Knooppunten vaarwegen Fryslân, Groningen en Drenthe

Transcriptie

1 Knooppunten vaarwegen Fryslân, Groningen en Drenthe DELFZIJL 10 HARLINGEN FRANEKER LEEUWARDEN G RONINGEN WINSCHOTEN G ROU 3 DRACHTEN SNEEK 2 A SSEN DEN HELDER LEMMER 1 E MMEN ALKMAAR E MMELOORD M EPPEL 11

2 Inhoud Voorwoord 3 De belangrijkste vaarregels op binnenwater 4 Op de vaarweg 4 Reisvoorbereiding 6 Communicatie op het water 7 Bruggen en sluizen 8 Veiligheid aan boord 9 Wat u verder nog moet weten 10 Wellevendheid tips voor de recreatievaart tips voor de beroepsvaart tips voor veilig roeien 14 Veilig varen op ruim vaarwater Lemmer 17 Het Prinses Margrietkanaal Houkesleat Snitser Mar Grou Pikmar Fonejachtbrug en afslag Skalkedjip Leeuwarden Franeker Harlingen Sluis Gaarkeuken 33 Het Van Starkenborghkanaal De stad Groningen 37 Het Eemskanaal Delfzijl Eems 41 Het Winschoterdiep Meppel 45 Colofon 46 Het auteursrecht op het materiaal van Varen doe je Samen! ligt bij de Convenantpartners die bij dit project betrokken zijn. Overname van illustraties en/of teksten is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de Stichting Waterrecreatie Nederland, 2

3 Voorwoord Het bevorderen van de veiligheid voor beroeps- en recreatievaart op dezelfde vaarweg. Dat is kortweg het doel van het project Varen doe je Samen!. In het kader van dit project zijn knooppunten op vaarwegen beschreven. Plaatsen waar beroepsvaart en recreatievaart elkaar ontmoeten en waar een gevaarlijke situatie kan ontstaan. Per regio krijgt u aanbevelingen hoe u deze drukke punten op het vaarwater vlot en veilig kunt passeren. De weergegeven kaarten zijn niet geschikt voor navigatiedoeleinden. Dat klinkt wat tegenstrijdig voor aanbevolen routes, maar hiermee is bedoeld dat de kaarten een aanvulling zijn op de officiële waterkaarten. Gebruik aan boord altijd de meest recente ANWB-waterkaart en de ANWB-Wateralmanak. Op vindt u meer informatie over veilig varen en u kunt er gratis folders downloaden, evenals de Varen doe je Samen!-app. De overzichten Knooppunten vaarwegen zijn tot stand gekomen met medewerking van de Convenantpartners (zie het colofon), de Hydrografische Dienst en de Nationale Politie. Namens de samenstellers, Rowena van der Maat Projectleider Varen doe je Samen! Disclaimer De makers hebben de overzichten Knooppunten vaarwegen zo zorgvuldig mogelijk samengesteld. Niettemin kunnen er onvolkomenheden voorkomen door tikfouten of door gewijzigde situaties op het water. De gebruiker van de Knooppunten vaarwegen blijft zelf eindverantwoordelijk voor een veilige vaart. U kunt geen rechten ontlenen aan de inhoud van deze uitgaven. In alle gevallen wordt verwezen naar de letterlijke tekst van het Binnenvaartpolitiereglement, het Rijnvaartpolitiereglement, BVA 1972 of de plaatselijk geldende reglementen en meest recente kaarten. De Stichting Waterrecreatie Nederland sluit als uitgever van de Knooppunten vaarwegen aansprakelijkheid voor schade en/of letsel als gevolg van het gebruik van deze uitgaven uit. 3

4 Foto: Hylke Steensma De belangrijkste vaarregels op binnenwater De vaarregels staan gedetailleerd beschreven in hoofdstuk 6 van het BPR. Hieronder enkele belangrijke regels: Een klein schip (tot 20 meter) moet in de meeste gevallen voorrang verlenen aan een groot schip (langer dan 20 meter). Veerponten, passagiers- schepen, sleep- en duwboten en vissersschepen die in bedrijf zijn, hebben de rechten van groot. Ook als ze korter zijn dan 20 meter (voor uitzonderingen zie het BPR). Een schip dat het hoofdvaarwater op wil varen, moet voorrang verlenen aan een schip dat in de betonde vaargeul aan stuurboordzijde van het hoofdvaarwater vaart. Een klein motorschip (tot 20 meter) moet voorrang verlenen aan een klein zeilend schip (tot 20 meter) of een roeiboot als hun koersen kruisen en geen van de schepen aan stuurboordwal vaart. Een groot motorschip of een groot zeilschip verleent in deze situatie voorrang aan het schip dat van stuurboord nadert. Voor kleine motorschepen onderling op ruim water geldt: als hun koersen kruisen en geen van de schepen aan stuurboordwal vaart, krijgt het schip dat van stuurboord nadert voorrang. Een klein zeilschip met het zeil over bakboord heeft voorrang op een klein zeilschip met het zeil over stuurboord. Varen ze met het zeil over dezelfde boeg, dan moet het loefwaartse schip voorrang verlenen aan het lijwaartse schip. Wie vanuit een haven of nevenvaarwater een hoofdvaarwater opvaart dan wel oversteekt, of vice versa, moet ervoor zorgen dat andere vaarweggebruikers niet genoodzaakt worden hun koers en snelheid plotseling en in sterke mate te veranderen. Op de vaarweg Stuurboordwal Houd op het vaarwater zoveel mogelijk stuurboordwal aan. Ook in de betonde vaargeul. Let op: grote schepen mogen in sommige situaties aan bakboordwal varen. Bijvoorbeeld om sterke stroming te ontwijken of een haven in te varen. Een groot schip dat aan bakboordwal wil gaan varen, toont een blauw bord met wit flikkerlicht voor tegemoetkomende vaart. Dit betekent stuurboord op stuurboord passeren. Een klein schip passeert dus zoveel mogelijk aan de zijde van het blauwe bord. Uiteraard als de situatie zich daarvoor leent. Op de Westerschelde, het Kanaal van Gent naar Terneuzen en de Eemsmonding is het blauwe bord niet van toepassing. Download de folder Het blauwe bord op 4 Bekijk ook de video: Plaats op de vaarweg

5 Koers en snelheid Pas uw koers en snelheid op tijd aan als u voorrang verleent aan een ander schip. Laat duidelijk zien welke koers u vaart en geef elkaar de ruimte om te manoeuvreren. Zorg ervoor dat uw schip geen hinderlijke golfslag of zuiging veroorzaakt en voorkom zo gevaarlijke situaties en schade. Een klein schip moet op de motor minstens 6 km/u kunnen varen, op de grotere wateren, rivieren en kanalen. Blijf uit de dode hoek! Als u de stuurhut en de schipper van een vrachtschip niet kunt zien, dan ziet de schipper u ook niet. Hoe groot de dode hoek van een binnenvaartschip is, hangt af van het type schip, de lading, de hoogte van de stuurhut en de afstand van de stuurhut tot het einde van de zichtbelemmering. Blijf uit de dode hoek! Kijk regelmatig achterom en zorg dat u goed zicht rondom hebt als u achter het roer staat. Vaar zoveel mogelijk aan de rechterkant van het vaarwater. De beschreven situatie geldt op binnenwater; op zee is de dode hoek van beroepsschepen vele malen groter! Veilig oversteken goed (over)zicht? is het veilig om over te steken? het kanaal zijwater Stel: u komt uit een zijwater en wilt bakboord uit het kanaal op. Neem om te beginnen de tijd als u een kanaal oversteekt. Vaar niet over bakboord het drukke kruispunt over, maar sla eerst rechtsaf, met eventueel een uitkijk voorop. U vaart dus een kort stukje aan stuurboordwal. Zodra u voldoende overzicht hebt en het veilig genoeg is, steekt u het kanaal haaks over. U vaart vervolgens weer stuurboordwal in uw gewenste vaarrichting en kunt het kruispunt op een veilige manier oversteken. Doe dit vooral met gematigde snelheid, dan kunt u nog stoppen als het nodig is. Een beroepsschip is sneller bij u dan u denkt. 5

