messias is. Handelingen 5:42 In de tempel : Vertaald naar onze situatie verwijst o.a. naar onze zondagmorgensamenkomsten. Deze samenkomsten zijn bedoeld om met de hele gemeente God te prijzen en te aanbidden. En om door middel van onderwijs gemotiveerd en toegerust te worden. Maar we verlangen er ook naar dat het samenkomsten zijn waar de kracht van het Koninkrijk van God zichtbaar wordt door wonderen en tekenen. Bij iemand thuis : Dit is de tweede pijler. Beide pijlers zijn belangrijk. Beide pijlers zijn in onze ogen belangrijke vormen om uitdrukking te geven aan het Koninkrijk van God. Maar als we zouden moeten kiezen, dan vinden we het belangrijker dat u deel bent van een samenzijn bij iemand thuis, dan dat u de zondagochtenddienst bijwoont. In die gemeente aan huis kunnen we het gemeenschap zijn in praktijk brengen. Daar kunnen we samen eten; samen optrekken, samen lachen en huilen, samen bidden, groeien, samen mensen, buren, vrienden over Jezus vertellen. Kortom: samen het Koninkrijk van God gestalte geven en uitbreiden. Wij zijn tot de conclusie gekomen dat de cellenstructuur volgens het G12-model niet helemaal bij ons past en ons beperkt. Wij willen meer vrijheid creëren en ruimte scheppen voor creativiteit. Wij willen ruimte geven voor allerlei soorten groepen, cellen, huissamenkomsten met een verscheidenheid aan kleur en samenstelling. Wij willen daarbij slechts drie kaders plaatsen: 1. De leiders van deze celgroepen zullen ook bereid moeten zijn om zelf geleid te worden. Ik heb het hier niet over een hiërarchische structuur, een piramidemodel of positioneel leidersschap. Ik heb het hier over de bereidheid om open te staan voor de input van anderen. Dat hoeft niet perse d.m.v de structuur van leiderscellen. Wij willen veel meer kijken naar de persoonlijke behoefte van celleiders. Wij zullen dus voortdurend de volgende vragen stellen: Hoe kunnen wij jou helpen? Welke input heb je nodig? Wat voor toerusting heb je nodig? Wij willen dus veel meer vanuit een dienende, ondersteunende houding leiding geven. Daarnaast willen we er wel op toezien dat de celgroepen de volgende twee kaders hebben. 2. Wij willen dat het Koninkrijk van God centraal staat in deze groepen. Wat is dat Koninkrijk? De regerende invloed van God over zijn territorium, die hij beïnvloedt met zijn persoonlijke wil, bedoeling, en bestemming, waardoor er cultuur, waarden, moraal en levensstijl ontwikkeld worden die de verlangens van God voor zijn onderdanen weerspiegelen. 4

5 3. Wij willen dat deze groepen wandelen in de missie van Shelter Haarlem: Net als Jezus wandelen in de liefde van de Vader en mensen bij Zijn hart brengen zodat zij herstel, waarde en bestemming in God vinden. Wij ervaren dat dit onze bestemming is. Wij hebben niet als doel een mega church te worden. Wij hebben geen streefaantal leden. Wij willen maar één ding, wij willen mensen helpen op hun bestemming te komen. Voor de meeste van jullie ligt die bestemming niet in de gemeente, maar in de wereld! Wij willen jullie helpen om een goede ambassadeur van Gods Koninkrijk te zijn op de plek waar je woont en werkt. Wij willen je helpen om te groeien als een volwassen discipel van Jezus. Wij willen je helpen jouw gaven en talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Wij geloven dat jullie gaven en talenten hebben ontvangen om mee te helpen de gemeente te bouwen, maar we geloven vooral dat je op de plek waar je leeft, woont en werkt jouw gaven en talenten mag inzetten, opdat zo Gods Koninkrijk gezien zal worden en uitbreiden. Wij zijn geroepen het Koninkrijk van God te bouwen. Waar? In een kerkgebouw? Nee, thuis, in jouw buurt, op school, op jouw werk, in de politiek, in de wereld van amusement, op de plekken waar er leven is. De gemeente is een instrument dat God gebruikt om mensen toe te rusten en te trainen, te bemoedigen en te motiveren, en hen uit te zenden in de wereld, om daar Gods Koninkrijk te openbaren. Wij hebben het begrip zenden in het verleden veel te veel beperkt tot het starten van een eigen cel. Hierdoor hebben sommigen zich beperkt gevoeld een ook niet gewaardeerd op de plek die zij als zendeling in de maatschappij innemen. Daar hebben we spijt van. De vijfvoudige bediening waar Paulus over spreekt is niet bedoeld om jullie toe te rusten, zodat je dienstbaar kunt zijn in de gemeente! Nee, zodat je dienstbaar kunt zijn in het Koninkrijk van God. En dat kan zowel in de gemeente zijn als op elke andere plek waar je woont, werkt en leeft. Het Koninkrijk van God is veel meer en veel groter dan de gemeente! We groeien niet door grotere kerkgebouwen te bouwen, we groeien door discipelen van Jezus te maken en deze discipelen hebben een impact op de wereld om hen heen en bouwen zo het Koninkrijk van God. Ik ben tot de ontdekking gekomen dat wij meer gericht horen te zijn op de bouw van het Koninkrijk van God. Onze focus hoort niet te liggen op het bouwen van een organisatie met leuke programma s en samenkomsten, maar op het bouwen aan het Koninkrijk van God. Wij hebben onvoldoende aandacht besteed aan het feit dat jullie en wij (als leiders) geroepen zijn om het Koninkrijk te bouwen. Wij hebben jullie meer gemotiveerd om je in te zetten en in te spannen voor de 'programma's van de gemeente dan voor de bouw van het Koninkrijk van God op de plek waar je werkt en woont en het grootste deel van je leven doorbrengt. Wij zijn een koninklijk priesterschap en we zijn bestemd om Gods Koninkrijk te bouwen. Leiders zijn gegeven om anderen daarin te helpen, te motiveren, te bemoedigen, toe te rusten en te zegenen. Wij willen je ondersteunen in je door God gegeven bediening en roeping in de maatschappij. Het is onze verantwoordelijkheid om je te bekrachtigen met principes uit Gods Woord, voorbede te doen en je te helpen om werkelijk vrij te worden van alle mogelijke ballast zodat je in deze maatschappij op je eigen plek kunt bouwen aan het Koninkrijk van God. Wij willen graag leiden vanuit dienend leiderschap. Dienend leiderschap Kinderen leven niet om hun ouders te dienen, maar ouders zijn er om hun kinderen te dienen. Zo zijn gemeenteleden er niet om leiders te dienen, maar leiders zijn er om gemeenteleden te dienen. Kinderen leven niet om hun ouders te helpen succesvol te worden en hun bestemming te bereiken, nee, ouders leven om hun kinderen succesvol te laten worden en hun bestemming te bereiken. Hoe? Door dienend leiderschap. Goede ouders 5

