In Illo tempore U.V Kw P. GAILLY Kaliebaan KASTERLEE. UITGAVE December 2014 nr 056

Transcriptie

1 Kw P. GAILLY Kaliebaan KASTERLEE U.V. UITGAVE December 2014 nr 056 In Illo tempore VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: LEOPOLD OOMS DE BOSSEN TURNHOUT

2 Samenstelling Bestuur Voorzitter: Leopold Ooms De Bossen 32 te Turnhout Tel: ooms.brandt@pandora.be Ondervoorzitter: Henri Gillebert Tel De Bossen 24 te Turnhout yvette.rik@hotmail.com Penningmeester: Ronny Mertens Kattenberg 30 te Kasterlee Gsm ronnymertens@outlook.be Secretaris: Robert De Trogh Schildedreef Schilde Tel: robert.detrogh@gmail.com Commissarissen / Rekenplichtigen: Jos Testelmans Zoerledorp Westerlo Tel: Gsm nonk-jos@hotmail.com Jacky Belmans Vorstsebaan 67 - Veerle-Laakdal Public Relations/Website: Pol Ooms - Robert De Trogh - Ronny Mertens Feestcomité: Frans Van Depoel Stwg op Wiekevorst 10 te 2270 Herenthout Tel: chloe705@hotmail.com Sport Algemeen: Henri Gillebert Tel: De Bossen Turnhout Redactie Tijdschrift: Pol Ooms - Ronny Mertens VRIENDENKRING 3 PARA TURNHOUT Fortis Bankrekening: IBAN: BE Lidgeld Mogelijkheid A: U bent reeds lid van het ANPCV, dan betaald U 10 euro per jaar en wordt dus lid van de Vriendenkring 3 Para. U krijgt driemaal per jaar ons tijdschrift Mogelijkheid B: U betaalt 20 euro per jaar, dit bedrag wordt verdeeld: (1) 10 voor Vriendenkring 3 Para (2) 10 euro lidgeld voor «Amicale Nationale Para Commando Vriendenkring» (ANPCV) en bent U eveneens geabonneerd op hun driemaandelijks tijdschrift.

3 WOORDJE VAN DE VOORZITTER Beste Vrienden(innen) Het laatste tijdschrift van het jaar, wat gaat de tijd toch vlug. Als we terugkijken op 2014 is dat voor de Vriendenkring met voldoening. We hebben al onze jaarlijkse doelstellingen bereikt. Busreis, tuinfeest, korpsmaal, onze shop, tweewekelijkse opening van ons lokaal en. ons tijdschrift verschijnt op tijd. Dit alles is het werk van een groep die het bestuur wordt genoemd maar aangevuld is met een trouwe kern van vrijwilligers op wie we steeds een beroep kunnen doen. We weten allemaal dat zonder deze mensen er geen Vriendenkring zou bestaan, bedankt allemaal. Onze website is nieuw. Men heeft mij moeten overhalen om hem te maken, ik heb teveel websites zien starten om daarna bij gebrek aan opvolgingen te zien verdwijnen. Het lijkt dat het met onze website de andere kant opgaat met dank aan Robert en Ronny. We zijn ook meer en meer te zien met een delegatie op herdenkingen. De Last Post te Ieper, de Cenotaph te Londen, 70 jaar bevrijding van de Kempen, St Michiel en nog meer. We gaan dit zeker blijven doen, in ANPCV kledij zoals voorzien. Hier is er bij sommige leden wat werk aan de winkel. Er zijn nogal wat verpersoonlijkte uitvoeringen te zien van deze kledij. Op 11 januari is er onze jaarlijkse algemene ledenvergadering, het bestuur stelt zich collectief herverkiesbaar, lees meer verderop in dit blad. Zoals gewoonlijk is dit gekoppeld aan een nieuwjaarsdrink voor onze leden. 3 Para heeft een nieuwe commandant. We mochten Lt Kol SBH Bart Verbist verwelkomen op ons Korpsmaal, samen met de RSM Adjt maj Peter Spitaels en Korpskorporaal Kpl chef Wilfried Schrijvers. Wij wensen hen en hun parachutisten veel zachte landingen toe op een droog plekje. We hopen dat ze ondanks de felle besparingen toch interessante oefeningen en trainingen kunnen uitvoeren in Met de Vriendenkring zullen we in 2015 dezelfde weg opgaan. Ook aan onze leden en hun familie het allerbeste gewenst. 1 Pol Ooms

4 3 Nieuws uit het Bataljon 7 Pol en Rik naar JAAK deel Momenten uit het leven Van Heppen naar Korea aflevering 8 16 Het 15 Detachement van het 4 Cdo (deel III) 25 De Holocaust in België - Reis naar de Hel (slotdeel) 28 Korpsmaal van Vriendenkring 29 Toevallig treffen.. 30 Uit de oude doos. 32 Nog onbekender dan de Onbekende Soldaat (mooi verhaal ingezonden door Rik Gillebert) 36 Diversen INHOUD 38 (Oud) Para Commando s voor het goede doel 39 Om af te sluiten iets plezant 40 Nieuwjaarwens van de redactie (lees Ronny) 2

5 NIEUWS UIT HET BATALJON Op Donderdag 11 september 2014 was er de bevelsovergave van Luitenant-kolonel SBH Luc Leclercq aan Luitenant-kolonel SBH Bart Verbist. Wij werden verwelkomt door een toespraak van Luitenant-kolonel Luc Leclercq. Geachte genodigden, Het is mij een voorwaar genoegen jullie vandaag te mogen ontvangen ter gelegenheid van de bevelsovergave van het 3e bataljon Parachutisten aan LtKol SBH Bart Verbist. Het is niet zonder gemengde gevoelens dat ik vandaag deze episode in mijn loopbaan afsluit. Samen met de officieren, onderofficieren en beroepsvrijwilligers die vandaag deze dag gestalte geven, hebben we in de voorbije periode de nodige professionele uitdagingen omarmd en deze, naar het voorbeeld van onze voorgangers, op de ons zo eigen wijze uitgevoerd. Als traditiedrager van de Koninklijke Verbroedering van het VrijwilligersKorps voor Korea, lijkt het me gepast hieronder een kleine quote te hernemen uit de Belgische Krijgsmacht anno In deze quote wordt de waarde van de Korea-vrijwilligers beschreven. Elke analogie met het 3Bn Para anno 2014 blijft een interpretatie van de lezer. Ze waren afkomstig van alle delen van het land, Vlaanderen en Wallonië, ze kwamen uit het burgerleven en uit het actief leger. Sommigen waren wel geen engeltjes, maar nimmer werd een oude bekende van de justitie bij het vrijwilligerskorps opgenomen. Velen namen dienst uit zuiver idealistische beschouwingen, om te strijden tegen het communisme en een volk te helpen dat laf werd aangevallen, anderen volgden hun neiging naar avontuur of hun liefde voor de wapens. Ze hadden alle eigenschappen en ook alle gebreken van de Belgische burger. Ze waren kloek en hadden een groot weerstandsvermogen, deden ernstig hun werk maar bleven niet gaarne op de hun aangeduide plaats wanneer er niets te doen was, ze waren zeer handig en wisten zich door alles heen te slaan, hielden niet altijd heel veel van discipline, maar deden steeds alles wat hun meerderen van hen eisten, ze hielden van hun meerderen en eerbiedigden hen, soms waren ze wel slordig gekleed, maar op 11 november, tijdens het defilé te Brussel waren ze allen fijn in orde, in volle strijd behielden ze steeds hun kalmte, ze toonden zich sterk in de verdeging en voorzichtig en behendig in de aanval. Dient hier nog iets aan toegevoegd te worden? Hartelijk dank voor jullie aanwezigheid en samen met jullie wens ik mijn opvolger en het 3e Bataljon Parachutisten het allerbeste voor de komende periode. Luc LECLERCQ Luitenant-kolonel SBH 3

6 DE OUDE KORPSOVERSTE Luc LECLERCQ, geboren te Gent op 01 november 1966, start zijn militaire loopbaan aan de Koninklijke Militaire School te Brussel. Na het behalen van een licentie Sociale en Militaire Wetenschappen in 1989, beëindigt hij met succes de opleiding tot parachutist en commando. Als jong officier dient hij achtereenvolgens bij het 1 e Bataljon Parachutisten en in de Infanterieschool te Arlon. Begin 1994 vervoegt hij het Trainingscentrum voor Parachutisten. Hij is initieel actief in de schoot van het Peloton Training, aansluitend wordt hij commandant van het Peloton Luchtbevoorrading. In deze periode neemt hij deel aan meerdere missies op Afrikaans grondgebied, zowel in het kader van nationale evacuatieoperaties (Rwanda 1994; Congo Brazzaville ) alsook ten voordele van het World Food Program. Na de cursus hoger officier aan het Koninklijk Hoger Instituut voor Defensie in 2000, wordt hij adjunct officier operaties bij het 3 e Bataljon Parachutisten te Tielen. Eind 2003 neemt hij deel aan de NATO opdracht te Kosovo als stafofficier operaties binnen de Franse Battle Group en als Senior National Representative voor het Belgisch contingent binnen de Area of Responsability van de multinationale brigade North-East. Bij zijn terugkeer uit Kosovo in het voorjaar van 94, verhuist hij aansluitend met zijn familie naar Straatsburg om er de functie van adjunct stafofficier operaties uit te oefenen in de schoot van het Lt Kol SBH Luc Leclercq Eurokorps. Nog in dat zelfde jaar vertrekt hij wederom in operatie, ditmaal als Theatre Force Protection officer HQ ISAF. Te Straatsburg is majoor LECLERCQ sterk betrokken bij de paraatstelling van het Eurokorps als hoofdkwartier en als troepenmacht voor de NATO Response Force 7. In 2006 wordt majoor LECLERCQ weerhouden om de cursus stafbrevethouder te volgen aan de Führungsakademie der Bundeswehr in Hamburg. Na het succesvol beëindigen van deze cursus in 2008, wordt hij hoofd van de cel operaties en training van het HQ van de Immediate Reaction Capacity (het huidige HQ Lt Bde). Bevorderd tot de graad van luitenant-kolonel in 2011, neemt hij afwisselend de leiding op zich van het detachement OMLT Bde te Kunduz en van de Force Protection Group te KAIA. Gelijktijdig vervult hij de functie van Senior National Representative en Red Card Holder binnen Regional Command North. Na zijn terugkeer uit Afghanistan in het voorjaar van 2013, neemt hij op 27 maart 2012 het bevel over van het 3 Bn Para. Samen met zijn Bn wordt hij in 2013 als DetComd ingezet bij de vormingsopdracht URR323 te Kindu in de Democratische Republiek Congo. Luitenant-kolonel SBH LECLERCQ is geselecteerd voor de cursus International Security Policy aan het Geneva Center for Security Policy gedurende het academiejaar Luitenant-kolonel Luc LECLERCQ is gehuwd met Eva HERMANS en vader van twee dochters, Elena en Noa. 4

