Jaarrekening PO-Raad

Transcriptie

1 Jaarrekening 2011

2 Jaarrekening PO-Raad

3 Jaarrekening 2011 PO-Raad Utrecht, 15 mei 2012

4 Inhoud A Toelichting op onderdelen van het financieel jaarverslag Pagina A1 Verslag Raad van Toezicht 7 A2 Bestuursverslag 14 B Jaarrekening PO-Raad B1 Grondslagen 32 B2 Geconsolideerde balans per 31 december B3 Geconsolideerde staat van baten en lasten B4 Geconsolideerde kasstroomoverzicht B5 Toelichting geconsolideerde balans B6 Niet in balans opgenomen rechten en plichten 40 B7 Overzicht verbonden partijen 41 B8 Toelichting geconsolideerde staat van baten en lasten Enkelvoudige jaarrekening Vereniging PO-Raad Enkelvoudige balans per 31 december Enkelvoudige staat van baten en lasten Enkelvoudige kasstroomoverzicht Toelichting enkelvoudige balans 50 Toelichting enkelvoudige staat van baten en lasten 52 C Overige gegevens C1 Controleverklaring 56 C2 Voorstel bestemming exploitatieresultaat 57 C3 Gebeurtenissen na balansdatum 58 Bijlage Uitputtingsoverzicht subsidieprojecten 60 Jaarrekening PO-Raad

5 Voorwoord Dit is de Jaarrekening 2011 van de PO-Raad. In dit verslag vindt u de financiële verantwoording van de PO-Raad over het jaar Wilt u meer weten over onze werkzaamheden op inhoudelijk vlak? Op poraad.nl/content/jaarverslag-2011 kunt u ons (niet-financiële) jaarverslag lezen. De PO-Raad is de sectororganisatie voor het primair onderwijs. De vereniging behartigt de gezamenlijke belangen van de schoolbesturen in het basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs. Op 31 december 2011 zijn 899 schoolbesturen aangesloten bij de PO- Raad. Dat is 76% van alle schoolbesturen in Nederland. Zij zijn verantwoordelijk 91% van de leerlingen en van de medewerkers in het primair onderwijs. Met de Jaarrekening leggen we verantwoording af aan de leden van de PO-Raad over de besteding van de middelen van de Vereniging PO-Raad. U treft in deze publicatie de geconsolideerde jaarrekening aan en de enkelvoudige jaarrekening van de Vereniging PO- Raad. Op de algemene ledenvergadering van 1 december 2010 is het besluit bekrachtigd om de projectmiddelen voor de PO-Raad onder te brengen in de Stichting PO-Projecten. Daarmee houden we de geldstromen (contributie en projectgelden) gescheiden. Juist in deze roerige tijden zet de PO-Raad in op een slim en slank bureau. Voorbeelden hiervan zijn de indiensttreding van medewerkers van de (eind 2011 opgeheven) WEC-Raad, waarmee de slagkracht van de PO-Raad in de breedte van de sector groeit. Verder zoeken we naar mogelijkheden tot effectieve samenwerking met de back-office van de VO-raad. Dit werpt al zijn vruchten af: Zo worden de administratie en bijvoorbeeld ook de helpdesk gezamenlijk beheerd. De kwaliteit voor het onderwijs altijd voorop blijft staan. Daarmee zijn niet alleen de leerlingen van onze scholen gebaat, maar ook de toekomst van ons land. Daarom blijven wij ons inzetten voor goed onderwijs voor elk kind. Bestuur PO-Raad, Kete Kervezee, voorzitter Simone Walvisch Wim Ludeke 5 Voorwoord

6 A Toelichting op onderdelen van het financieel jaarverslag Jaarrekening PO-Raad

7 A1 Verslag Raad van Toezicht 1 Samenstelling van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht werd in 2011 gevormd door: Willem van Leeuwen Voorzitter Raad van Toezicht PO-Raad. Hoofdfunctie en belangrijkste nevenfuncties: Directeur CS&G Consultancy B.V. (Civil Society & Governance). Bestuurder a.i Stichting Federatie Opvang (tot 1 sept. 2011). Bestuurder a.i. Stichting Comensha (vanaf mei 2010). Voorzitter Raad van Commissarissen Vivare Arnhem. Voorzitter Stichting Buurt Alliantie. Lid Bestuur Stichting NWR. Lid van de strategische Adviesraad van het centrum Bestuur Maatschappelijke Ondernemingen (Tiasnimbas, 2008). Truusje Abbenhuis-Verspaget Hoofdfunctie: Voorzitter van het Bestuur van de Stichting voor Katholiek en Protestants-christelijk Onderwijs te Eindhoven. Toon Griffioen Hoofdfunctie: Managing Partner van Brainnovation b.v., onderwijskundig adviesbureau voor MBO, HBO, zorg en bedrijfsleven. Hans Kelderman Hoofdfunctie: Algemeen directeur van de Aloysius Stichting Onderwijs Jeugdzorg voor SO en VSO Cluster 4 en speciaal basisonderwijs te Voorhout. Thea Meijer Hoofdfunctie en belangrijkste nevenfuncties: Voorzitter College van Bestuur Stichting Openbaar Primair Onderwijs (SPO) Utrecht. Voorzitter van het bestuur van Reactys (REC 3 Midden Nederland). Voorzitter Utrechtse Onderwijsagenda (LEA stad Utrecht). lid Onderwijsraad. Nur Nurmohamed Hoofdfunctie en belangrijkste nevenfuncties: Interim manager / Directeur Rabobank Nederland. Lid Raad van Commissarissen, Elan Wonen Haarlem. Gert Schutte (tm ) Hoofdfunctie en belangrijkste nevenfuncties: Vicevoorzitter van de Kiesraad. Lid Raad van Toezicht Stichting Bartiméus. Lid Raad van Toezicht Theologische Universiteit Kampen. (Gert Schutte is vanaf opgevolgd door André Rouvoet.) 7 Verslag Raad van Toezicht

