Maatwerkadvies De Wilg Wethouder Lindersstraat 11, 5455 GJ te Wilbertoord

Transcriptie

1 Gemeente Mill en Sint Hubert Maatwerkadvies De Wilg Wethouder Lindersstraat 11, 5455 GJ te Wilbertoord projectnummer: projectmaatwerkadvies De Wilg VersieConcept datum11 april 2017 auteurm. Bosman Afdrukdatum29 juni 2017 Nibag B.V. Uden. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

2 1 Algemene gegevens Adresgegevens: Adres: Postcode & plaats: De Wilg Wethouder Lindersstraat 11, 5455 GJ Wilbertoord SBI-code: 93 Bouwjaar van gebouw: 1979 Datum van inspectie: 4 april 2017 Gebouwgegevens: Oppervlakte: Inzage MJOP: Gasverbruik (m³/jaar): Gestandaardiseerd gasverbruik (m³/jaar): Elektraverbruik (kwh/jaar): Gestandaardiseerd elektraverbruik (kwh/jaar): 648 m 2 Niet beschikbaar ( ) ( ) Energiekosten en stijging Gas ( /m³) Elektra ( /kwh) Prijsstijging (%/jaar) 0,31 (tarief levering, excl. BTW en opslagen) 0,06 (normaaltarief levering, excl. BTW en opslagen) 4 (inclusief vastrecht, netbeheer, meetdienst, belasting en BTW) Opdrachtgever: Gemeente Mill en Sint Hubert Postadres: Kerkstraat 1 Postcode en plaats: 5451 BM Mill Contactpersoon: M.Degen Telefoon: Adviseur: Nibag Oss Contactpersoon: Adres: A. Berk Postbus 116 Postcode en plaats: 5349AP Oss Telefoon: adres: a.berk@nibag.nl Pagina 2 van 16

3 2 Energielabel en energieverbruik Gemeente Mill en Sint Hubert heeft Nibag opdracht gegeven een Energiescan uit te voeren voor de locatie De Wilg te Wilbertoord. De Energiescan is een compact adviesrapport met als doel de huidige energetische situatie in kaart te brengen en inzichtelijk te krijgen welke energiebesparende maatregelen toepasbaar en interessant zijn. De Wilg voert momenteel het energielabel A (EI = 0,74). Dit energielabel is bepaald door middel van de Vabi EPA software. Dit is erkende software die conform BRL 9501 berekeningen uitvoert voor energielabels en maatwerkadvies. De energie-index (EI) geeft in een indexgetal de energetische kwaliteit van een bestaande woning of bestaand gebouw weer. De index is het berekende energieverbruik gedeeld door een 'toelaatbaar' normverbruik. Hoe energiezuiniger het gebouw, hoe lager de index. De index wordt berekend aan de hand van een groot aantal eigenschappen van het utiliteitsgebouw en wordt bepaald onder standaard condities (gebruikersgedrag en klimaatgegevens), om vergelijking van de energetische kwaliteit van andere gebouwen mogelijk te maken. Binnen de labelklassen staat een A label voor een zeer energiezuinig gebouw en een G-label voor een zeer onzuinig gebouw. Dit energielabel is tevens toegevoegd middels bijlage 1. Figuur 2.1) Energielabels en energie-index (EI). In tabel 2.1 is, naast het opgegeven energieverbruik, het gestandaardiseerd energieverbruik weergegeven, bepaald onder standaard condities (standaard gebruikersgedrag en klimaatgegevens). Daarnaast zijn de totalen gestandaardiseerd verbruik ook per vierkante meter bruto vloeroppervlak weergegeven, zodat u het energieverbruik van verschillende gebouwen met elkaar kunt vergelijken. Energiedrager Opgegeven verbruik Gestandaardiseerd verbruik Per m 2 BVO Eenheid Gasverbruik ,5 m 3 /jaar Elektriciteitsverbruik ,7 kwh/jaar Primaire energie Nvt ,1 MJ/jaar CO2-emissie Nvt ,7 kg/jaar Tabel 2.1) Diverse verbruiken naar rato en eenheid. Bron: Berekeningen Vabi software In figuur 2.2 wordt het gestandaardiseerde primaire energieverbruik per deelpost gepresenteerd. Dit geeft een goed beeld welke deelposten het meeste energie verbruiken. Dit verbruik is weergegeven in MJ. De Pagina 3 van 16

