CLAS 2010: 2 EU

Transcriptie

1 Landmacht Personeelsblad van de Koninklijke Landmacht nummer 8 november 2010 CLAS Infodagen 2010: Vertrouwen in de toekomst De laatste ronde over de Role 2 EU Battlegroup naar hoger peil De meerwaarde van Air Assault Landmacht 1

2 Landmacht Colofon Landmacht nummer 8 november 2010 Inhoud Adreswijzigingen: Als in de code op uw adresstrook onder meer uw militaire registratienummer is afgedrukt (voorafgegaan door de letter T ) dan heeft het geen zin om een adreswijziging aan de redactie van het blad Landmacht te sturen. Je dient in dat geval zelf via PeopleSoft je persoonsgegevens te wijzigen. Klik hiervoor op Startpagina P&O-selfservice op het Defensie Intranetportaal. De redactie is niet geautoriseerd om adressen te wijzigen. Reservisten die niet in staat zijn via selfservice hun adreswijziging door te geven, kunnen het formulier wijzigen adres en/of gegevens contactpersonen bij noodgevallen downloaden op de nl/reservist. Het formulier vervolgens opsturen naar: DCHR, Postbus 295, 7500 AG Enschede. Postactieven en veteranen kunnen bellen naar: , of een sturen naar: info.postactieven@rnla.mindef.nl. Betalende abonnees dienen contact op te nemen met Abonnementenland: (10 eurocent per minuut) of via de website voor abonneren, adreswijzigingen en overige vragen. Voorpagina: Nederlandse militairen in actie tijdens de multinationale oefening European Rhino 1. Foto: kpl-1 Joshua Laisina CLAS Infodagen 2010 Vertrouwen in de toekomst Redactie: Hoofdredacteur: kol Joland Dubbeldam Eindredacteur: elnt Roel van de Wiel Vormgeving: Grafisch Bedrijf AudioVisuele Dienst Defensie Den Haag Druk: OBT bv Den Haag, ISSN: Oplage: Oplage stuks Fotografie in dit nummer: AVDD, ow Richard Frigge, sm Liepke Plancke, kpl-1 Joshua Laisina, kpl Nico Koster, Frank van Biemen, Landmacht Leonie Voets-van is een uitgave Helmond van het Commando Landstrijdkrachten, sectie Communicatie staf CLAS. Met dank Reacties aan: of ingezonden brieven worden zeer kap gewaardeerd. Corné Dalebout, De redactie is vrij in haar keuze elnt Martijn van het Bronkhorst, plaatsen van - al dan niet ingekorte elnt Marlous - ingezonden Ridder, stukken. Overname van (gedeelten elnt Jaap Wolting, van) artikelen uit Landmacht is, na toestemming sld1 Ricardo van de Hooft redactie, toegestaan. Redactieadres: Lgen Knoopkazerne MPC 55A Postbus AA Utrecht MDTN: * KPN: Reacties: Reacties of ingezonden brieven kunt u mailen naar: redactielandmacht@mindef.nl European Rhino 1 EU Battlegroup oefent zich naar hoger peil 13 De 6 Gouden Beveiligingsregels 31 Werken in het nieuwe landmachthoofdkwartier 4 Voorwoord 5 Korte berichten 6 Gezien 34 Eenheid in beeld 36 Personeelsmutaties 37 Reunies 38 Photoshoot 39 Korte berichten 40 Waargenomen De meerwaarde van Air Assault Verrassend en snel, waar ook ter wereld Laatste ronde over de Role 2 in TK Deze kennis neem ik mee naar Nederland

3 Landmacht Voorwoord Landmacht Korte berichten Van Commandant Landstrijdkrachten Internationale erkenning voor 102 EOV-compagnie 102 EOV-compagnie (Elektronische Oorlogsvoering) heeft vorige maand een bijzondere prijs ontvangen. Majoor Roelf Daniëls, commandant van de compagnie, kreeg in Atlanta de Outstanding Unit Award van de Association of Old Crows (AOC) uitgereikt. Dat heeft de eenheid vooral te danken aan haar inzet in Afghanistan. De AOC, een gezaghebbende vereniging van EOV-specialisten, reikte de prijs uit tijdens haar jaarlijkse conferentie. 102 EOV-compagnie, een eenheid van 103 ISTAR-bataljon (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition and Reconnaissance), was voorgedragen door de NAVO. De compagnie van majoor Daniëls is een sensoreenheid, die met behulp van geavanceerde elektronica inlichtingen inzamelt, bijvoorbeeld over de aanwezigheid en plaats van communicatieapparatuur. De eenheid is vooral in de prijzen gevallen vanwege het in Afghanistan getoonde aanpassingsvermogen. De werkwijze en apparatuur van 102 EOV-compagnie waren tot dan toe gericht op elektronische oorlogsvoering tegen een reguliere krijgsmacht. In Afghanistan werd de eenheid echter geconfronteerd met een tegenstander die niet of nauwelijks over high-tech middelen beschikt. Door vanaf de start van de ISAF-missie in 2006 de werkwijze en inzet van de apparatuur aan te passen, heeft 102 EOV-compagnie toch grote invloed uitgeoefend. Tijdens meer dan honderd gevechtssituaties was de geleverde informatie van doorslaggevend belang voor een positieve uitkomst. Sinds de oprichting in 1989 heeft 102 EOV-compagnie deelgenomen aan een groot aantal missies, zoals SFOR in Bosnië, KFOR in Kosovo en SFIR in Irak. Kluitjesvoetbal Deze Landmacht is grotendeels gewijd aan de CLAS Infodagen. Twee dagen achter elkaar hebben we een dag lang met de Key Leaders van de Koninklijke Landmacht van gedachten gewisseld. Vier sprekers hebben op beide dagen vanuit hun eigen rol in de landmacht toegelicht waar we staan en waar we naar toe gaan. Betrokken, maar ook kritisch naar onszelf. Ze hebben geschetst waar ze lichtpuntjes zien in onze organisatie, maar ook waar donkere wolken hangen. Als onze bijzondere gast heeft kapitein-ter-zee Hans Lodder ons een kijkje laten nemen in de wondere wereld van de Marine. Vanuit zijn ervaring als commandant van Hr.Ms. Tromp heeft hij laten zien dat moeilijke beslissingen in lastige situaties bij inzet niet alleen in Afghanistan worden genomen. Een prima verhaal! Deze vijf sprekers hebben ons stof tot nadenken gegeven en dat was te horen tijdens de pauzes en na afloop. Precies zoals de bedoeling was, want het helpt ons richting te geven aan de KL. Terugkijkend kan ik alleen maar vaststellen dat het twee welbestede dagen zijn geweest. Terugkijkend moet ik ook aan kluitjesvoetbal denken. U kent dat spelbeeld wel van zaterdagochten- den op het voetbalveld. Bij de F-jes rennen alle twintig voetballertjes naar waar de bal op dat moment is en soms ook de twee keepertjes. Maar effectief wordt het team natuurlijk pas als je durft te gaan lopen naar waar de bal straks is. Dan pas creëer je de ruimte om te scoren. Dat moeten we met de landmacht ook: durven bewegen naar waar we straks moeten zijn, niet blijven hangen in vandaag. Geen kluitjesvoetbal dus, maar weloverwogen positie kiezen om een effectieve bijdrage te leveren aan het team dat krijgsmacht heet. Luitenant-generaal Rob Bertholee Commandant Landstrijdkrachten Wijziging 40+ keuring De medische keuring voorafgaand aan de conditieproef is per 1 november gewijzigd. Deze keuring is verplicht voor al het personeel van 40 jaar en ouder. De belangrijkste wijziging is de frequentie. Militairen