Biograe Ferry André de la Porte 1

Transcriptie

1 Biograe Ferry André de la Porte 1 Martin Harlaar Ferry Andre de la Porte, ra door.s`tanislav Tuma, Praag ontwíkkelgelatínezilverrlruk 23,3 x 16,2 rm Herkomst.' Ferry Andre de la Porte, Amsterdam Ferry André de la Porte heeft een klassiek fotografisch oeuvre opgebouwd, dat zich niet beperkt tot één richting of genre. Op zijn foto s staat over het algemeen niet veel. Zoals in een muziekstuk de momenten van stilte een onmisbaar onderdeel van het geheel uitmaken, zo speelt afwezigheid in zijn foto's vaak een niet weg te denken rol. Daarnaast ruimt André de la Porte een belangrijke plaats in voor het curieuze; hij kan zich oprecht verwonderen over zaken waar andere mensen gedachteloos aan voorbij lopen. Zijn verwondering gaat vrijwel steeds gepaard met een milde glimlach. De sfeer die veel van zijn foto s uitstralen kan verstild genoemd worden en grenst vaak aan het surrealistische. A 1950 Leonard Louis Ferdinand (Ferry) André de la Porte wordt op 26januari geboren in de Leidsestraat 78 te Amsterdam als zoon vanjohan Hendrik André de la Porte (architect) en Ine van Leusden (edelsmid), dochter van de surrealistische schilder, tekenaar, etser en lithograaf Willem van Leusden ( ) Ferry André de la Porte gaat voor zijn hobby fotograferen en richt op de zolderverdieping van de Leidsestraat 78 te Amsterdam een donkere kamer in '7o Hij slaagt voor zijn eindexamen HBS en meldt zich aan voor de Rietveld Academie en de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Hij wordt tot beide toegelaten, maar moet eerst in militaire dienst. Als hij al na enkele maanden de dienst verlaat, blijkt dat hij pas het volgend studiejaar aan de opleiding kan beginnen. Hij gaat als fotograaf aan de slag en ziet af van verdere studie André de la Porte verblijft gedurende enkele maanden in New York en doet veel studiowerk bij een zekere Horowitz, reclamefotograaf aan Fifth Avenue Hij doet een aantal klussen samen met popfotograaf Gijsbert Hanekroot. Via grafisch vormgever Pieter Brattinga (een kennis van een oom van Ferry) komt hij als leerling terecht bij Philip Mechanicus met wie hij tot 1987 verschillende studio s en doka`s zal delen heden André de la Porte fotografeert voor Dick Bruna (portret- en productfotografie).

2 Biograe Ferry André de la Porte Samen met beeldend kunstenares Mary Schoonheyt werkt hij aan een monumentale opdracht van het bestuur van de Nederlandse Omroep-Zendermaatschappij om het trappenhuis van het hoofdkwartier in Lopik een nieuw aanzien te geven '76 Hij fotografeert voor De Tijd '77 Hij fotografeert voor het blad Hollands Diep André de la Porte huurt een ruimte aan de Prinsengracht 701 te Amsterdam waar hij een studio en een doka inricht. Hij deelt deze ruimte met Philip Mechanicus en diens assistent Floris Bergkamp Ferry André de la Porte en Philip Mechanicus verhuizen hun studio en doka naar pakhuis De Waal aan de Prinsengracht te Amsterdam '88 Ferry werkt samen met Pieter Brattinga aan affiches voor exposities in Rijksmuseum Kröller-Müller. (De samenwerking is, hoewel minder intensief, tot op heden blijven bestaan) '88 Hij fotografeert voor het lmblad Skoop (portretten, werkopnamen en stills) Ferry André de la Porte richt een studio en doka in zijn geboortehuis aan de Leidsestraat te Amsterdam in. Philip Mechanicus zal daar tot blijven werken Het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur koopt een foto aan (vier bomen 1983 Bruxelles) '98 Ferry André de la Porte maakt met kunsthistorica Marion Peters, zijn levenspartner, diverse reizen naar Azië (Sri Lanka, Thailand, Indonesië, Sikkim en India) '88 Hij fotografeert voor het blad Quote André de la Porte krijgt samen met Oscar van Alphen en Nick Sinclair een foto-opdracht van het Rijksmuseum met als thema 'Oog voor kunst. De kunstwereld in Nederland'. Hij maakt vrijwel alle foto's voor het boek De activiteiten van/the activities ofpieter Brattinga '92 wordt bestuurslid van de stichting Rotgans. Deze stichting stelt zich ten doel het werk van de fotograaf Frits Rotgans ( ) te inventariseren, te doen conserveren en toegankelijk te maken. De ontsluiting van deze collectie geschiedt in en is het eerste project van het Nederlands Fotoarchief (nfa) in Rotterdam. In wordt de collectie officieel aan het nfa overgedragen. De stichting FJ. Rotgans leidt sindsdien een slapend bestaan In januari en oktober fotografeert hij voor het vierde deel van een serie fotoboeken over het leven op Terschelling in de twintigste eeuw heden bereidt met Marion Peters een boek en een tentoonstelling voor over de materiële overblijfselen van de Nederlandse aanwezigheid in India ten tijde van de Verenigde Oostindische Compagnie.

