Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Transcriptie

1 T J. Ponsioen mijn.rvo.nl Rijskwaterstaat Programmabureau Ruimte voor de Rivier 2500 CM Den Haag Postbus Rijksdienst voor me ewerker Flora- en Faunawet v n Zanten H chten - (FF/75C/2015/03 13) Definitief besluit inzake Stroomlijn fase 3, perceel 1 en 2, tranche 4 Stroomlijn fase 3, perceel 1 en 2, tranche 4 de volgende stukken: Hierbij ontvangt u in het kader van de Flora- en faunawet ten béhoeve van Geachte heer Ponsioen, Stroomlijn fase 3, perceel 1 en 2, tranche 4 Betreft Definitief besluit inzake Datum 29 januari 2015 Postbus MC UTRECHT > Retouradres Postbus CM Den Haag Pagina 1 van 1 2 Bij lag en FF/75C/2015/03 13 Referentie ffwet rvo.ni F Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

2

3 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland > Retouradres Postbus DE Zwolle Rijksdienst voor LievenseCSO Milieu B.V. D. van Zandvoort Postbus Regulierenring LB BUNNIK mijn.rvo.nl 8004 DE Zwolle T ffwet@rvo.nl Datum 29 januari 2016 Bijlagen Betreft Toekenning ontheffing 1 Ruimtelijke ingrepen Kenmerk FF/75C/20 15/03 13.toek.vv Geachte mevrouw Van Zandvoort, Naar aanleiding van uw verzoek van 16 juli 2015 en de aanvullingen hierop van 11 augustus 2015, 24 augustus 2015, 27 augustus 2015, 2 september 2015 en 21 januari 2016, geregistreerd onder aanvraagnummer , om een ontheffing als bedoeld in artikel 75 van de Flora- en faunawet te krijgen, deel ik u het volgende mee. Ik verleen u ontheffing van de verbodsbepalingen genoemd in artikel 11 van de Flora- en faunawet voor zover dit betreft het verstoren van nesten, holen of andere vaste rust- of verblijfplaatsen van de bever, gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, buizerd en de havik. Procedure Rijkscoördinatierecieling van toepassing De voorbereiding en bekendmaking van de (ontwerp) besluiten voor de uitvoering van het Programma Inhaalslag Stroomlijn worden door de Minister van Infrastructuur en Milieu gecoördineerd. Deze coördinatie vindt plaats op basis van het besluit van de Minister van Infrastructuur en Milieu van 5 maart 2014 tot toepassing van de rijkscoördinatieregeling (Staatscourant 2014, nr. 8335), op grond van artikel 3.35 van de Wet ruimtelijke ordening (wro). Deze coördinatie is van toepassing op besluiten aangeduid in artikel 1, lid 2, van het rij kscoördinatiebesluit. De coördinatie heeft tot gevolg dat op deze besluiten de procedure artikel 3.35 vierde lid Wro van toepassing is. Pagina 1 van 12

4 Rijksdienst voor De ontwerpbesluiten hebben voor eenieder ter inzage gelegen van donderdag 15 oktober 2015 tot en met donderdag 25 november Binnen deze zes weken bestond de mogelijkheid om zienswijzen in te dienen. Er zijn 18 zienswijze 9 ar 2016 ingediend met betrekking tot de voorgenomen maatregelen. De in deze periode ingediende zienswijzen hebben niet geleid tot wijzigingen in de besluiten. Wel is een aantal ambtshalve wijzigingen doorgevoerd. Voor de beantwoording van de zienswijzen en de beschrijving van de ambtshalve wijzigingen wordt verwezen naar de Reactienota Stroomlijn Deelgebied 1 en 2 tranche 4 die met dit definitieve besluit en de overige definitieve besluiten ter inzage is gelegd. De aanvraag De aanvraag heeft betrekking op de realisatie van het project Stroomlijn fase 3, perceel 1 en 2, tranche 4, gelegen in de gemeenten Groesbeek, Maasdriel, s-hertogenbosch, Rijnwaarden, Oss, Wijchen, West Maas en Waal, Druten, Beuningen, Lingewaard, Neder-Betuwe, Neerijnen, Lingewaal, Heusden, Duiven, Zaltbommel en Tiel. Het project betreft het onderhoud van de begroeiing in de uiterwaarden. Het programma Stroomlijn wordt uitgevoerd in drie fasen. In fase 1 en 2 zijn projecten op terreinen van natuurbeherende organisaties en terreinen in eigendom van de Staat uitgevoerd. Fase 3 moet nog worden uitgevoerd en omvat de overige terreinen in de uiterwaarden van de grote rivieren. Het betreft terreinen van particulieren, bedrijven en overheden. Voor de derde fase van Stroomlijn is het rivierengebied opgedeeld in circa acht deelgebieden. De aanvraag ziet toe op de volgende twee deelgebieden: Perceel 1 fase 3, Waal/Merwede (Zaltbommel-Werkendam) en Maas (Mook-Raamsdonksveer), tranche 4. Perceel 2 fase 3, Boven-Rijn, Waal (Lobith tot Zaltbommel) en Pannerdensch Kanaal, tranche 4. De werkzaamheden bestaan uit het verwijderen van bomen en struiken die in de stroombaan van de rivier staan; begroeiing buiten de stroombaan blijft staan. In de toekomst worden de uiterwaarden beheerd zodat de verwijderde begroeiing niet terugkomt. Ontheffing wordt gevraagd van de verbodsbepalingen genoemd in artikel 11 van de Flora- en faunawet voor wat betreft exemplaren van de bever (Castor fiber), gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus), ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusli), buizerd (Buteo buteo) en de havik (Accipiter gen this). Overwegingen Wettelijk kader Beschermde soorten De bever en de gewone dwergvleermuis zijn beschermde inheemse diersoorten als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder a, van de Flora- en faunawet. De bever en de gewone dwergvleermuis zijn tevens opgenomen in bijlage IV van de EU Habitatrichtlijn, dier- en plantensoorten van communautair belang die strikt moeten worden beschermd. De buizerd en de havik zijn beschermde inheemse diersoorten als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder b, van de Flora- en faunawet. Pagina 2 van 12

