de Dukenburger En verder: Geschiedenis van de Teersdijk Wethouder Floris Tas Biodiversiteit in vijvers De Verwondering

Transcriptie

1 de Dukenburger Info-magazine voor Dukenburg 4 e jaargang nr. 1 - februari 2011 Geschiedenis van de Teersdijk En verder: Wethouder Floris Tas Biodiversiteit in vijvers De Verwondering Tolhuis-Teersdijk Zwanenveld Lankforst Meijhorst Aldenhof Malvert Weezenhof De Zevensprong

2 Colofon De Dukenburger is een onafhankelijk blad voor het stadsdeel Dukenburg. Het verschijnt negen keer per jaar. Het blad wordt gratis verspreid. De Dukenburger is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Nijmegen en de werkgroep Communicatie van De Zevensprong Adres Meijhorst 70-39, kamer EP Nijmegen Telefoon: Internet: Redactie René van Berlo (hoofdredacteur) Janwillem Koten Bart Matthijssen Hette Morriën Theo Vermeer Foto s Ron Disveld ( Laura Derkse ( Bart Noordijk Wil Rengers en anderen (zie bij de artikelen) Cartoons Erik Treffers Vormgeving René van Berlo Peter van den Braak Contactpersonen Tolhuis-Teersdijk: Jacqueline Veltmeijer Zwanenveld: René van Berlo Lankforst: Jos van Broekhoven Meijhorst: José Sol Aldenhof: Janwillem Koten a.i. Malvert: Janwillem Koten a.i. Weezenhof: Gaby Petermann De Zevensprong: Hans Veltmeijer Zakelijk manager Peter van den Braak Drukwerk Senefelder Misset Doetinchem Oplage stuks Bezorging Op alle adressen in Dukenburg met uitzondering van de adressen met een NEE-NEE-sticker door Tip Top Verspreidingen bv. Klachten over bezorging: telefoon (0485) of wil@tiptopbv.nl. Het blad is gratis verkrijgbaar bij Bibliotheek Zwanenveld, Informatheek Meijhorst, Hubo Malvert en Foto Centrum Schutter Weezenhof Volgend nummer Verschijnt op woensdag 9 maart 2011 Foto voorpagina De Teersdijk in Zwanenveld in december 2010 (Foto: Ron Disveld) 2 C O M M E N T A A R Waarom is er geen arbeidsbureau in Dukenburg? Wie over de Hatertse brug stadwaarts gaat, ziet aan de rechterkant nabij de stoplichten het nieuwe arbeidsbureau waar voorheen een bekende kapperszaak was gevestigd. De gemeente poogt daarmee de arbeidsbemiddeling en de eventuele aanvraag van een uitkering dicht bij de burgers te brengen. Dat is een goed idee. Voor veel mensen is de binnenstad te ver weg om intensieve begeleiding mogelijk te maken. Al geruime tijd denk ik dat het Hatertse model ook in Dukenburg goed op zijn plaats zou zijn, wellicht nog noodzakelijker dan in Hatert. Dukenburg heeft een hoge werkeloosheid die ten dele kan worden verklaard door de opbouw van de bevolking. Er zijn relatief veel een-ouder gezinnen, mensen die een taalachterstand hebben en veel senioren die geen nascholing kregen. Het zijn vaak mensen die gedwongen aan de onderkant van de samenleving moeten leven. Ze komen eenvoudig niet meer aan de bak, hoewel ze dolgraag zouden willen werken. Welnu, werk genoeg in Dukenburg zou ik zeggen, vooral voor passende arbeidsbemiddeling voor mensen met een achterstand. Belangrijk voordeel voor een arbeidsbureau in ons stadsdeel zou ook zijn dat men de hulp kan inroepen van Het Inter-lokaal. Deze instelling richt zich eveneens op kansarmen met een achterstand. Verder kan Het Inter-lokaal behulpzaam zijn bij multiculturele problemen bij werkzoekenden. Het begeleiden van moeilijk plaatsbare mensen in de arbeidsmarkt is tijdrovend en moeilijk. Van de bemiddelaar RTV Nijmegen1, de lokale publieke omroep van Nijmegen, is ook digitaal te ontvangen via de mediabox van UPC. Nijmegen1 zit op kanaal 31. Radiofrequenties zijn FM, FM in Dukenburg en Lindenholt, 93.1 op de UPCkabel en via de website De Dukenburger werkt samen met RTV Nijmegen1. In de normale uitzendingen is vaak aandacht voor gebeurtenissen in ons stadsdeel. Dagelijks is er een tekstpagina op tv met nieuws uit Dukenburg. wordt verwacht dat hij/zij de kennis en kunde van de werkzoekende goed kan inschatten om met succes betrokkene in een passende functie te loodsen. Het vergt een zorgvuldige afweging van beroepseisen en vaardigheden van de werkzoekenden. Wijkcentrum In Wijkcentrum Dukenburg zit een bemiddelingsbureau van de gemeente dat zich vooral richt op moeilijk bemiddelbare werkzoekenden. Achter het schildje Dukenburg aan het werk moet men met zeer eenvoudige middelen wonderen doen. Het is verbazingwekkend dat men daarin nog slaagt ook. Maar deze ondersteuning is marginaal als je de problemen van de wijk kent. De mensen die op dit kantoor moeten eggen en ploegen verdienen beter. Breder aanpakken Wil Dukenburg aan het werk komen, dan zullen deze zaken breder moeten worden aangepakt, zeker in de huidige crisistijd. Eventueel zou men hier een dependance van het UWV Werkbedrijf kunnen inrichten in samenhang met andere zaken, zoals schuld-hulpverlening en bijstandvoorzieningen. Dat zou geen luxe in deze tijd zijn en effectiever kunnen werken dan een bureau op afstand. Begeleiding vergt veelvuldige, vaak korte contacten. Hulp moet dan nabij zijn. Een goede buur werkt beter dan een verre vriend. Dat geldt ook voor de arbeidsbemiddeling. Tekst: Janwillem Koten OPMERKELIJK Je wandelt in Dukenburg, door een van de mooie groengebieden. En wat kom je dan tegen? Dit, een broek in een boom. Logisch toch? (Foto: Ron Disveld)

3 In dit nummer: Geschiedenis van de Teersdijk NIEUWS UIT DE WIJKEN Dukenburg algemeen 18 De Teersdijk in Zwanenveld en Tolhuis is eeuwenlang de hoofdweg geweest tussen Nijmegen en Grave/Den Bosch. Het is zeker dat de Teersdijk al in de middeleeuwen werd gebruikt, misschien al in de Romeinse tijd. Geschiedenis en anekdotes op Marcel Janssen van Jc Staddijk over jongeren 4 Tolhuis-Teersdijk Zwanenveld Lankforst Laatst vroeg Marcel Janssen, directeur van Jc Staddijk, aan een jongen; Wat ben jij? Ik ben een rapper, antwoordde de jongen. Ben je dan geen Nijmegenaar of een Antilliaan? vroeg Janssen hem. Nee, zei hij, ik ben hiphop. 6 Meijhorst Aldenhof Wethouder Floris Tas Bewoners die met hem te maken hebben, roemen hem: Floris Tas, de wethouder van Zorg & Welzijn en Sport. Wat drijft deze man? Je moet laten zien dat mensen de moeite waard zijn. 10 Malvert Weezenhof De Zevensprong Biodiversiteit in het Grand Canal De vijvers, kanaaltjes en sloten in Dukenburg zitten vol leven. Vooral in het Grand Canal tussen Meijhorst en Tolhuis krioelt het. Dat blijkt uit een studie van Kim Vermonden. Een verslag staat op bladzijde De Verwondering De Verwondering is een koffiehuis met een hart! in het stadscentrum. Riet Lenaerts uit 7 Weezenhof en Wim Janssen uit Lindenholt zijn er vrijwilliger: Het voelt doorlopend als een wonder dat wij dak- en thuislozen weten te bereiken en begeleiden. 9 En verder: Column Martien de Goeij 8 Vier vragen aan Erika van Beem 8 Biljarten in Dukenburg 12 Statenverkiezingen op 2 maart 13 Column Qader Shafiq 13 Column Joska van der Meer 14 Mijn paleis: Kees Jacobs 14 Sportpagina: klimhal Nijmegen 15 Fotopagina: sneeuw in Dukenburg 16 Oude tekst van de Teersdijk 17 Boom van de maand 17 Kunst en cultuur: ontcijferen 18 Politie: jaarwisseling Bahá í: Meditatief Moment 34 Minder regels, meer gemak! 34 Nieuw winkelcentrum in Meijhorst 35 Voortgang groenaanpakplan 36 Agenda 38 Tandem: jongerenwerk in Bomen Lankforst aangepakt 39 Belangrijke nummers 39 Babbels en krabbels 40 3