6 Open varen Als u een haveningang wilt invaren, dan kunt u die het best open varen. Dat wil zeggen: neem de bocht iets ruimer, mits dat geen hinder geeft voor de overige scheepvaart. Door deze koers krijgt u meer overzicht, u kunt in de haveningang kijken. Omgekeerd hebben schippers die de haven verlaten u eerder in het zicht. Reisvoorbereiding Pleziervaartuigenverzekering Met een pleziervaartuigenverzekering is aansprakelijkheid verzekerd voor schade die u met uw boot veroorzaakt. U kunt zich ook verzekeren voor schade die aan uw boot wórdt veroorzaakt en voor schade veroorzaakt door van buiten komende onheil, zoals brand, ontploffing en diefstal. Welke spullen aan boord zijn meeverzekerd, staat in de polisvoorwaarden. Onverzekerd rondvaren kan grote financiële gevolgen hebben. Wanneer u aansprakelijk bent voor schade die u bij anderen veroorzaakt, draait u op voor zowel materiële schade als letselschade. De kosten zijn hoog. Met een verzekering loopt u dat risico niet. Vaarbewijs In Nederland hebt u een Klein Vaarbewijs nodig voor: Een schip van 15 tot 25 meter lang dat niet bedrijfsmatig wordt gebruikt. Een schip tussen de 15 en 20 meter lengte dat voor bedrijfsmatig gebruik is bestemd of bedrijfsmatig wordt gebruikt. Een sleep- of duwboot die bedrijfsmatig wordt gebruikt om een schip met een lengte van maximaal 20 meter te slepen, langszij mee te voeren of te duwen. Een waterscooter, jetski, rubberboot of motorboot korter dan 15 meter die harder kan dan 20 kilometer per uur. Er zijn twee niveaus: Klein Vaarbewijs 1 (VB1) - Voor het varen op rivieren, kanalen en meren, inclusief Gouwzee en Randmeren. Maar niet op: Westerschelde, Oosterschelde, IJsselmeer, Markermeer, IJmeer, Waddenzee, Eems en Dollard. Klein Vaarbewijs 2 (VB2) - Voor het varen op alle binnenwateren, dus inclusief Westerschelde, Oosterschelde, IJsselmeer, Markermeer, IJmeer, Waddenzee, Eems en Dollard. Voor het varen op de Noordzee hebt u geen vaarbewijs nodig, maar wel voor het bevaren van de zeehavens. Het behalen van het vaarbewijs is ook nuttig als u een schip vaart waarvoor geen vaarbewijs nodig is. Dan hebt u voldoende basiskennis van de reglementen, wetten en veiligheidsmaatregelen en dat komt de veiligheid ten goede. De Stichting Vamex (Vaarbewijs- en Marifoonexamens) adviseert daarom, ook als u niet onder de vaarbewijsplicht valt, altijd een examen Klein Vaarbewijs 1 te doen. Meer informatie vindt u op Watersportcursussen Met tal van watersportcursussen kunt u uw kennis bijspijkeren. Zoals Tochtplanning of Theoretische Kustnavigatie. De organisaties achter 'Varen doe je Samen!' raden iedere watersporter aan zich te verdiepen in de theorie en de reglementen. Praktijkcursussen zijn er ook, bijvoorbeeld de cursus Manoeuvreren op de motor of Wadvaren. Educatieve vaartochten laten mensen kennismaken met een vaargebied dat bepaalde vaardigheden vereist. De meeste watersportcursussen, voor zowel zeilals motorboot, volgen het diplomasysteem van de Commissie Watersport Opleidingen (CWO). In de CWO participeren onder andere Hiswa Vereniging, Watersportverbond en ANWB, partners in 'Varen doe je Samen!' Meer informatie vindt u op Goed voorbereid op reis Het is belangrijk om goed voorbereid aan uw vaartocht te beginnen. Controleer voor vertrek uw schip, de brandstofvoorraad en de filters. Bekijk of beluister de weersverwachting. Check vaststaande gegevens, zoals het getij. Zorg voor actuele vaarkaarten. Nuttige informatie over vaargebieden vindt u in verschillende vaarwijzers, vaargidsen en natuurlijk op internet. Bekijk ook de video: Goed voorbereid op reis 6

7 Rondom vrij uitzicht Als schipper moet u goed in de rondte kunnen kijken. Dit staat in het BPR beschreven. Het varen met een dichtgebouwde kuip met beslagen ramen is riskant. Bekwaamheid en uitzicht rondom zijn wettelijke bepalingen die voor iedere schipper gelden, onafhankelijk van de vaarbewijsplicht. Communicatie op het water Bekijk ook de video: Rondom zicht De marifoon De marifoon is een zendontvanger voor maritieme communicatie. Hij is in de beroepsvaart onmisbaar. Schippers, verkeersleiders, brugwachters en sluismeesters praten met elkaar via de marifoon. Alle binnenvaartschepen hebben minimaal één marifoon aan boord. Voor kleine schepen is de marifoon niet verplicht, maar wel sterk aanbevolen, zeker op vaarwegen met beroepsvaart. Zonder marifoon mist u veel informatie en andere vaarweggebruikers en verkeersleiders kunnen geen contact met u opnemen. Dat kan leiden tot gevaarlijke situaties. Bovendien kunt u in noodsituaties anderen niet waarschuwen. Bekijk ook de video: Onderlinge communicatie Uitluisterplicht Als u een marifoon aan boord hebt, moet u in bezit zijn van een bedieningscertificaten, hebt u uitluisterplicht en moet u de marifoon gebruiken. Oefen de bediening en het gebruikte jargon tijdig. Verkeersbegeleiding en blokkanalen Op drukke doorgaande vaarwegen zorgen verkeersposten (walstations) voor verkeersbegeleiding. Het stuk vaarweg dat een verkeerspost voor zijn rekening neemt, heet blokgebied. Elke verkeerspost en dus ook elk blokgebied heeft zijn eigen kanaal. Dat staat vermeld op de waterkaart en op borden langs de oevers. Vaart u in zo n blokgebied, dan bent u verplicht om op dat kanaal uit te luisteren en te communiceren. Kanaal 10 en 16 Buiten de verkeersbegeleidingsgebieden, dus buiten de blokkanalen, zetten alle schippers hun marifoon op kanaal 10, het algemene nautische kanaal voor binnenwater. Op zee staat de marifoon stand by op kanaal 16. Wordt dit gebruikt voor noodverkeer, dan kan worden overgeschakeld naar marifoonkanaal 13. Alarmering Bent u in nood, dan kan de marifoon redding brengen. Gebruik het juiste kanaal: Kanaal 16. Op zee en het ruime binnenwater (Waddenzee, IJsselmeer, Oosterschelde en Westerschelde) luisteren de Kustwacht en diverse verkeersposten continu uit op dit kanaal. Blokkanaal. In een verkeersbegeleidingsgebied gebruikt u het blokkanaal. De verkeersbegeleiding luistert dat voortdurend uit. Kanaal 10. Vaart u niet op zee of ruim binnenwater en niet in een blokgebied, dan gebruikt u kanaal 10. Spelregels bij verkeersbegeleiding Voor het marifoonverkeer binnen de blokgebieden gelden grondregels. De verantwoordelijkheid voor een veilige navigatie ligt altijd bij de schipper. Gedurende de vaart in de marifoonblokgebieden is uitluisteren en communiceren op het desbetreffende marifoonblokkanaal verplicht. Dit geldt ook voor kleine schepen uitgerust met marifoon. Doelgroepschepen (kegelschepen, bijzondere transporten en een deel van de passagiersvaart) moeten zich melden bij het binnenvaren van een marifoonblokgebied. Alle schepen, met uitzondering van kleine schepen, moeten zich melden op het marifoonblokkanaal voor: - het in- en uitvaren van een haven of nevenvaarwater - het keren op het vaarwater - het oversteken van het vaarwater. Het nautisch veiligheidsverkeer tussen schepen onderling en met de verkeersposten moet op het marifoonblokkanaal worden afgewikkeld. Houd alle communicatie kort en zakelijk. Meldt u zich met scheepsnaam, scheepstype, positie en vaarrichting. 7

8 Foto: Hylke Steensma Bruggen en sluizen Samen schutten Het passeren van sluizen vraagt extra aandacht. Zowel beroeps- als recreatieschippers moeten bij een sluis binnen een beperkte ruimte manoeuvreren. Dat vereist oplettendheid en communicatie met elkaar en met de sluismeesters. Het is zaak rekening met elkaar te houden, zodat de sluispassage vlot en veilig gebeurt. Voordringen is natuurlijk uit den boze, wacht op uw beurt en volg de aanwijzingen van de sluismeester op. Bekijk ook de video: Samen schutten Veilig door sluis en brug Maak geen hinderlijke golfslag bij de wachtplaatsen. Wacht voor rood licht. Vaar pas een sluis in (en uit), als dat is toegestaan. Is er een marifoon aan boord, luister deze dan uit (uitluisterplicht) op het ter plaatse geldende marifoonkanaal. Vaartuigen moeten de sluis invaren in volgorde van aankomst. Voor het afmeren op de wachtplaats geldt hetzelfde. Een klein schip moet, als dat mogelijk is, een groot schip voor laten gaan. Houd met een klein schip in de sluis, zo mogelijk, enige afstand van een groot schip. Zorg dat landvasten niet klem komen te zitten. Maak uw schip met voldoende landvasten vast, maar vier ze tijdig bij zakkend water! Trossen vast? Schroef uit! Blijf niet te lang rondjes draaien voor een brug, vaar vlot door als de brug opengaat en laat het wegverkeer niet onnodig wachten. Ga onder het juiste brugdeel door en let altijd goed op tegenliggers, vooral als er beroepsvaart of ander verkeer aan komt. Schutten van zoet naar zout Maak altijd eerst achter vast, als u van zoet naar zout schut. Ook als de wind op de kop staat. U hebt namelijk stroom mee in de sluis. De kracht van het water op het schip is groter dan die van de wind. 8

9 Voor het eerst naar zee Als u voor het eerst naar zee gaat, neem daar dan de tijd voor. Zorg dat u minimaal de avond voor vertrek in de buurt van de sluis bent. Luister via de marifoon naar de desbetreffende verkeerspost. U hoort dan alvast informatie over mogelijke werkzaamheden, verplaatste betonning, afwijkende waterstand, et cetera en kunt die gegevens in alle rust verwerken. Veiligheid aan boord Schip, bemanning en uitrusting Veiligheid heeft betrekking op schip, bemanning en uitrusting. Het is ook een kwestie van mentaliteit; u moet er voortdurend oog voor hebben. Veiligheid aan boord begint al voor het varen, met uw tochtvoorbereiding. De veiligheidsuitrusting moet op orde zijn. Wat er aan boord aanwezig moet zijn, hangt af van het soort boot en het type vaarwater. Via de website kunt u een folder downloaden met daarin de (minimum) uitrusting die nodig is voor een veilige vaart. Goed zeemanschap is de grondregel (BPR artikel 1.04). Het betekent dat een schipper schade voorkomt, personen niet in gevaar brengt en een vlotte, veilige vaart niet hindert. Vrij vertaald: als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. Een paar punten: Ken de (uitwijk)regels en reageer tijdig; ook bij het zien van de A-vlag (duikers te water). Let onder alle omstandigheden op uw eigen zichtbaarheid en uitzicht. Onderken zowel de vaardigheden als de beperkingen van uw opvarenden, in het bijzonder bij slechte weersomstandigheden en vaarcondities. Vertel uw gasten aan boord altijd over veiligheid: wijs ze op de plaats en het gebruik van de EHBO-kist, noodsignalen, reddingsvesten, brandblussers en communicatiemiddelen. Waarschuw voor gevaren als onder spanning staande trossen en lijnen. Laat uw noodsignalen, EHBO-middelen en brandblusapparatuur regelmatig keuren. Luister regelmatig naar de weerberichten en handel hiernaar. U moet de van kracht zijnde vaarreglementen aan boord hebben. Zorg voor recente kaarten van het vaargebied en werk ze bij. Denk altijd aan uw snelheid en zorg dat andere schepen geen last hebben van uw hek- en boeggolven. Houd voldoende afstand. Draag een reddingsvest Draag op het water een reddingsvest, ook als u een geoefend zwemmer bent. Het gevaar van overboord vallen is altijd aanwezig. De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij komt ieder jaar ongeveer twintig keer in actie voor opvarenden die overboord zijn geslagen. Soms komt die hulp te laat. Te water raken is levensbedreigend. In het koude water raken drenkelingen snel onderkoeld. Met een reddingsvest draait een drenkeling binnen een paar seconden op zijn rug en de kraag ondersteunt het hoofd. Zo n vest kan uw leven redden. Daarom wil de KNRM bevorderen dat iedereen aan boord van een schip een goed werkend, passend reddingsvest draagt, dat op de juiste wijze is bevestigd en geschikt is voor de omstandigheden. Alcoholpromillage Het toegestane alcoholpromillage voor schippers en iedereen die een schip bestuurt bedraagt 0,5 promille. Dit geldt zowel voor beroeps- als recreatievaarders. Iedereen die een schip bestuurt moet scherp en alert zijn. De politie kan alcoholcontroles houden en boetes uitdelen. 9

