Naar welke. jij? school ga

Transcriptie

1 Naar welke jij? school ga Gids voor het voortgezet onderwijs in West-Friesland / 2009

2 Naar welke school ga jij? Inhoud Deze gids is een uitgave van de scholen voor voortgezet onderwijs in Oostelijk West-Friesland. Inlichtingen: (0229) e druk, september 2009 woord vooraf Voor de ouders/verzorgers 4 Een gids speciaal voor jou 5 1. het voortgezet onderwijs Welke mogelijkheden zijn er zoal? Kun je zomaar een school kiezen? Verschillende soorten brugklassen Verschillende vakken/leergebieden Verschillende scholen Ortho-Pedagogisch Didactisch Centrum (OPDC) Praktijkschool Kopklas Hoorn voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) Inleiding Leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) De eerste twee jaar van het vmbo De leerwegen De beroepsgerichte leerwegen De gemengde leerweg De theoretische leerweg (mavo) Vier sectoren Afdelingen De sector Techniek De sector Zorg & Welzijn De sector Economie De sector Landbouw Diploma Wat kun je doen na het vmbo? Dagopleiding Werken en leren Naar de havo 21 3

3 Inhoud 3. havo en vwo Inleiding De eerste drie leerjaren De Tweede Fase De havo Na de havo Het vwo Na het vwo overzicht voortgezet onderwijs 4 in West-Friesland Overzicht scholen en opleidingen Overzicht beroepsgerichte opleidingen Adressen en telefoonnummers Open dagen schooljaar 2009/ Een gids speciaal voor jou Dit boekje hebben we gemaakt voor leerlingen van groep 8. Voor jou dus. Het gaat over het voortgezet onderwijs. Je kunt er dus van alles in lezen over de scholen waar je na de basisschool naar toe kunt gaan. Je zult merken dat er erg veel soorten scholen en opleidingen zijn. Met dit boekje proberen we je een beetje wegwijs te maken. Daarom hebben we het ook Gids voor het voortgezet onderwijs genoemd Voor de ouders/verzorgers, We hebben deze gids zo proberen te maken dat kinderen van 10 tot 12 jaar er wat aan hebben. We hopen dat u als ouder/verzorger meeleest. De informatie die erin staat is immers ook voor u van belang, vooral als u nog geen kinderen in het voortgezet onderwijs heeft. Heeft u vragen naar aanleiding van de inhoud van deze gids? De leerkracht van uw kind kan u de nodige informatie geven. Wilt u daarna nog meer weten over bepaalde opleidingen, dan kunt u rechtstreeks contact opnemen met de betreffende school voor voortgezet onderwijs. De telefoonnummers van alle scholen staan achterin deze gids. Verder is een bezoek aan de open dagen, die de meeste scholen in januari of februari organiseren, een goede gelegenheid om aan meer informatie te komen. Waarschijnlijk bespreek je deze gids op school met je meester of juf. Laat het boekje in elk geval ook thuis lezen. Dan kun je ook met je vader, moeder of verzorger praten over de mogelijkheden die het voortgezet onderwijs jou te bieden heeft. De keuze voor een school voor voortgezet onderwijs is meestal niet zo makkelijk. We hopen dat deze gids je een eindje op weg helpt.

4 01 Het voortgezet onderwijs 1.2. Kun je zomaar een school kiezen? Welke mogelijkheden zijn er zoal? In het voortgezet onderwijs in West-Friesland zijn verschillende mogelijkheden: praktijkonderwijs (pro), ortho-pedagogisch didactisch centrum (opdc), voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo), hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo), voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo), kopklas Hoorn (bo). In hoofdstuk 2 en 3 zullen we wat meer vertellen over de verschillende mogelijkheden die er in het voortgezet onderwijs zijn. Maar eerst volgen hier een paar opmerkingen over het voortgezet onderwijs in het algemeen. Alle leerlingen zijn verschillend. Je begrijpt dat je dus niet zomaar een school kunt kiezen. Want je hebt er niets aan om naar een school te gaan die te moeilijk voor je is. Of juist veel te makkelijk. Bovendien werk je bij sommige opleidingen meer met je handen en bij andere meer met je hoofd. Hoe weet je nu welke vorm van onderwijs voor jou het beste is? Op deze vraag krijg je op verschillende manieren antwoord. Ten eerste van je meester of juf. Deze kent je goed en weet daarom meestal wel welke richting jij het beste op kunt gaan. Ten tweede maak je in groep 8 een toets. De uitslag van deze toets geeft ook aan wat voor soort onderwijs voor jou het meest geschikt is. De mening van je meester of juf en de uitslag van de toets zijn wel belangrijk maar zeggen nog niet alles. Als je naar het voortgezet onderwijs gaat, kom je namelijk altijd in een brugklas. En daar bekijken de leraren opnieuw of het schooltype goed bij jou past Verschillende soorten brugklassen Als je naar een school van voortgezet onderwijs gaat, begin je in de brugklas. Er zijn scholen waar alle leerlingen met hetzelfde advies in dezelfde brugklas komen. Zulke scholen hebben aparte brugklassen voor bijvoorbeeld vmbo, vmbo/havo en gymnasium. En er zijn ook scholen met brugklassen waarin leerlingen met uiteenlopende adviezen bij elkaar zitten.

