Afbeeldingen: Waarderingskamer. Druk: Drukkerij All-in, Katwijk

Transcriptie

1 DE WOZ: meer dan een waarde! Jaarverslag van de Waarderingskamer over het jaar 2008

2 COLOFON Op 27 februari 2009 heeft de Waarderingskamer haar bestuursverslag en de jaarrekening over 2008 vastgesteld. Dit externe jaarverslag over het jaar 2008 is gebaseerd op, en in overeenstemming, met deze documenten. Afbeeldingen: Waarderingskamer Druk: Drukkerij All-in, Katwijk Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Waarderingskamer Postbus AE DEN HAAG Telefoon: (070) Telefax: (070) info@waarderingskamer.nl Internet: ISSN: Waarderingskamer, Den Haag Overname van teksten uit deze uitgave is toegestaan, mits de bron wordt vermeld.

3 JAARVERSLAG VAN DE WAARDERINGSKAMER OVER HET JAAR 2008 Inhoudsopgave 7 Voorwoord De WOZ: meer dan een waarde! 9 De WOZ: meer dan een waarde! Jaarverslag Missie van de Waarderingskamer Onze strategie Ontwikkelingen in onze omgeving De Waarderingskamer aan het werk Bevorderen van de doelmatigheid van de WOZ-uitvoering Organisatie en bedrijfsvoering Bijlagen 7 6 Samenstelling Waarderingskamer per 1 januari Taak en samenstelling commissies per 1 januari Samenstelling secretariaat per 1 januari Relevante informatie uit de Tweede en Eerste Kamer 8 5 Relevante wetswijzigingen 8 6 Publicaties van de Waarderingskamer 9 0 Overzicht toezichtsinstrumenten 9 4 Lijst van gebruikte afkortingen 5

4 VOORWOORD 6 Met veel plezier bieden wij u ons jaarverslag over 2008 aan. Er is veel gebeurd in In vogelvlucht nemen we u mee in de belangrijkste ontwikkelingen. Wij ervaren dat er op diverse terreinen in 2008 de fundamenten zijn gelegd voor de toekomst. In 2008 is een wijziging van de Wet WOZ behandeld en aanvaard. Vanaf 1 januari 2009 is er sprake van mr. G.J. Jansen een Basisregistratie waarde onroerende zaken voorzitter (Basisregistratie WOZ). Deze Basisregistratie WOZ is onderdeel van een zich ontwikkelend stelsel van basisregistraties. Het op een verstandige manier delen van informatie binnen de overheid leidt tot minder vragen aan de inwoners (administratieve lastenverlichting), betere kwaliteit van de dienstverlening en een efficiënter werkend apparaat. Bij de WOZ hebben we al veel goede ervaringen met het delen van informatie. Als voorbeeld noemen we het gebruik van kadastrale gegevens voor het aanwijzen van belanghebbenden, maar vooral ook voor het uitvoeren van de marktanalyse. Ook is de WOZ-uitvoering zonder gebruik van de GBA ondenkbaar. De door de WOZ-medewerkers verzamelde gegevens worden ook weer intensief gedeeld met anderen. Het gebruik van WOZ-gegevens voor het opbouwen van de nieuwe Basisregistraties adressen en gebouwen en het beschikbaar stellen van vastgoedgegevens via het gemeentelijke vastgoedportaal DataLand zijn daar sprekende voorbeelden van. 7 Wat wij vooral waarderen is dat de WOZ-uitvoering dicht bij inwoners en bedrijven staat. Zij krijgen elk jaar van ons geactualiseerde gegevens en de nieuwe taxaties onder meer in de vorm van een taxatieverslag. Deze belanghebbenden laten zien dat zij hun weg naar deze informatie gevonden hebben. Zij reageren ook wanneer de informatie niet (meer) correct is. Het jaarlijkse contact van de overheid met inwoners en bedrijven rond de WOZtaxatie zal ook in de toekomst een belangrijke vorm van controle van de juistheid van overheidsinformatie blijven. Daarvan zullen veel registraties binnen het stelsel profiteren.

5 de WOZ: meer dan een waarde! Het op efficiënte wijze delen van informatie en op een eigentijdse wijze presenteren van taxaties en aanvullende informatie aan de belanghebbenden maken een goed werkende infrastructuur met generieke voorzieningen nodig. In het oog springende onderdelen van deze infrastructuur zijn DigiD en MijnOverheid.nl. Maar er zijn ook technische voorzieningen voor het efficiënt en veilig uitwisselen van gegevens nodig zoals een OverheidServiceBus. Wij zijn dan ook heel blij dat met het ondertekenen van het Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) partijen hebben afgesproken dat deze generieke voorzieningen binnen enkele jaren op orde zullen zijn. De WOZ zal zeker gebruik maken van veel van deze voorzieningen en we werken dan ook graag mee bij het realiseren ervan. 8 In dit jaarverslag van de Waarderingskamer over 2008 kunnen wij natuurlijk niet voorbij gaan aan wat er in 2008 wereldwijd en ook in Nederland is gebeurd op de vastgoedmarkt. Er is een eind gekomen aan 25 jaar constante en significante stijging van de waarde van vastgoed. Dankzij de jaarlijkse waardebepaling in het kader van de Wet WOZ kunnen we deze ontwikkelingen op de vastgoedmarkt nu (gelukkig) heel direct volgen met actuele taxatiewaarden. Het is goed om te zien dat de vastgoedmarkt in Nederland stabieler is gebleken dan in veel andere landen. Wij hopen dat de beschikbaarheid van een kwalitatief goede WOZ-waarde ook in de toekomst kan bijdragen aan een transparante en stabiele situatie op de vastgoedmarkt. 9 In al deze ontwikkelingen willen wij u in ons jaarverslag meenemen. Dit jaar hebben we ervoor gekozen om geen uitgeschreven themadeel te maken. We hebben ervoor gekozen om onze thema s in beelden te schetsen. Eén plaatje zegt immers meer dan 1000 woorden. Met die beelden willen wij laten zien wat de WOZ eigenlijk is: meer dan een waarde!