8 2 Taak en samenstelling van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft statutair de taak om toe te zien op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de vereniging. Expliciet heeft de Raad van Toezicht conform de statuten de taak om actief toezicht te houden op de wijze waarop het bestuur bij zijn besluitvorming de leden heeft geraadpleegd. De Raad van Toezicht heeft in december 2011 afscheid genomen van Gert Schutte die sinds de oprichting van de PO-Raad lid was van de Raad van Toezicht. De PO-Raad is hem dank verschuldigd voor zijn constructieve en consciëntieuze inbreng in de eerste vier jaren van de vereniging. André Rouvoet is door de ALV van 1 december 2011 met ingang van 1 januari 2012 als nieuw lid van de Raad van Toezicht benoemd. 3 Werkwijze In het jaarverslag 2010 werd gemeld dat het bestuur en de Raad van Toezicht, mede n.a.v. de Code Goed Bestuur hadden geconstateerd dat de rolopvatting van bestuur en Raad van Toezicht van de PO-Raad nog verduidelijking behoefde. De Raad van Toezicht ontwikkelde daarom een toezichtkader. In 2011 heeft de Raad van Toezicht dit toezichtkader met ijkpunten waarop het bestuur zich t.o.v. de Raad van Toezicht dient te verantwoorden, vastgesteld. Met het toezichtkader worden nu de eerste ervaringen opgedaan. Het toezichtkader is op de website van de PO-Raad gepubliceerd. De ijkpunten betreffen kort samengevat: 1. Algemeen: de PO-Raad realiseert zijn doelstellingen maximaal binnen de grenzen van wetgeving en statuten, gezond verstand en gangbare ethische opvattingen. 2. Macroniveau: de PO-Raad is de gezaghebbende belangenbehartiger van de sector PO. 3. Mesoniveau: ordening van de sector, stelselniveau: het bestuur van de PO-Raad bevordert de verdere professionalisering van de sector als collectief. Ook hoort bij dit ijkpunt dat het bestuur van de PO-Raad optimale condities bevordert voor goed werkgeverschap van de schoolbesturen. 4. Microniveau, niet-commerciële dienstverlening: het bestuur van de PO-Raad bevordert adequate ondersteuning aan schoolbesturen ten aanzien van governance, financiële deskundigheid, huisvesting en werkgeverschap, opdat schoolbesturen hun verantwoordelijkheden goed kunnen invullen. 5. Procesevaluatie: het bestuur van de PO-Raad betrekt de leden maximaal bij haar beleid en bij de vereniging. 6. Middelenbeleid: de continuïteit van de PO-Raad is gewaarborgd. De Raad van Toezicht kende in het verslagjaar een Remuneratiecommissie en een Auditcommissie die de besluitvorming van de Raad van Toezicht als geheel voorbereidden. Jaarrekening PO-Raad

9 4 Activiteiten van de Raad van Toezicht in het verslagjaar De Raad van Toezicht is in 2011 zesmaal bijeengekomen. Eén bijeenkomst is gecombineerd met een werkbezoek aan een schoolbestuur in Eindhoven. Alle ijkpunten uit het toezichtkader hebben regelmatig de revue gepasseerd. Dit jaarverslag is geordend naar de ijkpunten. Het eerste ijkpunt is zo algemeen dat het bij alle agendapunten van de bijeenkomsten van de Raad van Toezicht aan de orde is geweest. Tweede ijkpunt: belangenbehartiging Het tweede ijkpunt betreft de mate waarin de PO-Raad de gezaghebbende belangenbehartiger van de sector PO is. Uit het ledentevredenheidsonderzoek dat het bestuur door een onafhankelijk bureau heeft laten uitvoeren, blijkt dat leden van de PO-Raad de belangenbehartiging de belangrijkste bestaansgrond voor de PO-Raad vinden. De Raad van Toezicht heeft dan ook veel aandacht besteed aan het tweede ijkpunt. Tijdens de ALV van december 2010 hebben de leden ingestemd met de voorstellen van het bestuur in de notitie PO-Raad als belangenbehartiger. De Raad van Toezicht heeft in 2011 de implementatie van de verschillende voorstellen actief gevolgd. Eén van de voorstellen betrof het versterken van de bondgenootschappen. De Raad van Toezicht is meermalen door het bestuur geïnformeerd over zijn relatie met de profielorganisaties en de AVS; de Raad van Toezicht heeft bij het bestuur het belang onderstreept van een verheldering van de taakverdeling en de verhoudingen met deze organisaties opdat schoolbesturen zich op een efficiënte en daadkrachtige manier vertegenwoordigd en ondersteund voelen. Een delegatie van de Raad van Toezicht is ook aanwezig geweest bij een overleg tussen de PO-Raad en de profielorganisaties (PO Platform). Tevens heeft de Raad van toezicht zijn goedkeuring verleend aan de samenwerkingsovereenkomst met de VO-raad; deze samenwerking betreft in eerste instantie de BackOffice, verdere mogelijkheden tot samenwerking worden verkend. Ook heeft de Raad van Toezicht de oprichting van de Stichting Schoolinfo goedgekeurd en van de Stichting Arbeidsmarktplatform Primair Onderwijs. De Raad van Toezicht heeft het bestuur vaak bevraagd over de belangenbehartiging betreffende de bezuinigingen rond Passend onderwijs. Hoogtepunt van de belangenbehartiging was de landelijke manifestatie op 9 februari in Nieuwegein met bezoekers. De PO-Raad heeft er sterk aan bijgedragen dat Passend onderwijs een hot topic is in politiek-bestuurlijk Nederland en in de media. De bezuinigingen zijn weliswaar niet teruggedraaid, maar wel getemporiseerd. Vervolgens heeft het bestuur van de PO-Raad zich ingezet voor het sluiten van een bestuursakkoord dat zowel het regulier als het speciaal onderwijs betreft. Dit bood de mogelijkheid om alsnog de gevolgen van de bezuinigingen op Passend onderwijs iets te verzachten. Na een impasse heeft het bestuur van de PO-Raad eind december 2011 een onderhandelaarsakkoord bereikt en daarover een ALV uitgeschreven voor januari In het concept onderhandelaarsakkoord dat zowel het regulier basisonderwijs als het speciaal onderwijs betreft, zijn extra middelen beschikbaar gekomen. Naast de middelen voor de prestatiebox (oplopend tot 150 miljoen) ook middelen die, waar nodig, 9 Verslag Raad van Toezicht

10 ingezet kunnen worden voor de vorming van samenwerkingsverbanden voor Passend Onderwijs (10 miljoen), middelen voor mobiliteit (60 miljoen) en de afspraak dat niet meer dan één derde van de stijging van de kosten van het participatiefonds voor rekening van het primair onderwijs komt. De Raad van Toezicht heeft ter zake als klankbord voor het bestuur kunnen functioneren en heeft met tevredenheid kennis genomen van het bereikte onderhandelaarsresultaat. Derde ijkpunt: ordening van de sector Het derde ijkpunt betreft de ordening van de sector, stelselniveau: het bestuur van de PO- Raad bevordert de verdere professionalisering van de sector als collectief. Uit het ledentevredenheidsonderzoek blijkt dat de leden het meest tevreden zijn over de wijze waarop de PO-Raad deze kerntaak, gericht op de ordening van de sector, met name via de activiteiten rond de Code Goed Bestuur, vervult. Het bestuur heeft de Raad van Toezicht geïnformeerd over de projecten Eerst kiezen dan delen en over de professionalisering rond Goed Bestuur. De Raad van Toezicht heeft zowel financiële als inhoudelijke aandachtspunten met het bestuur besproken. Ook hoort bij dit ijkpunt dat het bestuur van de PO-Raad optimale condities bevordert voor goed werkgeverschap van de schoolbesturen. De Raad van Toezicht is door het bestuur goed op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen rond de decentralisatie van de primaire arbeidsvoorwaarden. Het bestuur heeft overtuigend beargumenteerd waarom geen nieuw akkoord over de secundaire arbeidsvoorwaarden is gesloten; gezien de ongunstige context (nullijn, bezuinigingen, nog geen gedecentraliseerde arbeidsvoorwaarden) was het handhaven van de huidige CAO betreffende secundaire arbeidsvoorwaarden het best haalbare. Vierde ijkpunt: dienstverlening Onderwerpen op de agenda die het vierde ijkpunt betroffen, raakten de niet-commerciële dienstverlening. De PO-Raad heeft, mede in verband met de lopende gesprekken met de AVS en de profielorganisaties, beperkte activiteiten op het gebied van de dienstverlening. Wel wordt de helpdesk in toenemende mate bevraagd door schoolbesturen. De Raad van Toezicht toont met regelmaat zijn verwondering over het tempo waarmee de organisaties naar nieuwe verhoudingen zoeken. Vijfde ijkpunt: ledenbetrokkenheid De Raad van Toezicht heeft - gerelateerd aan het vijfde ijkpunt - bij alle onderwerpen die aan de orde kwamen het bestuur bevraagd op de wijze waarop de leden betrokken zijn. De leden van de PO-Raad werden op verschillende momenten betrokken, o.a. tijdens de regionale bijeenkomsten, de netwerken, de arbeidsvoorwaardencommissie en de denktank. De Raad van Toezicht heeft geconstateerd dat het bestuur op velerlei wijze het contact met de leden onderhoudt en daarbij tegemoet probeert te komen aan de diverse behoeften van de leden. Ook heeft de Raad van Toezicht met tevredenheid kennis genomen van de grote belangstelling die er bestaat voor de schoolleiderskamer die de PO-Raad in 2011 heeft opgericht. Jaarrekening PO-Raad