5 01 Het voortgezet onderwijs 1.4. Verschillende vakken/leergebieden De eerste jaren van het voortgezet onderwijs krijgen alle kinderen in heel Nederland les in dezelfde vakken. Sommige heb je ook op de basisschool, andere zijn nieuw voor je. Het zijn er vijftien: Nederlands, Engels, Duits of Frans, wiskunde, biologie, natuur- en scheikunde (nask), geschiedenis en staatsinrichting, aardrijkskunde, informatiekunde, economie, techniek, verzorging, beeldende vorming, muziek of drama of dans, lichamelijke opvoeding. Soms worden vakken gecombineerd. Dit betekent dat vakken gaan samenwerken in leergebieden. En soms komen er nog een paar extra vakken bij, zoals levensbeschouwing of cultuurgeschiedenis. Op het gymnasium krijg je ook les in Latijn en Grieks. In de lessen worden op alle scholen ongeveer dezelfde onderwerpen behandeld. Maar het niveau waarop dit gebeurt verschilt wel. Er wordt rekening gehouden met de mogelijkheden van de leerlingen. Maar er zijn meer verschillen. Omdat scholen zoveel mogelijk rekening proberen te houden met de belangstelling van de leerlingen, zijn er bijvoorbeeld scholen die speciale sportklassen of expressieklassen hebben. En het komt ook voor dat de leraren op een school hun vak in twee talen uitleggen: in het Nederlands en/of het Engels. Bovendien wordt niet op elke school op dezelfde manier les gegeven. Elke school heeft een eigen sfeer, een eigen karakter. En je komt aan de weet hoe een school is en wat deze je te bieden heeft door deze gids te lezen, de open dagen te bezoeken en de boekjes met informatie van de scholen goed door te lezen. Je kunt ook eens gaan praten met iemand die al op een school voor voortgezet onderwijs zit Verschillende scholen Alle scholen voor voortgezet onderwijs beginnen met een brugklas. Je krijgt dezelfde leerstof, maar de manier waarop verschilt. Het maakt dan ook uit, welke school je na de basisschool kiest. Zo kun je de vakken apart krijgen, maar ook gecombineerd in leergebieden. Verder krijg je op de ene school bijvoorbeeld meer uren les in het vak techniek dan op andere scholen. En het verschil kan ook zitten in het soort diploma dat je kunt behalen. Zo kun je niet op elke school een gymnasiumdiploma behalen of opgeleid worden voor kok. Het kan ook zo zijn dat je genoeg in je mars hebt om bijvoorbeeld de havo te doen, maar dat je een taalachterstand hebt. Als je dan naar de kopklas gaat, wordt extra aandacht besteed aan die taalachterstand Ortho-Pedagogisch Didactisch Centrum (OPDC) Soms is de stap van de basisschool naar het gewone voortgezet onderwijs nog te groot. Om de overstap goed te kunnen maken, heb je een extra steuntje in de rug nodig of soms wat extra tijd. Bij het ortho-pedagogisch didactisch centrum (OPDC) kan dat. Het is een speciale vmbo-voorziening bedoeld voor leerlingen die in aanmerking komen voor extra ondersteuning in het vmbo. Voordat je naar het OPDC gaat, wordt onderzocht wat je nog moet leren of wat er in je gedrag moet veranderen. Als dat duidelijk is, ga je daaraan werken op het OPDC. Dat gebeurt aan de hand van een gericht plan. Op het OPDC zijn er kleine klassen. Je krijgt dus veel persoonlijke aandacht. De meeste leerlingen stromen na een jaar door naar de vmbo-school waar ze zijn ingeschreven. Een klein deel van de leerlingen blijft twee jaar bij het OPDC.