5 Voor vogels is alleen ontheffing nodig indien het nest valt onder de bescherming van artikel 11 van de Flora- en faunawet. Hieronder zal dit nader worden toegelicht. Rijksdienst voor Datum 29 januari 2016 Verbodsbepalingen Op grond van artikel 11 van de Flora- en faunawet is het verboden om nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van beschermde inheemse diersoorten te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren. Voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen Tot voortpiantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen als bedoeld in artikel 11 van de Flora- en faunawet worden locaties gerekend waarin zich kraamkolonies, paarverblijven, overwinteringsplaatsen en verblijven van groepen mannetjes bevinden, afhankelijk van de soort. Essentiële migratie- en vliegroutes en foerageergebieden die van belang zijn voor de instandhouding van een voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaats van de soort op populatieniveau, vallen hier ook onder. Daarnaast vallen ook tijdelijke, seizoensgebonden, verblijfplaatsen (bijvoorbeeld holen) of standplaatsen die van belang zijn voor de gunstige staat van instandhouding van een soort op populatieniveau of per exemplaar hieronder. Voortplantings- of vaste rust- of verbliffplaatsen Tot voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen als bedoeld in artikel 11 van de Flora- en faunawet worden essentiële foerageergebieden die van belang zijn voor de instandhouding van een voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaats van de soort op populatieniveau gerekend. Daarnaast vallen ook tijdelijke, seizoensgebonden, verblijfplaatsen (bijvoorbeeld burchten) of standplaatsen die van belang zijn voor de gunstige staat van instandhouding van een soort op populatieniveau of per exemplaar hieronder. Ontheffing Op grond van artikel 75, lid 5, van de Flora- en faunawet worden ontheffingen slechts verleend wanneer er geen afbreuk wordt gedaan aan een gunstige staat van instandhouding van de soort. Op grond van artikel 75, lid 6, aanhef en onder c, wordt voor soorten genoemd op bijlage IV van de Habitatrichtlijn en de Vogelrichtlijn ontheffing slechts verleend wanneer er, naast de voorwaarde dat geen afbreuk wordt gedaan aan een gunstige staat van instandhouding van de soort, geen andere bevredigende oplossing bestaat en met het oog op andere, bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen, belangen. De belangen waarnaar verwezen wordt, zijn genoemd in artikel 2, lid 3 van het Besluit vrijstelling beschermde dier- en plantensoorten. Instandhouding van de soorten Bever De bever is aangetroffen op verschillende locaties waar Stroomlijningrepen zijn gepland. In diverse waterpartijen in uiterwaard Buiten Ooy zijn territoria van de bever aanwezig. Pagina 3 van 12