4 berekening is gebaseerd op de invoer van de geometrie en installaties in de software. Deze gegevens hebben wij verzameld d.m.v. tekeningen, jaarafrekeningen, en inspectie ter plaatse. In de bijlage vindt u deze gegevens, waarop onderstaande berekeningen gebaseerd zijn. Bij Figuur 2.2 de volgende voetnoot: Bij de berekening van elektra naar MJ is rekening gehouden met een opwekkingsrendement van 0,39. Dat wil zeggen dat slechts 39% van alle opgewekte energie bij de afnemer terecht komt. In de berekeningen ziet dat er als volgt uit: 1 kwh = 3,6 / 0,39 MJ = 9,23 MJ. Voor gas geldt dat 1 m³ gas is 35,17 MJ. 3% 17% 33% 6% 38% 4% Verwarming Pompen Apparaten Verlichting Koeling Tapwater Ventilatoren Figuur 2.2) Verdeling energieposten in MJ, waarbij rekening is gehouden met opwekkingsrendement elektra. Bron: Berekeningen Vabi software Uit figuur 2.2 blijkt dat de meeste energie wordt verbruikt door de verwarmingsinstallatie en de apparaten. De verlichtingsinstallatie is vervolgens de grootste energieverbruiker. In het pand zijn geen koeling- en bevochtiginginstallaties aanwezig, daarom staan deze op 0%. Hierbij moet een kanttekening gemaakt worden: Warm tapwater staat hier op 6%, maar deze post is vermoedelijk in werkelijkheid kleiner. Dat heeft te maken met het feit dat de software rekent met een standaard elektrische boiler, terwijl hier enkel een close-in boiler van slechts 10 liter aanwezig is. De andere deelposten zijn hierdoor vermoedelijk iets groter. Om de energiebesparing en de effectiviteit van de investering van de maatregelen te kunnen bepalen, dient het huidige energieverbruik bepaald te worden onder projectspecifieke condities, waarbij tevens het specifieke gebruikersgedrag van de organisatie wordt meegenomen. Dit energieverbruik wordt berekend middels de EPA-U software op basis van verzamelde opnamegegevens, inclusief gebruikersgedrag. De resultaten hiervan zijn weergegeven in figuur 2.3 voor gas en figuur 2.4 voor elektra. In beide figuren worden de verbruiken gesplitst in deelposten. De reden dat deze verbruiken niet naadloos overeenkomen met de door de Gemeente Mill en Sint Hubert aangeleverde verbruiken, kan te maken hebben met de Pagina 4 van 16

5 opgegeven temperatuurinstellingen, gebruikstijden en bezettingsgraad, die niet overeenkomen met de werkelijke situatie. De volgende gegevens zijn bij ons bekend, en zijn dan ook gebruikt ter bepaling van de energiehuishouding: ~ Temperatuurinstellingen: ~ 19 C tijdens gebruik verwarming; ~ 15 C buiten gebruik verwarming; ~ 24 C tijdens gebruik koeling. ~ Gebruikstijden: ~ 46 weken per jaar; ~ 5 dagen per week; ~ 7 uren per dag. ~ Bezettingsgraad: ~ Aantal personen 15; ~ Bezettingsgraad 50%. Indien de werkelijkheid afwijkt van bovenstaande, kunnen de berekende besparingen tevens afwijken. Ook afwijkingen van ventilatievoud en meer of minder apparatuur dan opgegeven, spelen hierin een rol. De geconstateerde afwijkingen vallen echter binnen de toelaatbare bandbreedte. Dat wil zeggen dat de berekende energieverbruiken redelijk overeenkomen met de werkelijke energieverbruiken volgens jaarafrekening. verwarming; 2891 Figuur 2.3) gasverbruik in m³ per deelpost. Bron: Berekeningen Vabi software Pagina 5 van 16