6 01 Het voortgezet onderwijs 1.7. De praktijkschool (pro) 02 VMBO voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs 10 De naam praktijkschool zegt het al. Je zit maar weinig stil, je leert in de praktijk, je leert er door te doen. Samen met begeleiders ga je op zoek naar jouw talent. Je groeit in competenties en door vakvaardigheden. Je gaat werken met metaal, met hout, in het groen, met dieren, in een winkel, in een keuken, binnen en buiten de school. Je krijgt er gym en ideeën over hoe je vrije tijd het best kunt besteden. Computers en ICT zijn heel belangrijk. De theorielessen hebben te maken met de praktijk. Soms werk je alleen, maar vaker in een groep. De groepen zijn wel klein. Je krijgt veel hulp en aandacht. Je krijgt werk, klussen en opdrachten, die er toe doen. Je bent verantwoordelijk voor je eigen leren, je eigen vorderingen. Je kunt deze bijhouden in je portfolio en in je eigen ontwikkelingsplan. Je overlegt met je mentor, met klasgenoten en met je ouders. Op de praktijkschool is het leren leuk, anders en interessant. In het eerste jaar kun je wennen aan het voortgezet onderwijs. Je moet vaak verder reizen. Je maakt kennis met een ander gebouw, waarin je nieuwe vakken krijgt. Je went aan werken met meerdere leerkrachten en nieuwe klasgenoten. Nog maar de helft van de tijd zit je met je neus in de boeken. Het tweede jaar ziet er ongeveer uit als het voorgaande. Nieuw is dat er onderzoek wordt gedaan naar je interesses en kwaliteiten. Je gaat zo nu en dan als eens leren werken buiten de school Inleiding De naam voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs zegt precies waar het om gaat: je wordt voorbereid op het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Een vmbo-opleiding duurt vier jaar. De eerste twee jaar zijn algemeen. Je bent dan nog niet bezig met een bepaald beroep. Je krijgt dan voornamelijk les in de vakken van de basisvorming. Na de tweede klas ga je verder in een van de vier leerwegen die het vmbo kent. Bovendien kies je dan een sector en soms ook een afdeling. In dit hoofdstuk kun je onder andere lezen wat er de eerste twee jaar gebeurt en welke leerwegen, sectoren en afdelingen er zijn. Maar eerst vertellen we kort iets over de extra steun die leerlingen in het vmbo kunnen krijgen, als ze moeite hebben met leren. 11 In de jaren daarna zal je steeds vaker op stage gaan. Je gaat niet meer elke dag naar school. Op stages leer je snel en veel in de praktijk. Op deze stages word je natuurlijk nog steeds goed begeleid. Uiteindelijk zoekt de school samen met jou werk voor je. Of misschien ga je wel verder leren Kopklas Hoorn (bo) Je hebt genoeg in je mars om vmbo-t, havo of vwo aan te kunnen. Het enige wat je in de weg staat om dit doel te bereiken is een taalachterstand. Je hebt bijvoorbeeld moeite met woordenschat, begrijpend lezen en spelling. Verder ben je gemotiveerd om te leren en je rekenen is op niveau. Dan is de Kopklas Hoorn voor jou misschien de juiste plek. In de Kopklas werk je in een kleine groep één jaar heel intensief aan de Nederlandse taal. Op deze manier word je in staat gesteld een goed start te maken in het voortgezet onderwijs Leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) Sommige leerlingen hebben extra hulp nodig bij het leren. Bijvoorbeeld omdat ze wel goed met hun handen kunnen werken, maar niet zo goed zijn in taal en rekenen. Of omdat ze het moeilijk vinden om zich te concentreren en regelmatig te studeren. Voor leerlingen die extra begeleiding nodig hebben om een vmbo-diploma te behalen, is er leerwegondersteunend onderwijs. Op veel scholen voor het vmbo wordt leerwegondersteunend onderwijs gegeven. (Zie pagina 26 en 27.) Dat gebeurt op verschillende manieren. Soms in kleinere klassen, soms door extra hulp. Je komt hiervoor alleen in aanmerking, als uit onderzoek blijkt dat je deze extra steun echt nodig hebt.

7 02 VMBO voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs De beroepsgerichte leerwegen 2.3. De eerste twee jaar van het vmbo Als je naar het voortgezet onderwijs gaat, ga je altijd eerst naar de brugklas. In het vmbo duurt deze twee jaar. We spreken daarom ook wel van de brugperiode. In deze periode krijg je les in de vakken of de leergebieden van de basisvorming. In hoofdstuk 1.4 heb je daar meer over kunnen lezen. Verder maak je kennis met de mogelijkheden die er op de school zijn. Samen met je leraren kun je er dan achter komen welke leerweg en richting voor jou het meest geschikt is. Er zijn vaak erg veel mogelijkheden waaruit je kunt kiezen. Daarom begeleidt de school je goed bij het maken van je keuze. Zo krijg je voorlichting over beroepen en vakken. Bovendien zijn er speciale lessen over het kiezen van een beroep. Er zijn twee beroepsgerichte leerwegen: de basisberoepsgerichte leerweg en de kaderberoepsgerichte leerweg. In beide leerwegen krijg je les in algemene vakken en in beroepsgerichte vakken. Het belangrijkste verschil is dat de kaderberoepsgerichte leerweg iets moeilijker is dan de basisberoepsgerichte leerweg De gemengde leerweg De gemengde leerweg is weer wat moeilijker dan de beroepsgerichte leerwegen. Je volgt een beroepsvak en daarbij heb je les in algemene vakken De leerwegen Na de brugperiode kun je je op verschillende manieren voorbereiden op het middelbaar beroepsonderwijs. De eerste mogelijkheid is dat je in de derde en vierde klas vooral bezig bent met vakken die met je latere beroep te maken hebben. Als deze praktische manier van leren het beste bij jou past, ga je na de tweede klas verder in een beroepsgerichte leerweg. De andere mogelijkheid is dat je je in de derde en vierde klas van het vmbo voornamelijk bezighoudt met algemene vakken zoals Nederlands, aardrijkskunde en wiskunde. Daarbij ligt de nadruk op theorievakken die je later in het mbo nodig hebt om een bepaald beroep te leren. Als deze manier van leren voor jou geschikt is, kies je na de tweede klas de gemengde leerweg of de theoretische leerweg De theoretische leerweg (mavo) De theoretische leerweg is eigenlijk net zo moeilijk als de gemengde leerweg. Het enige verschil is dat je in de theoretische leerweg alleen maar les krijgt in algemene vakken. Dat betekent dat je vooral met je hoofd werkt, en bijna niet met je handen. Op sommige scholen kun je alleen de theoretische leerweg volgen. Daar worden geen beroepsgerichte opleidingen gegeven. De theoretische leerweg wordt op sommige scholen mavo genoemd. Dat is dezelfde opleiding. De naam mavo geeft aan dat het een algemeen vormende opleiding (AVO) is. 13