7 DE NIEUWE KORPSOVERSTE Bart VERBIST, geboren in ANTWERPEN op 7 februari 1970, start zijn militaire loopbaan aan de Koninklijke Militaire School in BRUSSEL in Na het afstuderen in 1992 volgt hij met succes de Gespecialiseerde Professionele Opleiding in AARLEN en vervolgens de opleidingen Commando en Para in MARCHE-LES-DAMES en te SCHAFFEN. In 1993 vervoegt hij het 1 Bn Para in DIEST als Pelotonscommandant in de toenmalige 11 Cie. In deze functie neemt hij deel aan de VN opdracht UNAMIR in RWANDA. In september 1994 wordt hij aangeduid voor het 2 Bn Commando in FLAWINNE als pelotonscommandant in de 14 Cie en aansluitend als commandant van het peloton mortieren. In deze laatste functie neemt hij deel aan de operatie GREEN STREAM in CON- Lt Kol SBH Bart Verbist GO-BRAZZAVILLE (preventieve ontplooiing in het kader van een mogelijke evacuatieopdracht). In 1999 keert hij terug naar het 1 Bn Para om er commandant te worden van de Franstalige 13 Cie. In 2001 wordt hij Officier Inlichtingen en Veiligheid (S2) van het Bn. In deze hoedanigheid neemt hij deel aan de NAVO opdracht KFOR in KOSO- VO in Na het succesvol beëindigen van de Vorming Kandidaat Hoger Officier, wordt hij in 2003 aangeduid voor de Algemene Directie Material Resources (DGMR) in EVERE als materieelbeheerder voor de mortieren en antitank wapensystemen. In augustus 2004 neemt kapitein VERBIST, samen met het 1 Bn Para, deel aan de NAVO opdracht ISAF als adjunct S3 Plans van de Multinationale Battle Group 3 in KABUL, onder leiding van de Noren. In maart 2005 keert hij definitief terug naar het 1 Bn Para als adjunct van de Officier Operaties (S3) tot zijn aanduiding in augustus 2005 als S3 in het 3 Bn Para. In deze functie neemt hij deel aan de VN opdracht UNIFIL in LIBANON in In 2007 wordt hij weerhouden voor de Hogere Stafopleiding in BRUSSEL. Na het succesvol beëindigen van deze cursus wordt majoor stafbrevethouder (SBH) VERBIST in juni 2008 aangeduid als onderrichter in het Competentiecentrum van de Land Component (CC Land) in AARLEN. In deze hoedanigheid staat hij voornamelijk in voor de voortgezette vorming van de officieren van de maneuvertroepen (Cursus Kapitein van het Wapen en Vorming Hoger Officier van het Wapen). In oktober 2010 vervoegt majoor VERBIST de Sectie Land van de Divisie Doctrine & Requirements in de schoot van ACOS Operaties & Training (ACOS O&T/Div D&R/Land) in EVERE. In deze functie leidt hij onder andere de gebruikerstesten in het kader van de aankoopdossiers voor de nieuwe karabijnen en precisiewapens en stelt hij de operationele vereisten (Key User Requirements) op voor het aankoopdossier van het Rapid Reaction Vehicle (dat de ILTIS jeep in operaties moet vervangen). In 2012 wordt hij bevorderd tot Luitenant-kolonel. Vanaf augustus 2013 oefent hij de functie uit van G3 Operaties van het Operationeel Commando van de Land Component (COMOPSLAND) in EVERE. In deze hoedanigheid is hij verantwoordelijk voor de operationele voorbereiding van de detachementen van de Land Component die in opdracht vertrekken alsook van de individuele versterkingen (Individual Augmentees). Op 11 september 2014 neemt Luitenant-kolonel SBH VERBIST het bevel over het 3 Bn Para. Luitenant-kolonel SBH VERBIST woont in MOLENSTEDE (DIEST) is gehuwd met GERLINDE en is de stiefvader van MATTHIAS. 5

8 Golden Spike 7 oktober 2014 Het 3 Bn Para had de eer en het genoegen om de 43ste uitgave van de Golden Spike te mogen organiseren. Alle eenheden van de Lt Bde en alle gewezen veteranen van de Para Cdo Bde werden hiervoor uitgenodigd om deel te nemen aan deze jaarlijkse sportieve bijenkomst. Men mocht deelnemen als actieve of gewezen Para Cdo als je was geboren in 1974 of vroeger. De organisatoren hadden een prachtig parcours uitgestippeld over een afstand van +/- 6 km voor de jongste deelnemers, min 50m vanaf 41 jaar tot en met 49 en min 100m vanaf 50 jaar. Onze leden en de nog actieve para s hebben het weer eens fantastisch gedaan!!! Hierbij een kort overzicht van de resultaten van onze leden, waarbij achtereenvolgens geboortejaar, naam, uitslag in zijn categorie en uitslag in het totaal klassement. Volgende deelnemers hebben voor onze kring deelgenomen, Nys 1-3, Van Dael 1-14, Tierentyn 2-29, Gillebert 1-68, Robben 1-7, 1946 Vanderstraeten 1-14, Van De Water 2-15, 1, Belmans 1-11, Maes 2-19, Geyskens 2-17, Van Hooghten 1-28 en Jansens Wij hopen dat we niemand over het hoofd hebben gezien en willen bij deze alle deelnemers van harte feliciteren met hun sportieve prestatie. ONZE KRING IS TROTS OP JULLIE!!!!!!!!!! 6

9 Pol Ooms en Rik Gillebert, twee gepensioneerde anciens van 3 Para, maken in 2009 een pelgrimstocht van Turnhout naar Santiago de Compostela. Pol heeft een dagboek bijgehouden. Ze zijn intussen te Pamplona, de Pyreneeën zijn bedwongen en het heuvelachtige Navarra schuift onder hen door. Tientallen pelgrims uit alle uithoeken van de wereld houden hen gezelschap. Ze denken soms met wat weemoed aan de rust van Frankrijk maar de toffe ontmoetingen maken veel goed. POL EN RIK NAAR JAAK deel Juni, dag 71. Over de Alto del Perdon naar Obanos mysteriedorp * We staan vroeg op want we willen de grote hitte vermijden, samen met de Ieren wandelen we de stad uit. Dan volgt een van de mooiste wandelingen tot dusver, we hebben de beboste Pyreneeën achter ons gelaten en betreden open heuvelachtig terrein met prachtige vergezichten. Na een uurtje stappen bereiken we Cizor Menior (450m) en daarna begint de klim naar Alto del Perdon Hoogte van vergeving (780m). Dit is een behoorlijke bergrug die de weersscheiding vormt tussen de Pyreneeën en het drogere Zuid Navarra. De Spanjaarden pakken in deze streek uit met enorme windturbines, tientallen op elke hoogte te vinden, Don Quichote zou hier heel wat werk hebben. Op de Alto del Perdon staat er een van de mooiste pelgrimsmonumenten, het zijn gietijzeren beelden in profiel en beelden een stoet pelgrims uit, gekleed van vroeger tot nu. Men heeft werkelijk een prachtig uitzicht boven op deze hoogte en dat zowel voor als achteruit. We dalen af tot Uterga, nemen er middagmaal. Brian stapt met ons mee maar is serieus aan het sukkelen, Ritten controleert zijn voeten en ziet dat deze dringend moeten verzorgd worden. De oude onderofficier van de para s komt terug naar boven, de toon wordt bevelend op een manier die geen oppositie verdraagt. Shoes out, socks out, wash your feet, het cutter mes wordt bovengehaald, ontsmet en de (vele) blaren worden verzorgd. Bij de kleine Zuid Koreaan staan de tranen in de ogen, want Ritten kan heel goed voeten verzorgen maar het pijngevoel van zijn patiënten heeft geen prioriteit, enkel het resultaat telt. Ik bekijk heel dit gebeuren geamuseerd en met veel herkenning, toen ik jong parachutist was en Ritten mijn sergeant, heb ik dit tafereel menig maal mogen bekijken. We stappen verder via Uterga en Muruzábal tot Obanos, dorp van het mysterie. Hier vervoegt de Camino Aragones** de Camino Frances en vanaf nu is er nog maar één enkel pad naar Santiago de Compostela. Als we aan de albergue toekomen zijn we de eersten, een wat oudere dame komt even later aan en stelt zich voor als Nigeriaanse in perfect Southern Slang Engels. Waarom deze Amerikaanse zich voor Afrikaanse uitgeeft is misschien het nieuwe mysterie van Obanos, ik houd het bij te lang in de zon gelopen of overdreven aandacht trekkerij. De Albergue is niet groot maar wel gezellig al ontbreekt het aan goede kookinfrastructuur, maar we hebben onze vuurtjes nog en trekken onze plan. Bij Op de Alto del Perdon (hoogte van vergeving) staat een prachtig kunstwerk, een rij silhouetten van pelgrims in kledij van vroeger tot nu. 7 het avondmaal nodigen we Brian uit, de bengel is half uitgehongerd, niet te geloven wat er allemaal in een

10 klein tenger oosters lichaam kan weggestopt worden. Gegevens: Start 07:00, aankomst 13:00. Afstand 22 km, totaal 1605 km. AM: Mooi. PM: Mooi-heet. Overnachting: Pelgrims-albergue. Volgweg: Veelal onverharde paden, steile klim naar Alto del Perdon, daarna steil dalend. Veel legendes leven er op en rond de Camino, een ervan is het: * "Het Mysterie van Obanos": Een middeleeuwse legende vertelt ons het verhaal van de pelgrimstocht die de jonge hertog van Aquitanië, Willem, samen met zijn zuster Felicia naar Santiago maakt. Op haar doortocht door Obanos besluit Felicia om daar te blijven en haar leven te wijden aan het helpen van pelgrims die door deze contreien trekken. De jaloerse en woedende Willem probeert zijn zuster over te halen om daar weg te gaan. Hij slaagt er echter niet in om haar te overtuigen en in een aanval van razernij doodt hij haar. Na de Jakobsroute te hebben voltooid zondert de hertog zich, vol van treurnis en spijt, af in de afgelegen kapel van Arnotegui, waar hij zijn droefenis beweent. Deze geschiedenis werd in 1965 een waar middeleeuws mysteriespel onder leiding van de priester Santos Beguiristáin. Deze dramatische voorstelling met allegorische kenmerken, wordt tegenwoordig eens in de twee jaar in de maand juli opgevoerd op het Plaza de los Fueros. Er spelen meer dan 600 personen in mee. **Camino Aragones: zo wordt het stuk op Spaanse bodem genoemd van de historische weg die begint te Arles in Zuid Frankrijk en daar de Via Tolosana heet. Deze weg volgt grotendeels de Franse zuidkust en passeert Montpellier, Toulouse, Oloron St Marie gaat via de Col de Somport over de Pyreneeën en wordt dan de Camino Aragones. Na Jaca en San Juan de la Pena komt men te Obanos op de Camino Frances, en niet te Puenta La Reina zoals over het algemeen wordt vermeld. 13 Juni, dag 72. Via Puenta la Reina/Gares naar Estella. Om 7 uur zijn we aan het stappen, er is een hittegolf in Spanje en we willen deze wat vermijden. Eerste halte te Puenta la Reina* (brug van de Koningin) misschien wel de beroemdste middeleeuwse brug op de camino, geen reisgids over de pelgrimage zonder een foto van dit meesterlijk mooi bouwwerk. Het is een brug over de Arga, rivier die we in Zubiri de eerste maal hebben gekruist en later nog viermaal. Na Puenta la Reina is het klimmen tot Mañeru, hier zien we de eerste wijngaarden, voorbode van de Rioja een beroemde wijnstreek tevens regio waar we zullen doorstappen. We stappen verder naar Cirauqui een ommuurd stadje dat wat in de middeleeuwen is blijven hangen, bij het verlaten van het stadje volgt de camino hier zelfs een oude Romeinse heirbaan. We stappen verder naar Lorca, nemen er middagmaal en stappen verder naar Villatuerta en daarna naar Estella/Lizarra. We nemen onze intrek in de albergue van de plaatselijk St Jacobusvereniging. We twijfelen even voor we naar binnen gaan want de entree doet wat aan een vijfsterrenhotel denken, maar op de kamers staan de bedden twee boven elkaar en met ongeveer evenveel plaats ertussen als op een troepentransportschip. Als we even later gaan winkelen zien we dat het 42 warm (heet) is, goed dat we vroeg zijn beginnen marcheren. Paul Janssens heeft een GPS, die geeft aan dat we vandaag met een gemiddelde van 5.2 km/uur hebben gekapt (zonder rusttijden), bij deze hitte is dit gekkenwerk en grotendeels mijn schuld omdat ik vandaag veel aan kop heb gelopen. Ik vind geen aanvaardbare uitleg voor dit gedrag behalve dat we goed in vorm zijn en de vermoeidheid niet voelen, of dat we onbewust sneller stappen om de grote middaghitte te vermijden. Estella is een mooi stadje aan de voet van enkele rotsformaties, de Rio Ega stroomt erdoor met op de oevers een groene gordel, het centrum is middeleeuws oud. Vandaag gaat er een processie, er is een rommelmarkt, een wielerwedstrijd en op de grote markt zijn er volksdansen, veel volk dus en veel mensen in traditionele kledij. Gegevens: Start 07:00, aankomst De befaamde brug (puente) te Puenta la Reina, een van de meest gefotografeerde kunstwerken op de camino. 8