6 verlichting; 4908 apparaten; 9488 warm tapwater; 1795 koeling; 0 ventilatoren; 836 pompen; 1062 Figuur 2.4) elektriciteitsverbruik in kwh per deelpost. Bron: Berekeningen Vabi Software Rekening houdende met bovenstaande diagrammen, kunnen we het volgende constateren. Het totale gasverbruik is al relatief laag, en bestaat volledig uit ruimteverwarming. Elektriciteitsverbruik bestaat grotendeels uit de deelpost apparaten, met verlichting op de tweede plek. Hieruit volgt dat de meeste winst is te behalen door energie te besparen in de deelposten verwarming en apparaten. In het volgende hoofdstuk worden maatregelen geformuleerd die het energieverbruik kunnen reduceren. Omdat de deelpost apparaten de grootste post is van het elektriciteitsverbruik, wordt deze nog uitgesplitst in een taartdiagram, zoals hieronder weergegeven. Pagina 6 van 16

7 2% 2% 2% 2% 2% 6% 5% 3% 9% 21% 9% 16% 21% Koeling tap koelcel Koffiemachines Koelkasten Spoelmachine Magnetron Geluidsinstallatie Computers Tv-schermen Beamer Printer Telefoons Scoreboard biljart Figuur 2.5) elektriciteitsverbruik deelpost apparaten Bron: Bibliotheek apparaten Vabi software, en eigen ervaring Zoals de figuur laat zien, zorgen de koelingen (tap, koelkasten en koelcel) en de koffiemachines gezamenlijk voor 67% van het energieverbruik. Het is dan ook aan te raden nader onderzoek te doen naar het verbruik van deze apparaten en mogelijkheden ter vervanging. Hier moet de kanttekening geplaatst worden dat hier het theoretisch verbruik is weergegeven. Werkelijk verbruik kan hiervan afwijken. Dat heeft onder andere te maken met het energielabel, en hoe oud de apparaten zijn. Bijvoorbeeld bij een koelkast, kan een oud model (10 à 15 jaar oud) wel 3 tot 4 keer zoveel stroom verbruik als een nieuw model. In het volgende hoofdstuk worden nader ingegaan op de besparingsmogelijkheden. Pagina 7 van 16

8 3 Resultaten Om de huidige staat van het gebouw te verbeteren, kunnen onderstaande maatregelpakketten worden uitgevoerd, zie tabellen 3.1 & 3.2. De keuze voor een maatregelpakket kunt u afwegen op basis van investering, netto contante waarde, terugverdientijd, energielabel, energiebesparing en/of CO 2 -reductie. De kosten zijn bepaald op basis van kostenkengetallen. De daadwerkelijke kosten kunnen hier van afwijken. Verder zijn de energiebesparingen en terugverdientijden gebaseerd op de uitvoering van alleen die specifieke maatregel. De terugverdientijd is berekend op basis van aanschafkosten (materiaal en arbeid) gedeeld door de jaarlijkse energiebesparing. Hierbij is rekening gehouden met het volgende: huidige energieprijs en verwachte energieprijsstijging, en inflatie. Onderhoudskosten zijn hierin niet meegenomen. Eventuele subsidies zijn hierin tevens buiten beschouwing gelaten. Wanneer meerdere maatregelen uitgevoerd worden, kan de energiebesparing en terugverdientijd afwijken. Met bijlage 3 is een samenvatting toegevoegd, waarin per pand kort en bondig de voorgestelde maatregelen op een rijtje staan met de bijbehorende terugverdientijden. Maatregelpakket Investering [ ]* NCW [ ] TVT [jaar] Dak aanvullend isoleren, 100 mm isolatiedikte totaal Dubbel glas vervangen door HR++ glas (excl. Kozijnvervanging) Ongeïsoleerde panelen vervangen door geïsoleerde panelen Zonnepanelen plaatsen op hellend dak (55 stuks) Verlichting aanpassen T8 naar T5 Verlichting aanpassen T8 naar LED Verwarming een graad lager (*) Totaalpakket excl. zonnepanelen en verlichting Totaalpakket incl. zonnepanelen en LED verlichting Tabel 3.1) overzicht maatregelen ter verbetering. * Investeringen zijn inclusief plaatsing, exclusief BTW. Label [A++ t/m G] Energiebesparing [ /jaar] CO2- reductie [%/jaar] ,6 A 98 1, ,4 A 81 1, ,1 A 23 0, ,6 A , ,7 A 71 2, ,0 A 91 3, ,0 A 132 2, ,4 A 203 3, ,1 A ,1 Maatregelpakket Gas besparing Elektriciteit besparing Huidige situatie Dakisolatie toevoegen, 100 mm totaal 4,7 % 0,0 % Dubbel glas vervangen 3,9 % 0,0 % Pagina 8 van 16

