Toelichting op model vervoercontract wegvervoer

Transcriptie

1 Toelichting op model vervoercontract wegvervoer In het modelcontract is een besloten vennootschap als voorbeeld genoemd. Uiteraard kunnen vervoerder of afzender ook een coöperatieve vereniging, maatschap of eenmanszaak zijn. Het is van belang dat partijen hun naam gebruiken die in het handelsregister staat vermeld. Tevens moet erop gelet worden dat de ondertekening gebeurt door daartoe bevoegde personen. Bij een BV of NV is (zijn) dit bijvoorbeeld de directeur(en), procuratiehouder(s), bij een maatschap de maten. Artikel 1 - Vervoercontract Wanneer een afzender niet wenst dat alle transporten aan één vervoerder worden uitbesteed, moet hij dit vermelden in artikel 1. Het komt in de praktijk vaak voor dat een afzender kleine incidentele vrachten zelf wil blijven vervoeren of dat de vervoerder bepaalde (incidentele) bestemmingen niet goed kan bedienen. Artikel 2 - Looptijd Artikel 2 regelt de looptijd en de beëindiging van het contract. De looptijd van een contract varieert in de praktijk van een half jaar tot vier of meer jaren. Deze looptijd is sterk afhankelijk van een aantal omstandigheden. Voor het opbouwen van een goede relatie met de vervoerder en het afschrijven van zijn investeringen (bijvoorbeeld speciale vrachtauto s) kan een relatief lange looptijd gewenst zijn. Aan de andere kant willen veel afzenders niet gedurende een al te lange tijd aan één vervoerder gebonden zijn. Voor de wijze van beëindiging van het contract bestaan in beginsel twee mogelijkheden: de doorloopformule houdt in dat het contract na afloop van de looptijd gewoon doorloopt wanneer geen van beide partijen opzegt; de beëindigingsclausule houdt in dat het contract eindigt na het verstrijken van de looptijd en partijen dus niet meer aan elkaar gebonden zijn. Opzeggen moet schriftelijk, bij voorkeur per aangetekende brief. Een opzegging per fax is mogelijk, maar niet aan te raden. Artikel 3 - Omvang van het vervoer In artikel 3 sub a wordt de omvang van het vervoer aangegeven. De afzender is verplicht deze omvang aan de vervoerder aan te bieden en de vervoerder is verplicht deze omvang te vervoeren. Het vermelden van de omvang is vanwege een aantal redenen van belang. Zo wordt de vrachtprijs gebaseerd op onder andere de te verwachten omvang van het vervoer. Verder zal een vervoerder op basis hiervan een planning maken en zijn investeringen plegen. Wanneer de vervoerder niet in staat is om onder de condities van het gesloten vervoercontract de genoemde omvang te vervoeren, pleegt hij wanprestatie (een toerekenbare tekortkoming). In het contract is omschreven welke gevolgen dit kan hebben. Wanneer de afzender minder ten vervoer aanbiedt dan in artikel 3 is omschreven, is hij het in artikel 5 sub e genoemde tarief verschuldigd. Het is daarom van groot belang artikel 3 sub b zorgvuldig in te vullen. Er kunnen zich immers in de praktijk verschillende omstandigheden voordoen, waardoor een afzender minder lading kan aanbieden dan in het contract is genoemd. De markt kan bijvoorbeeld instorten, stakingen kunnen uitbreken of klanten kunnen bedingen dat zij zelf het vervoer willen regelen. Als een bedrijf in de praktijk met deze omstandigheden kan worden geconfronteerd, is het sterk aan te bevelen deze bij artikel 3 te noemen. Artikel 4 - Voorwaarden Op een wegvervoerovereenkomst is automatisch het Burgerlijk Wetboek (BW) van kracht. In het nationale wegvervoer zijn de Algemene Vervoercondities (AVC) aanvullend van toepassing. In het BW en de AVC is onder andere de aansprakelijkheid van de vervoerder geregeld. Van deze regeling mag worden afgeweken mits dit uitdrukkelijk in het contract wordt vastgelegd. In het grensoverschrijdend vervoer is het CMR-Verdrag van toepassing. Ook in dit verdrag is onder andere de aansprakelijkheid van de vervoerder geregeld. In tegenstelling tot het BW en de AVC mogen partijen hier niet van afwijken. De AVC en het CMR-Verdrag zijn achterin als bijlage opgenomen. In lid c is de mogelijkheid opgenomen om te verwijzen naar