4 Geschiedenis en anekdotes van de Teersdijk Een kaart uit De Teersdijk loopt van Graeff aan de bovenkant naar Nimmegen aan de onderzijde van de kaart. De Teersdijk in Zwanenveld en Tolhuis is eeuwenlang de hoofdweg geweest tussen Nijmegen en Grave/Den Bosch. Zo belangrijk, dat in Tolhuis nog het tolhuisje is te vinden. Het is zeker dat de Teersdijk al in de middeleeuwen werd gebruikt. Er zijn aanwijzingen dat de weg in de Romeinse tijd reeds bestond. De Teersdijk is nu een bochtig, met oude bomen omzoomd pad op een lage dijk, dat verschillende malen door wegen wordt doorsne- 4 De Teersdijk in de literatuur Mariken van Nieumeghen was afkomstig uit een dorp in de buurt van Nijmegen. Deskundigen zijn tot de conclusie gekomen dat het gaat om Balgoy. Dit betekent dat zij haar reis naar Nijmegen, waar ze bij haar tante wilde gaan logeren, heeft gemaakt over de Teersdijk. Ook de reis naar Den Bosch en Antwerpen leidde over de Teersdijk, evenals haar terugkomst naar Nijmegen zeven jaar later. De Teersdijk komt ook voor in een dagboek van de schrijver Jacob van Lennep. Hij maakte in zijn studententijd samen met zijn vriend Dirk van Hogendorp een reis door Nederland. Op vrijdag 8 augustus 1823 ging hij van Nijmegen naar Den Bosch: Nu reden wij al hotsend, botsend en stapvoets door het zand verder langs een weg die niet onaardig was. Onze gesprekken waren erg onderhoudend en het weer gunstiger dan wij gedacht hadden. Toen, na een uur gereden te hebben, zeiden wij het heerlijke Gelderland vaarwel en trokken Noord- Brabant in. Een kaart uit Het Maas-Waalkanaal is nog niet gegraven. De Teersdijk is zichtbaar van linksonder naar rechtsboven, min of meer parallel aan de spoorlijn. den. Deze dijk vormt van oudsher de grens tussen Neerbosch aan de noordzijde en Hatert aan de zuidzijde. Het pad begint vlakbij het Maas-Waalkanaal en slingert in westelijke richting door Zwanenveld en langs Tolhuis. Het eindigt in de 78 e straat van die wijk, maar duikt iets verderop weer op als zijstraat van de Streekweg langs boerderij de Hippe Kip. De Teersdijk loopt dood tegen het talud van de snelweg A73. Aan de Wijchense kant gaat hij weer verder. Daar heet hij Oude Teersdijk. Waarschijnlijk bestond de Teersdijk al in de Romeinse tijd. Het is zeker dat in de Romeinse tijd in Hatert bewoning is geweest. Hatert had toen al een verbinding met de Teersdijk. Het gebied rond de Teersdijk bestond van oorsprong voornamelijk uit woeste heidegronden en nat broekland. Het was praktisch onbewoond. Vanaf de dertiende eeuw werden kleine delen ontgonnen ten behoeve van adellijke landgoederen. In de veertiende eeuw begon Langs de Teersdijk staan nog meerdere boerderijen. Rechts is de spoorlijn zichtbaar.

5 Het Vaderland donderdag 15 mei 1924 DE DUBBELE MOORD TE WYCHEN. Trui Willems had van Munster herkend. Wat de v. d. Broeks vertellen. Aanwijzingen tegen v. Munster. Een luchtfoto uit Zwanenveld is nog niet bebouwd. De Teersdijk staat links op de foto, van boven naar beneden. Ook de Oude Dukenburgseweg en de laan met de eiken langs de Geologenstrook zijn goed herkenbaar. Deze laan heet nu Geologenlaantje. men ten zuiden en ten westen van Nijmegen met ontginningen op grotere schaal. Op de heidevelden en in de broeklanden groeiden kleine buurtschappen. Duckenburg Kasteel Duckenburg, gelegen ten zuiden van de Teersdijk, wordt voor het eerst in 1379 genoemd. In 1568 barstte de Tachtigjarige Oorlog uit met Spanje. In 1585 was Nijmegen in Spaanse handen. Hun troepen deden een uitval naar de burcht De Duckenburg, waar het garnizoen van de republiek gelegerd was. De Staatsen werden verslagen en het kasteel in brand gestoken. In november 1794 belegerden de Fransen Nijmegen. Ze sloegen hun kwartier op bij De Duckenburg. De soldaten vernielden de bossen voor warmte- en kookdoeleinden. Al deze troepen maakten voor hun verplaatsingen gebruik van de Teersdijk. In het begin van de negentiende eeuw kreeg de Teersdijk toen Graafsche Straat geheten verharding, waarmee de functie als hoofdverkeersweg werd bevestigd. Deze verharding bestond uit grind. In 1836 verscheen het tolhuis dat er nog steeds staat. Ruim negentig jaar later verloor de Teersdijk zijn belangrijke functie door de aanleg van een nieuwe rijksweg. Tekst: Jacqueline Veltmeijer en René van Berlo Foto s: Regionaal Archief Nijmegen Boerderij t Hert Boerderij t Hert is een van de twee resterende oude gebouwen aan de Teersdijk. Het andere is het tolhuisje in Tolhuis. t Hert ligt in Zwanenveld. Het werd in 1802 als pachtboerderij gebouwd in opdracht van de heer van Dukenburg. Op de gevelsteen is naast het bouwjaar door middel van de afbeelding van een hert ook de naam van de boerderij aangeduid. In de schouw van de boerderij bevindt zich een gietijzeren haardplaat met het wapen van de heer van Dukenburg. Vermoedelijk stamt deze haardplaat uit de zeventiende eeuw, dus uit het oude kasteel. Het pand is een gemeentelijk monument met nog originele restanten, zoals de bedstee en een haardplaat. t Hert wordt nu bewoond door de kunstenaar Ted Felen. Het gerucht, dat ook van Munster bekend zou hebben aan den dubbelen moord te Wychen te hebben deelgenomen, is onjuist. Omtrent de verklaringen van Kees van den Broek over den moord vernemen wij nog het volgende: De gebroeders van den B. en van M. hebben den avond voor den moord een aantal kroegen bezocht. Om 11 uur waren zij verwijderd uit een café op Teersdijk. Van M. heeft verklaard dat hij nadien de v. d. B. s heeft verlaten en terug is gegaan naar Loeffen, waar hij onder een waranda had geslapen. Uit getuigenverklaringen bleek echter dat er, althans tot half twee dien nacht, niemand onder de bewuste waranda heeft geslapen. Kees van den Broek verklaart, dat van M. hem op weg naar het café aan den Teersdijk reeds heeft voorgesteld in te breken bij zekeren Schaap. Hij voelde er echter niets voor. Op voorstel van van M. heeft het drietal later ingebroken in een wachthuisje bij den spoorlijn. Van Munster heeft daar voorgesteld naar Woezik te gaan, gaf onderweg te kennen dat er bij Willems wel een duitje zat en haalde Kees over daar in te breken. Piet van den Broek was zwaar beschonken en bleef buiten. Van M. en Kees van den Broek klommen door het kleine raampje ter zijde van de woning naar binnen. Trui Willems heeft v. Munster blijkbaar herkend. Kees van den Broek heeft verklaard dat van Munster tegen hem gezegd heeft: Ze kent me, dus dan moet ze er maar an! Het geld is gevonden in een kist, die zij openbraken. Van Munster heeft nog voorgesteld in de woning een stukje te eten, maar Kees had geen trek. Hij liet aanvankelijk geen woord los, maar Piet, die zich onschuldig voelde, is gaan praten en heeft te verstaan gegeven dat van Munster meer van den moord wist. Al ontkent deze tot nu toe, er zijn tal van ernstige aanwijzingen tegen hem. Behalve de reeds genoemde feiten zijn nog een paar nieuwe punten ontdekt. Op de kleeren van van M. is iets gevonden, dat vermoedelijk gedroogde hersensubstantie is. Ook zijn er sporen van bloed op zijn kleeren gevonden. Bij het lijk van Willems vond men de stok, waarop hij bij het loopen placht te leunen, in drie stukken geslagen. Hierop zijn eenige draadjes gevonden, die sterk overeenkomen met het goed van het pak dat van Munster droeg. Zie ook bladzijde 17. 5