9 door HR++ glas Ongeïsoleerde panelen 1,1 % 0,0 % vervangen door geïsoleerde panelen Zonnepanelen plaatsen 0,0 % 54,6 % op hellend dak (55 stuks) Verlichting aanpassen T8-0,6 % 4,3 % naar T5 Verlichting aanpassen T8-0,8 % 5,5 % naar LED Verwarming een graad 6,0 % 0,3 % lager (*) Totaalpakket excl. 9,7 % 0,0 % zonnepanelen Totaalpakket incl. zonnepanelen 8,9 % 60,1 % Tabel 3.2) overzicht percentuele besparing gas en elektriciteit per maatregel ISOLATIE De Wilg is gebouwd in verschillende bouwjaren. Het eerste deel is gebouwd in 1979, volgens de toen geldende bouweisen. Een berging is geplaatst in Deze staat los van het hoofdgebouw en is niet meegenomen in dit advies. Een aanbouw aan het gebouw is gebouwd in Het originele hellend dak is toen vervangen door een geïsoleerd dak. De gevels, daken en een deel van de vloer zijn geïsoleerd. Er zijn zowel geïsoleerde als ongeïsoleerde panelen in de gevels aanwezig. Een deel van de vloer ligt op zand, deze is ongeïsoleerd maar niet op eenvoudige wijze te isoleren. Constructies die al geïsoleerd zijn, kunnen in sommige gevallen nog aanvullend geïsoleerd worden. Het effect hiervan is echter beperkt, zoals te zien is bij de maatregel Dak aanvullend isoleren. De isolatie wordt hier verbeterd van 45 naar 100 mm. Het pand is verder geheel voorzien van isolerende beglazing. Dit betreft standaard dubbel glas, wat slechter is dan hoogrendementsglas. (De Rc-waarde, de isolerende waarde, van dubbel glas in houten kozijnen is 0,34 m 2.K/W, tegenover 0,56 m 2.K/W bij HR++ glas in houten kozijnen.) De volgende kanttekening moet geplaatst worden bij de origineel geplaatste gevels (in 1979). Aanwezigheid van isolatie kon tijdens inspectie niet vastgesteld worden zonder destructief onderzoek te doen. De verwachting is dat er een dunne isolatielaag geplaatst is, volgens de toen geldende bouweisen. Het is echter wel mogelijk dat hier geen isolatie aanwezig is. Wanneer u hier zekerheid over wilt, kunt dit laten controleren door een deskundige. Ons advies is: Vervangen van de dubbele beglazing door HR++ beglazing. Daarnaast kunt u ervoor kiezen om het plat dak aanvullend te isoleren, en geïsoleerde panelen te plaatsen in de gevel. Daarbij moet u wel rekening houden met een langere terugverdientijd. Pagina 9 van 16