8 14 02 VMBO voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs 2.5. Vier sectoren Na het vmbo ga je verder in het middelbaar beroepsonderwijs. Om ervoor te zorgen dat je goed bent voorbereid op je vervolgopleiding, kies je na de tweede klas niet alleen een leerweg, maar ook een sector. Op sommige scholen maak je de keuze voor een leerweg en/of een sector pas na de derde klas. Met je keuze geef je aan in welke richting je later door wilt leren. Het vmbo kent vier sectoren: Techniek, Zorg & Welzijn, Economie en Landbouw. Dezelfde sectoren kom je ook tegen in het mbo Afdelingen Als je na de tweede klas verder gaat in de gemengde leerweg of een van de beroepsgerichte leerwegen, moet je niet alleen een sector, maar ook een afdeling kiezen. Op de volgende bladzijden staat een overzicht van de afdelingen die er in de verschillende sectoren zijn. Tussen haakjes hebben we er steeds een paar beroepen bij gezet. Dat zijn maar voorbeelden. In werkelijkheid zijn er natuurlijk meer mogelijkheden. Te veel om op te noemen! Het spreekt vanzelf dat zowel jongens als meisjes alle opleidingen kunnen kiezen die we hieronder bespreken. Veel beroepen hebben een mannelijke naam: automonteur, schilder, drukker enz. Maar dat wil niet zeggen dat alleen jongens zo n beroep kunnen kiezen. Een meisje dat automonteur wordt, is echt geen uitzondering meer. Achter elke naam van een beroep moet je dus m/v denken. Niet alle opleidingen kun je in West-Friesland volgen. Wat moet je nu doen als je een opleiding wilt volgen waarvoor in West-Friesland geen school is? Je zou dan elke dag een lange reis kunnen maken naar bijvoorbeeld Amsterdam, Alkmaar of Den Helder. Maar dat hoeft niet, tenminste niet direct. Je kunt ook eerst twee jaar naar een school voor vmbo bij jou in de buurt gaan. Daarna ga je dan verder met de opleiding van je keuze in een plaats die wat verder weg is. Je kunt na de tweede klas namelijk altijd overstappen naar een andere vmbo-opleiding De sector Techniek Bij opleidingen in de sector Techniek leer je omgaan met gereedschappen en machines. Je leert werken met verschillende materialen zoals hout, metaal en steen. Het spreekt vanzelf dat je voor deze opleidingen handig moet zijn en technisch inzicht moet hebben.

