RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK CBS 'KLIM OP'

Transcriptie

1 RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK CBS 'KLIM OP' School : CBS 'Klim Op' Plaats : Leerdam BRIN-nummer : 11FL Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 17 oktober 2006 Datum vaststelling : 21 november 2006

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL OORDEEL OVER DE I NDICATOREN VERVOLG VAN HET TOEZICHT Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober

4

5 1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 17 oktober 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs CBS 'Klim Op' in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs; De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht; De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan hiervoor de volgende documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben: Verslag van de interviewsessies op CBS'Klim Op' - Leerdam; Plan van Aanpak 'Klim Op'; Werken in de klas met het GIP-model; Uitvoeringsplan de 'Klim Op' te Leerdam, schooljaar 2004/2005; 'Klim Op'; De aanpak in het cursusjaar 2005/2006; Evaluatie uitvoeringsplan de 'Klim Op' te Leerdam, schooljaar 2005/2006; Oudertevredenheidsonderzoek van de 'Klim Op', november De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober

6 onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. In het gesprek met de directie is tevens de invulling van het eerstvolgende periodiek kwaliteitsonderzoek voorbereid. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober

7 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL CBS 'Klim Op' is een van de zes basischolen onder het bevoegd gezag van de Stichting LOGOS. Deze stichting bestuurt daarnaast een school voor speciaal basisonderwijs, een praktijkschool en een school voor speciaal onderwijs. Alle scholen zijn gevestigd in Gorinchem en Leerdam. De 'Klim Op' is gevestigd in een buitenwijk van Leerdam en wordt bezocht door ongeveer 210 leerlingen. Ongeveer een derde van de leerlingen is afkomstig uit gezinnen met laagopgeleide ouders; 17 procent van de leerlingen is van allochtone afkomst. Hoewel het aantal leerlingen met een extra formatiegewicht terugloopt, is er volgens de directie sprake van - vooral in sociaal-emotioneel opzicht - toenemende problematiek. Er is een duidelijke samenhang met de gezinsomstandigheden: steeds meer leerlingen worden geconfronteerd met echtscheiding. In groep 6 en 7 komt een kwart respectievelijk een derde van de leerlingen uit een éénoudergezin. Daarnaast is merkbaar dat ouders steeds minder gelegenheid hebben om hun kinderen thuis te helpen bij hun werk voor school. De school geeft dat als verklaring voor de enigszins teruggelopen leerresultaten. In positieve zin merkt de directie op dat de afgelopen jaren binnen de school een hecht team is ontstaan. Er is meer en meer sprake van een gedeelde visie op het onderwijs en van een professionele open houding. Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober

8

9 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. CBS 'Klim Op' Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Toelichting: Het team van CBS 'Klim Op' heeft de afgelopen jaren hard gewerkt aan de schoolontwikkeling. Mede naar aanleiding van het inspectieonderzoek in 2003 is de school in 2004 een traject ingegaan waarin onder begeleiding van de schooladviesdienst is gewerkt aan een eenduidige visie op onderwijs. Bij de aanvang van dat traject is nagegaan welke opvattingen er waren binnen het team. Op grond daarvan zijn de belangrijkste prioriteiten voor de schoolontwikkeling vastgesteld. In de daaropvolgende jaren is geïnvesteerd in teamscholing gericht op een meer adaptieve werkwijze, met veel aandacht voor de instructievaardigheden van leraren en voor het zelfstandig werken door de leerlingen. De prioriteiten zijn uitgewerkt in jaarplannen, die van jaar tot jaar zijn geëvalueerd. In het grotere verband van de Stichting LOGOS zijn in dezelfde periode initiatieven ontplooid om op alle scholen te komen tot het werken met zelfevaluatie-instrumenten om te komen tot een meer eenduidige benadering van de kwaliteiteitszorg. Deze aanpak wordt ook op basisschool 'Klim Op' geïmplementeerd. Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober

10 De inspectie concludeert dat de kwaliteitszorg op CBS 'Klim Op' geleidelijk aan gestalte krijgt. De school heeft voldoende inzicht in de specifieke onderwijsbehoeften van de leerlingenpopulatie en past het onderwijs daar ook op aan. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de stappen die de school zet om het taalonderwijs in de onderbouw te versterken en de voornemens om in het lopende schooljaar te investeren in het aanbod voor de sociaal-emotionele ontwikkeling en de ontwikkeling van leergebiedoverstijgende vaardigheden en houdingen. De afgelopen jaren heeft de school gericht ingezet op kwaliteitsverbetering. Het team is daarbij stevig ondersteund door de schoolbegeleidingsdienst. De aanpak heeft geleid tot keuzes en afspraken rond het gedifferentieerd gebruik van het leerstofaanbod (BHV-model: basisstof, herhalingsstof, verrijkingsstof) en effectieve instructie en zelfstandig werken. Leerkrachten zijn in aansluiting op deze ontwikkelingen uitgedaagd om door middel van persoonlijke ontwikkelingsplannen te werken aan hun professionele competenties. Gedurende het traject was er tevens aandacht voor de wijze waarop nieuwe vaardigheden in de praktijk werden gebracht. De inspectie wijst de school erop dat de aandacht voor de effecten van verbeteractiviteiten en voor de ont wikkeling van de opbrengsten nog onvoldoende is. De school beziet de resultaten van leerlingen momenteel nog primair in het licht van de (individuele) leerlingenzorg. Er is geen praktijk ontwikkeld om de resultaten per groep of op schoolniveau te evalueren aan de hand van vooraf vastgestelde doelstellingen. In de toekomst is extra aandacht gewenst voor het ontwikkelen van eenduidige kwaliteitsstandaarden voor de verschillende aspecten van onderwijs en leren. De aanpak die nu ontwikkeld wordt, stelt de school in principe in staat op basis van informatie over de opvattingen van leraren, maar ook ouders en leerlingen, prioriteiten voor de schoolontwikkeling vast te stellen. Als daar vervolgens verbeteractiviteiten aan worden gekoppeld is het van belang deze te verbinden aan meetbare of waarneembare effecten voor leerlingen, leraren of de school als geheel. Op die wijze kan de school bij de evaluatie ook vaststellen in hoeverre de uitgevoerde activiteiten bijdragen aan het gewenste resultaat. De wijze waarop de school zich verantwoordt voor de gerealiseerde kwaliteit is nog beperkt. Van de uitgevoerde actviteiten wordt doorgaans mondeling verslag gedaan aan de bestuursmanager. Tussentijdse evaluaties worden onvoldoende gebruikt om inzichtelijke rapportages op te stellen. Positief is de inspectie over maatregelen die de school neemt om de veiligheid van leerlingen en leraren te waarborgen. De school werkt met een pestprotocol en stelt wekelijks een schoolregel centraal. Bij wijze van incidentenregistratie is er een 'meld-problemen-map' waarin leraren bijhouden wat er in de klas of op het plein voorvalt. Door middel van leerlingvragenlijsten en de ouderenquête vormt de school zich bovendien een beeld van de feitelijke veiligheidsbeleving van de leerlingen. Aan de kant van de leraren moet een soortgelijke aanpak evenwel nog opgezet worden. Daarnaast is aandacht nodig voor een adequate wijze van optreden bij onverhoopte incidenten. Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober

11 Tenslotte heeft de inspectie de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs voor bevordering van actief burgerschap en sociale cohesie als voldoende beoordeeld. De school toont zich bewust van de opdracht die er ligt om hieraan invulling te geven en heeft oog voor mogelijke risico's die er zijn in de schoolsituatie en de directe omgeving van de school. Wel constateert de inspectie dat de visie op burgerschap en integratie, een planmatige en concrete uitwerking daarvan en de evaluatie van de resultaten op dit terrein nog onvoldoende zijn uitgewerkt. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht Toelichting: Op CBS 'Klim Op' worden de resultaten aan het eind van de basisschoolperiode bepaald met behulp van de Cito-Eindtoets. De inspectie zet de gemiddelde resultaten van de leerlingen af tegen de uitkomsten op scholen met een vergelijkbare populatie. Deze vergelijking wijst uit dat de opbrengsten op het verwachte niveau liggen. In de schooljaren 2004, 2005 en 2006 lag het gemiddelde van de leerlingen op CBS 'Klim Op' wel telkens iets onder het gemiddelde van de referentiegroep. Daarnaast valt op dat in 2006 een relatief grote groep leerlingen is verwezen naar het leerwegondersteunend onderwijs. In het komende periodiek kwaliteitsonderzoek zal de inspectie in het bijzonder nagaan op welke wijze de zorg voor deze categorie leerlingen gestalte krijgt. CBS 'Klim Op' maakt gebruik van verschillende instrumenten om de motivatie en het welbevinden van de leerlingen in kaart te brengen. Deze gegevens worden primair gebruikt om voor individuele leerlingen eventuele knelpunten in de ontwikkeling op te sporen. Er zijn echter op groepsniveau geen gegevens geanalyseerd en de instrumenten die de school inzet zijn ook niet landelijk genormeerd. Om die reden kan de inspectie indicator 12.2 niet beoordelen. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober

12 Toelichting: De inspectie stelt de opbrengsten op tussentijdse momenten in de basisschoolperiode vast aan de hand van de uitslagen op landelijk genormeerde toetsen voor technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. In het schooljaar 2005/2006 waren de resultaten op alle toetsmomenten voldoende. Nadere analyse wijst uit dat de resultaten voor technisch en begrijpend lezen gunstig zijn. Het percentage leerlingen dat op deze toetsen laag scoort, is beperkt. De resultaten voor rekenen en wiskunde zijn minder gunstig. De gemiddelde vaardigheidsscores liggen zowel in groep 4 als in groep 6 nog net boven de ondergrens die de inspectie aanhoudt. Het percentage leerlingen dat laag scoort, is aan de hoge kant. Leerlingen doorlopen de basisschool op CBS 'Klim Op' doorgaans binnen de verwachte periode. De gegevens over zittenblijven in groep 3 tot en met 8 en over het aantal kleuters dat langer dan gebruikelijk in de aanvangsgroepen verblijft, wijzen op een gunstig intern rendement. Wel ligt het percentage verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs met 1,9 procent bijna twee maal zo hoog als verwacht. Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober

13 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO. In het onderzoek zal - vanwege de verbeteractiviteiten die de school op dat terrein heeft ondernomen - een stevig accent liggen op de beoordeling van het didactisch handelen van de leerkrachten. Voorts heeft de school geen specifieke wensen voor verbreding of verdieping van het eerstvolgende PKO. Afspraken over de voorbereiding van het eerstvolgende PKO De school zal nadat een datum voor het PKO is vastgesteld worden uitgenodigd relevante informatie aan de inspectie toe te zenden. Er zijn daarover geen specifieke afspraken gemaakt. Wel heeft de school aangegeven te willen werken aan het ontwikkelen van passende normen voor de evaluatie van de opbrengsten. De school zal bij de voorbereiding van het PKO aangeven hoever men daarmee is gevorderd, zodat deze indicator eventueel kan worden herbeoordeeld. De informatie die de school inzendt zal voorafgaand aan het onderzoek worden geanalyseerd en bij het onderzoek worden betrokken. Rapport jaarlijks onderzoek CBS 'Klim Op' - 17 oktober