10 VERWARMING De verwarming van het pand geschiedt door een/meerdere hoog rendement cv-ketel(s). Ons advies is: Handhaven. TAPWATER Het opwekken van warm tapwater geschiedt door middel van een elektrische keukenboiler. Gezien het relatief lage verbruik van warm tapwater is ons advies: Handhaven. VENTILATIE De Wilg wordt deels natuurlijk, deels mechanisch geventileerd. Ons advies is: Handhaven. Plaatsen van een gebalanceerd ventilatiesysteem met warmteterugwinning levert hier niet genoeg op. VERLICHTING De huidige verlichting bestaat grotendeels uit LED lampen, en voor een klein deel uit TL-verlichting. Een veegpuls schakeling en aanwezigheidsdetectie systemen zijn bezien, maar worden niet rendabel geacht. Ons advies is: Vervang de resterende conventionele TL-verlichting door T5 verlichting, of door LED verlichting. De terugverdientijd bij deze maatregelen, zoals weergegeven in de tabel hierboven, is gebaseerd op de energiebesparing. In werkelijkheid wordt bij vervanging door LED echter ook bespaard op onderhoud, doordat LED lampen uur meegaan (tegenover een levensduur van uur van conventionele TL verlichting). Dat in ogenschouw genomen, i.c.m. de benodigde vervangingsinvestering van 11,- per lamp per vervanging, wordt de terugverdientijd van LED gehalveerd. DUURZAME ENERGIEOPWEKKING Het hellend dak aan de voorzijde van De Wilg leent zich voor het plaatsen van zonnepanelen. Er is gekozen voor dit dakoppervlak, omdat hier nauwelijks schaduwval optreedt. Het platte dak aan de voorzijde (links op de foto) is qua oriëntatie gunstiger, alleen valt hier meer schaduw waardoor de panelen minder kunnen opwekken. Het dak van de berging aan de achterzijde leent zich ook voor zonnepanelen, maar vanwege beperkte oppervlakte is dit hier buiten beschouwing gelaten. De afbeelding hiernaast geeft een illustratie van bovenstaande, door de zoninstraling weer te geven in kleur. Pagina 10 van 16 Figuur 1 Zoninstraling. Bron: zonatlas.nl

11 Deze zonnepanelen hebben een positief effect op het energielabel. De kosten voor 55 zonnepanelen bedragen circa ,-. Hiermee kan ca. 55% van het totale elektriciteitsverbruik opgewekt worden. Het is verstandig wat minder op te wekken dan het totale elektriciteitsverbruik. Zo produceert u niet teveel elektriciteit indien uw verbruik omlaag gaat. Het is namelijk financieel ongunstig om elektriciteit terug te leveren aan het net. De investering is binnen circa 10 jaar terug verdiend. Minder panelen is ook mogelijk. De terugverdientijd blijft dan nagenoeg hetzelfde, maar de investering en jaarlijkse besparing veranderen dan wel. APPARATEN Eerder bleek dat de deelpost apparaten de grootste post is van het elektriciteitsverbruik. zoals toegelicht, is het niet eenvoudig om exact aan te geven wat het energieverbruik in werkelijkheid is. Het beste kan hier nader onderzoek naar gedaan worden. Nibag biedt u de mogelijkheid om een Energiehuishoudingscan af te nemen. Dit geeft een nog nauwkeuriger beeld van uw energieverbruikprofiel. Deze scan houdt in dat er meetapparatuur wordt geplaatst, waarmee ieder uur een meting wordt gedaan en het energieverbruik wordt vastgesteld. De meetapparatuur bevindt zich tussen iedere stekker en stopcontact. Ook wordt er een besparingsanalyse gedaan, waaruit blijkt welke apparatuur onnodig aanstaan wanneer deze niet wordt gebruikt. Ook geeft het zicht op de grote energieverbruikers in uw organisatie, zodat u deze doelmatig kunt aanpakken. Pagina 11 van 16