in de leeftijd van veertig tot en met vijftig jaar worden voortaan minimaal iedere vijf jaar gekeurd, militairen boven de vijftig jaar iedere drie jaar. Daarnaast is ook de inhoud van de keuring veranderd, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit ervan. Informatie over deze wijziging kunt u vanaf 1 november krijgen bij uw Gezondheidscentrum. Vacaturebank vervangt Arbeidsplaatsenbank De Vacaturebank vervangt per 5 november de huidige Arbeidsplaatsenbank. Met de Vacaturebank kunnen werknemers actief richting geven aan hun eigen loopbaan en wordt het makkelijker om personeel defensiebreed te plaatsen en uit te wisselen. Via de Vacaturebank kan de werknemer bijvoorbeeld zoeken op basis van kwalificaties. Met een aantal klikken op de muis kunnen werknemers, burger en militair, hun belangstelling aangeven voor de geselecteerde arbeidsplaats. Zodra de arbeidsplaats vrijvalt, wordt de belangstelling omgezet in een sollicitatie naar de functie. Zodra de belangstelling is geregistreerd wordt de werknemer via op de hoogte gehouden van wijzigingen in de vacature en het verloop van de procedure. De werknemer blijft verantwoordelijk voor het up-to-date houden van de belangstelling via SelfService. Met de Vacaturebank heeft de werknemer inzage in alle, binnen Defensie beschikbare vacatures en wordt het proces om functie toe te wijzen transparant. Zo wordt gehoor gegeven aan de wensen van het Flexibel Personeelsysteem voor militairen. De Vacaturebank is te vinden via Selfservice op het intranet. Medewerkers die niet beschikken over een Mulan PC kunnen de belangstelling laten registreren via het DCHR (burgers) of voor registratie terecht bij hun loopbaanbegeleider (militairen). Lopende sollicitaties worden afgehandeld volgens het oude systeem. 4 Landmacht Landmacht 5

4 Landmacht Gezien Minister op bezoek Hoog bezoek op de Generaal-majoor De Ruyter Van Steveninckkazerne in Oirschot, woensdag 20 oktober. De nieuwe minister van Defensie, Hans Hillen, kwam er kennismaken met de landmacht, in het bijzonder met 13 Gemechaniseerde Brigade. De mannen en vrouwen van de diverse eenheden van de brigade wachtten de nieuwe bewindsman op voor een uitgebreide static show. De manschappen kregen de kans hun nieuwe minister te vertellen over hun werk. Deze middag geeft een eerste indruk van de landmacht, maar wel een hele goede, zei minister Hillen, die werd geflankeerd door Commandant Landstrijdkrachten luitenantgeneraal Rob Bertholee en brigadegeneraal Michiel van der Laan (commandant 13 Mechbrig). De minister weet dat er flink moet worden bezuinigd, maar dat betekent niet dat hij geen kansen ziet voor zijn ministerie. We moeten onze blik naar voren richten en investeren in de toekomst. We zullen doortastend moeten bezuinigen. Hierbij gaan we niet over één nacht ijs. Foto: Leonie Voets-van Helmond / AVDD 6 Landmacht Landmacht 7

5 European Rhino 1 EU Battlegroup oefent zich naar hoger peil De inwoners van Brasschaat, net over de grens met België en het domicilie van menig welgestelde Nederlander, moeten zich veilig voelen als een peloton van 12 Infanteriebataljon door de straten sluipt. De EU Battlegroup (EUBG), komend jaar onder Nederlandse leiding, oefent begin oktober tijdens European Rhino 1 in bijna complete bezetting in het zuiden van Nederland en het noorden van België. 8 Landmacht Voor het eerst kunnen de deelnemende landen grootscheeps aan elkaar snuffelen. En dat is nodig, constateert commandant brigadegeneraal Michiel van der Laan. De hoofddoelstelling is het integreren van eenheden. Dat is prima gegaan, constateert hij tevreden. Het is ook bepaald geen kleinigheid om met 450 voertuigen van verschillend pluimage en ongeveer 1600 man uit vier landen de vrede in het gefingeerde Blueland te bewaren. Neem alleen al de mogelijke spraakverwarring. Daar heb ik tot op het niveau van soldaat niets van gemerkt. Engels is de spreektaal en dat levert geen enkel probleem op, weet generaal Van der Laan. Dat blijkt ook bij een actie rond het Fort van Broechem, waarbij alles uit de kast wordt gehaald. Het scenario wil dat er een grote wapenopslag wordt ontdekt. Na een observatie gaat de compagnie van 12 Infanteriebataljon tot actie over. In de directe omgeving krijgt de Nederlandse eenheid steun van de Oostenrijkse infanterie en de Duitse genie biedt de helpende hand bij het searchen van het fort. De EUBG stuit op stevige tegenstand en moet het gevecht aan met de oppositie. De Battlegroup weet de tegenstanders - gevormd door 11 Afdeling Rijdende Artillerie en 17 Pantserinfanteriebataljon Prinses Irene - te overmeesteren en voorkomt daarmee veel geweld tegen de EUBG en onschuldige burgers. Complimenten De commandant 13 Gemechaniseerde Brigade én EU Battlegroup, generaal Van der Laan dus, heeft tijdens European Rhino 1 niets dan complimenten voor de inbreng van de Duitse, Finse en Oostenrijkse landmacht. Naast de brigadestaf en stafcompagnie van 13 Mechbrig bestaat de Battlegroup tijdens European Rhino 1 uit 12 Infanteriebataljon van 11 Luchtmobiele brigade, Duitsland levert geniecapaciteit, verkenners en een Role 2-faciliteit, Oostenrijk levert infanterie, terwijl Finland met een SOTG (Special Operations Task Group) aanwezig is. Zo n tachtig procent van de bezetting als we op 1 januari operationeel gereed staan, weet generaal Van der Laan. Het was goed te merken dat de samenwerking aan het einde van de oefening nog beter verliep dan bij de start. Iedereen wilde het maximale uit de oefening halen en ik ben onder de indruk van hun kwaliteiten en functioneren. Binnen het Forces Head Quarters (FHQ) zijn eveneens goede zaken gedaan en is volgens generaal Van der Laan een duidelijke ontwikkeling merkbaar. Dat komt door deze oefening; dat kan je niet simuleren met computers. Daar heb je daadwerkelijk een Field Training Exercise (FTX, red.) voor nodig. Heli s inzetten voor een operatie van de Finse Special Forces betekent dat ik diezelfde heli niet kan inzetten om een andere eenheid eten te leveren. Daar leer je als FHQ enorm van. Dat constateren ook commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Rob Bertholee en zijn Oostenrijkse tegenhanger luitenant-generaal Günther Höfler. Beiden brengen een bezoek aan European Rhino 1. Höfler neemt een kijkje bij een Air Assault in Weelde. Generaal Bertholee spreekt uitgebreid met het personeel van de FHQ en bezoekt een zogenoemde Forward Operating Base in Geel. Realistisch Ondertussen gaat het werk op de Force Headquarters keihard door. Een realistisch geheel, meent generaal Van der Laan. De basis van de staf, een dikke veertig man, komt voort