CM400 Cascaderegelaar

Transcriptie

1 Tec h n i s c h Bulle tin Technische informatie voor de installatiemarkt Nummer 0 - maart 2009 CM400 regelaar Een eenvoudig slimme Regelaar in dit nummer: CM400 regelaar N e f i t h o u d t N e d e r l a n d w a r m Met de CM400 breidt Nefit de mogelijkheden voor cascadesystemen uit. Hoe deze regelaar werkt en wat u er mee kunt wordt in dit artikel toegelicht. Daarnaast worden er enkele toepassingsmogelijkheden van de CM400 beschreven. De CM400 is een cascaderegelaar waarop tot vier TopLine cv-toestellen rechtstreeks kunnen worden aangesloten. Figuur 1 CM400 Er kunnen maximaal vier CM400 s aan elkaar worden gekoppeld. Hiermee kan een cascadeopstelling van maximaal 16 cv-toestellen worden gemaakt. We hebben het dan over een totaal vermogen van 1600 kw! Wat doet een regelaar? Een cascaderegelaar vormt een aantal cv-toestellen om tot één groot cv-toestel. Voor een cv-installatie in een gebouw heeft een cv-toestel één cv-aanvoer en één cv-retour. Wanneer we een cascadesysteem bekijken, dan zien we ook één cv-aanvoer en één cv-retour naar de installatie. Hydraulisch gezien is het dus alsof er één groot cv-toestel staat. Voor de aansturing van de toestellen geldt hetzelfde principe. Ieder cv-toestel heeft een eigen thermostaataansluiting. De CM400 cascaderegelaar voegt deze aansluitingen samen tot één cascadethermostaataansluiting. Dit is de nieuwe aansluiting voor het grote cv-toestel, waarop de thermostaat en de modules voor het gebouw worden Figuur 2 Één groot cv-toestel Pagina 1 en Regelgeving Pagina 4 Nefit HR CV-Toestellen en Warmwaterbereiding Pagina 4 ModuLine 400 in combinatie met de CM400 Pagina 6 Belangrijke Veiligheidsmededeling TopLine HR(C) 45 Pagina 7

2 aangesloten. De thermostaat ziet de cascade als één cv-toestel, hierdoor kan dezelfde thermostaat worden toegepast als op een individueel cv-toestel wordt aangesloten. Als thermostaat adviseert Nefit de ModuLine 400. Deze is al bekend vanuit de particuliere woningmarkt en kan nu dus ook gebruikt worden op een cascadesysteem. Werking De CM400 hoeft niet ingesteld of geprogrammeerd te worden. De CM400 herkent zelf welke cv-toestellen zijn aangesloten. Van de cv-toestellen krijgt de CM400 o.a. de volgende gegevens door: het maximale vermogen de modulatiegraad het aantal branduren.? Figuur cv-toestellen CM400 herkent aangesloten De CM400 regelt op basis van deze gegevens zelf de optimale aansturing van de cv-toestellen. Hierbij zorgt de CM400 ervoor dat alle cv-toestellen zo min mogelijk branduren en branderstarts maken. Pas als het noodzakelijk is, wordt een extra toestel bijgeschakeld. Als een cv-toestel in storing gaat of bezig is met tapwaterbedrijf schakelt de CM400 een ander cv-toestel uit de cascade in. Op de voorzijde van de CM400 zitten een aantal status LEDs die aangeven welke cv-toestellen in werking zijn en hoe de CM400 functioneert. Hierover kunt u verderop meer lezen, in het artikel over de ModuLine 400 in combinatie met de CM400. Bij de CM400 cascaderegelaar is het dus aansluiten en werken, zonder moeilijke instellingen! Aanvoersensor Figuur 4 Aanvoersensor in dompelhuls De CM400 maakt gebruik van een andere aanvoersensor dan bij de MBC2 en MBC5 cascaderegelaars. Deze sensor is dezelfde als gebruikt wordt bij de modules WM10 en MM10. De sensor wordt inclusief dompelhuls geleverd. CV-toepassingen Met de CM400 kunnen cascadeopstellingen in vele verschillende configuraties worden gerealiseerd: met of zonder gebouwbeheerssysteem met ModuLine 400 