D C i fl LIN~~~ BIJDRAG] Y~D 1 id BIJDRAGEN 1N J ~D17 HISTORISCH GENOOTSCHAP, UTRECHT. TWAALFDE DEEL. Bibliotheek AlcysuscoIIeg. 's.gravenhage.

Transcriptie

1 NM BIJDRAG] Y~D 1 id D C i fl LIN~~~ BIJDRAGEN 1N J ~D17 HISTORISCH GENOOTSCHAP, GEVESTIGD TE UTRECHT. TWAALFDE DEEL. Bibliotheek AlcysuscoIIeg. 's.gravenhage. 'S GRAVENHAGE, MARTINTJS NIJHOFF

2

3 NAAMLIJST DER LEDEN') VAN WET HISTORISCH GENOOTSCHAP, GFFYES TI GD to UTRECHT. BESTUUR. Dr. R. Fruin, Eere-Voorzitter. Dr. W. G. Brill, Eerste Voorzitter. Mr. B. J. L. Baron de Geer van Jutfaas, Tweede Voorzitter. Mr. J. A. Grothe, Eerste Secretaris. Mr. S. Muller Fz., Tweede Secretaris. Dr. J. A. Wij nne, Bibliothecaris. Mr. J. F. B. Baert, Penningmeester. Dr. H. E. Moltzer. 1) Bij deze lijst is aangeuomen de feitelijke toestand op 1 0. Juli 1889.

4 4 HONORAIRE LEDEN. M. Amari, to Rome Edmondo de Amicis, to Turin. L, de Baecker, to Bergues. Dr. W. Bode, to Berlijn. E, de Borchgrave, to Brussel. Luigi Cossa, to Pavia. Dr. Wilh. Crecelius, to Elberfeld. E, van Even, to Leuven. Mariano Pardo de Figueroa, to Medina Sidonia. P. Fredericq, to Gent. J. Geddes, to Londen. Jhr. J. J, de Geer van Oudegein, t Utrecht. Henry Havard, to Parij s. A. Henne, to Brussel. E. Hubert, to Luik. Th. Juste, to Brussel. A. Lefevre Pontalis, to Parijs. C. Leirens, to Gent. F. von Loher, to Munchen. A. Mathieu, to Brussel. K. Nijs, to Antwerpen. M. Philippson, to Brussel. Ch. Rahlenbeck, to Brussel. C. A. Serrure, to Brussel. K. F. Stallaert, to Everberg bij Cortenbergh. Rajah Sourindro Mohun Tagore, to Calcutta. F. Vanderhaeghen, to Gent. L. Vanderkindere, to Brussel. Dr. W. Wattenbach, to Berlijn. A. Wauters, to Brussel.

5 5 GEWONE LEDEN. Dr. Th. P. H. van Aalst, to 's Gravenhage. Dr. J. G. R. Acquoy, to Leiden. Mr. D. van Akerlaken, to loom. Mr. A. J. Andreae, to Kollum. J. Anspach, to Eck en Wiel. Mr. J. Baron d'aulnis de Bourouill, to Utrecht. J. A. F. Backer, to Vreeland. F. de Bas, to Venlo. Jhr. Mr. K. A. Godin de Beaufort, to 's Gravenhage. Mr. W. H. de Beaufort, to Leusden. Mr. A. Beaujon, to Amsterdam. V. Backer, to Oudenbosch. Dr. J. Beckering Vinckers, to Groningen. Jhr. Mr. G. J. Th. Beelaerts van Blokland, to 's Gravenhage. Mr. A. R. van Bel, to Amsterdam. Mr. N. P. van den Berg, to Amsterdam. Mr. P. J. Telling van Berkhout, to Amsterdam. Mr. J. L. Berns, to Leeuwarden. W. van Beuningen, to Utrecht. Mr. J. F. Byleveld, to Arnhem. Dr. P. J. Blok, to Groningen. Mr. P. van Blom, to 's Gravenhage. Mr. W. R. Boer, to Utrecht. Mr. J. Wessels Boer, to Hoogeveen. P. A. M. Boele van Hensbroek, to 's Gravenhage. Dr. U. P. Boissevain, to Groningen. Mr. A. C. Bondam, to 's Hertogenbosch. Dr. Th. Borret, to Vogelenzang. G. H. van Borssum Waalkes, to Huisum. Mr. P. van den Brandeler, to 's Gravenhage. A. A. Bredius, to 's Gravenhage. J. Broekema, to Middelburg.

6 6 C. W. Bruinvis, to Alkmaar. A. Werumeus Buning, to Rotterdam. Mr. W. H. Ikman van Burck, to Amsterdam. Mr. A. H. N. van der Burgh, to 's Gravenhage. Dr. C. H. T. Bussemaker, to Haarlem. Jhr. P. H. A. Martini Buys, to Rotterdam. Mr. A. W. van Beeck Calkoen, to Utrecht. Mr. H. H. van Capelle, to Arnhem. Dr. P. D. Chantepie de la Saussaye Dz., to Amsterdam. J. Craandijk, to Haarlem. G. Craeyvanger, to Utrecht. Dr. J. Cramer, to Utrecht. Mr. M. Crommelin, to Utrecht. Alf. Diegerick, to Gent. J. Backer Dirks, to 's Gravenhage. Mr. H. J. Dij ckmeester, to 's Gravenhage. Dr. J. J. Doesburg, to Dordrecht. Dr. J. I. Doedes, to Utrecht. N. D. Doedes, to Leeuwarden. Mr. H. L. Drucker, to Groningen. C. F. van Duyl, to Groningen. P. J. van Dijk van Matenesse, to Schiedam. Mr. J. I. van Doorninck, to Zwolle. P. van Eeghen, to Amsterdam. C. P, van Eeghen Jr., to Aardenburg. Mr. J. van Eik Jr., to Amsterdam. Dr. C. Ekama, to Haarlem. Mr. D. Engelberts, to Zutphen. Mr. A. J. Enschede, to Haarlem. Dr. E. Epkema, to Zalt-Bommel. Mr. J. P. N. Ermerins, to Zierikzee. Mr. D. Everwij n, to 's Gravenhage. Mr. G. J. Fabius, to Utrecht. A. N. J. Fabius, to Naarden. Mr. A. R. Falck, to Utrecht.

7 7 Mr. H. 0. Feith, to Groningen. Mr. J. A. Feith, to Groningen. Mr. P. R. Feith, to 's Gravenhage. Mr. C. Fock, to 's Gravenhage. Mr. S. J. Fockema Andreae, to Leiden. D, Franken Dz., to Parij s. Mr. G. D. Franquinet, to Maastricht. J. de Fremery, to 's Gravensande. Mr. R. Fruin Thz., to Utrecht. Dr. J. H. Gallee, to Utrecht. J. F. Gebhard Jr., to Amsterdam. Jhr. Mr. A. G. de Geer, to Almelo. Dr. G. H. J. W. J. Geesink, to Rotterdam. E. F. Georges, to Utrecht. Mr. S. J. van Geuns, to Utrecht. Mr. J. G. Gleichman, to 's Gravenhage. Mr. W. Baron van Goltstein, to 's Gravenhage. C. J. Gonnet, to Haarlem. J. J. Graaf, to Ouderkerk aid Amstel. Mr. S. Gratama, to Assen. Jhr. Mr. J. de Grez, to 's Hertogenbosch. J. Baron Sirtema van Grovestins, to 's Gravenhage. D. de Groot, to Utrecht. Dr. J. H. Gunning Wz., to Zwolle. Mr. H. D. Guyot, to Groningen. Mr. S. van Gijn, to Dordrecht. J. Habets, to Maastricht. Dr. F. J. van den Ham, to Groningen. Dr. H. G. Hamaker, to Katwijk a/d Rijn. Dr. A. G. van Hamel, to Groningen. Mr. L. van Hasselt, to 's Hertogenbosch. Mr. R. E. Hattink, to Almelo. L. A. F. H. Baron van Heeckeren, to Zutphen. Mr. J. E. Heeres, to 's Gravenhage. Mr. W. Heineken, to Amsterdam.