11 13:00. Afstand 26 km, totaal 1631 km. AM: Mooi. PM: Mooi-heet. Overnachting: Pelgrimsalbergue. Volgweg: Veelal onverharde paden, licht heuvelachtig, prachtige panorama s. *Puente la Reina een stad die helemaal gebouwd is rond de pelgrimage. Het was Koningin Doña Mayor de echtgenote van Sancho III van Navarra die in de 11 e eeuw de beroemde brug met zes bogen over de Arga liet bouwen ten behoeve van de pelgrims. 14 Juni, dag 73. Naar Los Arcos* waar Vlamingen thuis zijn. Vanmorgen heb ik me betrapt op vooroordelen, ik heb al gezegd dat Spanjaarden er een ander ritme op na houden dan wij noorderlingen. Niet alleen gaan ze later slapen ze staan ook vroeger op en dat op een sympathieke manier. Maar deze morgen was er om vijf uur al iemand aan het rommelen, geknisper van plastiek zakken, met de deur slaan, het was een Duitser. Toen hij ongegeneerd het licht aandeed kon ik het niet meer houden, ik riep in plat Aantwaarps doetda licht uit en het moet toch zijn dat onze talen verwant zijn want hij luisterde direct. Instemmend gemompel van mijn medepelgrims. Waarom ik dat van een Duitser niet en van een Spanjaard wel sympathiek vind weet ik niet, vooroordelen dus. Het ontbijt is prima geregeld en al vlug zijn we terug op stap. Na Ayegui gaan we naar het klooster van Irache, daar staat een beroemde wijnfontein. Vroeger kregen pelgrims op het klooster brood en wijn, en nu staat er een fontein die water en wijn geeft, nog een beetje in die geest van naastenliefde, al is de stap naar wijnpromotie niet te ver weg, we naderen immers de Rioja wijnstreek. Maar de fontein vloeit pas om 8 uur en daar zouden we nog één uur op moeten wachten wat we dus niet doen. We stappen verder naar Azqueta en dan is het klimmen naar Villamayor de Monjardin, een stadje op een heuvel van kilometers ver al te zien. Van hier naar Los Arcos is het 12 km zonder mogelijkheid tot bevoorraden, het is gloeiend heet en we zorgen ervoor genoeg water bij te hebben. Het is verder een mooie wandeling, schitterende panorama s. We komen aan de albergue van Los Arcos, de hospitalero zit aan een tafeltje op het terras, ziet ons aankomen en zegt droog: Dag Rik, dag Pol, tot onze grote verbazing. Wat is er gebeurd, Gilbert Schoeters en Julien Itturalde die nu één dag voor ons stappen en weten dat wij een dag achter liggen hebben ons beschreven aan de Vlaamse hospitalero Dino, samen met zijn vrouw Carina besloten ze tot deze geslaagde grap. Het is als Vlaming een beetje thuiskomen in Los Arcos, al jaren zijn het leden van het Vlaams genootschap die deze herberg verzorgen. We krijgen een mooi kamertje apart en zijn vlug geïnstalleerd. s Avonds gaan we naar de pelgrimsmis en daarna drinken we samen met Dino en Carina een goed glas wijn. Gegevens: Start 06:45, aankomst 12:30. Afstand 22 km, totaal 1653 km. AM: Mooi. PM: Warm. Overnachting: Pelgrims-albergue. Volgweg: Veelal onverharde paden, één lange klim voor de rest licht heuvelachtig, prachtige panorama s. Los Arcos: Deze oude stad, ligt tussen Estella en Viana en wordt doorkruist door de rivier de Odrón. De Jakobsroute loopt door de hoofdstraat, waaraan hospitia en adellijke gebouwen staan, die ons laten zien hoe Los Boven, met drie aan de wijnfontein te Irache, maar om 07h00 is het zelfs voor Spanjaarden te vroeg om wijn te drinken, het linkerkraantje geeft wel helder fris water. Rechts, met de Vlaamse hospitaleros te Los Arcos. Dino en Carina, sympathiek koppel dat de zaakjes goed onder con- 9

12 Arcos floreerde dankzij de bevoorrechte ligging als kruispunt van wegen en het constante komen en gaan van pelgrims. De bebouwde kom heeft een middeleeuws ontwerp, met lange, parallel lopende straten en werd destijds door muren omringd, waarvan de materialen in latere constructies opnieuw werden gebruikt. Er zijn twee arcades overgebleven die herinneren aan dat verdedigingswerk: die van de Estanco en die van Castilla, die eruit ziet als een triomfboog. Tenslotte laat de kerk van Santa María een van de meest verrassende voorbeelden van de barok van Navarra zien. Zij is van grote rijkdom en zeer spectaculair. Tussen 14 en 20 augustus worden de dorpsfeesten ter ere van Maria-hemelvaart en die van San Roque gevierd. Stierenrennen en -gevechten, muziek en vuurwerk brengen tijdens die dagen het dorp tot leven. 15 Juni, dag 74. Naar Viana laatste stad in Navarra. We nemen het ontbijt samen met Carina en Dino, nemen afscheid van deze vriendelijke mensen en zijn weer vroeg op pad. Geen lange etappe vandaag maar wel eentje met veel korte nijdige hellingen en afdalingen. Even buiten Los Arcos stuiten we op het bivak van een Fransman die samen met zijn ezel de tocht maakt. Hij is een vriendelijke man van het type dat blijven hangen is in de jaren zestig. Lang haar, baard, oorbellen en een paar lege flessen duiden op zijn vogelvrije ingesteldheid. Maar hij is de vriendelijkheid zelve, hij komt uit de Provence en leeft duidelijk op het ritme van die streek. Hij is niet aan zijn proefstuk, hij heeft de tocht al meermaals gemaakt maar voor zijn ezel is het de eerste keer, niet dat dit aan het beest te zien is. Even na Sansol komen we in Torres del Rio, het stadje heeft een van de mooiste kerken van Spanje een romaans architectonisch juweel uit de twaalfde eeuw, de kerk van Santo Sepulcro, die vanwege het achthoekige grondvlak doet denken aan de basiliek van Jeruzalem en die vanaf het begin verweven is geweest met de Jakobsroute. Het heeft een uniek stergewelf uit de periode van de kaliefen. Minpunt is dat men één euro moet betalen als men iets wil zien, men doet dan na deze donatie enkele minuten het licht aan. Daarna een pittige klim-daal wandeling tot Viane, een stad op een heuvel reeds van ver te zien. We nemen onze intrek in de gemeentelijke albergue, de bedden staan er drie hoog, er zijn U-boten waar meer ruimte in is. Maar de keuken is perfect en het stadje is mooi en vriendelijk. We doen een terrasje met onze Ierse vrienden, en maken samen met de Ierse en de twee Hongaarse meisjes een uitstekende pasta met veel verse groenten. Tegen de avond zien we een natuurverschijnsel, in de verte naar het noorden ligt een heuvelgordel, de wolken komende van de Atlantische oceaan rollen van deze heuvel af de vlakte in, precies een hoge golf, prachtig zicht. Minder prachtig was het aankomen van onze Franse vriend met zijn ezel, dit maal heeft hij niet gewacht tot op zijn bivak om enkele flessen te kraken, straalbezopen strompelt hij door het stadje, gelukkig houdt zijn ezel hem recht, het beest heeft dan wel geen camino ervaring maar een zatte baas is hem duidelijk niet vreemd. Gegevens: Start 07:00, aankomst 12:00. Afstand 18 km, totaal 1671 km. AM: Grijs, regen. PM: Warm. Overnachting: Pelgrims-albergue. Volgweg: Veelal onverharde paden, veel korte nijdige klimmetjes. Desmond, een van de Ieren hier in de slaapkamer van de albergue van Viana. De bedden staan driehoog en kort bijeen. Maar de rest van de albergue is meer dan OK. 10