als thermostaat met één of meer cv-groepen met of zonder externe storingsmelder. CV-groepen Een cascadeopstelling met één verwarmingsgroep kan worden aangestuurd met een CM400 en een ModuLine 400 als thermostaat. Een cascadeopstelling met meerdere verwarmingsgroepen kan eveneens worden gerealiseerd met een CM400 en een ModuLine 400. Voor de groepenaansturing is dan altijd een WM10-module noodzakelijk. Op de WM10 wordt de aanvoersensor na de open verdeler aangesloten. Elke groep heeft dan zijn eigen pomp, sensor en mengklep nodig, welke middels een MM10-module per groep wordt aangestuurd. Op deze manier kunnen tot 4 groepen worden aangelegd. CM400 ModuLine 400 buitensensor WM10 MM10 MM10 MM10 aanvoersensor Figuur 5 schema 2

3 aansluiting wat 1-2 Aanvoersensor -4 Buitentemperatuursensor 5-6 Extern uitschakelcontact 7-8 Aan/Uit regelaar V regelaar Figuur 6 Aansluitingen op de CM400 Zie ook figuur 5 en de installatievoorbeelden op de volgende pagina. Aansluiting De CM400 is zeer eenvoudig aan te sluiten. De thermostaatuitgang van elk cv-toestel wordt middels de gewone 2-draads aansluiting op de CM400 aangesloten (aansluitingen t/m 2-24, zie figuur 6). Een volgende CM400 kan worden aangesloten op aansluiting Verder zijn er aansluitingen voor de voeding, de thermostaat en/of de modules, het Gebouw Beheers-Systeem (GBS), een externe storingsmelder, en aansluiting wat Weersafhankelijke regelaar 1-14 Ingang van vorige CM Uitgang naar volgende CM Aansluitingen 4 cv-toestellen als er één groep wordt toegepast, de aanvoersensor en de pomp. Zie de installatiehandleiding van de CM400 voor verdere details. Artikelnummers De in dit artikel vermelde producten hebben de volgende artikelnummers: type artikel nummer CM Aanvoersensor met dompelhuls Buitensensor MM ModuLine WM Meer informatie Meer informatie kunt u vinden op onze internetsite, ga naar nl, zoek op cm400. U vindt daar ook de cascadekiezer, die u assisteert bij het bepalen van de beste cascadeconfiguratie. Ga naar en zoek op cascadekiezer. Voor advies kunt u natuurlijk ook altijd contact opnemen met de Nefit DealerLine , keuze. GBS Aan/Uit 7 8 Installatievoorbeeld 1: Het Gebouw Beheers-Systeem (GBS) geeft middels een Aan/Uit signaal een warmtevraag af aan de CM400, die hiermee de cascadeopstelling aanstuurt. De installatie gaat dan met 100% vermogen naar de maximale aanvoertemperatuur. GBS 0-10 V 9 10 VT[ C] Installatievoorbeeld 2: Het GBS geeft middels een 0-10 V DC signaal aan, welke aanvoertemperatuur wordt gevraagd. De CM400 stuurt hiermee de cascadeopstelling aan. Let op: Of het 0-10 V signaal op temperatuur of vermogen (zie ) regelt, wordt ingesteld met een jumper op de CM400. Zie de installatiehandleiding VT [ C] U [V DC] 5 10 GBS 0-10 V 9 10 P[%] Installatievoorbeeld : Het GBS geeft middels een 0-10 V DC signaal aan welk percentage van het vermogen van de cascade wordt gevraagd. De CM400 stuurt hiermee de cascadeopstelling aan P [%] U [V DC] GBS Aan/Uit WA buitensensor Installatievoorbeeld 4: Het GBS geeft middels een Aan/Uit signaal een warmtevraag af aan de CM400. Een weersafhankelijk regelende ModuLine 400 is tevens aangesloten op de CM400. Deze is op continu vragend ingesteld. Als er vanuit het GBS warmtevraag is, zal op dat moment weersafhankelijk worden geregeld door de ModuLine Installatievoorbeeld 5: Een ModuLine 400 is aangesloten op de CM400. Op deze manier kan de cascade met 1 tot 4 groepen worden uitgevoerd. Voor groepensturing zijn de modules als aangegeven in figuur 1 ook noodzakelijk.