8 8 J. H. C. Heyse, to Zierikzee. Mr. C. G. Berger v. Hengst, to Utrecht. Mr. C. G. C. van Hengst, to Utrecht. H. Hermans, to Groningen. J. A. Heuff Az, to Avezaath. Mr. A. C. van Heusde, to Utrecht. J. C. A. Hezenmans, to 's Hertogenbosch. J. H. Hingman, to 's Gravenhage. Mr. S. J. Hingst, to 's Gravenhage. F. A. Hofer, to Rotterdam. J. H. Hofman, to Schalkwijk. Mr. F. Baron van Hogendorp, to 's Gravenhage. Mr. H. Graaf van Hogendorp, to 's Gravenhage. Dr. J. M. J. bog, to Abbenbroek. J. H. Hooyer, to Arnhem. A. J. J. Hoogland, to Rotterdam. F. A. van Braam Houckgeest, to Haarlem. Jhr. Mr. J. Huydecoper van Maarsseveen, to Maarsseveen. Jhr. Mr. J. E. Huydecoper van Nigtevecht, to Utrecht. A. Ising, to 's Gravenhage. H. de Jager, to Brielle. Dr. P. de Jong, to Utrecht. Jhr. Mr. W. F. de Jonge, to Utrecht. Dr. W. de Jonge, to Groningen. Mr. W. van der Kaay, to Leiden. Dr. G. Kalff, to Amsterdam. J. Ph. van der Kellen, to Amsterdam. E. B. Kielstra, to 's Gravenhage. Mr. F. der Kinderen Fz., to 's Gravenhage. H. Kleyn van de Poll, to Utrecht. Dr. H. G. Kleyn, to Utrecht. Mr. W. P. Sautijn Kluit, to Amsterdam. Dr. A. Kluyver, to Leiden. W. J. Knoop, to 's Gravenhage.

9 Dr. W. P. C. Knuttel, to Gravenhage. Mr. F. C. W. Koker, to Arnhem. A. M. Kollewijn Nz., to Amersfoort. Dr. P. de Koning, to Utrecht. F. J. L. Kramer, to Utrecht. Dr. M. A. Kreling, to Rotterdam. Dr. A. J. Kronenberg, to Deventer. Dr. E. F. Kruyf, to Groningen. A. C. Kruseman, to Haarlem. Dr. A. Kuyper, to Amsterdam. Dr. B. H. Steringa Kuyper, to Middelburg. Dr. G. H. Lamers, to Utrecht. W. J. N. Landre, to Vlij men. Dr. G. J. Landweer Az., to Amsterdam. Dr. L. A. van Langeraad, to Stolwijk. Mr. F. A. J. van Lanschot, to 's Hertogenbosch. W. J. Leendertz, to De Rijp. Dr. E. H. van Leeuwen, to Utrecht. J. H. van Lennep, to Zeist. Mr. J. A. Levy, to Amsterdam. Dr. J. P. T, van der Lith, to Utrecht. A. C. Loffelt, to 's Gravenhage. A. van Lommel, to Velp bij Grave. A. A. Looyen, to 's Gravenhage. A. Loosjes, to Amsterdam. F. Baron van Lynden van Hemmen, to Hemmen. Mr. R. Melvil Baron van Lynden, to Utrecht. Mr. C. J. Luzac, to Warfum. Mr. A. M. Maas Geesteranus, to 's Gravenhage. Jhr. Mr. A. J. Rethaan Macare, to Haarlem. Mr. Ae. Baron Mackay, to 's Gravenhage. W. J. Manssen, to Zaandam. Jhr. Mr. J. L. A. Martens, to Utrecht. R. P. Mees R. Az., to Rotterdam. D. C. Meyer Jr., to Amsterdam. 9

10 io Mr. C. R. Merkus, to Utrecht. Mr. P. A. N. S. van Meurs, to 's Gravenhage. Dr. R. S. Tjaden Modderman, to Groningen. P. H. v. Moerkerken, to Utrecht. E. W. Moes, to Rotterdam. Mr. W. L. P. A. Molengraaff, to Utrecht. Mr. G. Moll, to Amsterdam. Dr. K. W. M. Montijn, to Schiedam. F. D. J. Moorrees, to Vianen. Dr. L. J. Morell, to Utrecht. J. C. van der Muelen, to 's Gravenhage. L. Mulder, to 's Gravenhage. Dr. J. W. Muller, to Leiden. Dr. P. L. Muller, to Leiden. Mr. S. Muller Hz., to Rotterdam. Dr. J. C Naber, to Utrecht. F. Nagtglas, to Utrecht. F. J. Nieuwenhuis, to Utrecht. Mr. J. Domela Nieuwenhuis, to Groningen. Mr. F.. H. van Notten, to Amsterdam. Mr. 0. W. Star Numan, to 's Gravenhage. Dr. W. J. F. Nuyens, to Westwoud. M. Nijhoff, to 's Gravenhage. A. J. Nijland, to Utrecht. F. D. 0. Obreen, to Amsterdam. A. P. M. van Oordt, to Leiden. Mr. J. C. de Marez Oyens, to 's Gravenhage. Mr. R. W. J. v. Pabst v. Bingerden, to 's Gravenhage. Ridder Pauw van Wieldrecht, to Zeist. Mr. A. A. van Wulfften Palthe, to Oldenzaal. Dr. G. Penon, to Amsterdam. Mr. J. E. van Persijn, to Utrecht. L. D. Petit, to Leiden. Dr. A. Pierson, to Amsterdam. Mr. N. G. Pierson, to Amsterdam.

11 11 H. G. van der Poel, to Veenendaal. Mr. M. S. Pols, to Utrecht. Ch. J. Polvliet, to 's Gravenhage. A. Pompe, to 's Gravenhage. Dr. P. Jz. Proost, to Ooster-Blokker. Mr. C. Pijnacker Hordijk, to Batavia. Dr. E. D. Pijzel, to Amsterdam. Dr. F. Pijper, to Veendam. Mr. H. P. G. Quack, to Amsterdam. J. C. W. Quack, to Ravenstein. Mr. W. A. Reiger, to Groningen. A. F. J. Reiger, to Lunteren. Dr. J. Reitsma, to Groningen. Mr. N. de Ridder, to Utrecht. Dr. J. G. F. Riedel, to Utrecht. Jhr. Mr. Th. H. F. van Riemsdijk, to 's Gravenhage. Jhr. B. W. F. van Riemsdijk, to Amsterdam. J. B. Rietstap, to 's Gravenhage. Dr. W. N. du Rieu, to Leiden. Mr. L. Rinkel, to Hilversum. Jhr. Mr. J. Roell, to 's Gravenhage. M. Roest Mz., to Amsterdam. T. M. Roest, to Leiden. Mr. N. de Roever, to Amsterdam. Dr. H. C. Rogge, to Amsterdam. Mr. H. G. Romer, to Jutfaas. Mr. H. Royaards van Scherpenzeel, to Utrecht. Mr. W. J. Royaards van den Ham, to Utrecht. Mr. A. J. Royaards, to Amsterdam. Mr. W. H. J. Royaards, to Utrecht. W. F. N. van Rootselaar, to Amersfoort. Dr. M. A. N. Rovers, to Arnhem. A. Sassen, to Helmond. J. H. L. v. d. Schaaff, to Haarlem. Dr. J. G. de Hoop Scheffer, to Amsterdam.