9 02 VMBO voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs Bij techniek kun je kiezen uit de afdelingen: metaaltechniek Dit is een vooropleiding voor beroepen waarbij je met metaal werkt (beroepen: bankwerker, plaatwerker, draaier). digitale dienstverlening Je wordt opgeleid in het gebruik van ICT-toepassingen. En je leert werken met programma s als Access, Excel, PowerPoint en Word. Verder ga je aan de slag met fotobewerking, leer je over zaken die te maken hebben met hard- en software, hoe je een website moet bouwen enz. 16 elektrotechniek Hierbij gaat het om beroepen die te maken hebben met elektriciteit (beroep: elektricien). metalektro Het woord zegt het al: dit is een combinatie van metaaltechniek en elektrotechniek. Het is dus een veelzijdige opleiding. Dat betekent dat je in het mbo veel kanten op kunt. bouwtechniek Hierbij word je opgeleid om in de bouw te werken (beroepen: timmerman, metselaar, schilder). Niet in West-Friesland: grafische techniek Bij deze opleiding leer je wat er allemaal komt kijken bij het maken van bijvoorbeeld zo n boekje als je nu aan het lezen bent (beroepen: drukker, boekbinder, fotozetter). scheepvaart/visserij Je wordt opgeleid om later op een schip (vissersschip, zeeschip of binnenvaartschip) te gaan werken. Je kunt ook in de haven gaan werken (beroepen: matroos, visser). 17 voertuigentechniek Je leert hoe je auto s en andere voertuigen moet repareren en onderhouden (beroep: automonteur, fietsenmaker). instalektro Dit is een combinatie van installatietechniek en elektrotechniek. Het is een veelzijdige opleiding waarmee je in het mbo alle kanten op kunt. Het gaat om beroepen die te maken hebben met elektriciteit (beroep: elektricien) en waarbij je leert hoe je installaties moet aanleggen voor verwarming, koeltechniek en waterleiding (beroepen: loodgieter, verwarmingsmonteur). transport en logistiek Hierbij gaat het om het vervoeren en opslaan van goederen (beroepen: magazijnmeester, heftruckchauffeur, kraanmachinist, vrachtwagenchauffeur) De sector Zorg & Welzijn Als je later graag met mensen wilt werken, is een opleiding in de sector Zorg & Welzijn misschien iets voor jou. Je kunt kiezen uit: verzorging Bij deze opleiding leer je van alles over het verzorgen van mensen die hulp nodig hebben, zoals kinderen en bejaarden. Belangrijke vakken zijn gezondheidskunde en huishoudkunde (beroepen: bejaardenverzorgster, leidster peuterspeelzaal of kinderdagverblijf). uiterlijke verzorging Hierbij gaat het om de verzorging van het uiterlijk van de mens. Je krijgt onder andere les in huid- en haarverzorging en gezondheidskunde (beroepen: schoonheidsspecialiste, kapper of kapster).

10 02 VMBO voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs Er zijn ook scholen waar de afdelingen verzorging en uiterlijke ver zorging samengevoegd zijn tot een brede opleiding zorg & welzijn. Je krijgt dan zowel les in verzorging als in uiterlijke verzorging. sport, dienstverlening en veiligheid Dit is een veelzijdige opleiding die een voorbereiding geeft op verschillende beroepsopleidingen in de sport, (facilitaire) dienstverlening en veiligheid (uniformberoepen). Er wordt veel aandacht besteed aan sport, je leert leiding geven, organiseren en je werkt aan de ontwikkeling van je persoonlijke kwaliteiten De sector Landbouw Dit is een sector voor kinderen die groene vingers hebben en graag met dieren en levensmiddelen bezig zijn. Bij deze opleidingen kun je leren hoe je planten en dieren moet verzorgen. Maar ook hoe je tuinen aan moet leggen en onderhouden. Verder leer je hoe je levensmiddelen kunt maken. Tijdens al deze opleidingen maak je al kennis met de praktijk. In de sector Landbouw is één afdeling: landbouw en natuurlijke omgeving De sector Economie De opleidingen in de sector Economie hebben te maken met het werk dat in kantoren, banken, winkels, horecabedrijven en bakkerijen wordt gedaan. Je leert het een en ander over boekhouden en het bijhouden van een administratie. Maar ook over alles wat er in en om een winkel gebeurt. Hierbij is de computer een onmisbaar hulpmiddel. Daar leer je dus goed mee werken. Ook bij economie kun je uit verschillende afdelingen kiezen: handel & administratie Als je deze afdeling kiest, word je voorbereid op het werken in een winkel of op een kantoor. Je krijgt onder andere les in verkooppraktijk en bedrijfseconomie. Bij het vak kantoorpraktijk leer je typen en met de computer werken (beroepen: verkoper, etaleur, administratief medewerker). Binnen deze afdeling kun je erg veel kanten op. Je kunt kiezen uit: plantenteelt en plantenverwerking Je leert hoe planten geteeld worden, hoe akkerbouw in z n werk gaat en hoe je een tuin aanlegt en onderhoudt (beroepen: medewerker kwekerij of akkerbouwbedrijf). dierhouderij Het is duidelijk dat je bij deze opleiding leert hoe je dieren moet verzorgen. Niet alleen cavia s, maar ook koeien en kippen! (beroepen: medewerker veehouderij, dierenverzorger, dierenartsassistente). bloembinden en -schikken Hierbij gaat het om het maken van bloemsierwerk, bloemstukken en corsages (beroep: medewerker bloemenwinkel). 19 consumptief Na een opleiding in deze richting kun je in de horeca gaan werken of bij een brood- en banketbakkerij (beroepen: broodbakker, banketbakker, kelner/gastheer, kok). Soms heeft een school de opleiding consumptiefbreed. Je krijgt dan ook les in vakken die te maken hebben met de toeristenbranche. agrarische techniek Je leert hoe je gereedschap en machines die in de land- en tuinbouw worden gebruikt, onderhoudt en repareert (beroep: monteur).

