ZWANGERSCHAP EN BEVALLING nog even

Transcriptie

1 GYNAECOLOGIE ZWANGERSCHAP EN BEVALLING nog even MB 2533 Bezoek ook onze website! Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 1

2 WELKOM De artsen, vroedvrouwen en andere medewerkers van de raadpleging, verloskamer en materniteit hebben een jarenlange ervaring in het begeleiden van toekomstige ouders. Zij ondervinden dagelijks dat informatie steeds belangrijker wordt. Daarom werd deze brochure ontwikkeld, als hulpmiddel tijdens de zwangerschap en als voorbereiding op de bevalling. De brochure geeft een antwoord op vele vragen, de informatie is gegroeid uit de praktijk. Indien u na het doornemen van deze brochure nog vragen heeft, dan kan u hiermee steeds terecht bij uw gynaecoloog of bij de vroedvrouw van de raadpleging, verloskamer of materniteit. Zij zullen u graag meer uitleg geven. Het team van gynaecologen, vroedvrouwen en verpleegkundigen wenst u alvast een aangename zwangerschap, een vlotte bevalling en een prettig verblijf. 2 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

3 INHOUDSTAFEL Welkom 3 1. Zwangerschapsopvolging Zwangerschapsdossier Raadpleging Echografie Bloednames algemeen Specifieke bloednames Levenswijze Zwangerschapsoefeningen Gespecialiseerde afdelingen Informatie van Kind & Gezin Gespreksavond rond borstvoeding De voeding Borstvoeding Arbeid en bevalling Voorbereiding Opname Arbeid Naar de kraamafdeling Het verblijf Varia Het geboortebewijs Andere vragen Tot slot Notities 27 Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 3

4 01 ZWANGERSCHAPSOPVOLGING 1.1 Het zwangerschapsdossier Het verloop van uw zwangerschap wordt genoteerd in het zwangerschapsdossier van uw gynaecoloog. Uzelf krijgt op het moment dat u voor het eerst op zwangerschapscontrole komt in het ziekenhuis een zwangerschapsmap van Kind & Gezin. Deze map krijgt u mee naar huis en dient u telkens wanneer u op raadpleging komt mee te brengen. Ook wanneer u naar de huisarts gaat, neemt u deze map best mee. Op deze manier is de huisarts steeds op de hoogte van het verloop van uw zwangerschap. 1.2 Raadpleging De raadplegingen zijn steeds op afspraak. Afspraken kunnen vastgelegd worden op de raadpleging gynaecologie, of u kan telefonisch een afspraak maken op het nummer 089/ of 089/ Het is aangewezen gemiddeld één keer per maand op raadpleging te komen. Zo kan de evolutie van de zwangerschap opgevolgd worden en kunnen eventuele problemen vroegtijdig opgespoord worden. Vanaf 30 weken (7 maanden) verhoogt deze frequentie van de raadplegingen geleidelijk. Tijdens de laatste maand wordt u wekelijks opgevolgd. Wenst u meer informatie rond zwangerschap, bevalling en kraamperiode, dan kan u reeds in het begin van de zwangerschap een afspraak maken voor een gesprek met onze vroedvrouw en later voor een bezoek aan de verloskamers. U kan hierover steeds informatie vragen aan de balie van de raadpleging gynaecologie, of aan uw gynaecoloog. Wanneer u voor de eerste maal zwanger bent, worden deze gesprekken zeker aangeraden. Afspraken bij de vroedvrouw kunnen gemaakt worden op het nummer tussen 8 en uur. Heeft u dringende vragen of bent u ongerust, dan kan u op hetzelfde nummer terecht. 4 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

5 1.3 Echografie Per zwangerschap worden er normaal 3 echografieën gemaakt; één in elk zwangerschapstrimester, dit wil zeggen rond de 12de, 20ste en 30ste week. Afspraken voor echografieën worden gemaakt met uw gynaecoloog zelf of via de raadpleging gynaecologie (T 089/ ). Van elke echografie kan een foto gemaakt worden, video-opnames zijn echter niet mogelijk. Indien per ongeluk vergeten zou worden om een foto te maken, gelieve hier dan op te wijzen vóór het onderzoek beëindigd wordt. Deze 3 echo s worden terugbetaald. Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 5