6 aex-index woning waarde Schommelde koersen 120 STABIELE WAARDE- GROEI PRIJSINDEX BESTAANDE KOOPWONING prijsindex bestaande koopwoning gemiddelde woz-woningwaarde Deze grafieken laten zien dat de ontwikkeling van de marktwaarde van woningen veel stabieler is dan de ontwikkeling van de aandelenkoersen gemiddelde woz-woningwaarde

7 1. MISSIE VAN DE WAARDERINGSKAMER Karakter van de Waarderingskamer De Waarderingskamer is ingesteld in 1995 bij de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). Het is een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) onder ministeriële verantwoordelijkheid van de Minister van Financiën. Er is sprake van een samenwerkingsverband tussen gemeenten, waterschappen en de Belastingdienst, aangevuld met onafhankelijke en adviserende leden. De Waarderingskamer houdt toezicht op de uitvoering van de Wet WOZ door gemeenten. De Wet WOZ 12 De Wet WOZ regelt dat de gemeenten volgens uniforme maatstaven, de waarden van de onroerende zaken bepalen (taxeren) en bij voor bezwaar vatbare beschikking vaststellen. Zij leveren deze waarden met aanvullende gegevens aan de waterschappen en aan de Belastingdienst ten behoeve van de belastingheffing. De Wet WOZ regelt ook de overige taken van de Waarderingskamer. Wij adviseren de Staatssecretaris van Financiën. Wij beslechten ook geschillen tussen afnemers van de waardegegevens. Met ingang van 1 januari 2009 is in de Wet WOZ geregeld dat er een Basisregistratie waarde onroerende zaken (Basisregistratie WOZ) is waarin de WOZ-waarde van alle WOZ-objecten als authentiek gegeven is opgenomen. Wij coördineren ook de plaats van de Basisregistratie waarde onroerende zaken in het stelsel van basisregistraties, waar de overheid aan werkt. Toezicht op WOZ-taxaties Bij ons toezicht richten wij ons vooral op de uitvoeringsprocessen van gemeenten. Deze moeten voldoende waarborgen dat waarden bepaald worden en beschikkingen genomen worden die aan de kwaliteitseisen voldoen. De WOZ-waarden moeten aansluiten op het marktniveau en er moet sprake zijn van juiste onderlinge waardeverhoudingen. 13

8 Er moet ook sprake zijn van een begrijpelijke onderbouwing in de vorm 2. ONZE STRATEGIE van een taxatieverslag. Wij publiceren onze bevindingen op de voor iedere gemeente aangemaakte gemeentepagina op onze website Ons toezicht is vastgelegd in een toezichtstrategie die op onze website Wij voeren ook coördinerende taken uit. is gepubliceerd. Wij evalueren ons toezicht met enige regelmaat en De Waarderingskamer is immers het orgaan waarin partijen samenwerken om het systeem van het waarderen van onroerende zaken permanent te verbeteren en de uitvoering zo transparant mogelijk te laten verlopen. Ook de doelmatigheid van de uitvoering komt daarbij aan de orde. Wij vatten onze taak breed op. Wat willen wij bereiken? stemmen deze af op nieuwe ontwikkelingen. Door de jaren heen hanteren wij echter in hoofdlijnen dezelfde uitgangspunten. Gemeenten kunnen daarop vertrouwen. Uitgangspunten bij toezicht We zorgen voor heldere criteria en instructies, zodat gemeenten weten wat er van hen wordt verwacht; Wij willen graag dat inwoners en bedrijven erop kunnen vertrouwen dat We bevorderen dat dienstverleners van gemeenten producten en de kwaliteit van de WOZ-taxaties van hun onroerende zaken goed is en diensten ontwikkelen die daarbij passen; dat het werk tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten wordt gedaan. We monitoren de uitvoering van de Wet WOZ door gemeenten met een Daarom luidt onze missie: mix van toezichtsinstrumenten, waarbij de periodieke bevraging via internet en de inspectie ter plaatse de meest in het oog springende 14 De Waarderingskamer bevordert het vertrouwen in een adequate uitvoering van de Wet WOZ. zijn; Een weging van belang en risico is medebepalend voor 15 onze onderwerpkeuze en de keuze van gemeenten waar wij toezichtsinstrumenten inzetten; Wij spreken een oordeel uit vóórdat de gemeente overgaat tot het formeel vaststellen van de waarden; Wij baseren ons toezicht zoveel mogelijk op de aanwezige interne beheersingsmaatregelen bij de gemeenten zelf; Wij zoeken naar afstemming met andere toezichthouders zodat de toezichtsdruk op de gemeenten niet groter is dan noodzakelijk. In de Waarderingsinstructie en de daarop gebaseerde kwaliteitseisen liggen de kaders vast waaraan de uitvoering van de Wet WOZ door gemeenten moet voldoen. Wij hanteren een vast ritme van informatievraag bij gemeenten. De kwaliteit van de uitvoering van een gemeente bepaalt de frequentie waarmee een inspectie plaatsvindt. De omvang van de gemeente bepaalt de aard van de inspectie. Wij gaan het (financiële) belang meer in het

9 toezicht op de WOZ-uitvoering betrekken. Dit betekent dat de waarde en horizontalisering van het toezicht. Er is een handreiking interne van categorieën van objecten, van individuele objecten, van de daarmee beheersingsmaatregelen voor gemeenten beschikbaar. Op het pad naar gemoeide belastingopbrengst of de uitvoeringskosten mogelijk een volledig systeemtoezicht moeten nog wel verdere stappen worden gezet. (zwaardere) rol gaan spelen bij het bepalen van onze toezichtstrategie. De toezichtresultaten Op onze website is per gemeente een pagina waarop wij de actuele prestaties en andere gegevens van die gemeente laten zien. Wij vormen ons een algemeen oordeel over de uitvoering van de Wet Hulpmiddelen bij de uitvoering van de waardebepaling Naast het vormgeven van een stabiel toezichtarrangement trachten we de uitvoering van de Wet WOZ zoveel mogelijk te optimaliseren. Verdere doelmatigheid met behoud van kwaliteit staat daarbij voorop. Bij de woningtaxaties is van belang dat alle transactiegegevens worden gebruikt en geanalyseerd. De beschikbare systemen voor WOZ door de gemeente. Het gaat daarbij om een oordeel over de WOZ- modelmatige waardebepaling kunnen ook steeds beter omgaan met deze werkzaamheden zoals het bijhouden van de WOZ-administratie en de marktgegevens. permanente marktanalyse. Wanneer ons oordeel wijzigt dan laten wij dat De uniformiteit van de niet-woningtaxaties verbetert doordat de zien. Wij berichten daarover ook aan het college van burgemeester en VNG taxatiewijzers beschikbaar stelt. Deze taxatiewijzers zijn ook wethouders. als webservices in geautomatiseerde vorm beschikbaar (TIOX). Ook stimuleert de VNG dat gemeenten onderling (markt-) gegevens van 16 Daarnaast beoordelen wij jaarlijks of de gemeentelijke werkprocessen voldoende waarborgen dat de gemeenten waarden vaststellen en bekend niet-woningen uitwisselen door het gebruik van het WOZ-Datacenter. De taxatiewijzers worden jaarlijks geactualiseerd en op internet 17 maken die aan de kwaliteitseisen voldoen. Wanneer een gemeente naar gepubliceerd. Wij werken mee aan de totstandkoming daarvan. onze maatstaven voldoende controles heeft uitgevoerd op de taxaties, Er zijn verder door ons diverse beoordelingsprotocollen beschikbaar delen wij die gemeente mee dat zij de WOZ-beschikkingen aan de gesteld waarmee gemeenten hun eigen werk kunnen controleren. belanghebbenden bekend kan maken. De status van het toezicht op de herwaardering is eveneens op de gemeentepagina te vinden. De managementsamenvatting van het rapport van bevindingen van de bij een gemeente uitgevoerde inspectie wordt eveneens opgenomen op de gemeentepagina. Systeemtoezicht Veel gemeenten zijn gestart met een systeem van interne beheersing en controle. Dit betekent dat er bijvoorbeeld vastleggingen zijn, waaruit blijkt hoe die gemeenten de eigen procesuitvoering bewaken en wat de bevindingen zijn. Wij kunnen bij ons toezicht daarop aansluiten. Wij sluiten hiermee aan op de heersende opvattingen over beperking toezichtdruk