11 02 VMBO voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs groene ruimte Bij groene ruimte moet je denken aan plantsoenen en parken (beroepen: hovenier, onderhoudsmedewerker van tuinen en plantsoenen, medewerker tuincentrum) Dagopleiding Als je voor de dagopleiding kiest, ga je vijf dagen in de week naar school. Een belangrijk onderdeel van zo n opleiding is de stage. Je gaat dan een flinke tijd meewerken in een bedrijf of instelling. Zo leer je ook in de praktijk een heleboel over het beroep dat je later wilt uitoefenen. De dagopleiding wordt ook wel de beroepsopleidende leerweg (BOL) genoemd. voeding Van de producten die boeren en kwekers afleveren moeten levensmiddelen gemaakt worden. Van graan kan brood gebakken worden en pruimen kunnen tot jam worden verwerkt. Hoe dat in z n werk gaat leer je bij deze opleiding (beroep: medewerker in bedrijven waar levensmiddelen worden gemaakt) Werken en leren Een andere mogelijkheid is een combinatie van werken en leren. Je gaat dan minimaal één dag in de week naar school. De andere dagen ga je echt aan het werk in het beroep dat je gekozen hebt. Deze manier van leren noemen we de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) Diploma In de vierde klas doe je eindexamen. Als je slaagt, krijg je het diploma vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs). Op het diploma staat welke leerweg je hebt gevolgd en in welke vakken je examen hebt gedaan Naar de havo Het is ook mogelijk om met een vmbo-diploma door te stromen naar de havo. Dat kan als je de theoretische of de gemengde leerweg hebt gevolgd Wat kun je doen na het vmbo? We schreven het al eerder: voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs wil zeggen dat je voorbereid wordt op het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Na het vmbo kun je dus naar het mbo. Als je de theoretische of de gemengde leerweg hebt gedaan, kun je ook naar de havo. In het mbo kun je kiezen voor een dagopleiding of voor een combinatie van werken en leren. Binnen het mbo zijn heel veel mogelijkheden. Je vindt er dezelfde sectoren als in het vmbo. Het ligt voor de hand dat je in het mbo een opleiding kiest in dezelfde sector als in het vmbo. Tegen de tijd dat je moet kiezen wat je na het vmbo gaat doen, krijg je op school uitgebreid informatie over de vele mogelijkheden die er dan zijn.

12 03 Havo en Vwo 3.4. De havo 3.1. Inleiding Hiervoor heb je van alles kunnen lezen over het vmbo. Op de volgende bladzijden vertellen we het een en ander over twee andere soorten van voortgezet onderwijs: havo en vwo De eerste drie leerjaren Er zijn scholengemeenschappen waar leerlingen met verschillende adviezen in het eerste leerjaar in dezelfde klas zitten. Dit noemen we combinatieklassen. Soms zijn er ook in de tweede of derde combinatieklassen. Dit verschilt per school. Er zijn ook scholengemeenschappen die aparte klassen hebben voor bijvoorbeeld gymnasium of tweetalig vwo. Zowel op de havo als op het vwo sluit je de basisvorming in de derde klas af. De havo duurt vijf jaar. Je moet vooral in de hogere klassen in staat zijn flinke porties leerstof in één keer te leren. Je moet ook goed zelfstandig kunnen werken. In de vierde klas kies je een bepaalde richting waarin je later verder wilt leren. Je kunt kiezen uit vier mogelijkheden, of met een mooi woord: profielen *. Bij elk profiel heb je te maken met verplichte vakken en keuzevakken. Voor iedereen zijn onder andere Nederlands, Engels, algemene natuurwetenschappen, maatschappijleer en gymnastiek verplichte vakken. Verder zijn er bij elk profiel bepaalde vakken verplicht. Tenslotte mag je een paar vakken helemaal zelf kiezen. De mening van je meester of juf en de uitslag van de toets zijn wel belangrijk maar zeggen nog niet alles. Als je naar het voortgezet onderwijs gaat, kom je namelijk altijd in een brugklas. En daar bekijken de leraren opnieuw of het schooltype goed bij jou past De Tweede Fase Na de derde klas kom je in wat we de Tweede Fase van het voortgezet onderwijs noemen. Je kunt nu voor een deel zelf kiezen in welke vakken je les krijgt. Maar je kunt niet zomaar wat vakken kiezen. Daar zijn allemaal regels voor. *Die vier profielen zijn: Cultuur en Maatschappij, Economie en Maatschappij, Natuur en Gezondheid, Natuur en Techniek. In welke vakken je les krijgt, hangt af van het profiel dat je kiest en je zelfgekozen vakken. De vakken die in de hoogste klassen van de havo gegeven worden zijn: 23 - Nederlands - Frans - Duits - Engels - literatuur - maatschappijleer - culturele en kunstzinnige vorming - lichamelijke opvoeding - geschiedenis - aardrijkskunde - filosofie - economie - management & organisatie - informatica - algemene natuurwetenschappen - biologie - wiskunde - natuurkunde - scheikunde