6 1.4 Bloednames in het algemeen Per zwangerschap worden er gemiddeld 3 bloednames verricht. De aanvraag hiervoor krijgt u van uw gynaecoloog. De resultaten van deze bloednames worden automatisch doorgegeven aan uw gynaecoloog. Die deze resultaten met u zal bespreken tijdens de volgende raadpleging. Van uitzonderlijke resultaten wordt u tijdig op de hoogte gebracht. Gelieve daarom uw telefoonnummer te vermelden tijdens de eerste raadpleging en eventuele wijzigingen ervan tijdig door te geven. 1.5 Specifieke bloedname: 1 ste en 2 de trimester triple-test Het is mogelijk om vóór de geboorte via een bloedtest te achterhalen of er een verhoogde kans bestaat dat uw baby een chromosomaal probleem heeft (bijvoorbeeld mongolisme). Deze test is een eenvoudige bloedname, op een bepaalde zwangerschapsduur, namelijk tussen 9 en 12 weken of tussen 14 en 18 weken zwangerschap. Bij de vroege triple-test (rond 11 weken) dient eveneens een echografie te gebeuren waarbij de nekplooi van de baby wordt gemeten. De test is zeer eenvoudig, maar is slechts een kansberekening die ca. 90% van de chromosomale afwijkingen detecteert. Deze test stelt dus géén diagnose, er wordt u enkel meegedeeld of de kans op een aangeboren afwijking hoog of laag is. Bij een hoge kans kan u, als u meer zekerheid wenst, een vlokkentest of vruchtwaterpunctie laten uitvoeren. Deze laatste onderzoeken kunnen enkele risico s inhouden voor de zwangerschap, maar dit zijn de enige onderzoeken die zekerheid kunnen geven over eventuele aangeboren chromosomale afwijkingen. Deze bloedtest (triple-test genaamd) kàn, maar is zeker geen verplichting. U bent diegene die beslist of u al dan niet deze test wenst te ondergaan. Alles is afhankelijk van uw persoonlijke visie omtrent mentale handicap, recht op leven, zwangerschapsonderbreking, enz. Indien u de bloedtest wenst te ondergaan, laat het dan zeker tijdig weten, zodat precies kan worden bepaald wanneer u deze bloedname best laat uitvoeren. 6 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

7 Om u in uw keuze te begeleiden, adviseren wij het volgende: - bent u van oordeel dat u hoe dan ook nóóit een zwangerschapsonderbreking zou laten uitvoeren, dan raden wij u aan de bloedtest NIET te laten uitvoeren - wenst u ten alle tijde te weten of er mogelijke problemen aanwezig zijn, dan kan de test worden uitgevoerd. Wanneer u dan later wordt opgeroepen voor een informatief gesprek bij de vroedvrouwen, omwille van een positief resultaat (= een verhoogde kans), impliceert dit nog niet dat er effectief iets mis is. Er dient dan te worden overwogen of deze kans al dan niet hoog genoeg is om een vruchtwaterpunctie of vlokkentest te laten uitvoeren. Dit gebeurt steeds in samenspraak met u en uw gynaecoloog. Het spreekt voor zich dat u deze beslissingen niet zomaar, zonder de nodige informatie kan nemen. Spreek er daarom over met uw gynaecoloog of informeer u via een adviserend gesprek met de vroedvrouw van de raadpleging of de psychologe. Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 7

8 1.6 Levenswijze Enkele algemene aandachtspunten: - wees voorzichtig met geneesmiddelen, raadpleeg bij twijfel altijd eerst uw huisarts, gynaecoloog of vroedvrouw - roken is ten zeerste af te raden - beperk het alcoholgebruik - eet een gezonde en gevarieerde voeding: (gewichtstoename van 10-15kg maximaal valt na te streven) eet veel groenten, fruit en volle graanproducten wees matig in het gebruik van suiker en zoetigheden drink veel water en melkproducten - zorg regelmatig voor lichaamsbeweging, maar doe geen competitie- of topsport - neem voldoende rust Enkele specifieke aandachtspunten: Toxoplasmose Toxoplasmose (in de volksmond de kattenziekte genoemd), is een infectieziekte die dient vermeden te worden tijdens de zwangerschap, omdat er daardoor aangeboren afwijkingen bij de baby kunnen ontstaan. Deze problemen treden hoofdzakelijk, zoniet uitsluitend, op indien het een éérste toxoplasmosebesmetting betreft. Door middel van een bloedname kan uitgemaakt worden of u de ziekte al dan niet heeft doorgemaakt en of u beschermd bent of niet. Als deze test bij u negatief is, of als u de uitslag niet kent, dan kan u best een aantal voorzorgsmaatregelen in acht nemen om te voorkomen dat u de ziekte tijdens de zwangerschap oploopt. - U eet best geen rauw vlees meer (filet américain, ). Goed gekookt, doorbakken of gerookt vlees, charcuterie is geen probleem. - Rauwe groenten eet u best wanneer u zeker bent dat ze goed gewassen zijn. U wast ze eventueel extra. 8 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