11 Zesde ijkpunt: middelenbeleid Het laatste, zesde ijkpunt, betreft het middelenbeleid: de continuïteit van de PO-Raad is gewaarborgd. Na advies van de Auditcommissie heeft de Raad van Toezicht de jaarstukken besproken in aanwezigheid van de accountant en deze goedgekeurd. Ook de contributie van 3 euro 50 voor 2012 is goedgekeurd. Goedkeuring van de jaarstukken door de Raad van Toezicht impliceert dat deze met een positief advies aan de ALV worden voorgelegd met de vraag of de ALV met de stukken kan instemmen. Dat was zowel voor de jaarstukken 2010 als voor de contributie 2012 het geval in de ALV van juni Na goedkeuring door de Raad van Toezicht van de begroting 2012, is deze vastgesteld door de ALV van december De Raad van Toezicht is ook tussentijds op de hoogte gehouden van de financiële ontwikkelingen o.a. betreffende de verdere integratie van de WEC-Raad. Remuneratie Tot slot een korte verantwoording van de activiteiten van de remuneratiecommissie in De commissie voerde de evaluatie- en beoordelingsgesprekken met het bestuur en de afzonderlijke bestuursleden. In het voorjaar van 2011 kondigde René van Harten aan dat hij per 1 augustus 2011 het bestuur van de PO-Raad zou verlaten om weer een baan als schoolbestuurder te gaan vervullen. Tijdens de ALV van juni 2011 hebben we in verenigingsverband afscheid genomen van René van Harten als bestuurder van de PO-Raad. Hij heeft gestaan aan de wieg van de PO-Raad en heeft in 3,5 jaar als bestuurder een grote bijdrage geleverd aan de opbouw van de vereniging. René van Harten heeft zich laten kennen als een echt onderwijsmens met onderwijsinhoudelijke expertise die altijd mogelijkheden zag om verbinding te leggen. De Raad van Toezicht besloot in overleg met het bestuur geen vacature voor een nieuwe bestuurder te stellen om het vertrek van René van Harten op te vullen; dit zou teveel vooruitlopen op de evaluatie van de verenigingsorganisatie en bestuursstructuur die voor het najaar was gepland. Om het verlies aan capaciteit tijdelijk op te vangen, kreeg het bestuur de ruimte een interimdirecteur aan de stellen. Na de start van de interimdirecteur, Jan de Graaf, in september 2011 heeft Simone Walvisch zich weer volledig op haar bestuurstaken kunnen richten. Tevens heeft de remuneratiecommissie in 2011 de Raad van Toezicht geadviseerd over de voordracht van Kete Kervezee voor herbenoeming en van André Rouvoet als nieuw lid van de Raad van Toezicht. Beiden zijn door de ALV van december 2011 benoemd. Last but not least: ledentevredenheidsonderzoek en bestuursevaluatie De Raad van Toezicht heeft in 2011 meermalen met het bestuur gesproken over het ledentevredenheidsonderzoek en de bestuursevaluatie. Deze onderwerpen overkoepelen alle ijkpunten. Uit het ledentevredenheidsonderzoek blijkt dat een overgrote meerderheid van de leden positief tot zeer positief staat tegenover de PO-Raad (86%). Ook hebben het bestuur en de Raad van Toezicht geconcludeerd dat de versterking van de betrokkenheid van de leden en de heroverweging van de verenigings- en bestuursstructuur speerpunten zijn voor de komende 11 Verslag Raad van Toezicht

12 periode. Het bestuur heeft na intensieve bespreking met de Raad van Toezicht voorstellen gedaan aan de ALV van december 2011 over het transitieproces voor de vereniging in Deze voorstellen zijn aanvaard. 5 Tenslotte De Raad van Toezicht is tevreden over de ontwikkeling van de PO-Raad. Het aantal leden is toegenomen en ultimo 2011 zit ruim 91% van de leerlingen op een school die via het bestuur is aangesloten bij de PO-Raad. De Raad van Toezicht constateert dat de PO-Raad steeds duidelijker van de leden is en dat de sfeer in de ledenbijeenkomsten en de ALV als zakelijk en betrokken kan worden getypeerd. Dat zegt iets over de leden maar ook over de inzet van de medewerkers en het bestuur van de PO-Raad. De Raad van Toezicht dankt hen voor de wijze waarop ze zich inzetten om de doelen van de organisatie te realiseren. Utrecht, 15 mei 2012 Raad van Toezicht Mr. Willem D. van Leeuwen, voorzitter Hans Kelderman Thea Meijer Truusje Abbenhuis-Verspaget Toon Griffioen Nur Nurmohammed André Rouvoet Jaarrekening PO-Raad