6 Rijksdienst voor In één van deze territoria redelijk centraal gelegen in het gebied, waren Stroomlijningrepen gepland aan vegetatie aan de oevers van de aanwezige plas. In de oostelijke oever van deze plas is een oeverhol van de bever aanwezig ari 2016 (onder andere BObOl en BOsOl). De noordelijke en oostelijke oever worden gebruikt als foerageergebied van de bever. Dit zijn de enige ruiger begroeide oevers van de plas. Het hier aanwezige foerageergebied is essentieel voor het aanwezige beverterritorium. In de uiterwaard Buitenpolder Heerewaarden is volop beveractiviteit aangetroffen, ook in vegetaties waar Stroomlijningrepen waren voorzien. Gezien de hoeveelheid sporen en de verspreiding ervan over verschillende plassen gaat het waarschijnlijk om meerdere territoria. Verblijfplaatsen zijn niet aangetroffen op plaatsen waar werkzaamheden zijn voorzien, maar wel dicht erbij. Zo bevindt zich een oeverhol op enkele meters afstand van Stroomlijningreep BPsO8. De overige burchten in het gebied liggen op minimaal 150 meter afstand van Stroomlijningrepen. Delen van uiterwaard Crèvecoeur maken onderdeel uit van het actuele leefgebied van de bever. In en rond locaties met Stroomlijningrepen zijn diverse vraatsporen aangetroffen. In de plas direct ten oosten van de brug (uiterwaard Empel) is een verblijfplaats van de bever bekend. Rond deze plas is foerageergebied slechts in beperkte mate beschikbaar. De oever bij Crèvecoeur is vervolgens het dichtstbijzijnde geschikte foerageergebied. In de Dreumelsche waard bevindt zich een territorium van de bever rond enkele smalle strangen ter hoogte van het dorp Dreumel. In het gebied zijn diverse verblijfplaatsen van de soort aanwezig, zowel burchten als diverse oeverholen. Het gebruik ervan zal variëren als gevolg van de waterstanden. Omliggende oevers worden gebruikt om te foerageren. Op basis van de sporen in het veld ontstaat een goed beeld van de meest belangrijke onderdelen van het leefgebied. Een deel van het foerageergebied evenals enkele burchten liggen op plaatsen waar Stroomlijningrepen zijn of waren voorzien. In Empel is rond de grote plas sprake van diverse verblijfplaatsen van bever. Rond diverse waterpartijen in de Gendtsche waarden zijn verschillende territoria van bever aanwezig. In drie territoria waren Stroomlijningrepen gepland. Slechts één van de territoria wordt aangetast door de werkzaamheden. Direct ten oosten van de toegangsweg naar de steenfabriek is deze beverterritorium aanwezig. De burcht bevindt zich buiten de stroombaan. Foerageergebied is aanwezig rond de wateren ten zuiden en ten noorden van de burchtlocatie. Het grootste deel van het foerageergebied valt buiten de stroombaan en blijft behouden. Alleen de zuidoever van de noordelijke plas valt deels binnen de stroombaan. Hier is voorzien om een deel van de oeverbegroeiing te verwijderen (onder andere GWr21). In de uiterwaard Gouverneursche polder zijn op enkele locaties rond de grote plas vraatsporen waargenomen. Het aantal sporen is nog vrij beperkt; vermoedelijk gaat het om één exemplaar dat zich vrij recent heeft gevestigd in de uiterwaard. Pagina 4 van 12

7 Wel is in een steilrand op circa 30 meter afstand van Stroomlijningreep GPr17 een oeverhol aangetroffen. Rijksdienst voor Datum 29 januan 2016 In de Grobsche waard zijn minimaal twee territoria van bever aanwezig. Het eerste territorium is aangetroffen in de plas in het uiterste zuidoosten van de uiterwaard. De kern van het leefgebied bevindt zich in de zuidoosthoek van deze plas. Hier zijn binnen Stroomlijnopgave GBsO2 en GBbO2 twee burchtlocaties aangetroffen die beiden actief in gebruik zijn. Het gebruik ervan zal variëren als gevolg van de waterstanden. Het foerageergebied bevindt zich in de directe nabijheid van deze burchtlocaties en op de oevers van de verschillende eilandjes in de plas, die zich voor het overgrote deel buiten de stroombaan bevinden. Een tweede territorium van de bever bevindt zich in de plas ten noorden van de steenfabriek. De kern van het leefgebied bevindt zich rondom vegetatie GBb21 en GBs2O. Vanwege de moeilijke bereikbaarheid kon de exacte burchtlocatie niet vastgesteld worden, maar deze wordt op of in de directe nabijheid van GBb21 verwacht. Gezien de grote hoeveelheid vraatsporen op deze locatie en de beperkte hoeveelheid vraatsporen op de andere oevers van de plas, kan geconcludeerd worden dat de noordelijke oevers van deze plas, inclusief GBb21 en GBs2O, een verblijfplaats bevatten en onderdeel uitmaken van essentieel foerageergebied. Het grootste deel van dit foerageergebied bevindt zich buiten de stroombaan. In de Loonse waard bevindt zich een burcht nabij het uiteinde van het meest westelijke schiereiland. Rondom die locatie zijn ook veel verse vraatsporen aangetroffen. Verspreid over de rest van de uiterwaard is het aantal waarnemingen van vraatsporen schaars. De begroeiing op de oevers van de direct ten noorden gelegen plas (onder andere L0b03) in het zuidelijke deel van de uiterwaard Loowaard valt binnen voorliggende Stroomlijnopgave. Delen van deze oever worden intensief door bever gebruikt als foerageergebied, wellicht mede doordat de oevers van de geïsoleerde plas niet voldoende foerageergebied bieden voor het aanwezige territorium. Zeer recent heeft vestiging van bever in de Stiftsche uiterwaarden plaatsgevonden. Er is hier een burcht aangetroffen aan de grote plas centraal in de uiterwaard. Eveneens zijn verspreid over de oevers vraatsporen van bevers gevonden. Geschikt foerageergebied bevindt zich langs de oevers van deze grote plas en langs de recent gegraven plassen direct ten noorden hiervan. Een deel van dit foerageergebied bevindt zich buiten de stroombaan en blijft behouden. In de Willemspolder is een beverterritorium aanwezig rond de plassen ten westen van de steenfabriek. Een grote burcht bevindt zich op de zuidoever van de plas, buiten de Stroomlijningrepen. Een tweede burcht bevindt zich in het bos aan de noordoever en zal gedurende hoogwater zijn aangelegd. Tijdens het veldbezoek in de zomer lag deze geheel droog. Vraatsporen zijn aangetroffen rond de hele plas. Aantasting van foerageergebieden is enkel ontheffingsplichtig indien zij van groot belang zijn voor de functionaliteit van de vaste rust- of verblijfplaatsen van de betreffende soort, doordat er onvoldoende alternatieven voorhanden zijn. Pagina 5 van 12