3 Beschouwing Ferry André de la Porte 3 typering van zyn oeuvre milieu vorming en vmuaiiisihap Ferry André de la Porte werkt al sinds als freelance fotograaf. Zijn familie en ook fotograaf Philip Mechanicus, bij wie hij in 1970 in de leer kwam, introduceerden hem al direct aan het begin van zijn carrière in het culturele circuit. Daarin is hij tot op de dag van vandaag actief. Hij fotografeerde popconcerten, maakte werkopnamen en stills van Nederlandse speelfilms, portretteerde schrijvers en beeldend kunstenaars, fotografeerde hun ateliers en hun werk, verzorgde de fotografie voor tientallen catalogi, maakte in samenwerking met vormgever Pieter Brattinga de foto's voor affiches van het Kröller-Müller museum en leverde fotois voor boekomslagen en een enkele platenhoes. heeft zich de afgelopen dertigjaar in hoofdzaak bezig gehouden metjournalistieke fotografie, reproductie- en productfotografie, bedrijfsreportages en portretfotografie. Zijn oeuvre bestaat uit ca. 8o.ooo zwart-wit negatieven en een onbekende hoeveelheid kleurmateriaal, afdrukken in zwart-wit en kleurendia s. Veel belangrijker dan zijn professionele fotografie vindt hij zijn vrije werk; daarin ziet hij zichzelf, ondanks zijn ervaring van dertigjaar, nog altijd als een 'amateur' in de ware zin van het woord, een liefhebber. Ferry André de la Porte komt uit een artistiek milieu. Zijn grootvader van moeders zijde was de surrealistische schilder, tekenaar, etser en lithograaf Willem van Leusden. Zijn moeder had op het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (de voorloper van de Rietveld Academie) en in Schoonhoven gestudeerd voor edelsmid. Haar zuster was fotografe. Zijn vader had op hetzelfde Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs binnenhuisarchitectuur gestudeerd en was later ook praktiserend architect. Toen André de la Porte in eindexamen HBS had gedaan, drongen zijn ouders er sterk op aan dat hij naar het HEAO zou gaan. voelde daar niets voor en wilde fotograaf of vormgever worden. Buiten medeweten van zijn ouders meldde hij zich aan bij de Rietveld Academie en de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Tot beide werd hij toegelaten, maar hij moest eerst in militaire dienst. Nadat hij de militaire dienst reeds na enkele maanden met een S5 (een indicatie voor ongeschiktheid voor de dienst) had verlaten, bleek dat hij pas het volgend studiejaar met zijn opleiding kon beginnen. ging als fotograaf aan de slag en zou niet meer gaan studeren. Zijn eerste klussen deed hij samen met popfotograaf Gijsbert Hanekroot. Via de toen in New York woonachtige Nederlands beeldend kunstenaarjan Henderikse, bij wie hij door de schrijver Gerard Stigter (K. Schippers) was geïntroduceerd, kwam hij in New York terecht bij fotograaf Horowitz. Deze commerciële reclamefotograaf leerde hem stillevens fotograferen. Terug in Nederland, we schrijven 1970, bracht een oom hem in contact met de vormgever Pieter Brattinga. Deze bracht hem op

4 Beschouwing Ferry André de la Porte 4 zijn beurt in contact met Philip Mechanicus, die een studio en doka aan het Singel had. Mechanicus, die een beetje uitgekeken begon te raken op de fotografie en meer wilde gaan schrijven, had al een assistent, Floris Bergkamp, maar als onbetaalde kracht kon André de la Porte aan de slag. nam veel dokawerk van Mechanicus over en maakte daardoor intensief kennis met de fotografie van Mechanicus. Deze heeft een behoorlijke invloed gehad op de jonge André de la Porte, net als Mechanicus op zijn beurt was beïnvloed door de tijd die hij bij Ad Windig als leerling had doorgebracht. Het grote belang dat Windig hechtte aan een perfecte druktechniek heeft Mechanicus weer aan André de la Porte overgedragen. En hoewel André de la Porte nooit echte voorbeelden in de fotografie heeft proberen na te volgen, is Windig een van de Nederlandse fotografen die hij bewondert en met wie hij een zekere verwantschap voelt. Andere namen die hij in dat verband noemt zijn die van Paul Huf, Ed van der Elsken enjohan van de Keuken. De belangrijkste buitenlandse fotografen voor wie dat geldt zijn Edward Weston ( ), André Kertész ( ) en Diane Arbus ( ). Buiten de wereld van de fotograe is hij vooral beïnvloed door grafisch vormgever Pieter Brattinga, met wie hij in de jaren samenwerkte bij het maken van affiches voor tentoonstellingen in Rijksmuseum Kröller-Müller in Otterlo. Brattinga leerde hem op een andere manier kijken. De foto s moesten bruikbaar zijn voor de vormgever, hetgeen betekende dat de onderwerpen helder in beeld moesten worden gebracht en dat er niet teveel op de foto s moest staan, omdat er ook nog ruimte over diende te blijven voor de tekst. freelaneefomgmaf Ferry André de la Porte deelde vanaf ongeveer zeventien jaar lang een studio en donkere kamer met Philip Mechanicus. De eerste drie jaar stond André de la Porte voornamelijk in de doka. Mechanicus had van zijn eigen leermeester Ad Windig te horen gekregen, dat het zeker vijf jaar kost om het afdrukken goed onder de knie te krijgen, maar André de la Porte leerde snel en kreeg van Mechanicus de bijnaam tovenaarsleerling'. Mechanicus bracht André de la Porte niet alleen het afdrukken In Het Parool van 20 april 1996 zegt Mechanicus hierover: Ik heb later zelf ook een leerling gehad: Ferry André de la Porte. Die heb ik ook, net als Windig mij, leren praten, leren drinken, leren eten, leren biljarten en leren fotograferen. Voor een aantal van deze lesonderdelen diende kunstenaarssociëteit De Kring als schoollokaal. André de la Porte bouwde hier een uitgebreide vrienden- en kennissenkring op. Deze contacten leidden in de loop van dejaren ook tot het nodige werk. Zo fotografeerde hij vele jaren voor het filmblad Skoop, voor het culturele blad Hollands Diep (onder meer portretten van schrijvers), voor het katholieke weekblad De Tijd (bijvoorbeeld een