9 - Contact met katten mag, wanneer u goed de handen wast, zeker voor u voedingsmiddelen aanraakt. De kattenbak verversen doet u best met handschoenen aan of u laat het door iemand anders doen. - Ook in de tuin werken gebeurt best met handschoenen aan. Het eten van rauwe eieren en onvoldoende gekookte schaal- en schelpdieren wordt ook afgeraden. Indien u antistoffen heeft en zodoende beschermd bent, moet u bovenvermelde maatregelen niet naleven. Listeria U mijdt best Franse schimmelkaas of huisgemaakte paté omwille van de mogelijke besmetting door de Listeriabacterie. Deze bacterie kan ook voorkomen in niet-gepasteuriseerde melk. Besmetting door deze bacterie kan leiden tot aangeboren afwijkingen bij de baby en vroeggeboorte. Salmonella De Salmonella-bacterie kan maag- en darmproblemen veroorzaken, die bij een zwangere vrouw vroegtijdige contracties van de baarmoeder kunnen veroorzaken. Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 9

10 1.7 Zwangerschapsoefeningen Zwangerschapsoefeningen zijn aan te raden omwille van 2 redenen: - ze helpen u de ongemakken aan het einde van de zwangerschap beter op te vangen; - ze bereiden u via adem- en perstechnieken voor op het proces van arbeid en bevalling. U start best bij de kinesist met deze oefeningen rond de 26ste - 28ste week. In overleg met de kinesist zal het aantal sessies bepaald worden. Het is evenwel geen absolute noodzaak deze oefeningen te volgen. U bent hierin volkomen vrij. Indien nodig kan u een voorschrift voor deze zwangerschapsoefeningen vragen aan uw gynaecoloog. 1.8 Gespecialiseerde afdelingen voor Moeder & Kind Indien er tijdens de zwangerschap problemen zouden optreden, kan de gynaecoloog u laten opnemen op een gespecialiseerde afdeling in dit ziekenhuis. Deze Maternele Intensieve Zorgen (MIC) werkt nauw samen met de afdeling Neonatale Intensieve Zorgen (NIZ), hier worden baby s opgevangen die extra observatie of verzorging nodig hebben na de bevalling. Een brochure met meer informatie over de werking van deze afdelingen is verkrijgbaar bij de vroedvrouw van de raadpleging. Vraag ernaar. 1.9 Informatie van Kind & Gezin Op regelmatige tijdstippen worden in het ziekenhuis informatie-avonden georganiseerd rond zwangerschap, borstvoeding, bevalling en opname, evenals rondleidingen in de verloskamer. De data waarop deze avonden plaatsvinden, worden meegedeeld via de affiches en folders in de wachtkamers van de raadpleging en zijn terug te vinden op de ZOLwebsite Gespreksavond rond borstvoeding Met betrekking tot borstvoeding worden er gespreksavonden in groepjes van 5 koppels georganiseerd. Deze gaan telkens door op de tweede dinsdag en de vierde donderdag van de maand. Voor geïnteresseerde grootouders kan er ook een gespreksavond rond kleinkinderen en borstvoeding voorzien worden. 10 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

11 Meer informatie hierover kunt u vragen aan de vroedvrouwen van de prenatale raadpleging, op het nummer 089/ Op dit nummer kunt u zich ook inschrijven. Specifiek m.b.t. borstvoeding kan u steeds contact opnemen met de lactatiekundige. Zij is bereikbaar op het nummer 089/ of via mail: lactatiekundige@zol.be. Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 11