6 Directeur Jc Staddijk Marcel Janssen Volwassenen kijken anders naar jongeren dan de jongeren zelf Laatst vroeg ik aan een jongen; Wat ben jij? Hij keek mij wat verrast aan, vond het kennelijk een vreemde vraag. Voor mij is die vraag niet vreemd want ik stel hem zeer regelmatig aan jongeren. Ik ben een rapper, antwoordde de jongen. Ben je dan geen Nijmegenaar of een Antilliaan? vroeg ik hem. Nee, zei hij, ik ben hiphop. In Jongerencentrum Staddijk werken we dagelijks met jongeren van 16 tot 26 jaar. Het is voor ons belangrijk om te weten en te begrijpen hoe de wereld van jongeren er eigenlijk uitziet. In de praktijk ervaar ik dagelijks dat volwassenen anders naar jongeren kijken dan de jongeren zelf. Volwassenen hebben vaak een andere kijk op de jongerencultuur omdat zij naar jongeren kijken vanuit hun eigen inzicht en ervaring. Zij kijken niet beter of slechter, maar op een andere manier waardoor zij ook andere dingen waarnemen. Overzichtelijk Enkele tientallen jaren geleden was onze omgeving nog overzichtelijk. Een gezin woonde in een dorp of een wijk, de ouders waren thuis of werkten dicht bij huis, de kinderen zaten in de wijk op school en voetbalden bij de plaatselijke voetbalclub. Op basis van hun sociale afkomst, geloof of etniciteit hoorden gezinnen bij een duidelijke groep in de gemeenschap. Je 6 hoorde bij de meiden van de Meijhorst of bij de Marokkaanse jongeren uit Dukenburg. De persoonlijke wereld was ook veel kleiner dan nu. Je bleef vooral in je eigen wijk of stad en had geen of weinig contact met mensen daarbuiten. Deze situatie betekende voor veel mensen een veilige en stabiele omgeving. Gemeenschappen Hoe anders is die omgeving nu. Mensen werken en recreëren door het hele land, de maatschappij wordt steeds meer multicultureel, we hebben voortdurend contact met anderen via de mobiele telefoon of internet en krijgen informatie uit de hele wereld. Al deze nieuwe informatie en ontmoetingen laten nieuwe maatschappelijke groepen ontstaan. Bij jongeren gaat dat veel sneller dan bij ouderen. Zo kan het dus zijn dat de Antilliaanse jongen uit het begin van mijn verhaal zich geen Antilliaan uit de Malvert voelt maar een hiphopper. Dit terwijl zijn ouders nog midden in de Antilliaanse gemeenschap leven. De hiphopscene is een mooi voorbeeld van een jongerengroep die dwars door al die oude vertrouwde maatschappelijke zekerheden heen loopt. Deze nieuwe groepen worden in de Engelse taal communities genoemd. In het Nederlands hebben we daar nog geen goed woord voor, maar het woord gemeenschappen komt het meest in de buurt. Hiphoppers komen uit de hele stad of daarbuiten en hun afkomst is zeer verschil- lend. Ik heb optredens gezien waar jongeren van Turkse, Marokkaanse, Armeense, Antilliaanse en Nederlandse afkomst gezamenlijk een feestje bouwden. Hiphoppers hebben een eigen taal en communiceren via twitter. Waar iemand woont of wat zijn of haar afkomst is, vinden zij totaal onbelangrijk. Zo vormen zij een nieuwe groep in de maatschappij en ontlenen daar hun eigen identiteit aan. Deze nieuwe groepen ontstaan steeds meer, wisselen steeds sneller en zijn ook weer onderling met elkaar verbonden. Voorbeelden hiervan zijn de dancescene, skaters, balfolk, parcours, gamers. Binden Om jongeren te bereiken en aan ons jongerencentrum te binden, richten wij ons daarom ook op deze nieuwe jongerengroepen. Dit maakt het jongerenwerk ingewikkeld maar ook heel interessant. Een aantal jaren geleden deden we het als jongerencentrum goed als we de jongeren uit de wijk of jongeren van een bepaalde afkomst konden bereiken. Dat is nu nog steeds zo. Maar we moeten nu ook op zoek naar die nieuwe communities. Met een louter op de buurt of op de afkomst gerichte benadering redden we het niet meer. En dat is mooi, want dat betekent dat jongeren volop in beweging zijn! Tekst: Marcel Janssen Foto: Ron Disveld

7 Het Grand Canal tussen Meijhorst en Tolhuis. Hier leven veel dieren. (Foto: Ron Disveld) Biodiversiteit in het Grand Canal Vijver tussen Meijhorst en Tolhuis krioelt van het leven De vijvers, kanaaltjes en sloten in Dukenburg zitten vol leven. Dat blijkt uit een studie van Kim Vermonden. Vooral in het Grand Canal krioelt het. Op 1 december 2010 stond in dagblad Trouw een artikel getiteld Stadsvijver krioelt van het leven. Menig Dukenburger zal het gelezen hebben. Wie dat niet deed, kan alsnog proberen de schade in te halen in de bibliotheek of via het_leven.html. Voor onze redactie was het krantenartikel aanleiding om meer van Kim Vermonden (en) over het Meijhorster Grand Canal te weten te komen. Passie voor water Kim Vermonden heeft altijd grote passie gehad voor water en voor wat daarin leeft, bloeit en groeit. Daarop heeft ze haar universitaire opleiding ook speciaal gericht. Toen de vacature vrijkwam voor de studie naar stadswateren, wist ze dat haar droombaan werkelijkheid ging worden. Het Grand Canal was onderdeel van Kims onderzoek, naast ongeveer dertig andere vijvers, kanaaltjes en sloten in Dukenburg/ Lindenholt. Gezien de historische waarde van het Grand Canal vond de gemeente het interessant om te weten wat de ecologische waarde is van deze waterstelsels. Eerder was er al een vegetatie-onderzoek gedaan, waardoor bekend was dat het Grand Canal geschikt was. Nu staat het vast dat er een grote verscheidenheid is aan macrofauna. Denk daarbij aan onooglijk kleine dierlijke levensvormen die als voedsel dienen voor grotere. In de voormalige land- goedvijver komen onder andere de gewone pad, de bruine en de groene kikker voor. Exoten Gevraagd naar de winterse omstandigheden voor onze krokodil en de ijsvogel, plus de paling die naar grond smaakt, antwoordt Kim: Geen idee of de krokodil deze winter zou overleven. Erg hard groeien ze niet, dus komend voorjaar zou je weer kunnen zoeken naar een anderhalf meter lange krokodil. (Of was het toch een boomstam?) Wel komen er steeds meer exoten voor in Nederland, de roodwangschildpad bijvoorbeeld. Die heb ik in het Grand Canal gevonden en dit dier overleeft een strenge winter prima. Er zijn zelfs vermoedens dat ze zich kunnen voortplanten in ons gematigde klimaat. In de buurt van de Geologenstrook en in Lankforst zag Kim de ijsvogel met eigen ogen. De kans dat deze sierlijke vogel ook het Grand Canal bezoekt is dan ook groot. De ijsvogel heeft helder water nodig, merkwaardig genoeg zonder ijs, om zijn voedsel op te kunnen vissen. In harde winters heeft de ijsvogel het wat moeilijker. Kim: Paling is in 2003/2004 wel aangetroffen in een onderzoek door de Grontmij. Ik was helaas niet aanwezig om te kunnen proeven of deze naar grond smaakte... Positieve invloed Het systeem van gescheiden rioolwater- en regenwaterafvoer heeft een positieve invloed op de biodiversiteit. Geen rioolwater betekent dat de grootste vervuilingsbron verdwenen is. Regenwater is relatief schoon. We zien dat op de plaatsen waar geen grote andere bronnen van Ook de ijsvogel komt in Dukenburg voor. Kim Vermonden Kim Vermonden is geboren in Breda en woonde tot haar achttiende in Prinsenbeek. Daarna ging zij naar Wageningen voor de universitaire opleiding Bos- en Natuurbeheer. Twee van haar afstudeervakken brachten haar naar onze universiteit. Hiervoor deed zij ondermeer onderzoek naar hoogvenen in Estland en koraalriffen op Curaçao. Na afloop van haar studie startte Kim haar promotie-onderzoek. Dit onderzoek richtte zich op stadswateren in ondermeer Dukenburg. Na enige tijd ging Kim haar partner achterna naar Denemarken waar ze haar promotie-onderzoek kon afronden. Kleinschalige waterstelsels zoals wij in onze steden kennen, kom je in Denemarken overigens amper tegen, wel veel grote meren, beken en rivieren. Verder lijken de landen wel een beetje op elkaar. vervuiling zijn, de biodiversiteit zich goed kan ontwikkelen. Verdere vergroting van de biodiversiteit hangt af van meerdere factoren, waaronder het vermijden van overmatig voeren van vissen en eenden, hoe goedbedoeld ook. Met minder voedingsstoffen in het water kunnen algen en kroos niet gaan domineren en kan de vegetatie zich goed ontwikkelen. Komen er veel hogere planten voor, dan kunnen veel dieren een plekje vinden om te leven, schuilen en eten. Tekst: Hette Morriën en Kim Vermonden 7