8 Door de werkzaamheden kunnen voortpiantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van de bever worden beschadigd, vernield en verstoord. Rijksdienst voor Datum 29 januari 2016 Om negatieve effecten van de werkzaamheden op de soort tot een minimum te beperken stelt u maatregelen voor zoals beschreven in hoofdstuk 6 van het bij de aanvraag gevoegde rapport Activiteitenplan voor aanvraag ontheffing artikel Flora- en faunawet, Stroomlijn fase 3 perceel 1 en 2 tranche 4 van 26 augustus De door u voorgestelde maatregelen zijn voldoende. Door de werkzaamheden worden verschillende verblijfplaatsen en foerageergebied van de bever aangetast. Met inachtneming van de door u voorgestelde maatregelen zorgt u vooraf voor voldoende alternatief dat in kwantiteit en kwaliteit overeenkomt met de huidige functionaliteit van de voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaats voor de aanwezige populatie van de bever. De functionaliteit van de voortpiantings- of vaste rust- of verblijfplaats van de bever blijft daarmee gegarndeerd. Echter, ondanks deze maatregelen worden door het realiseren van de werkzaamheden voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van de bever verstoord. Immers, de bever wordt gedwongen om de huidige verblijfplaats te verlaten en een alternatief te gaan zoeken. Door de werkzaamheden wordt het in artikel 11 van de Flora- en faunawet neergelegde verbod op het verstoren van de vaste rust- of verblijfplaats van de bever derhalve overtreden, zodat voor die werkzaamheden een ontheffing is vereist. Daar de bever wel in de omgeving aanwezig blijft, komt de gunstige staat van instandhouding niet in het geding. De gunstige staat van instandhouding van de bever komt niet in gevaar, mits gewerkt wordt conform de door u voorgestelde maatregelen en volgens de overige in de ontheffing opgelegde voorschriften. Gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis De gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis zijn in het plangebied aangetroffen op verschillende locaties waar Stroomlijningrepen zijn gepland. In bos H0b14 in de Herwijnensche Bovenwaard bevindt zich een baitsterritorium van de gewone dwergvleermuis. De exacte locatie van de paarverblijfplaats is niet bekend; het bosje bevat diverse potentieel geschikte bomen met holten en spleten. De oostelijke plas in de Willemspolder (ten oosten van N323) is rondom vooral begroeid met wilgenstruweel, waartussen af en toe wat grotere wilgen en andere bomen staan. In verhouding tot de westelijke plas zijn hier veel minder holtes en dergelijke aanwezig. Op één plek is een baitsend exemplaar van de gewone dwergvleermuis gehoord, maar aangezien de vegetatie ter plaatse vrij jong is, is de exacte locatie van de paarverblijfplaats niet bekend. In de Willemspolder (ten westen van de N323) nabij de Waardweg is een baitsend exemplaar van de gewone dwergvleermuis waargenomen. De exacte verblijfplaats is niet bekend. Aanvraagnumrner Pagina 6 van 12