13

14 A2 Bestuursverslag 1 Algemene informatie 1.1 Juridische structuur De eerste rechtspersoon is een vereniging met de naam: Vereniging PO-Raad. De vereniging is opgericht in 2008 en is gevestigd te Utrecht. De vereniging is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer De tweede rechtspersoon is een stichting met de naam: Stichting PO-Projecten. De stichting is opgericht in 2009 en is gevestigd te Utrecht. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer De jaarrekeningen van de vereniging PO-Raad en van de stichting PO-Projecten geconsolideerd. 1.2 Bestuur Bestuurssamenstelling Vereniging PO-Raad: Voorzitter : Mevrouw mr. drs. Kete Kervezee Bestuurslid : Mevrouw drs. Simone Walvisch Bestuurslid : De heer René van Harten MME (tot ) Bestuurslid : De heer Wim Ludeke Bestuurssamenstelling Stichting PO-Projecten: Voorzitter : Mevrouw mr. drs. Kete Kervezee Bestuurslid : Mevrouw drs. Simone Walvisch Bestuurslid : De heer René van Harten MME (tot ) Bestuurslid : De heer Wim Ludeke Het bestuur werkt in een collegiaal model met een portefeuilleverdeling. De functie van bestuurslid René van Harten is niet opnieuw ingevuld. Deze taken zijn verdeeld onder de overige bestuursleden. Per 1 oktober heeft Simone Walvisch de taken van bureaudirecteur overgedragen aan een interimdirecteur. De aanstelling van Wim Ludeke in het bestuur van de PO-Raad bedraagt 2 dagen per week (40%). Jaarrekening PO-Raad

15 Nevenactiviteiten Kete Kervezee: Vicevoorzitter van de Raad van Toezicht van de Hogeschool Utrecht; Vicevoorzitter van de Raad van Toezicht van het Nederlands Fonds voor Podiumkunsten; Commissaris bij UW Re-integratie Werkbedrijf; Lid van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren (Taalunie); Lid van de adviesraad van SSR (Studiecentrum voor de rechterlijke organisatie); Lid van de Raad van Advies van het Nationaal Historisch Museum. Nevenactiviteiten René van Harten Lid van de Raad van Toezicht van de Marnix Academie. Andere en nevenactiviteiten Wim Ludeke Voorzitter College van Bestuur van stichting De Onderwijsspecialisten; Lid van het algemeen bestuur van de sportkoepel NOC*NSF; Voorzitter van het Nationaal Paralympisch Comité. 15 Bestuursverslag

16 1.3 Organogram Vereniging PO-Raad Algemene Ledenvergadering (ALV) Netwerken Raad van Toezicht Adviesraad Arbeids- Voorwaardencommissie Bestuur Directeur Personeelsvertegenwoordiging Bestuurssecretariaat & Communicatie Financien Onderwijskwaliteit Werkgeverszaken Jaarrekening PO-Raad

17 1.4 Kernactiviteiten De PO-Raad is de sectororganisatie voor schoolbesturen in het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs en het speciaal onderwijs. De vereniging heeft zijn kerntaken op drie gebieden: - het behartigen van de belangen van de schoolbesturen in het PO (macroniveau); - het bevorderen van de kwaliteit van de sector primair onderwijs, o.a. door professionalisering van de besturen (mesoniveau); - de algemene dienstverlening voor de schoolbesturen (microniveau). De kernactiviteiten van de PO-Raad richten zich op: onderwijsbeleid, werkgeverschap (waaronder de arbeidsvoorwaarden van het onderwijspersoneel) en de bekostiging van onderwijs en huisvesting. De PO-Raad draagt bij aan de kwaliteitsverbetering van het primair onderwijs en aan de professionalisering van de sector. De vereniging ondersteunt haar leden door het verstrekken van informatie en kennis en door hen met elkaar in contact te brengen, met als doel het delen en versterken van de deskundigheid. Om de kerntaken effectief te kunnen uitvoeren heeft de PO-Raad een sterke vereniging nodig. Dat is een vereniging die binding heeft met de leden en waar de leden zich waarbij betrokken voelen. Het bestuur van de PO-Raad legt zich toe op versterking van de vereniging. 17 Bestuursverslag

18 2 Algemeen beleid 2.1 Personele zaken Er hebben zich in 2011 verschillende veranderingen voorgedaan in de werkorganisatie van de PO-Raad. Eind 2010 had de PO-Raad 37 personeelsleden in dienst (31,5 fte, waarvan 27,9 fte in vaste dienst). Eind 2011 had de PO-Raad 42 personeelsleden in dienst (32,9 fte, waarvan 30,5 fte in vaste dienst). Het verschil wordt deels veroorzaakt door de incorporatie van de WEC-Raad. Per 1 januari 2011 zijn 5 medewerkers van de WEC-Raad (opgeheven eind 2010) in dienst getreden bij de PO-Raad. Deze medewerkers leveren met hun kennis van het speciaal onderwijs een waardevolle bijdrage. In de zomer van 2011 heeft René van Harten zijn werkzaamheden als bestuurder beëindigd. In samenspraak met de Raad van Toezicht heeft het bestuur besloten de ontstane vacature vooralsnog niet in te vullen, in afwachting van de uitkomsten van de discussie over de verenigings- en bestuursstructuur die in het najaar van 2011 gevoerd is. De portefeuilles zijn onderling verdeeld tussen de bestuursleden. Dit gaf financiële ruimte, waardoor Simone Walvisch haar taken als directeur kon overdragen aan een interimdirecteur. De interimdirecteur heeft de dagelijkse leiding over de werkorganisatie en heeft tot taak de interne organisatie te stroomlijnen. In het 4e kwartaal van 2011 is begonnen met het uitwerken van het voornemen samen te werken met de VO-raad voor de back-office. Begin 2012 is hiervoor een contract getekend. Dit betekent dat 2012 gebruikt zal worden om de samenwerking praktisch vorm te geven. Dit gaat in eerste instantie alleen om de Financiële Administratie. 2.2 Projecten Ook bij de PO-Raad neem het aantal OCW-trajecten af. In 2011 zijn 25 projecten succesvol afgesloten, zodat er aan het eind van het jaar nog 14 projecten in de administratie staan. Zo is het volume van 2010 aan baten en lasten van een kleine 36 miljoen teruggelopen naar een volume van baten lasten in 2011 naar 12 miljoen. Bij de afwikkeling van enkele projecten is met OCW overleg gaande over de interpretatie van regelgeving en de noodzaak van het aantonen van de rechtmatigheid van bestedingen door schoolbesturen. De PO Raad verwacht een positieve uitkomst van dit overleg en definitieve vaststelling van de subsidiebedragen zonder nadelige gevolgen voor de PO-Raad. Het Projectbureau Kwaliteit (PK) heeft per 1 januari 2012 zijn werkzaamheden bij de PO- Raad afgerond. De PO-Raad kent geen projecten meer die scholen of schoolbesturen individueel ondersteunen. Met één uitzondering: het project Goed worden, goed blijven Jaarrekening PO-Raad