12 12 J. N. Scheltema, to Amsterdam. A. Baron Schimmelpenninck van der Oye, to Utrecht. Jhr. Mr. F. J. C. Schimmelpenninck, to Renkum. J. Schulman, to Amersfoort. L. H. C. Schutjes, to Orthen. Mr. J. M. W. v. d. Poorten Schwartz, to Driebergen. U. Baron thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, to Utrecht. Dr. Chr. Sepp, to Amsterdam. Mr. J. H. Hora Siccama, to 's Gravenhage. Mr. C. J. Sickest, to Lochem. Mr. J. A. Sillem, to Amsterdam. Dr. N. J. Singels Az., to Utrecht. Jhr. Dr. I. P. Six van Hillegom, to Amsterdam. J. C. van Slee, to Brielle. Mr. A. G. A. Baron Sloet, to Zwolle. Mr. J. J. S. Baron Sloet, to Arnhem. Dr. F. G. Slothouwer, to Leeuwarden. Dr. G. M. Slothouwer, to Rotterdam. Jhr. M. P. Smissaert, to Utrecht. J. A. Smits van Nieuwerkerk, to Dordrecht. J. F. v. Someren, to Utrecht. 0. A. Spitzen, to Zwolle. W. B. Stoof, to Utrecht. Jhr. Mr. V. de Stuers, to 's Gravenhage. Jhr. Mr. E. de Stuers, to Maastricht. Dr. L. J. Suringar, to Amsterdam. Dr. P. H. Suringar, to Assen. Jhr. Mr. 0. Q. van Swinderen, to Groningen. Mr. J. P. R. Tak van Poortvliet, to 's Gravenhage. Mr. A.. Telting, to 's Gravenhage. Mr. J. Telting, to 's Gravenhage. Dr. P. P. H. Alberdingk Thijm, to Leuven. Mr. G. van Tienhoven, to Amsterdam. A, des Tombe, to 's Gravenhage.

13 13 Mr. M. W. F. Treub, to Amsterdam. Mr. W. J. L. TJmbgrove, to Zutphen. J. II. W. TJnger, to Rotterdam. Dr. J. M. J. Valeton, to Amsterdam. Dr. J. J. P. Valeton Jr., to Utrecht. Mr. Ridder I. B. J. N, de Vandersehueren, to Rotterdam. Dr. S. D. van Veen, to Groningen. Dr. J. Verdam, to Amsterdam. Jhr. Mr. P. A. van den Velden, to 's Gravenhage. Mr. A. Ver-Huell, to Arnhem. Mr. J. P. VerLoren, to Warnsveld. Mr. P. VerLoren van Themaat Rz., to Utrecht. Mr. W. A. Baron van Verschuer, to 's Gravenhage. Dr. P. J. Veth, to Arnhem. Dr. A. J. Vitringa, to Deventer. Mr. H. Vollenhoven, to 's Gravenhage. J. J. van Voilenhoven, to Arnhem. Mr. E. du Marchie van Voorthuysen Hz., to Utrecht. Dr. G. J. Vos Az., to Amsterdam. Mr. G. de Vries Az., to 's Gravenhage. Dr. M, de Vries, to Leiden. R. W. P, de Vries, to Amsterdam. Dr. A. Vrolik, to Arnhem. W. K. M. Vrolik, to Utrecht. Mr. A. C. Wailer, to Haarlem. Mr. W. F. H. Baron van Wassenaer tot Catwijck, to Gorsel. H. M. Werner, to Zutphen. Mr. G. Wicheriinck, to Zwolle. L. Wichers, to 's Gravenhage. Dr. G. Wildeboer, to Groningen. Mr. C. M. J. Wiileumier, to Amsterdam. A. Winkler Prins, to Amsterdam. Dr. J. to Winkel, to Groningen. J. Wolbers, to Utrecht.

14 14 Dr. E. W. Wolff, to Amsterdam. E. Cats Wor, to Zwolle. Dr. J. A. Worp, to Groningen. B. W. Wttewaall, to Utrecht. C. N. Wijbrands, to Enschede. Dr. J. A. Gerth van Wij k, to 's Gravenhage. Jhr. Mr. L. H, van Asch van Wijck, to Driebergen. Jhr. Mr. H. M. J. van Asch van Wijck, to Utrecht. Jhr. Mr. L. H. J. M. van Asch van Wijck, to Rhenen. Mr. N. J. van IJsselsteyn, to 's Gravenhage.

15 GENOOTSCHAPPEN of INRICHTINGEN, MET WELKE HET HISTORISCH GENOOTSCHAP, GEVESTIGD TE UTRECHT, IN BETREKKING START. Koninklijke Akademie van Wetenschappen, to Amsterdam. Koninklijke Bibliotheek, to 's Gravenhage. Koninklijk Instituut voor Land-, Taal- en Volkenkunde van Neerl. Indie, to 's Gravenhage. Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, to 's Hertogenbosch. Provinciaal Utrechtsch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, to Utrecht. Friesch Genootschap van Geschied-, Oudheid- en Taalkunde, to Leeuwarden. Maatschappij der Nederlandsehe Letterkunde, to Leiden. Zeeuwsch Genootschap van Wetenschappen, to Middelburg. Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, to Batavia. Indisch Genootschap, onder de zinspreuk : Onderzoek leidt tot waarheid, to 's Gravenhage. Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis, to Zwolle. Universiteits Bibliotheek, to Amsterdam. Universiteits Bibliotheek, to Utrecht.

16 16 Openbare Bibliotheek, to Arnhem. Stedelijke Bibliotheek, to Utrecht. Provincials Bibliotheek van Zeeland, to Middelburg. Geschied- en Oudheidk. Genootschap in het Hertogdom Limburg, to Maastricht. Nederlandsche Heraut, to 's Gravenhage. Academie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-arts de Belgique, to Brussel. Commissions royales d'arts et d'archeologie, to Brussel. De Bollandisten, to Brussel. Academie d'archeologie de Belgique, to Antwerpen. Kon. Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterk., to Gent. Societe archeologique de Namur, to Names. Societe scientifique et litteraire du Limbourg, to Tongeren. Institut archeologique liegeois, to Luik. Institut luxembourgeois, to Luxemburg. Oudheidskundige Kring van het land van Waas, to St. Nikolaas. Messager de Gand, to Gent. Maatschappij der Vlaamsche Bibliophiles, to Gent. Societe d'histoire et d'archeologie, to Geneve. Societe d'histoire de la Suisse romande, to Lausanne. Koniglich bayerische Akademie der Wissenschaften, to Munches. Kon. sachsische Gesellschaft der Wissenschaften, to Leipzig. Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, to Weenen. Verein fur hamburgische Geschichte, to Hamburg. Verein fur Kunst and Alterthum in Ulm and Ober- Sch~aben, to Ulm. Verein von Alterthumsfreunden im Rheinlande, to Bonn.

17 17 Oberlausitzische G-esellschaft der Wissensehaften, to Gorlitz. Geschichts- and alterthumsforschende Gesellschaft des Osterlandes, to Altenburg. Alt-preussische Monatschrift, to Konigsberg. Historischer Verein fur Schwaben and Neuburg, to Augsburg. Germanisches Museum, to Neurenberg. Historischer Verein der Oberpfalz and Regensburg, to Regensburg. Historiseher Verein fur Steiermark, to Gratz. Historiseher Verein fur Nieder-Sachsen, to ilannover. Verein fur thuringische Geschichts and Alterthumskunde, to Jena. K. K. geographische Geselisehaft, to Weenen. Kiinstler-Verein fur bremische Geschichts and Alterthumer, to Bremen. Harz-Verein fur Geschichts and Alterthtimer,, to Wernigerode. Verein fur Geschichts des Bodensee's and seiner Umgebung, to Friedriehshafen. Verein fur mecklenburgische Geschichts and Alterthumskunde, to Schwerin. Verein fur hessische Geschichts and Landeskunde, to Kassel. Verein fur lubeckische Geschichts and Alterthumskunde, to Lubeck. Verein fur Geschichts and Alterthumskunde, to Frankfort a/m. list. litterarischer Zweigverein des Vogesen-Clubs in Elsass-Lothringen, to Strassburg. Verein fur Geschichts der Stadt Meissen, to Meissen. Gesellschaft fur sehleswig-holstein-lauenburgische Geschichte, to Kiel. Bergischer Gesehichts-Verein, to Bonn. Bijdr. en Meded. XII. 2

18 18 Aachener Geschichts-Verein, to Aken. Institut fur osterreichische Geschichtforschung, to Weenen. Historischer Verein fur den Niederrhein, to Keulen. Dusseldorfer Geschichts-Verein, to Dusseldorp. Stadt-Archiv, to Keulen. Historischer Verein fur Unterfranken and Aschaffenburg, to Wi rzburg. Oneida historical Society, to Utica. (N. York.) Smithsonian Institution, to Washington. Real Academia de la Historic, to Madrid. Koninklijke Akademie van Wetenschappen, van Geschiedenis en Oudheidkunde, to Stockholm. De Universiteit to Lund. Universite royale de Norvege, to Christiania.