10 Wat u verder nog moet weten Alle vaarweginformatie op één site Op de site is alle informatie over de beschikbaarheid van de vaarwegen gebundeld. En er is meer, u kunt gratis een persoonlijk abonnement nemen op specifieke updates en per vaargebied gegevens verzamelen. De website is ook via uw mobiele telefoon of tablet te raadplegen. Vervoer van gevaarlijke stoffen Binnenvaartschepen geladen met gevaarlijke stoffen (brandbaar, giftig of explosief), tonen een, twee of drie blauwe kegels of lichten. Zeeschepen die van en naar zee varen, voeren een rode vlag of rood licht. Houd voldoende afstand tot deze schepen en gebruik geen open vuur in hun nabijheid. Bij het schutten volgt het sluispersoneel de BPR-regels en de instructies voor het schutten van kegelschepen. Mist en radar In het BPR staan vaarwegen en havens waar u bij slecht zicht niet mag varen zonder typegoedgekeurde radar. Volgens nieuwe regelgeving is varen zonder radar tijdens beperkt zicht verboden. U moet dan de dichtstbijzijnde geschikte ligplaats opzoeken. Let op: u kunt een bekeuring krijgen voor het varen zonder radar bij slecht zicht! Een klein varend of geankerd vaartuig moet bij zowel slecht zicht als s nachts op de drukke vaarroutes een radarreflector voeren. Naast de gewone radarreflectoren zijn actieve varianten verkrijgbaar, die de signalen van schepen met radar versterkt terugsturen. Neem s nachts of tijdens slecht zicht contact op met de betreffende verkeerspost en vraag desnoods begeleiding aan. Vertrouwt u als watersporter de weersomstandigheden niet, vaar dan niet uit. Staandemastroute De staandemastroute is een veilige doorgaande route voor zeil- en motorboten met een opbouwhoogte van meer dan 6 meter. Een alternatief voor bijvoorbeeld een tocht over zee. De staandemastroute wordt bevaren door zowel de recreatievaart als de beroepsvaart. U passeert dikwijls drukke scheepvaartknooppunten. De brochure Staande Mast Route van Rijkswaterstaat biedt praktische informatie die nodig is voor een goede reisvoorbereiding en voor een vlotte en veilige vaartocht. U kunt de brochure downloaden op Aandacht voor de motor Lege accu s, verstopte filters en vervuilde brandstoftanks zorgen dikwijls voor motorstoringen. Zeker in het begin van het vaarseizoen moeten redders vaak watersporters met motorstoring te hulp schieten. Bacteriegroei in de dieseltank gedurende het winterseizoen is een probleem. Daarom de volgende tips: Maak uw tank vóór het vaarseizoen schoon. Zorg voor schone filters. Ontlucht de motor na vervanging van de filters. Controleer het oliepeil van de motor geregeld. Laad de accu s op. En: vaar met een volle tank. Check ook het koelwater! Vuil in de aanvoer of een defecte impeller (schoepenrad) kan tot een oververhitte motor leiden. Zorg voor gereedschap en gangbare reserveonderdelen aan boord. Volg een cursus dieseltechniek. Dan leert u in een dag brandstoffilters en de impeller vervangen, olie verversen en de motor winterklaar maken. Op ziet u hoe u kunt handelen in noodsituaties. Op kunt u de folder 'Voorkom motorstoring' downloaden. Motorstoring Valt uw motor uit tijdens het varen op binnenwater, probeer dan voor anker te gaan of als dat nog lukt - af te meren, om een aanvaring te voorkomen. Waarschuw een verkeerspost, houd uitkijk en maak andere schepen duidelijk dat u niet kunt manoeuvreren, bijvoorbeeld met geluidsseinen. 10

11 11 Foto: Hanneke de Boer

12 Foto: Redmar Slotboom Zwemmen kan niet overal Er geldt een verbod voor zwemmen in de rivier. Het BPR artikel 8.08 Watersport zonder schip zegt onder andere: 1. Een persoon die zwemt ( ) moet voldoende afstand houden van een varend schip of een varend drijvend voorwerp ( ). 2. Zwemmen, watersport zonder gebruik te maken van een schip en onderwatersport zijn verboden: Op een wachtplaats of in de nabijheid van een brug, een sluis of een stuw. In gedeelten van de vaarweg bestemd voor de doorgaande scheepvaart. In routes van veerponten. In havens en nabij de ingangen daarvan. In de nabijheid van meergelegenheden. In gebieden aangewezen voor snelvaren of waterskiën. In de door de bevoegde autoriteit aangewezen gebieden. 3. De bevoegde autoriteit kan vrijstelling of ontheffing verlenen van het tweede lid. Gevaren Golfslag, zuiging en stroming kunnen gevaarlijk zijn voor zwemmers. Hetzelfde geldt voor een lage watertemperatuur. Zwemmen bij bruggen, sluizen en stuwen is verboden. Daarom mag u nooit vanaf een brug, sluis of stuw springen of duiken. Hetzelfde geldt voor steigers, kades en remmingswerk. Bovendien is het levensgevaarlijk! Geschikte zwemlocaties vindt u op Waterbeheerders controleren de waterkwaliteit van officiële zwemwaterlocaties. Wellevendheid Uit een enquête onder de leden van het Platform Waterrecreatie blijkt dat het gedrag van sommige waterrecreanten grote ergernis geeft. Daarom heeft het Platform Waterrecreatie een gedragscode opgesteld. De gedachte daarbij is: Wie de schoen past, trekke hem aan. Het Platform Waterrecreatie is van mening dat u mede-watergebruikers kan en mag wijzen op veronachtzaming van deze gedragscode, tenzij uw eigen veiligheid daardoor in gevaar komt. Hieronder een aantal punten, de gehele gedragscode staat op Bied hulp in geval van nood. Maak geen onnodig lawaai, geluid draagt ver op het water. Sta andere schepen toe langszij te komen (bij voorkeur kop aan kont); loop over het voordek van uw buurman om aan wal te komen. Neem andermans trossen aan bij het afmeren. Denk aan uw snelheid en pas deze aan de omstandigheden van het vaarwater aan. Een te hoge hekgolf veroorzaakt overlast en kan schade veroorzaken. Zorg voor correcte vlagvoering; haal de natievlag neer bij zonsondergang. Gooi geen afval overboord en loos geen vuil- en bilgewater. Verstoor geen dieren in natuurgebieden, betreed geen rust- en broedgebieden. 12

13 Foto: Hylke Steensma 10 tips voor de recreatievaart 1. Begin met een goede voorbereiding: Zorg ervoor dat uw schip en bemanning klaar zijn voor de reis en dat u voldoende informatie hebt over de wateren die u gaat bevaren. Ga alleen varen als het zicht goed is! 2. Zien en gezien worden: Zorg ervoor dat u altijd goed zichtbaar bent én dat u zelf onbelemmerd om u heen kunt kijken. Kijk regelmatig achterom, zodat u oplopende schepen tijdig ziet. Een mast met vlag vergroot uw zichtbaarheid. Geluidsseinen moet u kunnen horen. 3. Motor aan boord, noodzaak: Een klein vaartuig moet een motor hebben en daarmee een snelheid kunnen handhaven van ten minste 6 km/u ten opzichte van het water. 4. Vaar zoveel mogelijk stuurboordwal. Geef grote schepen de ruimte, vooral in bochten. 5. Regels blauw bord met wit flikkerlicht: Wanneer een schip een blauw bord met wit flikkerlicht voert, passeer dan bij voorkeur aan de zijde van het blauwe bord. 6. Vaar een duidelijke koers: Laat andere schepen met uw koers duidelijk zien wat u van plan bent. 7. Blijf uit de dode hoek. Een vuistregel: ziet u de schipper, dan kan hij u ook zien. 8. Let op snelverkeer : Op sommige plekken mogen motorboten sneller varen dan 20 km per uur. 9. Pas uw snelheid aan: Zorg dat kleinere schepen, geladen vrachtschepen en afgemeerde vaartuigen geen hinder hebben van uw hek- en boeggolf. 10. Gebruik de marifoon: Vaar met de marifoon aan en gebruik deze om onduidelijke en gevaarlijke situaties te voorkomen. 10 tips voor de beroepsvaart 1. Trossen vast? Schroeven uit! Dan hebben watersporters in de sluis geen last van uw schroefwater. 2. Gebruik de marifoon om onduidelijke en gevaarlijke situaties te voorkomen. 3. Gevaar? Geef een geluidssein: Wijs kleine schepen zo nodig op gevaar, geef een lange stoot op de hoorn. 4. Pas uw snelheid op tijd aan, zodat u kleinere schepen niet hindert of in gevaar brengt. 5. Geef elkaar de ruimte: Bij het oplopen en passeren moeten alle schepen klein én groot elkaar voldoende ruimte geven. Wees hoffelijk en geef de kleine schepen ook de ruimte. 6. Denk aan de dode hoek: Zorg dat u rondom vrij zicht hebt. 7. Gebruik het blauwe bord met verstand: Sommige watersporters kennen de betekenis en de werking van het blauwe bord niet. Gun ze dan de stuurboordwal. 8. Wees een heer in het verkeer: Denk niet ze gaan wel opzij ; laat watersporters zien hoe het hoort. Geef ze het goede voorbeeld. 9. Drukte? Zet een uitkijk op het voorschip, die u kan informeren en waarschuwen. 10. Toon uw vakmanschap en professionaliteit: U bent een professional met ervaring en vakmanschap. Bewijs dat en help de recreatievaart bij het samen varen. 13