19 (zeer zwakke scholen). Er zijn wel nog enkele projecten door de PO-Raad aangenomen die de kwaliteit van de sector als collectief bevorderen: op het gebied van goed bestuur (de implementatie van de Code Goed Bestuur), financieel management (Eerst kiezen, dan delen), Vensters PO. De teruggang in projectmiddelen levert geen problemen op voor de organisatie van de PO-Raad, omdat er geen vast personeel op (incidentele) projectmiddelen is aangenomen. Ook voor 2011 heeft de Stichting PO-Projecten haar kwaliteitsmanagementsysteem bijgewerkt; dit heeft wederom tot het ISO-certificaat geleid. 2.3 Ontwikkelingen bij of in relatie tot verbonden partijen In 2011 zijn de personele effecten van de WEC-Raad geëffectueerd. De medewerkers van de voormalige WEC-Raad die in dienst zijn getreden van de PO-Raad, verrichten ook werk voor het Landelijk ExpertiseCentrum Speciaal Onderwijs (LECSO, opgericht in juni 2011 door LVC3 en LVC4). De kosten voor deze medewerkers worden verdeeld door middel van een gemene rekening. De Infodesk wordt gedeeld met de VO-raad. In 2011 zijn de werkzaamheden geëvalueerd. Daaruit blijkt dat de Infodesk werkt naar volle tevredenheid en zij krijgt steeds meer vragen. De beoogde nadere samenwerking voor de back-office met de VO-raad beslaat voorlopig alleen de Financiële Administratie. De PO-Raad zal de administratie met ingang van 1 januari 2012 gaan voeren voor de VO-raad. Ook zal de controle functie gedeeld worden met de VO-Raad. 2.4 Interne beheersing en toezicht Het bestuur rapporteert met regelmaat aan de Raad van Toezicht en aan de Algemene Ledenvergadering. In 2011 is de Algemene Ledenvergadering driemaal bijeengeweest, de Raad van Toezicht is zesmaal bijeengekomen. De begroting en jaarrekening zijn door de auditcommissie, bestaande uit leden van de Raad van Toezicht, besproken. De Raad van Toezicht behartigt ook het werkgeverschap van de bestuursleden van de PO- Raad. De remuneratiecommissie van de Raad van Toezicht heeft de werkgeversrol vervuld. In 2011 heeft het bestuur de verdere ontwikkeling van de P&C-cyclus ter hand genomen. Medio september heeft de interimdirecteur de ingezette stroomlijning van de werkorganisatie en de verdere ontwikkeling van de P & C-cyclus overgenomen. 19 Bestuursverslag

20 2.5 Het gevoerde financiële beleid Voor 2011 had de PO-Raad zich tot doel gesteld een aansluitingsgraad van 88% van het totaal aantal leerlingen in de sector PO te realiseren. In totaal zijn 28 nieuwe besturen lid geworden in Ten opzichte van het totaal aantal besturen is er eind 2011 een aansluiting gerealiseerd van 76%, dit vertaalt zich in een aansluitingsgraad van 91% van het totaal aantal leerlingen. In de onderstaande tabel staan de schoolbesturen die bij de PO-Raad zijn aangesloten, en ook de aantallen leerlingen en scholen die zij vertegenwoordigen. Aansluiting PO-Raad Aantal besturen Aantal scholen Aantal leerlingen De vereniging PO-Raad en de stichting PO-Projecten conformeren zich aan de regeling Beleggen en Belenen van het ministerie OCW. Binnen deze context maken de vereniging en de stichting slechts gebruik van variabele-rente-rekeningen. Voor de vereniging heeft dit geleid tot een rentebate van circa Bij de stichting heeft dit geleid tot een rentebate van circa Ook in 2011 zijn de investeringen gefinancierd uit eigen middelen. De PO-Raad maakt geen gebruik van externe financiering. Jaarrekening PO-Raad

21 3 Financieel Beleid 3.1 Toelichting op de consolidatie Evenals in 2010 treft u in dit jaarverslag de geconsolideerde jaarrekening PO-Raad en de enkelvoudige jaarrekening van de Vereniging PO-Raad aan. Over de besteding van de middelen van de Stichting PO-Projecten die per subsidiebeschikking door OCW beschikbaar zijn gesteld, wordt verantwoording afgelegd aan het ministerie van OCW. De jaarrekening van de Stichting PO-Projecten wordt afzonderlijk opgesteld en wordt daarom niet in deze jaarrekening opgenomen. Wel wordt de jaarrekening van de Stichting PO-Projecten als gegeven verondersteld in dit verslag. Omdat de cijfers geconsolideerd zijn, beïnvloeden de cijfers van de Stichting PO-Projecten het beeld van de consolidatie. De jaarrekening is opgesteld conform de richtlijn RJ 640 Organisaties zonder winststreven. De richtlijn RJ 640 schrijft voor dat alle lasten en de baten via de resultatenrekening lopen. Dit betekent dat de lasten en de baten van de projecten die via de Stichting PO-Projecten lopen, ook via de resultatenrekening geboekt worden. Zo bedroegen de baten en de lasten van de projecten in ,3 miljoen. De contributie voor de vereniging PO-Raad bedroeg 4,4 miljoen. Voor de volledigheid wordt hier vermeld dat er geen baten en lasten voor de projecten in de resultatenbegroting 2011 zijn opgenomen. 3.2 Toelichting op de balans In 2011 zijn er weinig investeringen in activa geweest. Er zijn een paar kleine zaken vervangen bij Technische Zaken en Meubilair. Ook op het gebied van ICT is er weinig vervangen of geïnvesteerd. In 2010 is er voor een eigen ICT-omgeving gekozen, wat een grotere investering vergde. In 2011 is bij ICT vooral de nadruk gelegd op het consolideren en beveiligen van de eigen omgeving. De keuze voor een eigen ICT-omgeving is een goede geweest: net als in 2010 is er in 2011 geen enkele uitval geweest. Effectief is er daarom in 2011 meer afgeschreven dan geïnvesteerd. Het saldo van de activa eind 2011 bedraagt Eind 2011 was de stand van de debiteuren nog Aan het eind van het jaar stonden er nog 4 kleinere contributienota s open. Hiervoor is een voorziening getroffen ( ). De overige en overlopende activa bestaan voor het overgrote deel uit vooruitbetaalde en nog te ontvangen bedragen, bijvoorbeeld de factuur voor het eerste kwartaal 2011 van de huur. De tegoeden bij de banken zijn direct opvraagbaar. Na de toevoeging van het batig saldo aan de algemene reserve en de bestemmingsreserve is het saldo bij de vereniging en het saldo van de bestemmingsreserve Acties en activiteiten is Bij de Stichting PO-Projecten is er een algemene reserve ontstaan van Bestuursverslag

22 In paragraaf 3.5 Financieel beleid en Treasuryverslag wordt het beleid achter het eigen vermogen toegelicht. Het geconsolideerde vermogen is nu als volgt opgebouwd: 3.3 Toelichting op het resultaat en analyse met de begroting Inleiding In deze paragraaf worden de belangrijkste zaken geanalyseerd en toegelicht. In de onderstaande tabel wordt de Staat van Baten en Lasten (B3) uitgebreid met twee extra kolommen voor het verschil tussen realisatie en begroting. Jaarrekening PO-Raad