5 Beschouwing Ferry André de la Porte 5 India stijl reportage over politicus Dries van Agt) en voor het economisch tijdschrift Quote (bedrijfsreportages en portretten van zakenmensen). In verzorgde hij bijna alle fotografie voor het omvangrijke boek De activiteiten van/ The activities ofpieter Brattinga. Via Pieter Brattinga werd hij ook de huisfotograaf van Mercis-Bruna, het bedrijf dat de merchandising van Dick Bruna-producten regelt. In 1994 reisden Ferry André de la Porte en zijn levenspartner, de kunsthistorica Marion Peters, door India. In de buurt van Madras ontdekten zij een tempeltje. In de wanden en pilaren daarvan waren ruim tachtig namen van Nederlanders uitgehakt. Daaronder bevond zich ook die van Daniel Havart, de schrijver van het in 1693 gepubliceerde boek Op- en Ondergangh van Cormandel. Veel van de uitgehakte namen worden ook door Havart in zijn boek genoemd. Deze ontdekking leidde tot een omvangrijk en jarenlang onderzoek door Peters en André de la Porte naar de materiële overblijfselen (met name forten en grafstenen) van de Hollandse aanwezigheid aan de oostkust van India in de tijd van de Verenigde Oostindische Compagnie. Op de vier reizen die zij daar naar toe maakten (1994, 1996, 1997 en 1998) en die in totaal meer dan een jaar in beslag namen, schoot André de la Porte met zijn Hasselblad ontelbare rolletjes vol. De kwetsbaarheid van dit bijna vergeten Nederlands erfgoed wordt geïllustreerd door het feit, dat een deel van de tijdens de eerste reizen gefotografeerde objecten, zoals grafstenen, op latere reizen verdwenen bleek te zijn. Het verstilde karakter dat André de la Porte aan veel foto s van deze omvangrijke serie meegaf, roept herinneringen op aan negentiende-eeuwse opnamen van fotografen als Isidore van Kinsbergen en Adolph Schäfer. Van de foto s die André de la Porte op zijn reizen in India maakte, zal in 2002 (het VOC-herdenkingsjaar) een boek worden uitgegeven en in het Rijksmuseum een tentoonstelling worden gehouden. Al snel nadat hij begon te fotograferen, ontwikkelde André de la Porte, vooral in zijn vrije werk, een eigen stijl. Deze stijl, die nauw verband houdt met zijn ideeën over fotografie, sluit meer aan bij oudere generaties fotografen dan bij leeftijdgenoten, hoewel zijn werk in een aantal opzichten wel verwantschap vertoont met dat van de eveneens in geboren Paul den Hollander. André de la Porte houdt als estheet naar eigen zeggen van nette, scherpe foto s'. Er moet niet te veel op staan; alleen het meest noodzakelijke. Daarbij kan alles een onderwerp zijn, maar het moet op een originele manier in beeld worden gebracht, echter zonder trucs. André de la Porte is over het algemeen wars van ensceneren en van het oppeppen van minder geslaagde foto's in de doka. In zijn vrije werk komen over het algemeen vrij weinig mensen voor. 32 Geschiedenis Nederlandse Fotograe, november 1999

6 Beschouwing Ferry André de la Porte 6 techniek kiest veelal voor 'simpele' uitsneden uit de materiële werkelijkheid. Zo fotografeerde hij bijvoorbeeld in Indonesië een houten beeld van een paard. Wat valt er te zien? Een hoek die twee muren met elkaar maken en de hals en het hoofd van een paard. Het paardenhoofd staat vlak bij de muur en werpt daar een schaduw op. Meer staat er niet op de foto. Waarom laat André de la Porte niet meer zien van het paard en de omgeving? Waarom heeft hij het beeld niet verplaatst, zodat het niet zo 'hinderlijk' dicht bij de muur staat? Wie langer naar de foto kijkt, zal er niet aan kunnen ontkomen dat deze allerlei associaties oproept. Waarom straalt de foto zo'n eenzaamheid en treurigheid uit? Roept het herinneringen op aan het op school in de hoek moeten staan om de eigen zonden te overdenken? Doet het denken aan een paard dat zijn eigen, onafwendbare einde door de slagershand voorvoelt? De foto's van André de la Porte geven zich pas echt bloot in de associaties van de toeschouwer (niet alleen 'beauty' maar ook 'contents is in the eye of the beholder') en dat veronderstelt dat deze bereid is er de tijd voor te nemen. Hoewel hij, waar het zijn eigen oeuvre betreft, niet erg gelooft in thema's ("z`k ben de verbindende factor"), zien we door dejaren heen in zijn foto's wel een fascinatie voor bepaalde beeldelementen terugkeren. Geometrische vormen duiken in diverse gedaanten in zijn foto's op: een hoek die twee wanden en het plafond met elkaar maken, kegelvormig en rechthoekig geknipte struiken en bomen, een gigantisch eivormig rotsblok, een cylindervormige strobaal. Daarnaast keren regelmatig dierlijke vormen terug: een opgezette zwaan, de kop van een ram, een wand vol geweien, de aangevreten kop van een opgezette tijger. Ook speelt hij met patronen en opvallende uitsneden uit de werkelijkheid die zijn foto's soms een abstract karakter geven. André de la Porte fotografeerde op de middelbare school met een Canon. Eindjaren zestig kocht hij een Pentax en later een Nikon F2. In 1970 schafte hij zijn eerste Hasselblad aan. Hoewel hij in de loop van de jaren veel camera's verzamelde, maakt hij voor zijn vrije werk, dat alleen uit zwartwitfoto's bestaat, bij voorkeur gebruik van een Hasselblad met een standaard 80mm-lens. houdt van een 'eerlijke, ouderwetse' manier van werken en is wars van kunstgrepen. Dat komt zowel tot uiting in zijn manier van fotograferen, als in zijn manier van afdrukken. Bij het fotograferen gaat hij steeds uit van de werkelijkheid zoals die zich aandient en hij grijpt vrijwel nooit in om het beeld interessanter te maken. Ook in de donkere kamer is hij zeer terughoudend. heeft steeds gewerkt volgens het credo: "Fotograferen doe je met een fototoestel en niet in de donkere kamer." Net als zijn leermeester uit het begin van dejaren zeventig is hij van mening dat afdrukken veel grijs- 32 Geschiedenis Nederlandse Fotograe, november 1999