19 TEN GESOHENKE ONTVkNGEN BOEKWERKEN. Mei 1888-Mei a. VAN DE SCHRIJVERS. K. Stallaert, Glossarium van verouderde rechtstermen, 5, 6, Leiden, Woordenlijst. -- Bijvoegsel aan de Sevenste Bliscap van Maria. J. de Fremery, Californie, uittreksels nit eonsulaire Verslagen, Leiden, De Abten van Marienweerd, 's Hage, J. J. Graaf, Gids in het Bissehoppelijk Museum to Haarlem, Haarlem, Jhr. Mr. J. bra Siccama, Charlotte de Bourbon. (Overdruk.) C. W. Bruinvis, Over Alkmaarsehe geschiedboeken en gesehiedschrijvers, Alkmaar, E. B. Kielstra, Sumatra's westkust (Overdruk.) De Lampongs van (Overdruk.) -- Atjeh onder het bestuur van den Gouverneur Demmini. (Overdruk.) Onze aanrakingen met Troemon. (Overdruk.) Betsy Perk, De wees van Averilo, Arnhem, Ch. Rahlenbeck, Les Pays d' Outre-Meuse. Brux *

20 20 Dr. S. D. van Veen, De gereformeerde kerk van Friesland , Gronin gen, J. Anspaeh, De Coeq van Delwijnen. (Overdruk.) Merkwaardig Geboomte, Amerongen, De familie van Ingen. (Overdruk.) -- Over Cameraars-rekeningen en het belang der uitgave daarvan. (Overdruk.) J. H. Hofman, De inboedel der heeren van Brederode op 't Slot Batestein in de 17e eeuw. (Overdruk.) Dr. W. Zuidema, Wilhelmus Frederiei, Persona van Sint-Maarten to Groningen, Gron G. H. v. Borssum Waalkes, De tien geboden, Leeuw C. W. Bruinvis, Hoe de Alkmaarsehe Waagtoren zijn klokkenspel bekomen heeft. (Niet in den handel.) Alkmaar, F, de Bas, De luitenant-generaal Jan van Swieten, Venlo, Mr. S. Muller Fz., Het middelpunt van de geschiedenis der Nederlandsche gewesten, Utrecht, G. A. B. Schierenberg, Die Rdthsel der Varusslachten. Franckfurt a/m C. J. Polvliet, Genealogie van het geslaeht Boonzajer. 's Gravenhage, Genealogie van het geslaeht Ouwens, 's Gray., Bijdrage tot de genealogie van de familie Andres. (Overdruk.) Paul Frederieq, Corpus documentorum haereticae pravitatis Neerlandicae, I, Gent, 's Gray Prof. v. d. Wijek, Nederland en Oranje, Feestrede 30 Nov. 1888, Gron., Dr. W. G. Brill, Betwiste bijzonderheden op het gebied der stu,die van de geschiedenis van ons vaderland, Utrecht,

21 21 Paul Frederieq, l'enseignement $uprieur de l'histoire de la Geographic en Hollande, Gand., J. Craan dij k, lets uit de geschiedenis der Nedcrlandsehe Doopsgezinden, Arnhem, J. A. Smite van Nieuwerkerk, Catalogue der Rembrands-verzameling van het teekengenootschap Pictura to Dordrecht. (Niet in den handel). Dordrecht, A. C. Kruseman, De fransche wetten op de hollandsche drukpers , Amst o. Mr. J. A. Feith, De praktijk van het Reglement-reformatoir van 1743 ten opziehte der crimineele rechtspraak in Stall en Land, Groningen. F. H. Hoefer, Nederlandsche vrouwen in dienst van Mars, Rott., '. N. D. Doedes, Schets van de algem. geschiedenis, 2e druk, Leeuw., b. VAN OF DOOR DEPARTEMENTEN VAN ALGEMEEN BESTUUR, GENOOTSCHAPPEN, MAATSCHAPPIJEN ENZ. Van het Ministerie van Binnenlandsehe Zaken Verslagen omtrent 's Rijks oude Archieven, IX, 's Gravenhage, Verslag aangaande een onderzoek in Duitschland naar Archivalia belangr-ijk voor de geschiedenis van Nederland door Dr. P. J. Blok, 1886/7, 's Gravenhage, Verslagen omtrent 's Rij ks verzamelingen van geschiedenis en kunst, IX, 's Gravenhage, Publications de la Soeiete historique et arch ologique daps le duche de Limbourg, XXIV, Ruremonde, Van het Ministerie van Marine Jaarboek van de Kon. Nederlandsche Zeemacht, 18878, 's Gravenhage, Van G edeputeerde Staten van Friesland Catalogue van de Buma-bibliotheek, l, 2, Leeuw.,

22 22 De Van Burgemeester en Wethouders van Deventer Cameraarsrekeningen van Deventer, Inleiding tot de rekeningen , en Bladwijzer 1e deel, Deventer, Van Burgemeester en Wethouders van Utrecht Gemeenteverslag 1888, Utrecht, Van de Commissie Verslag Westfriesch Museum to Hoorn. 2de Leiden. Van de Commissie Supplement-catalogue van het stedelijk Museum to Verslag van het Steel. Museum to Leiden, Van de Commissie Verslag over het voorgevallene in de gemeenteverzamelingen to Utrecht in 1888, Utrecht, Van de Commissie : Verslag van het Museum van Oudheden in Drenthe 1888, Assen, Van de Commissie voor de historische verzameling van de Amsterdamsche Schutterij Verslag Amsterdam, Catalogue van boekwerken enz., Amst., Van de Hoofdcommissie van het leeskabinet to Rotterdam Dertigste jaarverslag, Rotterdam, Van de Commissie voor het steel. Museum to Alkmaar Verslag over 1888, Alkmaar, Van den Rijksarchivaris Verslagen omtrent den toestand van het Rijksarchief van 4 Oct. 1887, en 3 Maart 1888, 's Gray., Van Jhr. Mr. J. bra Siccama : Haagsche Stemmen, 1887/8, 's Hage,

23 23 Van de Federation historigtte et arch 5ologique en Belgique Memoires et Rapports prealablement imprimes, 4, 5 Brux., Van den Heer J. R. Planten to N.-York Banquet to commemorate the framing and signing of the constitution of the United States, Philad., Yearbook of the Collegiate reformed Dutch' Church, N.- York, C. W. Darling, New-Amsterdam, New-Orange, New- York, N.-York, D. Versteeg, Sketch of the early history of the R, D. Church o f Bergen in Hackensack, N.-Y., S. Stiles, History of Brooklyn, N.-Y., 1867, 3 vol. 8. Van den Heer W. Campbell to Ayr : The Gospel of St. Matthew in.formosan-sinkang dialect, with corresponding versions in Dutch and English, edited from Gravies' edition of 1661, London, Van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap to Amsterdam Jaarverslag 1888, Amst., Van de Kon. Bibliotheek Aanwinsten 1887, 's Gray., RU'ILING VAN GENOOTSCIAPPELIJKE WERKEN. a. NEDERLAND EN N. INDIE. b. BELGIE. c. DUITSCHLAND. d. ZWITSERLAND. e. SPANJE. f. ZWEDEN EN NOORWEGEN. g. AMERIKA. a. NEDERLAND EN N. INDIE. Van de Kon. Akadem. v. Wetensch. to Amsterd. : Verslagen en mided. ofd. Natuurkunde 3e reeks, V, 1, 2, 3, Amst.,