10 overheidsloket internet Legitimeren bij overheidsloket: ID-kaart, paspoort of rijbewijs Legitimeren bij de overheid op internet: Alleen met DigiD! Bij het loket van uw gemeente, of van een andere overheidsinstelling, moet u zich in veel gevallen legitimeren met uw identiteitskaart, paspoort of rijbewijs. Bij het digitale loket van de gemeente of overheid moet u zich ook legitimeren. Bijvoorbeeld voor het opvragen van taxatieverslag of het doen van uw aangifte. U gebruikt dan uw DigiD.

11 3. ONTWIKKELINGEN IN ONZE OMGEVING E-Overheid Inwoners en bedrijven vragen om een overheid die snel, efficiënt en klantgericht werkt. Een overheid die niet steeds naar de bekende weg vraagt, dus betere dienstverlening biedt met minder administratieve lasten. Dit is ook een overheid die zich niet voor de gek laat houden, zijn zaken goed op orde heeft en zo transparant mogelijk werkt. Om dat te bereiken gaan overheden (nog) meer samenwerken en hun bedrijfsvoering en gegevens op elkaar afstemmen. Om dit mogelijk te maken komen er steeds meer generieke voorzieningen beschikbaar, variërend van de DigiD en MijnOverheid.nl tot open standaarden en operationele basisregistraties. 20 Voor het werk van de Waarderingskamer brengt dit vooral met zich mee dat wij permanent aandacht blijven vragen voor: de samenhang tussen de dienstverlening van gemeenten aan inwoners en bedrijven en administratieve lasten rond de WOZ; de dienstverlening en administratieve lasten vanuit andere taakvelden van de overheid, die relaties hebben met WOZ-activiteiten en/of WOZgegevens. 21 Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid (NUP) Op 1 december 2008 hebben Rijk, IPO, VNG en Unie van Waterschappen een akkoord ondertekend over het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en E-overheid (NUP). Het NUP brengt focus aan in de vele ICT projecten waarbij gemeenten en medeoverheden betrokken zijn. Prioriteit is aangebracht door de dienstverlening aan inwoners en bedrijven centraal te stellen. Geselecteerd zijn 19 infrastructurele basisvoorzieningen die in de dienstverlening in meerdere sectoren toepasbaar zijn en zes voorbeeldprojecten die gebruik maken van één of meer van de bouwstenen uit de basisinfrastructuur. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om basisvoorzieningen zoals de

12 Basisregistratie Kadaster, de Basisregistraties Adressen en Gebouwen en Gebruik Basisregistraties de GBA, het Burgerservicenummer, DigiD voor burgers en bedrijven en de voorbeeldprojecten Omgevingsloket en Digitaal Klantdossier Werk en inkomen. Als de hele overheid dezelfde basisgegevens gebruikt, levert dat een bijdrage aan het verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening aan De beschikbaarheid van de infrastructurele basisvoorzieningen hebben grote invloed op het werk rondom de Wet WOZ. Enerzijds worden voor de uitvoering van de WOZ-taxaties veel gegevens, waarover de overheid beschikt, bij elkaar gebracht. Anderzijds vormen de jaarlijkse taxaties en jaarlijkse taxatieverslagen aanleiding tot periodieke communicatie met inwoners en bedrijven. inwoners en bedrijven. Ook verminderen de administratieve lasten, omdat men gegevens maar eenmaal aan de overheid hoeft te verstrekken. Hoe belangrijk deze basisregistraties zijn voor het functioneren van de overheid blijkt uit onderstaand schema. In dit schema wordt als voorbeeld aangegeven welke basisregistraties van belang zijn voor de uitvoering van de Wet WOZ en voor het heffen van diverse belastingen. Ook voor alle andere sectoren van overheidsactiviteiten zijn vergelijkbare overzichten op te stellen. Stimuleren open standaarden 22 Onder de werktitel Nederland open in verbinding stimuleert de overheid het gebruik van open standaarden. Door het toepassen van open standaarden vermindert de afhankelijkheid van een bepaalde leverancier en is er ruimte op de markt van ICT dienstverleners. Eind 2008 heeft het College Standaardisatie de StUF-standaard toegevoegd aan de Lijst van Open Standaarden. Deze lijst speelt een belangrijke rol bij het stimuleren van open standaarden bij de automatisering door de overheid en bij het bieden van elektronische diensten. Door opname op de Lijst van Open Standaarden wordt het gebruik van de StUF-standaard gestimuleerd. Gemeentelijke Basis Administratie Nieuw Handelsregister Basisregistratie Kadaster (Grootschalige) Topografie Basisregistratie Adressen Basis Gebouwenregistratie Kentekenregistratie Polisadministratie Basisregistratie Inkomen Basisregistratie WOZ 23 Uitvoering Wet WOZ Hierbij hanteert men het uitgangspunt pas de standaard toe of leg uit waarom dat niet mogelijk is (comply or explain). Het opnemen van StUF op deze lijst is een belangrijke stimulans voor softwareleveranciers om StUF in te bouwen in hun softwareproducten. Bij de WOZ-uitvoering is als onderdeel van het Convenant Sectormodel WOZ, dat op 11 april 2008 is gesloten, al eerder gekozen voor het gebruik van deze StUF-standaard (versie 3.01). De aansluiting van gemeenten en afnemers op de Landelijke Voorziening WOZ wordt gebaseerd op deze standaard. Ook het (binnengemeentelijke) berichtenverkeer WOZ en de aansluiting van de WOZ-uitvoering op de (gemeentelijke) basisgegevens wordt volledig op StUF gebaseerd. Vooruitlopend op deze ontwikkelingen is de op StUF gebaseerde gegevensuitwisseling met de als webservices beschikbare taxatiewijzers voor Onroerendezaakbelasting Roerendezaakbelasting Afvalstoffenheffing Reinigingsrechten Rioolrechten Forensenbelasting Precariobelasting Reclamebelasting Leges Watersysteemheffing Zuiveringsheffing Rechten (leges) Wet IB Overdrachtsbelasting niet-woningen (TIOX) al operationeel. Vennootschapsbelasting