8 Vuurwerk Mag ik beginnen met u de beste wensen voor 2011 over te brengen. Hopelijk een heel fijn en gezond nieuw jaar! Dat werpt de vraag op of u ook zo genoten hebt van het vuurwerk. Nou, ik in ieder geval wel. Vanaf mijn balkon kunnen we over een groot deel van Dukenburg kijken, dus we komen ogen te kort. Het is daarom zo jammer dat er ook nadelen aan dit prachtige schouwspel kleven. Zoals het vuurwerk dat veel te vroeg afgestoken wordt, om nog maar te zwijgen over de bommetjes die onze jeugd gebruikt om de brievenbussen op te blazen en onze huisdieren tot wel 2 uur s nachts de stuipen op het lijf jagen. Zowel TNT als de gemeente worden op hoge kosten gejaagd en het ergste is dat wij dat allemaal zelf moeten betalen via de tarieven en de belastingen. Dan mag ik ook nog constateren dat op 16 januari het afval van dit prachtig schouwspel door heel Dukenburg nog steeds te vinden was op straten en pleinen. Als u zich hier ook in kunt vinden, vraag uw kinderen dan om het afval op te ruimen en probeer ze te overtuigen om volgend jaar wat minder te vernielen. Dat scheelt niet alleen in de portemonnee van de gemeente maar ook in die van uzelf. Martien de Goeij Oud-voorzitter van De Zevensprong (Foto: René van Berlo) 8 Erika van Beem Onduidelijk is of de gesubsidieerde banen voor de wijkservicedienst behouden blijven Erika van Beem woont niet meer in Dukenburg maar werkt er wel. Ze is voorzitter van de Stichting Opbouw Lindenholt Dukenburg. Solid wil de leefbaarheid in de wijken bevorderen en doet dat door sociaalculturele activiteiten voor ouderen en jongeren, de buurtrangers die zwerfvuil opruimen en door de wijkservicedienst. Dukenburg-gevoel Ik heb 25 jaar in de Aldenhof geleefd, in de periode dat de kinderen opgroeiden. We hebben daar heerlijk gewoond in een mooi huurhuis. Vlakbij de Staddijk, een prachtig park! Je kon er eindeloos wandelen en met de fiets naar de Berendonck om te zwemmen. Via de kinderen kreeg je vanzelf contact met andere mensen. Verbondenheid in de buurt is belangrijk: mensen moeten een beetje op elkaar letten. Burenhulp was vroeger heel normaal. Dat voorkomt dat er rare dingen gebeuren. Vanuit Solid horen we regelmatig van ouderen dat ze s avonds de deur niet meer durven open doen, ze voelen zich onveilig. Nu zie je maar al te vaak dat mensen hun stoep niet vegen nadat het heeft gesneeuwd. Veranderen Woningbouwverenigingen wijzen in dezelfde buurt woningen toe aan allemaal mensen met lage inkomens en zonder werk. Die komen dan met zijn allen op een hoopje bij elkaar te wonen. Dat kan een hoop narigheid opleveren. We zouden als Solid graag iets voor de jeugd willen doen. Maar dat is niet meer leuk. Ze zijn jammer genoeg nooit tevreden. Als je iets voor ouderen organiseert, voel je hun waardering wél. Vier vragen over Dukenburg Politiek De aangekondigde bezuinigingen kunnen ons diep raken. Solid zorgt voor de wijkservicedienst, waarvan vooral ouderen gebruik maken. We doen voor hen allerlei klusjes, zoals schilderen en het onderhoud van de tuin. Voor dit werk hebben we acht mensen die vanuit een banenpool bij ons zijn gedetacheerd. Het gaat om gesubsidieerde banen die de gemeente op de schop wil nemen. De wethouder zegt maak je niet druk. Maar de politiek schept geen duidelijkheid, er liggen nog geen concrete plannen. De politiek wil dat gesubsidieerde banen mensen toeleidt naar reguliere banen. Maar dat gaat natuurlijk niet lukken, kijk maar naar de werkloosheid om je heen. Als Solid hopen we nog een aantal van deze banen te behouden, anders valt de bodem weg onder de wijkservicedienst. En misschien ook wel onder heel Solid, omdat deze servicedienst het leeuwendeel van ons werk bepaalt. Over tien jaar Ik weet niet of Solid dan nog bestaat. Als de wijkservicedienst wegvalt, blijft er niet veel meer van over. Eén droom die ik had, is wél uitgekomen! Het speelpark aan de Staddijk is er gekomen. Als het kan, zou ik het nog willen uitbreiden. Met een dierenparkje bijvoorbeeld. Opa s en oma s zouden er met hun kleinkinderen iets moeten kunnen drinken en een frietje eten. Er zou ook een paar leuke dingen moeten komen voor de oudere jeugd, zoals een skatebaan of de mogelijkheid om te kanoën. Tekst: Hans van Gennip Foto: Ron Disveld

9 Wekelijks zwemmen Riet en ik naast elkaar tijdens ons heerlijke uurtje hydrotherapie in sportfondsenbad Meijhorst. Het bezoek van Sinterklaas aan Buurtrangers uit Dukenburg/Lindenholt zorgde voor een gesprekje-in-het-water over vrijwilligerswerk. Wat blijkt: Riet Lenaerts ruimt soms ook zwerfvuil op. Bovendien is zij als vrijwilligster actief bij De Verwondering, in 1993 opgericht als inloophuis voor dak- en thuislozen. Terwijl buurpoes Mormel af en toe binnenstuitert, vertelt Riet in haar eigen gezelligwarme Weezenhofse huiskamer samen met coördinator Wim Janssen en mede namens diens collega Lize (sociaal pedagogisch hulpverlener) meer over Stichting De Verwondering. Riet is docente HBO-V in Ede, sinds een zwaar auto-ongeluk parttime. Toen Wim bij de politie werkte, is hij in Dukenburg gestationeerd geweest. Riet studeerde Theologie op HBO niveau, Wim Godsdienst Pastoraal Werk, in Ede. Deze achtergrond is ook hun band met De Verwondering. De naam van het koffiehuis met een hart! in het stadscentrum loopt uiteraard als een rode draad door ons gesprek. Maar de betekenis van verwondering/verbazing is ook een soort slagader in het bestaan van de stichting. Riet: Het voelt doorlopend De Verwondering Inloophuis voor dak- en thuislozen Wim Janssen als een wonder dat wij dak- en thuislozen weten te bereiken en begeleiden. Wij als gebrekkige vrijwilligers bedenken wat we voor hen kunnen doen en op een gegeven moment hoor je dat het werkt of gewerkt heeft. Het is ook een wonder dat alles draait en dat we geen schulden hebben. Verbazend verder hoe heel verschillende mensen elk met eigen talenten, vaardigheden en achtergronden een hecht vrijwilligersteam kunnen vormen. Wagenwijd open De deur van De Verwondering staat voor inloop niet alleen wagenwijd open voor dak- en thuislozen, maar ook voor passanten, winkelend publiek. Iederéén kan het koffiehuis aan de Eilbrachtstraat 8 bezoeken graag zelfs voor een kopje koffie of een lichte lunch, van dinsdag tot en met zaterdag, openingstijden checken op Het is natuurlijk geen chique uitgaansadres, maar het café-achtige koffiehuis biedt een bijzonder extraatje. Je kunt er anderen ontmoeten die dolgraag willen praten, waardoor je hen leert kennen en waarmee je hen vooral veel plezier verschaft. Even wat persoonlijke aandacht, daar wordt toch iedereen blij van? s Maandags is de deur gesloten omdat dan het hele pand gepoetst wordt door Henny en zijn zus Doortje, altijd met volle toewijding. Op zondagmiddag elke veertien dagen krijgt de doelgroep een smakelijke maaltijd, waarvan ze als muizende katjes genieten. Hoogtepunten vormen Kerstmis en Pasen, waarvoor ROCleerlingen de aankleding verzorgen. Momenteel is er een moslim-meisje van de Praktijkschool als stagiaire in huis. Maatschappelijke stages leveren studiepunten op, maar uiteraard Het voelt doorlopend als een wonder dat wij dak- en thuislozen weten te bereiken en begeleiden. ook waardevolle werk- en levenservaring. Van vrijwilligers wordt wel verwacht dat ze gelovig zijn. De coördinator benadert scholen en studentenverenigingen, terwijl men ook presentaties houdt in bijvoorbeeld bejaardencentra en kerken. Verder wordt gekeken of men iets kan betekenen voor andere doelgroepen, zoals eenzame mensen. Nu gaan vrijwilligers bij hen op huisbezoek. Aan gedetineerden in de Pompekliniek en dames prostituees wordt eveneens aandacht geschonken. Riet Lenaerts Pastoraat Citypastoraat, dat aan mensen met levensvragen hulp biedt, is sinds kort opgestart. Er is een open pastoraal spreekuur of op afspraak. De Verwondering organiseert van tijd tot tijd een gezamenlijk ontbijt voor voorgangers, zodat die elkaar kunnen ontmoeten. De kerkleiders van de Ontmoetingskerk zijn hiervoor ook benaderd. Omdat de gemeente Nijmegen de stichting beschouwt als vrijwilligerswerk pur sang en het enorme belang van het opvangwerk inziet, wordt er subsidie verstrekt. Voor het overige moet men het hebben van giften en/of donateurs. Het koffiehuis kan voordelig gehuurd worden als vergader-/workshopruimte. Op de opmerking van uw verslaggeefster dat het verwonderlijk is dat de stichting nooit is genomineerd voor Vrijwilliger(sorganisatie) van het Jaar wordt door Riet en Wim bescheiden gereageerd: Daar doen we het niet voor. Wij werken vanuit onze christelijke levensvisie en vooral regelrecht vanuit ons hart. Dat geeft al zoveel voldoening! De Verwondering, koffiehuis met een hart, heeft een heldere folder. Telefonisch bereikbaar op (024) , adres: coordinatie@de-verwondering.nl Tekst: Hette Morriën Foto s: Ron Disveld 9