23 Resultaat In onderstaande tabel het positieve resultaat over 2011 uitgesplitst. Toelichting Het positieve resultaat over 2011 heeft diverse oorzaken. - Doordat de ledenaanwas groter was dan begroot, zijn er meer contributiebaten gerealiseerd. - De Stichting PO-Projecten heeft in 2011 meer ondersteuning verleend aan de projecten en heeft daarvoor dan ook meer baten ontvangen. Daar staan ook hogere lasten tegenover voor inhuur van extern personeel. - De projectbaten uit de OCW-projecten waren niet begroot vanwege onzekerheid over de termijn van oplevering van deze projecten. De directe en indirecte baten bedroegen voor Daarmee zijn de baten uit de OCW projecten fors lager dan vorig jaar ( 342.ooo). - Door bewust te sturen op de kosten is voor 2011 een besparing gerealiseerd van ten opzichte van de begroting. Op vrijwel elke post van de overige lasten is een besparing gerealiseerd. - De rentebaten in de stichting, die niet aan de projecten zijn toegerekend, bedroegen , dit is ruim lager dan de rentebaten van De vereniging heeft echter meer rentebaten gerealiseerd dan in 2010, namelijk ( ). 23 Bestuursverslag

24 Baten In de begroting voor 2011 was uitgegaan van een aansluitingsgraad van leerlingen bij een geschatte totaal aantal leerlingen van (88% aansluiting) In 2011 hebben zich 28 nieuwe besturen aangesloten. Dit heeft geleid tot een aansluiting van leerlingen bij een dalend leerlingentotaal in het primair onderwijs van (91%). Voor 2011 zijn er ruim aan baten en lasten geboekt op de OCW-projecten. Hoewel dit een hoog bedrag is, is dit beduidend lager dan het bedrag van afgerond in In de onderstaande tabel worden de overige baten verder uitgesplitst. Lasten Personele lasten De totale personele lasten zijn in beneden het budget uitgekomen. Bij de overige personele lasten valt de overschrijding op inhuur op. Dit heeft een aantal oorzaken. In de begroting was de aanname gemaakt dat ingehuurd personeel in dienst zou treden; dit is of niet of later ingegaan dan gepland (dit verklaart circa ). Ook is er ingehuurd voor in 2011 ontstane vacatures. Hiervoor was voldoende dekking binnen de post voor eigen personeel (dit verklaart circa ). Doordat bepaalde OCW-projecten langer doorliepen dan gepland, moest er binnen de Stichting PO-Projecten extra administratief personeel worden ingehuurd. Deze extra lasten zijn doorbelast naar de OCW-projecten. Jaarrekening PO-Raad

25 Daarnaast is de keuze gemaakt om op bepaalde momenten specialistische ondersteuning in te huren voor de vereniging. Deze lasten vielen hoger uit dan begroot. De onderuitputting bij de Overige Personele lasten kan worden verklaard door de verrekening van de gezamenlijke personele lasten met de LECSO, Stichting Projecten Speciaal Onderwijs en de VO-raad. Deze verrekening is in tegenstelling tot in 2010 niet meer geboekt onder de baten, maar is in mindering gebracht op de personele lasten onder de categorie Overige Personele Lasten. Afschrijvingen Doordat er in 2011 minder in ICT is geïnvesteerd, zijn er ook minder afschrijvingen dan begroot. Huisvestingslasten Bij het opstellen van de begroting voor 2011 is uitgegaan van een algemene prijspeilstijging van 1,5%. Dit bleek voor de aanpassing in de huurtermijn te weinig. Daarnaast is het schoonmaakcontract voor 2011 aangepast, passend bij de huidige huisvestingssituatie van de PO-Raad. Overige materiële lasten Van deze post worden in de onderstaande tabel de meest opvallende zaken toegelicht. De posten Accountantskosten en Administratie en Beheer zijn niet apart begroot, maar worden in de jaarrekening wel apart getoond. In 2011 is er actief gezocht naar goedkopere locaties om bijeenkomsten te organiseren. Daarnaast is er dankbaar gebruik gemaakt van het aanbod om bij leden zelf te vergaderen. 25 Bestuursverslag

26 De overschrijding wordt voor het overgrote deel verklaard door de niet gebudgetteerde ondersteuning voor de Acties van Passend Onderwijs. Er heeft een herschikking plaatsgevonden binnen de posten Apparatuur en Communicatiekosten. In de jaarverslagen van 2008 tot en met 2010 zijn binnen de post Communicatie zowel de communicatieuitingen van de PO-Raad als ook de internet- en telefoniekosten geboekt. Dit sloot niet meer aan bij de huidige manier van werken. Daarom is voor 2011 de post Communicatie uitgesplitst. De zaken die betrekking hebben op telefonie, huur van internet, dataverkeer en dergelijke worden nu onder de noemer ICT (voorheen Apparatuur) gepresenteerd. Onder ICT worden nu alle ICT gerelateerde kosten geboekt, met uitzondering van de ICTafschrijvingen. Ook de Apparatuurkosten worden onder de post ICT geboekt. De PO-Raad heeft geen andere Apparatuurkosten dan de ICT gerelateerde apparatuurkosten. Onder Communicatie worden nu nog alleen nog die zaken geboekt die te maken hebben met de afdeling Communicatie. De kosten voor porti en drukwerk zijn aanzienlijk lager dan begroot. Door diverse acties was het mogelijk hier te besparen. Zo is er goedkoper ingekocht op papier en op enveloppen. Ook is er bespaard door meer gebruik te maken van elektronische mailingen en het opzetten van elektronische publicaties (PO-Podium) in plaats van papieren publicaties. Doordat er geen nieuwe publicatie is uitgebracht voor het CAO boekje, is bespaard op deze post. De overschrijding van de vervoerskosten heeft 2 oorzaken. Er is onvoldoende gebudgetteerd op vervoerskosten voor personeel dat is overgekomen vanuit de WEC-raad. De andere oorzaak is dat het personeel meer bezoeken bracht aan leden en aan andere contacten. De totale uitvoeringskosten van de projecten binnen de stichting zijn onder de post Projectlasten OCW-trajecten verantwoord. Voor deze post is geen begroting op te stellen, omdat de plannen van de trajecten niet in een fasering over de jaren voorzien. De baten voor deze trajecten zijn gelijk aan de lasten. Financiële baten en lasten Voor de Vereniging kon er over 2011 een financiële bate geboekt worden van Voor de Stichting is een financiële bate gerealiseerd van Jaarrekening PO-Raad

27 3.4 Analyse kasstromen Door het verder afronden van de projecten binnen de stichting PO-Projecten, nemen de kortlopende schulden af in Dit vertaalt zich uiteraard in de kasstroom als een afname van vlottende middelen. De toename van de liquide middelen bij de vereniging wordt voor 90% verklaard uit het batig saldo en de rentebaten. 3.5 Financieel beleid en Treasuryverslag Ook in 2011 conformeert de PO-Raad zich aan de regeling Beleggen en Belenen van het ministerie OCW. Bij de de Rabobank wordt gebruik gemaakt van de variabele-renterekening, het saldo is daarmee direct opeisbaar. De Stichting PO-Projecten maakt bij haar bank, ABN-AMRO, ook alleen maar gebruik van direct opeisbare tegoeden rekeningen. De PO-Raad maakt geen gebruik van externe financiering. Voor 2011 zijn de financiële ratio s berekend voor de PO-Raad. Ratio s berekend op basis van de consolidatie: Een kapitalisatiefactor van 61% zou volgens de normering van commissie Don aan de bovengrens van het acceptabele zitten. Bij de PO-Raad wordt deze ratio beïnvloed door het relatief hoge kapitaal ten opzichte van de baten. Dit kapitaal bestaat voor het grootste deel uit de OCW projectgelden. Het eigen vermogen speelt hierin een veel kleinere rol. Door de grote fluctuatie in de baten per jaar van de projecten vertoont ook de kapitalisatiefactor grote fluctuaties. 27 Bestuursverslag