9 Rijksdienst voor In de Gouverneursche Polder is op enkele locaties een baitsend territoriaal exemplaar van de ruige dwergvleermuis waargenomen. De waarnemingen zijn Datum verricht nabij grotere bomen met dode takken, loshangende schors en holten die januari 2016 mogelijk fungeren als paarverblijfplaats. De exacte locatie van de verblijfplaatsen is echter niet bekend. Nabij het meest westelijke bosje worden potentieel geschikte bomen gekapt nabij een waarneemlocatie van een baltsend exemplaar van de ruige dwergvleermuis (GPb15 en GPb17). In de Willemspolder (ten westen van de N323) is nabij de steenfabriek een baltsende ruige dwergvleermuis aangetroffen. De exacte verblijfplaats is niet bekend. Door de werkzaamheden kunnen voortpiantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis worden beschadigd, vernield en verstoord. Om negatieve effecten van de werkzaamheden op de soorten tot een minimum te beperken stelt u maatregelen voor zoals beschreven in hoofdstuk 6 van het bij de aanvraag gevoegde rapport Activiteitenplan voor aanvraag ontheffing artikel 75 Flora- en faunawet, Stroomlijn fase 3 perceel 1 en 2 tranche 4 van 26 augustus De door u voorgestelde maatregelen zijn voldoende. Door de werkzaamheden gaan verschillende verblijfplaatsen van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis verloren. Met inachtneming van de door u voorgestelde maatregelen zorgt u vooraf voor voldoende alternatief dat in kwantiteit en kwaliteit overeenkomt met de huidige functionaliteit van de voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaats voor de aanwezige populatie van de gewone dwergvleermuis. De functionaliteit van de voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van de gewone dwergvleermuis blijft daarmee gegarandeerd. Echter, ondanks deze maatregelen worden door het realiseren van de werkzaamheden voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van de gewone dwergvleermuis verstoord. Immers, de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis wordt gedwongen om de huidige verblijfplaats te verlaten en een alternatief te gaan zoeken. Door de werkzaamheden wordt het in artikel 11 van de Flora- en faunawet neergelegde verbod op het verstoren van de vaste rust- of verblijfplaats van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis derhalve overtreden, zodat voor die werkzaamheden een ontheffing is vereist. Daar de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis wel in de omgeving aanwezig blijven, komt de gunstige staat van instandhouding niet in het geding. De gunstige staat van instandhouding van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis komt niet in gevaar, mits gewerkt wordt conform de door u voorgestelde maatregelen en volgens de overige in de ontheffing opgelegde voorschriften. Pagina 7 van 12

10 Rijksdienst voor Vogelnest Het nest van een vogel is de plaats of ruimte die een vogel gebruikt voor het leggen en uitbroeden van de eieren en, voor zover het geen nestvlieders betreft, rari 2016 het grootbrengen van de jongen. In de context van artikel 11 van de Flora- en faunawet moet onder nest ook de inhoud en de functionele omgeving daarvan, voor zover het broedsucces van vogels daarvan afhankelijk is, worden begrepen Daartoe zijn alle activiteiten begrepen die het broedsucces negatief beïnvloeden of teniet doen. Artikel 11 van de Flora- en faunawet is gedurende het broedseizoen van toepassing op alle in gebruik zijnde nesten van vogels. De meeste vogels maken elk broedseizoen een nieuw nest of zijn in staat een nieuw nest te maken en gebruiken hun nest niet als vaste rust- of verblijfplaats. Dergelijke nesten voor eenmalig gebruik genieten buiten het broedseizoen niet de bescherming van artikel 11 van de Flora- en faunawet. Nesten van de buizerd en de havik vallen ook buiten het broedseizoen onder de definitie van vaste rust- of verblijfplaatsen in artikel 11 van de Flora- en faunawet. Deze nesten zijn daarom, voor zover ze niet permanent verlaten zijn, jaarrond beschermd. Derhalve is, bij overtreding van de verbodsbepalingen, ontheffing nodig van artikel 11 van de Flora- en faunawet met betrekking tot de vaste rust- of verblijfplaatsen van de soorten. Buizerd en havik De buizerd en de havik zijn in het plangebied aangetroffen op verschillende locaties waar Stroomlijningrepen zijn gepland. In de Dreumelsche Waard bevinden zich twee buizerdnesten dicht bij locaties waar Stroomlijningrepen zijn gepland (DRb23, DRb26). Beide nesten zitten in bomen die net buiten de stroombaan staan. In de Gouverneursche Polder bevindt zich een territorium van buizerd in het meest oostelijke bos. In dit bos zijn minstens vier grote nesten aanwezig. Twee van deze nesten bevinden zich buiten de stroombaan en blijven behouden. De andere twee nesten zullen verdwijnen als gevolg van de Stroomlijningrepen. In de Herwijnensche Bovenwaard bevinden zich in het meest westelijke bosje drie grote nesten binnen een territorium van buizerd. Het bosje valt vrijwel geheel binnen de stroombaan. In Hoenzadriel is een buizerdnest aanwezig in een doorgeschoten haag binnen Stroomlijningreep HDbO2. In de Ruyterwaard bevindt zich een buizerdnest in Stroomlijningreep RYb12 dat verdwijnt als gevolg van de ingreep. In de Willemspolder-oost (oostelijk van de N323) bevindt zich een buizerdnest aan de rand van Stroomlijningreep WPb4O. In de Willemspolder-west (westelijk van de N323) liggen vrijwel alle bossen binnen de stroombaan en dienen dus verwijderd te worden in het kader van Stroomlijn. Verspreid over deze bossen bevinden zich drie buizerdnesten (WPbO2, WPb17 en WPb24). In de Ruyterwaard bevindt zich een haviknest in Stroomlijningreep RYb19. Aantasting van foerageergebieden is enkel ontheffingsplichtig indien zij van groot belang zijn voor de functionaliteit van de vaste rust- of verblijfplaatsen van de betreffende soort, doordat er onvoldoende alternatieven voorhanden zijn. Door de werkzaamheden kunnen voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van de buizerd en de havik worden beschadigd, vernield en verstoord. Pagina 8 van 12