uit de eigen brigade, ongeveer honderd anderen komen van verschillende (buitenlandse) eenheden. Een daarvan is majoor Andreas Loschek, de commandant van het Joint Operation Centre (JOC). Een topvent, volgens mij de beste planner van Oostenrijk, complimenteert de generaal. Loschek zelf blijft er bescheiden onder. De Oostenrijkse landmacht heeft ervoor gekozen een permanente liaison bij de brigade te plaatsen. Het praat nu eenmaal gemakkelijker als je elkaar kunt aankijken, vindt de majoor, die eerder bij KFOR (Kosovo) met de Nederlandse krijgsmacht heeft gewerkt. Het samenstellen van een eenheid als deze vergt tijd. Ieder land kent andere juridische beperkingen en andere procedures bij het nemen van beslissingen. Het hoofddoel van deze oefening is voor mij dan ook dat we van elkaar leren. We hebben de mogelijkheden en onmogelijkheden van de in te zetten eenheden kunnen verkennen. Loschek spreekt prima Engels en verstaat al goed Nederlands. Hij maakt Van der Laan en zijn Nederlandse staf het werken gemakkelijk. Hoewel er nauwelijks een taalbarrière bestaat, kan de wisselwerking tussen de verschillende communicatiemiddelen nog wel beter, vindt Van der Laan. INITIAL ENTRY De EU Battlegroup staat een halfjaar klaar voor optreden als initial entry-eenheid. Dit betekent dat de battlegroup als eerste arriveert bij crisissituaties wereldwijd. Vervolgens krijgen andere eenheden en humanitaire organisaties de kans hun werk te doen. De eerste helft van 2011 staat de EU Battlegroup onder Nederlandse leiding. Nederland levert 1200 militairen, afkomstig van 13 Gemechaniseerde Brigade en 11 Luchtmobiele Brigade. Brigadegeneraal Michiel van der Laan wordt de commandant, zijn eigen staf vormt ook de staf van de Battlegroup. De eenheid van ongeveer 2350 militairen wordt verder gevormd door Duitsland, Finland, Litouwen en Oostenrijk. Landmacht 9

6 De meerwaarde van Air Assault Verrassend en snel, waar ook ter wereld 11 Luchtmobiele Brigade voegt met het specialisme Air Manoeuvre een derde dimensie toe aan de operationele inzet van de landmacht. De rode baretten hebben bewezen een volwassen meerwaarde te hebben binnen de infanterie. Want Air Assault, dat kan niet iedereen. In en uit een helikopter stappen, dat kan elke gezonde militair. Kort door de bocht is elke militair daarmee in principe luchtmobiel. De toegevoegde waarde van de mannen en vrouwen van 11 Luchtmobiele Brigade schuilt echter in een specifiekere eigenschap. Zoals de gemechaniseerde brigades meester zijn in het manoeuvreren met gepantserde voertuigen, zo blinken de rode barettendragers van de landmacht uit in het geïntegreerd optreden met helikopters en vliegtuigen: Air Assault. Dat maakt ons uitzonderlijk binnen de Nederlandse krijgsmacht, stelt majoor Larry Hamers, S3 van 13 Infanteriebataljon. De majoor kan het weten. Niet alleen werkt hij al jaren bij Air Assault-eenheden, waarmee hij meerdere keren op uitzending ging. Ook was Hamers in 2003 Air Manoeuvre-instructeur op de School Grond-Lucht Samenwerking van het OTC Manoeuvre. De kenner concludeert: Luchtmobiel kan iedereen, Air Assault is voorbehouden aan een eenheid met speciaal hiervoor opgeleide en getrainde professionals uitgerust met specifiek materieel. Een eenheid als 11 Air Manoeuvre Brigade, dus. Air Manoeuvre Toegegeven, het is een ingewikkelde brij van termen. 11 Luchtmobiele Brigade wordt tegenwoordig ook Air Manoeuvre Brigade genoemd, de bataljons van de brigade uit Schaarsbergen en Assen hebben allemaal de toevoeging Air Assault in hun naam. De uitleg is in feite eenvoudig: Air Manoeuvre is de internationaal gebruikte verzamelnaam voor alle optreden van militairen in, door en vanuit de lucht. Dat optreden kun je opdelen in vier verschillende takken van sport : Air Mobile, Airborne, Air Mech en Air Assault. Een complexe, uitgebreide en minutieus afgestemde actie waarbij militairen, bij voorkeur s nachts, worden afgezet nabij of op een doellocatie en direct actie ondernemen, beschermd door gevechtshelikopters en straaljagers, die worden aangestuurd door Forward Air Controllers op de grond. En ook de inzet van parachutisten voorafgaand of tijdens de operatie is van grote waarde (zie kader). In zo n complex geplande actie een aandeel verzorgen, dat kan je niet zomaar, stelt majoor Hamers vast. Al het personeel van een Air Assault-eenheid, van de soldaat tot de generaal, volgt specialistische opleidingen en trainingen en heeft specifieke, lichte uitrusting en materieel. In een Air Assault-operatie zijn er zoveel zaken om rekening mee te houden, er lopen verschillende plannen langs en door elkaar heen. Daar mag niemand uit de pas lopen, anders loopt het in de soep. Volwassen Achttien jaar oud is 11 Luchtmobiele Brigade nu. Een volwassen leeftijd, dus. De geboorte van een Luchtmobiele Brigade gaf de landmacht in 1992 een derde dimensie in haar operationele inzet: Air Manoeuvre. De brigade werd gekoppeld aan de toenmalige Tactische Helikoptergroep (THG) van de luchtmacht (nu het paarse Defensie Helikopter Commando, DHC). Het heeft even geduurd voordat we aan die situatie gewend waren, vertelt majoor Hamers. Ineens waren we luchtmobiel, maar er was nog geen leidraad of identiteit. We keken maar om ons heen, naar de Franse para s, de Amerikaanse 101st en 82nd Airborne Division. Maar langzaam kreeg Air Manoeuvre grip op het bewustzijn van de luchtmobiele militairen. Er kwam een leidraad, de intussen heilige Majoor Larry Hamers, hier als compagniescommandant in Uruzgan (2007). Leidraad 6. Het Air Manoeuvre-concept dat er in beschreven staat, past in de NAVO-doctrine van de discipline. En na oktober 2003, toen de brigade in een grootschalige oefening samen met de THG de certificering voor de Operationele Gereedstelling behaalde, veranderde het beeld van de brigade gestaag. Hamers gebruikt passende beeldspraak: In 1992 is met de oprichting van de Luchtmobiele Brigade een baby geboren. Die is een tijd een lastige puber geweest, op zoek naar z n identiteit. In 2003 heeft die puber eindexamen gedaan en is hij geslaagd. Sindsdien is hij door de missies in Irak en Afghanistan een volwassen vent geworden die je zelfstandig om een boodschap kunt sturen. Jammer Ook in de Taskforce Uruzgan (TFU) werd Air Assault opgetreden. Hamers, zelf compagniescommandant in de Battlegroup van de TFU in 2007, miste in Uruzgan desondanks regelmatig de helikopters van het DHC. Ze waren er wel, maar vielen onder het commando van de Regional Command South en werden dus ingezet in een veel groter gebied dan Uruzgan alleen. Jammer, vindt Hamers, want in een gebied vol IED s en met een moeilijk