12 1.11 De voeding van uw baby Welke voeding kies ik voor mijn baby? Een vraag waar u al tijdens uw zwangerschap mee bezig bent. Dit wordt uitgebreid met u besproken. Het is in ieder geval belangrijk dat u de keuze zelf maken en niet de omgeving. Wij respecteren flesvoeding, maar stimuleren het geven van borstvoeding. Het ziekenhuis streeft de tien vuistregels voor het welslagen van borstvoeding na, zoals bepaald door de Wereldgezondheidsorganisatie en UNICEF. Eveneens wordt de gedragscode gerespecteerd, waardoor het ziekenhuis er zich toe verbindt om geen promotiemateriaal voor vervangingsmiddelen, flessen en (fop)spenen aan te nemen en te verdelen Borstvoeding Borstvoeding is de ideale manier om uw kindje te voeden. Moedermelk bevat waardevolle voedings- en afweerstoffen die uw baby nodig heeft voor zijn groei, ontwikkeling en gezondheid. De moedermelk van de eerste dagen na de geboorte, ook het colostrum genoemd, bevat grote hoeveelheden beschermende stoffen. Het wordt aangeraden om uw baby onmiddelijk aan de borst te leggen, of toch zeker binnen het uur na de bevalling, zonder het huidcontact met uw baby na de geboorte te onderbreken. Uw baby zal zo sneller herstellen van de stress van de bevalling en beter aan de borst drinken. Door vervolgens frequent te voeden, zonder beperkingen in tijdsduur of het aantal keren (ook s nachts) komt de voeding vlot op gang. Borstvoeding biedt uw baby: - een zekere bescherming tegen ziekten en infecties dankzij de aanwezigheid van antistoffen - een ideale samenstelling van voeding die volledig afgestemd is op de behoeften van uw baby - een gunstige invloed op de rijping en ontwikkeling van de hersenen door de aanwezigheid van vetzuren - minder kans op allergieën, overgewicht en diabetes - een voeding die lichtverteerbaar is, waardoor minder maag- en darmproblemen - een zachtere stoelgang - een betere ontwikkeling van mond- en kaakspieren 12 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

13 Ook moeders profiteren van het geven van de borst: - uw baarmoeder komt sneller terug tot haar normale grootte, waardoor het bloedverlies in de kraamperiode vermindert - een opbouw van een sterke band met uw baby - uw oorspronkelijke gewicht wordt sneller bereikt - minder risico op de ontwikkeling van borst- en eierstokkanker vóór de menopauze. Hoe langer u voedt, hoe kleiner het risico! - Een kleinere kans op osteoporose op langere termijn leeftijd van 6 maanden heeft een baby alleen maar moedermelk nodig: ideaal is uitsluitend borstvoeding! Het wordt afgeraden om uw baby een (fop)speentje aan te bieden, alvast tot de borstvoeding goed op gang gekomen is, minstens 4 tot 6 weken, en de baby een goede drinktechniek heeft ontwikkeld. Zuigen op een fopspeen of speentjes van flessen kan tepel-zuigverwarring veroorzaken met als gevolg een verkeerde zuigtechniek aan de borst, en er kan een voedingsmoment gemist worden. Moedermelk is daarenboven gratis, altijd beschikbaar en altijd op de juiste temperatuur. Na de opstartperiode is het vaak erg gemakkelijk en praktisch om te geven. Er wordt naast borstvoeding géén bijvoeding gegeven (zoals water, thee of een enkele flesvoeding), tenzij er sprake is van een medische noodzaak. Wanneer het maagje van uw baby vol zit met bijvoeding zal hij langer wachten om een volgende voeding te vragen. Daarenboven gaan uw borsten minder melk produceren als er bijvoeding gegeven wordt. Tot de Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 13

14 De 10 vuistregels voor het welslagen van de borstvoeding: 1 een goed borstvoedingsbeleid 2 deskundige begeleiding 3 voorlichting aan aanstaande ouders 4 onmiddellijk huidcontact en eerste borstvoeding vlak na bevalling 5 goed aanleggen en melkproductie in stand houden 6 in principe geen bijvoeding 7 moeder en kind bij elkaar 8 borstvoeding op verzoek 9 geen (fop)speen 10 samenwerking met borstvoedingsgroepen 14 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

15 02 ARBEID & BEVALLING 2.1 Voorbereiding Rust en kalmte zijn belangrijke factoren tijdens uw zwangerschap, maar ook de voorbereiding op uw bevalling dient rustig te verlopen. Wij raden u daarom aan om ongeveer acht weken voor de bevallingsdatum uw koffer klaar te maken, zodat u ontspannen naar het ziekenhuis kunt komen wanneer de bevalling zich aankondigt. Wat brengt u mee naar het ziekenhuis? Om u te laten inschrijven heeft u uw identiteitskaart, mutualiteitsboekje en SIS-kaart nodig. De map van Kind & Gezin brengt u best mee; deze bevat belangrijke informatie over het verloop van uw zwangerschap en kan door de vroedvrouw verder worden aangevuld. Voor uw verblijf in de verloskamer brengt u het volgende mee: - een gemakkelijk (oud en ruim) T-shirt, nachtkleed, - pantoffels, eventueel sokken - één handdoek en washandje - toiletgerief - lectuur - druivensuiker Nadat de baby geboren is, kan uw partner de koffer voor het verdere verblijf op de kraamafdeling gaan halen. Hier heeft u het volgende nodig: voor de moeder: - slaapkledij - kamerjas - pantoffels - slipjes voor elke dag (maandverband is gratis ter beschikking) Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 15