13 Momenten uit een leven.. Voorjaar 1979, 3 Para gaat op schietkamp te Otterburn. De meeste oudgedienden kennen deze plaats wel. In die tijd is er nog een daguitstap naar Edinburgh of Newcastle voorzien. De Cie Commandant van de 22 Cie L + Rizza beslist voor Newcastle te bezoeken voor zijn Cie. Na de shopping blijft er nog tijd voor een avondmaal en een pintje. De bussen pikken ons op om 20:00 uur. Dat dachten we tenminste. Het sneeuwt ondertussen en het witte deken heeft een sneeuwmuur rond Newcastle gevormd. Geen enkel voertuig kan de stad nog in of uit. Onze bussen ook niet. Wel beschikten we over de RP-Jeep van 1Sgt- Majoor Marcel Van Britsom, chef RP. Na wat rondrijden vindt Marcel het Belgisch Consulaat. De Consul neemt de nodige maatregelen en bekomt dat we in een sporthal van de politie mogen slapen. Deze is echter onverwarmd en bedden zijn er natuurlijk ook geen. Gelukkig is de uitgangskledij met parka bevolen! Het is wel geen matras maar biedt toch wat beschutting tegen de harde ondergrond en de koude. s Morgens verzamelen we en mogen op kosten van het Consulaat eieren met spek gaan eten in een hotel. De sporthal wordt een tijdelijke uitvalbasis en ligt niet ver van het shopping - centrum. Nog steeds is Newcastle geïsoleerd van de buitenwereld. Met een paar collega s ga ik ( Rik Stabel) C.S.M. van deze Cie de stad in. We kopen een paar bussen scheerschuim, papieren handdoeken, weggooi krabbers en mini-stukken toiletzeep. Marcel heeft ondertussen een 100-tal lunchboxen mogen afhalen bij een soort traiteurdienst. We eten een goede koude schotel en delen de aangekochte toiletspullen uit. Iedereen mag de stad terug in, mits gewassen en geschoren. Om 16:00 uur moesten we terug aan de sporthal zijn. Ondertussen zijn onzichtbare krachten, zonder dat wij het weten, in werking gekomen. Rond 17:30 uur nadat we in hetzelfde hotel een biefstuk/friet genuttigd hadden marcheren we naar het station. De sneeuwkring ten zuiden van Newcastle is doogebroken en per trein gaan we naar Catterick kamp, een goede bekende Engelse legerplaats te vergelijken met Leopoldsburg. Na een kwartier sporen stappen we uit. De camions van the British Army wachten ons daar op. We stappen aan boord van de camions en ik ben convoiyeur van dienst. De chauffeur is een jong negerinnetje. Na een poosje wil ik het ijs toch wat breken en zeg: Je bent een goede chauffeur. In mijn beste Engels nog wel! Ze lacht vriendelijk om het compliment en zegt: Thank You. Ik had beter gezwegen!! Prt, Prt, Prt zegt de motor en we staan volledig blok op de baan. De andere voertuigen sluiten aan. Een wat oudere Engelse militair komt eens een kijkje nemen. Heb je je brandstof-peil wel gecontroleerd? Ja, er is nog genoeg om wel tien keer op en neer te rijden. De man knipoogt eens naar mij, schuift wat kussens opzij en morrelt ergens aan. De kraan van de reservetank blijkbaar. Ons zwartje wist niet dat die bestond. Dus analyse; Geef nooit een voorbarig compliment aan een jonge onervaren chauffeur, ook niet als het een mooi negerinnetje is! We blijven nog twee dagen in Catterick en hebben het al bij al nog zo slecht niet getroffen. Na deze twee dagen kunnen we terug naar Otteburn. Dit was ook al volledig ondergesneeuwd. Het schieten was afgeschaft en men heeft tijdelijk op half rantsoen gestaan. Dus ergens waren we nog beter af in Newcastle! Een en ander bracht wel mee dat het schietkamp met 1 dag werd ingekort en de air lift terug met 1 dag werd vervroegd, m.a.w. we zijn dus 1 dag vroeger thuis!!!!! En niemand die hierom treurde!!!! Rik Stabel 11

14 Wat Voorafging Tijdens de Koreaanse oorlog ( ) maakte een Belgisch vrijwilligersbataljon steeds deel uit van de UNO-troepen. Tussen de gewone schermutselingen beleefden de Belgen de zwaarste gevechten in april en oktober Het Belgisch bataljon draaide vanaf augustus 1951 slechts op halve getalsterkte, ongeveer 750 man. Op 20 augustus 1951 immers liep de verbintenis van de eerste vrijwilligers ten einde en behalve 50 man die bijtekenden, scheepten ze in voor terugkeer naar België. Het waren dus de drie eerste versterkingen van telkens een honderdtal vrijwilligers die nu het bataljon vormden. Na een woelige maand oktober bezetten we op 19 oktober 1951 een stelling nabij het plaatsje KOJAKOL. De dag nadien vroeg de compagniecommandant of ik adjunct wilde worden in een peloton van pas toegekomen vrijwilligers. Met tegenzin maar om de bevordering nam ik afscheid van mijn sectie waarmee ik gedurende 6 maanden lief en leed had gedeeld. s Avonds bracht een vrachtwagen me naar een kleine vallei waar 4 grote tenten stonden opgeslagen en een zestigtal vrijwilligers me zwijgend en argwanend keurden VAN HEPPEN NAAR KOREA afl 8 In het nieuwe peloton Om niet ingewijden enige duidelijkheid te verschaffen, toch enige toelichting over wat een peloton is. Destijds, want ondertussen is de organisatie veranderd, bestond een peloton uit drie secties van elk 10 man met aan het hoofd een sergeant. De staf van het peloton bevatte de pelotonsoverste meestal een Onderluitenant, een pelotonsadjunct meestal een Eerste-Sergeant, een radio-operator, een Koreaanse drager en twee lopers. De laatste twee hebben we bij gebrek aan personeel nooit gehad. Een compagnie bevatte drie pelotons. De pelotonsadjunct is zo wat het manusje-doet-alles, hij zorgt voor de munitie, gevechtsrantsoenen, bewapening, uitrusting, wachtbeurten, zorgt voor de tucht en controleert de drie sectie oversten. Over dit alles geeft hij rekenschap aan de pelotonsoverste die de hoofdverantwoordelijke is. Ik maakte kennis met mijn nieuwe pelotonsoverste, Reserve- Luitenant Stappers van Zonhoven en de twee sectie-oversten. Voor de derde sectie werd de beste Korporaal aangeduid. Onze tenten lagen en vijftal kilometer achter het front en we zouden er een goede week blijven om de nieuwkomers op het frontleven voor te bereiden. De leiding berustte bij Luitenant Pierre Gailly, Pietje zoals wij hem noemden, bijgestaan door de twee adjuncten, mezelf en een Waals onderofficier ( want de helft van de nieuwelingen was Franstalig ). De groep, had al enkele maanden training achter de rug in Marche -les Dames en kende de Amerikaanse bewapening. We zouden vooral de wapens testen, zeroteren en enkele sectie-aanvallen en patroelje formaties uitvoeren. Nadat de eerste voormiddag voorbij was en iedereen zijn uitrusting had, besliste Pierre Gailly een kleine mars te doen om de groep met het heuvelachtig terrein te laten kennismaken en enkele formaties uit te testen. Er scheen geen enkel gevaar te vrezen rond ons basiskamp, het lag tenslotte een vijftal kilometer achter het front. We vertrekken in colonne per één, vijf meter afstand tussen Een trainingsmars door het Koreaanse landschap, het gevaar is echter nooit ver weg zoals we in deze aflevering kunnen lezen. 12

15 elke man. Pierre Gailly ging op kop, ikzelf als adjunct, zoals de tactische regels het voorschrijven als laatste. Langzaam, zwijgend als een groen-bruine slang kronkelde de formatie de heuvels op. En dan, slechts een paar kilometer verder, terwijl de eerste helft over een heuvelkam trok, plots een enorme ontploffing. Een zwarte rookzuilsteeg ten hemel. Ik wist onmiddellijk wat het was... een mijn! Mijn God dacht ik Pietje Gailly is dood. Ik stormde naar boven, terwijl twee mannen met een paniekerig gezicht, me kruisten en terug naar beneden liepen. Op de top bleef ik staan en aanschouwde het tafereel Pietje was niet dood! De eerste helft van de groep die al over de heuvel was, lag versuft tegen de grond. In hun midden was een kleine krater geslagen waarrond enkele gekwetsten lagen te kreunen. Een twintigtal meter naar rechts lag de weggeslagen romp van de ongelukkige die op de mijn getrapt had, het opengereten lichaam dampend in de koude vrieslucht. Niemand sprak. Ik vertrouwde dit zaakje niet. Aandachtig bespeurde ik de grond voor mij en met ontsteltenis bemerkte ik één enkele verroeste prikkeldraad, half onder het gras met iets verder een klein driehoekig plaatje waarvan de tekst onleesbaar was maar die ik wel kon raden MINES Ook naar de andere kant vertrok de draad. Dit was de primitieve afbakening van een oud Amerikaans mijnenveld. Aarzelend bleef ik staan tot Pietje enigszins beduusd en waarschijnlijk denkend dat het een artillerie inslag was, met zwakke stem riep: We gaan verder. Neen, riep ik, ge moet terug, ge zit in een mijnenveld. Ik zag de bange gezichten van de nieuwelingen en hun vragende blik. Ze beschouwden me tenslotte als de ancien die toch al wat meegemaakt had en verwachtten dan ook dat ik hen hielp. Er kwam iets over mij heen van alles of niets. Ik riep dat iedereen op zijn plaats moest blijven staan en langzaam, voetje voor voetje, nauwkeurig M 15 US Anti tank mijn Gewicht: 14.3 kg Springstof:10.3 kg Diameter: 333 mm, Hoogte: 150 mm Druk: 160 to 340 kg speurend, daalde ik doorheen het mijnenveld de heuvel af tot de plaats van de ontploffing. Ik kende van deze mensen nog niemand bij naam en vroeg de hulp van Luitenant Stappers. Is het Veldeman niet? Neen, dat ben ik piepte een bang stemmetje van een gekwetste. Wytack? iets verderop ging een arm omhoog. Rond kijkend bemerkte ik, op een armlengte naast me, op een kleine spar, een wit, half verschroeid kaartje met in een hoek de Belgische driekleur. Het was het etiket dat iedereen bij het instappen in een vliegtuig aan een touwtje voor de borst droeg en aan een knoopsgat bevestigd was. Nadien werd het in een vestzak gestopt. Ik greep het kaartje. Rotsaert stond er. Ik riep de naam niemand antwoordde We moesten hier nu heelhuids uitgeraken langs hetzelfde spoor langs waar we gekomen waren. Ik beval iedereen, om beurt en vlak langs me heen, terug naar boven te gaan. De gekwetsten werden geholpen. Langzaam, zwijgend verliep de operatie tot één der laatste vlak voor mij stokstijf bleef staan. Met gesterkte arm en wijdopen ogen wees hij naar mijn rechtervoet Chef zei hij, het was het enige wat hij zeggen kon. Ik keek naar de grond, keek ongelovig nog eens. Op enkele centimeters van mijn rechtervoet, dreigend, een geel-bruine metalen schotel, ongeveer 30 cm doormeter, ingegraven, de kleur viel samen met de gelige grond. Het was een Amerikaanse anti-tank mijn. Het zand was eraf gelopen want iedereen had erover gemarcheerd. Kennis doet vrees verdwijnen zegt een Engels speekwoord. Alhoewel geschrokken, besefte ik dat deze mijn minstens een druk van 120 kg nodig had om te ontploffen. Zulk een mijn is eigenlijk een blikken omhulsel gevuld met springstof om de rupskettingen van tanks te breken. De gekwetsten waren gewond door rondvliegend gesteente. Ik deed teken om door te gaan. Dat dit soort mijn door het gewicht van een man toch ontploft was, had als oorzaak dat ze achter een lage berm lag. Door hiervan af te springen was de druk dan ook groter dan het normaal gewicht van het menselijk lichaam. Wanneer ik met Pierre Gailly als laatste boven kwam stuurden we het peloton terug naar de tenten. Dan wees ik hem op de verroeste, half verborgen prikkeldraad en hij begreep! Hij was er het hart van in en alhoewel hij een zeer godvruchtig man was, heeft hij gedurende gans de terugweg stilletjes gevloekt. 13