4 en Regelgeving Sinds kort dienen cv-toestellen met een gezamenlijk nominaal vermogen groter dan 100 kw, te worden onderhouden en gekeurd volgens de SCIOS-richtlijnen. De opstelruimte valt bij een opgetelde belasting (bovenwaarde) van 10 kw of meer onveranderd onder de NEN 028 (stookruimte). Tot januari 2008 golden deze richtlijnen met een Eerste Bijzondere Inspectie (EBI), Periodieke Inspectie (PI) en Periodiek Onderhoud (PO) alleen voor cv-toestellen met een belasting van de 10 kw of meer. De cascades vielen hier buiten. De Nefit TopLine HR100 valt hier met zijn 99,5 kw nominaal vermogen nog steeds buiten. Nefit introduceerde al begin 80 er jaren de mogelijkheid om meerdere kleine capaciteit cv-toestellen aan elkaar te koppelen, waarmee toen al cascadeopstellingen ontstonden tot enige honderden kw s. Mede door de komst van prefab montagesystemen in 1997 (Nefit EcomLine) kwam de toepassing van cascadeinstallaties pas echt goed op gang. Vanuit de wetgeving is steeds beoogd om installaties veilig te installeren en te onderhouden. s zijn nu gelijk geschakeld met de grote ketels en keuringsplichtig geworden. Ook bestaande installaties vallen onder deze regeling. Feit is en blijft dat de eigenaar wettelijk aansprakelijk is voor zijn stookinstallatie. De installatie en het onderhoud moeten altijd aan de geldende regels voldoen. Eerste Bijzondere Inspectie Bij een nieuwe cascadeopstelling, vanaf 100 kw (condenserend) vermogen, dient nu dus een EBI uitgevoerd te worden. Nefit kan dit voor u verzorgen. Voor meer informatie, kunt u contact opnemen met de Nefit DealerLine (0570) (keuze 4). Periodieke Inspecties Volgens artikel 4.18 van het Activiteitenbesluit moeten cascadeopstellingen vanaf 100 kw (condenserend) vermogen, nu ten minste eenmaal in de vier jaar worden gekeurd. In de toelichting op artikel 4.18 spreekt men in plaats van gasgestookte stookinstallaties over gasgestookte ketels. De wetgever ziet een stookinstallatie als een technische eenheid, met inbegrip van de bij de eenheid behorende technische voorzieningen, waarin brandstof wordt verstookt met als doel de warmte-inhoud ervan te benutten. Een cascadeopstelling valt hier dus ook onder. In de keuring moet worden gecontroleerd op veilig functioneren, optimale verbranding, energiezuinigheid, afstelling voor de verbranding en het systeem voor de toevoer van brandstof en de afvoer van verbrandingsgassen. Deze keuring kan worden verricht door een persoon met een geldig SCIOScertificaat of die aantoonbaar voldoet aan eisen die ten minste gelijkwaardig zijn aan de betreffende beoordelingrichtlijn. Als uit de keuring blijkt dat de cascadeopstelling onderhoud behoeft, dan moet dat binnen twee weken na de keuring plaatsvinden. De verantwoordelijke voor de installatie, dient een bewijs te vragen waaruit blijkt wanneer, door wie en welk onderhoud is verricht Informatie Meer informatie over wetgeving en handhaving kunt u vinden op www. vrom.nl/activiteitenbesluit, www. infomil.nl en op Verdere regelgeving omtrent dit onderwerp is nog in ontwikkeling. Nefit zal hier, in een volgend Technisch Bulletin, meer aandacht aan besteden. Ne f i t HR CV-To e s t e l l e n e n Wa r m wat e r b e r e i d i n g Er zijn verschillende manieren om warm water te bereiden. Afhankelijk van de situatie moeten er keuzes worden gemaakt. Hierbij spelen het rendement en de kosten van de installatie een grote rol. Bij woonhuizen is het gebruikelijk om een HR cv-toestel te installeren met ingebouwde warmwater-voorziening, een combitoestel. Bij grotere opstellingen (tot 45 kw cvvermogen), kan ook een losse