7 Beschouwing Ferry André de la Porte 7 betekenis tonen dienen te bevatten. In het diepste zwart moet nog duidelijk tekening zitten en met het hoge wit worden de accenten aangegeven. Zijn afdrukken zijn over het algemeen vrij zacht en aan de donkere kant. André de la Porte maakt op een enkele uitzondering na uit principe altijd gebruik van het gehele negatief. Naast zijn professionele carrière als freelance fotograaf bouwt Ferry André de la Porte in zijn vrije werk al dertigjaar aan een bijzonder oeuvre. In de wereld van de fotografie is hij een individualist. is niet geïnteresseerd in stromingen of trends, maar gaat onverstoorbaar zijn eigen gang. Ook heeft hij nooit de ambitie gehad om zelf trendsetter te worden en school te maken. André de la Porte noemt zichzelf een klassiek fotograaf en houdt van zorgvuldig afgedrukte foto s. is een liefhebber van de fotografie, die fotografeert voor andere liefhebbers, voor mensen die de tijd nemen om zijn foto's, die een heel eigen idioom hebben, te leren verstaan. Wie meent dat er op zijn foto s weinig te zien is en dat maar niets vindt, kan wellicht even stilstaan bij de woorden die Philip Mechanicus in over de foto s van André de la Porte schreef: Niets is zo moeilijk af te beelden als afwezigheid, niets is zo moeilijk af te beelden als niets.

8 Documentatie Ferry André de la Porte 8 Primaire bibliograe NRC Handelsblad 1 november Catalogus tent. André Volten 1:1 oo, (prentbrie<aart) Amsterdam (Art Otterlo (Rijksmuseum Kröller-Müller) Unlimited) ca (prentbriefkaarten) Serie van 1 2 foto s, Marijke Gunnink, St. Hubert s Lodge, Amsterdam (Poortpers/GTP) ca z.p. [Otterlo] (Kröller-Müller Founda- (prentbrie<aarten) Serie van twee tion) foto's, Rotterdam (Bébert-editions) Francis van der Knaap, Harry s Cocktail ca boek, Amsterdam (Tabula) Vrij Nederland 4 mei foto 's Catalogus tent.jacqueline dejong, Dolf Kohnstamm, Het bijzondere van Amsterdam (Galerie Brinkman/ het gewone. De kinderboekjes van dick Editions Vincent Steinmetz) bruna, Amsterdam (Mercis b.v.) Catalogus tent. Paul de Lussanet, De Tijd 1 2 september 1974-september Amsterdam (Galerie Quintessens) Catalogus tent. Pieter Engels, Maatstaf 2 3 (januari 1975). Amsterdam (Galerie Brinkman/ Hollands Diep november juni Editions Vincent Steinmetz) Nederlands Theater- en Televisiejaarboek Catalogus tent. De tien geboden. (1 974/ /76) 24/25. Schilderijen van Ria Rettich, Amsterdam Catalogus Mercis, Amsterdam (Mercis (GTP) b.v.) ca Philip Mechanicus, Kookkunst in Neder- Ben ten Holter, Amsterdam Pubs, a land. Unieke recepten met Nederlandse pub-crawler s delight, Amsterdam produkten. Uitgave voor de Alliance (Tiebosch) Gastronomique Neerlandaise, Ede Eveline Kerckhoven Smit, Oma weet het (Zomer en Keuning Boeken) beter, Amsterdam (Tiebosch) Philip Mechanicus, La Hollande George E. Simpson en Neal R. Burger, s'amuse, Amsterdam (Tabula) Verdwenen in het niets, Amsterdam Quote (Tiebosch) Ella Reitsma, Dick Bruna ôojaar, in Skoop Vrij Nederland Bijvoegsel (2 2 augustus jan van der Geest en Ottakar Macel, 1 987) 34. Stühle aus Stahl. Metalmöbel Catalogus tent. Hans Verhagen , Keulen (Walter König) 1 980, Peintures Passionelles, Amsterdam omslag. (Forum Galerie) Ben ten Holter, An Affectionate Guide Catalogus tent. Simon Posthuma, to the Brown Cafés of Amsterdam Amsterdam (Galerie Brinkman/ (Tiebosch) Editions Vincent Steinmetz) Catalogus Sculpture, Otterlo (Rijks- Catalogus tent. Wim Elzinga enjurriaan museum Kröller-Müller) , 4de van Hall, Amsterdam (Galerie Brinkman Engelse editie. /Editions Vincent Steinmetz) Eva van Schaik, Op gespannen voet. R.W.D. Oxenaar e.a., Kröller-Müller. Geschiedenis van de Nederlandse Honderd jaar bouwen en verzamelen theaterdans vanaf 1900, Haarlem Haarlem (]oh. Enschedé en zn.) (De Haan) Ursula den Tex (tekst), Oscar van Allard Vogel, Groot Amsterdams Restau- Alphen, Ferry André de la Porte en Nick rantboek, Amsterdam (Tiebosch) Sinclair (foto's), Oog voor kunst, jan Timman, Schaakwerk 1. Analyses en Den Haag (SDU) studies, Amsterdam (Andriessen) Geneviève Waldmann, De activiteiten Catalogus tent. Herman Makkink, van/the activities of Pieter Brattinga, Amsterdam (Wetering Galerie/ Bouw- Otawa/ Den Haag (Kodansha/ Sdu) fonds Nederlandse Gemeenten) Dick Bruna News Letter [verschijnt 4x per Catalogus Foto 89. ge Internationale jaar, uitgegeven door Mercis b.v., Foto-manifestatie in Amsterdam, Den Amsterdam] ca heden. Haag (SDU) 1989, p