11 Rijksdienst voor Om negatieve effecten van de werkzaamheden op de soorten tot een minimum te ari 2016 beperken stelt u maatregelen voor zoals beschreven in hoofdstuk 6 van het bij de aanvraag gevoegde rapport Activiteitenplan voor aanvraag ontheffing artikel 75 Flora- en faunawet, Stroomlijn fase 3 perceel 1 en 2 tranche 4 van 26 augustus De door u voorgestelde maatregelen zijn voldoende. Door de werkzaamheden worden nestplaatsen van de buizerd en de havik aangetast. Met inachtneming van de door u voorgestelde maatregelen zorgt u vooraf voor voldoende alternatief dat in kwantiteit en kwaliteit overeenkomt met de huidige functionaliteit van de voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaats voor de aanwezige populatie van de buizerd en de havik. De functionaliteit van de voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaats blijft hierdoor gegarandeerd. Echter, ondanks deze maatregelen worden door het realiseren van de werkzaamheden voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van de buizerd en de havik verstoord. Immers, de buizerd en de havik wordt gedwongen om de huidige verblijfplaats te verlaten en een alternatief te gaan zoeken. Door de werkzaamheden wordt het in artikel 11 van de Flora- en faunawet neergelegde verbod op het verstoren van de vaste rust- of verblijfplaats van de buizerd en de havik derhalve overtreden, zodat voor die werkzaamheden een ontheffing is vereist. Daar de buizerd en de havik wel in de omgeving aanwezig blijven, gaat er geen wezenlijke invloed uit van deze verstoring. De gunstige staat van instandhouding van de buizerd en de havik komt niet in gevaar, mits gewerkt wordt conform de door u voorgestelde maatregelen en volgens de overige in de ontheffing opgelegde voorschriften. Belanci van de incireep U heeft ontheffing van verbodsbepalingen aangevraagd op grond van het belang: de volksgezondheid of openbare veiligheid. De afgelopen jaren is in het winterbed van de grote rivieren de hydraulische weerstand toegenomen door de ontwikkeling van bos, struweel en riet/ruigte. Door deze verruwing wordt het water minder gemakkelijk afgevoerd, wat leidt tot hogere waterstanden. In het Nationaal Waterplan voor de periode is aangekondigd dat het Rijk het initiatief zal nemen tot het ontwikkelen van een visie op het vegetatiebeheer van het rivierbed in relatie tot riviernatuur en hoogwaterveiligheid. In de Beleidsbriefvegetatiebeheer rivierbed van de grote rivieren is hier gevolg aan gegeven. In deze Beleidsbrief is het programma Stroomlijn opgenomen. Binnen het programma Stroomlijn wordt dit probleem aangepakt door het verwijderen van de verruwde vegetatie op plaatsen waar dit het meeste effect sorteert, in de zogenaamde stroombanen. Er wordt gewerkt conform het principe Stroombaan glad, tenzij. Beschermde natuur kan een tenzij -reden zijn om ruwe vegetatie te laten staan. Pagina 9 van 12