boiler rechtstreeks worden aangesloten. Boven de 45 kw cv-vermogen moet de boiler worden voorzien van een dubbele scheiding, tenzij het cvtoestel uitsluitend wordt gebruikt voor het opwarmen van de boiler! Meer informatie hierover kunt u vinden in de Vewin werkbladen 4.4B, 9 en 10. Daarnaast dient de installateur te zorgen voor legionella preventieve maatregelen. Rendement HR cv-toestellen zijn ontwikkeld om door condensatie een hoog rendement te halen. Condensatie treedt op bij lage retourtemperaturen. Bij het ontwerp van een systeem wordt daarom meestal uitgegaan van 60 o C aanvoer- en 40 o C retourtemperatuur. 4 Om warmtapwater te bereiden moet de aanvoertemperatuur echter 80 o C zijn om de gewenste 60 o C voor tapwater te kunnen halen. Wanneer er langdurig veel warmtapwater nodig is, zal dit een HR cv-toestel zwaarder belasten en wordt een minder rendement behaald! Dubbele scheiding Wanneer dubbele scheiding voor de warmwatervoorziening noodzakelijk is, kan dit verschillende manieren worden gerealiseerd: met een scheidingswisselaar, meestal een platenwisselaar met een boiler met dubbele spiraal

5 door een gescheiden installatie, één cv-toestel voor cv en één exclusief voor warmtapwater. Systeemvoorbeelden Bijgaand zijn systeemvoorbeelden weergegeven. Systeem A - één cv-toestel is exclusief in bedrijf voor warm water en een ander cv-toestel voor cv. Systeem B - onder één cv-toestel is een driewegklep aangebracht, wat de keuze cv of warm water geeft voor dit toestel. Een dubbele scheiding is gerealiseerd met een platenwisselaar. Systeem C - de boiler staat parallel met de cv-groep. Een dubbele scheiding is gerealiseerd met een platenwisselaar. Qua kosten zullen de drie systemen elkaar niet veel ontlopen. Bij de systemen B en C geeft de extra platenwisselaar voor dubbele scheiding een verlies van warmte. Als de boilergroep bij systeem C warmte vraagt, moet het temperatuurniveau hoog zijn voor het hele systeem. Dit gaat ten koste van het rendement. Bij systeem B wordt de boiler apart aangestuurd door één cvtoestel, wat qua rentement beter is. Ook systeem A stuurt de boiler apart aan, maar door deze opstelling hoeft geen platenwisselaar te worden geplaatst. Als de vermogensbalans deze opstelling rechtvaardigt, is dit de oplossing met het beste rendement. Conclusie In veel gevallen zal het scheiden van een cv- en warmwatersysteem met toepassing van twee warmtebronnen (cv-toestellen/cascade) een prima oplossing zijn. Een groot voordeel hierbij is dat de cvinstallatie dan op een gemiddeld lagere stooktemperatuur werkt. Als daarbij wordt gezorgd dat met de juiste opstelling het cv-toestel niet tot zijn maximum wordt belast, dan betaalt dit zich terug in normale onderhouds-, en servicekosten. Principe Systeem A Twee afzonderlijke cv-toestellen. De cv-groep heeft een apart cv-toestel, welke kan werken met een optimaal rendement. De boiler heeft een apart cv-toestel, zodat alleen dit toestel op een hoge temperatuur hoeft te werken. Een dubbele scheiding is niet nodig omdat het toestel alleen voor warm water werkt. warm water koud water Principe Systeem B Twee cv-toestellen in cascade. Op één cv-toestel wordt een driewegklep aangesloten, zodat deze voor warm water en voor cv werkt. Dit is maximaal een TopLine HR70 met de Nefit scheidingswisselaar. Het vermogen komt boven de 45 kw, zodat een dubbele scheiding moeten worden aangebracht. Als alternatief kan de platenwisselaar vervallen, wanneer de boiler is voorzien van een dubbele spiraal. Principe Systeem C Twee cv-toestellen in cascade. De cv-groep wordt geregeld met een driewegklep. Wanneer de boiler een warmtevraag heeft, zal de cv-groep met een lagere temperatuur gevoed worden. Bij warmtevraag zullen beide toestellen naar een hoge temperatuur worden gestuurd. Het rendement van de cvtoestellen zal dus niet optimaal zijn. Inlaatcombinatie Warmtewisselaar Warm water Koud water 5