10 Wethouder Floris Tas Je moet laten zien dat mensen de moeite waard zijn Wethouder Floris Tas: Zorg, welzijn, jeugdbeleid en sport moeten onderdeel zijn van de straat, van de wijk. Ik kijk daar heel scherp naar. Bewoners die met hem te maken hebben, roemen hem: Floris Tas, de wethouder van Zorg & Welzijn en Sport. Dat maakt nieuwsgierig. Wat drijft deze man, oorspronkelijk jurist, werkzaam bij de politie, en nu Nijmeegs boegbeeld van GroenLinks? In GroenLinks heb je een groene stroming en een rode stroming. Ik ben een watermeloen: een groene korst met een groot rood hart. Ik ben iemand met bijzondere aandacht voor de kwetsbaren in de samenleving. Als je zelf een gelukkig mens bent, moet je wat voor anderen over hebben. Ik heb een sociale portefeuille, waar ik me echt bij thuis voel. Ik voel me een echte Nijmegenaar. Ik ben jarenlang taxichauffeur geweest. Noem een straat en huisnummer en ik weet het. Keuzes Tas toont zich een bevlogen persoon die met veel overtuiging en passie praat over zijn werk en zijn bijdrage in het gemeentelijk politiek bedrijf: Het vak van wethouder is het maken van keuzes op basis van te weinig informatie. Je kunt je altijd afvragen of je het goed doorgrond hebt. Nijmegen is een stad met een sociale cohesie. Dat staat onder druk. De grote lijn is dat de sociale cohesie blijft. We moeten geen onderklasse krijgen. 10 Het college van B en W bevalt hem: We doen allemaal wat we leuk vinden. We zijn een wat minder politiek college. De meeste politici noemen al snel de naam van hun partij. Wij willen samen wat voor elkaar krijgen. Ik doe het niet voor mezelf. Het is een uitgelezen kans om iets terug te doen voor mijn stad. Wijkgericht werken is de verdienste van de SP. Zorg, welzijn, jeugdbeleid en sport moeten onderdeel zijn van de straat, van de wijk. Ik kijk daar heel scherp naar. Weg met het projectencircus en met de bureaucratie Meiden We moeten af van het woord allochtonen. Het zijn Nederlanders met een andere achtergrond. De meiden met een Turkse of Marokkaanse herkomst doen het over het algemeen hartstikke goed. Ik maak me wel zorgen over de relatie met hun ouders. Ik zie veel dochters die geen contact hebben met hun vader. Daar krijgen de meiden over twintig jaar last van. Je moet verbinding hebben tussen de generaties. Dat is een van de doelen van het jeugdbeleid. Maar de verantwoordelijkheid ligt op de eerste plaats bij het gezin. Spannend Ik heb speciale aandacht voor wijken waarin het spannender is. Ik voel me thuis als ik op een Cruyff Court met de jongeren uit de buurt voetbal. Wat ik mooi vind in een wijk is een markt. Dat kan een bruisend wijkhart zijn. Het is jammer dat sommige wijkmarkten een kwijnend bestaan lijden. Wijk beter kennen Ik zou graag hebben dat welzijnswerkers de mensen in de wijk beter kennen. Ze zouden meer tijd moeten krijgen om zich in te werken. Over indicatiestelling beslissen nu deels mensen die de buurt niet kennen. Als professionals van verschillende instellingen in een wijk samenwerken, hebben ze een half woord nodig. De huidige wijkteams zijn gericht op overlast. In de toekomst zou ik willen dat alle hulpverleners in een wijk met elkaar in een team gaan samenwerken, niet langs elkaar heen. Meijhorst De jongens die in Meijhorst geleerd hebben hoe het moet, hebben de problemen in Hatert opgelost. Als ik zie wat Marcel Janssen op Staddijk voor elkaar heeft gekregen Het gaat nu hartstikke goed in Meijhorst. Wij gaan de regie voeren op de jeugdzorg. Weg met het projectencircus en met de bureaucratie.

11 Floris Tas is in 1961 geboren in Utrecht. Op jonge leeftijd verhuisde hij naar Nijmegen en groeide op in Brakkenstein. Na zijn middelbare schooltijd op het Canisius College studeerde hij Nederlands Recht in Nijmegen. In die jaren leerde hij de stad als taxichauffeur beter kennen en voetbalde hij bij de Nijmeegse Boys. Na zijn studie werkte hij drie jaar bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken in Den Haag. In 1993 keerde hij terug naar Nijmegen, waar hij zeven jaar als hoofd Bestuurlijk Juridische Zaken bij de Politie Gelderland Zuid werkte. In 2000 werd hij docent aan de politieacademie van Apeldoorn. Daarbij vervulde Tas meerdere nevenfuncties. Zo werkte hij jarenlang als rechter-plaatsvervanger in de meervoudige strafkamer te Zutphen en was hij als jurist verbonden aan het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten. In Nijmegen was hij onder meer voorzitter van de klachtencommissie van de Nijmeegse woningbouwcorporaties en plaatsvervangend voorzitter van de klachtencommissie van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis. Sinds april 2010 is hij namens Groen- Links wethouder Zorg & Welzijn en Sport. Waarom gaat het nu goed in Meijhorst? Dat is lastig te zeggen. Maar het zit hem voor zestig, zeventig procent in de mensen: wijkagent Frans van Driel, Jongerencentrum Staddijk en al die anderen. Het zijn de jongeren zelf en de bewoners. Het zit vaak in kleine dingen. Dat de Horizon eraan vast heeft gehouden dat 18-plussers niet in de pannakooi en in het jongerencentrum terecht kunnen is goed. Dat biedt duidelijkheid. De negatieve status is naar een positieve status omgezet. Vaderrol Je moet mensen behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden. Als wethouder heb je een soort vaderrol. De mensen voelen of je het onbaatzuchtig doet. Waar ik het voor doe zijn de jeugd en kwetsbare Nijmegenaren zoals de daklozen. Daar moet je achter, naast of voor gaan staan, afhankelijk van de situatie. Je moet laten zien dat mensen de moeite waard zijn. Het leven van een wethouder is net een rollercoaster. Daar moet je tegen kunnen. Uiteindelijk lig je in je bedje en moet je de gezichten onder ogen kunnen zien waarvoor je het doet. Tekst: René van Berlo en Gerard van Bruggen Foto s: Laura Derkse 11

12 Biljarten in Dukenburg In Dukenburg kunt u op verschillende plaatsen biljarten. Op deze pagina aandacht voor SOOS 82, Biljartvereniging De Orangerie en StAAD. SOOS 82 Biljartclub SOOS 82 is eind december verhuisd vanuit een gebouw van Portaal in Zwanenveld naar wijkcentrum De Turf in Malvert. Wedstrijdbiljarten in wijkcentrum De Grondel bleek niet mogelijk. Samen met Marjo van Ginneken en Peter Schiks van de gemeente is naar een alternatief gezocht. Er is gekozen voor De Turf. Er is parkeergelegenheid. De biljartzaal is gelijkvloers en toegankelijk voor ouderen met een motorische beperking. Er zijn twee officiële biljarten geplaatst. De tafels met geslepen leistenen, waarover het laken is gespannen, moesten zorgvuldig waterpas worden gemaakt. Voor de tafelverwarming is een nieuwe stroomaanvoer geïnstalleerd. Toen de tafels voldoende warm waren, kon montage volgen van de elastische randen. Daarna zijn de biljartlakens op de tafel gespannen. Boven de tafel is een speciale verlichting geplaatst. Twee grote koperen lampenkappen voorkomen dat de speler storend licht in de ogen krijgt. Tijdens de nieuwjaarsreceptie is de nieuwe ruimte officieel ingebiljart door wethouder Turgay Tankir en Erika van Beem van Solid. De gemeente, Solid, Hubo en boekhandel Hurkmans verleenden steun. De wethouder zegde ter plekke nog een afwasmachine toe. Voorzitter Jo van Hees memoreerde in zijn toespraak het fait accompli waar SOOS 82 voor kwam te staan, waardoor zij moest verkassen. De club is bij verschillende instanties te rade gegaan. Uiteindelijk bood de gemeente uitkomst. 12 Voorzitter Jo van Hees van SOOS 82, Erika van Beem van Solid en wethouder Turgay Tankir (vlnr) verrichten de officiele afstoot in De Turf. SOOS 82 is opgericht op 16 september De club is aangesloten bij de Biljart Federatie Wijchen en omstreken. Ze heeft ongeveer driehonderd leden. De vereniging heeft als doel om ouderen van Dukenburg bij elkaar te brengen. Sport verbindt ook senioren. De soos schept daarmee een beter leefklimaat. Om die reden verleent de gemeente sinds 2007 subsidie. Sinds januari 2010 staat de soos ook ingeschreven bij Sportservice Nijmegen, afdeling Aangepast Sporten. Naast gewoon recreatief biljarten, is het ook mogelijk competitie te spelen in verschillende klassen. Elke werkdag bent u van tot uur welkom om kennis te maken. Informatie is verkrijgbaar bij secretaris A. Aalbers, telefoon (024) , en bij voorzitter J. van Hees, telefoon (024) Hun adressen zijn aalbers.adans@gmail.com en jo.cherry@upcmail.nl. Biljartvereniging De Orangerie In De Orangerie in Malvert wordt elke maandag (competitie), dinsdag (competitie) en woensdag (vrij) gebiljart van tot uur. Soms zijn er op vrijdagmiddag clubkampioenschappen. Biljartvereniging De Orangerie. Biljarten StAAD in Wijkcentrum Dukenburg. De club bestaat ongeveer dertig jaar en is aangesloten bij de Biljart Federatie Wijchen en omstreken. Informatie bij J. De Bruijn, telefoon (024) Biljartcursus volgen bij StAAD In Wijkcentrum Dukenburg hebben beginners gelegenheid op donderdag van 9.00 tot uur les te krijgen van Wil Mast. Op vrijdag van 9.00 van uur kunnen gevorderden vrij biljarten onder leiding van Peter Driessen. Van Driessen hoorden we enkele biljartbeginselen. Gespeeld wordt met drie ballen en een keu. De tafel heeft een hoogte van ongeveer 75, een breedte van 105 en een lengte van 210 centimeter. Bij officiële wedstrijden zijn een arbiter, een (elektronisch) scorebord en twee schrijvers aanwezig, die de stand bijhouden. De KNBB is de landelijke organisatie. Hoe hoger de klasse in competitieverband, hoe hoger je moyennescore moet zijn. Per wedstrijd beslist het hoogste aantal caramboles (met jouw speelbal de twee andere ballen raken). Bij StAAD speelt u een partijtje van een half uur. Zodoende krijgt iedereen een kans. U kunt er kennismaken met technieken als effecten, pikeren, masseren et cetera. Bij StAAD wordt enkel libre (niet per se via de banden) gespeeld. Andere speelwijzen zijn bandstoten, driebanden, ankerkader, tien over rood en kunstbiljarten (ballen via een bepaald patroon spelen). Informatie over biljarten bij StAAD is verkrijgbaar via telefoonnummer (024) of kijk op Tekst: Janwillem Koten en Theo Vermeer Foto s: Theo Vermeer