13 Verantwoording en horizontaal toezicht Benchmarking: Toezicht en handhaving staan sterk in de belangstelling en ondergaan Horizontaal toezicht, het afleggen van verantwoording en benchmarking ingrijpende veranderingen. Lag het accent bij toezicht en handhaving in zijn ontwikkelingen die nauw op elkaar aansluiten. Benchmarking stelt het verleden op externe onafhankelijke controles, nu wordt meer gekeken naar de mogelijkheden van horizontaal toezicht en het afleggen van verantwoording. Zoals wij in het vorige hoofdstuk onder systeemtoezicht al hebben aangegeven, ondersteunen wij die ontwikkeling van harte en proberen bij de WOZ-uitvoering de kaders te scheppen waarbinnen horizontaal toezicht optimaal kan functioneren. een organisatie in staat te leren van andere organisaties en gevonden best practises over te nemen. Een gemeente die actief bezig is met het leren van de ervaringen van andere gemeenten, laat zien dat men streeft naar optimale prestaties. Een duidelijk voorbeeld waar benchmarking en horizontaal toezicht elkaar raken in het gemeentelijke domein, is de site Deze site is een initiatief van de projectgroep Benchmarking van de VNG. In dit kader presenteren wij bijvoorbeeld via onze internetsite onze Het uitgangspunt van deze site is: Op welke manier kunnen gemeenten actuele informatie over een gemeente. Per individuele gemeente zijn nóg beter presteren? Door van elkaar te leren. Waarstaatjegemeente. de belangrijkste kengetallen over de WOZ-uitvoering en ons oordeel nl biedt gemeenten daarom handvatten om hun prestaties onderling over die gemeente openbaar. Ook zijn de managementsamenvattingen te vergelijken én te verbeteren. De website toont prestatiecijfers van van inspecties in te zien. Het blijkt dat het openbaar maken van ons gemeenten en de oordelen van inwoners over deze gemeenten. oordeel gemeenten stimuleert bij de uitvoering van de Wet WOZ. De 24 verantwoordelijke wethouder wordt hierop bijvoorbeeld aangesproken door gemeenteraad en inwoners. Gemeenten die deelnemen aan Waarstaatjegemeente.nl leveren een deel van de informatie zelf aan. Zij doen daarvoor een zelfonderzoek, 25 een klanttevredenheidsonderzoek en een burgerpeiling. Daarnaast verzamelt de VNG jaarlijks nieuwe kengetallen en publiceert deze binnen De site bevat informatie van het CBS, van van de Kamer van Koophandel, van de Waarderingskamer en van diverse ministeries. Binnen het domein van de WOZ-uitvoering hanteert onze WOZ-benchmark hetzelfde uitgangspunt van leren van elkaar. In de WOZ-benchmark wordt ingezoomd op de specifieke WOZ-werkzaamheden. De WOZ-benchmark WOZ heeft in 2008 het VNG-keurmerk benchmarking ontvangen. Dit betekent dat de VNG gemeenten stimuleert om aan deze benchmark mee te doen.

14 makelaar taxatie gemeente Wat kost een taxatie? taxatieopdracht woz taxatie 19, vanaf 200,-

15 4. de WAARDERINGSKAMER AAN HET WERK TIOX is een geautomatiseerd hulpmiddel voor het toepassen van de VNG taxatiewijzers dat in 2008 operationeel is geworden. Algemeen beeld van het WOZ-jaar 2008 Om de Basisregistratie WOZ te plaatsen binnen het landelijke stelsel van We kijken terug op een succesvol verlopen WOZ jaar. De WOZ-waarden zijn eerder bekend gemaakt aan inwoners en bedrijven dan in 2007 en ook de kwaliteit, zoals die uit de bezwarenbehandeling blijkt, was beter. Het bezwarenpercentage lag met 3,5% op een vergelijkbaar niveau als in Maar er zijn minder onroerende zaken in waarde verminderd als gevolg van de afhandeling van de bezwaren. Dit is een signaal van de betere kwaliteit. basisregistraties is een Landelijke Voorziening WOZ nodig als knooppunt voor het gegevensverkeer naar de afnemers. Voor de ontwikkeling van deze Landelijke Voorziening is het uitgangspunt dat zoveel mogelijk gebruik gemaakt wordt van de voor het stelsel van basisregistraties ontwikkelde standaarden en centrale voorzieningen. De realisatie van deze Landelijke Voorziening WOZ heeft in 2008 vertraging opgelopen. Het daartoe gevoerde overleg tussen het Ministerie van Financiën en het Kadaster (waar ook de Landelijke Voorziening voor de Basisregistraties De kwaliteit van de uitvoering van de Wet WOZ door gemeenten neemt Adressen en Gebouwen is ondergebracht) heeft in 2008 nog niet tot de nog toe. Voor deze kwaliteit wordt ook naar andere aspecten gekeken dan beoogde opdrachtverlening geleid. het tijdig bekend maken van de WOZ-waarden, de nauwkeurigheid van de taxaties en de bezwaren. Eind 2008 waren wij van oordeel dat 80% van Focus op inwoners en bedrijven de gemeenten de WOZ naar behoren of beter uitvoeren. De objecten in 28 deze gemeenten vertegenwoordigen gezamenlijk 78% van de totale WOZwaarde in Nederland (waardepeildatum 1 januari 2008). De groep van We zien dat de aandacht van gemeenten in toenemende mate wordt verlegd van de interne werkprocessen in het kader van de WOZ 29 20% van de gemeenten die nog niet op het gewenste niveau zit, vinden wij uitvoering naar de vraag hoe het een en ander bij inwoners en bedrijven uiteraard nog te groot en heeft onze bijzondere aandacht. overkomt. Dit proces gaat langzaam maar gestaag. Wij stimuleren deze ontwikkeling. In brieven aan gemeenten en in andere publicaties vragen We zien ook dat de uitvoeringskosten blijven dalen. Uit de in 2008 we regelmatig aandacht voor zaken die voor de inwoners en bedrijven uitgevoerde Benchmark naar de WOZ-uitvoeringskosten 2007 blijkt dat van belang zijn, zoals het tijdig bekend maken van de WOZ-waarden, uitvoeringkosten in absolute zin in dat jaar zijn gedaald tot net iets meer een goede onderbouwing in de vorm van een duidelijk en eenvoudig dan 19 per object per jaar. Door de jaarlijkse waardebepaling komt dit toegankelijk taxatieverslag en een moderne, tijdige en zorgvuldige wijze nu dus ook overeen met 19 per taxatie(verslag). In 2008 is voor de WOZ een belangrijke mijlpaal bereikt op het gebied van de basisregistraties. Eind 2008 is alle regelgeving gerealiseerd om per 1 januari 2009 de Basisregistratie waarde onroerende zaken (Basisregistratie WOZ) in te voeren. Daarnaast is veel aandacht besteed van afhandeling van vragen, klachten en bezwaren. Door de horizontalisering van het toezicht spelen inwoners en bedrijven ook op andere wijze in ons toezicht in toenemende mate een rol. In het kader van deze horizontalisering kunnen inwoners en bedrijven kennis nemen van de toezichtresultaten van de Waarderingskamer. In 2008 aan de relatie tussen de WOZ en de Basisregistraties Adressen en telden we ruim 8700 raadplegingen van de gemeentepagina s op onze Gebouwen. Delen van het bij de Basisregistratie WOZ en het bij de website. Daarmee voorzien we kennelijk in een behoefte. gemeentelijke WOZ-uitvoering te gebruiken berichtenverkeer worden inmiddels operationeel toegepast in het TIOX systeem van de VNG.