13 03 Havo en Vwo 3.6. Het vwo 3.5. Na de havo Na de havo kun je verschillende kanten op: Het meest voor de hand ligt het dat je verder gaat in het hoger beroepsonderwijs (hbo). Binnen het hbo zijn net als binnen het mbo erg veel mogelijkheden, te veel om hier op te sommen. Het komt ook voor dat iemand met een havo-diploma naar het mbo gaat. Je kunt dan soms in het tweede jaar beginnen. Een derde mogelijkheid is om over te stappen naar het vwo. Je komt dan in de vijfde klas van het atheneum. Tenslotte kun je na de havo ook gaan werken. Sommige grote bedrijven hebben een eigen opleiding. Je kunt in zo n geval leren en werken combineren. Het vwo bereidt je voor op een studie aan een universiteit. Je begrijpt wel dat het vwo moeilijker is dan de havo. Het vwo duurt zes jaar. Het vwo kent twee afdelingen: atheneum en gymnasium. Op het gymnasium krijg je les in klassieke culturele vorming en de klassieke talen Latijn en Grieks. Op het atheneum niet. Net als op de havo kies je in de bovenbouw een bepaalde richting waarin je later verder wilt leren. Je kunt kiezen uit dezelfde profielen als op de havo. Ook hier heb je te maken met verplichte vakken en keuzevakken. Op het vwo worden vrijwel dezelfde vakken gegeven als op de havo. Je snapt dat je op het vwo wel wat dieper op de zaken ingaat Na het vwo Na het vwo kun je alle kanten op: Je kunt gaan studeren aan een van de twaalf universiteiten die Nederland telt. Als je geen wetenschappelijke opleiding wilt volgen, kun je naar het hbo. Je kunt ook gaan werken en eventueel binnen een bedrijf een opleiding volgen. 25

14 04 Overzicht voortgezet onderwijs in westfriesland Martinuscollege locatie mavo/havo/ vwo (Grootebroek) vmbo: havo vwo: - atheneum - gymnasium 4.1. Overzicht scholen en opleidingen In het overzicht op bladzijde 26 en 27 kun je zien welke opleiding je aan welke school kunt volgen. Martinuscollege locatie vmbo (Grootebroek) vmbo (inclusief lwoo): - beroepsgerichte leerwegen We hebben een apart overzicht gemaakt van de beroepsgerichte opleidingen. Dat staat op bladzijde 28. De adressen en telefoonnummers van de scholen vind je in de lijst op pagina 29 en 30. Regionale Scholengemeenschap Enkhuizen (Enkhuizen) vmbo: havo vwo: - atheneum Clusius College Grootebroek (Grootebroek) vmbo (inclusief lwoo): - beroepsgerichte leerwegen - gemengde leerweg Scholengemeenschap Tabor locatie d Ampte vmbo (inclusief lwoo): - beroepsgerichte leerwegen - gemengde leerweg 26 Clusius College Hoorn Atlas College Copernicus SG Atlas College SG De Dijk (Medemblik) Atlas College OSG West-Friesland Atlas College VMBO Titaan vmbo (inclusief lwoo): - beroepsgerichte leerwegen - gemengde leerweg vmbo: vmbo (inclusief lwoo): - beroepsgerichte leerwegen vmbo: vmbo (inclusief lwoo): - beroepsgerichte leerwegen - gemengde leerweg havo havo (klas 1, 2, 3) havo vwo: - atheneum vwo: - atheneum (klas 1, 2, 3) vwo: - atheneum - gymnasium Scholengemeenschap Tabor locatie Oscar Romero Scholengemeenschap Tabor locatie Werenfridus OPDC West-Friesland Praktijkschool Westfriesland (Hoorn, Stede Broec) vmbo: vmbo: vmbo, uitsluitend leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) praktijkonderwijs havo havo vwo: - atheneum - gymnasium vwo: - atheneum - gymnasium 27 Kopklas Hoorn schakeljaar, 1 jaar groep 8 intensief taalonderwijs