28 Zat de solvabiliteit voor eind 2010 nog beneden de ondergrens, eind 2011 bevindt de solvabiliteit zich net boven de acceptabele ondergrens. Daarmee lijkt dan weer of de PO-Raad niet voldoende eigen vermogen heeft. Maar ook hier spelen de stand van de projectmiddelen en de jaarlijkse fluctuaties een bepalende rol. De stand van de projecten en de fluctuaties daarin en de grote fluctuaties in de baten en lasten van de projecten beïnvloeden dus in grote mate de uitkomst van de ratio s, maar ook heeft de PO-Raad een principieel andere financieringsvorm dan een scholeninstelling. De PO-Raad is direct afhankelijk van het jaarlijks opzegbaar lidmaatschap. Dit vereist een andere opbouw van de benodigde financiële buffer. Het bestuur en de Raad van Toezicht hebben gesproken over de benodigde buffer. Naar aanleiding van de eerder geaccepteerde uitgangspunten is deze op basis van de uitkomsten over 2011 opnieuw berekend. Herberekening benodigde buffer vereniging PO-Raad: Bij herijking van de uitgangspunten door het bestuur en Raad van Toezicht is gesproken over de verantwoordelijkheid van de vereniging naar haar leden. De vereniging wordt gevormd door haar leden zowel in verantwoordelijkheid als in de financiën. Het bestuur en de Raad van Toezicht zijn van mening dat de vereniging in bijzondere gevallen geen financiële tegenvaller bij haar leden kan neerleggen. De uitgangspunten voor een verantwoorde financieringsvorm van de PO-Raad zijn: 1. De PO-Raad moet in bijzondere gevallen kunnen voldoen aan haar personele verplichtingen. Dat betekent een financiële reservering van een half jaar voor de werkgeverslasten. Voor de externe inhuur wordt een reservering van 3 maanden aangehouden om in bijzondere gevallen zaken af te kunnen ronden. 2. In bijlage B6 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen staan de lopende verplichtingen per jaar aangegeven. Maar in alle gevallen betreft het langlopende verplichtingen met externe partijen. Het uitgangspunt is hier dat deze verplichtingen in bijzondere gevallen in hun geheel in één keer afgehandeld moeten kunnen worden. Jaarrekening PO-Raad

29 Op basis van deze uitgangspunten is een herberekening van de benodigde financiële buffer uitgevoerd voor de vereniging PO-Raad. Hierbij zijn de financiële gegevens van eind 2011 gebruikt. Dit leidt tot de volgende resultaten. (Bedragen * 1.000) Op basis van de berekening kan worden gesteld dat de benodigde buffer nog niet is bereikt. Maar met het oog op de huidige economische situatie, die ook de leden van de vereniging PO-Raad treft, is het niet verstandig te proberen om de buffer in korte tijd te bereiken. Het bestuur stelt daarom voor elk jaar de stand van de buffer via het jaarverslag te presenteren aan de ALV en deze zo actief te blijven volgen. Op dit moment is het bestuur actief bezig met de invulling van de strategie tot en met Vooruitlopend op de uitwerking van deze strategie stelt het bestuur voor om de bestemmingsreserve voor Acties en activiteiten op te hogen met Bestuursverslag

30 4 Toekomstparagraaf (bedragen * 1.000) Op 1 december 2011 heeft de algemene ledenvergadering de begroting voor 2012 goedgekeurd. Voor 2012 wil de PO-Raad versterkt inzetten op de volgende activiteiten: 1. de lobby: in 2011 heeft het intensiveren van de politieke lobby direct resultaat opgeleverd. Veel Tweede Kamerfracties weten de PO-Raad te vinden met een vraag naar informatie en aan de inbreng van Kamerleden kunnen we aflezen dat onze informatie ook benut is. Voor 2012 willen we hier nog meer capaciteit voor vrij maken. 2. binding met de leden: de CAO-onderhandelingsdelegatie zal worden uitgebreid; ook zal de PO-Raad enkele bestuursleden voordragen voor het bestuur van het Vervangingsfonds. 3. verbreding van de communicatie: begin 2012 is de nieuwe website geïmplementeerd. Het communicatieprofiel zal worden verbreed: niet alleen nieuws en actualiteiten, maar ook achtergronden, discussie en meningsvorming, het agenderen van onderwijsthema s. In 2012 wordt het eerste PO-Raad Congres georganiseerd. Dit zal bestaan uit het ALV-deel en een deel voor versteviging van de relatie tussen de leden en de vereniging. 4. versterking van de werkorganisatie: invulling van een nieuwe bestuursstructuur en de functie van bureaudirecteur en specialistische ondersteuning op beleidsniveau. Jaarrekening PO-Raad

31 B Jaarrekening PO-Raad 31 Jaarrekening

32 B1 Grondslagen Algemeen De jaarrekening is opgesteld conform Richtlijn RJ-640 Organisaties-zonder-winststreven. De algemene grondslag voor de waardering van activa en passiva, alsmede voor het bepalen van het resultaat, is de verkrijgingprijs. Voor zover niet anders vermeld worden activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde. Voor zover van toepassing zijn ter vergelijking de realisatiecijfers opgenomen van het voorgaande jaar, alsmede van de (goedgekeurde) begroting over het huidige jaar. De post Apparatuur is in 2011 gewijzigd naar ICT. De post Communicatie in 2011 is een samenvoeging van de posten Communicatiekosten en Website. Het overzicht is voor 2010 aangepast. Dit heeft geen effect op het resultaat. Door afrondingen op duizendtallen kunnen in het verslag kleine verschillen ontstaan. Grondslagen voor de consolidatie De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van vereniging PO-Raad en Stichting PO Projecten als rechtspersonen waarover overheersende zeggenschappen kan worden uitgeoefend en waarover een centrale leiding bestaat. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de groep gemaakte winsten. Met Stichting PO Projecten bestaat een bestuurlijke eenheid. De stichting is evenals de vereniging PO-Raad gevestigd aan de Varrolaan 60 te Utrecht en heeft haar statutaire zetel in Utrecht. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. In het jaar van investeren wordt naar tijdsgelang afgeschreven. De afschrijvingstermijnen zijn als volgt bepaald: Technische zaken: diverse afschrijvingstermijnen op basis van geschatte levensduur. Meubilair: 5 jaar. ICT: 3-5 jaar. Jaarrekening PO-Raad