16 na Jef Broeckx en Charel De Groote al de derde lolbroek die sneuvelde. Twee mannen van het peloton hadden een combat-shock na dit incident. Ze zaten op hun veldbed wezenloos voor zich uit te staren en weigerden nog iets te doen. Ze werden naar België gerepatrieerd. Een ander gevolg van dit voorval was dat dit peloton gedurende gans zijn verblijf in Korea, een voortdurende angst voor mijnen zal bewaren? Nog aangedikt door latere identieke belevenissen. Een paar dagen later tijdens een oefening nabij het bivak ontdekten we weer een mijn. Verontwaardigd uitten ze hun ongenoegen omdat ze in zo een gevaarlijk terrein moesten oefenen. Ze wezen me de mijn..! Boven een laagje bijeen gewaaide sneeuw stak een zwarte pin uit, ongeveer even dik en lang als een pink. Zo een mijn had ik nog nooit gezien. Ik vroeg hen zich even te verwijderen, knielde neer en veegde de sneeuw weg. Langzaam en voorzichtig ging ik er met mijn vingers onderin... en stak triomfantelijk het ding omhoog. Het was het gietijzeren deksel van een Koreaanse kookpot!! s Anderendaags vond een Koreaanse drager, in de nabijheid, de dood door op een antipersoneelsmijn te trappen. Snel was de oefenperiode voorbij en moesten we onze positie op het front gaan innemen. Om vijf uur s morgens vertrokken we te voet door de ijskoude nacht naar onze stelling. Achter ons beschenen grote zoeklichten het wolkendek waarbij door de weerkaatsing het terrein als een zachte maneschijn verlicht werd. In deze onwezenlijke omgeving kwamen we nabij de heuvelrug die maandenlang ons verblijf zou worden. Ik kende enigszins de stelling van vroeger en ging samen met Luitenant Stappers contact zoeken met de commandant van de Compagnie Zware Wapens waartoe we gingen behoren. Wanneer alles uitgelegd was ging ik terug de mannen ophalen en in stilte beklommen we het steile bergpad. We waren nauwelijks boven of in de halve duisternis kwam iemand paniekerig over de kam gerend. Onze patroelje is op een boobytrap gelopen, er is een dode en vele gewonden was alles wat hij zwaar buiten adem kon zeggen vooraleer hij verder rende naar de commando-post van de compagnie. Ik besefte dat mijn mannen weer een morele afknapper kregen, maar ze zouden weldra inzien dat onze positie zwaar verdedigd en goed beschermd was met prikkeldraad en eigen mijnenvelden. Het zal voor hen een periode worden van nachtelijke voorposten, patroeljes en hinderlagen. Gezellig zal het niet worden want de winter heeft zijn intrede gedaan en die is in Korea bitter koud. Wordt vervolgd RIK WOUTERS Bij het einde van deze aflevering wil ik even stilstaan bij de gebroeders Pierre en Etienne Gailly. Beide waren officier parachutist en vertrokken samen in mei 1951 met de eerste versterking waartoe ik behoorde. Etienne was groot autoritair en zeer nauwgezet. Hij deed alles met de chronometer. Hij was een fantastische loper en nam in 1948 deel aan de marathon tijdens de Olympische spelen te Londen. Totaal uitgeput bereikte hij als eerste Wembley-stadion, waar hij nog door twee atleten werd voorbijgestoken. Hij behaalde de bronzen medaille. Pietje Gailly, kleiner rustiger, bescheiden en erg beleefd, had meer weg van een priester dan van een officier parachutist. Na zijn eerste termijn in Korea tekende hij bij voor een tweede. Het zal zijn noodlot worden. Op 30 maart 1953, vliegt hij als waarnemer mee met een klein Amerikaans verkenningsvliegtuig om de vijandelijke stellingen te verkennen. Het toestel word door een Chinese mitrailleusse neergehaald en stort te pletter onderaan de flank ven de Chinese stellingen. Er is geen teken van leven. Chinezen die het wrak willen benaderen worden door Belgische mitrailleusen verjaagd. Zijn broer Etienne wil absoluut met een patroelje het wrak benaderen. Vrezend voor een Chinese hinderlaag weigert de bataljonscommandant de toestemming. Van zodra de duisternis invalt leggen Belgische mortieren een rookgordijn rondom het wrak om een eventuele overlevende toe te laten de eigen lijnen te bereiken. Nadat niets gebeurd, wordt het neergestorte toestel met fosforgranaten bestookt en totaal vernield. Pietje Gailly had immers een kaart mee waar alle posities en de eigen vuurcon- De gebroeders Pierre en Etienne Gailly te Korea. 14

17 Het kwartier van het 3 bataljon parachutisten te Tielen draagt de naam van Pierre Gailly, hier het welkomstbord aan de ingang. centraties stonden opgetekend. Een Chinees krijgsgevangene heeft later verklaard dat beide inzittenden van het toestel bij het neerstorten de dood vonden. Het gebeente van Pietje Gailly rust ergens tegen een berghelling in een onbekend graf in een ver land. Etienne Gailly vindt midden de jaren zestig de dood in een verkeersongeval. Een zuster van beide stort later te pletter wanneer haar valscherm bij een vrije val niet open gaat. Het kwartier van het Derde Bataljon Parachutisten in Tielen draagt de naam van Pierre Gailly. Wij kregen ook nog een brief van Edgard Tressenie wiens broer Victor is verdwenen in de nacht van 25 op 26 januari Tot op heden is men nog steeds bezig met de zoektocht naar zijn broer. Hij mocht in Juli jongstleden nog een schrijven ontvangen van het MND Agency For KIA Recovery & Indentification instituut. Wij geven U graag de vertaling mee. Kolonel Peter Hubrecht, Militaire Attaché van België Belgische Ambassade in Beijing, China Beste Peter Hubrecht, In juni 1950 brak er een groot conflict uit dat het voortbestaan van de Republiek van Korea bedreigde. België, als een lid van de Verenigde Naties, betrokken in de Koreaanse oorlog, besliste tot een overvloedige medewerking, ondanks de grote opofferingen. Daarom, als een inwoner van de Replubiek van Korea en als commandant van de organisatie belast met de MIA/KIA missie, breng ik mijn diepste dankbetuiging over aan en wens vrede en voorspoed voor België. Makri van de Republiek van Korea ontving 11 DNA-stalen van de families van 4 Belgische vermisten in de Koreaanse oorlog( Brief van 16 mei 2014) en controleerde de DNA-stalen. De gegevens werden vergeleken met de Koreaanse MIA/KIA beschikbare DNA-informatie. Ongelukkig waren er geen overeenkomsten met de overgemaakte familiale gegevens. Daarom zend ik U met een bezwaard hart deze brief. Makri zal de overgemaakte DNA-gegevens bewaren in de Koreaanse MIA/KIA beschikbare DNAinformatie om ze te beheren en permanent een vergelijkende analyse door te voeren met wat nog in de toekomst zal worden verzameld aan overblijfselen. We zullen U onmiddellijk verwittigen als er een overeenkomst zou worden gevonden. MAKRI zal geen inspanningen nalaten tot we alle vermiste Belgen in de Koreaanse oorlog terug vinden. Dank U Met respect Yoo, Cha - Yeong Kolonel, ROK - Leger, Comandant MND Agency for Kia Recovery & Identification 15

18 HOOFDSTUK II DE WEERSLAG VAN HET KLIMAAT IN BENEDEN-CONGO OP DE COMMANDO- OPLEIDING. UITHOUDINGSPROEVEN VOOR DE SOLDATEN. EXPERIMENTELE OVERLEVINGSPROEF IN HET WOUD VAN MAYOMBE. Dwars door de bush (foto Ongenae E.) In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de zeer uitzonderlijke en moeilijke omstandigheden die de soldaten van het «Vijftiende Detachement» pas op Afrikaanse bodem aangekomen moesten doormaken tijdens hun acht maanden durende opleiding in de regio Kitona. Ons bataljon heeft tijdens de acht maanden dat ze in Beneden-Congo verbleef, zes maanden droog seizoen gekend. Een duidelijk beeld van dit verblijf schetsen is zeer moeilijk als men de feiten niet zelf heeft meegemaakt. Ik haal hier dan ook enkele beperkte karakteristieke gegevens aan, die u enig inzicht kunnen verschaffen over onze leefomstandigheden tin de loop van die periode. Na vier maanden basisopleiding in België moet er, na onze bewogen aankomst in Kitona, onmiddellijk ernstig werk gemaakt worden van de verdere opleiding van de manschappen «troep». Wat ook het geval is wat het «Reservekader» betreft, dat nog niet volledig gevormd is. We worden onmiddellijk geconfronteerd met een nieuw probleem. Tot nu toe hadden alle paracommando-detachementen, vooraleer ze richting Afrika vertrokken, al hun voornaamste opleidingsfasen in België doorlopen. Wat betekent: pelotonsopleiding, het behalen van het commandobrevet en het parabrevet. Bij hun aankomst in Kamina volstond het dan om hen op te leiden tot de sprong uit de DC3. En daarna kon men over gaan tot een aan de tropen aangepaste opleiding, aangepast volgens lokale omstandigheden. Basis van Kamina C119 Flying Boxcar: «In Plane» (foto Ongenae E.) Het normale programmaverloop, waarover hierboven sprake, stond zeer goed op punt en was opgebouwd in drie fasen: 1ste fase: het personeel dat in België is opgeleid ondergaat gedurende zes weken een aanpassing aan de meer specifieke fysieke en morele omstandigheden die gelden voor Afrika. In deze fase zit o.a. de overschakeling naar de sprongtechnieken uit de DC3, bivakoefeningen en safari s in de brousse en in deze fase zitten ook een aantal oefeningen waarin samengewerkt werd met de Force Publique. 2de fase: duur tien weken. Deze fase omvat peloton - en compagnieoefeningen, tactische parachutage en de fameuze «survie»1. Deze laatste vormt de bekroning van een karaktertest, waarin de geallieerde strijdkrachten, maar toen vooral de «U.S. Marines» meer dan geïnteresseerd waren. 3de fase: deze bestaat vooral uit bataljonsoefeningen met par achutage, luchtbevoor r ading en een oefening met oorlogsmunitie. Deze laatste staat rechtstreeks onder het bevel van COMETRO en verloopt volgens een bepaald vooraf uitgewerkt thema en in samenspraak met het [burgerlijke] hoofdbestuur en de Force Publique. Gewoonlijk wordt deze oefening trouwens samen met hen uitgevoerd, in combinatie met een aantal demonstraties «paradrop in vrije val.» 1 Overlevingsoefening 16