6 Mo d uli n e 400 Nefit Technisch Bulletin maart 2009 in combinatie met de CM400 Bij een cascadeopstelling is de ModuLine 400 zeer goed te gebruiken als thermostaat, met de CM400 als regelaar. In het artikel over de CM400 wordt op de verschillende aansluitvormen ingegaan. In dit artikel gaan we wat dieper in op de ModuLine 400 en de LED-indicaties op de CM400. Waarom een ModuLine 400? Het toepassen van een ModuLine 400 als thermostaat heeft verschillende voordelen: Instelbaar als WeersAfhankelijkeregelaar (WA). Extra groepen kunnen worden aangestuurd. Via het ModuLine INFO-menu kan extra informatie over de cascade worden verkregen. CM400 indicatie De CM400 herkent de (correct) aangesloten Topline cv-toestellen automatisch. Op het voorpaneel van de CM400 worden de bedrijfsstatus en storingsmeldingen weergegeven via LED s: symbool Figuur 7 betekenis Netspanning CV-pomp aan secundaire zijde van open verdeler Schakelcontact voor storingsmelder op afstand 20 VAC en storingsindicatie Communicatie tussen CM400 s CV-toestel 1, 2, en 4 CM400 LED-indicatie Wordt de CM400 aangestuurd door een ModuLine 400, dan kan via de ModuLine extra informatie worden Figuur 8 09: C opgevraagd. Dit kan door het activeren van het info menu. ModuLine INFO-menu Figuur 9 2 ModuLine 400 INFO Menu Activeer het INFO-menu door de toets in te drukken en los te laten. Doorloop het menu vervolgens met de draaiknop. Hierbij ziet u: Dagprogramma CV-1 (en eventuele overige CV groepen) Buitentemperatuurverloop vandaag met grafiek (bij WA-aansluiting) Buitentemperatuurverloop gisteren met grafiek (bij WA-aansluiting) Systeemwaterdruk Basisstooklijn CV-1 (bij WAinstelling) Gemeten aanvoertemperatuur cvtoestel Bedrijfsstatus. Let op: Afhankelijk van de configuratie kunnen de menu-items verschillen. Probleemindicatie Een probleem kan optreden in de aansturing, de communicatie tussen de cv-toestellen en de regeling, of in de cvtoestellen zelf. Dit wordt op de CM400 aangegeven met een knipperende LED. 1 Draaiknop menu-toets INFO-menu Voorbeeld: van 2 cv-toestellen. CV-toestel 1 heeft storing 4L. Op de CM400 is het volgende te zien: De led is rood, er is een storing waargenomen in het systeem. De led bij cv-toestel 1 knippert groen. Het probleem doet zich dus voor bij cv-toestel 1. Op een aangesloten ModuLine 400 kan via het INFO-menu worden uitgelezen: Bedrijfsstatus AY (dit betekent dat 1 of meerdere toestellen in storing staan). Een stap verder in het INFO-menu geeft Fout cascadetoestel Toestel 1: 4L. Omdat er maar een van de twee cvtoestellen in storing staat, wordt er op de ModuLine 400 niet direct een alarmerende waarschuwing gegeven. Voorbeeld 2: van 2 cv-toestellen. Toestel 1 heeft storing 4L en toestel 2 heeft storing 4P. Op de CM400 is: de led rood. de led s bij cv-toestel 1 en bij cvtoestel 2 knipperen groen. Op een aangesloten ModuLine 400 komt in beeld Toestel in storing omdat beide toestellen in storing Toestel in storing 22 ºC Figuur 10 Storingsindicatie staan. Op de ModuLine 400 kan via het INFO-menu het volgende worden uitgelezen: Druk de toets in laat deze 6