6 wandelen in dienend leiderschap. Dat leiderschap kent verschillende stijlen. Sturend (directief), coachend, ondersteunend en delegerend. Afhankelijk van de omstandigheden, leeftijd en andere situaties zul jij je leiderschapsstijl aanpassen. Het liefst en het meest beweeg jij je als het goed is in de ondersteunende en coachende stijl. Je ondersteunt en coacht je kinderen in hun groei naar volwassenheid en in het ontdekken en bereiken van hun bestemming. Maar soms zul je directief moeten zijn. Wie van jullie heeft ooit tegen zijn kinderen gezegd: Nee, dat mag je niet! Waarom? Om over hen te heersen? Nee, als het goed is uit liefde, om te beschermen. Dit geldt ook voor leiderschap in de gemeente. Als de Bijbel spreekt over leiding geven in het gezin en in de gemeente dan wordt voor beide het zelfde woord proistemi gebruikt. Dit woord betekent: voorgaan, besturen, managen, ondersteunen en zorg dragen voor. In leiding geven zitten al deze aspecten! De gemeente van Jezus Christus kan niet zonder leiderschap. In het boek De zin en onzin van de kerk van Frank Viola staat: Leiderschap is: Het kan goed of slecht zijn. Het kan herkend en erkend worden of niet. Maar het is er altijd. Afhankelijk van wie leiding geeft, kan leiderschap de ergste nachtmerrie van een kerk zijn of het hoogste goed. Leiderschap heeft het potentieel om een wrede leermeester of een nuttige dienaar te zijn. Wij willen graag dat iedereen die leiding geeft in deze gemeente, dat doet vanuit een dienende houding. De belangrijkste stijlen daarbij zijn ondersteunen en coachen, maar soms zal er ook directief leiding gegeven moeten worden. Wij zien alle vier stijlen terug in de wijze waarop Jezus leiding gaf. In je leiding geven moet jij jezelf steeds de volgende vragen stellen: Zet het vrij, of legt het aan banden? Leidt het tot conformisme/aanpassingsgedrag, of tot creativiteit? Brengt het afhankelijkheid van mensen of een afhankelijkheid van God? Leidt het tot onderdanigheid of tot dienstbaarheid? Steunt het op wet of op genade? Wordt zelfvertrouwen aangetast of versterkt? Helpt het mensen om in geloof te wandelen, of maakt het hen angstig? Leidt het tot grotere openheid of tot meer verzet en anarchie? Rust het mensen toe voor dienst aan God, of maakt het hen tot een toeschouwer van een dienst die anderen verrichten? Afronding: Wij willen graag een levende gemeente zijn, een gemeente van waaruit door alle leden gebouwd wordt aan het Koninkrijk van God, een gemeente waar leiderschap is om de leden te helpen, te motiveren en toe te rusten voor deze uitdagende opdracht. Wij willen met elkaar gestalte geven aan de intenties, bedoelingen, waarden en verlangens van Koning Jezus. Dit is de manier waarop wij gemeente willen zijn. Dit is de manier waarop wij leiderschap willen uitoefenen. Dat is de manier waarop wij gestalte willen geven aan de intenties, bedoelingen, waarden en verlangens van Koning Jezus. Wil je samen met ons bouwen aan de voortgang van het Koninkrijk van God? In Matteüs 11:12 staat Sinds de dagen van Johannes de Doper tot nu toe breekt het koninkrijk der hemelen zich baan met geweld en geweldenaars grijpen ernaar. Er staat eigenlijk: het Koninkrijk der hemelen breekt door met kracht, als een storm en brengt een geweldige slag toe aan de heerschappij van satan. Dan staat er verder dat geweldenaars er naar grijpen. Daar mee wordt bedoeld dat zij alles op alles zetten om dat koninkrijk binnen te gaan. 6

7 God zoekt geweldenaars, die alles op alles zetten om Zijn Koninkrijk op aarde openbaar te laten komen en te laten groeien. Wilt u, wil jij zo n geweldenaar zijn? 7