9 Documentatie Ferry André de la Porte 9 Catalogus tent. BVK. Beroepskosten- (Reex Modern Art Gallery) vergoeding, Enschede (Rijksmuseum Catalogus tent._]an Rothuizen, Twente) Amsterdam (Galerie Brinkman) Catalogus tent. De kleur van Leo Schatz, Catalogus tent. Miniatuur-museum, Haarlem (De Toorts) 1989 (idem 2e Amsterdam (Reex Modern Art gew. ed. 1995). Gallery) Kees Nieuwenhuijzen en Ella Reitsma, Catalogus tent. O.C. Hooymeyer. Het paradijs in Pictogram, Amsterdam Portraits, Amsterdam (Reex Modern (Mercis b.v.) Art Gallery) Ursula den Tex, Meer geld voor de j.a. de Moor en P. van der Velde, kunst, minder voor de kunstenaar, in De werken vanjacob Haafner. Deel 1, Vrij Nederland Bzjvoegsel (8 april 1 989) 1 4. Zutphen (Walburg Pers/ Linschoten- Willem Ellenbroek, Naast de Vereeniging) champagne waren er ook kunstenaars, Peter Smit, Nooit meer gapen, Amsterin de Volkskrant 1 8 april 1989, p dam (Gerard Timmer Prods) Trefpunt [tijdschrift van het Ministerie Catalogus tent. Mooi Hoofd.jef Diedevan WVC] (mei 1989) 5. ren, Eindhoven (Galerie Willy Schoots) Theun de Winter, Vreemdgaan is zo vreemd nog niet, Amsterdam (Gerard Irene Constandse (inl.), Dijkman, z.p. Timmer Prods) Dick Adelaar,jos van Asperen en Catalogus tent.jan Paul Franssens, Michiel Roding, Willem van Leusden. schilderijen en tekeningen, Essays over een verhard romanticus, Franeker/ Enschede (Museum 't Coop- Utrecht (Kwadraat) manshús/ Gemeentelijk Kunstcentrum W.A.L. Beeren e.a., Cremer schilder/ Marktzeventien) schrijver, Budapest (Budapest Historical Catalogus tent. Leven in Nederland. Museum) Twintigjaar fotografie in opdracht, Catalogus tent. Drie beeldhouwers in Arnhem (Nederlands Openluchtklei, Den Bosch (Keramisch Werk- museum) centrum) Robert Welsh, Boudewijn Bakker en Catalogus tent. Herman Brood, Amster- Marty Bax, Mondriaan aan de Amstel, dam (Reex Modern Art Gallery) Amsterdam (Gemeentearchief) Catalogus tent. Karel Appel in Arti, Ed Wingen, Paul de Lussanet, Amsterdam (Reex Modern Art Eindhoven (Kempen Publishers) Gallery) Catalogus tent. Dijkman in het natuur- Peter Smit, De avondjes, twintig vrolijke museum, Rotterdam (Natuurmuseum) verjaardagen, Amsterdam (Timmer Prods) Henk Spaan, De zoon van Cruijff en De krant op zondag 2 5 september 1 990, andere gedichten, Amsterdam/ p Antwerpen (Veen) Catalogus tent. Herman Makkink, john T. Tainsh, De vader van nijntje, Amsterdam (Archief/Wetering Galerie) Amsterdam (Mercis b.v.) Anneke Visser e.a., Waar moet Lotje Catalogus tent.jacqueline dejong, leren lopen?, Amsterdam (Lubber- München (Galerie Helmut Leger) huizen) M.L. Barend-van Haeften, Op reis met Catalogus tent. Pieter Engels. Parallel de VOC. De openhartige dagboeken van Landscape/Remembrandt, Nijmegen de zusters Lammens en Swellengrebel, (Nijmeegs Museum) Zutphen (Walburg Pers/Linschoten- Herman Makkink, De zoutcirckel in vereeniging) Artoteek Oost, Amsterdam (Artoteek Catalogus tent. Evora à,luz Holandesa/ Oost) [ca. 1991]. Evora in Dutch Light, Evora (Museu de Herman Mock, Sauna! Een complete Evora, Instituto Português de Museus) handleiding, Den Haag (Bzztôh) Catalogus tent. Arman, Amsterdam Daniël Rozenberg, Dadara, Amsterdam 32 Geschiedenis Nederlandse Fotograe, november 1999