13 Statenverkiezingen op 2 maart Belangrijke graadmeter voor de populariteit van het kabinet Maar weinig mensen weten wat de Provinciale Staten precies zijn. In het kort gezegd zijn Provinciale Staten zoiets als de Tweede Kamer, maar dan voor de provincie. Op woensdag 2 maart zijn de verkiezingen. Omdat de leden van de staten de Eerste Kamer kiezen, zijn deze verkiezingen ook van landelijk belang. De baas van de provincie is de Commissaris van de Koningin. Hij wordt daarbij geholpen door zes bestuurders. Samen heten ze Gedeputeerde Staten. Dat zijn een soort ministers van de provincie. De Provinciale Staten van Gelderland bestaan uit 53 parlementsleden. De staten bemoeien zich met de zorg voor wegen en fietspaden, jeugdzorg, recreatiegebieden, monumentenzorg, ruimtelijke ordening en toezicht op de financiën en bestemmingsplannen van gemeenten. Ze vergaderen gemiddeld eens per maand. Die vergaderingen zijn openbaar: iedereen kan deze bijwonen. Je kunt deze ook online volgen ( clients/gelderland/). Provincie weinig zichtbaar Hoewel het bestuur van de provincie ons allemaal aangaat, hoor en merk je er weinig van. Niet verwonderlijk: de zaken die in de staten spelen, zijn immers weinig spectaculair. De debatten halen zelden de geschreven pers, laat staan de tv. De betekenis van de Provinciale Staten is de laatste jaren wat uitgehold, onder andere door de stadsregio s. Veel provincietaken worden in de Stadsregio Arnhem Nijmegen zelfstandig besloten, zoals het openbaar vervoer en de verdeling van de woningbouw. De Eerste Kamer (Senaat) Het belangrijkste van de Statenverkiezingen is dit jaar niet de vorming van het provinciebestuur, maar veel meer nog het gegeven dat de statenleden de Senaat (Eerste Kamer) kiezen. Ongeveer zeshonderd Nederlandse provinciebestuurders kiezen de 75 senatoren. Oproep om te gaan stemmen Ieder wetsontwerp dat de Tweede Kamer passeert, moet ook door de Eerste Kamer worden goedgekeurd. Omdat het huidige kabinet geen meerderheid in de Eerste Kamer heeft, is de regeerkracht verzwakt. Zou de Eerste Kamer dit keer geen rechtse meerderheid krijgen, dan kan het kabinet snel vallen. Er komen dan wellicht nieuwe Tweede Kamerverkiezingen. Het is dus extra van belang dat mensen op 2 maart naar de stembus gaan. Zij hebben immers de toekomst van het huidige kabinet in de handen. Tekst: Janwillem Koten Laveren Voor iemand die in een bergachtig en woest land geboren is, is het niet makkelijk om het wolkenvolle land van de grote rivieren te leren kennen. De Nederlandse taal is versierd met termen en spreekwoorden die afgeleid zijn van het water. Je kunt ze alleen begrijpen wanneer je er werkelijk mee geconfronteerd wordt. Een paar jaar geleden mocht ik met vrienden een dagje mee zeilen. Een van de spannendste ervaringen in mijn leven. En een nieuw begrip, laveren. Je hebt vaak de wind tegen om vooruit te kunnen varen Stagend voer ik van rechts naar links en omgekeerd. Ik besefte dat ik sinds mijn aarding aan de Nederlandse grond aan het laveren was. Want wil jij als nieuwkomer, opgegroeid in een wij-cultuur, de individu-nederlander van nu leren kennen, dan moet je op zoek gaan naar zijn wortels, zijn voorvaderen. Zo kwam ik ook erachter wat de verzuiling betekende. Als burger van een drooggelegd land ben ik hier verder gegaan om mijn koudwatervrees te overwinnen. Ik vond de overeenkomsten. Laverend, ontdek ik de nieuwe mensen en maakte kennis met de natte nuances van hun watertaal. De meeste migranten zijn niet bekend met zeilen en roeien. Maar de wil om het te proberen is bij velen aanwezig. Het gevoel voor burgerschap in het nieuwe thuisland. Ik vernam van deze nieuwe Dukenburgers bijvoorbeeld dat ze zich ergeren aan de zinloze kaalslag van de wilgen en om die reden ze de van Apelterenweg omzeilen. De vergaderzaal van de Eerste Kamer tijdens het debat over de regeringsverklaring op 7 december (Foto: Rijksvoorlichtingsdienst) Vergaderzaal van Provinciale Staten van Gelderland in het Huis der Provincie te Arnhem. (Foto: Ziko) Ook zij gaan naar de stembus voor de Provinciale Statenverkiezing om de sociale kaalslag als aanslag op de cohesie in de samenleving te bestrijden. Qader Shafiq (Foto: Lilia Volkova) 13

14 Snoeihard Weer of geen weer, snoeihard gingen de bulldozers tekeer. Ze oefenden op de kleine wildgroei. De ondoordringbare jungle voor mijn huis werd een omgeploegde akker. Daarna begon het grote werk aan de Van Apelterenweg. Indrukwekkend dikke stammen: wat kan er in veertig jaar veel groeien! De stapels takken nodigen uit tot een vreugdevuur maar niemand stak het aan. Was het te koud? Te weinig creativiteit om een snoeiharde samenleving om te zetten in een gloedvol kampvuur? De wortels nog stevig in de grond. Zouden ze de bomen met wortel en tak gaan uitroeien? Ik hoop eigenlijk dat ze de wortels laten zitten. Als eerbetoon aan alles wat er in deze wijk is gegroeid en opgegroeid. Binnenkort beginnen de boeren hun omgeploegde akkers in te zaaien. Mijn kinderen willen dat er bij ons gras gezaaid gaat worden om er te kunnen voetballen. Dan gaat het er weer snoeihard aan toe maar blijft het hopelijk tot hun spel beperkt. Opruimen is ruimte maken voor iets nieuws, laat de Wereldwinkel ons bij haar opruiming weten. De gerooide bomen geven weer volop ruimte om iets nieuws te laten ontspruiten. Wat zou het mooi zijn als met het afvoeren van de laatste boom ook de soms snoeiharde omgang met elkaar verdwenen zou zijn. De nieuwe bomen die er komen (toch?) kunnen dan feestelijk geplant worden: de brassband voorop en een bordje bij de eerste boom: geplant in 2011 door Dukenburgse schoolkinderen die hier vrolijk en veilig opgroeien. Mijn paleis Kees Jacobs woont in Tolhuis. Hij is een verwoed verzamelaar. We hebben beelden van boeddhisme, hindoeïsme en katholicisme, zegt Kees. Dertig jaar terug hebben we bij Peters in Batenburg een bidstoel gekocht. Toen is het beginnen te rollen. Telkens is er wat bijgekomen. Het hele huis staat vol, van de woonkamer tot en met het dakterras. Kees spaart niet alleen beelden. Hij heeft ook verzamelingen godslampjes, iconen, koralen, postzegels en dieren van het Duitse merk Steiff. Er zijn ook speciaal gemaakte glas-in-loodramen die bij het geheel passen. Tekst: René van Berlo Foto s: Ron Disveld Joska van der Meer Pastor in de Ontmoetingskerk (Foto: Bart Noordijk) 14