te traceren opponent hadden de luchtmobiele militairen de derde dimensie goed kunnen gebruiken. Zodra je met een voertuig Kamp Holland afreed, wist de tegenstander op grote afstand al dat je er aan kwam. Met heli s was dat niet zo. Het verrassingseffect was groter. Je kunt met heli s een groot pakket oppakken en honderd tot 150 kilometer verderop neerzetten. Het gaat snel, het shock and awe-effect is groot en het is veiliger. De Air Assault-operaties die onze eenheden in De vier componenten van Air Manoeuvre Air Mobile (het daadwerkelijke luchtmobiel ) houdt in dat militairen (en materieel) per helikopter van punt A naar punt B vliegen, uitstappen en vervolgens te voet verder gaan de helikopter als taxi dus. Tijdens Airborne operaties worden militairen en lading afgeworpen per parachute, om vervolgens zelfstandig een actie uit te voeren. Air Mech staat voor de zelfstandige inzet van gevechtshelikopters. Apaches worden op pad gestuurd om te verkennen of doelen uit te schakelen. In een Air Assault-operatie komen de voorgaande disciplines bijeen in één operatie. 10 Landmacht Landmacht 11

7 De 6 Gouden Beveiligingsregels Beveiliging: jouw verantwoordelijkheid Met Air Assault-optreden kun je ook humanitaire missies ondersteunen, zoals het evacueren van mensen. Afghanistan hebben uitgevoerd, bewezen de meerwaarde van deze manier van optreden. Het werkt. Dat de rode baretten hun specialisme in Afghanistan maar beperkt konden tonen en meestal grondgebonden waren, heeft de ontwikkeling van een identiteit niet tegengehouden. Dankzij de recente missies hebben wij een eigen historie, ons eigen verdriet ook én onze eigen identiteit. En onze werkwijze is beproefd. Er heerst tegenwoordig gepaste trots binnen de eenheden. We willen no nonsense en ingetogenheid uitstralen. Maar we zijn wel trots. Vertrouwen In 2012, tijdens de oefening Peregrine Sword, doet 11 Luchtmobiele Brigade opnieuw eindexamen in Air Manoeuvre, om de niveau 6-certificering te verversen. Dat traject loopt via oefeningen als Iron Triangle, Falcon Autumn en Falcon Spring 1 en 2. In de afgelopen oefen- en missiejaren hebben de Air Assault-eenheden van de landmacht al vertrouwen getankt. De rode baretten kunnen worden ingezet waar geen ander heen wil of kan in de gordel van instabiliteit, waar ze uiteenlopende omstandigheden en terreinen tegenkomen. Dat kunnen ze dankzij de heli s van het DHC, hun eigen uitrusting en materieel, maar ook omdat ze er tussen de oren op voorbereid zijn. Met het nieuwe Air Manoeuvre-diploma kunnen de luchtmobiele mannen en vrouwen een belangrijke rol vervullen in de expeditionaire krijgsmacht die Nederland in de toekomst wil inzetten. En niet alleen om te hakken en zagen, nuanceert majoor Hamers, want Air Assault is niet alleen vanuit de lucht en op de grond het gevecht aangaan. Je kunt er ook humanitaire missies mee ondersteunen; mensen evacueren, voeding uitdelen. Het kunnen schakelen tussen smile and wave en het hakken en zagen, daarmee maken we het verschil. Maar de uiteindelijke meerwaarde van een Air Assault-eenheid is het flexibele en driedimensionale karakter, concludeert de ervaringsdeskundige. We komen verrassend en snel, op een onorthodoxe manier, in kleine of hele grote groepen, waar ook ter wereld. Als niemand anders kan of wil, hire the A-team, zeggen we hier. Die A staat voor Air Assault. 'Operatie Air Assault' in vijf stappen 1 Een eenheid (tot op brigadegrootte) ontplooit een Commandopost (Staging Area) op 100 tot 150 kilometer vanaf de doellocatie. Daar wordt gepland, geacclimatiseerd en voorgeoefend. 2 Op -48 uur wordt een brigadeverkenningsdetachement (Brigade Recce Detachment, BRD) per parachute of fastrope afgeworpen nabij doellocatie. In het BRD zitten pathfinders en eventueel Forward Air Controllers, verkenners en specialisten (genie). Zij bereiden de komst van de hoofdmacht voor, zoeken landingsterreinen en sturen inlichtingen door voor het operationeel besluitvormingsproces binnen de brigadecommandopost. 3 De chalks (groep plus uitrusting per helivlucht) formeren bij de CP en stijgen in. Tussen CP en doellocatie wordt een veilige corridor gevormd voor transportheli s. Gevechtheli s en vliegtuigen verzorgen luchtsteun. Bij de landings- en dropzone kan worden geland of moet worden ingevochten. De chalks worden afgezet. De gevechtsheli s blijven bij de grondtroepen en ondersteunen in het gevecht. 4 De brigade is ook in staat om de 3 paracompagnieën te bundelen tot een parabataljon. Grote hoeveelheden parachutisten kunnen zo met behulp van transportvliegtuigen op strategische locaties worden afgeworpen. 5 Afhankelijk van de aard en planning van de operatie worden de militairen meteen na de actie weer opgepikt (raid) of wordt er (max 48 uur) geconsolideerd tot ze worden afgelost door andere eenheden. Het veiligheidsbewustzijn heeft binnen het CLAS de afgelopen jaren een prominente rol gekregen. Iemand die kwaad wil, kan waardevolle informatie in handen krijgen via een verloren usb-stick of een te openhartig weblog. Als je je houdt aan de regels, voorkomt dat zulke beveiligingsincidenten. Bij deze editie van de Landmacht is voor actief dienend personeel een zogenoemde Z-card bijgevoegd met De 6 Gouden Beveiligingsregels. De Beveiligingsautoriteit (BA) geeft je daarmee een geheugensteuntje naar de regelgeving: het Defensie Beveiligingsbeleid (DBB). De raaf In de stripjes op de intranetpagina van de BA (Home > Bestuursstaf > Organisatie > Eenheden / Directies > Beveiligingsautoriteit) en op de Z-card is de raaf de kwade genius. Geef hem geen mogelijkheid tot het aanrichten van schade in onze organisatie door De 6 Gouden beveiligingsregels strikt te hanteren. Iedere militair, van generaal tot soldaat, maar ook alle burgermedewerk(st)ers moeten zich aan deze beveiligingsregels houden. Hierdoor beperk je beveiligingsrisico s en je draagt bij aan een veilige werkomgeving. Spreek elkaar aan op de naleving van de regels. (regel 1) Toezicht op toegang Het doel van de defensiepas is om eigen personeel eenvoudig geautoriseerd toegang te geven tot onze complexen. Het is natuurlijk heel beleefd om het hek open te houden voor iemand die ook de kazerne op wil. Maar laat geen vreemden toe tot onze complexen en vraag naar een geldige defensiepas. Kan iemand geen defensiepas tonen? Dan mag hij of zij zich melden bij de wacht om toegang te krijgen tot het terrein. (regel 2) Voorkom een lek Maak je gebruik van internet, weet dan met wie je communiceert. Als je informatie over defensie op je Hyves, Linkedin of Facebook zet, besef dan wel dat je niet alleen met je vrienden