12 Rijksdienst voor Gelet op het voorgaande en de onverminderde actualiteit van de naar voren gebrachte omstandigheden ben ik van oordeel dat het belang de volksgezondheid ari 2016 of openbare veiligheid voldoende onderbouwd is om de negatieve effecten op de bever, gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, buizerd en de havik, die als gevolg van de uitvoering van het project zullen optreden, rechtvaardigen Andere bevredigende orjlossing Het project is locatiespecifiek. Het programma Stroomlijn wordt daar uitgevoerd waar dit het meeste effect sorteert: in de zogenaamde stroombanen. Hiermee is het effectgebied van Stroomlijn al zo klein mogelijk gehouden. Verder wordt gewerkt conform het principe glad, tenzij. In principe moeten de stroombanen glad gemaakt worden, zodat het water hier makkelijk kan doorstromen. Dit hoeft echter niet ten koste van alles. Er wordt een integrale afweging gemaakt, waarbij ook de natuurbelangen worden betrokken, of de ruwe vegetatie in de stroombaan daadwerkelijk verwijderd kan worden. Er is hierbij gekozen voor de best mogelijke oplossing voor de natuur waarbij aan de doelstelling van het programma Stroomlijn voldaan wordt. Door de gekozen inrichting, werkwijze en de planning (buiten de kwetsbare periode) wordt schade aan de bever, gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, buizerd en de havik, zoveel mogelijk voorkomen. Hiermee is het voldoende aangetoond dat geen andere bevredigende oplossing voorhanden is. Zorgl i cht Voor de soorten waarvoor ik u ontheffing verleen, bent u gehouden aan de in de ontheffing opgenomen voorschriften. Voor alle soorten echter, geldt de zorgplicht ex artikel 2 van de Flora- en faunawet, die van toepassing is op zowel beschermde als onbeschermde dier en plantensoorten, ongeacht vrijstelling of ontheffing. Op grond hiervan dient u zoveel als redelijkerwijs mogelijk is schade aan deze soorten te voorkomen. Vogels U dient gedurende de werkzaamheden rekening te houden met het broedseizoen van vogels. Verstoring van broedgevallen van vogels dient te worden voorkomen. Voor de in het plangebied te verwachten vogelsoorten kan dit plaatsvinden door werkzaamheden buiten de broedperiode van aanwezige soorten uit te voeren. Tevens kunnen voorbereidende maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat vogels tot broeden kunnen komen binnen het plangebied. Ik wijs u erop dat voor het broedseizoen geen standaardperiode wordt gehanteerd in het kader van de Flora- en faunawet. Van belang is of een broedgeval aanwezig is, ongeacht de periode. Conclusie Gelet op het voorgaande verleen ik u ontheffing ex artikel 75 van de Flora- en faunawet. Aan deze ontheffing zijn voorschriften verbonden. De ontheffing en de voorschriften treft u hierbij aan. Pagina 10 van 12

13 Rijksdienst voor Beroep instellen Belanghebbenden kunnen, in de periode zoals genoemd in de bekendmaking, bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State beroep instellen. ar 2016 Belanghebbenden kunnen beroep instellen als zij een zienswijze hebben ingediend. Heeft een belanghebbende geen zienswijze ingediend, dan kan deze alleen beroep instellen als het redelijkerwijs niet verweten kan worden dat geen zienswijze is ingediend. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als er bij de vaststelling van het definitieve besluit wijzigingen zijn aangebracht ten opzichte van het ontwerpbesluit. Beroepsschriften dienen, onder vermelding van Programma Stroomlijn en de naam van het besluit, gericht te zijn aan: Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State Postbus EA s-gravenhage Het beroepschrift moet worden ondertekend en dient ten minste te bevatten: a) naam en adres; b) de dagtekening; c) een omschrijving van het besluit waartegen het beroep is gericht; d) de redenen waarom de belanghebbende zich niet met het besluit kan verenigen. Voorlopige voorziening Het besluit treedt in werking met ingang van de dag na het einde van de beroepstermijn. Het indienen van een beroepschrift veranderd dit niet. Om de werking van een besluit op te schorten kunnen degenen die beroep hebben ingesteld een voorlopige voorziening aanvragen. Een verzoek hiertoe kan worden ingediend bij de Voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, Postbus 20019, 2500 EA s-graven hage. Bij het verzoek moet een afschrift van het beroepschrift worden overgelegd. Crisis- en herstelwet van toepassing Op de besluiten is afdeling 2 van hoofdstuk 1 van de Crisis- en herstelwet (Chw) van toepassing. Dit heeft onder meer tot gevolg dat de beroepsgronden in het beroepschrift moeten worden opgenomen, een beroep niet ontvankelijk wordt verklaard indien binnen de beroepstermijn geen beroepsgronden zijn ingediend en de beroepsgronden na afloop van de beroepstermijn niet meer kunnen worden aangevuld. Dit betekent onder andere dat het indienen van een zogenaamd pro forma beroepschrift niet mogelijk is. Pagina 11 van 12

14 Meer informatie Heeft u nog vragen, kijk dan op onze website mijn.rvo.nl. Of bel ons: (lokaal tarief). Met vriendelijke groet, Rijksdienst voor Datum 29 januari 2016 Aanvraag nummer De Staatssecretaris vanconomische Zaken, namens deze: teammanager Vergunningen Rijksdienst voor Pagina 12 van 12