14 10 tips voor veilig roeien 1. Kijk regelmatig achterom: Als roeier kijkt u in de richting waar u vandaan komt. In een ongestuurde roeiboot is het dus van levensbelang dat u regelmatig omkijkt in de vaarrichting. Binnenvaartschepen varen sneller dan u denkt, soms 20 km/uur. In specifieke gebieden mogen speedboten sneller varen. 2. Draag fel gekleurde kleding: Doordat u laag op het water vaart, valt u in uw roeiboot slecht op. Met fel gekleurde (oranje of gele) kleding bent u aanzienlijk beter zichtbaar. Wel zo veilig. 3. Vaar zo dicht mogelijk langs de oever: Geef beroepsvaart en andere vaarweggebruikers de ruimte en vaar dicht langs de oever. Houd hierbij wel rekening met vissers langs de kant, voorzover de scheepvaart dit toelaat. 4. Denk aan de dode hoek: Binnen die dode hoek kunnen schippers u niet zien. Neem altijd het zekere voor het onzekere en pas uw koers en snelheid tijdig aan, zodat u zichtbaar blijft. Als u de stuurhut kunt zien, kan de schipper u ook zien. 5. Vaar een duidelijke koers: Laat tijdig zien wat u van plan bent, vaar geen zigzag koers en verander niet onverwacht van koers. Als u op grote afstand recht voor een naderend schip uit vaart, verminder dan niet plotseling uw snelheid. Geef de beroepsvaart de ruimte. Vooral in bochten en havenmonden hebben grote schepen ruimte nodig en kunnen zij golfslag en zuiging veroorzaken. 6. Laat schepen passeren: Blijf niet roeien naast of vlak voor de overige scheepvaart. Als schepen u naderen of u voorbij willen varen, werk dan mee. Maak voldoende ruimte en minder uw snelheid, maar niet plotseling. Hoe sneller het schip is gepasseerd, hoe eerder u weer veilig kunt roeien. Roei alleen naast elkaar als er geen andere schepen in de buurt zijn. 7. Blijf extra alert bij het invaren van vaarwegen: Uw roeiboot ligt laag op het water. Hierdoor kan het voorkomen dat u bij het uitvaren van een haven bijvoorbeeld door de ligging van kribben pas wordt gezien als u al in het vaarwater bent. Op een kanaal kan het veiliger zijn om de roeiboot pas te water te laten of hem er uit te halen als er geen varende schepen meer in de buurt zijn. U hebt dan geen last van zuiging en golfslag en kunt veiliger in- of uitstappen. 8. Roei alleen bij goed zicht: Bij slecht zicht varen beroepsschippers met behulp van radar en marifoon. Ze spreken bijvoorbeeld via de marifoon af hoe ze elkaar passeren. Dit kunnen ze met u niet doen. Bovendien zijn roeiboten slecht zichtbaar op de radar. Roei daarom alleen bij een zicht van minimaal 500 meter. Ga niet schuilen voor de regen onder een brug, want dan bent u op het radarbeeld zeker niet te zien. Vaar altijd met verlichting als het donker is. Denk nooit: ze zien me wel! 9. Aandachtsein: Schippers kunnen bij dreigend gevaar met de luchthoorn een aandachtsein geven. Dat is een lange stoot van ongeveer 4 seconden. Zo n signaal kan voor u bestemd zijn. Reageer dan alert en geef andere vaarweg- gebruikers de ruimte. Beter nog: probeer deze aandachtseinen te voorkomen. 10. Leer de regels: De vaarregels voor kleine vaartuigen in het Binnenvaart- en het Rijnvaartpolitiereglement moet u als roeier goed kennen. Dan kunt u beter inspelen op de omstandigheden. Het is belangrijk dat u de betekenis van verkeerstekens en geluidsseinen kent. Het halen van het Klein Vaarbewijs kan hierbij helpen. Wie heeft voorrang? Op het water gelden andere regels dan op de weg. De basisregel luidt: handel altijd zo, dat een aanvaring wordt voorkomen. Als roeier bent u een kwetsbare gebruiker van de vaarwegen. Geef de overige vaart voldoende ruimte, ook in het belang van uw eigen veiligheid. 14

15 Veilig varen op ruim vaarwater Aandachtspunten voor de binnenvaart Binnenvaartschepen varen geregeld op ruim vaarwater zoals het IJsselmeer, de Waddenzee en de Zeeuwse en Zuid-Hollandse stromen. Het vraagt om een goede voorbereiding, want die verkleint de kans op incidenten. De Inspectie Leefomgeving en Transport heeft, samen met Rijkswaterstaat en de branche (Koninklijke BLN/Schuttevaer, Rijn en IJssel, Kantoor Binnenvaart, Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart en de Christelijke Bond van Ondernemers in de Binnenvaart), aandachtspunten opgesteld voor het veilig varen op ruim vaarwater. 1. Zijn noodprocedures beschikbaar en bekend bij de bemanning? 2. Zijn reddingsboeien en reddingsvesten voor iedere opvarende beschikbaar en klaar voor gebruik? 3. Is de bijboot onmiddellijk gebruiksklaar? 4. Zijn er actuele vaarkaarten aan boord en kan in geval van nood de juiste positie worden opgegeven? 5. Zijn de meest recente weersverwachting, het getijde en de verwachte golfhoogten bekend? 6. Is de navigatieapparatuur (zoals radar, marifoon, dieptemeter, enz.) getest en in goede staat? 7. Zijn losse uitrustingsstukken aan dek geborgd tegen wegspoelen? 8. Zijn losse materialen, uitrustingsstukken, meubilair en apparatuur in onderdeks gelegen ruimten en verblijven voldoende geborgd tegen verschuiven en omvallen? 9. Zijn de ramen sterk genoeg of zijn de blinden aangebracht? 10. Zijn alle ramen, deuren, patrijspoorten en schijnlichten op het voor- en achterschip, van accommodaties, machinekamers en magazijnen gesloten en geborgd? 11. Zijn alle toegangen tot voor- en achterpiek gesloten en geborgd? 12. Zijn alle openingen naar de kettingbak op voor- en achterschip waterdicht gemaakt en is hierbij de mogelijkheid voor een noodval van de ankers voorzien? 13. Zijn alle overige openingen en doorvoeringen die vanaf dek naar ruimten onder dek leiden waterdicht gemaakt? 14. Zijn er maatregelen genomen om instroom via ontluchtingsopeningen van brandstof-, smeerolie-, drinkwater- of sloptanks te voorkomen? 15. Is de roefrandafdichting naar de ondergelegen ruimten in orde en op lekkage gecontroleerd? 16. Zijn de waterzakken van de brandstoftanks afgetapt? 17 Is er zorg voor gedragen dat de motoren en hulpaggregaten tijdens de vaart voldoende brandstof en lucht krijgen? 18. Zijn de aanwezige bilge-alarmen op hun juiste werking gecontroleerd? 19. Zijn de afsluiters van het lenssysteem geplaatst op lenzen? Tanker 20. Zijn alle toegangen tot kofferdammen gesloten en geborgd? 21. Zijn ladingtanks en in de ladingzone gelegen sloptanks voldoende waterdicht gemaakt om instroom van overkomend water te voorkomen? Droge lading 22. Is de lading voldoende vastgezet en geborgd? 23. Is er zorg voor gedragen dat de lading niet kan verschuiven? 24. Zijn de laadruimten afdoende afgesloten tegen indringen van overkomend vast water? 25. Zijn lensputten en lensleidingen in de ruimen schoon en open? Personenvervoer 26. Is er een passagierslijst? 27. Zijn de bergplaatsen voor reddingsmiddelen toegankelijk en open? 28. Is de bar zeevast gemaakt? Gebroken glaswerk is gevaarlijk. 29. Is de kombuis zeevast gemaakt? Beugels om kooktoestellen zodat hete pannen niet kunnen schuiven? 30. Is de intercom voor bemannings- en passagiersruimtes gebruiksklaar? 31. Zijn de passagiers geïnformeerd over de tijd en mate van verwachte beweging van het schip, om paniek en onbehagen te voorkomen? 32. Zijn de dekstoelen en tafels geborgd tegen schuiven en / of wegwaaien? 15

16 7 3.1 Lange Sleat 8 5 Grutte januari 2015 (Langesloot) Langs z. oever ondiep 6 3 Brekken 261a Rengersbrug BB H12-13 W70 PM4-LA 2 1 LFL5 s Prinses Margriet kanaal Streamkanaal D26 WRC De Brekken WRC De Brekken VHF Pr. Margrietsluis en BB H72 D38.4 W160 L2600 D42 WV Tacozijl D31 D21.5 Jachthavens Frieslandpark Lemmer (De Lemmer) JH Iselmar ISO4 s Gem.JH Zijlroedebrug BB H8 W80 261f Syl- roede Flevobrug BB H7.4 W80 261e D1 ISO4 s KL9 KL7 D3 ISO8 s ISO8 s D17 Strand D2 Marina Lemmer VHF 22 Lemstersluis en BB D21.5 W79.5 L c Oude Sluisbrug BB H18.2 W75 261d ISO2 s KL2 D32 KL4 Q KL1-VL2 KL6 ISO8 s KL3 D32 ISO8 s KL5 VL4 VL1 83º Lemstergeul VL6 VL3 D21 VL8 VL5 D26 VL10 VL7 VL12 D10 VL9 Yndustryhaven VL14 ISO4 s JH s ISO4 s Vluchthaven Werkhaven ISO4 s ISO8 s D26 ISO8 s 492 Friese Sluis en BB H50 D28.5 W70 L390 (doorvaart blijvend beperkt tot H106.5) J M13 Noordermeerdijk NM11 D10 Legenda Friesehoek aanbevolen vaarroute Langs de IJsselmeerkust varen veel schepen van de bruine vloot. Het zijn veelal gerestaureerde historische vrachtschepen die chartertochten maken. Door hun afmetingen manoeuvreren deze vaartuigen moeilijk. Geef ze de ruimte! gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten Let op: bij invaren haven van Lemmer rode licht op strekdam ronden Noordoostpolder 16