communiceert. Kwaadwillenden hebben ook toegang tot internet. Bijvoorbeeld, op de bazaar van Deh Rawod is een computerwinkel aanwezig waar Afghanen gebruik kunnen maken van internet. Deze winkel kan natuurlijk ook bezocht worden door onze tegenstanders. Hetzelfde geldt uiteraard voor het bespreken van dienstzaken in openbare gelegenheden. (regels 3 en 4) Voorkomen van diefstal Op bepaalde niveaus in onze organisatie zijn de gsm, laptop en dergelijke apparatuur veel gebruikte middelen. Deze middelen zijn echter zeer gevoelig voor verlies of diefstal. Een bijkomstig nadeel is het grote geheugen van deze apparaten. Als je deze kwijtraakt, betekent dit niet alleen het verlies van het apparaat, maar ook het verlies van grote hoeveelheden (soms vertrouwelijke) informatie. Houd dus zicht op je middelen. (regel 5) Jouw verantwoordelijkheid Naast naleving van De 6 Gouden Beveiligingsregels is het ook jouw verantwoordelijkheid een waargenomen overtreding van deze regels te melden bij je beveiligingsfunctionaris of leidinggevende. (regel 6) Kijk voor meer informatie op de intranetpagina van de beveiligingscoördinator CLAS: Home > Koninklijke Landmacht > Publicaties > Orders en Aanwijzingen > Beveiliging > Beveiligingscoördinator CLAS 12 Landmacht Landmacht 13

8 De laatste ronde over de Role 2 Deze kennis neem ik mee naar Nederland Nog maanden na het einde van de Taskforce Uruzgan bleef het Nederlandse Role 2 hospitaal op Kamp Holland operationeel, op speciaal verzoek van de Australische en Amerikaanse partners. Eind oktober werd het Nederlandse commando van het militaire hospitaal uiteindelijk overgedragen. Landmacht keek in de laatste weken mee in de wacht-, spreek- en operatiekamers van onze Role Landmacht Landmacht 15

9 Overste Edward -traumachirurg- amputeert een gedeelte van het been van een Afghaanse patiënt. De chirurg heeft in Afghanistan veel geleerd op het gebied van het behandelen van patiënten met verwondingen als gevolg van explosies en penetrerend letsel. Werken op de Role 2 is een life changing experience aan de Amerikanen. Voor Edward valt het vertrek zwaar. Het doet pijn om weg te gaan. Het werk is nog niet gedaan. In voorgaande jaren kwam mannelijk verplegend personeel van TK Hospital (het lokale Afghaanse ziekenhuis in Tarin Kowt, red.) gewoon hier in de Role 2. Als wij gewonde Afghaanse patiënten aan het verzorgen waren, liepen zij mee. Wij lieten dan zien hoe diverse soorten wonden het beste verzorgd en verbonden kunnen worden, zodat zij dezelfde wondzorg ook in TK Hospital zouden kunnen toepassen. Daarnaast kregen ze de noodzakelijke spullen en verbanden mee. Die samenwerking van toen is er nu niet meer. Ik hoop dat de Amerikanen het mentorsysteem weer aanslingeren en dat Afghaanse chirurgen en verpleegkundigen hier weer naartoe komen en aan de hand genomen worden. Sergeant-majoor Ans is militair verpleegkundige. Toen de Role 2 in 2006 van start ging, was ze er ook al bij. Ans is positief. In 2006 wist ik dat ze in TK Hospital weinig voorzieningen, kennis en ervaring in huis hadden. Ik had er toen wel moeite mee dat daar patiënten werden behandeld. Als patiënten nu naar TK Hospital gaan, weet je dat de wonden worden verzorgd en dat ze pijnstillers en antibiotica krijgen. Er zit nu veel meer kennis. Zo krijgt de lokale bevolking vertrouwen in de eigen geneeskundige instellingen. De sergeant-majoor vervolgt: Af en toe is het heel moeilijk om patiënten te helpen en vervolgens een land in te sturen waar de medische zorg op een bedenkelijk pitje staat. Ik weet dat je soms mensen letterlijk oplapt, die waarschijnlijk binnen een week weer instorten. Als je daar niet mee kunt omgaan, kun je in Afghanistan niet je hoofd boven water houden. We hebben wel eens een kindje met suikerziekte gehad. Je zorgt dat het weer kan lopen en krachten opdoet, maar moet het dan weer laten gaan. Dat is de harde realiteit. Je kunt wel medicijnen meegeven, maar slechts voor een week, een maand of hooguit een Sergeant-majoor Yvonne steekt haar tong uit naar het Afghaanse jongetje op de röntgenafdeling van de Role 2 op Kamp Holland. Aarzelend doet het vrolijke kereltje haar na. De vader kijkt glimlachend hoe de Nederlandse verpleegster zijn zoon afleidt. Als het kind moet gaan verliggen voor de foto, begint het te jengelen. De chimpansee-imitatie van Yvonne doet gelukkig wonderen; Als het dan weer rustig is, denk ik: potverdorie, het werkt voor jengelen overgaat in janken, is het al weer stil. Het is sowieso rustig in het Nederlandse militaire ziekenhuis in Tarin Kowt. De commandant, majoor Dieuwke, verklaart: Onze coalitiepartners zijn momenteel actief buiten de poort. Regional Command South heeft ons daarom de status Amber gegeven. De Role 2 moet zo leeg mogelijk blijven zodat we genoeg capaciteit hebben om ISAF-militairen op te vangen. Gelukkig zijn de spelregels elastisch en kunnen we als het moet local nationals in het systeem opnemen. De score is een handvol Afghaanse patiënten en een Amerikaanse militair met een dikke, rode neus. s Nachts is het raak. Twee gewonde Afghanen worden per medevac richting Tarin Kowt gevlogen. In no-time verzamelt de ops van de Role 2 iedereen die vannacht nodig zou kunnen zijn. Op de spoedeisende hulp is het al snel een georganiseerde drukte. Een tolk wordt ingezet. De voertaal is Engels. Een Nederlands en een Australisch team staan elk over een patiënt gebogen. Omdat ze vannacht duty officer is, is ook de commandant van haar bed gelicht. In sportbroek en trainingsjasje staat majoor Dieuwke aan de zijkant. Ze observeert. Luitenant Linda - radiodiagnostisch laborant - maakt in alle hectiek röntgenfoto s van de twee slachtoffers. Een van de Afghanen moet meteen onder het mes. Kapitein-ter-zee Chris geeft de man op de operatiekamer (OK) een ruggenprik, terwijl luitenant-kolonel Edward zich in zijn werkkleding hijst. De traumachirurg maakt geconcentreerd een lange snee in het linkerbeen van de patiënt. Tien operatieminuten later houdt hij triomfantelijk een bloederige kogel in het felle, witte licht. De Afghaan op de tafel is van de Afghaanse Nationale Politie (ANP), waarschijnlijk beschoten door Taliban. De metalen plaat die een plekje krijgt in zijn linkerbeen, wordt zorgvuldig vastgezet. Elf schroeven zorgen voor een stevige constructie. Samenwerking Luitenant-kolonel Edward: Ik ben als reservist bij Defensie gekomen en twee keer eerder in Afghanistan geweest. Ik heb hier veel specifieke expertise opgedaan over het behandelen van patiënten met verwondingen als gevolg van explosies en penetrerend letsel. Deze kennis neem ik allemaal mee naar Nederland. De Nederlandse Role 2 wordt eind oktober overgedragen Luitenant Linda -radiologisch laborante- bekijkt de röntgenfoto s die ze net heeft gemaakt. 16 Landmacht Landmacht 17