2 aanvullende vervoercondities. Hier worden met name de algemene voorwaarden bedoeld die zijn opgesteld door de Stichting Vervoeradres opgestelde algemene voorwaarden voor specifieke vormen van vervoer. Er kan in artikel 4 bijvoorbeeld worden verwezen naar: de algemene tankvervoercondities voor het vervoer van bulkgoederen over de weg; de algemene vervoercondities motorvoertuigen; de algemene berging- en vervoercondities gestrande voertuigen; de algemene veevervoercondities; de algemene koeriersvoorwaarden. In lid d van artikel 4 is bepaald dat op het contract geen algemene betalingsvoorwaarden van toepassing zijn. Deze bepaling is opgenomen omdat sommige vervoerders in hun briefpapier of offertes verwijzen naar aparte betalingsvoorwaarden. Deze voorwaarden zijn echter zeer eenzijdig in het voordeel van de vervoerder. Het verdient aanbeveling deze uit te sluiten. Artikel 5 - Prijzen Het is van belang dat in dit artikel nauwkeurig wordt aangegeven welke prijs voor het vervoer mag worden berekend. Deze prijs wordt bepaald door een aantal zaken: het soort goederen: sommige goederen vragen gespecialiseerd materieel dat duurder is, bijvoorbeeld tankauto s; de afstand: gaat het om binnenlands of grensoverschrijdend vervoer; extra handelingen die een vervoerder moet verrichten: te denken valt aan extra laden / lossen, remboursementen innen, documenten opmaken; het materieel: wanneer de afzender delen van het materieel beschikbaar stelt (bijvoorbeeld opleggers / wissellaadbakken, containers) kan de prijs lager uitvallen; retourvracht: wanneer de afzender voor retourvracht kan zorgen, zal de uiteindelijke vrachtprijs lager kunnen uitvallen, omdat het materieel van de vervoerder dan beter wordt benut en deze geen moeite hoeft te doen om een retourvracht te vinden; dienstverlening: een afzender kan ten aanzien van de dienstverlening specifieke wensen hebben, hij kan bijvoorbeeld vragen om permanent een auto ter beschikking te stellen. Of dat de vervoerder bij spoedzendingen altijd binnen een bepaalde tijd (bijvoorbeeld één uur) voor transport zal zorgen. De uiteindelijke vrachtprijs kan op verschillende manieren worden uitgedrukt: a. per ton b. per m 3 c. per pallet d. per liter e. per km f. per uur g. per uur / dag én per km. Wordt de vrachtprijs per ton, m 3, pallet, liter, km of per uur / dag én per km uitgedrukt, dan zal de prijs een gemiddelde zijn. Het is goed om na te gaan hoe dit gemiddelde tot stand is gekomen en of het transport dat regelmatig wordt uitgevoerd veel van dit gemiddelde zal afwijken. Dit probleem kan enigszins worden ondervangen door een staffel in te bouwen. Bijvoorbeeld in het geval van palletprijzen is de volgende oplossing mogelijk: voor 1 t/m 5 pallets is de prijs... per pallet. Voor 6 t/m 10 pallets is de prijs... per pallet. Open calculatie De vrachtprijs kan ook worden gesteld op basis van een open calculatie; de vervoerder geeft in zo n geval aan hoe zijn kostprijs is opgebouwd (per maand / jaar) met een ingangsdatum van bijvoorbeeld 1 januari In een open calculatie kunnen de volgende onderdelen opgenomen zijn.