15 Sportpagina Klimcentrum Nijmegen Domineren doet het de skyline rond de Van Rosenburgweg niet, maar met een hoogte van 21 meter is het in zijn genre een echte topper: de klimhal. Op een willekeurige zondag klimt jong en oud tegen de met kleurige nepstenen bezaaide muren omhoog. Marjolein van Haren uit de Aldenhof is kind aan huis. Zes jaar geleden klom ik voor het eerst. Sindsdien ben ik niet meer weg te slaan. Klimmen is verslavend. Tegenwoordig ben ik hier bijna dagelijks te vinden, vertelt Marjolein in het gezellige bargedeelte dat je direct bij binnenkomst betreedt. Ik geef instructie en klim natuurlijk zelf veel. Er zijn ongeveer vijftig vaste klimmers, een hechte club. Na een tijdje afwezigheid voelt het als thuiskomen. Klimmen is populair en bijzonder om eens te proberen. Beginnelingen, gevorderden, bedrijfsuitjes, kinderfeestjes: iedereen is welkom! Op kleur Klimmen kan op verschillende niveaus variërend van 3 (eenvoudig trapsgewijs) tot 8a (heel moeilijk met overhangend plafond). De moeilijkheidsgraad wordt bepaald door de grip die de gekleurde stenen bieden en de afstand tussen de stenen. Behalve beginners, die een regenboogroute mogen kiezen, houden klimmers zich aan een vaste kleur. Een klimcommissie verandert de routes op het muuroppervlak van 1900 vierkante meter bovendien om de zoveel tijd. Dat houdt het uitdagend. Klimmen kan op recreatief en wedstrijdniveau. Marjolein kiest voor het eerste. Ik hou ervan mezelf uit te dagen, maar klim verder voor de lol. Voor wedstrijdklimmers zijn er genoeg mogelijkheden. Bijzonder is de groep ED+, een speciaal groepje jeugdige talenten vanaf 9 jaar, de minimale leeftijd waarop je mag beginnen met klimmen. We hebben zelfs een 16-jarig meisje in de gelederen dat voor het Nederlands team uitkomt. Veiligheid Voor klimmen geldt: veiligheid boven alles. Zekeren is in de klimsport een belangrijk begrip, legt Marjolein uit. Als je klimt ben je via een touw met je partner op de grond de zekeraar verbonden. Je bent dus altijd met z n tweeën. Het touw loopt via een katrol in het plafond en is bij beiden bevestigd aan een speciale klimgordel. Aan die klimgordel hangt ook een zakje met magnesium om de grip op de stenen te versterken. Bij ons kun je het Klimvaardigheidsbewijs halen. Daarmee kun je in iedere hal veilig klimmen. Enthousiast Dat klimmen enthousiast maakt, is duidelijk aan Marjolein te merken. Klimmen is fysiek behoorlijk zwaar. Je wordt er mooi gespierd van. Maar het is zeker ook een kwestie van techniek en tactiek. Soms moet je razendsnel bedenken hoe je een bepaalde pas maakt. Hoe je je lichaam draait en je armen en benen gebruikt. Naast een gespierd lijf is de focus op de route goed voor de geest. De concentratie op het klimmen kan alledaagse spanning verminderen. Verrassend zijn ook de mensen die vooraf aangeven dat ze hoogtevrees hebben en vooral het abseilen eng vinden. Vaak komen ze een stuk hoger dan ze dachten en voelen ze minder angst. Ardennen Bij klimmen denk je natuurlijk ook aan heroïsche expedities op de Mount Everest of de K2. Is dat aan Marjolein besteed? Alpine-klimmen, met ijsbijlen, is van een heel andere orde dan het klimmen hier. Ik hou het voorlopig bij klimmen in de Ardennen of boulderen klimmen zonder touw op minimale hoogte in Fontainebleau. Tekst: Bart Matthijssen Foto s: Ron Disveld De volledige naam van de klimhal is Klim- en Outdoorcentrum Nijmegen. Outdoor wil zeggen: in, op en rond de Berendonck. Na een brand afgelopen zomer is het centrum uit de as herrezen en is het aanbod aan activiteiten vanaf dit voorjaar spectaculair uitgebreid. Naast onder andere mountainbiken, handboogschieten, kajakken en waterfietsen is het mogelijk te waterskiën en te wakeboarden bij het nieuwe waterskicentrum. Meer info over het Klimen Outdoorcentrum en Waterskicentrum is te lezen op en Marjolein van Haren 15

16 R O N D I S V E L D Sneeuw in Dukenburg 16

17 Oude tekst van de Teersdijk Dit keer geen bericht uit Dukenburg maar over de Teersdijk, de eeuwenoude weg van Nijmegen naar Grave. De twee krantenartikelen gaan over hetzelfde voorval. Het Vaderland Zondag 18 april 1937 CAFE TE WYCHEN AFGEBRAND. Gisteravond laat is aan de Woeziksche straat bij den Teersdijk brand ontstaan in het café van den heer F. Kellendonk, gelegen op de grens van Nijmegen en Wychen. De brandweer van Wychen was er met een motorspuit die van Nijmegen met meer materiaal. Daar het gebouw in de gemeente Wychen lag en de burgemeester van die gemeente op het terrein aanwezig, niet de hulp van de Nijmeegsche brandweer inriep, werd slechts met één slang gewerkt. Het perceel met bijgebouw stond om half twaalf in lichte laaie en is geheel uitgebrand. Een regen van vonken werd door den wind weggedreven, ook in de richting van een op korten afstand gelegen boerderijtje op Nijmeegs gebied, zoodat de Nijmeegsche brandweer ter plaatse bleef om zoo noodig te handelen. Ook van den inboedel van het café is veel verloren gegaan. Café De Oude Teersdijk (Foto: Regionaal Archief Nijmegen) Nieuwe Tilburgsche Courant Maandag 19 april 1937 BRANDWEERKLUCHT TE WYCHEN. Spuit in de sloot en slangen lek. En ondertusschen brandde een café geheel af. Zaterdagavond te ruim 10 uur werd brand gealarmeerd in de buurtschap Woezik onder Wijchen. Het bekende café-restaurant De Nieuwe Teersdijk" van den heer F. Kellendonk, stond in vlammen. De brandweren van Wijchen en Nijmegen rukten onmiddellijk uit, doch assistentie van de laatste werd niet noodig geacht. In de eerste plaats moest de brandweer zoeken naar water en toen dit op grooten afstand van de plaats van den brand gevonden was, reed de motorspuit na tegen een boompje gebotst te zijn, van den weg van Nijmegen, die ter plaatse was gebleven en kwam in de sloot terecht. De brandweer omdat door den vonkenregen perceelen op Nijmeegsch gebied groot gevaar liepen, hielp met een takel en na veel moeite was de Wychensche spuit weer op den beganen weg gebracht en kon het blusschingswerk een aanvang nemen. Toen de slangen echter waren uitgelegd en met water gevuld werden, braken de koppelingen, waardoor een deel van het publiek onder groote hilariteit een stortbui te verwerken kreeg. Na geruimen tijd was dit euvel hersteld en kon werkelijk water gegeven worden. Maar toen men op een zeker oogenblik de slangen wilde omleggen, sprong er één lek en werd een ander deel van het publiek op een klaterende fontein onthaald. Eerst tegen middernacht was men het vuur meester. Toen bleek, dat het achterhuis, de schuur en de bovenverdieping van het café bijna geheel door de vlammen waren verwoest. In het café zelve, waar de meubelen waren blijven staan, werd veel waterschade aangericht. De oorzaak van den brand waarvan de schade op eenige duizenden guldens wordt geschat, en die door verzekering wordt gedekt is onbekend. Eenige jaren geleden is aan denzelfden weg De Oude Teersdijk afgebrand. De uitspanning is toen herbouwd op eenigen afstand van den weg Nijmegen Grave. Boom van de maand Dukenburg staat vol met prachtige bomen. Er zijn ook lelijke bomen en zieke bomen. Tussen al die bomen staan exemplaren met een verhaal. Daar gaat het om in deze rubriek: bomen waarover iets te vertellen valt. Wilgen aan de Van Apelterenweg Daar liggen ze dan, de eerste gevelde wilgen aan de Van Apelterenweg. In de week voor kerst is het rooien begonnen. Enkele weken later waren alle circa 160 bomen weg. De Van Apelterenweg is nu een kale vlakte. Maar niet voor lang. Dit voorjaar worden ze vervangen door 155 moeraseiken en honingbomen. De moeraseiken komen in de middenberm, de honingbomen tussen de weg en de fietspaden. Alleen bij Malvert komen geen bomen terug. Hier komt gras met losstaande struiken. De historische eikenlanen bij Aldenhof en Meijhorst zijn gelukkig gebleven. Tekst: René van Berlo. Foto: Ron Disveld 17

18 Dukenburg Ontcijfert Kunst en cultuur Op 17 april is Dukenburg Presenteert weer terug! Op zondag 17 april 2011 vindt het grootse evenement Dukenburg Presenteert weer plaats. Ook deze keer zal Dukenburg Presenteert bestaan uit een informatiemarkt en braderie met diverse optredens. Wilt u meer informatie of heeft u vragen over Dukenburg Presenteert 2011? Neem dan gerust contact met ons op. Wij hopen u allen in 2011 weer te mogen begroeten! Op 1 mei zal Nijmegen Exposeert/Pink Sweater een kunstroute door negen delen van de stad hebben uitgestippeld. Voor Dukenburg zijn beeldend kunstenaars Lieuwke Loth en Merel Holleboom druk bezig om onder de naam Dukenburg Ontcijfert ons stadsdeel flink wakker te schudden. Er gaat heel veel plaatsvinden en 15 duizend pingpongballetjes spelen een belangrijke rol. Let goed op wat er in kranten, huis-aan-huisbladen, via posters/flyers en Nijmegen1 tv over dit project wordt bekend gemaakt. Of op de website: Tekst: Hette Morriën Foto: Bart Noordijk 18 Poolijs In mijn droom zie ik de onmetelijke vlakte van het poolijs. Voel ik de stilte, het totale niets. Het einde en het begin, waar je alleen maar kan zijn. In deze ijzige, velvet witte vlakte, teruggeworpen in mezelf, hier ontkiemde mijn nieuwe ik. Hier leerde ik, ieder moment, ten volle te doorleven. Niet meer om te zien in wrok, maar open staan en mezelf helen, met wat het leven me biedt. Elles van den Hoven (Woordendans) Merel Holleboom en Lieuwke Loth Vrije zaterdag? Atelier De Hamelberg heeft een kunstuitleenadres op Weezenhof (67-46, telefoon ). Het atelier zelf staat in Overasselt. Elke eerste zaterdag van de maand is daar gelegenheid tot vrij beeldhouwen en schilderen onder deskundige begeleiding van tot uur. Op is een duidelijke routebeschrijving te vinden naar het atelier, gelegen in de ruime bocht van de Hamelbergsestraat / Sleeburgsestraat. Tekst: Hette Morriën dukenburgpresenteert@hotmail. com. Postadres: Meijhorst 70-39, 6537 EP Nijmegen. Tekst: Dukenburg Presenteert Als alles duister is Gespreksgroep Rouw Ontmoetingskerk Het verlies van een dierbare is één van de ingrijpendste dingen in een mensenleven. Geen enkel rouwproces is hetzelfde. Ieder verwerkt het verlies op een eigen en unieke manier. Toch kan het prettig zijn om in een groep ervaringen uit te wisselen. In de Ontmoetingskerk start op 2 februari 2011 een gespreksgroep voor iedereen die een dierbare verloren heeft en daarover met anderen wil praten. In de groep worden verschillende werkvormen gehanteerd, zoals het luisteren naar verhalen en naar muziek. Maar vooral is er - voorzover men dat zelf wil - de gelegenheid om het eigen verhaal te vertellen. Na een aantal bijeenkomsten wordt het programma, afhankelijk van de wensen en mogelijkheden van de deelnemers, in overleg verder ingevuld. Bijeenkomsten Data: woensdagmorgen 2, 9, 16, 23 februari, 2, 16, 23 en 30 maart en eventueel 6 april. Tijdstip: van tot uur. Plaats: Ontmoetingskerk, Dukenburg, Meijhorst 70-33, 6537 EP Nijmegen. Kosten: Vrijwillige bijdrage van 15 euro. Informatie voor verdere aanmelding of informatie: Wendy Litjens, (024) of secretariaat van de Ontmoetingskerk, (024) Tekst: Wendy Litjens