10 Landmacht CLAS Infodagen 2010 Sergeant-majoor Ans is voor de tweede keer in Uruzgan. Er mogen dan wat zaken zijn veranderd, de manier waarop ze haar patiënten verzorgt, is nog altijd hetzelfde. jaar. Werken op de Role 2 is voor mij echt een life changing experience. Na mijn uitzending in 2006 kwam ik vlak voor de kerst terug. Iedereen rende met volle boodschappentassen. Waar maken jullie je zo ontzettend druk om, dacht ik. Er is zoveel ellende in de wereld, waaronder in Afghanistan, en jullie stressen vanwege kerstinkopen. Ik maak me om veel dingen niet meer druk. Wilskracht Naast de ellende die de Role 2 voorbij ziet komen, zijn er vele successen. Majoor Dieuwke: Wat ik heel mooi vind, is dat als we veel trauma s ineens krijgen, iedereen klaar staat en zijn steentje bijdraagt. Iedereen zet zich maximaal in om die gewonde zo snel mogelijk op te vangen. Iedereen kán het vervolgens ook, ook al liggen de benen van een patiënt er helemaal af. Iedereen doet zijn werk, zodat de patiënt op de OK of de verpleeg terechtkomt. Als het systeem dan weer rustig is, denk ik: potverdorie, het werkt. Sergeant-majoor Ans legt met een voorbeeld uit dat de Role 2 het fantastisch doet. Een Afghaanse man had een muurtje op zijn bekken gekregen. Hij was er ontzettend slecht aan toe en werd drie keer gereanimeerd. Toen hij van de Intensive Care afkwam, dacht iedereen: dit wordt niets meer. Hij heeft echter een enorme dosis wilskracht, herstelt goed en leert zelfs Engels. Daar doe je het allemaal voor. Wat op luitenant-kolonel Edward de meeste indruk maakte, was een speciaal bezoek vanuit Nederland. Toen in september van dit jaar de nabestaanden van de gesneuvelde Nederlandse militairen in Uruzgan waren, raakte hij met hen in gesprek. Het toeval wilde dat ik een aantal van de slachtoffers zelf heb behandeld in Ik kon de ouders dus precies vertellen waar ik de jongens heb opgevangen, waar ze gelegen hebben en wat er aan de hand was. Dat bezoek was heftig. Commandant Role 2, majoor Dieuwke, is ontspannen in gesprek met de Amerikanen die eind oktober het ziekenhuis overnemen. Vertrouwen in de toekomst C-LAS Luitenant-generaal Rob Bertholee over de toekomst van de landmacht Kolonel Rob Jeulink Niet alleen bezuinigen, ook transformeren Generaal-majoor Mart de Kruif We moeten van eredivisie naar Europees voetbal Brigadegeneraal Theo Vleugels De Lessons Learned van vier jaar Uruzgan Kapitein-ter-zee Hans Lodder Overeenkomsten tussen land- en zeemissies CLAS-adjudant Adjudant André Odenkirchen Investeren in de onderofficier 18 Landmacht Landmacht 19

11 Landmacht CLAS Infodagen Luitenant-generaal Rob Bertholee Commandant Landstrijdkrachten Vertrouwen in de toekomst Motto van de CLAS Infodagen 2010 was: Vertrouwen in de toekomst. Een gedurfd motto, realiseert Commandant Landstrijdkrachten, luitenant-generaal Rob Bertholee, zich. De landmacht is een organisatie met goed personeel en materieel en is gewend in beweging te zijn. Maar de aankomende bezuinigingen gaan echt pijn doen. Waar staan we nu? Helemaal in lijn met zijn eigen richtlijnen benoemde generaal Bertholee als eerste een aantal positieve punten: de kwaliteit van het personeel, het succes in Afghanistan, de potentie van het materieel, de operationele volwassenheid van de landmacht als geheel en het bewezen vermogen op veranderingen te reageren. Generaal Bertholee wond er geen doekjes om tijdens de Infodagen. In een volgepakte bioscoop op de Legerplaats Oirschot, kwam hij direct tot de kern. De regering heeft besloten tot ingrijpende bezuinigingen. Die gaan de landmacht en ook het operationele domein raken. Daar ben ik heel eerlijk in. Het afgelopen jaar is al een aantal harde maatregelen doorgevoerd omdat het geld op was: zo is twintig procent van het voertuigenpark stilgezet en zijn oefeningen van de Natres voor de rest van het jaar geschrapt. Pijnlijke maatregelen die niets afdoen aan de taken en inzet van reservisten, maar het was noodzakelijk. Het budget was op. Het gaat om keuzes. Om in de toekomst dit soort acties te voorkomen moet de materieelexploitatie verbeteren. Ik heb het al vaker gezegd: ik schaam me kapot wanneer een nieuwe lichting opkomende militairen geen gevechtslaarzen krijgt uitgereikt omdat de voorraden op zijn. Naast de budgetproblematiek moet Defensie volgend jaar 200 miljoen euro bezuinigen. 160 miljoen daarvan door investeringen in nieuwe gebouwen en materieel naar achter te schuiven en 37 miljoen door minder mensen te laten instromen. Dat geeft op korte termijn ademruimte om andere bezuinigingsmaatregelen tegen het licht te houden. De rest van de bezuinigingen, die medio 2011 bekend moeten zijn, zullen een nog grotere impact hebben. We praten hierbij over grofweg tien procent van het huidige Defensiebudget. Waar gaan we heen? Mede aan de hand van het project Verkenningen kiest de politiek voor een veelzijdig inzetbare krijgsmacht. Veelzijdigheid betekend niet dat je alles moet kunnen. Hoe die Krijgsmacht er uit gaat zien is dus de vraag. Zien we in de toekomst specifiekere inzet op het gebied van Security Sector Reform in zogenoemde fragiele staten of frequentere inzet bij Nationale Operaties? Ligt er voordeel in een nog verdergaande samenwerking met Duitsland, Niet schaven, maar samen doorpakken onze natuurlijke partner, of met Noorwegen of België? Het lijkt wel zeker dat we naar een kleinere landmacht gaan. Hoe dat zal verlopen, is nog onduidelijk. De politiek stelt de kaders. Het liefst vullen we de uitwerking daarvan zelf in. Ik wil in elk geval graag dat mét ons besloten wordt en niet alleen óver ons. Er is mij alles aan gelegen de kwaliteit van de organisatie zo hoog mogelijk te houden. Ankerpunten zijn er daarom ook. Zo is de brigade voor generaal Bertholee een proven concept. Er is bij mij geen enkele twijfel over het nut van brigades. Zij zijn de hoeksteen van de landmacht. Vierenhalf jaar lang zijn brigadestaven ingezet als staf van de Taskforce Uruzgan. Het 3D-concept is geïntegreerd in de brigades. Wél mogen we ons afvragen of de samenstelling van de brigade-eenheden hetzelfde moet blijven. Moeten we afscheid nemen van sommige wapensystemen? En welke dan? Wat zijn daarvan de gevolgen en hoe compenseren we die? De generaal vervolgt: De reservisten vormen voor mij ook zo n vast punt binnen de landmacht. Hun inzet, bijvoorbeeld door de reservisten specifieke taken of Natreseenheden bij Nationale Operaties, en als front- of backfiller. We hebben