16 De voorgenomen aanpassing van de taxatieverslagen niet-woningen aan De gezamenlijke communicatie van het BAG-projectteam van informatiebehoeften van bedrijven is (nog) niet gestart. Het gebruik van de het Ministerie van VROM, de Nederlandse Vereniging voor WOZ-waarde en het taxatieverslag voor de bepaling van de bodemwaarde Gemeentebelastingen en de Waarderingskamer over de relatie tussen voor de bepaling van de nog mogelijke fiscale afschrijving op gebouwen, de processen rond BAG en WOZ en de relatie tussen de te registreren heeft bij het bedrijfsleven nog niet geleid tot een eenduidige behoefte aan een aangepast taxatieverslag. Wij verwachten dat daarvoor eerst de gevolgen van de Wet werken aan winst zichtbaar moeten worden. De invoering van basisregistraties Diverse signalen duiden erop dat de invoering van het Stelsel van objecten heeft in 2008 geleid tot de publicatie van twee brochures. In aanvulling op deze publicaties zijn in samenwerking met de genoemde partijen drie regiodagen over dit onderwerp voor gemeenten georganiseerd. De uitvoering van de Wet WOZ steeds beter in control Basisregistraties minder snel verloopt dat oorspronkelijk was beoogd. Gemiddeld genomen signaleren wij geen ernstige achterstanden meer bij Er zijn vertragingen bij de modernisering GBA. de voorbereiding en uitvoering van herwaarderingen. Landelijk gezien is Het Handelsregister hanteert een zeer lang lopende planning. sprake van een voldoende beheersing van deze planning bij gemeenten. Het aansluiten van gemeenten op de Landelijke Voorziening BAG verloopt minder snel dan gepland. Ook heeft de kwaliteitsverbetering van de uitvoering van de Wet WOZ bij gemeenten zich in 2008 verder doorgezet. Ultimo 2007 deden zich bij 30 Voor de Basisregistratie WOZ zijn de gevolgen van deze vertraging vooralsnog beperkt. De wet waarmee de WOZ als basisregistratie is driekwart van de gemeenten geen belangrijke onvolkomenheden meer voor. Aan het eind van 2008 was dit percentage gestegen tot 80%. 31 ingesteld, werd op 24 juni 2008 door de Eerste Kamer aanvaard. Deze wetswijziging is op 1 januari 2009 in werking getreden. De Basisregistratie Dat 14 jaar na invoering van de Wet WOZ nog 20% van de gemeenten WOZ moet wel worden aangesloten op diverse andere basisregistraties, kampt met belangrijke verbeterpunten in de uitvoering van de Wet WOZ, maar bij het ontwerp van de Basisregistratie WOZ is rekening gehouden betekent dat we daar nog wel extra inspanningen moeten leveren. met een flexibele realisatie van deze koppelingen. Verder ontwikkelen van systeemtoezicht De ontwikkeling van het noodzakelijke berichtenverkeer om de WOZ-uitvoering bij gemeenten aan te sluiten op de gemeentelijke basisgegevens en om te profiteren van een service-gerichte architectuur voor de WOZ-applicaties, verloopt voorspoedig, maar vergt wel een aanzienlijke inspanning van alle betrokken partijen. Het Convenant Sectormodel WOZ dat door de partijen medio april 2008 is ondertekend, legt een hecht fundament voor de benodigde samenwerking. Met Systeemtoezicht hebben wij in van 2008 vooral toegepast bij grote gemeenten. Dit jaar voor het eerst ook bij een groter aantal gemeenten. Ultimo 2008 hebben wij in de zestien grootste gemeenten een dergelijk type onderzoek uitgevoerd. Onze ervaringen met dit type onderzoek en de ervaringen van de onderzochte gemeenten zijn positief. Tegen onze verwachting in bleek in een enkel geval ook bij deze groep gemeenten de de ingebruikname van het systeem TIOX voor de toepassing van de interne beheersing niet van dien aard dat wij ons toezicht daarop konden taxatiewijzers voor niet-woningen is in 2008 ook de eerste toepassing van baseren, zodat wij zijn teruggevallen op een reguliere inspectie naar de het genoemde berichtenverkeer in gebruik genomen. feitelijke stand van zaken.

17 taxatieleer beëdigd vakbekwaam taxatie leer taxatieleer BIJBEL taxatieleer STILTE EXAMEN! 32 Jansen M A K E L A A R D I J De echte prof vindt u zo in ons online register 33 A. Jansen makelaar/beëdigd taxateur Makelaarsweg AB Juinen Telefoon Herken de makelaar

18 Ter ondersteuning van het zorgvuldig vormgeven van de interne De geautomatiseerde versies van de taxatiewijzers via TIOX zijn in beheersing door gemeenten is eind 2007 een handreiking interne 2008 beschikbaar gekomen. De VNG heeft hiervoor een systeem beheersingsmaatregelen uitgebracht. Deze handreiking gaat in laten bouwen dat met behulp van webservices de taxaties volgens toenemende mate een rol spelen bij de verantwoording door de gemeente de in de taxatiewijzers voor incourante niet-woningen en agrarische aan externe toezichthouders. Sommige accountants hebben elementen uit deze handreiking inmiddels opgenomen in hun eigen controleprotocol. Enkele gemeenten hebben deze handreiking ook volledig in hun eigen interne controle geïmplementeerd. Ook in 2008 hebben wij aan verbetering van de handreiking aandacht besteed. Meer aandacht voor niet-woningtaxaties objecten beschreven rekenwijze en met de gegeven kengetallen doorrekent. Gemeenten kunnen deze webservices interactief gebruiken via een generieke applicatie via het WOZ-datacenter. Steeds meer automatiseringssystemen voor de taxatie van woningen die gemeenten gebruiken worden direct aangesloten op de webservices. De gewenste uniformiteit van niet-woningtaxaties wordt hiermee bevorderd. Toezicht houden op gemeenten Het belang van de WOZ-taxaties van niet-woningen is de laatste jaren door de tariefdifferentiatie voor de onroerende zaakbelastingen (OZB), Toezicht bij gemeenten 34 het handhaven van de OZB gebruikers voor niet-woningen en het gebruik van de WOZ-waarde bij de beperking van de fiscale afschrijving, sterk toegenomen. De aandacht voor deze categorie objecten in ons toezicht heeft hiermee geen gelijke tred gehouden. De voorgenomen intensivering van het toezicht op niet-woning taxaties is in 2008 nog niet gelukt. De werving van een specialist op dit terrein heeft in het verslagjaar geen geschikte kandidaat opgeleverd. Wij hebben overwogen om taken te herschikken of om tijdelijke capaciteit in te huren. Wij zagen deze mogelijkheden echter niet als een verstandige oplossing. Naar aantal verwachting wordt in de loop van 2009 de vacature vervuld. De reguliere 50 activiteiten op het gebied van niet-woningen hebben wel normaal doorgang gevonden. 0 bezochte gemeenten gemeenten niet bezocht ongewenst niet bezocht Alle taxatiewijzers zijn in opdracht van de VNG geactualiseerd. Wij hebben daarbij met name een rol gespeeld bij het vaststellen en actualiseren van de algemene uitgangspunten voor deze taxatiewijzers. De taxatiewijzers kennen een steeds uitgebreidere onderbouwing van de gegeven kengetallen met stichtingskosten die gemeenten hebben opgevoerd in In totaal hebben wij bij 383 verschillende gemeenten of samenwerkingsverbanden van gemeenten toezicht ter plaatste uitgeoefend. Dat kan zijn geweest in de vorm van een reguliere inspectie, een onderzoek in het kader van systeemtoezicht, een het WOZ-datacenter. De taxatiewijzers zijn daarmee een product van de volledigheidsonderzoek of een juistheidonderzoek. samenwerking van alle gemeenten. Het opvoeren van stichtingskosten Bij 35 gemeenten en samenwerkingsverbanden heeft in 2008 geen vorm van incourante objecten in het WOZ-datacenter door gemeenten kan van toezicht ter plaatse plaatsgevonden. In negen situaties had dat op echter nog wel verder verbeterd worden. basis van onze normen voor de bezoekfrequentie wel gemoeten.