33 Als ondergrens voor te activeren zaken met een gebruiksduur van langer dan 1 jaar, wordt 500,00 aangehouden. Afhankelijk van de soort aanschaf geldt deze ondergrens voor de prijs per stuk (inclusief btw) of de prijs van de verzamelnaam. Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode verminderd met bijzondere waardeverminderingverliezen. Liquide middelen De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van het bestuur. Eigen Vermogen De vorming van bestemmingsreserves wordt door het bestuur besloten en deze wordt vervolgens voorgelegd ter goedkeuring aan de algemene ledenvergadering. Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De op korte termijn (binnen één jaar) verschuldigde aflossingen worden opgenomen onder de kortlopende schulden. Kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar en worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode. Indien geen sprake is van agio of disagio en transactiekosten is deze waarde gelijk aan de nominale waarde. Grondslagen voor de resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen baten (subsidies en overige baten) en alle hiermee verbonden, aan het verslagjaar toe te rekenen lasten. De lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarop deze betrekking hebben. Afschrijving De afschrijvingen zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde van de desbetreffende materiële vaste activa. In het jaar van investeren wordt naar tijdsgelang afgeschreven. Pensioenen De PO-Raad conformeert zich aan de cao van de Nederlandse Universiteiten en heeft de pensioenen ondergebracht bij het ABP. De uitgaven voor de pensioenpremies zijn als last 33 Balans per 31 december 2010

34 opgenomen en de nog te betalen premies over het boekjaar zijn onder de kortlopende schulden gegroepeerd. De dekkingsgraad van het pensioenfonds ABP per 31 december 2012 bedroeg 94%. Schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Jaarrekening PO-Raad

35 B2 Geconsolideerde balans per 31 december 2011 (Balans 2011 is opgesteld inclusief verwerking voorstel resultaatbestemming.) 35 Balans per 31 december 2010

36 B3 Geconsolideerde staat van baten en lasten 2011 Jaarrekening PO-Raad

37 B4 Geconsolideerd Kasstroomoverzicht Toelichting geconsolideerde balans

38 B5 Toelichting geconsolideerde balans 2011 Activa Jaarrekening PO-Raad

39 Passiva De bestemmingsreserve bij de vereniging( ) is bedoeld voor eventuele extra acties en overige activiteiten. De bestemmingsreserve bij de stichting ( ) is bedoeld voor opvang frictiekosten. 39 Toelichting geconsolideerde balans

40 B6 Niet in balans opgenomen rechten en plichten Per 31 december 2011 zijn er de volgende niet uit de balans blijkende verplichtingen: Jaarrekening PO-Raad

41 B7 Overzicht verbonden partijen De Stichting PO-Projecten heeft dezelfde leden van de Raad van Toezicht als de Vereniging PO-Raad. Het bestuur van de stichting PO-Projecten wordt gevormd door mw. Kervezee en mw. Walvisch. De Stichting PO-Projecten beheert de projectgelden die horen bij de projecten die worden gefinancierd door het ministerie OCW. 41 Overzicht verbonden partijen

42 B8 Toelichting geconsolideerde staat van baten en lasten Jaarrekening PO-Raad

43 Toelichting op de bezoldiging van toezichthouders en bestuur Conform richtlijn RJ-640 Organisaties-zonder-winststreven wordt hier de bezoldiging van (gewezen) toezichthouders en bestuurders vermeld. Dit zijn alleen die bedragen die in 2011 volledig ten laste van de PO-Raad zijn gekomen. Voor de toezichthouders is dit het brutobedrag voor het vacatiegeld. De bedragen van de bestuurders bevatten de brutosalarissen en premies sociale verzekeringen. (Het bedrag bij de heer Ludeke betreft de detacheringkosten vanuit de Onderwijsspecialisten.) 43 Toelichting geconsolideerde staat van baten en lasten

44 Vervolg Jaarrekening PO-Raad

45 Vervolg 45 Toelichting geconsolideerde staat van baten en lasten

46 Enkelvoudige jaarrekening Vereniging PO-Raad Jaarrekening PO-Raad

47 Enkelvoudige balans per 31 december 2011 (Balans 2011 is opgesteld inclusief verwerking voorstel resultaatbestemming.) 47 Enkelvoudige staat van baten en lasten 2010

48 Enkelvoudige staat van baten en lasten 2011 Geconsolideerd resultaat 987 Afwijking -50 Dit betreft het resultaat 2011 ad van Stichting PO-Projecten Jaarrekening PO-Raad

49 Enkelvoudige kasstroomoverzicht Enkelvoudig kasstroomoverzicht 2010

50 Toelichting enkelvoudige balans Activa Jaarrekening PO-Raad

51 Passiva Dit is het vermogen van de vereniging PO-Raad. Het geconsolideerde eigen vermogen is een optelling van het eigen vermogen van de vereniging PO-Raad en de stichting PO-Projecten. Consolidatie geschiedt op basis van bestuurlijke eenheid, niet op grond van kapitaalbelangen. 51 Balans per 31 december 2010

52 B8 Toelichting enkelvoudige staat van baten en lasten 2011 Jaarrekening PO-Raad

53 Vervolg 53 Toelichting enkelvoudige staat van baten en lasten

54 Vervolg Jaarrekening PO-Raad

55 C Overige gegevens 55 Overige gegevens

56 C1 Controleverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Toezicht en het bestuur van Vereniging PO-Raad Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 van Vereniging PO-Raad te Utrecht gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2011 en de geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de Richtlijn 640 Organisaties zonder winststreven. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vereniging. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vereniging gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Jaarrekening PO-Raad

57 Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Verening PO-Raad per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming de Richtlijn 640 Organisaties zonder winststreven. Amstelveen, 15 mei 2012 KPMG Accountants N.V. D. Legez RA 57 Controleverklaring

58 C2 Voorstel bestemming van het exploitatieresultaat Conform de statuten staat het resultaat van de vereniging PO-Raad ter beschikking van de algemene ledenvergadering. Het geconsolideerde resultaat voor de PO-Raad over 2011 bedraagt 987 duizend. Het resultaat voor de vereniging PO-Raad over 2011 bedraagt 937 duizend. Het bestuur stelt voor om 500 duizend toe te voegen aan de bestemmingsreserve Acties en activiteiten. Het bestuur stelt vervolgens voor om het restant van het resultaat van de vereniging over 2011, 437 duizend toe te voegen aan de algemene reserve. De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat van het positieve resultaat van de stichting PO- Projecten, 50 duizend toegevoegd wordt aan de algemene reserve van de stichting PO- Projecten. Vooruitlopend op de vaststelling door de algemene ledenvergadering is dit voorstel al in de jaarrekening verwerkt. (bedragen * 1.000) Jaarrekening PO-Raad

59 C3 Gebeurtenissen na balansdatum Op dit moment zijn er geen gebeurtenissen bekend die een materiële invloed hebben op de koers van de PO-Raad. 59 Gebeurtenissen na balansdatum

60 Bijlage Uitputtingsoverzicht subsidieprojecten Jaarrekening PO-Raad

61 Projectenoverzicht 61 Uitputtingsoverzicht subsidieprojecten