19 Vanaf de eerste dag van onze aankomst, worden we vertrouwd gemaakt met de verschillende alarmfases, als daar zijn: fase «Rood, Geel en Groen». De betreffende oefeningen dienen onberispelijk en zonder fouten uitgevoerd te worden. Wij moeten permanent operationeel beschikbaar zijn «voor het geval men een beroep op ons zou doen.» Maar dit perfect uitgetekend programma, een resultaat van jaren ervaring, moet nu plots volledig herzien worden. De Belgische soldaat aanpassen aan de hoogvlakte van Kamina (ligging: meter boven zeeniveau) en aan het klimaat van Katanga, is één zaak. Dit alles echter verplaatsen naar Leo en Kitona met zijn typisch Bas-Congo klimaat, is een ander paar mouwen! Vooral met eenheden die noch hun Wings, noch hun Commandobrevet hadden behaald. Wat concreet betekent: dat ze de nodige training nog niet achter de rug hebben die hen nog mèèr moet harden en die hun fysiek nog mèèr moet aanscherpen. Komt daar nu nog bij: het droge seizoen staat vóór de deur! Om die reden mag men geen tijd verliezen. Daarom wordt er beslist dat twee compagnieën voor de duur van een maand eerst hun commandokamp zullen afwerken. De andere compagnie zal intussen in Kamina zijn parachutistenopleiding afwerken. Op het einde van het tweede commandokamp loopt de temperatuur onder de tenten op tot 63 C. In de schaduw bedraagt de temperatuur 33 en de vochtigheidsgraad bereikte de limiet van 100% en daalt rond de middag nauwelijks tot 90%. Onnodig hier te zeggen dat, onder dergelijke omstandigheden, zelfs de rust- en recuperatieperioden ontzettend moeilijk zijn. Dag en nacht baden we in het zweet, slapen is bijna onmogelijk en zelfs de nachten brengen daar geen verandering in. Dit laat uiteraard zijn sporen na op de training en de toestand werd op een bepaald moment zelfs uiterst hachelijk. Afdaling van de «falaizen» (40 m) in Moanda. (foto Delaet L.) De mannen krijgen dikwijls te lijden van hoofdpijn, of worden geconfronteerd met andere ongemakken (diarree, enz.) De meesten onder ons hebben de zeer vervelende mycose gekend, een schimmelziekte die de huid aantast en deze bedekt met blaasjes die eerst wit worden en daarna veelal overgaan in open wonden. Deze infectie manifesteert zich voornamelijk rond de ledematen en is zeer hinderlijk. Ze was zeer gekend bij militairen en broussebewoners, die er tijdens hun lange verblijf in de tropen dikwijls onder te lijden hadden. Hoewel deze aandoening niet echt gevaarlijk was, zorgt ze voor uiterst vervelende toestanden. Marcheren en andere fysieke activiteiten zijn zeer moeilijk, gezien de aangetaste lichaamsplaatsen zeer gevoelig worden en zelfs voor pijnlijke toestanden zorgen bij gewoon contact met kleding of wondverband. De periode vóór of na het afpellen van de huid gaat daarbij nog gepaard met een uiterst vervelende jeuk. Alarmfases ROOD GEEL - GROEN (foto Vitse G.) Natuurlijk staan al deze oefeningen onder zeer strenge en aangepaste medische controles. Deze check up s leveren zelfs enkele verassingen op. Dit is bijvoorbeeld het geval tijdens een compagnieoefening, die doorgaat onder zeer moeilijke klimatologische omstandigheden. De derde dag al, wijst het medisch onderzoek uit dat het eigenlijk voor 80% der manschappen aangewezen zou zijn om het manoeuvre stil te leggen (wat dan ook effectief gebeurde). Dergelijke trainingen, samen met deze sinds 1954 in Kamina en tijdens manoeuvres in diverse regio s van Congo ondernomen, geven ons een goed zicht op de plaatselijke moeilijkheden. Er wordt daarom besloten om het commandokamp, dat in België al uiterst zwaar is, in Afrika niet meer tijdens het droge seizoen te laten doorgaan. Dan blijft ook nog te bekijken hoe de overlevingsproef hier zou aangepakt worden? Een proef die op de Basis van Kamina over een uitgestrekt gebied beschikt en waarin over de hele regio geen inheemse bevolking te bespeuren valt. COMETRO vertrouwt deze taak toe aan kapitein Militis, welke hiermee in het verleden al ervaring had opgedaan in Kamina. Na een voorbereidende studie, samen met kapitein Delpierre, besluiten deze twee officieren om ook in de wouden van Mayombe een voorproef van de «survie» te ondernemen. De twee als 17

20 proefkonijn fungerende officieren zullen gedurende tien dagen uitsluitend op water, zout en planten leven. Ze worden geplaagd door muggenzwermen, voornamelijk die bepaalde kleine soort die men maringouins noemt: een hardnekkige soort insecten, waarvan het in de wouden van deze streek bij valavond krioelt. Naar het einde toe staan ze vol muggenbeten, waarbij dan nog de hitte en het ongemak van 100% permanente luchtvochtigheid komt. Wat uiteraard extra-moeilijkheden oplevert. Het verslag van deze survie-ervaring [waarvan tekst hieronder] is dezelfde als deze die ik [Bruneau] in maart 1960 liet verschijnen in ons blaadje. De bedoeling hiervan was, de soldaten die zich op de Basis van Kitona in opleiding bevonden, in te lichten. De aanvang van mijn relaas begon als volgt: «Hier bent u aan de helft van uw term in Afrika gekomen. U hebt het grootste deel van de paracommando-oefeningen achter de rug, maar nu rest er u nog de overlevingsproef.» Deze overlevingsproef is een test waarnaar iedereen uitkeek, sommigen vol ongeduld, anderen met enige zenuwachtigheid. Wat hield deze oefening nu feitelijk in? Het antwoord zoeken we dus in het verslag van de eerste experimentele «survie» die, zoals we eerder aanhaalden, uitgevoerd werd in de wouden van Mayombe door de kapiteins Militis en Delpierre. Deze allereerste versie in die streek moet vooral uitmaken of er een survie-school mogelijk was in Beneden-Congo. Hiervoor wordt een tijdsduur van tien dagen voorzien: dit is de meest aannemelijke periode, nodig om een gestrand persoon de kans te geven om zich door de reddingsteams van de luchtmacht te laten opmerken, of om op eigen kracht een courant gebruikte piste te bereiken. Eerst een woordje uitleg over het terrein en de omgeving. Het bestaat uit een deel van het woud van Mayombe, waarvan de kenmerken een wirwar van enorme bomen en vochtig kreupelhout zijn, doorspekt met en een dicht netwerk wortels en lianen. Het traject doorkruist een zeer moeilijk en moerassig stuk terrein, dat massa s muggen, vervelend stekende vliegen, maringouins, mieren en hagedissen, enz. aantrekt. De temperatuur schommelt constant tussen de 20 ( s morgens) en 40 rond het middaguur. Na een goede voorbereiding is de grote dag dus aangebroken. We schrijven: 7 december Vertrekpunt: Vanga. De overlevingsproef kan beginnen. Dag 1: Na een mars van 3km langs een goed begaanbare route is er vlakbij een waterloop een plaats voorzien voor het eerste bivak. Ontbossing van de kampplaats. Inrichting van een slaapplaats. Na een uitgebreid medisch onderzoek door dokter Halkin, eerste maaltijd: uitsluitend zout en water. Tegen de avond krijgen ze af te rekenen met een aanval van agressieve muggen, vliegen en andere insecten. De nacht valt snel. Dag 2: Het vinden van een aantal palmnoten en de kern van een palmboom wekt de appetijt op. Kapitein Militis gaat op zoek naar eten, maar komt terug met lege handen. Een verkenning van 2 kilometer, waarbij de loop van een riviertje wordt gevolgd, is achter de rug. Het vorderen hier verliep zeer moeilijk. Nacht. Wacht lopen. Het vuur onderhouden. Een aanhoudend gevecht tegen de niet afgevende insecten, in een poging om deze te verjagen. Dag 3: Kapitein Militis voert een verkenning uit tot aan een dorp dat zich 7km verder bevindt. Het is de bedoeling om er enkele inlanders te vinden die hen willen helpen en onderrichten in het vinden van eetbare planten. Op deze tocht schiet hij op een vogel, maar mist Vanaf het begin van de proef bestaat het voedsel uitsluitend uit het binnenste van palmbomen, palmnoten en enkele wilde vruchten van de Magembo-Ngembo. We stellen vlug vast dat deze survie totaal verschilt met deze die in Katanga wordt uitgevoerd. Hier is het verloop deze proef trouwens door de specifieke aard van het terrein veel statischer. In de regio Kamina is de streek beter geschikt voor het afleggen van grotere en snellere afstanden. Dag 4: uur. Opbreken van het kamp. Voettocht in N-O richting; contact met de «veiligheidsjeep». Opslaan van het kamp in de nabijheid van een tractorpiste. Kapitein Militis neemt contact met een dorp waarin voornamelijk werklieden wonen; daar vindt hij na enig zoekwerk twee inlanders die de nodige kennis hebben over eetbare planten. Er wordt beslist om daar de 5e, 6e en 7e dag te blijven en daar de nodige plantenkennis op te doen en om wild te verschalken. Kapitein Militis identificeert zes eetbare planten die van dan af een vast onderdeel vormen van het dagmenu. De muggen, minder in aantal dan in kamp 1, blijken even hardnekkig en even vraatzuchtig Dag 5: Zeer hachelijke dag. De twee officieren beginnen specifieke symptomen te vertonen als gevolg van hun vijf dagen durend hongerregime. s Morgens vertrekt kapitein Militis op jacht. Hij keert zonder buit terug. Rond de middag brengt majoor Bruneau de twee «survieërs» een bezoek. «Ik vind ze geïnstalleerd midden het woud. Ze betrekken een open plek van enkele vierkante meter. Twee slaapplaatsen gemaakt van takken die een vijftigtal centimeter boven de grond zijn geplaatst dienen als bed. Ze zitten in ontbloot bovenlijf en zijn volledig getekend met muggenbeten. Uitge- 18

21 strekt liggend op zijn armzalig bed, vraagt kapitein Delpierre me de toelating om niet te moeten rechtstaan om me te groeten... Hij schijnt volledig uitgeput te zijn. De warmte, de vochtigheid, de honger, samen met de insectenbeten hebben hem zwaar getekend. Kapitein Militis stelt me voor, om een kleine verkenning uit te voeren in het woud. Gewapend met een geweer en een machete wagen we ons in de wirwar van weelderige plantengroei. Met de machete kappen we ons meter per meter een doorgang Een geur van schimmel slaat ons in het gezicht Midden dit woud komen we tot de vaststelling dat het gevecht om te overleven hier een basisregel is. Reuzenbomen, door de insecten half opgevreten, bedekken de grond en worden op hun beurt overwoekerd door nieuwe, jonge vegetatie. Enorme uit de grond opschietende bomen zijn tot in hun kruin gedrapeerd met lianen Plots een klein teken van hoop: we ontdekken er sporen van een wrattenzwijn. Spijtig genoeg blijft het bij «sporen». We kijken omhoog en onderscheiden een tiental meter boven ons in een boom, een donkerrood gekleurde fruitsoort. Hier is absoluut geen sprake om deze te gaan plukken. De boom is te hoog en de stam veel te glad. We beslissen uiteindelijk om hem om te hakken en na een kwartier werken met de machete, ligt hij tegen de grond. We hebben maar te grijpen! Het blijken zeer rijpe vruchten te zijn, half-pruim, half-kers, maar wel met een smaak, die me noch aan de ene, noch aan de andere vruchtensoort doet denken. Ik neem enkele vruchten mee naar de Basis; niemand heeft er ooit een naam kunnen aan geven ( ) Dag 6: Net als tijdens de vorige dagen eindigen nieuwe pogingen om te jagen even pover. In de voormiddag hebben we terug een afspraak met de «veiligheidsjeep», die ons muggen bestrijdende producten bezorgt; deze zijn trouwens maar van een relatieve doeltreffendheid. Dag 7: s Morgen en in de namiddag opnieuw een jachtpartij, nog altijd zonder resultaat. Nochtans zijn er sinds deze morgen verschillende verse sporen van antilopen en wratzwijnen waar te nemen. Ook enkele nieuwe verkenningen leveren geen nieuwe elementen op. De moeilijkheden die bij dit experiment naar boven kwamen hebben aangetoond dat het in vredestijd niet aangeraden is om met het type terrein waarover we hier beschikken, in voldoende veilige omstandigheden dergelijke oefeningen te laten doorgaan zonder blootstelling aan al te grote risico s. COMETRO beslist dan ook dat de survie-oefeningen niet in Beneden-Kongo, maar wel per compagnie op de Basis van Kamina zullen doorgaan. Daar zijn de condities ook wel heel zwaar maar vooral, daar kan voor voldoende veiligheid van de manschappen gezorgd worden. De veiligheidsvoorzieningen, daar uitgevoerd met vliegtuigen en helikopters, laten namelijk veel beter toe om eventuele zieke of gekwetste manschappen in veel kortere tijd te evacueren. Helaas, onze mannen waren diep ontgoocheld dat ze zich niet in dit uitzonderlijke avontuur konden storten. En wat meer was: de gebeurtenissen die zouden volgen gaven ons zelfs de gelegenheid niet om deze proef uit te voeren Dag 8: Twee onderofficieren voegen zich nu bij kapitein Militis en kapitein Delpierre; bedoeling is de taaiheid en het uithoudingsvermogen van deze laatsten te vergelijken met deze van de mannen die de vorige dagen normaal voedsel tot zich hebben genomen. Uiterst hachelijke manier van vorderen, het terrein is steil en op sommige plaatsen moerassig. Gemiddelde vordering: 800 à meter per uur Om uur : aankomst in het bivak en ontdekking van enkele eetbare vruchten. Dag 9: uur. Opbreken van het kamp. We krijgen bezoek van een inboorling. Uiteindelijk trekken we tot uur verder, richting het dorp Loshi, waar de brousseproef zal eindigen. Dag 10: Deze dag bestaat vooral uit een karaktertest. Die bestaat uit een voettocht van 18 km, zonder water of zout en op moeilijk terrein. De proef duurt 3 uren. Majoor Bruneau staat aan het eindpunt van de tocht klaar om de «survieërs» op te vangen. Boven: Commandokamp Kitona : kokkerellen (foto Ongenae E.) 19