ze nodig. En ten aanzien van ons voertuigpark stelt de generaal: Idealiter heb je elk voertuig nodig om direct je taken uit te kunnen voeren. Bij vredesbedrijfsvoering kan dat anders zijn. Dan is te overwegen om met voertuigen te poolen. Maar poolen met wapensystemen, zoals het nieuwe infanteriegevechtsvoertuig, is wat mij betreft geen optie. C-LAS wil ook het Opleidings en Trainingscommando in de landmacht verankerd houden. Het opleiden en trainen zit immers helemaal verweven met de gereedstelling van de landmacht. Natuurlijk kunnen we wel onderzoeken of we nog meer kunnen betekenen voor de andere Defensieonderdelen. Bij het OTCRij, OTCLOG, DIVI en OTCMan hebben we daarmee al goede ervaring opgedaan. Hoe komen we daar? Niet schaven, maar doorpakken. Ook als dat pijn doet. En dat gaat het doen. De minister van Defensie heeft bij zijn aantreden gezegd de bezuinigingen uit het regeringsakkoord te accepteren. Maar hij was er ook duidelijk over dat wat hem betreft de ondergrens is bereikt. Ik merk dat minister Hillen zich daarvoor hard maakt. Ik merk ook dat hij oog heeft voor de kwaliteit in de Koninklijke Landmacht. Bij zijn bezoek aan 13 Gemechaniseerde Brigade kreeg hij alle inzetmiddelen van de brigade te zien. Hij zei achteraf: De glinstering in de ogen van de mensen sprak mij enorm aan. Daar sprak vakkennis en betrokkenheid uit. Vertrouwen De generaal sloot af met een heldere boodschap: We moeten ons realiseren dat er in de maatschappij veel waardering is voor onze militairen. Maar dat betekent niet automatisch ook waardering voor Defensie. We moeten dus niet alleen presteren, we moeten ons ook presenteren. We doen dat over het algemeen goed, maar ook daar geldt dat we goed moeten blijven door beter te worden. De kwaliteit van onze mensen, de veerkracht van onze organisatie, de potentie van ons materieel, de noodzaak in welke operatie dan ook boots on the ground te hebben, dat alles bij elkaar geeft mij voldoende vertrouwen in de toekomst. Reservisten vormen een vast punt binnen de landmacht. We hebben ze nodig. Brigades zijn de hoeksteen van de landmacht 20 Landmacht Landmacht 21

12 Landmacht CLAS Infodagen Kolonel Rob Jeulink, Hoofd Bestuursondersteuning Staf CLAS Niet alleen bezuinigen, maar ook transformeren Kolonel Rob Jeulink, hoofd afdeling Bestuursondersteuning, praatte het publiek tijdens de Infodagen bij over de bezuinigingen die op stapel staan. Eén ding is duidelijk: scherpe keuzes zijn noodzakelijk. En de operationele capaciteit van de landmacht kan niet ontzien worden. Het is onduidelijk met welke dreigingen de wereld in de toekomst te maken krijgt. Dat vraagt om een brede veiligheidsbenadering: Nederland moet overal op voorbereid zijn. Naar aanleiding van het project verkenningen is gekozen voor een multifunctionele krijgsmacht. Nederland moet in staat blijven stabilisatieoperaties zoals de missie in Uruzgan uit te voeren. De Nederlandse krijgsmacht blijft een fullspectrum force. Tegelijkertijd is er een wereldwijde economische crisis en moet volgens het regeerakkoord de broekriem aangehaald worden. Ook Defensie moet hier een steen aan bijdragen. Dat is onvermijdelijk. Defensie moet naar een jaarlijkse bezuiniging toe van ruim 600 miljoen euro. Maar door budgetproblemen die er nu al zijn, zou dat bedrag in de praktijk wel eens hoger kunnen uitvallen. Dit vanwege de problematiek bij onder andere de materieelexploitatie (twintig procent van het voertuigenpark is het afgelopen jaar stilgezet om kosten te besparen) en om te garanderen dat de minister van Defensie ruimte heeft in zijn ambtsperiode om in specifieke zaken te investeren. Scherpe keuzes zijn noodzakelijk. De uitgangspunten voor Defensie staan omschreven in het regeerakkoord: Nederland behoudt een veelzijdig inzetbare krijgsmacht, draagt bij aan missies in civiel-militaire samenstelling (3D-concept), wordt nationaal naar verwachting vaker ingezet in gecombineerde teams van politie en andere diensten en er komt deze kabinetsperiode geen besluit over de aanschaf van de JSF. De aandachtspunten daarbij zijn dat de Defensie-inzet betaalbaar is, met een goede balans tussen ambitie- en middelenniveau, professioneel en toekomstgericht. Binnen dat kader wordt gezocht naar bezuinigingsmogelijkheden. Drie sporen De inbreng van Defensie in het bezuinigingsproces verloopt via drie zogenoemde sporen: bestuur, bedrijfsvoering en het operationele domein. Op de eerste twee gebieden valt te denken aan verkleining van Haagse staven en overige niet-operationele staven, verdere bundeling van ondersteunende diensten en het uitbesteden van taken die niet noodzakelijk door Defensie zelf gedaan hoeven te worden, bijvoorbeeld catering. Maar om tot een jaarlijkse besparing van minstens 600 miljoen te komen, is ingrijpen op het operationele vlak waarschijnlijk noodzakelijk. Operationele concepten worden daarom opnieuw tegen het licht gehouden. Gekeken wordt naar soorten wapensystemen (hebben we ze allemaal nodig voor onze inzet en taken), aantallen (kunnen we met minder toe) en de verdeling ervan over eenheden (kunnen we naar een efficiënter gebruik). Ook valt te denken aan internationale samenwerking om kosten te drukken. Bijvoorbeeld door het onderhoud van bepaalde voertuiggroepen of wapensystemen gezamenlijk met een internationale partner te laten uitvoeren. De minister zei onlangs in Oirschot dat de kracht van het oplossend vermogen bij Defensie op laag niveau ligt. Dat betekent dat we de verantwoordelijkheden en middelen ook daar moeten beleggen. Van de werkvloer zelf wordt verwacht dat ze slimmer omgaat met de inzet van bijvoorbeeld het wagenpark. Is het nodig om twee bussen te bestellen om met de eenheid naar een oefening te gaan, of kunnen we het af met precies één wanneer er misschien één persoon afvalt die niet per se mee moet? Ook deze manier van meedenken draagt bij aan kostenbesparing. Transformeren Het CLAS-uitgangspunt is niet alleen bezuinigen, maar ook transformeren. De landmacht moet zich aanpassen aan de mogelijkheden, zoals ze de afgelopen vijftien jaar vaker heeft moeten doen. Nadenken over veranderingen en de organisatie hierop aanpassen hebben de afgelopen jaren bijgedragen aan de inzet bij succesvolle missies. Ook het afgelopen jaar zijn veranderingen in gang gezet. Bijvoorbeeld het Verbeterd Gereedstellingsproces (waarvoor én hoe trainen we), de nieuwe Land Doctrine Publicatie en de oprichting van het Joint Istar Command. Brigadestaven zijn een bewezen concept op de gebieden operationele aansturing en gereedstelling. Maar ook als kweekvijver voor het hogere stafniveau. We hebben de afgelopen jaren al het nodige geleerd en verbeterd. De landmacht heeft laten zien dat het een organisatie is die met de tijd meegaat en bewezen goed presteert. Nu gaat het erom welke piketpalen we slaan voor de toekomst. Kijk voor de CLAS infodagen-film op Het is onduidelijk met welke dreigingen de wereld in de toekomst te maken krijgt. Nederland moet overal op voorbereid zijn. 22 Landmacht Landmacht 23