19 Deze gemeenten worden begin 2009 alsnog bezocht. In de overige het vierde kwartaal van 2008 de taxaties in voldoende mate gereed en gevallen was de kwaliteit bij de gemeenten van dien aard dat de gecontroleerd zouden hebben. Daarom zijn er ook bij deze herwaardering bezoekfrequentie lager ligt dan eens per jaar, waardoor in 2008 geen een aantal inspecties doorgeschoven naar begin bezoek noodzakelijk was. 36 Daarnaast is voor alle gemeenten of hun samenwerkingsverband in april en in oktober via internet de actuele stand van zaken in beeld gebracht en door ons beoordeeld. I nspecties aantal inspecties aantal onderzoeken Overig toezicht bij gemeenten ter plaatse volledigheidsonderzoek juistheidsonderzoek (systeem)toezicht grote gemeenten adviesgesprek soort onderzoek bestuurlijk overleg plan realisatie Naast de inspectie passen wij nog een drietal andere toezichtsvormen toe, 0 waarbij de gemeente ter plaatse wordt bezocht. Het gaat daarbij om: plan realisatie volledigheidsonderzoeken, waarbij wordt vastgesteld of de gemeente kan aantonen dat de WOZ-administratie (en daarmee de Legenda: Bovenste arcering: herwaarderingsinspectie 2008 belastingadministratie) volledig is, zodat er geen objecten ten onrechte Volle kleur: reguliere inspectie buiten de belastingheffing blijven; Onderste arcering: herwaarderingsinspectie 2007 Bij de bezochte gemeenten hebben in totaal 487 inspecties plaatsgevonden. Iets minder dan het in het werkplan opgenomen aantal van 500. Bij meer gemeenten dan verwacht, hebben wij in de eerste maanden van 2008 nog een inspectie uitgevoerd gericht op de kwaliteit juistheidsonderzoeken, waarbij wordt nagegaan of de informatie die de gemeente via de periodieke voortgangsinventarisatie aanlevert, juist is; systeemtoezicht grote gemeenten, waarbij wordt wordt onderzocht op welke wijze de gemeente vorm heeft gegeven aan de interne beheersing en controle van het WOZ-proces en de WOZ-producten. van de taxaties naar waardepeildatum 1 januari Om vergelijkbare Tot slot beschouwen wij ook de adviesgesprekken en gesprekken met redenen konden wij in het najaar van 2008 minder inspecties uitvoeren het bestuur van een gemeente als instrumenten van ons toezicht. Zoals gericht op de taxaties naar waardepeildatum 1 januari Wij hadden uit de grafiek blijkt is de realisatie van de inzet van deze instrumenten op basis van de gemeentelijke opgave verwacht dat meer gemeenten in grotendeels conform plan verlopen.

20 papier internet lezen interactief 38 39

21 Op basis van de informatie die wij over de gemeenten hebben, bepalen wij uiteindelijk per gemeente ons algemeen oordeel. Dit algemene oordeel wordt uitgedrukt in een vijftal categorieën variërend van moet dringend verbeterd worden tot goed (meerdere jaren achtereen). De grafiek op de volgende pagina geeft de verdeling weer van het aantal gemeenten over de vijf categorieën naar de stand van eind Uit de vergelijking met voorgaande jaren blijkt dat de kwaliteit van de gemeenten, zoals deze in dit algemeen oordeel tot uitdrukking komt, toeneemt. Verdeling gemeenten naar kwaliteitsgroep ultimo 2008 Toezicht nader bekeken Verzenden van WOZ-beschikkingen De waarden naar waardepeildatum 1 januari 2007 zijn begin 2008 door de gemeenten bekend gemaakt aan de betrokken eigenaren en gebruikers. Vooraf hebben wij bij elke gemeente gecontroleerd of de kwaliteit van de taxaties voldoende was gewaarborgd. Als dat het geval was, hebben wij het toezicht in die gemeente afgerond en kreeg de gemeente toestemming om de WOZ-beschikkingen te verzenden. 40 In de onderstaande grafieken is ter vergelijking de verdeling in de voorgaande twee jaren in beeld gebracht. Verdeling gemeenten naar kwaliteitsgroep ultimo 2007 kan verbeterd worden moet dringend verbeterd worden kan verbeterd worden goed (meerdere jaren) naar behoren moet dringend goed verbeterd (meerdere worden jaren) goed goed Verdeling gemeenten naar kwaliteitsgroep ultimo 2006 moet dringend verbeterd worden goed (meerdere jaren) goed Toezicht afgrond per: 1 januari 2008: 193 gemeenten 1 maart 2008: 427 gemeenten 1 april 2008: 436 gemeenten 1 juni 2008: 442 gemeenten (aantal gemeenten in 2008 is 443) Eén gemeente heeft beschikkingen genomen, voordat zij groen licht van de Waarderingskamer had gekregen. Deze gemeente is in het kader van een aanbevelingsprocedure op grond van artikel 21 van de Wet WOZ op 15 mei 2008 gehoord. Naar aanleiding van de hoorzitting heeft de Waarderingskamer besloten geen formele aanbeveling te doen. % gemeenten naar tijdigheid beschikkingen april 2008 of later maart kan verbeterd worden naar behoren naar behoren tijdig (binnen 8 weken)