15 4.2. Overzicht beroepsgerichte opleidingen 28 Clusius College Hoorn Clusius College Grootebroek (Grootebroek) Atlas College VMBO Titaan Atlas College SG De Dijk (Medemblik) Martinuscollege (Grootebroek) Scholengemeenschap Tabor locatie d Ampte techniek - techniek-breed - metaaltechniek - bouwtechniek timmeren metselen schilderen fijnhoutbewerken - elektrotechniek - voertuigentechniek - installatietechniek - metaaltechniek - bouwtechniek metselen timmeren - instalektro - digitale dienstverlening - multitechniek - metaaltechniek - bouwtechniek timmeren metselen schilderen - elektrotechniek - voertuigentechniek - transport en logistiek zorg & welzijn - zorg & welzijn breed (verzorging, uiterlijke verzorging) - verzorging - sport, dienstverlening en veiligheid - uiterlijke verzorging - verzorging - zorg & welzijn breed economie - handel & administratie - handel & verkoop - consumptief (koken, serveren, brood- en banketbakken) - handel & administratie - handel & administratie (handel, verkoop, ad ministratie) - consumptief breed (koken, serveren, brood- en banketbakken, toerisme) - handel & administratie (handel, verkoop, administratie) - sport - dienstverlening & veiligheid landbouw - plantenteelt en -verwerking - dierhouderij - agrarische techniek - voeding - bloembinden en -schikken - groene ruimte 4.3. Adressen en telefoonnummers Atlas College, Copernicus SG, Nieuwe Steen 11, 1625 HV Hoorn, tel. (0229) , fax (0229) , copernicus@atlascollege.nl, homepage: SG De Dijk, Admiraliteitsweg 6, 1671 JA Medemblik, tel. (0227) , fax (0227) , dedijk@atlascollege.nl, homepage: OSG West-Friesland, Bontekoestraat 3, 1623 LL Hoorn, tel. (0229) , fax (0229) , osgwestfriesland@atlascollege.nl, homepage: VMBO Titaan, Dampten 22, 1624 NR Hoorn, tel. (0229) , fax (0229) , titaan@atlascollege.nl, homepage: SG De Triade, Nijverheidstraat 2, 1135 GE Edam, tel. (0299) , fax (0299) , detriade@atlascollege.nl, homepage: Clusius College, Clusius College Grootebroek, Elzenlaan 2, 1613 VP Grootebroek, tel. (0228) , fax (0228) , grootebroek@clusius.nl, homepage: Clusius College Hoorn, Blauwe Berg 1A, 1625 NT Hoorn, tel. (0229) , fax (0229) , vmbohoorn@clusius.nl, homepage: Kopklas Hoorn Orionstraat 135, 1622 BR Hoorn tel. (0229) , fax: (0229) kopklashoorn@obsdejulesverne.nl 29

16 4.3. Adressen en telefoonnummers 30 Martinuscollege, locatie mavo/havo/vwo, De Aanloop 6, 1613 KW Grootebroek, tel. (0228) , fax (0228) , homepage: locatie vmbo (mavo, de beroepsgerichte leerwegen en lwoo), De Aanloop 6, 1613 KW Grootebroek, tel. (0228) , fax (0228) , homepage: OPDC West-Friesland, Joh. Poststraat 71, 1624 CB Hoorn tel. (0229) , fax (0229) homepage: Praktijkschool Westfriesland, locatie Hoorn, Gording 124, 1628 JG Hoorn, Postbus 3057, 1620 GB Hoorn tel. (0229) , fax (0229) , homepage: locatie Stede Broec, Annie M. G. Schmidtweg 1, 1613 MA Grootebroek tel. (0228) , fax (0228) , homepage: Regionale Scholengemeenschap Enkhuizen, Boendersveld 3, 1602 DK Enkhuizen tel. (0228) , fax (0228) homepage: Scholengemeenschap Tabor, locatie d Ampte, Berkhouterweg 5, 1624 NS Hoorn tel. (0229) , fax (0229) , dampte@tabor.nl, homepage: locatie Oscar Romero, Bouwsteen 1, Postbus 363, 1620 AJ Hoorn tel. (0229) , fax (0229) , oscar-romero@tabor.nl, homepage: locatie Werenfridus, De Keyzerstraat 1, Postbus 1044, 1620 KA Hoorn tel. (0229) , fax. (0229) , werenfridus@tabor.nl, homepage: Open dagen schooljaar 2009/2010 Atlas College Copernicus SG OSG West-Friesland VMBO Titaan SG De Dijk SG De Triade Scholengemeenschap Tabor locatie d Ampte locatie Oscar Romero locatie Werenfridus Clusius College vestiging Hoorn vestiging Grootebroek Kopklas Hoorn Hoorn Martinuscollege RSG Enkhuizen OPDC West-Friesland Praktijkschool Westfriesland Hoorn Stedebroec 21, 22 en 23 januari 12, 13, 16, 18 en 20 januari 12, 13 en 16 januari 28 januari 28 en 29 januari 26 en 27 januari 11, 19, 27, 28 en 30 januari 25, 26, 27 januari en 6 februari 29 en 30 januari 29 en 30 januari 19 januari 2, 3, 9, 10 en 13 februari 4 en 6 februari 18 maart 16 maart 17 maart Colofon Redactie: Martien de Graaf, Kees Kaag, Hans Peeters, Dick Slok Coördinatie: Adri Kaljee Vormgeving en lay-out: Studio Brouwer, Hoorn Fotografie: Joeri Oudenaller Drukwerk: Drukkerij t Venhuis, Hem 31

17