19 Jamsessie jongeren in Lindenberg Aldenhof De jongeren jamsessie This is HOW WE JAM! is een bijzonder jongerenproject dat zich speciaal richt op jonge muzikanten. De jongeren kunnen op een vrije manier kennismaken met het samenspelen met andere muzikanten. Iedere stijl is welkom, rock, jazz, hiphop of anders. Tijdens de sessies worden de jongeren begeleid bij het jammen. Bijvoorbeeld door het aangeven van simpele akkoordenschema s en aangeven wie er mag soleren. Daarnaast wordt er naar gestreefd om een gevarieerde bezetting op het podium te krijgen. Door bijvoorbeeld een rockgitarist tussen popmuzikanten te zetten of een rapper met jazzmuzikanten te laten jammen. Gratis workshops vooraf Voordat iedere sessie begint, kunnen jongeren gratis workshops volgen met tips om te jammen. Tijdens deze workshops leren jongeren behalve jammen ook de basistechnieken van versterkers en effectapparatuur, hoe ze in een band kunnen spelen en hoe de Nijmeegse en Nederlandse muziekwereld in elkaar zit. Vrijdag 11 februari Op vrijdag 11 februari 2011 is de eerste avond. Er zijn drie onderdelen uur: Workshop Percussie voor iedereen. Muziek begint altijd met ritme, dus wij ook! In deze workshop ga je met kleine percussieinstrumenten aan de slag. Je speelt samen met anderen basisritmes die je goed bij een jamsessie kunt gebruiken. Meenemen: niets! Maar een beetje ritmegevoel is wel fijn uur: Workshop The Technics of Sound. In deze workshop wordt ingegaan op de basistechnieken van versterkers en effectapparatuur. Het afstellen van je versterker, welke effectapparaten zijn er en hoe krijg je die sound die je hebben wilt uit je instrument? Waar moet je op letten als je een versterker koopt? Ook zangversterkers en microfoontechniek komen aan bod. Daarnaast een inleiding in de soundcheck. Hoe doe je een goede soundcheck en waar moet je allemaal op letten? Na deze workshop heb je de basis in handen om je eigen sound te creëren. Docenten: Ivan Cuijpers en Aram Scholten. Meenemen: je instrument(en) tot uur: Jongeren jamsessie. Speel je een instrument? Maak je graag muziek? Houd je van zingen of rappen? Zit je in een band? Dan is de Jongeren jamsessie This is HOW WE JAM! iets voor jou. Kom ook en speel mee. Meenemen: wij verzorgen de complete backline: drums, toetsen, microfoons en gitaar- en basversterkers. Speel je (bas)gitaar, neem deze dan wel zelf mee. De locatie is De Lindenberg Aldenhof, Aldenhof De toegang is gratis. This is HOW WE JAM! is een initiatief van De Lindenberg en Stichting PAN in samenwerking met New Arts Nijmegen. Tekst: Majied Bahramy Nieuw JongerenCafé in Dukenburg Sinds 3 januari heeft Dukenburg een nieuw JongerenCafé. Jongerencentrum Jc Staddijk aan de Staddijk 41 in Nijmegen opent vijf avonden in de week zijn bruine kroeg voor alle jongeren tussen de 16 en de 26 jaar. Je kunt in het café terecht om iets te drinken, te darten of voor een potje tafelvoetbal. De komende tijd zullen in het café ook activiteiten georganiseerd worden. Hierbij kun je denken aan jamsessies, een hiphopcafé, filmavonden of stand up comedy. Iedere derde woensdagavond van de maand is er al een rock/metal jamsessie. Heb je zelf leuke ideeën voor activiteiten in het café of lijkt het je leuk om achter de bar te staan of muziek te draaien? Neem dan contact op met Jc Staddijk. Info: Openingstijden Zondag: van tot uur. Maandag: van tot uur. Dinsdag: van tot uur. Woensdag: van tot uur. Vrijdag: van tot uur. Zaterdag: concerten en andere activiteiten. Tekst: Marcel Janssen Hans van Gennip (links) aan het werk Hans van Gennip Hans van Gennip heeft de redactie van de Dukenburger verlaten. Gelukkig blijft hij wel beschikbaar voor een incidentele bijdrage aan het blad. Hans heeft een onmisbare bijdrage geleverd aan de Dukenburger. Mede dankzij hem is het blad geworden wat het nu is. De redactie betreurt zijn vertrek, maar heeft begrip voor zijn keuze. Tekst: de redactie Foto: Ron Disveld 19 DUKENBURG

20 TOLHUIS-TEERSDIJK Het raadsel in Tolhuis Wat is het? Waar is het? Waar komt het vandaan? Heeft het een naam? Wanneer ontmoeten wij elkaar? Binnenkort verspreidt het zich in heel Dukenburg. Balletjes? Tekst en foto s: Wijkplatform Tolhuis-Teersdijk 20 Voetbaltraditie in Tolhuis Was op derde kerstdag voetbal een traditie in de 40 er straten van Tolhuis, nu is dit verschoven naar januari. Voetballen op het schoolplein van De Dukendonck aan de 43 e straat doen we alweer zo n twintig jaar. De vriendengroep die destijds begon met jongens wonend in Tolhuis 40 e en 43 e straten en omgeving is ook nu nog steeds een vriendenclub. Momenteel is iedereen uitgewaaierd over heel Nijmegen en omstreken, maar Tolhuus blijft de boys trekken. Twee kerstdagen lang opgeprikt zitten met pak en stropdas was voor deze jongens een beetje te veel van het goede, dus de derde dag: met z n allen naar buiten en lekker voetballen! Deze gezamenlijke voetbaltraditie bestaat gelukkig nog steeds. (Helaas is zitvlees kweken de heren in al de jaren nog niet gelukt.) Buiten Vroeger was het niet altijd voetbal dat de klok sloeg, maar volleybal, ijshockey, basketbal of zelfs ijsvoetbal waren ook zeer geliefde uitlaatkleppen. Weer of geen weer, we waren tenslotte altijd buiten. Vanwege de gevorderde leeftijd zijn de ijsmogelijkheden geen optie meer, want we helen niet zo snel meer. Dus is voetbal de laatste tien jaar overgebleven. Vorig jaar, vanwege ijs op het schoolplein, zijn we uitgeweken naar de voetbalvelden van Oranje Blauw op de Staddijk. De dames deden voor het eerst mee en de ladies stonden onverwacht goed hun mannetje. Dit jaar gaan we proberen een zaal te regelen, maar inmiddels zijn het ijs en de bergen sneeuw weg, dus misschien toch gewoon op het schoolplein? Vroeger was het nooit een probleem om iedereen bij elkaar te krijgen, want we hadden schoolvakanties. Maar met de leeftijden van 18 tot 40 jaar is het nog best een hele klus. Om met zo veel mensen een datum te prikken en tevreden te houden lukt nooit helemaal. De laatste zes jaar gaan we na afloop met een flinke groep gourmetten en gezellig nog wat naborrelen (sterke verhalen zijn ook een vast ingrediënt). Voor sommigen van ons is dit de enige partij voetbal die we nog spelen in het hele jaar, dus drie dagen spierpijn is geen uitzondering. Ik hoop dat deze traditie nog lang mag voortbestaan. Drie dagen afzien of strompelen hebben we er graag voor over. Tekst: Patrick Rietveld Foto: Sieco Hondema Datums Kinderbingo Ook in 2011 worden er door het wijkplatform Tolhuis-Teersdijk in de Open Wijk School in Tolhuis weer bingoavonden voor kinderen van 4 tot 12 jaar gehouden. Tot de zomervakantie zijn de bingoavonden op 25 februari, 18 maart, 22 april, 27 mei en 24 juni. De avonden beginnen om 19 uur en duren tot 21 uur. Tekst: Wijkplatform Tolhuis-Teersdijk