22 Ruim 85% van de gemeenten heeft de WOZ-waarden tijdig, dus vóór 1 maart 2008, bekend gemaakt. In totaal gaat het daarbij om 89,4% van de WOZ-beschikkingen. In 2007 lag dit percentage op 77%. De tijdigheid van het verzenden van beschikkingen is daarmee wederom toegenomen. Feit blijft dat ongeveer 10% van de beschikkingen te laat wordt genomen. Toezicht op het behandelen van bezwaarschriften Ontwikkeling % bezwaarschriften Toezicht op het leveren van gegevens aan afnemers De gegevenslevering van gemeenten aan de waterschappen, aan de Belastingdienst en aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is in 2008 zonder noemenswaardige problemen verlopen. De initiële bestanden zijn in vergelijking met 2007 eerder aangeleverd en waren ook beter verwerkbaar. Voor 84 gemeenten heeft de Belastingdienst op 10 maart 2008 aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gevraagd om de kostenvergoeding op te schorten (2007: 225), Dit omdat de gegevens niet binnen de wettelijke termijn aan de afnemers waren geleverd. Deze gegevens moesten vóór 1 maart aangeleverd worden. Op 19 mei 2008 moesten nog vijf gemeenten aan hun leveringsverplichting voldoen. De mutatieleveringen zijn in 2008 zonder grote problemen verlopen. 5 4 In het gegevensverkeer rond de WOZ zijn nog wel knelpunten aan de orde die niet meer binnen het huidige uitwisselingsformaat kunnen worden 3 opgelost. Deze knelpunten komen voort uit de aanstaande gebruiksplicht van basisregistraties zoals GBA, Handelsregister, Kadaster en BAG en de veranderingen die deze basisregistraties ondergaan. De komst van de Landelijke Voorziening WOZ en het bijbehorende berichtenverkeer moeten daarvoor de oplossing bieden. jaar waarin beschikkingen werden genomen Ook in het gegevensverkeer met de externe bureaus die gemeenten ondersteunen bij de uitvoering van de Wet WOZ, het gegevensverkeer In 2008 is tegen 3,5% van de WOZ-beschikkingen bezwaar gemaakt. Dit is tussen diverse applicaties bij gemeenten en het gegevensverkeer min of meer vergelijkbaar met De afhandeling van bezwaren vergt tussen gemeenten en samenwerkingsverbanden zijn vergelijkbare nog altijd een langere doorlooptijd dan wenselijk is binnen het systeem met jaarlijkse waardebepaling. Wel worden in de meeste gevallen de bezwaren afgehandeld in de loop van het kalenderjaar. Dit is binnen de wettelijke termijn. Soms blijkt dat inwoners opnieuw bezwaar maken, omdat de effecten van een eerdere bezwaarbehandeling niet, of niet correct, in de gemeentelijke administratie zijn verwerkt. Uiteraard vinden knelpunten aan de orde. Veranderingen in de wijze van taxeren (onder andere de driedelige waardeopbouw bij taxatie volgens de gecorrigeerde vervangingswaarde) worden niet ondersteund door het huidige verouderde uitwisselingsformaat. Ook deze knelpunten worden met het realiseren van het berichtenverkeer ondervangen. wij dit niet aanvaardbaar. Mede om die reden achten wij het van belang dat de bezwaren zijn afgehandeld ruim voor dat de nieuwe taxatiewaarden bekend worden gemaakt. In 2009 zullen wij een thematisch onderzoek doen naar de afhandeling van bezwaarschriften.

23 Toegang tot taxatie taxatie? sms, en je weet het Met de huidige modelmatige waardebepaling is wachten op een taxatie niet meer nodig

24 Uitgevoerde inspecties en andere onderzoeken Volledigheidsonderzoeken In 2008 zijn er 47 onderzoeken uitgevoerd naar de (bewaking van de) Van de 487 inspecties die in 2008 zijn uitgevoerd, vonden er 131 plaats in volledigheid van de WOZ-administratie bij 38 gemeenten en twee het kader van het afronden van het toezicht op de herwaardering naar de samenwerkingsverbanden. Deze onderzoeken vinden in overwegende mate waardepeildatum 2007 (begin 2008) respectievelijk naar de waardepeildatum 2008 (eind 2008). De overige inspecties betroffen bezoeken in het kader van het toezicht op de gehele uitvoering van de Wet WOZ. De inspectiecapaciteit is in 2008 verder afgenomen. Wij hebben besloten niet tot vervanging van vrijgekomen formatieruimte over te gaan. Op langere termijn verwachten wij namelijk een daling van het benodigde plaats bij gemeenten waar twijfel bestaat over de volledigheid. Door de aard van de selectie kan de hierna vermelde verhouding tussen gemeenten waar de volledigheid in voldoende mate gewaarborgd is en de gemeenten waar dat niet het geval is, niet worden geëxtrapoleerd naar alle gemeenten. Bij 31 van de onderzochte gemeenten of samenwerkingsverbanden kon de volledigheid niet worden aangetoond (77%). Negen gemeenten (23%) konden bij het onderzoek de volledigheid van hun WOZ-administratie wel aantonen. aantal inspecties. Deze verwachte daling wordt veroorzaakt, doordat de Bij een aantal gemeenten was dit het geval, nadat bij eerder onderzoek kwaliteit bij gemeenten toeneemt, doordat het aantal gemeenten afneemt was gebleken dat de volledigheid niet kon worden aangetoond en zij daarop en doordat er meer gemeenten besluiten tot het onderbrengen van de maatregelen hadden genomen. Wij adviseren deze gemeenten in het kader WOZ-uitvoering in een samenwerkingsverband. van deze volledigheidsonderzoeken over de te treffen maatregelen. Toezicht grote gemeenten of systeemtoezicht Afronden toezicht herwaardering 46 Bij 16 van 26 grote gemeenten is in 2008 een onderzoek in het kader van toezicht grote gemeenten (systeemtoezicht) uitgevoerd. Bij één gemeente In de eerste maanden van 2008 hebben wij bij 250 gemeenten het toezicht op de herwaardering naar waardepeildatum 1 januari 2007 afgerond. Voor 47 bleek de inrichting van de interne beheersing van dien aard dat wij dit type de andere gemeenten was dit reeds in 2007 gerealiseerd. Eind 2008 is in onderzoek daar niet konden afronden. Bij deze gemeente is teruggevallen 200 gemeenten het toezicht op de herwaardering met de waardepeildatum op een reguliere inspectie, zoals deze ook bij middelgrote en kleinere 1 januari 2008 afgrond. De stijging van het aantal gemeenten waarvoor het gemeenten wordt toegepast. toezicht vóór de jaarwisseling al kon worden afgerond (zeven gemeenten meer dan in 2007), is minder dan waarop wij hadden gehoopt. Juistheidsonderzoeken Na de voortgangsinventarisatie van april en oktober 2008 zijn bij een Evenals bij de vorige herwaardering geven gemeenten zelf bij ons aan twintigtal gemeenten juistheidonderzoeken uitgevoerd. Op basis van de uitgevoerde onderzoeken concluderen wij dat gemeenten de vragenlijsten over het algemeen waarheidsgetrouw invullen. In enkele gevallen bleek wel dat informatie die door de gemeente van een taxatiebureau was ontvangen, onvoldoende kritisch was beoordeeld. Daardoor werden onjuiste gegevens aangeleverd. Dit heeft geleid tot bijstelling van het wanneer zij denken dat zij aan de kwaliteitscriteria voldoen en wanneer zij zelf in voldoende mate vertrouwen hebben in de kwaliteit van de nieuwe taxaties. Kort daarop verifiëren wij of dat het geval is en geven wij al dan niet toestemming voor het verzenden van beschikkingen. Veelal gebeurt dit op basis van door de gemeente aangeleverde kengetallen en het algemene oordeel dat wij over de gemeenten hebben. oordeel door de Waarderingskamer. De eindbeoordeling van de van de betrokken gemeenten werd in deze gevallen niet beïnvloed. Nieuw in onze aanpak van het toezicht op de herwaardering naar Van het doelbewust creëren van een te rooskleurig beeld door gemeenten waardepeildatum 1 januari 2008 is dat wij bij ongeveer 140 (op basis is ons (gelukkig) niets gebleken. van risicoanalyse vooraf geselecteerde) gemeenten aanvullende, sterk