10 Documentatie Ferry André de la Porte 1 o (Outland Records International) Secundaire bibliograe Martin Harlaar, Terschelling 2ooo. De laatste jaren van de 2oe eeuw foto- Philip Mechanicus, Een foto van niets. grafisch vastgelegd door Ed Overdijk en Overpeinzingen bij het werk van Ferry Ferry André de la Porte, Bussum André de la Porte, in Avenue (oktober (Uitgeverij Thoth) ) 1o, p (met foto's). Namiko Naruse, All about Dick Bruna, Kees Kuil, Ferry André de la Porte, in Ottawa/Amsterdam (Kodansha/Mercis) Perspectief(sept./okt./nov ) 9, omslag, p (met foto s). jan Bart Klaster, Wisselvallig oog voor kunst in Nederland, in Het Parool Afches 26 april 1989, p. 19. Bas Roodnat, Kunstwereld na BKR thema Rijksmuseumfoto s, in NRC Handelsblad 27 april 1989, p. 1o. Eddy van der Meer, KunstRAI 1995: wie gaat er solo?, in Alert (Galerie-agenda Panamarenko, Otterlo (Rijksmuseum Kröller-Müller) Claes Oldenburg, Otterlo (Rijksmuseum Kröller-Müller) Vincent van Gogh, Otterlo Amsterdam) mei (Rijksmuseum Kröller-Müller) André Volten, Otterlo (Rijksmuseum Kröller-Müller) Wessel Gouzijn, Otterlo (Rijksmuseum Kröller-Müller) Henry van de Velde, Otterlo (Rijksmuseum Kröller-Müller) Holland Festival, Amsterdam Film: stills, werkopnamen, afches Verlies, regie Olga Madsen, Uit elkaar, regie Herman van Veen, Tip van de sluier, regie Frans Bromet, Assefeest, regie Ramón Gieling, Uit eigen beweging, regie Olga Madsen, De Anna, regie Erik van Zuylen, Dorst, regie Willy Breebaart, Toneel: persfoto s Denis Diderot, De Paradox van de acteur, regie Paul de Lussanet, Stadsschouwburg Amsterdam, première 27 september Hugo Claus, Het schommelpaard, regie Hugo Claus, Stadsschouwburg Amsterdam, première 6 mei Tentoonstellingen 1972 (e) Lopik, Monumentale Opdracht Nederlandse Omroep-Zendermaatschappzj (e) Amsterdam, Sociëteit De Kring (e) Scheveningen, Circustheater, (foto s m.b.t. Herman van Veen) (e) Amsterdam, Bim-huis (e) Amsterdam, Galerie Bouma (g) Rotterdam, Perspektief, (Ferry André de la Porte en Philip Mechanicus) 1982 (e) Amsterdam, Mazzo, (diaprogramma) (e) Amsterdam, Café 'De Pels', Honden in de Pels (e) Amsterdam, Kunsthandel Van der Have, (stills van de film Assefeest van Ramon Gieling en Olga Madsen) (e) Amsterdam, Restaurant Sancerre (Eddy Wijngaarde) (g) Rotterdam, Galerie Black Gat, Broadway Project (Ferry André de la Porte enjan Henderikse) (g) New York,john Dogg Gallery (g) Amsterdam, Galerie Brinkman twaalfen een halfjaar (g) Amsterdam, Galerie Luce van Rooy, Museum van de continue 1987 (e) Amsterdam, Sociëteit De Kring (g) Amsterdam, Rijksmuseum, Oog voor kunst (Ferry André de la Porte, Oscar van Alphen en Nick Sinclair) (Foto 89).

11 Documentatie Ferry André de la Porte (e) Amsterdam, Stichting Fonds Collecties voor de Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst, (openingsten- Amsterdam, Rijksmuseum. toonstelling). Amsterdam, Stedelijk Museum (e) Amsterdam, Centrum voor Leiden, Prentenkabinet Universiteit Beroepsedukatie. Leiden (e) Amsterdam, Sociëteit De Kring (g) Amsterdam, Waterlooplein, Auteursrechten 45 jaar bevnjd, 4 5 jaar vrijheid (e) Amsterdam, Stichting Ultima De auteursrechten op het fotografisch Thule. oeuvre van Ferry André de la Porte 1992 (e) Amsterdam, Eetcafé 'Leg Af'. berusten bij Ferry André de la Porte te 1992 (g) Amsterdam, Galerie Reex, Amsterdam. Miniatuur-museum (g) Amsterdam, Galerie Brinkman, A Room with a View (e) Amsterdam, Suzanne Biederberg Gallery, Portraits and Places (g) Arnhem, Nederlands Openluchtmuseum, Leven in Nederland, 20 jaarfotograe in opdracht (g) Amsterdam, RAI, Kunst RAI (Suzanne Biederberg Gallery) (g) Evora Museu de Evora, Evora a Luz Holandesa/Evora indutch Light (e) Amsterdam, Café Eylders (e) Amsterdam, Restaurant 'Tout Court' Qohn Fagel) (e) Amsterdam, Sociëteit De Kring (e) Amsterdam, Suzanne Biederberg Gallery (e) Amsterdam, Eetcafé LegAf" (g) Terschelling, De Kraak, Terschelling Lidmaatschappen Bestuur Stichting F._]. Rotgans heden. Bronnen Amsterdam, Ferry André de la Porte (documentatie en mondelinge informatie). Leiden, Prentenkabinet, bibliotheek en documentatiebestand.