3 Vaste kosten: Personeelskosten (chauffeursloon) per jaar Belasting per jaar Verzekering(en) per jaar (Eventueel afschrijving)* per jaar Rente per jaar Overhead per jaar Variabele kosten Brandstofprijs per liter per kilometer Afschrijving banden per kilometer (Eventuele afschrijving)* per kilometer Smeerolie per kilometer Reparatie / onderhoud per kilometer *De afschrijving kan vast zijn of variabel (afhankelijk van het aantal kilometers per jaar) N.B. Als gekozen is voor een open calculatie, moet deze tabel als bijlage bij de vervoerovereenkomst worden opgenomen. Het zal duidelijk zijn dat de vrachtprijs nu in twee delen uiteenvalt: een deel vaste vergoeding per jaar of gedeelte van dat jaar en een deel variabele vergoeding die afhankelijk is van het aantal te rijden kilometers. Het is wel verstandig vooraf vast te stellen op welke manier het aantal kilometers wordt vastgesteld: werkelijk aantal gereden kilometers; afstand volgens afstandengids; vaste afspraken wanneer het om dezelfde ritten gaat. Toeslagen en reducties De vrachtprijs kan worden opgesteld voor een bepaalde periode (bijvoorbeeld een jaar). Om al te grote prijswijzigingen aan het eind van de afgesproken periode te voorkomen, kan voor een aantal zaken een clausule worden opgenomen. De bekendste is wel de zogenoemde dieselolieclausule. De clausule kan op verschillende manieren worden ingevuld. Een veelgebruikte methode is: daalt / stijgt de dieselolieprijs met... cent, dan daalt / stijgt de vrachtprijs met... procent. Het is belangrijk een goede basisprijs en een goed peilbedrag (prijs van een bepaalde pomp, prijzen bijgehouden door EVO) af te spreken. In een open calculatie kan de dieselolieprijs worden aangepast, bijvoorbeeld per maand. Of elke maand kan een gemiddelde prijs worden gebruikt. (Ook hier gelden dezelfde uitgangspunten voor basisprijs en peilbedrag.) Daarnaast kan het vervoer duurder uitvallen door extra laad- en losplaatsen. Voor deze extra stops kan per stop een extra vergoeding worden ingebouwd (in een uur- / km-prijs is dit niet nodig, omdat het aantal gewerkte uren al wordt vergoed). In het contract kan ook worden bepaald dat de afzender een bepaalde vergoeding is verschuldigd bij overschrijding van nader aangegeven laad- en lostijden. Wanneer de goederen onder rembours worden vervoerd, kan de vervoerder een incassoprovisie vragen. Artikel 6 - Prijswijzigingen Over het algemeen worden de vrachtprijzen eenmaal per jaar aangepast, op basis van prijzen en kostenontwikkelingen. Meestal is het dan een kwestie van onderhandelen tussen afzender en vervoerder, hoe het niveau van de nieuwe vrachtprijs komt te liggen.voor deze onderhandelingen kunnen bepaalde gegevens als basis dienen. Deze gegevens kunnen afkomstig zijn van NEA (Nederlands Centrum voor Onderzoek, Advisering en onderwijs op het gebied van Verkeer en Vervoer) en/of EVO.

4 Deze gegevens worden elk jaar in januari gepubliceerd en kunnen door de aangesloten bedrijven bij EVO worden aangevraagd. Met behulp van deze gegevens kunnen de vrachtprijzen zowel bij een open als gesloten calculatie worden aangepast. Artikel 7 - Verplichtingen vervoerder Het aantal en de soort verplichtingen kunnen worden aangepast aan de omstandigheden. Zo kan bijvoorbeeld worden overeengekomen dat de in te zetten voertuigen beveiligd moeten zijn tegen diefstal, waarbij ook de beveiligingsklasse kan worden vermeld. Ook het handhaven van een bepaalde temperatuur in de vrachtruimte kan tot de verplichtingen van de vervoerder behoren. b. Het is van belang dat in dit artikel de bepaling is opgenomen dat de vervoerder het vervoer alleen mag verrichten met eigen materieel en personeel, omdat hij anders het recht heeft om voor het feitelijke vervoer een derde in te schakelen. De vervoerder die het contract heeft ondertekend is daardoor slechts een papieren vervoerder. De vervoerder die het vervoer daadwerkelijk verricht, is de feitelijke vervoerder. Doordat de afzender van te voren niet kan inschatten wie de feitelijke vervoerder zal zijn, kan het best de bepaling worden opgenomen dat de vervoerder die het contract ondertekent het vervoer alleen met eigen materieel mag verrichten. In sommige gevallen moet het in te zetten vervoermaterieel ook nog nader worden omschreven. Mogen bijvoorbeeld auto s met een huif worden gebruikt of moeten