16 - (borstvoedings)beha s (compressen zijn gratis ter beschikking) - toiletgerief - handdoeken en washandjes - vochtige doekjes en ijszakjes voor de verzorging van de eventuele knip (episiotomie) zijn beschikbaar, maar worden aangerekend. (in totaal gemiddeld 4 euro) voor de baby: - kledij (onderhemdjes, pyjama, sokjes, mutsje) - handdoeken en washandjes - pampers en 1 pak vochtige doekjes (voor de baby) worden gratis ter beschikking gesteld - een set van verzorgingsproducten is verkrijgbaar op de kraamafdeling en wordt via de ziekenhuisfactuur verrekend 2.1 Opname In de verloskamer zijn er permanent meerdere vroedvrouwen aanwezig, zowel overdag, als s nachts, om u te verwelkomen en u te omringen met de beste zorgen en aandacht. De gynaecoloog wordt door de vroedvrouw of assistent gynaecologie op de hoogte gebracht van uw opname. Voor een geplande opname tussen 7 en uur komt u binnen via de hoofdingang van het ziekenhuis, waar u zich moet aanmelden aan het onthaal. Vermeld hierbij duidelijk dat u in de verloskamer verwacht wordt. Buiten deze uren, in het weekend en in geval van urgenties komt u steeds binnen via de dienst spoedgevallen. Wanneer komt u naar de verloskamer? - bij gebroken vliezen, ook als u geen weeën heeft; - bij overmatig bloedverlies; - bij regelmatige weeën om de 5 minuten en dit gedurende één uur; - bij weinig of geen kindsbewegingen; - bij twijfel over uw eigen gezondheid of die van uw baby. Bij aankomst in de verloskamer zal de vroedvrouw, die u zal begeleiden tot aan de geboorte van uw baby, u verwelkomen. U kan zoveel mogelijk op dezelfde vroedvrouw 16 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

17 terugvallen met al uw vragen. Zo ontstaat er een band tussen u en uw partner enerzijds en de begeleidende vroedvrouw anderzijds. De vroedvrouw zal u na de verwelkoming begeleiden naar de arbeidskamer. In de verloskamer kan u reeds aan de vroedvrouw uw voorkeur m.b.t. de kamer doorgeven; éénpersoonskamer (standaard, groot of luxe) of meerpersoonskamer. In de mate van het mogelijke wordt hier rekening mee gehouden. 2.2 Arbeid Tijdens de arbeid, die begeleid wordt door een vroedvrouw, verblijft u samen met uw partner (of een andere persoon naar keuze, zoals een familielid of vriendin) in de arbeidskamer. Gedurende deze periode kan hij de maaltijd(en) ter plaatse gebruiken. De moeder mag wat drinken en eventueel iets lichtverteerbaar eten tijdens de arbeid; dit omdat de weeën een invloed kunnen hebben op de maag, waardoor de kans op misselijkheid en braken groter is. Het nuttigen van drank en voeding is altijd in overleg met de behandelende gynaecoloog. Om u ook hier optimale begeleiding en voldoende rust te bieden, is er géén bezoek toegelaten. Het is aan te bevelen om vooraf met uw familie af te spreken dat ù zal bellen als uw baby geboren is. Op deze manier kan de vroedvrouw u in alle rust begeleiden bij de arbeid en tijdens de bevalling. Volgende stappen zullen na de opname gebeuren: - u kunt een gemakkelijk T-shirt of nachtkleed aantrekken; - uw urine wordt gecontroleerd; - u wordt in bed geïnstalleerd; - het vaginaal onderzoek wordt uitgevoerd; - eventueel krijgt u een lavementje; - de monitor wordt aangelegd, evenals de bloeddrukmeter; - er wordt een infuus geprikt bij elke zwangere vrouw in arbeid; dit wil NIET zeggen dat er weeënopwekkers zijn toegevoegd; - het verloop van uw zwangerschap, eventuele eerdere zwangerschappen en bevallingen, ziektes en dergelijke worden samen met u overlopen; - u krijgt informatie over de navelstrengbloedbank; Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 17