12 4 Conclusie en aanbevelingen Hiervoor hebben we verschillende maatregelen besproken, die de Wethouder Lindersstraat 11 verbeteren betreft energiehuishouding. Nu dient de afweging gemaakt te worden of uitvoering van deze maatregel zinvol is. Dat is afhankelijk van de doelen die u stelt, en welke doelen prioriteit hebben. We bespreken hier de financiële resultaten, en de milieutechnische resultaten van de maatregelen. Maatregelpakket Investering [ ]* NCW [ ] TVT [jaar] Zonnepanelen plaatsen op hellend dak (55 stuks) Verlichting aanpassen T8 naar LED Tabel 4.1) overzicht maatregelen ter verbetering. * Investeringen zijn inclusief plaatsing, exclusief BTW. Label [A++ t/m G] Energiebesparing [ /jaar] CO2- reductie [%/jaar] ,6 A , ,0 A 91 3,0 Financieel In tabel 3.1 vindt u een overzicht van de maatregelen, inclusief investering, besparing, terugverdientijd en netto contante waarde. De netto contante waarde geeft de huidige waarde weer ten opzichte van toekomstige voor- en nadelen. Een euro nu is immers meer waard dan een euro over tien jaar. Hierbij is onder andere rekening gehouden met verwachte stijgingen van energiekosten, inflatie en belasting. Als men kijkt naar de NCW van de maatregelen, is enkel de verwarming een graad lager positief. Dat komt doordat hiervoor geen investering nodig is aan de voorkant. Dat alle andere ncw s negatief zijn, heeft te maken met de relatief lange terugverdientijden. Dat komt, doordat het gebouw al goed genoeg geïsoleerd is. Isolatiemaatregelen hebben dan geen grote impact op het totale energieverbruik. Het tarief voor elektriciteit is laag, omdat het grootverbruik betreft. Daardoor hebben de maatregelen m.b.t. het elektriciteitsverbruik ook een relatief kleine impact. De meeste gunstige maatregelen zijn plaatsen van zonnepanelen, en vervangen van de verlichting. Terugverdientijden liggen onder de 15 jaar (indien voor verlichting de lagere onderhoudskosten mee worden genomen). Vanuit financieel oogpunt, adviseren we deze maatregelen uit te voeren. De maatregelen die u uitvoert, zijn mede afhankelijk van het beleid en budget van de gemeente. Milieu Vanuit milieutechnisch oogpunt, kan men wellicht een andere afweging maken m.b.t. de maatregelen die uitgevoerd worden. Men kan kijken naar de CO 2 reductie die gerealiseerd kan worden. Deze is bij plaatsing van zonnepanelen veruit het hoogst met ruim een kwart reductie. De andere maatregelen hebben een veel kleiner impact; overal minder dan 5% op het totaal. We adviseren dan enkel zonnepanelen te plaatsen. De maatregelen die u uitvoert, zijn mede afhankelijk van uw duurzaamheidsdoelstellingen en prioriteiten. Pagina 12 van 16

13 Uit bovenstaande blijkt, dat het plaatsen van zonnepanelen en vervangen van verlichting de meest interessante maatregelen zijn als men kijkt naar financiële en milieutechnische afwegingen. Pagina 13 van 16

14 5 Vervolgtraject Nibag kan als regisseur Gemeente Mill en Sint Hubert begeleiden in het uitvoeringstraject. Nibag onderscheidt zich door een integrale benadering van het thema energie. Aansluitend op deze rapportage bespreken wij graag de mogelijkheden die voor Gemeente Mill en Sint Hubert interessant zijn. Dit zijn de volgende maatregelen: Bewustwording middels proactief energiebeheer: - Toepassen dagverlaging (temperatuurinstellingen overdag omlaag); - Toepassen nachtverlaging (temperatuurinstellingen s nachts omlaag); - Schakel de verwarming uit in onbezette ruimtes (middels radiatorknoppen); - Schakel lampen uit zodra een ruimte wordt verlaten; - Richt werkplekken dusdanig in dat er optimaal gebruik wordt gemaakt van daglicht. Lampen uit als ze niet nodig zijn; - Apparatuur die niet gebruikt wordt uitschakelen. Ook niet op stand-by plaatsen. Dit is hier erg van belang, omdat apparaten een groot aandeel hebben in het elektriciteitsgebruik; - Deuren sluiten; - Goed ventileren. Pagina 14 van 16