beslist koelauto s worden ingezet die een bepaalde temperatuur kunnen handhaven. Als aan het in te zetten materieel (speciale) eisen worden gesteld, zoals een bepaald motorvermogen, luchtvering, afmetingen en dergelijke, dan is het aan te raden die eisen vast te leggen in een bijlage. d. In tegenstelling tot wat in de praktijk vaak wordt beweerd, staat in het CMR-Verdrag geen bepaling over wie moet laden of lossen. In de AVC 2002 is vanwege de risicoverdeling voor overbelading bepaald dat de afzender verantwoordelijk is voor het laden en lossen. Er kunnen redenen zijn om hiervan af te wijken. Partijen moeten dit nader in hun contract regelen. g. Bij rembourszendingen moeten - eventueel op een bijlage - duidelijke afspraken worden gemaakt over de valuta en eventuele cheques die door afzender worden geaccepteerd. i. De vervoerder heeft in beginsel het recht om de goederen tijdens het transport over te laden. Bij overlading bestaat echter de kans dat de goederen beschadigd raken of worden gestolen. Daarom verdient het aanbeveling om een verbod van overlading in het contract op te nemen. j. Worden de voertuigen voorzien van reclame, dan moet worden overeengekomen wie van de partijen het aanbrengen, bijwerken en verwijderen betaalt. Zie ook de opmerking onder artikel 7 b. Artikel 8 - Verplichtingen afzender a. Een vervoerder is volgens het BW, de AVC en het CMR-Verdrag niet aansprakelijk voor schade die is ontstaan door een slechte verpakking. Artikel 9 - Retourvracht Onder andere bezwaren kan bijvoorbeeld worden begrepen: retourvracht die door concurrenten van afzender is uitgevoerd; retourvracht van producten die zich niet verhouden tot het product dat afzender laat vervoeren. Wanneer afzender bijvoorbeeld levensmiddelen laat vervoeren, is het niet wenselijk dat de vervoerder als retourvracht autowrakken meeneemt. Artikel 10 - Geen verrekening van investeringen Met name de vervoerder zal voor het uitvoeren van een vervoercontract bepaalde investeringen moeten verrichten (aanschaf speciale auto s, reclameschildering). Om te voorkomen dat de afzender wordt geconfronteerd met verzoeken van de vervoerder om tot

5 verrekening van deze investeringen over te gaan bij beëindiging van het contract, is het zinvol hierover een bepaling in het contract op te nemen. In sommige contracten staat de bepaling dat de verrekening van de investeringen die de vervoerder heeft gedaan afhankelijk is van de looptijd van het contract. Wanneer de afzender het contract bijvoorbeeld na één jaar beëindigt, vergoedt de afzender tweederde van de investeringen, na twee jaar eenderde, etcetera. Artikel 11 - Schade door materiaal of lading Artikel 11 heeft met name betrekking op het vervoer van gevaarlijke stoffen. Het kan voorkomen dat de lading het voertuig of andere lading beschadigt. Denk bijvoorbeeld aan een lekkend vat met een bijtende gevaarlijke stof. Niet alleen de vrachtauto maar ook andere lading die op dat moment wordt vervoerd, kan hierdoor ernstig beschadigd raken. In artikel 11 staat dat de afzender voor deze schade aansprakelijk is, met de toevoeging dat de afzender niet aansprakelijk is voor eventueel andere schade. Stel bijvoorbeeld dat door het lekkende vat op de auto ook derden schade lijden (geen ladingbelanghebbenden) waarvoor de vervoerder met succes aansprakelijk wordt gesteld. Dan kan de vervoerder deze schade vervolgens niet verhalen op de afzender. Met dit artikel wordt ook een nadere invulling gegeven aan artikel 1117 Boek 8 BW. Artikel 13 - Boeteclausule De boeteclausule dient als een soort stok achter de deur bij het nakomen van de verplichtingen van partijen. De boete staat los van eventuele schade veroorzaakt door wanprestatie van één van de partijen. Artikel 14 - Geschillen Geschillen kunnen zowel via de gewone rechter als door middel van arbitrage worden opgelost. Arbitrage heeft ten opzichte van beslechting via de gewone rechter een aantal duidelijke voordelen. Zo wordt bij arbitrage gebruikgemaakt van arbiters die behalve veel juridische kennis ook verstand hebben van logistiek. Ook gaat het oplossen van een geschil via arbitrage vaak sneller dan een gewone juridische procedure. Er bestaan in Nederland verschillende arbitrage-instituten. Er is echter bewust gekozen voor de Stichting Arbitrage Logistiek vanwege de kwaliteit van dit instituut.