22 De moeilijkheden die bij dit experiment naar boven kwamen hebben aangetoond dat het in vredestijd niet aangeraden is om met het type terrein waarover we hier beschikken, in voldoende veilige omstandigheden dergelijke oefeningen te laten doorgaan zonder blootstelling aan al te grote risico s. COMETRO beslist dan ook dat de survie-oefeningen niet in Beneden-Kongo, maar wel per compagnie op de Basis van Kamina zullen doorgaan. Daar zijn de condities ook wel heel zwaar maar vooral, daar kan voor voldoende veiligheid van de manschappen gezorgd worden. De veiligheidsvoorzieningen, daar uitgevoerd met vliegtuigen en helikopters, laten namelijk veel beter toe om eventuele zieke of gekwetste manschappen in veel kortere tijd te evacueren. Helaas, onze mannen waren diep ontgoocheld dat ze zich niet in dit uitzonderlijke avontuur konden storten. En wat meer was: de gebeurtenissen die zouden volgen gaven ons zelfs de gelegenheid niet om deze proef uit te voeren HOOFDSTUK III EINDE VAN HET JAAR KERSTMIS EN DE EINDEJAARSFEESTEN. Enkele persoonlijke bedenkingen over het leven van de zwarten in Beneden-Kongo. In november 1959 kom ik in Kitona aan het hoofd te staan van het «Vijftiende Detachement» - 4 Bataljon Commando. In december verschijnt het eerste nummer van ons eenheidsblaadje «Bilulu». In het hoofdartikel van dit nummer gaat mijn aandacht vooral uit naar de evaluatie van de huidige toestand, naar het vastleggen van de voornaamste gedragscodes en ik schets daarin ook de bijzonderste doelstellingen van het bataljon: Na uw vier maanden basisopleiding in België werd u onmiddellijk voor de leeuwen gegooid. De gebeurtenissen die u allen kent hebben duidelijk aangetoond welke de taken zijn waarvoor u kunt ingezet worden. We zijn klaar om tussenbeide te komen en dit vanaf de eerste oproep U bent ondertussen «para» gebrevetteerd in Kamina. U bent nu in staat om de vele mogelijkheden van deze opleiding ten volle te benutten. We gaan verder met ons nog meer vertrouwd maken met de diverse sprongtechnieken zodat we, elk voor zich, het meeste voordeel hieruit kunnen halen; maar vooral om direct na de sprong «100% operationeel te kunnen functioneren.» Twee compagnies zijn momenteel gebrevetteerd «commando». Een derde is dit niet. De reden «waarom ze pas volgend jaar hun kamp zullen doen» is aan deze compagnie uitgelegd Dit zijn, kort gezegd, de redenen: de ervaringen, opgedaan tijdens die twee eerste kampen, brachten ons de moeilijkheden duidelijk onder ogen. Ze hebben er ons toe aangezet om uit te kijken naar een nieuwe, meer rationele formule; die verplichtte ons om rekening te houden met de toestand van het terrein, met het klimaat en met de nodige beschikbaarheid van instructeurs. De overlevingsproef die normaal een onderdeel vormt van dit kamp, is onder de huidige omstandigheden onmogelijk uit te voeren. Er werd in deze regio namelijk een «proef-survie» uitgevoerd en deze zal pas binnen afzienbare tijd volledig op punt staan. U begrijpt dat we, zonder over voldoende veiligheidsgaranties te beschikken, onmogelijk een bataljon in zulk een avontuur kunnen storten. De «survie» is een oefening die vooral als karaktertest dient gezien te worden en het doel hiervan is «de mens boven zichzelf te laten uitstijgen en hem te bevrijden van alle materiële bijkomstigheden.» Enkel een grote morele voldoening is hiervan de beloning. De 1 ste Compagnie moet zich niet minderwaardiger voelen dan de anderen. Deze compagnie zal ter compensatie een nog nooit eerder uitgevoerde bivakoefening mogen uitvoeren. De twee andere compagnieën zullen hun diensttijd afsluiten met een oefening waar ze een onvergetelijke herinnering aan zullen overhouden. Blijft nu nog ons hoofdobjectief. Onze taak bestaat erin «om op elk moment onmiddellijk te kunnen tussenbeide komen.» Hierbij dienen we vooral de volgende gedragslijnen goed in ons hoofd te prenten: onze uitrusting en bewapening, zowel de persoonlijke als de collectieve, moet steeds klaar staan en in perfecte staat verkeren. Ons wagenpark moet ons toelaten om overal en ongehinderd in actie te treden en daarom wil ik dat onze chauffeurs hun voertuigen nog beter leren gebruiken en nog beter onderhouden. Om te eindigen het volgende: we moeten constant in verbinding staan met zowel de schoot van het bataljon, als met de hogere echelons die ons de orders geven en ons op het logistieke vlak moeten ondersteunen. Om daarin te slagen moeten onze transmissiemiddelen in een perfecte staat verkeren en moeten de radio-operatoren hun job tot in de kleinste puntjes onder de knie hebben. En ten slotte nog dit: daar de militaire opleiding gewoon verder gaat en gezien we fysisch en moreel sterk zijn is er geen enkele reden dat we de taak die ons mogelijks wordt toevertrouwd, niet zouden aankunnen Ik heb vertrouwen in u. U mag vertrouwen hebben in uw chefs. Uw eenheid zal steeds een onwrikbaar blok vormen. Wat er ook moge gebeuren, we zullen onze reputatie alle eer aan doen. 3 Van september tot half november 59 stond majoor Janssens aan het hoofd van het 4 Cdo. Vanaf 18 november van hetzelfde jaar nam majoor Bruneau het bevel over. 4 De Nederlandstalige 2de Compagnie en de tweetalige Stafcompagnie 20

23 We staan op het punt om ons eerste kerstfeest in Afrika te vieren. Bij die gelegenheid zorgt padre Deltour voor de volgende bijdrage in ons blaadje: Stille Nacht, Heilige Nacht Het is waarschijnlijk de eerste maal in uw leven dat u Kerstmis zult vieren onder een tropenhemel. U hebt uw dikke winterjas tegen de hevige koude, die we gewoonlijk tijdens deze periode in België kennen, hier niet nodig. Kerstmis behoort steeds tot één van de mooiste feesten van het jaar, zelfs al bevinden we ons tussen de zwarten in een ander continent. Kerstmis is het feest van de vrede, van kameraadschap ook en van broederlijkheid. De oorlogsverslaggeving heeft ons in het verleden al meermaals geleerd hoe de vijandelijke legers met elkaar verbroederden en gedurende enkele uren vergaten dat ze vijanden waren. De manschappen verlieten hun loopgraven en gingen «die van rechtover» opzoeken om samen «Stille Nacht, Heilige Nacht» te zingen. Elk in zijn eigen moedertaal. Dit geldt ook in onze commandorangen, waar de kameraadschap een legendarische reputatie heeft en waar onze vriendschapsbanden nog hechter moeten worden naar aanleiding van dit heilige feest van Kerstmis. We moeten ons nog meer bewust worden van het feit dat we echte broeders zijn, dat het lot van al onze vrienden ons nauw ter harte ligt en dat we zeker niemand in de steek mogen laten. Onze Basis zal een uitzonderlijke inspanning doen opdat onze jonge gasten van een mooi kerstfeest kunnen genieten, waaraan ze in hun verdere leven, zo hopen we althans, de beste herinnering zullen aan overhouden ( ). Hiernaast: Basis van Kitona, de prachtige kapelkerk (foto Delaet L) Hoe zou het kerstfeest verlopen? Hiervoor geven we terug het woord aan de padre, die het programma nader toelicht: Het speciale kerstmaal gaat door in de refter, waar aangepaste muziek en dito versiering voor een echte Kerstsfeer zullen zorgen. Het kerstfeest is een familiefeest. Om de stemming erin te brengen zijn daarom dus ook de families uitgenodigd. Om uur starten we met de kerstboompluk voor de dienstplichtigen. Voor ieder van hen zijn pakjes voorzien. We hebben hiervoor voor ongeveer ,-fr [400 EUR] aan geschenken aangekocht. Deze kerstboompluk gaat door in de kantine onder de vorm van een gratis tombola. Om uur gaan we gezamenlijk naar de nieuwe cinemazaal, gelegen recht tegenover de ingang van de basis waar de commandant, kolonel Desmet, enkele woorden tot ons zal richten. Hierna begint de grote ontspanningsavond, georganiseerd door de specialisten van het 4de Commando Basis van Kitona MENU APERITIEF KONINGINNEHAPJE MADAIRA-CREME KIP IN WIJN, APPELMOES, PUREE-AARDAPPELEN HOORN MET IJSKREEM RODE WIJN SIGARETTEN