7 los. In het scherm verschijnt: Toestel in storing. Neem contact op met uw servicebedrijf AY Draai de draaiknop een klik rechtsom: Fout cascadetoestel Toestel 1: 4L Draai de draaiknop nog een klik rechtsom: Fout cascadetoestel Toestel 2: 4P. Groepenaansturing Op de ModuLine 400 is het ook mogelijk om meerdere groepen aan te sturen. Deze optie is opgenomen in het Service menu.2. U komt daar via de menu-toets en door in te loggen met inlogcode 400. Met deze optie kunt u tot drie mengklepmodules en een verdelermodule aansluiten. Voor elke module wordt een apart menu aangemaakt, waardoor elke groep apart is in te stellen. In de gebruikershandleiding van de ModuLine 400 is uitgebreid beschreven hoe dit ingesteld moet worden. Conclusie De ModuLine 400 is een zeer geschikte aanvulling op de functionaliteit van de CM400. Naast de LED-signalering op de CM400, kunnen op de ModuLine 400 veel gegevens worden uitgelezen. Verder is eenvoudig een groepenaansturing en weersafhankelijke regeling in te stellen. Meer informatie Meer informatie over de ModuLine 400 en de CM400 kunt u vinden via onze website zoek op moduline 400 of cm400. Be l a n g r i j k e Ve i l i g h e i d s m e d e d e l i n g over TopLine HR(C) 45 Toestellen Op februari heeft Nefit een preventieve actie opgestart voor de TopLine HR(C) 45 toestellen. Het betreft zowel de single- en de combi-variant van dit toestel. De brander van de TopLine HR(C) 45 blijkt onder bepaalde uitzonderlijke omstandigheden onvoldoende bestand tegen hoge temperaturen, waardoor rookgassen zouden kunnen ontsnappen en een brandgevaarlijke situatie kan ontstaan. Bij deze preventieve actie wordt de brander vervangen door een branderpakking 2 tijdelijke brander vlakke afdichtring gasleiding 4 montage-instructie 5 retourverpakking 6 verpakkingsmateriaal brander 7 retoursticker 8 retourmeldformulier 9 Burner OK -sticker (2x) 10 snelsluitingsticker 11 serienummersticker OK OK Figuur Leveringsomvang branderset nieuwe branderset. Deze vervangende branderset is een tussenoplossing en zal op termijn met een definitieve branderset worden uitgewisseld. Nefit heeft per brief alle installateurs en serviceorganisaties aangeschreven over deze actie. Wat vragen wij van u? Aan u de keuze of u de vervanging zelf uitvoert, of dat Nefit in actie moet komen. Middels het antwoordformulier kunt u de brandersets kosteloos bestellen om de ombouw uit te voeren, of Nefit de adressen doorgeven waarvan u weet dat de aangepaste branderset nog niet is geplaatst. Nefit zal dan de vervangende branderset plaatsen. De branderset van de TopLine HR 45 serie (artikelnummer ) bestaat uit een brander, branderpakking, hulpmateriaal, montage-instructie en een retourmeldformulier. Vul na een ombouw s.v.p. het retourmeldformulier volledig in en stuur deze, samen met de uitgewisselde branderset, zo spoedig mogelijk terug naar het adres dat op de bijgeleverde retoursticker staat. Nefit zal bij binnenkomst van de uitgewisselde brander en een volledig ingevuld retourmeldformulier direct overgaan tot het overmaken van de vergoeding van 85 excl. BTW. De overige TopLine toestellen, de TopLine Compact 25 en 0kW en de 7 TopLine Aquapower 25 en 0kW zijn niet bij deze actie betrokken. Branderklemmen Bij de TopLine 25, 0 en 45 is het heel belangrijk, dat u na onderhouds- of servicewerkzaamheden aan de brander de branderklemmen zorgvuldig sluit. Wij verzoeken u dringend hier goed op te letten en de branderklemmen te sluiten zoals in de afbeelding hieronder is aangegeven. 2 Figuur 12 1 Juiste branderklem bevestiging Informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de DealerLine, telefoon , keuze 4. Bestellen Brandersets kunt u bestellen via het antwoordformulier op de website www. nefit.nl of via onze DealerLine, telefoon , keuze 1.