15 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland ONTHEFFING Naar aanleiding van het verzoek van heer D. van Zandvoort op 16 juli 2015, namens LievenseCSO Milieu B.V. en de aanvullingen hierop van 11 augustus 2015, 24 augustus 2015, 27 augustus 2015, 2 september 2015 en 21 januari 2016 gelet op artikel 75, lid 3, van de Flora- en faunawet Verleent de Staatssecretaris 1 van Economische Zaken hierbij aan: Naam: LievenseCSO Milieu B.V. (hierna: ontheffinghouder) Adres: Regulierenring 6 Postcode en woonplaats: 3981 LB BUNNIK Ontheffing voor het tijdvak van: 29 januari 2016 tot en met 1 mei 2020 Van de verbodsbepalingen genoemd in artikel 11 van de Flora- en faunawet voor zover dit betreft het verstoren van nesten, holen of andere vaste rust- of verblijfplaatsen van de bever (Castor fiber), gewone dwergvleerm uis (Pipistrellus pipistrellus), ruige dwergvleerm u is (Pipistrellus nathusli), buizerd (Buteo buteo) en de havik (Accipiter gentiiis) Het gebied waarvoor de ontheffing geldt, betreft het plangebied voor de realisatie van het project Stroomlijn fase 3, perceel 1 en 2, tranche 4, gelegen in de gemeenten Groesbeek, Maasdriel, s-hertogenbosch, Rijnwaarden, Oss, Wijchen, West Maas en Waal, Druten, Beuningen, Lingewaard, Neder-Betuwe, Neerijnen, Lingewaal, Heusden, Duiven, Zaitbommel en Tiel, één en ander zoals is weergegeven in de Reactienota M.b.t. ingediende zienswijzen tegen ontwerpbesluiten Programma Stroomlijn, deelgebied 1 en 2 (uiterwaarden langs Boven-Rijn, Waal, Pannerdensch Kanaal, Boven-Merwede en de bedijkte Maas), Tranche 4. Aan deze ontheffing zijn de volgende voorschriften verbonden: Algemene voorschriften 1. De ontheffing wordt slechts voor de hierboven genoemde soorten en beschreven verboden handelingen verleend. 2. Deze ontheffing geldt alleen voor de werkzaamheden die conform de aanvraag worden uitgevoerd, voor zover in deze ontheffing zelf niet anders is aangegeven. 3. De ontheffinghouder dient onverwijld contact op te nemen met Rijksdienst voor Ondernemend Nederland indien bij het uitvoeren van de werkzaamheden van het project andere beschermde soorten dan de genoemde worden aangetroffen of andere handelingen als bedoeld in voorschrift 1 noodzakelijk zijn. 4. Deze ontheffing kan uitsluitend gebruikt worden door (medewerkers van) de ontheffinghouder of haar rechtsopvolgers of in opdracht van de ontheffinghouder handelende (rechts-)personen. De ontheffinghouder of haar rechtsopvolgers blijven daarbij verantwoordelijk en aansprakelijk voor de juiste naleving van deze ontheffing. 1 Krachtens de wettekst is de Minister bevoegd tot het afgeven van een ontheffing ex artikel 75 van de Flora- en faunawet. Op basis van de portefeuilleverdeling tussen de Minister van EZ en de Staatssecretaris van EZ is deze bevoegdheid belegd bij de Staatssecretaris van2

16 5. Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden dient een afschrift van deze ontheffing en de bijbehorende brief op de locatie van de werkzaamheden aanwezig te zijn en op verzoek te worden getoond aan de daartoe bevoegde toezichthouders of opsporingsambtenaren. 6. De ontheffinghouder dient, zodra de datum waarop de werkzaamheden zullen aanvangen bekend is, het bijgevoegde meldingsformulier volledig in te vullen en naar Rijksdienst voor Ondernemend Nederland te zenden. Specifieke voorschriften 7. U dient, met in achtneming van onderstaande voorschriften, de maatregelen uit te voeren zoals beschreven in hoofdstuk 6 van het bij de aanvraag gevoegde rapport Activiteitenplan voor aanvraag ontheffing artikel 75 Flora- en faunawet, Stroomlijn fase 3 perceel 1 en 2 tranche 4 van 26 augustus Overige voorschriften 8. De werkzaamheden en bovengenoemde voorschriften dienen te worden uitgevoerd onder begeleiding van een deskundige op het gebied van de soorten waarvoor ontheffing is verleend. 9. U dient een ecologisch werkprotocol op te stellen met daarin bovengenoemde voorschriften. Alle betrokken partijen, met name ook de uitvoerenden op de bouw- of projectlocatie, dienen van het werkprotocol op de hoogte gesteld te worden. 10. Deze ontheffing kan worden ingetrokken, indien blijkt dat de ontheffinghouder zich niet houdt aan de voorschriften. 11. Indien blijkt dat de in de ontheffing gestelde termijn niet voldoende is om de werkzaamheden waarop de ontheffing betrekking heeft uit te voeren, dient u, zeker vier maanden voor het verstrijken van deze termijn een nieuwe aanvraag indienen. Dit voorkomt onnodige vertraging van het project. 12. Aanspreekpunt in het kader van deze ontheffing en de daaruit voortvloeiende voorschriften is Rijksdienst voor, Postbus 40225, 8004 DE Zwolle. Den Haag, 29 januari 2016 De Staatssecretaris van Economische Zaken, namens deze:,--- Marco Klaassen De teammanager Vergunningen Rijksdienst voor van 2