12 Afbeeldingen Ferry André de la Porte a Ã, fmi -Uï_-ø- _ 1. Weerspiegeling een tempelcomplex, Zuid-India 1994 ontwikkelgelatinezilverdruk 30,3 x 29,6 cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdam 32 Geschiedenis Nederlandse Folograe, november 1999

13 Afbeeldingen Ferry André de la Porte b 2. "Hoek, Frankrijk 1980 ontwikkelgelatinezilverdruk 38,5 x 37,8 cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdam

14 Afbeeldingen Ferry André de la Porte 3. l)< l<z1-spm-lb;1l<, l.ei(lscs11';1;1i 78 ', A111sl<*1'(l; ø ',~ 1., 1 1/!H1 f g~ßz x 24,8 C111 Ik-1`k< 111st: Fc1*1'y. \11d1'(* de la Porte,. \111s1< ,. H< utc11 p;1;11'd 111 het \'< < 1`111;1lig `Stz1(ll111ys`,_];1ka1'I;1. l11d< 11csi(` < 11twikkclgclz1ti11el,il\'c1'druk < 111\\'ikk<-lg:-1111inczil\'cr(l1'uk 24,8 x 24,8 C111 H<*1`k< 111st: Fx-113' A11(lr(* de la P0111',.~\111s1er(l; (}escl1iede11is Nederlzmdse F< t< grz1e, 11< ve1nbcr 1999

15 Afbeeldingen Ferry André de la Porte 5. `Krishna`s Butterball`, Mzlhzibzxlipuralm India 1994 untwikkelgelutinezilverdruk 39,3 x 29,5 Cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdzun 32 (les( l1ic(le \is Ncder ;u\(lse F< t< gr;1e, \< \'e nbc ' 1999

16 Afbeeldingen Ferry André de la Porte e 6. Achterhoek, Ruurlo 1978 ontwikkelgelatinezilverdruk 3 1,o x 29,8 cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdam 7. Sphinx op een Belgisch kerkhof, 1985 ontwikkelgelatinezilverdruk 30,7 x 29,5 cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdam

17 Afbeeldingen Ferry André de la Porte 8. Oost-Berlijn, voormalig Oost-Duitsland 1984 ontwikkelgelatinezilverdruk 30,6 x 29,5 cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdam 32 (åeschiedenis Nederlandse Fotograe, november 1999

18 ~. Afbeeldingen Ferry André de la Porte g 9. Zeventiende- -"R eeuwse Nederlandse begraafplaats met op J 4 de achtergrond het graf van Hendrik 1 Adriaen van Rheede tot Drakesteijn, Surat, India 1996 ontwikkelgelatinezilverdruk 24,3 x 24,7 cm ` " Herkomst: Feriy André de la Porte, Amsterdam.aug -`.._-.- ` _,.- ff `( '\ QQ g. _- Q 1(. Varanasi (Benares), l11dia 1996 ontwikkelgelatinezil\'erdruk 30,5 x 30.1 cm Herkomst: Feriy André de la Porte, Amsterdam 32 (leschiedenis Nederlandse Fotografie, 11o\'e1nber 1999

19 4 - `_,-- `~~. _ \4_ 'Ola -.n in. -"" _.'" Q _ \_ Afbeeldingen Ferry André de la Porte h 11. Wasplaats aan de *~ - ` -~ ` «. ' ` V _ - `.-. oever van de Yamunarivier, Agra, India ` «' -ff-. _ 35 " _ í', * -Q --~- *- ' "y ' ; ' Q,... - n _. \ `.. v-i.~ ~ ` v n _ - _-. ' ` - ' 'f* 5' " Ã* \f _ I f v, M-_ _ v~ s`._ :\ - 1.'./' 71% _y.";. of "7*.,.;. ø 'ft' ~ ` - 5. *af \` ` b.' ` _; V, - -:..` Y _ 1 *' ~ 1 \\ _ -.,Z~_ ~.,Q çv i , n ~ 'c \«~ `< --.~~.T_~.. `-"~ "`ï _-ï- * '*.,` \. ` f v - ". _ ` pv ' i ',\...^.\ <Q \ \ ' _ '»-_ 4 ~ tog '\_ -. :_.,. _ N \ ' ~.,.,_,~ 12. Antwerpen, België 1978 ontwikkelgelatinezilverdruk 23,9 x 34,8 cm Herkomst: Ferry André de la Porte Amsterdam ~' f "~±_: f X 4 A._ ontwikkelgelatine- '._,_ - " ' _. `l Ã""«- - -_, - ` i ~ï: `* _`_` ~` `v I 4 V.. `-Ta _.kl zilverdruk - L _ --,..;:_:_â _~ ~~ `-`- «. _ ~_~ v*'..? ; xíš _. _ - ~-~- - _ 71 " \_ ` 24 7 X 24 7 Cm " ` \_ ' ^ ~~`!`.' ~~~`~l.~~\ 9 ` \\ "\` v -f _ "~- _. _ "_-. Herkomst: Ferry _, - ~ '- 3- -, *-~ ~ ` André de la Porte, 4-~ I ~. ~- _.- Amsterdam - ~<-~.-. al "L1 zw! '~ ~.,ve _ - 4

20 Afbeeldingen Ferry André de la Porte i 13. Tuinslang ('Tuyau'), Avignon, Frankrijk 1979 ontwikkelgelatinezilverdruk 35,5 x 24,2 cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdam

21 1 4 Afbeeldingen Ferry André de la Porte 14. Willem van Malsen in zijn atelier aan dejohannes Vermeerstraat, Amsterdam 1987 ontwikkelgelatinezilverdruk 30,5 x 29,9 cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdam _ L 1 P' 1 5. Pieter Engels in zijn atelier aan de, 2de Nassaustraat 8, Amsterdam 1987 ontwikkelgelatinezilverdruk 30,9 x 29,8 cm Herkomst: Ferry André de la Porte, Amsterdam