8 ? Nefit! Installateursvraag Moet ik de nadraaitijd van de pomp van een cv-toestel in een cascadeopstelling wijzigen? Het antwoord is: Nee. De cascaderegeling berekent de benodigde aanvoertemperatuur van het cv-water en vergelijkt deze met de gemeten waarde van de aanvoersensor bij de open verdeler. Aan de hand van deze vergelijking bepaalt de regeling hoeveel cv-toestellen er in bedrijf moeten komen en op welk vermogen. Hoeft een cv- toestel niet in bedrijf te komen, dan hoeft de pomp dus ook niet te draaien. De pompnadraaitijd van de cv-toestellen kan daarom gewoon op de standaard korte fabrieksinstelling blijven staan. Als de pomp van het cv-toestel dat niet in bedrijf is wel zou draaien, dan wordt het cv-toestel onnodig opgewarmd. Het cv-toestel gaat dan als een radiator werken en daarbij gaat dus onnodig energie verloren. Servicemonteurtip Hoe controleer ik eenvoudig of een installatie in balans is? Bij toepassing van een open verdeler, cascade en/of meerdere groepspompen, mogen de pompen elkaar niet beïnvloeden. Het meten van de hoeveelheid water die door de leidingen loopt, is in de praktijk vrijwel niet mogelijk. Een aardig alternatief hiervoor is het meten van de verschillende temperaturen. Een voorbeeld: Stel we hebben een cascade met twee Nefit TopLine HR100 cv-toestellen. De volumestroom aan de primaire (toestel) zijde bedraagt dan 2x 4, = 8,6 m per uur ( T=20K). Aan de installatiezijde wordt door pompen P1 en P2 dezelfde hoeveelheid water getransporteerd. Bij de open verdeler is de gemeten temperatuur T1 = T en T2 = T4. Er is dus een 100% hydraulische balans in het systeem. Stel dat voor P2 een overgedimensioneerde pomp is gekozen die bv. 6,0 m per uur verplaatst. In dat geval bedraagt de ontzichtbare volumestroom 5,2 + 6,0 = 11,2 m /h. De cv-toestelpompen verplaatsen echter nog steeds 8,6 m /h. Nu zal er vanaf T4: 11,2-8,6 = 2,6 m /h water naar T stromen en met T1 worden gemengd. Dit betekent dat T1 hoger zal zijn dan T. Dit is via een temperatuurmeting eenvoudig te controleren. Bij de omgekeerde situatie: P1 en P2 verplaatsen samen minder water dan de cv-toestellen, zal er dus water van T1 naar T2 stromen. Dan is T1 = T maar T2 is hoger dan T4. Door de temperatuursverhoudingen te meten, kan dus vrij snel inzicht worden gekregen in de hydraulische balans van een dergelijk systeem. 120 kw 80 kw 5,2 m/h,4 m/h B.V. Zweedsestraat BG Deventer Postbus 7400 AA Deventer Fax Internet: redactie@nefit.nl Nefit DealerLine Doorkiesnummers: 1 - Onderdelen 2 - Documentatie - Advies & Voorlichting 4 - Service 5 - Verkoop 6 - Onderdelengarantieplan Telefonische bereikbaarheid: Maandag t/m vrijdag uur Voor storingen [deelbezetting] Zaterdag en zondag uur P1 P2 Alle Technisch Bulletins zijn te vinden T1 T 60 C 40 C 60 C 40 C op 8,6 m/h T2 Figuur 1 Installatievoorbeeld T