15 Bijlage 1 Invoergegevens Wethouder Lindersstraat 11 Wilbertoord Het gebouw is verdeeld in twee sectoren. Per sector geldt een andere combinatie van installaties. Sector 1: Entree, vergaderruimte, berging, garderobe, toiletten, tussenzaal, multifunctionele ruimte Verwarming Ventilatie Warm tapwater Koeling HR107 ketel Natuurlijk Geen Geen Sector 2: Ontmoetingsruimte, keuken, zaal, kasten Verwarming Ventilatie Warmt tapwater Koeling HR107 ketel Natuurlijk Elektrische boiler (keukenboiler 10 liter) Geen Sector 1 Netto gebruiksopperv lakte [m2] Netto inhoud [m3] Specifieke thermische capaciteit [Wh/(m2.K)] Constructies (excl. Ramen) C_koeluit [-] Oppervlakte [m2] Orientatie Grenst aan U-waarde [W/m2.K] 59.4 Horizontaal Grond Horizontaal Grond Zuid-West Buitenlucht of water Zuid-West Buitenlucht of water Zuid-West Buitenlucht of water Noord-West Buitenlucht of water Noord-West Buitenlucht of water Noord-West Buitenlucht of water Zuid-Oost Buitenlucht of water Noord-West Buitenlucht of water Zuid-Oost Buitenlucht of water Zuid-Oost Buitenlucht of water Noord-Oost Buitenlucht of water Noord-Oost Buitenlucht of water Horizontaal Buitenlucht of water Horizontaal Buitenlucht of water Noord-West Buitenlucht of water Zuid-Oost Buitenlucht of water Zuid-West Buitenlucht of water Noord-Oost Buitenlucht of water 0.42 Ramen Opperv lakte [m2] Orientatie Zonwering Reductiefactor beschaduwing U-waarde [W/m2.K] ZTA[-] 10.4 Zuid-West Geen/binnen zonwering zomer 1.0 winter Zuid-West Geen/binnen zonwering zomer 0.8 winter Noord-West Geen/binnen zonwering zomer 1.0 winter Zuid-Oost Geen/binnen zonwering zomer 1.0 winter Horizontaal Geen/binnen zonwering zomer 1.0 winter Sector 2: Netto gebruiksopperv lakte [m2] Netto inhoud [m3] Specifieke thermische capaciteit [Wh/(m2.K)] C_koeluit [-] Pagina 15 van 16

16 Constructies (excl. ramen) Oppervlakte [m2] Orientatie Grenst aan U-waarde [W/m2.K] Horizontaal Grond Zuid-West Buitenlucht of water Zuid-Oost Buitenlucht of water Zuid-West Buitenlucht of water Zuid-West Buitenlucht of water Noord-Oost Buitenlucht of water Noord-Oost Onverwarmde naastliggende ruimte 2.3 Noord-Oost Onverwarmde naastliggende ruimte 3.7 Noord-Oost Onverwarmde naastliggende ruimte 32.0 Zuid-Oost Buitenlucht of water Noord-West Buitenlucht of water Horizontaal Buitenlucht of water Ramen Opperv lakte [m2] Orientatie Zonwering Reductiefactor beschaduwing U-waarde [W/m2.K] ZTA[-] 12.5 Noord-Oost Geen/binnen zonwering zomer 1.0 winter Noord-West Geen/binnen zonwering zomer 1.0 winter Horizontaal Geen/binnen zonwering zomer 1.0 winter Pagina 16 van 16