18 voor meer informatie hierover kan u steeds de vroedvrouw van de raadpleging en de verloskamer aanspreken; - eventuele pijnbestrijding zal met u besproken worden; - vervolgens zal de gynaecoloog verwittigd worden; hij of zij zal in functie van de gegevens bepalen hoe de arbeid verder dient te worden begeleid. De functie van de vroedvrouw bestaat erin om u en uw partner op een optimale manier te begeleiden tot aan de bevalling. Tussen het optreden van de eerste contracties en het moment van de bevalling zullen meerdere uren voorbij gaan. Het zullen soms moeilijke momenten zijn en dan is het de vroedvrouw die u met raad en daad zal bijstaan. In normale omstandigheden is de baarmoederhals gesloten. Om de baby te kunnen laten geboren worden, moet de baarmoederhals een ontsluiting hebben van 10 cm. Deze opening ontstaat door de contracties of weeën die aan de bevalling vooraf gaan. Het spreekt dus voor zich dat er goede contracties moeten aanwezig zijn. Indien dit niet het geval zou zijn, kunnen deze contracties opgewekt of versterkt worden door een geneesmiddel toe te dienen via het infuus. In optimale omstandigheden heeft u 3 à 4 contracties per 10 minuten. Om de reactie van de baby bij de contracties te kunnen volgen wordt een monitor aangelegd, die het hartritme van de baby en de contracties registreert. Er zijn meerdere mogelijkheden van pijnbestrijding: Alternatieve hulpmiddelen: - Ademhalingstechnieken, deze kan u tijdens de prenatale oefeningen reeds leren of u kan ze samen met de vroedvrouw inoefenen. - Relaxatie in het ligbad. Indien uw toestand dit nog toelaat, kan u gebruik maken van het ligbad. Dit kan vooral bij erge contracties en weinig ontsluiting zorgen voor een goede pijnbestrijding. - Relaxatieoefeningen op de gymnastiekbal, ook het gebruik hiervan kan u tijdens de prenatale oefeningen aangeleerd worden. De vroedvrouw kan u hier ook wat meer uitleg bij geven. In de arbeidskamer is een brochure aanwezig met foto s 18 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

19 en uitleg over deze oefeningen. - Voetzoolreflexologie - Ook het lezen van een boek, beluisteren van muziek, het krijgen van een voet- of rugmassage van uw partner of de vroedvrouw, kunnen u helpen om de weeën beter te verdragen. Medicamenteuze middelen: - Inspuiting in de bilspier, deze inspuiting zorgt voor een verminderde gewaarwording van de pijn. - Epidurale verdoving (beter gekend als de ruggeprik). Deze vorm van pijnbestrijding zorgt voor een pijnloos gevoel van uw contracties en zal aanwezig blijven tot na de geboorte van uw baby. De ruggeprik wordt gegeven door een anesthesist. U houdt er best rekening mee dat het ongeveer 45 minuten kan duren vanaf uw vraag om een ruggeprik en het eigenlijke pijnvrije gevoel ervan. Het is niet nodig dat u bij de opname in de verloskamer al weet welke vorm van pijnbestrijding u verkiest. U kunt stap voor stap in overleg met de vroedvrouw beslissen. Het is ook niet omdat u bij het begin van de arbeid (toen de weeën nog niet zo hevig waren) niets wenste tegen de pijn, dat u hier niet op kunt terugkomen. Tijdens de arbeid is het ook belangrijk dat u een goede blaaslediging heeft. Als de blaas niet voldoende leeg is kan de baby moeilijker indalen in het geboortekanaal. De vroedvrouw zal erop toezien dat u regelmatig kunt plassen. Indien u een epidurale katheter heeft, kan het gebeuren dat u niet voelt dat uw blaas vol is. In dit geval zal de vroedvrouw uw blaas helpen ledigen door middel van een zeer fijne blaassonde. Dit is volledig pijnloos aangezien u een epidurale verdoving heeft. Na een bepaalde periode, dit kan sterk verschillen van vrouw tot vrouw, zal u 10 cm ontsluiting hebben. De vroedvrouw zal u dan naar de verloskamer brengen en de gynaecoloog verwittigen. In de verloskamer wordt u op de bevallingstafel geïnstalleerd. De vroedvrouw zal u het verdere verloop van de bevalling uitleggen. Bij elke contractie zal u moeten persen, zodat de baby mooi in het geboortekanaal kan indalen. Uw partner kan u hierbij Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 19