22 M* «Afbeeldingen Ferry André de la Porte k l' \.n. ;,.., '\ HAL 1 him-' *ï" Wf '!*'!'t, H.W '/ *" *R 1/4', É 'I 'fl/la ' f, W; 16.. \r1n;md< op de Kunstrai,.~\n1sl<-rdzun 1987 < ntwikk<'lgclz1li11<*lil\'<* '<l ul< ;< _;, x 29,9 cm ll<-rk< 1nst: l~`<-113'. \nd1'(- de la Purlc,.~\ 11stc '<la (åcsfllim-(lcllis f\'c(lm'l;\ 1(ls<~ l~`< l< g ';1l`1<'. n< \'<- n c " 1999

23 ` \ we 3». = '._ `.' < - 'Uur -. " ',.` ä?,z-_., `9\~ Afbeeldingen Ferry André de la Porte l, ov., \ - uw ' - f. -, "' -vwb' '. 1. T --. ' g - 5- Q H Q b 4 _` øv.i. ~ ;_ 4. -,_ -_ 'Un  u. ", "ø-_, d >. 1 U Q ' ; ' 4 'T,- ~' _ ` " w. ' ^. rw - p- '_ ~. «ål" 2.. á Q n J "' nt* '.'., «'. ~ ` ^-» J-er _ ~- ø.. J I 4 _. ~ É" - _ ~ 4*. _ 3... _. An f ~l Q.fo ` " ` In. _' ' _,. _ - í L" GQ -Q '» *Qui ~.,f gn in 4. à,/- 'hu - 1 en N.. ha' _.. 4~ < X r - - _ :- MF 1' au._.n \ ï Zit ' ~ -\ ~..' c- f " '._, 'T572 `.-, «. _ 1.,- I. 'fuø «5? ` ' _ 4. ' `,*_, '»' *. ~/. 4' "; Q 'l~ _ 5 - ` - *a '. «.;' / \.._, _, ' ` \. \. É \M ' k Jr V \ 4". t' \Q3, ` i- 1 i " V.._ `:.~.\.. -'- ïf` 17. F< ' 11<~ \I<-rn, Spulljc 1981 unl\\'ikk<-lgclulim*zil\'c `(l 11k 30,8 x ~;<,< cm \ ll<~rk< nst: F<' 'r\'.~\n(lr(' dc lu Porte,, \n1st<'r(l;n11,~. (`-escl\i<*(lm\is.\`<*(l<~ `l;1 1(lsc l~`< \«gr;1<'. l\< \'<- nh<'r lggg

24 Lijst van gebruikte a<ortingen AAFV ABFN AFV AFVR AFVU AFVZ AHM AJC AKI AKU Arfots BBK BFN BKVK BNAFV BUMA Burafo CAPI CPN CPNB CRM DOOD ENIAFV ENSIE FRAC GENECO GKf HAL HBS HFK ICC IRH MTS NAFV NCFK NFK NFPV NKS NOF NRM NSM NVF Particam PBC PGEM RKS SBK TH VAF VANK VVVC WVC ZAFV Amsterdamsche Amateur Fotografen Vereeniging Algemene Bond van Nederlandse Fotohandelaren Amateur Fotografen Vereniging Amateur Fotografen Vereniging Rotterdam Amateur Fotografen Vereniging Utrecht Amateur Fotografen Vereniging Zwolle Amsterdams Historisch Museum Arbeiders jeugd Centrale Akademie voor Kunst en Industrie Arnhemse Kunstzijde Unie Vereeniging arbeiders fotografen Bond Beeldende Kunstenaars Beroeps Fotografen Nederland Bond van Kunstenaars ter Verdediging van Kulturele Rechten Bond van Nederlandse Amateur Fotografen Verenigingen Vereniging Het Bureau Muziekauteursrecht Bureau Auteursrechten Fotografen (Stichting tot bescherming en verdediging van foto-auteursrechten) C.A.P. Ivens Communistische Partij Nederland Commissie Propaganda Nederlands Boek Cultuur Recreatie en Maatschappelijk werk De Olympiade Onder Dictatuur Eerste Nederlandsch-Indische Amateur Fotografen Vereniging Eerste Nederlandse systematisch ingerichte encyclopedie Fonds Régional d'art Contemporain Genootschap van Nederlandsche Componisten Gebonden Kunsten Federatie fotografen Holland-Amerika Lijn Hogere Burger School Haagse Fotokring Internationaal Cultureel Centrum Intemationale Roode Hulp Middelbare Technische School Nederlandse Amateur Fotografen Vereniging Nederlandsche Club voor Fotokunst Nederlandse Fotografen (Kunst) Kring Nederlandsche Fotografen Patroons Vereeniging Nederlandse Kunst Stichting (Interdepartementale Stichting) Nederlandse Onderwijsfilm Nederlandsche Rotogravure Maatschappij Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten Partisanencamera PersoonsBewijzenCentrale Provinciale Geldersche Elektriciteits Maatschappij Rotterdamse Kunst Stichting Stichting Beeldende Kunst Technische Hogeschool Vereeniging Arbeiders Fotografen Nederlandsche Vereeniging voor Ambachts- en Nijverheidskunst Vereeniging Voor Volks Cultuur Welzijn Volksgezondheid en Cultuur Zwolse Amateur Fotografen Vereniging 10 Geschiedenis Nederlandse fotograe