17 3.1 Lemmer Waar: IJsselmeerkust zuidwest Friesland, tegen de grens met de Noordoospolder. Twee sluizen scheiden de Friese binnenwateren en het IJsselmeer bij Lemmer: - de Prinses Margrietsluis (ingang Prinses Margrietkanaal, marifoonkanaal 20); - de Lemstersluis (ingang dorp Lemmer, marifoonkanaal 22). Komende vanaf het IJsselmeer naar de Prinses Margrietslsuis. Vaar tussen de rode en de groene tonnen; buiten de vaargeul is het ondiep. De vaarroute is 100 meter verlegd naar het noorden in verband de aanleg van het windmolenpark. Let goed op uitgaande beroepsvaart, die door de ondieptes de bocht ruim neemt. De wachtsteiger voor de recreatievaart ligt aan de bakboordzijde van de voorhaven en is aangeduid met sport. In de Prinses Margrietsluis zijn afmeervoorzieningen voor de watersport. De Prinses Margrietsluis wordt hoofdzakelijk gebruikt door de beroepsvaart. De sluis is tevens een onderdeel van de staandemastroute tussen Amsterdam en Lauwersoog. Tijdens het vaarseizoen kunnen er op alle dagen wachttijden ontstaan, omdat beroepsvaart en recreatievaart samen schutten. Na de Prinses Margrietsluis moet u stuurboordwal houden en voor zover mogelijk gebruik maken van de recreatiegeulen. Let bij de afslag goed op scheepvaart vanuit Lemmer en op kruisende vaart richting de Lange Sleat. Vanaf het IJsselmeer naar de Lemstersluis. Houd de betonde Lemstergeul aan. Let hier op de ondiepte aan de kant van de Industriehaven, (kite)surfers bij het strand, en op de in- en uitvarende schepen van de bruine vloot. Na de Lemstersluis passeert u de Oude Sluisbrug, Flevobrug en de Zijlroedebrug. Via de Sylroede en het Streamkanaal komt u bij het Prinses Margrietkanaal en de Grutte Brekken. Het Prinses Magrietkanaal is hierbij een hoofdvaarweg. Komende vanaf de Grutte Brekken. U nadert de sluis via de betonde vaargeul. Op het kruispunt met de Lange Sleat en het Streamkanaal richting het centrum van Lemmer is veel recreatievaart. Pas daar goed op! Na het kruispunt passeert u aan stuurboord eerst de steiger voor beroepsschepen met gevaarlijke stoffen (zogenaamde kegelschepen). Na 400 meter zijn er wachtplaatsen voor de recreatievaart, aan bakboordzijde. Overnachten is hier niet toegestaan. Let bij het aanleggen en afvaren op scheepvaart die uit de sluis komt. Kijk ook goed achterom bij het oversteken van de geul naar de wachtplaatsen. Vanaf de Grutte Brekken richting het centrum van Lemmer en de Lemstersluis, vaart u tegenover de ingang van de Lange Sleat bakboord uit het Streamkanaal op. Via de drie beweegbare bruggen en de Lemstersluis bereikt u het IJsselmeer. Grutte Brekken Dit meer is een belangrijk knooppunt in Zuid-Friesland voor de recreatievaart. Daarnaast is de Grutte Brekken het drukste deel van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl. De vaargeul van het Prinses Margrietkanaal loopt noord-zuid door het meer. Naast de geul voor de beroepsvaart liggen aan beide kanten geulen voor de recreatievaart. Maximale diepgang recreatieschepen: 2,10 m. Geulbreedte Voor de grotere meren (Snitser Mar, Pikmar en Grutte Brekken) is de geulbreedte 70 meter. Voor de kleinere meren geldt 60 meter. Zie ook: Wateralmanak 2, Lemmer. 17 Regionale vaarwegbeheerder:

18 18 Foto: Hylke Steensma

19 Het Prinses Margrietkanaal Waar: van Lemmer richting Delfzijl, tot het Van Starkenborghkanaal. Het Prinses Margrietkanaal is de belangrijkste hoofdvaarweg van Fryslân. Een drukbevaren transportas voor de beroepsvaart. Rijkswaterstaat en de Provincie Fryslân proberen de beroeps- en recreatievaart waar het kan te scheiden. Tussen Grou en Leeuwarden is via Wergea voor de recreatievaart een alternatieve route voor het Prinses Margrietkanaal aangelegd. Neem vanaf Lemmer de staandemastroute via Sloten en IJlst naar Sneek, en vanaf daar via het Sneekermeer en de Heerenzijlbrug naar Akkrum. Via Akkrum kunt u met een maximum diepgang van 1,70 m via het Pikmar naar Grou. Steek daar het PM-kanaal over voor de staandemastroute via Wergea naar Leeuwarden. De maximum diepgang op het traject Grou Leeuwarden is 1,90 m. Staandemastroute Er is een staandemastroute om het Prinses Margrietkanaal zoveel mogelijk te mijden. Trajecten vanaf Lemmer: Vanaf de Grutte Bekken via de Lange Sleat met een maximale diepgang van 1,70 meter via Sloten en het Sleattemer Mar, Woudsend en de Wymerts naar Sneek. Of via de Follegeasleat, het Tsjûkemar, de Skarster Rien, Langwarder Wielen (allemaal met een diepgang van maximaal 1,90 meter), Noarder Alde Wei en de Goaiïngarypster Puollen (beiden met een maximale diepgang van 1,70 meter) naar het Snitser Mar. Via het Heerensyl en Akkrum bereikt u Grou. De staandemastroute vanaf de Rjochte Grou te Grou naar Leeuwarden via Wergea kent eveneens een maximale diepgang van 1,90 meter. Schepen met maximale 1,50 meter diepgang kunnen via het Pikmar, de Tynje en Wide Ie de route nemen via de Kromme Ie en het Grytmansrak, om het Prinses Margrietkanaal mijden. Let op bij de volgende kruisingen in het Prinses Margrietkanaal: - het kruispunt op de Grutte Brekken (Kromme Ie en Follegeasleat, kilometerraai 86) - het kruispunt op De Kûfurd (Johan Friso Kanaal of Jeltesleat en Jaansleat, kmr 78) - het kruispunt Houkesloot Snitser Mar - het kruispunt bij de sluis van Terherne en het dorp Terherne (kmr 67) - het kruispunt bij Hotel De Oude Schouw/Ald Skou (Irnsum en Akkrum, kmr 63) Bij het kruispunt bij Ald Skou is de aansluiting met de Kromme Knilles voor de scheepvaart afgesloten met een palenrij en 275 meter verlegd in noordoostelijke richting. Op deze vaarweg is een hoogtebeperking van 20 meter in verband met hoogspanningsdraden. - het kruispunt Krûswetters (Warten en Princenhof/Earnewâld, tussen kmr 51 en 52) - het kruispunt Burgumer Mar (Lits Lauwersmarroute) De Lits-Lauwersmarroute is met een doorvaarthoogte van 3 meter voor motorboten dé verbinding van de Friese Meren naar het Lauwersmar. Stuurboordwal Alle schepen moeten verplicht stuurboordwal houden op het Prinses Margrietkanaal. U mag op het Prinses Margrietkanaal alleen met een zeilboot varen als deze een direct startklare motor heeft. Oversteken mag alleen op de snelst mogelijke manier. Laveren mag dus niet. Zie ook: Wateralmanak 2, Prinses Margrietkanaal; en 19 Regionale vaarwegbeheerder:

20 44 L280 H7.5 D12 D14 H8.5 D p 3.2 Opfeart Lytse Potten Bungalowterrein D6.5 Paviljoen Sneekermeer januari 2015 RCN De Potten VV Houkesleat Grutte Potten D D Havens 't Op It Ges D HO1- PM60 62 D11.5 K H12 W40 6 Krúswetter 2 63 D19 Grootschar BB H11 W51 259f 259e BB (staat open) 58 Gossepeallen D c BB H8.5 W40 (staat open) It Wiid D42 D8 Broersleat 2x H24.8 W50 H13.5 W20 Oppenhuizen (Toppenhuzen) Geau n de geul ite rekken Uitwellingerga (Twellingea) H15.5 W37 259b BB H15.5 W41 H15 W40 259a BB H13.5 W40 (staat open) D12.5 Easterbrêgesleat 73 D Modderige D5 Holle Grêft Tsienesleat D8 D10 D10-12 De Dolte 5 D16.5 Leienpoel D8 D42 WSC Hart van Friesland BB H71.5 W120 (vast ged. H71.5 W220) Pr. Margriet Tunnel Prinses Margriet kanaal D11 Zuidensstervaart JH Krekt Oert Wetter JH De Watervriend D17.5 D14 Nauwe Geau H26 W73 D18 Jurjensleat D14 D16 It Nau 2 WB1- PM56 Westerbrêgesleat FL De Hoarse H26 W83.5 H28.5 W83.5 Jentsjemar D12 D1 D9 D PM59- LV2 D D22 De Geau Stobberak 20 D12.5 Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, is maar niet geschikt altijd de voor meest navigatiedoeleinden recente waterkaarten