25 inhoudelijke, inspecties uitvoeren gericht op de kwaliteit van de taxaties. Voorafgaand aan een dergelijke inspectie voeren wij met behulp van speciale 5. Bevorderen van de doelmatigheid van de WOZ-uitvoering programmatuur, een analyse uit op een door de gemeente aangeleverd bestanden met daarin onder meer de nieuwe taxatiewaarden. Benchmark In het najaar van 2008 hebben er bij 58 van de 140 geselecteerde gemeenten herwaarderingsinspecties en bestandsanalyses plaatsgevonden. De overige gemeenten volgden in de eerste maanden van Anders dan bij eerdere herwaarderingen bereiken ons geen signalen meer dat de aanpak van het toezicht op de herwaardering niet goed aansluit op het proces dat de gemeente uitvoert. Over de aanvullende inhoudelijke Eind november 2008 zijn de resultaten van de benchmark WOZ-kosten 2007 gepubliceerd. Uit de resultaten blijkt dat in 2007 de totale kosten per object per jaar wederom licht gedaald zijn. Waren de kosten in 2005 nog 22 per object per jaar, in 2007 waren deze gedaald naar 19 per object per jaar. Dit zijn absolute bedragen (dus niet gecorrigeerd voor inflatie). inspecties is men overwegend positief. Deze worden over het algemeen Ondanks dat er door de overgang naar de jaarlijkse waardebepaling in als ondersteunend en relevant voor het gemeentelijke proces ervaren. De 2007 voor het eerst sprake was van bezwaarafhandeling en afronding van uitgevoerde inspecties leiden in ongeveer de helft van de gemeenten tot extra een nieuwe herwaardering in hetzelfde jaar, is de dalende trend van de controles en/of aanpassingen. kosten dus voortgezet. Het feit dat meer gemeenten de WOZ-uitvoering onderbrengen in een gezamenlijke uitvoeringsorganisatie draagt bij Gemeenten die volgens de eigen planning voornemens waren te laat aan deze daling. Door de verdere toename van samenwerking tussen 48 (na 1 maart 2009) beschikkingen te verzenden, zijn daar door ons op aangesproken. gemeenten lijkt een verdere daling nog mogelijk. Er wordt echter ook rekening gehouden met factoren die kunnen leiden tot een stijging van 49 de kosten. Hierbij moet vooral worden gedacht aan een mogelijke stijging van de kosten van bezwaar en beroep. De factoren die mogelijk bijdragen Stijgingspercentage woningen % 1-3,5% 3,5-6% 6% aan extra (kosten voor de afhandeling van) bezwaarschriften zijn de extra aandacht voor de woningtaxaties in verband met de minder stijgende woningwaarden en de extra aandacht voor niet-woningtaxaties in verband met de beperking van de fiscale afschrijving op gebouwen. De resultaten van de benchmark WOZ-kosten 2007 zijn toegevoegd aan de reeds beschikbare benchmarkgegevens gericht op de onderlinge vergelijking van prestaties van gemeenten. Op basis van deze vergelijkingsgegevens hebben wij elke gemeente ook een benchmarkrapport toegestuurd waarin de eigen gemeente vergeleken wordt met vergelijkbare gemeenten. Via onze site kunnen gemeenten in het kader van prestatievergelijking en optimalisering van de uitvoering van de Wet WOZ ook eigen analyses maken met alle beschikbare vergelijkingsgegevens van de afgelopen jaren.

26 WOZ-waarde OZB Eigen woningforfait Watersysteemheffing WOZ-waarde bij CBS Prijsindex bestaande koopwoningen Marktontwikkelingen 50 WOZ 51 WOZ gegevens Dataland Taxatiesites WOZ gegevens BAG

27 In 2008 heeft 46% van de gemeenten deelgenomen aan de benchmark. Het deelnamepercentage ligt daarmee 8% hoger dan in Als doel voor 2008 hadden wij 50% geformuleerd. De deelname aan de benchmark WOZ-kosten 2007 was goed gespreid over de verschillende provincies. De WOZ-Benchmark heeft in 2008 het VNG-keurmerk benchmarking voor (gemeentelijke) benchmarks ontvangen. Wij hebben vier regionale bijeenkomsten georganiseerd waarin de aanwezige gemeenten aan de hand van benchmarkinformatie ook direct met elkaar in gesprek konden gaan om zich onderling te vergelijken. Deze bijeenkomsten zijn gecombineerd met het regionaal belastingoverleg van de VNG. Respons Benchmark WOZ (17) (43) (62) (33) = (45) niet deelgenomen (243) aantal gemeenten ,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 gemiddelde kosten per object 2007 Wat betreft de grootte van de gemeenten, hebben gemeenten (en samenwerkingsverbanden) met meer dan WOZ-objecten actiever deelgenomen aan de WOZ-benchmark dan gemeenten met objecten. In 2008 hebben wij opnieuw een aantal gemeenten uitgenodigd om hun ervaringen met de WOZ-benchmark te delen met de commissie Benchmarking. Naar aanleiding van dit overleg gaan we bij de WOZ-benchmark de gemeenten die bij de opgave van kosten eigen personeelstarieven hanteren in plaats van de DAR-tarieven, de mogelijkheid bieden om de opgegeven personeelskosten bij opgave direct te vergelijken met berekende personeelskosten op basis van DARtarieven.