13 Landmacht CLAS Infodagen De landmacht geen lerende organisatie? Met de ervaringen van het personeel gebeurt niks? Mooi wel. Brigadegeneraal Theo Vleugels, commandant Opleiding- en Traingscommando (OTCo), legde tijdens de Infodagen uit welke stappen onze organisatie neemt om onszelf te blijven verbeteren. Lessons Learned is een verantwoordelijkheid van iedereen. protocol bij de afvoer van gewonden sluit nu beter aan op de militaire werkelijkheid. Ook op het gebied van inlichtingen zijn grote sprongen gemaakt. En ook in de operationele ondersteuning is vooruitgang geboekt. Je kunt enkel beheerst en beheerd materieel terughalen uit Afghanistan als de randvoorwaarden goed zijn ingevuld. We beschikken over goede geautomatiseerde systemen en personeel dat daarmee om kan gaan. Mede dankzij goede observaties vanaf de werkvloer. Brigadegeneraal Theo Vleugels De landmacht is zeker een lerende organisatie Is het CLAS een lerende organisatie? Ja, maar het kan beter. Doel is het operationeel optreden continu te blijven verbeteren. Dat doen we door het optimaliseren van het leerproces. En het middel daarbij is: de werknemer als ervaringsdeskundige. Generaal Vleugels: Elke werknemer van de landmacht kan tijdens het werk zaken opmerken en verbeterpunten doorgeven. Dat is de kern van Lessons Learned (LL). Samen structureren, controleren en versnellen we het leerproces met de werknemer als ervaringsdeskundige. Dit alles moet leiden tot een betere organisatie, die leert, anticipeert op verandering en van eigen waarden uitgaat. Het proces Hoe werkt Lessons Learned? Generaal Vleugels schetste dit aan de hand van een voorbeeld. Het begint met een observatie. Bij intensief gebruik tijdens de missie in Uruzgan bleken de kunststof patroonhouders van de Diemaco erg slijtagegevoelig. Een materiedeskundige beaamde dat, de analyse. Dat riep de vraag op: kunnen we deze beter vervangen door metalen patroonhouders? Dat was de lesson identified. Vervolgens is besloten en gerealiseerd dat de kunststof houders werden vervangen, de lesson learned. Niet elke ervaring wordt omgezet in een verandering. Iedereen kan ervaring opdoen, maar een materiedeskundige moet een advies geven aan de commandant. Die moet vervolgens een besluit nemen en laten uitvoeren. LL is een complex proces dat structuur nodig heeft. En dat kost tijd. Lessons Learned vinden daarom plaats op verschillende niveaus. Eenvoudige zaken kunnen beslist worden door lagere commandanten. Hoe hoger het niveau, hoe uitgebreider het stafproces en hoe langer het kan duren voordat een verandering is doorgevoerd. Maar ook: hoe zorgvuldiger de beslissing. Aanpassingen Het LL-proces begint met het verzamelen van observaties. Onder meer door operationele debriefingen, werkbezoeken en via de embedded LL-functionaris. Maar ook door commandanten die rapportages indienen. Vanuit de eenheden TFE-3 tot TFE-11 kwamen maar liefst 1300 observaties binnen, die tot aanpassingen hebben geleid. Het zwaartepunt hiervan lag op de gebieden van Doctrine, Training & Opleiding en Materieel. Vleugels schetst een aantal geslaagde voorbeelden van lessons learned aan de hand van deze observaties. De leidraden voor landoptreden en commandovoering zijn aangepast, er is een andere wijze van inzet van de Pantserhouwitser en mortieren en het Commandopost-concept (CP) is aangepast. Er zijn achttien manoeuvrebulletins verschenen. Met de ervaringen in het operationeel optreden in Uruzgan in het achterhoofd zijn hierin zaken verwerkt als optreden met Combined Arms Teams, Overwatch en Rest over Night. Tijdelijke doctrinedocumenten die nu opnieuw geëvalueerd worden. Ook op materieelgebied zijn zaken veranderd, haalt generaal Vleugels aan. Vervanging van de patroonhouders, ringaffuiten voor MB en Patria en de enorme stappen op het gebied van Counter IED. In korte tijd hebben we grip gekregen op het probleem IED. Er moesten snel stappen genomen worden. Daarvoor zijn we buiten de gebaande paden gegaan, maar het werk van de Joint Taskforce Counter IED heeft mensenlevens gespaard. Generaal Vleugels heeft ook voorbeelden op het gebied van Opleiding & Training. We zijn erin geslaagd steeds meer uit de oefeningen Uruzgan Integration te halen met minder inspanning. Personeel was in kortere tijd beter voorbereid. Het Niveaus De inzet in Afghanistan, en ook in andere missiegebieden, heeft veel ervaring opgeleverd. Hoe gaan we daarmee om? De komende tijd kijken 21 verschillende werkgroepen naar alle verzamelde Lessons Identified die de afgelopen jaren zijn verzameld. Moeten zaken nu alsnog anders ingevuld worden? Kan het nóg beter? Het komende jaar staan verschillende zaken op stapel, geeft Vleugels aan. Zoals het handboek Counter Radio Controled IED, Informatiemanagement en Wieloptreden op het gebied van Doctrine. Maar ook verdere verdieping in het Verbeterd Gereedstellingsproces en Counter IED intell netwerkanalyse. En op gebied van personeel: ervaringsopbouw inlichtingen en veiligheid en een loopbaantraject voor stafofficieren en -onderofficieren. Zaak is nu dat LL zichtbaar blijft. Op meerdere manieren kan iemand zijn of haar bevindingen kwijt. Via zijn commandant, via intranet en via de kenniseigenaar per deelgebied. We blijven werken aan de zichtbaarheid van de materiedeskundigen. Bij wie moet je terecht met je opmerking? Dat moet duidelijker. De landmacht is zeker een lerende organisatie. De ervaringen van ons personeel, die we omzetten in Lessons Learned dragen wel degelijk bij aan veranderingen. Afghanistan heeft ons daarbij met de neus op de feiten gedrukt; verbeteringen sparen levens en voorkomen gewonden. We zijn nooit klaar met onszelf verbeteren. Bij elke operationele inzet veranderen de omstandigheden. Het is ieders verantwoordelijkheid. We kunnen daarom nooit zeggen; we zijn er klaar mee. Want hij die niets van zijn geschiedenis heeft geleerd, is gedoemd die te herhalen. Meer info over lessons learned is te vinden op intranet: Home > Koninklijke Landmacht > OTCo > Doctrine, Opleiding & Training > Kennis & Doctrine > Lessons Learned We zijn nooit klaar met onszelf verbeteren De gewijzigde inzet van de Panterhouwitser is een geslaagd voorbeeld van Lessons Learned. 24 Landmacht Landmacht 25