21 Prinses Margrietkanaal ter hoogte van het Starteiland (van Noord naar Zuid) Foto: Hylke Steensma 3.2 Houkesleat Snitser Mar Waar: de Houkesleat is de verbinding tussen de stad Sneek en het Snitser Mar. In de vaarweg naar Sneek, Houkesleat, ligt ook het Houkesleat-aquaduct. Houd rekening met beroepsvaart van en naar industrieterrein It Ges en de twee industriehavens aan de Houkesleat. De kruising (Krûswetter) is overzichtelijk, maar zorg dat uitvarende schepen u wel zien als u vanaf het Prinses Margrietkanaal de Houkesleat in vaart. Vanuit de Houkesleat richting Snitser Mar moet u het Prinses Margrietkanaal haaks over te steken. Let op kruisende scheepvaart! Snitser Mar In juli en augustus zorgen zeilevenementen voor extreme drukte op en rond het water. Aan de noordkant van het Snitser Mar komt u bij de (keer)sluis van Terherne. Houd de laatste 100 meter voor de sluis op het Snitser Mar de betonning aan, het is hier aan beide zijden ondiep. De sluis staat bijna altijd open. Aan de noordkant van de sluis ligt het dorp Terherne. Tussen het dorp en de sluis moet u ook goed de betonning aanhouden. Containerschepen Er zijn een containerlijndiensten en er is ook veel bulktransport, met schepen van 110 meter lengte. Houd dus rekening met deze grote schepen die het Prinses Margrietkanaal vanaf de noordoostzijde van sluis Terherne verlaten en meteen stuurboord uit gaan richting Heerenveen. Na passage van de Nije Sânsleatbrége (Zandslootbrug) buigen de schepen af naar Heerenveen via de Meinesloot, het Deel en het Nieuwe Heerenveense Kanaal. Geladen schepen varen niet snel. Voorbijlopen is echter niet raadzaam, in verband met zuiging en de kans om uit het roer te lopen. Zie ook: Wateralmanak 2, Sneek en Snitser Mar. 21 Regionale vaarwegbeheerder:

22 Pomprak Neare Galle W39 Kromme S D12.5 rak 3.3 Idaerd (Idaard) Koldykster Rak De Tuutze Wachtplaats 3x24 uur 250b Tútsebrêge BB H30 W90 Bediening is regulier van 9.00 tot 12.00, van 13 tot en van tot (algemene regeling) januari 2015 D19 57 Rest. Bok- D17.5 Biggemar LFL5 s D42 D11.5 D10 sleat Gallebrêgge BB H30 W90 De Mear 58 D42 D14.5 D15 Pontveer 5 4 RG1- RM99 LFL5 s De Geau JH Rjochte Grou Spoorbrug H18.5 W70 H25 H18.5 W9 BB H33 W75 (zelfbediening) Jeugdherberg 86 PM97- TZ LFL5 s 4 Groot Eiland Pikmar 6 1 D20 H148.5 Grou (Grouw) 5 8 D42 De Tynje D Peanster Ie 12 Wachtplaats Tuigsteiger VHF Spoorbrug BB H71.5 W22 Wachtplaats Margrietkanaal H301.5 D42 Legenda staandemastroute Douwe Tseardsrak De Greft D20 gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 22

23 Foto: Marten Sandburg/Penn Communicatie 3.3 Grou Pikmar Het Prinses Margrietkanaal loopt door het Pikmar. Het meer wordt in het westen begrensd door het dorp Grou en in het oosten door het eiland De Burd. Recreatievaartuigen die vanuit de jachthavens en de schiphuizen van Grou varen richting het Pikmar, de Wide Ie of Earnewâld, moeten het Prinses Margrietkanaal oversteken. Schepen in de havens aan het Pikmar (bij het theehuis) kunnen hinder ondervinden van de zuiging van passerende beroepsvaart. Parallel aan het Prinses Margrietkanaal is wel een strekdam aangelegd. Let na het Pikmar goed op Pont De Burd over het Prinses Margrietkanaal. Deze heeft voorrang. Zie ook: Wateralmanak 2, Pikmar en Wide Ie. 23 Regionale vaarwegbeheerder:

24 3.4 januari 2015 Sanding PM94 47 Sûwald (Suawoude) PM LFL Wide Hop JH De Trijesprong De Bakkerij Fonejacht 1 3 x 24 uur 3 FL Nw. Kanaal N Fonejachtbrug (vast ged. W220) Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 49 24

25 Foto: Marten Sandburg/Penn Communicatie 3.4 Fonejachtbrug en afslag Skalkedjip Waar: nabij kilometerraai 49. Varend vanaf de Princenhof, vanuit het zuiden, komt u op het Prinses Margrietkanaal de Fonejachtbrug tegen, vlak voor de afslag naar het Van Harinxmakanaal richting de stad Leeuwarden. De brug is 9,10 meter hoog, voor de recreatievaart een vaste brug. Recreatievaart kan ook via de staandemastroute langs Wergea naar Leeuwarden via het aquaduct Langdeel aan de zuidkant van Leeuwarden. Na de Fonejachtbrug volgt de splitsing met het Skalkedjip/Van Harinxmakanaal. Let hier goed op beroepsvaart vanuit Leeuwarden en zet zo nodig een uitkijk voorop. Luister uit op de marifoon. Bij de splitsing kunt u bakboord uit, richting Leeuwarden en het Van Harinxmakanaal. Snij de bocht niet af. Vaar eerst een stukje voorbij de splitsing, zodat u deze open vaart en beter overzicht hebt. Let vooral op achteropkomende en tegemoetkomende schepen. Steek pas over als dat veilig kan. Rechtdoor vaart u richting Wide Ie, Bergum en het Bergumer Mar. Burgumer Mar en verder Vlak voor Bergum is de vaargeul gewijzigd in verband met de aanleg van de Centrale As en het hierin gebouwde aquaduct. De bestaande brug wordt vervangen. Oost van Bergum is industrie aan de zuidoever van het Prinses Margrietkanaal. Aan de noordoever liggen de gemeentelijke loswal en een jachthaven. Daarna komt u op het Burgumer Mar. Zuidwaarts gaat u via de Lits en het Peinder Kanaal richting Drachten. Noordwaarts gaat u via de Nije Swemmer richting Kollum en Dokkumer Nieuwe Zijlen naar het Lauwersmar (Lits Lauwersmar-route; doorvaarthoogte in beide richtingen 3.00 m). Rechtdoor op het Prinses Margrietkanaal, volgt bij kilometerraai 38,4 de brug Skûlenboarch (Schuilenburg); een lage draaibrug (marifoonkanaal 22). Daarna liggen er tot de grens met Groningen de bruggen bij Kootstertille, Blauwverlaat (doorvaarthoogte 7,20 meter) en bij kilometerraai 27,4 een lage draaibrug van Stroobos (marifoonkanaal 20). Deze bruggen worden bediend vanaf de brug Skûlenboarch. Voor Gerkesklooster en Stroobos liggen aan bakboord, tussen kmr 29 en 28, de afslagen naar de Stroobossertrekvaart, Kollum en de Oude Vaart. Door de verhoogde weg langs het kanaal hebt u, varend op het Prinses Margrietkanaal, geen goed overzicht en is eventueel uitvarende recreatievaart moeilijk te zien. Zie ook: Wateralmanak 2, Fonejachtbrug, Fryslân. 25 Regionale vaarwegbeheerder:

26 D a D16.5 De Potmarge D16.5 D30 232i RV LVR BB H30.6 W50 JH De Hemrik Rustenburg D13.5 H28.1 W68.8 januari 2015 D39.5 Altenburg Drachtsterburg BB H53.1 W120 Vast ged. W185 VHF Kanaal JH De Vries H Van BB H25.2 W47.5 Harinxma Wachtplaats 249 Pylkwiersterbrug BB H29.1 W68.8 Langdeel H26.6 W94 Teerns H88.5 H13.1 W BB H12 W60 Hempens (Himpens) 32 H14.6 W36 Goutum Nauwe Greons H301.5 Feart D19 H Legenda Wurdumer staandemastroute H301.5 D19 34 gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze H16 kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten W43 Akwaduct Langdeel 3 x 24 uur Langdeel 3.5 b H12 W55 D19 januari 2015 Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 26

27 Foto's: Hanneke de Boer 3.5 Leeuwarden Waar: zuidoost van Leeuwarden, bij kilometerraai 31. Bij kilometerraai 31 is een splitsing tussen het Langdeel, zuidoost van Leeuwarden, en het Van Harinxmakanaal. Het Langdeel loopt noordwaarts door naar het Âlddeel en het industrieterrein De Hemrik. Bakboord uit bij de splitsing komt u in het Van Harinxmakanaal. Houd rekening met beroepsvaart. Bij kilometerraai 30 volgt de kruising met de Nauwe Greons (vanuit het zuiden) en De Tynje, die naar het centrum van Leeuwarden loopt. Om de jachthavens aan De Tynje en de Oude Potmarge te bereiken, moet u de beweegbare Greonsbrug (marifoonkanaal 20) passeren. Direct om de hoek is de Leeuwarder Roeivereniging Wetterwille, waarvan de leden ook op het Van Harinxmakanaal roeien. Over het Van Harinxmakanaal liggen beweegbare bruggen, die op termijn worden afgebroken. De Drachtsterbrug (marifoonkanaal 18) wordt vervangen door een aquaduct en ten noorden van de Spoordraaibrug HRMK (marifoonkanaal 20) en de Zwettebrug is ook een aquaduct aangelegd. Na de Spoordraaibrug HRMK is een kruispunt, bij kilometerraai 25. Aan de noordkant is de Swettehaven, waar beroepsvaart in- en uitvaart. Ertegenover ligt de ingang van De Swette naar Sneek, onderdeel van de Middelseerûte. Na de spoorbrug kunt u na kmr 24 stuurboord uit richting stadscentrum met ligplaatsen in de Prinsentuin, Dokkum en het Lauwersmar (staandemastroute). Bakboord uit volgt u het Van Harinxmakanaal. Let bij het oversteken op scheepvaartverkeer van beide kanten. Houd rekening met beroepsvaart. Zie ook: Wateralmanak 2, Leeuwarden. 27 Regionale vaarwegbeheerder:

28 3.6 januari 2015 In Harlingen is het aquaduct bij de Koningsbrug in aanbouw en Legenda klaar in De brug blijft beschikbaar voor plaatselijk verkeer. aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 28