24 Om uur gaan we in fakkelstoet naar de kapel, waar de middernachtsmis zal doorgaan. Er zal vanop de klokkentoren, en deze zal bij die gelegenheid speciaal verlicht worden, kerstmuziek weerklinken over het plein. Tijdens deze kerstavond zal er een keuze aan kerstliederen gebracht worden, die u in de gepaste stemming zullen brengen; de liederen worden in het Frans, het Nederlands en in het Kikongo gebracht. Stipt om middernacht, zal een levende kerstkribbe zijn intrede doen in de kerk. Jozef en Maria, vergezeld door blanke en zwarte herders, zullen ons dit grote Kerstgebeuren opnieuw doen beleven. «Stille Nacht, Heilige Nacht...» Wie zal niet met een zekere weemoed terugdenken aan de voorgaande jaren, als hij deelnam aan de kerstviering in zijn eigen parochiekerk? Tijdens de nachtmis zullen de gezangen door drie koren verzorgd worden. Een eerste koor, samengesteld uit zwarte kinderen, zal de meerstemmige liederen voor zijn rekening nemen. Een mannenkoor, versterkt met manschappen van de basis zullen de kerkelijke voorgezangen verzorgen. Uiteindelijk zullen onze commando s samen met de scouts, de eigenlijke misgezangen en kerstliederen ten gehore brengen. Na de middernachtsmis wacht u daarna in de refter, een waar slaapmutsje. Intussen zal het zo rond uur draaien; hoog tijd dus om u ter ruste te leggen. De voormiddag van kerstdag vrijdag 25 december In de loop van de voormiddag zult u de gelegenheid krijgen om uit te blazen. Zij die de mogelijkheid niet hadden om aan de middernachtsmis deel te nemen zullen de kans krijgen om een misviering bij te wonen om uur, of om uur. De namiddag van kerstdag Het is best mogelijk, dat de naam «Padre Deckers» u niet veel zegt. Wel, hij is de padre die gedurende 18 maanden de aalmoezenier was van het Belgische «Korea Bataljon». Hij heeft de gevechten meegemaakt en komt u zijn avonturen vertellen. Gedurende zijn verblijf in Korea heeft hij vele tientallen kleurendia s gemaakt, waarmee hij zijn voordracht zal illustreren. Inderdaad, dit wordt zeker het bijwonen waard. Weet dat Padre Deckers ook parachutist is, met tientallen sprongen op zijn actief. Na deze voordracht is er ter gelegenheid van de inhuldiging van de nieuwe cinemazaal nog een speciaal filmprogramma voorzien. Zaterdag 26 december Om uur is er in de kerk de huwelijksplechtigheid van luitenant Dehou. Alle commando s worden er verwacht om hun sympathie te betuigen aan het jonge paar. Om uur luisteren we opnieuw naar Padre Deckers die ons nu vertelt over zijn rondreis in Japan. Hij heeft daar een zekere tijd verbleven en nam de gelegenheid te baat om er een rijke verzameling kleurenfoto s (dia s) aan te leggen. Zeker iets voor de fijnproevers. Zij die namelijk dachten dat ze op het gebied van de fotografie niets meer te leren hebben, zullen hier een lesje krijgen. De anderen zullen wellicht de smaak van de kleurenfotografie goed te pakken krijgen. Het kerstfeest verloopt zoals voorzien in een sfeer van hechte kameraadschap. Het kerstmaal zelf gaat gepaard met de nodige animo. De middernachtsmis, opgedragen in de mooie nieuwe kerk, is effenaf indrukwekkend en tot onze vreugde bemerken we er een grote opkomst van het Congolese personeel met hun families. Het grote gebouw zit barstens vol en de aanwezigen staan zelfs tot ver buiten de kerk. Maar wat een hitte! Ondanks de onlusten neemt de Congolese bevolking van de Basis toch deel aan het feest van Kerstmis en Nieuwjaar. Maar in mindere mate dan vorige jaren. Naar goede gewoonte ontvangt het volledige Congolese personeel zijn «eindejaar-matabiche». Deze bestaat voor een deel uit levensmiddelen en uit een deken per persoon. Er wordt tevens een lendendoek uitgedeeld aan de vrouwen. Beloningen en prijzen zijn er voor hen die zich met de nodige vlijt hebben weten in te zetten bij de sociale dienst of die zich op een bijzondere manier hebben onderscheidden in familieverband. Honderden kleine pakjes worden ten slotte aan de kinderen 22

25 uitgedeeld die, terwijl ze deze uitpakken, met hun mooie grote ogen draaien bij het zien van zoveel snoep en speelgoed. Hiernaast: Raid op Yena. Wegverkenning en «roadblock» op het kruispunt Tonde Moanda Vista (foto Delaet L.) In heel Congo vieren de zwarten Nieuwjaar. Onafgebroken, en dit drie dagen lang, stijgen uit de omliggende dorpen gezangen op en gaat het dansen onverminderd verder terwijl de volledige voorraad bier en pombe er door gedraaid wordt. Toch is de toestand dit jaar enigszins verontrustend. «Het is ook kalmer dan gewoonlijk» vertellen de anciens ons. Het merendeel der zwarten op de basis vieren Kerstmis thuis met hun gezin en genieten er van een maaltijd, samen met vrouw en kinderen. Anderen blijven trouw aan hun broussegewoontes. Ze verslinden en drinken alles, tot ze er letterlijk bij neervallen. De bediening verloopt voor sommige anderen dan weer volgens het volgende principe: wie als eerste moet bediend worden is de onbetwistbare chef. De man dus! Dan komt de vrouw aan de beurt: zij moet over voldoende voedsel beschikken want zij staat in voor de arbeid. Uiteindelijk en als er nog iets overblijft, komen de kinderen aan de beurt. De zwarten zijn ervan overtuigd dat dit de beste methode is, want hun vrouwen zijn gehoorzaam en hun kinderen volgzaam Anderen weer, beschouwen de vrouw als iemand waarmee geen rekening dient gehouden te worden: op straat stapt de man voorop (als hij niet per fiets is ten minste), op drie passen achter hem volgt de vrouw, geflankeerd door haar onafscheidelijke kroost en met een vracht op haar hoofd getornd. Regelmatig draait de man zich om om haar tot meer spoed aan te manen. Hier is de vrouw niets meer dan een «werkinstrument» die de maaltijden moet bereiden, het veld bewerken en kinderen baren. Daarom gaat de voorkeur van de zwarten uit naar één of meer dochters. Volgens Afrikaanse gewoonte werden deze later dan als bruid verkocht, wat de pater familias 10 à , -fr. opbracht [250 à 370 EUR]. Hiernaast: «de kinderen zijn zeer volgzaam en uiterst vriendelijk» (foto Vitse G.) Wat de kinderen betreft: deze zijn zeer volgzaam en uiterst vriendelijk. Op een dag in een klein dorp midden de brousse, volg ik een lange conversatie tussen een missionaris en een groep zwarten. Enkele meters van mij zitten jongeren op een taboeret. Onder hen op banken gezeten, twee rijen jonge kinderen, allemaal jongens tussen de 4 à 10 jaar oud. Gedurende ongeveer een uur volg ik het verloop der palavers en ik kan u verzekeren dat er zich tijdens dat uur geen enkel kind heeft bewogen. Ze luisteren vol aandacht naar wat er verteld wordt en lachen soms hartelijk om datgene wat gezegd wordt. Bij het minste teken echter houden ze onmiddellijk op. Ik denk dat het bij ons zeer moeilijk zou zijn om kinderen van die leeftijd gedurende een uur stil te houden. Niemand onder hen had een woord geuit. Als de missionaris mijn verwondering ziet geeft hij mij volgende uitleg: «Hier is dit de normaalste zaak. De kinderen worden door hun moeder gedragen tot er een nieuwgeborene komt. Vanaf dan is het kind volledig aan zichzelf overgeleverd. De enige zorg van de ouder is het kind drinken en eten geven, voor de rest moet het zelf zijn plan trekken. Waarin het over het algemeen nog zeer goed slaagt ook. Het zoekt zelf zijn plezier en sommigen zijn hierin zeer vindingrijk. Er zijn er die hun tijd doorbrengen met autootjes maken, wat voor hen een wonderbaarlijk speelgoed is» Een tosalisana die ik op de Basis van Kitona heb ontmoet, vertelt me zelf meer voldoening te krijgen bij het lesgeven aan kleine zwarte kinderen, dan aan blanke. Ze zijn vooreerst zeer aandachtig, gehoorzaam en beleefd. Ze spreken u nooit aan zonder hierbij «Mijnheer» te zeggen, dat heb ik tientallen keren zelf ondervonden. De missionarissen krijgen dikwijls het verwijt «negergezind» te zijn. Dit is gemakkelijk te begrijpen als men weet dat ze hier met minder verwende kinderen te maken hebben. De zwarte kinderen 6 Opvoeder of Moniteur. 23

26 spelen met een prul van niets; hun plezier en goede humeur komt van binnenuit. En de iets oudere kinderen zijn er zich terdege van bewust dat het uitermate belangrijk is om goed te studeren. Een metser knecht verdient hier 35,-fr per dag [0,87 EUR], terwijl een leraar die de vooropgestelde 5 of 6 jaren basisonderwijs heeft doorlopen gemakkelijk 6.000,-fr per maand verdient [ongeveer 150 EUR]. Beiden genieten wel van dezelfde eerder aangehaalde voordelen en extra s (huisvesting, levensmiddelen, familiale vergoedingen, enz.) Men moet geen universitair zijn om de wanverhouding tussen deze lonen op te merken. De meeste jongeren hebben hierdoor de drang en de honger naar kennis en velen doen dan ook de nodige inspanningen. De besten onder hen gaan verder met middelbare of hogere studies. De knapste bollen antwoorden «dat ze een politieke loopbaan ambiëren.» Een keuze die zich vooral laat inspireren door het zien van al die voorzitters van de lokale secties van het ABAKO, die zich de bezoldiging van een rijkaard toe-eigenen geplukt uit de bijdragekas van de sociale verzekering. En hierbij vergeten ze uiteraard de bijhorende grote Amerikaanse wagen niet! «Raid op Yena»: bivak in Nzenze (foto Delaet L.) Tijdens die periode is er één van onze compagnieën in kamp «Stanley» (Leopoldstad) gestationeerd. Ook de dienstplichtige tosalisanas vieren samen met de leraars en professoren volop Kerstmis en Nieuwjaar. De vriendelijkheid en verwennerij daar, vanuit de zwarte bevolking toe naar onze mannen, is te lang om hier neer te schrijven. Ter illustratie volstaat het misschien dat ik hier verwijs naar een groep dames die toelating hebben gevraagd én verkregen om in het kamp een gratis frietkraam te instaleren. Anderen bakken bergen wafels, enz. Het is dan ook een echt kerstfeest, incluis mooi gedekte tafels en allerlei andere aantrekkelijkheden. De middernachtsmis, opgedragen door aalmoezenier Hardy is onvergetelijk en ontroerend. Alles gaat door onder een hemel vol sterren, op een heuvel, met als enig decor: de duisternis rondom ons, de lichten van de stad op de achtergrond en het gigantische zilveren lint van de Congostroom. Een kathedraal van baksteen had nooit dergelijke stemming kunnen oproepen, zoals dit hier het geval is midden dit natuurlijke decor. Ook COMETRO en de Staf van de Metropolitaanse Strijdkrachten, alsook de provinciegouverneur en vele personaliteiten nemen in stil gebed deel aan deze nachtdienst. Iedereen is in gedachten verzonken, gedachten die gaan naar het verre land en de familie, maar ook naar het onbekende dat staat te gebeuren en dat zijn stempel zal drukken op het jaar 1960 Luchthaven van Leopoldstad. Na de feestdagen: terugkeer naar Kitona (foto Ongenae E.) Wordt vervolgd. 24