20 helpen door uw hoofd te ondersteunen. De vroedvrouw zal u tijdens het persen helpen en tips geven, zodat dit optimaal kan verlopen. Uw partner mag gerust video-opnames en foto s maken tijdens de bevalling. Na de geboorte wordt het mondje en neusje van uw baby eventueel geaspireerd om achtergebleven vruchtwater te verwijderen. Aan de vader zal gevraagd worden om de navelstreng door te knippen. Van het bloed van de navelstreng zal een staal genomen worden om de bloedgroep van uw baby te bepalen. Er wordt evenwel géén bloedgroepkaart meegegeven. Na de geboorte van uw baby zal ook de moederkoek of placenta geboren worden. Vervolgens wordt de eventuele knip gehecht, krijgt u een kiemvrije vulvaspoeling en wordt de epidurale katheter verwijderd. elke baby zo vlug mogelijk na de geboorte skin-toskin, ofwel huid-op-huid, bij de moeder te leggen gedurende minstens één uur. Indien u een keizersnede heeft gehad, kan uw baby skin-to-skin bij de papa op de borstkas worden gelegd. Dit bijzondere gebeuren heeft een gunstige invloed op de temperatuur, hartslag en bloeddruk van uw baby. Door het nauwe contact met de moeder of vader onmiddellijk na de geboorte, maar zeker ook de dagen erna, is uw baby bovendien veel alerter en zal de voeding vlotter verlopen. Er is rust, warmte en aandacht voor de baby en voor elkaar. Het gewicht, de lengte en de schedelomtrek van uw baby zullen worden gemeten. In het bovenbeentje krijgt uw baby een éénmalig spuitje met vitamine K en een oogindruppeling ter preventie van een ontsteking van de oogjes. Indien de gynaecoloog dit wenst, zal ook de neonatoloog even naar uw baby komen kijken. Uw baby wordt voorlopig niet aangekleed, maar wordt ingewikkeld in een warme doek. Wij proberen 20 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

21 03 NAAR DE KRAAMAFDELING 3.1 Het verblijf Na de bevalling wordt u naar de kraamafdeling gebracht, waar u gemiddeld 4 tot 5 dagen zult verblijven. U heeft de keuze tussen een éénpersoonskamer (standaard, grote of luxe) of een meerpersoonskamer (2 à 3), al dan niet voorzien van een douche. Het verschil in prijs bevraagt u best op voorhand: op de raadpleging, het afsprakenbureau. Of op U kan ook best op voorhand navragen welke kamer door uw hospitalisatieverzekering wordt terugbetaald. Elke kamer is voorzien van een TV en radio, telefoon, koelkast en een persoonlijk spoelsysteem. Voor het gebruik van de telefoon krijgt u op de afdeling een persoonlijke code. U zal geïnstalleerd worden op uw kamer, waar u de nodige uitleg krijgt van de vroedvrouw/ verpleegkundige van de afdeling. Uw baby wordt niet onmiddellijk gewassen om afkoeling te vermijden en om zijn voedende, beschermende huidsmeer de kans Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 21

22 te geven om opgenomen te worden door de huid. Dagelijks voert de vroedvrouw de nodige controles bij u uit vb. bloeddruk, controle hechtingen. U kan zichzelf regelmatig spoelen met behulp van het daarvoor voorziene spoelsysteem, zeker nà elk toiletbezoek. bijvoorbeeld als deze behoefte heeft aan lichaamscontact of honger heeft. Daarom blijven moeder en kind vanaf de geboorte samen op de kamer; indien nodig biedt de vroedvrouw/ verpleegkundige hulp aan. Slechts een medische reden kan moeder en kind scheiden. Als u op een eenpersoonskamer verblijft kan uw partner blijven overnachten en maaltijden nuttigen. Hiervoor wordt een bedrag van 15 euro per dag aangerekend. De verzorging van uw baby zal u aangeleerd worden door de vroedvrouwen/verpleegkundigen. Ook begeleiden zij u bij het voeden van de baby. Bij vragen of twijfels kan u altijd een beroep op hen doen. Meer informatie over de verzorging van uw baby en uzelf, vindt u in de brochure Proficiat, die u op de afdeling zal ontvangen. Rooming-in wilt zeggen dat moeder en kind dag en nacht bij elkaar op de kamer blijven. Door de voortdurende nabijheid leert u uw baby beter kennen. U leert tijdig reageren op de signalen van uw baby, Dagelijks zal uw gynaecoloog of de vervangende arts bij u langskomen. De kinderarts zal uw baby kort na de geboorte en vlak voor het ontslag komen onderzoeken. Kinesisten en diëtisten bezoeken elke dag de afdeling. 22 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