29 Foto: Jaap Niessen 3.6 Franeker Waar: tussen Leeuwarden en Harlingen. Franeker ligt aan het Van Harinxmakanaal. Varend vanuit Leeuwarden komt u eerst bij de Stationsbrug (marifoonkanaal 20). Deze wordt in 2016 vervangen; de bestaande brug wordt gesloopt. Westelijker in de rondweg ligt een tijdelijke vervanger. De vaarweg is vooral ten oosten van de brug erg smal. Het gelijktijdig passeren met een groot vrachtschip is niet mogelijk. Daarom staat aan de oostzijde van de brug een matrixbord dat informatie voor de scheepvaart geeft. Volg deze aanwijzingen op en meer indien nodig af, in afwachting van een brugopening. Spuiseinen Als de Tsjerk Hiddessluizen in Harlingen spuien, branden er voor de sluis van het Van Harinxmakanaal spuiseinen. Ze bestaan uit drie rode lichten en waarschuwen voor stroming. Een driehoek met de punt naar boven betekent spuien naar buiten. De punt naar beneden betekent spuien naar binnen. Ziet u komend uit de richting Leeuwarden bij de Stationsbrug in Franeker spuiseinen branden, houd dan extra afstand tijdens het wachten op bediening. Dit in verband met de stroming. Na de Stationsbrug kunt u rechtdoor naar de aanlegplaatsen in het centrum van Franeker of bakboord aanhouden richting Harlingen. De jachthaven van de Franeker Watersportvereniging is gelegen aan het Van Harinxmakanaal, aan de noordoever, voor de Frisiabrug (marifoonkanaal 84). Borden geven de ingang aan. Let bij deze afslag op passerende recreatie- en beroepsschepen. Neem de tijd om de situatie te overzien. Zet eventueel een uitkijk voorop. Tussen de Frisiabrug en de brug Kiesterzijl (beide bediend vanaf de Tsjerk Hiddessluizen en bereikbaar via marifoonkanaal 18) ligt een industrieterrein. Tussen de Frisiabrug en kilometerraai 7 bevindt zich aan de zuidkant een laad- en loskade en een wachtplaats voor de beroepsvaart. Let ook hier op afvarende en aankomende beroepsschepen. Zie ook: Wateralmanak 2, Harinxmakanaal, Van. 29 Regionale vaarwegbeheerder:

30 3.7 januari Industriehaven 2015 D50-70 D47 D45 D39 VHF 22 Tjerk Hiddessluizen 240 D40 Vlieland Terschelling D27-37 D40 D16 D47 VHF 11 D32-49 D32 VHF 11 N31 V. Hulstbrug H25 W55 Har (H Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten H25 W50 30 D15 2x H25 W65

31 De Tsjerk Hiddessluizen gezien vanuit de Oude Buitenhaven. Foto: Hanneke de Boer 3.7 Harlingen Waar: noordwest Friesland, aan de Waddenzee. Vanuit Franeker bereikt u Harlingen via het Van Harinxmakanaal. Bij de Koningsbrug wordt een aquaduct gebouwd, dat in 2017 klaar is. De brug blijft beschikbaar voor plaatselijk verkeer. Na de Koningsbrug kunt u: - bakboord aanhouden richting het centrum; - rechtdoor richting de Tsjerk Hiddessluizen (marifoonkanaal 22). De sluizen worden in het recreatieseizoen door de weeks bediend van tot uur. Op zaterdag van tot uur en zondags van tot uur. Let op: volg de aanwijzingen op van de sluiswachter als de beroeps- en recreatievaart gelijktijdig worden geschut. Havens De buitenhaven van Harlingen is een druk knooppunt: een handels- en industriehaven, visserijhaven, veerhaven en recreatiehaven. Ze sluiten op elkaar aan zonder scherpe grenzen. Let goed op, kijk regelmatig achterom en luister goed uit de marifoon uit. Houd stuurboordwal en vaar een duidelijke koers. Geef andere schepen de ruimte. Blijf uit de dode hoek van schepen. Let op de stroming in relatie tot het getij. Tsjerk Hiddessluizen Als de sluizen spuien branden de spuiseinen, drie rode lichten in een driehoek. Houd rekening met de stroming. Houd ruim afstand tot de brug als u op bediening wacht. Let bij het in- en uitvaren van de sluis goed op een zeer sterke afstroming. Schut u van binnen naar buiten, maak dan eerst achter vast, in verband met stroming. Havens Na de sluis kunt u via de Nieuwe Voorhaven en de Voorhaven richting de Waddenzee (stuurboord aanhouden) of richting het centrum (bakboord aanhouden). De uitvaart vanuit de Voorhaven is onoverzichtelijk. Vaar de haveningang goed open. Bij vertrek van grote geulgebonden schepen kan de havenmond voor een korte periode worden gestremd. Dit geeft de bedienpost in het havenkantoor aan met tweede roden lichten onder elkaar, zowel overdag als s nachts. Eventuele aanwijzingen worden gegeven op marifoonkanaal 11. De veerboten van en naar Vlieland en Terschelling varen in de zomer ten minste drie maal per dag. Vanuit Harlingen varen ook veel charterschepen en vissersschepen. Houd dus rekening met deze scheepvaart. Zie ook: Wateralmanak, Harlingen en 31 Regionale vaarwegbeheerder:

32 3.8 januari 2015 Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 32

33 Foto: Hanneke de Boer 3.8 Sluis Gaarkeuken Waar: Ten zuiden van Grijpskerk, aan het Van Starkenborghkanaal in de provincie Groningen. De schutsluis in Gaarkeuken (marifoonkanaal 18) vormt de scheiding van de Friese boezem (NAP - 0,52 m) en de boezem van Electra (Van Starkenborghkanaal NAP 0,93 m). Aan de westzijde van de sluis is aan de zuidoever een ligplaats voor beroepsvaart met gevaarlijke stoffen (een kegelplaats). Houd hier rekening mee. Tussen Gaarkeuken en Zuidhorn liggen aan bakboord de afslagen naar Grijpskerk (tussen kmr 20 en 19) en Niezijl (tussen kmr 18 en 17). Door de verhoogde weg langs het kanaal hebt u, varend op het Van Starkenborghkanaal, geen goed overzicht en is eventueel uitvarende recreatievaart moeilijk te zien. Vlak voor Zuidhorn bevindt zich tussen kmr 17 en 16 de zeer onoverzichtelijke afslag naar het Hoendiep en het Leekstermeer. Direct na de afslag ligt de Ga-brug, een automatische brug. Het bedieningsproces wordt vanzelf in werking gesteld door naar de brug toe te varen. Er is een wachtplaats aan stuurboordwal voor de brug. Leg uw schip goed vast, de voorbijvarende beroepsvaart veroorzaakt sterke zuiging. Vanaf de andere kant werkt de bediening anders: u stelt die in werking met een druk op de knop. Let goed op, kijk regelmatig achterom en goed op de marifoon uit. Houd stuurboordwal en vaar een duidelijke koers. Geef andere schepen de ruimte. Blijf uit de dode hoek van schepen. Neem de tijd voordat u het Van Starkenborghkanaal op vaart. Zet eventueel een uitkijk voorop. Zie ook: Wateralmanak, Starkenborghkanaal, Van. 33 Regionale vaarwegbeheerder:

34 Luchtfoto van de kruising Reitdiep en Van Starkenborghkanaal Let op: De stand van de foto kan verwarrend zijn. Linksaf ziet u de Platvoetbrug. Het Reitdiep gaat hier in Noordelijke richting het Lauwersmeer Rechtsaf ziet u de Dorkwerdersluis. Het Reitdiep gaat hier in Zuidoostelijke richting naar de stad Groningen Foto: Marten Sandburg/PENN Communicatie 34

35 Foto: Janny du Bois Het Van Starkenborghkanaal Waar: Van Stroobos tot de Oostersluis bij Groningen. Het Van Starkenborghkanaal in de provincie Groningen verbindt het Prinses Margrietkanaal met het Eemskanaal. Het is onderdeel van de vaarroute Lemmer-Delfzijl. Het kanaal heeft twee sluizen: sluis Gaarkeuken en de Oostersluis. Van de volgende knooppunten maakt de recreatievaart veel gebruik: - Afslag naar het Hoendiep (tussen kmr 16 en 17). - Kruispunt met het Aduarderdiep (kmr 9). - Kruispunt met het Reitdiep (kmr 7). Komend vanuit Groningen ziet u aan bakboord de Dorkwerdersluis (marifoonkanaal 85) met een gemaal ernaast. Er is een wachtplaats aan stuurboordwal voor de brug. Leg uw schip goed vast, de voorbijvarende beroepsvaart veroorzaakt sterke zuiging. Tegenover de Dorkwerdersluis gaat het Reitdiep door richting het Lauwersmar. U passeert eerst de Platvoetbrug (marifoonkanaal 84). - Afslag naar het Boterdiep (kmr 4). - Oostersluis (marifoonkanaal 20). - Afslag naar het Eemskanaal (kruispunt bij de Groninger Motorbootclub en de Hunzehaven). - Rechtdoor naar het Winschoterdiep (kruispunt bij de Groninger Motorbootclub en de Hunzehaven). Bij de sluizen zijn wachtplaatsen voor de pleziervaart. Volg de aanwijzing op het bord P sport. Bij de wachtplaats staat een praatpaal waar u contact kunt opnemen met het personeel van de Oostersluis. Het sluispersoneel geeft via een omroepinstallatie aanwijzingen. De bruggen over het Van Starkenborghkanaal in Zuidhorn, Aduard en Dorkwerd worden op afstand bediend vanuit de bedieningspost op de Gaarkeukensluis (marifoonkanaal 86). Zie ook: Wateralmanak 2, Starkenborghkanaal, Van, en Folder uit Bedieningstijden bruggen en sluizen recreatievaart op 35 Regionale vaarwegbeheerder:

36 3.9 januari 2015 VHF W220 Gerrit Krol bruggen BB H24 W220 Lewe Wachtplaats 10 BB H70 W 220 H11 W60 0 D Brug bij Oostersluis BB D40 W160 VHF Oostersluis L1950 W160 Damsterdiep D21 1 VHF Driebondsbrug BB H68 W220 D52 45 D45 D VHF 9 Oosterhavenbrug D22-26 D52 D22-26 Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten D D35