24 24 Verslagen en meded. ofd. Letterkunde 3e reeks, V, 2, 3, VI, 1, Amst., 1888/9. 8. Jaarboek 1888, Amst., Verhandelingen afd. Natuurk., XXVI, Amst Verhandelingen afd. Letterkunde, XVII, XVIII, Amst., Prijsvers : Susanna, Amst., Van de Maatschappij v. Letterkunde to Leiden Handelingen 1887/88, Leiden, 1887/8. 8. Levensberichten , Leiden, Van het Prov. Utrechtsch Genootschap Aanteekeningen der Sectievergaderingen 1887/88, Utrecht, 1887/ Verslagen : algem. verged. 1887/88, Utrecht, 1887/8.8. P. W. Netscher, Geschiedenis van de kolonien Essequebo Demerari en Berbice, met bij lage, 's Hage, Van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen : Archie f, VI, 3, Middelb., Zelandia illustrate, vervolg, Middelb., P. Nagtglas, Levensberichten van Zeeuwen, vervolg op de la Rue I, Middelb., , Van het Friesch Genootschap van Geschiedenis-, Oudheid- en Taalkunde De vrije Fries, XVII, Leeuw., T. A. Romijn, Naamlijst der Predikanten sedert de Hervorming, II, Leeuw., e Verslag, 1886/7, Leeuw., Dr. J. Reitsma, Oostergoo, Regesten van geestelijke opkomsten, Leeuw., Van de Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis Verslag file vergadering, Zwolle ,

25 25 Verslag 62e vergader-ing, Zwolle, Aanwinsten van Bibliotheek, Archief en Museum in 1888, Zwolle, Lijst der leden op 1 Jan Van het Geschied- en Oudheidk. Genootschap in het Hertogdom Limburg Publications, XXIV, Ruremonde, Van het Prov. Genootschap van K, en W. in N.-Brabant : Handelingen , 's Hertogenbosch, Th. J. Welvaarts, het Re fugiehuis der abdij Postell to 's Hertogenbosch, 's Hertogenbosch, Van de Vereeniging, de Nederlandsche Heraut : Tijdschri ft, V, 1, 2. Van het Bataviaasch Genootschap van K. en W. : Notulen, XXV, 4, XXVI, 2 en 3, Batavia, Tijdschrift, XXXII, 2, 4, 5, Bata's Hage, Dagregister casteel Batavia 1653, Bata's Hage, Verhandelingen, XLV, 2, Bat./'s Hage, Ned.-Indisch Placcaatboek, V, Bata's Hage, Algemeen Reglement. Van het Kon. Instituut voor Land-, Taal- en Volkenkunde in Neerl.-Indie Bijdragen, 5e reeks, III, 3, 4, IV, 1, 2, 's Hage, Van het Indisch Genootschap Notulen 26 Mei, 25 Sept., 27 Nov. 1888, 12 Febr., 26 Febr., 19 Maart b. BELGIE. Van de Kon. Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde to Gent Jaarboek , Gent,

26 26 Verslagen en meded.1887,1888,1889 Gent, 1887/89.8. K. Stallaert, De sevenste bliscop van Maria met bijvoegsel, Gent, L. Roersch, Woordenboek op Alexander's Geesten van v. Maerlant, Gent, P. H. v. Moerkerken, Over de verbinding der volzinnen in het Gotisch, Gent, L. D. Petit, Bibliographic der middel-nederlandsche Letterkunde, Leiden, Van de Commissions royales d'art et d'archeologie to Brussel : Bulletin, XXIV, 7--12, XXV, XXVI, Van den Oudheidkundigen Kring van het land van W aas Annales, XI, 4, XII, 1, St. Nikolaas, 1888/9. 8. Van de Societe d'archeologie de Namur Annales, XVII, 4, XVIII, 1, Namur, 1888/9. 8. Van de Redactie Messager des Sciences Historiques, 1888, 2, 3, 4, Gand, Van de Maatschappij der Vlaamsche Bibliophiles Het klooster ten Walle en de abdij van den groenen Briel, Gent, Van de Academic d'archeologie de Belgique Annales, XLIII, Anvers, Bulletin, XVI, Anvers, Van de Bollandisten to Brussel : Annales Bollandiana, I VII, VIII, 1, Paris/Brux., 18'/89. 8.

27 27 C. DUITSCHLAND. Van de Kon. bayer. Akademie der Wissenschaften, to Munchen Sitzungsberichte philol. philos. hist. Classe, 1888, I, 1, 2, 3, II, 1, 2, Munchen, Von Giesebrecht, Gedachtnissrede au f Leopold von Ranke, Munchen, Monuments Tridentina, III, Munchen, Abhandlungen hist. Classe, XVIII, 1, 2, Munchen, Van de Kais. Akademie der Wissensch. to Weenen Archiv fur osterreichische Geschichte, LXXI, LXXII,1, Weenen, Van de Konigl. Sachsische Gesellschaft der Wissenschaften to Leipzig G. von der Gabelentz, Beitrage zur chinesischen Grammatik. Die Sprache des Cuang-tsi. Abhandl., X, 8, 9, XI, 1, Leipzig, Verhandlungen, 1888, 1, 2, Leipz., Van het Institut fur osterr. Geschichtsforschung Mittheilungen, IX, 2, 3, 4, X, 1, 2, Innsbruck, Van den hist. Verein fur den Niederrhein Annalen, XL, 3, XLVII, Koln, Van de oberlausitzische Gesellschaft der Wissenschaften : Neues lausitzisches Magasin, LXIV, Gorlitz, Van den hilt. Verein fur Schwaben and Neuburg Zeitschrift XIV and Jahresberichte,1885/87, Augsburg, Van den Verein fur hessische Geschichte and Landeskunde Mittheilungen, 1886, 1887, Kassel. 8.

28 28 Zeitschrif t, XXII, XIII (Neue Folge, XII, XIII), Kassel, 1886j Verzeichniss der Mitglieder. Van den hist. Verein fur die Provinz Posen Zeitschri ft, III, 1-4, Posen, 1887/8. 8. Van den Verein fur Geschichte der stadt Meissen Mittheilungen, II, 2, Meissen, Van den Verein fur thuringische Geschichte and Alterthumskunde Zeitschri ft, XIV, 1, 2, (Neue Folge, VI), Jena, Urkundenbuch der stadt Jena and ihrer geistlichen Anstalten, I, , Jena Van de hist. Gesellschaft des Ki nstlervereins to Bremen : Bremisches Jahrbuch, XIV, Bremen, f. Van den Aachener Geschichtsverein Zeitschrift, IX, X, Aachen, Register, I-VII, Aachen, Van de Gesellschaft fur schleswig-holstein-lauenburgische Geschichte Zeitschrif t, XVII, Kiel, v. Liliencron, Der Runenstein von Gottorp, Kiel, Regesten and Urkunden, II, 5, 6, Hamb. ; Leipz., Van den Harzverein fur Geschichte and Alterthumskunde to Wernigerode Zeitschrift, XXI, Wernigerode, Van den Stadt-Archiv to Keulen Mittheilungen, XV, XVI, Koln, 1888/9. 8.

29 29 Van den hist. Verein von Unterfranken and Aschaf fenburg Archiv, XV--XXIX, Wurzburg, Lorens Fries, Geschichte des Bauernkrieges in Ost franken, 1, 2, Wurzburg, J. A. Oegg, Entwicklungsgeschichte der stadt Wurzburg, Wurzburg, Van den hist. Verein fur Steiermark to Graz Mittheilungen, XXXVI, Graz, Van den Verein von Alterthumsfreunden im Rheinlande Jahrbucher, LXXXV, LXXXVI, Bonn, Van den hilt. lit. Zweigverein des Vogesenclubs Jahrbuch, IV, Strassburg, Van de Redactie Altpreussische Monatschrift, XXV, 3 8, XXVI, 1, 2, Konigsberg i/pr, Van den hist. Verein von Oberpfalz and Regensburg Verhandlungen, XLII (neue Folge, XXXIV), Stadtamhof, Van den Verein fur lubeckische Geschichte and Alterthumskunde Zeitschrift, V, 2, 3. Mittheilungen, II, 8-12, III, 1-7, Lubeck,1887/8.8 Berichte, 1885/1887. Van den dusseldorfer Geschichtsverein Jahrbuch, III, Pusseldorf, Van den Verein fur Kunst and Alterthum in Ulm and Oberschwaben Munsterbldtter, V, Ulm,

30 30 Van den Verein fur mecklenb. Geschichte and Alterthumskunde to Schwerin Mecklenburgisches Urkundenbuch, XII, XIII, XIV~ Schwerin, Van den Verein fur mecklenburgische Geschichte and Alterthumskunde Jahrbi cher and Jahresbericht, LIII, Schwerin, Van de geschichts, and alterthumsforschende Gesellschaft des Osterlandes Mittheilungen, X, 1, Altenburg, Van den hist. Verein fur Niedersachsen,Zeitschrift, 1888, Hannover, Van den Verein fur hamburgische Geschichte Mittheilungen, XI, Hamburg, Van het Germanische Museum Mittheilungen, II, 2, Numb., Katalog der deutschen Kupferstiche des XV Jahrhunderd, Numb., d. ZWITSERLAND. e. Van de Societe d'histoire et d'archeologie de Geneve : Memoires et documents ; nouv., serie III, Geneve, SPANJE. Van de Real Academia de la Historic : Boletin, XII, 4-6, XIII, 1 4, 6, XIV, 1, 2, 3, 4, Madrid, 1888/9. 8. f. ZWEDEN EN NOORWEGEN. Van de Kon. Akademie van Noorwegen to Christiania Dr. L. Dietrichson, Antinoos, eine kanst-archeologische Untersuchung, Christiania,

31 31 Dr. C. P. Caspari, Kirchenhistorische Anecdota, I, Christiania, A. B. Drachm ann, Guderne hos Vergil, Kopenh., A. B. Drachmann, Catul's digtning, Christiania, L. B. Stenerson, Catul's digtning, Christiania, Udsigt over den romerske Satires forskjellige arter, Christiania, Dr. L. Daae, Om humanisten og Satirikeren Johan Laurenberg, Christiania, Joannis Agricolae apophtegmata nonnulla, Christiania, Van de Universiteit to Lund Acta, , Lund, Accessions-Katalog, , Stockholm, g. AMERIKA. Van de Smithsonian Institution : Miscellaneous Collections, XXXI, XXXII, XXXIII, Washington, Annual Report, Jan./Julij, 1885, Wash., S. Van de Oneida historical Society to Utica The Egyptian Obelisk Central-Park N.-York. Unpublished Washington portraits. New-Amsterdam, New-Orange, New- York, with chronological data, N.-York

32 REKENING VAN 'T HISTORISCH GENOOTSCHAP ONTVANG. Saldo der rekening 1886 f Contribution Verkochte Werken van 't Genootschap Rente van 't reservekapitaal en van belegd kasgeld UITGAAF f Kosten der Werken van 't Genootschap. f Bibliotheek en Leesgezelschap Bezoldiging van den bode, drukwerk, porto's enz Kosten van 't locaal voor de vergaderingen Saldo op nieuwe rekening over to brengen f

33 Politicq Journaal van den 15 d1 e11 den 19aen Januarij tot MEDEQEDEELD DOOR L. WICHERS. Mededeelingen van enkele gebeurtenissen, in den tij d zelven, tot eigen herinnering geschreven, hebben voor de geschiedenis een hooge waarde ; maar nog hooger stij gt die waarde wanneer die mededeelingen, hoe gering ook, feiten of handelingen van personen betreffen, welke tot een tijdperk onzer vaderlandsche geschiedenis behooren waarover tot heden het voile licht nog niet heeft geschenen. Er ging toch zooveel betrefiende den Patriottentij d" verloren wat voor de historische kennis van dien tijd van groot belang zou geweest zijn, er wordt nog zooveel wetenswaardigs, hetzij uit onverschilligheid of uit angstvalligheid voor mogelijke kwetsing van anderen bij openbaarmaking, in familiearchieven verborgen gehouden, dat elke mededeeling uit den revolutietijd van het hoogste gewicht is voor een juiste beoordeeling van personen en feiten. Grooten dank is derhalve ieder belangstellende in de geschiedenis zij ns vaderlands verschuldigd aan hen, die, in het bezit van voor de historie belangrijke papieren en documenten, zich niet door bekrompen Bijdr. en Meded. XII. 3

34 34 opvattingen hebben laten weerhouden om door de openbaarmaking dier historische bescheiden meer licht to verspreiden. Zoo is het ons een genoegen hier openlijk dank to betuigen aan den bog welgeb. Heer Jhr. Mr. J. Roell, lid 9/d 2e Kamer der St. Genl, to 's Gravenhage, die ons met de meeste bereidwilligheid image verleende van de tot zijn familiearchief behoorende historische schatten. Onder de stukken van dat welgeordend archief behoort het hierboven genoemde Politicq Journaal". De schrij ver er van is de Pensionaris der stall Amsterdam, de bekende Staatsman onder Koning Lodewijk Napoleon, later onder Koning Willem I, Mr. Willem, Frederik Baron Roell. Gelijk de steller meldt, is het stuk geschreven,,ter zijner memorie en voor de nakomelingschap", en ofschoon de tij d van vervaardiging daarbij niet is aangegeven, volgt toch, uit de heldere mededeeling van den gang der feiten en van de handelingen der Regenten gedurende de laatste dagen van hun bestuur, dat de voile indruk dier revolutiedagen nog bij den schrijver aanwezig was. Naar onze overtuiging moet het Journaal" geschreven zijn kort na den val der Amsterdamsche Regenten, toen Roell zijn betrekking als Pensionaris had moeten neerleggen en tot ambteloos burger was teruggebracht. Aan deze memorie van de Revolutie van het jaar 1795 ontleenen wij het volgende. L. WICHERS. Den 15den Januari 's morgens werd ten huize van den Heer Huydecoper 1) van Maarsseveen, Burge- 1) Mr. Jan Elias Huydecoper, Heer van Maarsseveen, Neerdijk en Regeerend Burgemeester en Raad was een der (edeputeerden van

35 35 meester van Amsterdam, een expresbrief uit Utrecht bezorgd. Wegens afwezigheid van den Heer Huydecoper, die onverwachts near 's-gravenhage vertrokken was, werd deze brief geopend door den jongsten zoon des Burgemeesters en, na kennisneming van den inhoud, door dezen bezorgd bij den President-Burgemeester Straalman. Deze vond den inhoud gewichtig genoeg om nog denzelfden dag, des avonds ten 5 ure, een vergadering to zijnen huize to beleggen bestaande uit de Regeerende Burgemeesters : J. Elias Arnoudz. en P. C. Hasselaer, de Oud-Burgemeesters W. G. Dedel Salomonsz. en J. van de Poll, den Pensionaris W. F. Roell en den Hoofdofficier D. W. Elias. Na opening der bij eenkomst door den President- Burgemeester werd den Pensionaris verzocht den bewusten brief, die van den Heer Van Linden van Lunenburg nit Utrecht bleek to zijn, voor to lezen. De inhoud kwam in hoofdzaak hierop neer : dat alles verloren was, dat niets het doordringen der Franschen meer kon beletten, dat er daags to vooren (zijnde den 14 Jan.) eene affaire tusschen hen en de Engelschen was voorgevallen en dat de generaal der Engelschen, graaf Von Walmoden, tenzelven dage, 's namiddags om 4 uur aan iemand, die zulks in persoon aan den schrijver der brief had gecommuniceerd, gezegd had in de noodzakelijkheid to zijn met zijne armee verder to retireren, dat men bij de staaten van Utrecht had geresolveerd om behalve de Generaliteits- Commissie van de Heeren Spaan en Roijer, nog een Amsterdam ter vergadering van de Staten van Holland en West- Friesland. 3*

36 36 Provinciaale Commissie naar den commandeerenden generaal der meest nabij zijnde fransche troupes of to zenden om met denzelven in schikkingen to treden." Bij deze missive was tevens een Rapport gevoegd, dat den 14den Jan., 's avonds ten 6 ure, to Amerongen was geteekend, meldende dat de Engelsche troepen dien dag op twee of drie punten door de Franschen waren aangevallen, dock dien aanval overal hadden afgeslagen. Na kennisneming van dit rapport kwam de inhoud van den brief den vergaderden leden zeer raadselachtig voor. Terwijl toch het rapport inhield dat de Engelschen den aanval der Franschen hadden afgeslagen, moest men uit den brief opmaken dat de Engelsche troepen, ten gevolge der plaats gehad hebbende actie, genoodzaakt waren geweest to retireeren. Eenparig werd besloten den brief to zenden aan den Heer Huydecoper van Maarsseveen, benevens een begeleidende missive houdende verzoek om inlichting omtrent hetgeen er aangaande den inhoud van den brief to 's-gravenhage bekend mocht zijn, en om den Stadhouder en eenige der voornaamste Staatsleden to raadplegen hoe to handelen indien de vijand de provincie Holland binnenrukte of onverwachts een harer steden naderde. Na eenige discussie of de brieven per expresse of met de gewone post zouden verzonden worden, belastte de Heer Dedel zich met de bezorging er van aan het postkantoor, terwijl hij als Commissaris der Posterijen op zich nam de noodige bevelen to geven om beide missives den volgenden ochtend zeer vroeg haar bestemming to doers bereiken. Daarna werd in overweging genomen een Concept- Publicatie dienende tot bevordering van de door de Staten van Holland bij publicatie van den 7den Jan, gedane oproeping van alle ingezetenen om ter verde-

37 37 diging des vaderlands vrijwillig de wapenen op to semen '). Deze Concept-Publicatie was grootendeels geschoeid op de leest der Rotterdamsehe 2) welke den 12de Jan, in de Maasstad was afgekondigd, met weglating echter van hetgeen in die publicatie gezegd werd omtrent het verleenen van onderstand aan mansehappen, die gedurende hun uittocht door verwonding of verminking buiten staat mochten geraken voor hun huisgezinnen den kost to verdienen, of aan de weduwen van hen, die mochten sneuvelen, omdat men to Amsterdam gees fonds bezat waaruit die kosten betaald zouden kunnen worden. Het Concept werd goedgekeurd en tevens gearresteerd dat de Publicatie den vogenden dag zou gesehieden. Dit gebeurde evenwel niet dear de tijdingen, dies ochtend ingekomen, van zoodanigen aard wares dat men het nuttelooze van het does eener publicatie inzag en deze, gelijk Roell in zijn Journaol zegt :,,maar mostert na de n'iaaltijd zoude geweest zijn." De Burgemeester Elias, daarop het woord nemende, wide :,,dat de inhoud van den brief van den fleer Van Lunenburg hem aanleiding gaf den present zijnde leden in overweging to geven of men niet eens behoorde to raadplegen wet to does indien de vijand onverwachts de stall naderde. Zonder voorbarig to wiflen zijn, meende hij dat men nu in de gelegenheid was om zuiks rijpelijk en bedaard to kunnen overwegen en een plan to beramen, dat onmiddellijk bij het naderen van het gevaar tot uitvoering gebracht l j S1chts 7000 vrjwi11igers bodes zich aan tot verdediging van den vadtrlaudschen bodem, wiavan nog de meesten verklaarden niet near de grenzen to zulica trekken. 2) Te vinden in de otterd. Courant van 13 Januari 1795.

38 38 zou kunnen worden. Het kwam hem diet raadzaam voor met het beramen der noodige maatregelen tot het uiterste to wachten, daar het licht gebeuren kon dat men het hoofd verloren had en dientengevolge minder geschikt was het welzijn der stall en van haar ingezetenen behoorlijk to behartigen." Al de leden stemden volkomen met de woorden van den Heer Elias in en verzochten hem zijn meening dienaangaande nader bloot to legged. De Burgemeester gaf daarop als zijn gevoelen kennen dat, zoodra er tijding kwam van het binnenrukken der Franschen in Utrecht, een deputatie moest benoemd en afgevaardigd worden naar den commandant der vijandelijke troepen, ten erode to trachten met dezen een zoo voordeelig mogelijke capitulatie to sluiten ; dat die missie, z. i. door de Vroedschap benoemd, zoo mogelijk moest bestaan uit leden van dat liehaam met toevoeging van een Pensionaris ; dat daarbij tevens een officier van het garni.zoen diende to zijn om de punten der capitulatie, in zoover deze het garnizoen zouden betreffen, to helped arresteeren, aangezien een militair omtrent die punten meer kennis en doorzicht zou hebben dad een burger. Toed men tot de bespreking van dit punt en van de artikelen eener capitulatie wilde overgaan, meldde zich de Secretaris S. Rendorp aan. Tot de vergadering toegelaten, deelde deze aan Burgemeesteren merle dat, bij den Generaal Van Golowkin 1) to zijnde, aldaar gerapporteerd werd dat circa 70 wagens met zieke en gewonde Hannoveranen 2 ) op den Dam stonden, dat 1) (raaf Van (olowkfin was Commandant van het garnizoen to Amsterdam. 2) Deze Hannoveranen behooren tot het Engelsch-Hannoveraansche leger, dat odder bet bevel vann den Generaal Von Walmoden, die

39 39 de Generaal zeer ontevreden was op den commandeerenden ofhcier van de wacht aan de Haarlemmerpoort, die deze wagens had binnengelaten, en dat hij, Rendorp, meende dit ter kennis van Burgemeesteren to moeten brengen om maatregelen to kunnen nemen. Kort daarna diende de Plaats-Majoor het off.cieel rapport daarvan bij Heeren Burgemeesters in. Wegens de felle vorst besloot men die menschen onder dak to brengen. Een der Regenten, de Heer w. A. Straalman, zoon des Burgemeesters, werd ontboden om van hem to vernemen of er in het gasten pesthuis ruimte genoeg was tot huisvesting dier manschappen. Op de mededeeling van den Heer Straalman dat er op de zolders van het pesthuis ruimte was voor ongeveer 240 man, werden de binnengekomen Hannoveranen daar voor eeni ge dagen onder dak gebracht. Door dit oponthoud was het to laat geworden de vergadering voort to zetten. Men scheidde nadat de Heeren Dedel, Van de Poll en Roell verzocht waren den volgenden morgen in de Burgemeesters kamer to komen. Reeds vroeg in den morgen van den 16den Januari verspreidde zich to Amsterdam het gerucht van de overgave der stall Utrecht en van het sluiten eener capitulatie tengevolge waarvan Fransche linietroepen de stall zouden binnenrukken. De Burgemeester met den Pensionaris Roell op het Raadhuis vergaderd zij nde, besloten, naar aanleiding dier geruchten, een expresbrief to zenden aan den Heer Huydecoper to 's-gravenhage met verzoek Gedebet commando van den Hertog van York had overgenomen, in oostelijke riebting one land verliet.

40 40 puteerden van de loopende geruchten to verwittigen, hen to vragen wat daarvan bij hen bekend was en voorts to bewerken dat men toch bijtijds een comrnissie naar den vijand zou zenden om voor de provincie to capituleeren. Verder werd de wenschelijkheid besproken om, wegens de nabijheid des vijands, op verscheidene plaatsen, voornamelijk tusschen Utrecht en Amsterdam, posten uit to zetten, ten einde van elk voorwaartsrukken der vijandelijke troepen naar de grenzen der provincie Holland onmiddelijk onderricht to kunnen worden. De Heer Vary de Poll nam op zich met den Generaal Van Golowkin dit punt to bespreken en hem tevens het voorstel to doen van den Burgemeester Elias : of het niet gewenscht zou zijn - indien er van stadswege een commissie naar den vijand werd gezonden om to capituleeren -- daaraan een of cier toe to voegen. Verder werden de leden in kennis gesteld met een brief van den Heer Huydecoper van Maarsseveen aan den Heer Elias. De inhoud bevatte niets stelligs omtrent den stand der taken, dan alleen het vertrek van het Stadhouderlijk Huis. Het scheen dat men to 's-gravenhage geen tijding van de overgave van Utrecht had. De Utrechtsche Gedeputeerden wisten er althans niets van. Evenwel was deze brief van veel belang voor de omstandigheden waarin Amsterdam weldra gebracht zou kunnen worden, daar hij het antwoord bevatte op de begeleidende missive, welke den vorigen avond door den Heer Roell uit naam der Burgemeesters geschreven was aan den Heer Van Maarsseveen. Pit antwoord luidde : dat de Heer Huydecoper reeds een onderhoud met eenige Staatsleden had gehad omtrent de to nemen maatregelen ingeval de Fransehen deze of gene stad der provincie Holland mochten naderen,

41 41 dat Dordrecht en andere steden voornemens warm alsdan to capituleeren en daarbij hoofdzakelijk behoud van leven, godsdienst en eigendommen, alsmede vrijstelling van inkwartiering en requisitie zouden bedingen, terwijl men zich daarentegen zou verbinden aan de Fransche troepen de noodige huisvesting en voeding to verschaffen. Nadat daarop de Heeren Dedel en Van de Poll vertrokken warm, werd den Pensionaris door den Burgemeester Elias gevraagd : wien hij het meest geschikt achtte aan het hoofd der Commissie to stann. Roell wees hiervoor den Heer Dedel aan en, indien deze bedankte, een der Regeerende Burgemeesters, nl, den President-Burgemeester Straalman, die daartoe niet ongenegen was. Intusschen had de Generaal. Van Golowkin zich laten aanmelden, die, binnengekomen zijnde, mededeelde dat een of cier als koerier hem een brief had overgebracht van den Oostenrijkschen Generaal Von Clairfait aan den Erfprins van Oranje, dien men onderstelde to Amsterdam to zijn ; dat die ofhcier order had hier to blijven om den stand van taken nauwkeurig op to nemen en daarvan verslag to doen aan den Generaal Von Clairfait, dock dat de brief ilico moest geexpedieerd worden. Den inhoud der missive kon hij niet met zekerheid mededeelen, maar hij geloofde dat daarin den aanmarsch gemeld werd van 2000 man Oostenrijksche troepen, die door den Generaal Von Clairfait warm aangewezen tot de verdediging van Amsterdam en welke den gepasseerden nacht to Barneveld warm aangekomen en des avonds mogelijk reeds to Naarden zouden zijn. Dit laatste was echter nog onzeker daar de Kolonel Bender, die de Oostenrijksche afdeeling commandeerde, wegens het terugtrekken der Engelsche en het voortrukken der Fransche troepen vreesde afgesneden to zullen worden en

42 42 gezegd had met zijn off.cieren een krijgsraad to zullen beleggen om to overwegen of de marsch voortgezet dan wel gestaakt zou worden. Deze onverwachte tij ding deed de Burgemeesters zeer ontstellen. Lij dachten niet antlers dat, flu Utrecht volgens geruchten gecapituleerd had, de Fransehen zich elk oogenblik voor de stall konden vertoonen en het onmogelijk zou zijn Amsterdam, dat van alle defensie ontbloot was, aan een beleg to onderwerpen. De aanr arsch van die 2000 man zou derhalve geen voordeel maar daarentegen groot nadeel veroorzaken en de ingezetenen in den waan brengen dat men de stall verdedigen wilde, waarvan wanordelijkheden, ja zelfs oproerige bewegingen het gevolg zouden kunnen zljn. Burgemeesteren verzochten mitsdien den Generaal ten spoedigste iemand to gelasten het Oostenrijksche korps op to zoeken en den Commandant to verwittigen dat, indien hij verder voortrukte, zijn legerafdeeling, zonder eenige hoop op redding, ingesloten en krijgsgevangen zou zijn. Ten 6 1/2 ure 's avonds had er weder een besogne plaats van de reeds meermalen genoemde Heeren ten huize van den President-Burgemeester Straalman. De Heer Van de Poll bracht verslag uit van zijn onderhoud met den Generaal Van Golowkin over de toevoeging van een ofhcier aan de to vorm~n commissie in geval van capitulatie en over het uitzetten van posten. Met het eerste voorstel had de Generaal zich zeer goed kunnen vereenigen en, indien het noodig mocht zijn, daartoe den Kolonel Cornabe van het regiment Nassau-Usingen, to Amsterdam in garnizoen, aangewezen, daar deze nog onlangs bij de capitulatie van Maastricht verscheidene voordeelen voor het garnizoen gestipuleerd had.

43 43 Ook hot tweede punt had de goedkeuring des Generaals weggedragen. Men was overeengekomen op 5 a 6 plaatsen posten uit to zetten, o. a. aan de Nieuwesluis, to Alphen, aan den Uithoorn enz. ; evenwel moesten, volgens hot gevoelen van den Generaal, daartoe goon militairen gebruikt worden omdat deze door hun kleeding dadelijk to kennen zijn. De Plaats- Majoor zou daarover met Heeren Burgemeesteren nader confereeren. Met deze opnerking van den Generaal konden de vergaderde leden zich wel vereenigen, dock hot kwam hun voor dat militaire personen daartoe beter geschikt warm dan andere, weshalve zij voorstelden militairen in burgerkleeding to gebruiken en 's morgens een cavalerie-patrouille als veldontdekking uit to zenden. Verder word bepaald dat aan de uitgezette posten order zou gegeven worden ten spoedigste den Garnizoenscommandant bericht to zenden van elke nadering van Fransche patrouilles, dock indien zij bespeurden dat een troepeukorps hun standplaats naderde, dan hadden zij in last op Amsterdam terug to trekken na zooveel mogelijk information to hebben ingewonnen. Van deze besluiten, welke door den Generaal worden goedgekeurd, verwachtte men echter geringe resultaten wegens de aanhoudende vorst. Het ijs, dat reeds zoo'n dikte had gekregen, dat hot met een 12 ~ :er kon overgetrokken worden, hood den vijand de schoonste gelegenheid aan om ongemerkt door de postenketen to sluipen en onder de Hooge Sluis door onverwachts binnen de stall to komen. Een der leden stelde derhalve voor hot ijs bij de Hooge Sluis to laten doorzagen om daardoor hot binnendringen in de stall to beletten. Men vond zulks niet kwaad, dock Van de Poll meende dat hot weinig baton zou aangezien de vijand, daar stuitende, slechts