23 Indien u vragen heeft voor hen of meer inlichtingen wenst, dan laat u dit best weten aan de vroedvrouw/ verpleegkundige. Meermaals per week komt een fotograaf, geheel vrijblijvend, langs op de afdeling voor een eventuele fotoreportage van uw baby. Ook de regioverpleegkundige van Kind & Gezin zal even binnenspringen op de kraamafdeling. Zij maakt u wegwijs in de diensten van Kind & Gezin en regelt alvast een afspraak om bij u thuis op bezoek te komen. In uw eigen vertrouwde omgeving kunnen al uw vragen over de verzorging en opvoeding van uw baby rustig beantwoord worden. Bij een kort verblijf op de afdeling kan het zijn dat deze verpleegkundige niet langs is geweest als u naar huis vertrekt, maar de verpleegkundigen van de afdeling zullen er dan voor zorgen dat de nodige gegevens doorgegeven worden, zodat zij op huisbezoek kan komen. U hebt recht op 12 dagen kraamzorg na de bevalling. Na het verblijf in het ziekenhuis kunt u ook nog beroep doen op een vroedvrouw aan huis voor eventuele verdere begeleiding. Een lijst met de contactgegevens van de vroedvrouwen die aan huis komen kunt u op de raadpleging of op de kraamafdeling verkrijgen. Voor vragen i.v.m. borstvoeding kan u steeds terecht bij de lactatiekundige, die u hierbij de nodige informatie en ondersteuning kan geven. Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 23

24 04 VARIA 4.1 Het geboortebewijs Het geboortebewijs krijgt u onmiddellijk na de geboorte in de verloskamer. De aangifte zelf dient binnen 15 kalenderdagen na de geboorte te gebeuren bij de dienst Bevolking van het stadhuis van Genk. Indien u gehuwd bent, moet u uw trouwboekje meebrengen. Indien u niet gehuwd bent, maar wel samenwonend, kan u vanaf de 26ste zwangerschapsweek samen met de vader de baby gaan erkennen. Dit kan u doen op het gemeentehuis van uw woonplaats. Het erkenningsbewijs dat u hier krijgt, dient u mee te nemen bij aangifte van de geboorte. In de zomer gelden de volgende openingsuren: - maandag van 9-12 uur en van uur - overige weekdagen van uur Sedert januari 2006 kan de geboorteaangifte gebeuren op de kraamafdeling zelf, zodat u zich niet meer moet verplaatsen naar het gemeentehuis. Op maandag-, woensdag- en vrijdagvoormiddag (van 9 tot 12 uur) is een ambtenaar van de gemeente hiervoor aanwezig op de materniteit. De dienst bevolking van Genk heeft de volgende openingsuren: - maandag van 9-12 uur en van uur - overige weekdagen van 9-12 uur en van uur 24 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

25 4.2 Andere vragen Over de volgende items kunt u steeds bijkomende informatie vragen tijdens het gesprek met de vroedvrouw op de raadpleging: - aanvraag kraamgeld - erkenning van het vaderschap voor ongehuwden - afhalen van het geboortebewijs - prijsindicaties van een gewone bevalling en van een keizersnede - afstaan van navelstrengbloed (ten bate van onder andere leukemiepatiëntjes) Bezoekuren op de kraamafdeling Er is dagelijks bezoek toegestaan van 14 tot 20 uur. In de voormiddag is ènkel bezoek van de partner toegestaan. U vermeldt deze bezoekuren best op het geboortekaartje, zodat u na de bevalling voldoende rust heeft. Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 25

26 05 TOT SLOT Indien u zich tijdens uw zwangerschap of tijdens het verblijf in het ziekenhuis zorgen maakt, rondloopt met twijfels of vragen heeft, aarzel dan niet om ons hierover aan te spreken. Wij wensen u en het hele gezin alvast een fijne zwangerschap, een vlotte bevalling en veel geluk. De gynaecologen en het verloskundig/verpleegkundig team. Raadpleging (om een afspraak te maken) Vroedvrouw van de raadpleging Verloskamer Materniteit Lactatiekundige Patiëntenbegeleiding Psychologe Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even...

27 06 NOTITIES Brochure: Nog even... l Ziekenhuis Oost-Limburg 27

28 T +32(0) Campus Sint-Jan F +32(0) Schiepse bos 6 28 info@zol.be Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: Nog even... B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Campus André Dumont Stalenstraat 2 B 3600 Genk Ziekenhuis Oost-Limburg Campus Sint-Jan Campus Sint-Barbara Campus André Dumont