37 Kruising in Groningen met links het Winschoterdiep, rechts het Van Starkenborghkanaal en de Oostersluis (wachtplaatsen recreatievaart aan de Westzijde, voor de beroepsvaart aan Oostzijde) en onder het Eemskanaal Het water bovenaan loopt naar de stad Groningen Foto: Marten Sandburg/PENN Communicatie 3.9 De stad Groningen Inkomende recreatievaartuigen worden opgevangen bij de eerste bruggen en vervolgens begeleid naar de Zuiderhaven. Daar worden ook boten uit andere richtingen opgevangen. In konvooi vaart u dan verder door de stad. Afhankelijk van verkeersdrukte kan dat drie uur vergen. Marifoonkanaal bruggen: 9 (centrale post brugbediening). Het kruispunt bij de Oostersluis is erg overzichtelijk. Om die reden zijn hier ook geen aanbevolen vaarroutes aangegeven. Houd rekening met beroepsvaart. Let goed op, kijk regelmatig achterom en luister de marifoon uit. Vaar een duidelijke koers. Aan de westzijde van de toegang zijn wachtplaatsen voor recreatievaart. De beroepsvaart wacht aan oostzijde aan dukdalven voor de nieuwe Tasmantoren. De diepgang in het Reitdiep (staandemastroute Groningen-Lauwersmeer) is voor schepen tot 2 meter geen probleem. Voor voldoende diepgang moet u wel in het midden van het vaarwater blijven en neem eventueel de buitenbocht. Ook is de diepgang afhankelijk van de waterstand. Het spuien in Lauwersoog kan een sterke stroming veroorzaken en een verschil in waterstand van 50 cm. De oude zeearm is door de jaren heen gekanaliseerd; toch liggen hier en daar nog vervallen kribben en ook in de bochten kan het plaatselijk ondiep zijn. Tussen Electra en Zoutkamp ligt betonning. Zie ook: Wateralmanak 2, Groningen, Reitdiep. 37 Regionale vaarwegbeheerder:

38 38 Foto:

39 Het Eemskanaal Het Eemskanaal verbindt de stad Groningen (het Winschoterdiep en Van Starkenborghkanaal) met Delfzijl (de Eems). Het kanaal is onderdeel van de vaarroute Lemmer-Delfzijl. In het Eemskanaal komen twee vergelijkbare kruisingen voor, die u op dezelfde manier kunt passeren. Van de volgende knooppunten maakt de recreatievaart veel gebruik: - de afslag naar het Damsterdiep; - de afslag bij Appingedam. Bruggen worden op afstand bediend: melden bij het bord Sport op het remmingswerk. De bruggen in het Eemskanaal bereikt u via marifoonkanaal 64. Diepstekende schepen moeten een aantal meters uit de oever blijven. Houd niettemin zoveel mogelijk stuurboordwal. Houd rekening met beroepsvaart. Let goed op, kijk regelmatig achterom en luister de marifoon uit. Vaar een duidelijke koers. Houd rekening met stroming als er in Delfzijl wordt gespuid. Op het Eemskanaal is na kilometerraai 3 aan bakboord de Jan B. Bronssluis (doorvaarthoogte 2,50 m); de ingang van het Damsterdiep. De sluis is dagelijks zelf te bedienen, instructies zijn op de sluis aangegeven. Tegenover kilometerraai 4 ligt de Slochtersluis, de ingang van het Slochterdiep. Leg uw schip goed vast, de voorbijvarende beroepsvaart veroorzaakt sterke zuiging. Een zelfbedieningssleutel, die te gebruiken is in de hele provincie, kunt u lenen tegen een waarborgsom van 20 euro. Zie ook: Wateralmanak 2, Eemskanaal. en Folder uit Bedieningstijden bruggen en sluizen recreatievaart op Het Winschoterdiep Waar: van de Groninger Oostersluis naar Winschoten. Het Winschoterdiep splitst zich bij Winschoten in de Rensel, het laatste stukje naar Winschoten, en de aansluiting op de Pekel Aa. Het kanaal is 35,5 km lang en geschikt voor schepen tot ton. Er zijn zestien bruggen, twee schutsluizen en een keersluis, te weten een schutsluis van 85 m bij Zuidbroek met een keersluis van 12 m, beide bij de uitmonding van het A.G. Wildervanckkanaal, en de Eextersluis van 100 m bij Scheemda. Via het Winschoterdiep varen containerschepen van en naar Westerbroek en Veendam. De Gideonbrug (brug in Rijksweg A7, ten oosten van de stad Groningen) gaat op afstand bediend worden vanaf de Oostersluis (marifoonkanaal 22). Tot die tijd wordt de brug voor schepen met staande mast alleen op aanvraag bediend (24 uur tevoren aanvragen, tijdens kantooruren op ). Bij de bruggen die op afstand worden bediend knoppen voor de 'sport' aangebracht. Daarmee kunt u zich aanmelden voor brugbediening. Dat kunt u ook doen via marifoonkanaal 22. De Hoge Euvelgunnerbrug kent nog wel spertijden. Het Winschoterdiep gaat verder richting Nieuweschans, met onder andere de sluis Bulsterverlaat (te bedienen met de zelfbedieningssleutel). Zie ook: Wateralmanak 2, Winschoterdiep. 39 Regionale vaarwegbeheerder:

40 Q F D D24 1ALC FL2 s BDD Q 18 FL5 s 16 Delfzijl radar VHF 3 Grote Sluis D60 W160 L1510 Havendienst VHF 66 Oosterhornhaven D50 VHF Weiwerderbrug Weiwerd januari D39 Brug 15/ brug over het Oude Eemskanaal BB H14 W D70-D90 D40-D70 D50 25 D58 D21 D58 17 D VHF 22 Dok Spuisluis (geen doorvaart) VHF Kleine Sluis D30 W70 L1230 Farmsumerhaven D50 D50 D21 Damsterdiep Legenda 6 W100 aanbevolen vaarroute Biessum Delfzijl gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 40 D50 g BB H50 W190

41 Foto: Groningen Seaports 3.10 Delfzijl Eems Waar: noordoost Groningen. Als u vanuit de binnenwateren van Groningen naar de zeehaven of de Eems wilt varen, moet u via de kleine en grote sluis ten zuidoosten van Farmsum. Let bij de splitsing Oude Eemskanaal Eemskanaal goed op en zet eventueel een uitkijk voorop. U moet hier stuurboord uit (Eemskanaal) richting de sluizen. De sluis is bereikbaar via marifoonkanaal 26. Voor de vaarverbinding tussen het Eemskanaal in Delfzijl en het Termunterzijldiep moet u voor de sluis stuurboord uit richting de Weiwerderbrug (marifoonkanaal 84). U vaart hier de Oosterhornhaven in, een industriehaven. Voor de Methanolsteiger staan inkomend en uitgaand 2 rode lichten opgesteld langs de vaarweg. Deze branden als er overslag gaande is. U moet via de marifoon toestemming vragen voor doorvaart. Let op in- en uitvarende beroepsvaart. In verband met de aanwezigheid van chemische industrie mogen jachten niet afmeren. Helemaal achterin de Oosterhornhaven vindt u de sluis naar het Termunterzijldiep. Vaart u rechtdoor, dan komt u bij de sluis van Farnsum en vervolgens in de zeehaven van Delfzijl. Let hier goed op in- en uitvarende zee- en binnenvaartschepen. Rondom de havenhoofden is de diepte zeer variabel en moet het midden van het vaarwater worden aangehouden. Het Zeehavenkanaal naar de Eems is circa 4 km lang. Houd in het Zeehavenkanaal goed stuurboordwal. Houd rekening met inkomende beroeps- en pleziervaart. Let goed op, kijk regelmatig achterom Vaar een duidelijke koers. Luister de marifoon uit op blokkanaal 3, Delfzijl radar. De Eems De Eems staat onder invloed van het getij. Houd rekening met sterke stroom, tot wel 4 knopen. Het Zeehavenkanaal lijkt, vooral bij hoogwater, ruim water, maar is gekanaliseerd. Let goed op de overige scheepvaart als u het Zeehavenkanaal wilt uitvaren. Wind en stroming kunnen een vervelende golfslag veroorzaken. Zorg voor schone en volle tanks, schone filters, volle accu s en een schoon koelwatercircuit. Voorkom dat losgewoeld vuil de brandstoftoevoer verstopt. Zet alles aan boord zeevast. Zorg dat u goed zicht rondom hebt, en dat u gezien wordt. Luister de marifoon uit. Zie ook: Wateralmanak 2, Delfzijl. 41 Regionale vaarwegbeheerder:

42 3.11 januari 2015 Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 42

43 Foto: Adrie Terwal 3.11 Meppel Waar: zuidwesten van Drenthe waar het Meppelerdiep en de Drentse Hoofdvaart samenkomen. Vanuit Zwartsluis komt u via het Meppelerdiep bij Meppel, waar diverse jachthavens zijn. Komend vanuit Zwartsluis passeert u voor Meppel aan bakboordzijde een wachthaven voor de beroepsvaart en de Sethehaven, een industriehaven. Aan stuurboordzijde is een overslagplaats voor zeecontainers en aansluitend twee veevoederbedrijven. Na de Eshuisbrug en de Kaapbruggen (marifoonkanaal 22) zijn zowel aan stuurboord als aan bakboord diverse bedrijven gevestigd, waar grote binnenvaartschepen worden gelost. Bij de Kaapbruggen is ook een zwaaikom voor binnenvaartschepen tot 110 meter lengte, met aan stuurboordzijde een scheepswerf. Let bij het passeren van deze bedrijven dus erg goed op aankomende en afvarende beroepsschepen. Vanuit Meppel kunt u verder varen via de Drentsche Hoofdvaart. Tot Assen vaart geen beroepsvaart, tussen Assen en Groningen (Noord-Willemskanaal) wel. Bij kilometerraai 8 in het Meppelerdiep is de afslag naar de Hoogeveensche Vaart, die naar Hoogeveen, Coevorden en Emmen leidt. Let bij de afslag goed op, het is een druk punt met recreatievaart. Zie ook: Wateralmanak 2, Meppel. 43 Regionale vaarwegbeheerder: