Eindtermen ECDL. Apparatuur, programmatuur, informatietechnologitietechnologie. Het begin. De basisbegrippen van apparatuur, programmatuur en informa-

Transcriptie

1 Eindtermen ECDL 0RGXOH%DVLVEHJULSSHQYDQ,QIRUPDWLH7HFKQRORJLH,7 Van de kandidaat wordt verwacht dat hij enige kennis heeft van de opbouw van een personal computer en dat hij enkele basisbegrippen van de informatietechnologie (IT) kent, zoals gegevensopslag en geheugen, de rol van computertoepassingen in de maatschappij en het gebruik van informatienetwerken bij het computergebruik. De kandidaat dient ook te weten hoe IT-systemen in dagelijkse situaties functioneren en hoe personal computers de gezondheid kunnen beïnvloeden. De kandidaat dient op de hoogte te zijn van aspecten van beveiliging en wetgeving die met computers samenhangen. Apparatuur, programmatuur, informatietechnologitietechnologie De basisbegrippen van apparatuur, programmatuur en informa- (IT) kennen. Soorten computers Het verschil tussen mainframe computers, minicomputers, netwerkcomputers, personal computers en laptopcomputers kennen in termen van capaciteit, snelheid, kosten en kenmerken van gebruikers. De termen intelligente en domme terminal kennen. De belangrijkste onderdelen van een personal computer De belangrijkste onderdelen van een personal computer kennen: de centrale verwerkingseenheid (CPU), de harde schijf, gangbare invoer en uitvoerapparatuur, soorten geheugen, verwisselbare opslagmedia zoals diskettes, zipdrives, CD-ROM etc. Apparatuur Centrale verwerkingseenheid De term randapparatuur kennen. De term centrale verwerkingseenheid kennen en weten welke rol de CPU speelt bij: berekeningen, logisch beheer, geheugen met directe toegang, enz. Weten dat de snelheid van de CPU in megahertz (MHz) aangegeven wordt. Invoerapparaten De belangrijkste apparaten kennen voor invoer van gegevens in een computer, zoals muizen, toetsenborden, trackball, scanners, touchpads, lichtpennen, joysticks etc. Uitvoerapparaten De meest gangbare uitvoerapparaten kennen die gebruikt worden voor het tonen van de resultaten van gegevensverwerking, uitgevoerd door een computer. Bijvoorbeeld verschillende visuele displayeenheden (VDU), beeldschermen of monitoren, printers die algemeen verkrijgbaar zijn, plotters, luidsprekers, spraakherkenners, enz. Weten waar en hoe deze middelen worden toegepast. Opslag Geheugen De belangrijkste soorten media voor geheugenopslag vergelijken in termen van snelheid, kosten en capaciteit. Bijvoorbeeld interne/externe harde schijf, zipdisk, datacartridges, CD-ROM, diskette, enz. Soorten geheugen Verschillende soorten computergeheugen kennen: RAM (random access memory), ROM (read-only memory). Weten wanneer deze worden gebruikt. Het meten van geheugen Weten in welke eenheden de omvang van computergeheugen wordt aangegeven (bit, byte, KB, MB, GB). Het verband aangeven tussen de eenheden voor de omvang van computergeheugen en karakters, velden, records, bestanden en directories of mappen. Computerprestaties Enkele factoren kennen die de prestaties van een computer beïnvloeden, zoals CPU-snelheid, grootte van het RAMgeheugen, snelheid en grootte van de harde schijf. Programmatuur Soorten programmatuur De betekenis kennen van de termen: besturingssysteem en applicatie software. Het verschil tussen die soorten programma's begrijpen. Besturingssystemen De belangrijkste functies van een besturingssysteem kennen. De term grafisch gebruikersinterface (GUI) begrijpen en voorbeelden ervan kunnen geven. Weten wat de belangrijkste voordelen zijn van het gebruik van een grafische gebruikersinterface. Programmatuur voor toepassingen Enkele gangbare programma's opsommen, met het doel waarvoor ze bestemd zijn. Bijvoorbeeld tekstverwerking, spreadsheets, databases, salarisprogrammatuur, presentatie hulpmiddelen, desktop publishing en multimediaprogramma s. Systeemontwikkeling Begrijp hoe gegevensverwerkende systemen worden ontwikkeld. Inzicht hebben in het proces van onderzoek, analyse, programmeren en testen zoals dat vaak wordt toegepast bij het ontwikkelen van een systeem. Informatie netwerken LAN en WAN De definities kennen van Local Area Networks (LAN) en Wide Area Networks (WAN). De voordelen kennen van werken in groepen en het delen van bronnen over een netwerk.

2 Computers in het dagelijks leven IT en de maatschappij Beveiliging, auteursrecht en de wet Het telefoonnetwerk en computers Elektronische Post Het internet Computers thuis Computers op het werk of bij de studie Computers in het dagelijks leven Een veranderende wereld Een goede werkomgeving Gezondheid en veiligheid Veiligheidsmaatregelen Computervirussen Copyright Wet Persoonsregistratie Het gebruik van telefoonnetwerken en computers begrijpen, de termen Openbaar telefonie netwerk, ISDN (Integrated Service Digital Network) en satellietcommunicatie kennen. De termen fax, telex, modem, digitaal, analoog, baud, (gemeten in bps - bits per seconde). De term elektronische post ( ) kennen en weten waarvoor wordt gebruikt. Begrijpen wat er nodig is om te verzenden en te ontvangen. Enkele hulpmiddelen opsommen die nodig zijn om te gebruiken. Weten wat het internet is. Het concept van het internet en enkele van de belangrijkste gebruiksmogelijkheden begrijpen. Het voordeel begrijpen van internet postsystemen ten opzichte van andere methoden voor het bezorgen van post. Weten wat een zoekmachine is. Het verschil begrijpen tussen het internet en het World Wide Web (WWW). Enkele mogelijkheden van het gebruik van de PC thuis kunnen noemen. Bijvoorbeeld, het gebruik van en het internet bij hobby s, voor het bijhouden van het huishoudboekje, bij thuis werken, bij projecten en bij huiswerk. Weten voor welke toepassingen in een kantoor programma's gebruikt kunnen worden. Voorbeelden geven van de soorten gegevensverwerkende systemen die in bedrijven, door de industrie, bij de overheid en in het onderwijs worden gebruikt. Weten in welke gevallen de computer een taak beter kan uitvoeren dan de mens en wanneer niet. Weten hoe computers in het dagelijks leven worden gebruikt. Bijvoorbeeld in supermarkten of bibliotheken, in de praktijk van de huisarts, het gebruik van chipkaarten, etc. De begrippen informatiemaatschappij en informatiesnelweg begrijpen. Enkele gevolgen van het millenniumprobleem kennen. Het begrip elektronische handel begrijpen. Begrijpen welke elementen en gewoonten ertoe kunnen bijdragen een goede werkomgeving te creëren. Bijvoorbeeld regelmatig het werk aan de computer onderbreken, de juiste stand van het beeldscherm, van de stoel, van het toetsenbord, de juiste voorzieningen voor verlichting en ventilatie. Weten welke gezondheids- en veiligheidsmaatregelen moeten worden genomen bij het gebruik van een computer, zoals zorgen dat de stroomkabels goed zijn bevestigd en dat de stopcontacten niet worden overbelast. Weten welke klachten verband houden met een slechte werkomgeving, zoals muisarm, RSI, (repetitive strain injury) pijnlijke ogen door schitteringen op het scherm, problemen die verband houden met een slechte lichaamshouding. Weten wat het doel is en de waarde van het opslaan van backup bestanden op verwisselbare opslagmedia. Weten hoe een personal computer tegen indringers te beschermen. Weten welke privacy kwesties spelen in verband met personal computers. Bijvoorbeeld het beschermen van de computer, het toepassen van goede regels voor het gebruik van wachtwoorden. Weten wat er gebeurt met gegevens en bestanden als de stroom uitvalt. Weten wat de term virus betekent als het om computers gaat. Weten hoe een virus in een computersysteem kan binnendringen. De gevaren begrijpen van het downloaden van bestanden naar een computer. Enkele anti-virus maatregelen kennen. Weten wat auteursrecht op programmatuur inhoudt. De hoofdzaken op het gebied van beveiliging en de hoofdzaken van de wettelijke regels kennen die verband houden met kopiëren, het delen en het uitlenen van diskettes. Weten wat de gevolgen kunnen zijn van het verzenden van bestanden over het netwerk. De termen shareware, freeware en gebruikerslicenties kennen. Bekend zijn met de Wet Persoonsregistratie. Weten wat deze wet inhoudt. Enkele mogelijkheden van het gebruik van persoonlijke gegevens kunnen noemen. 0RGXOH+HWJHEUXLNYDQGHFRPSXWHUHQKHWEHKHHUYDQEH VWDQGHQ De kandidaat dient aan te tonen dat hij beschikt over kennis en vaardigheid met betrekking tot het gebruik van de basisfuncties en het besturingssysteem van een personal computer. De kandidaat dient in staat te zijn effectief met de werkomgeving op het beeldscherm om te gaan. Hij dient in staat te zijn bestanden te beheren en directories of mappen in te delen en te beheren en moet weten hoe bestanden, directories of

3 mappen te kopiëren, te verplaatsen en te wissen. De kandidaat dient aan te tonen dat hij met desktop iconen kan omgaan en met vensters kan werken. De kandidaat dient aan te tonen dat hij zoekopdrachten weet te gebruiken, eenvoudige opdrachten voor tekstbewerking kan uitvoeren en mogelijkheden voor afdrukbeheer die binnen het besturingssysteem beschikbaar zijn, kan gebruiken. Werkomgeving op het beeldscherm Bestanden beheren Eenvoudige bewerkingen Afdrukbeheer Beginselen van werken met de computer De computer aanzetten. Beginselen van werken met de computer De computer op de juiste wijze afsluiten Beginselen van werken met de computer De computer opnieuw starten. Beginselen van werken met de computer De basisinformatie van het computersysteem bekijken. Bijvoorbeeld het type en de versie van het besturingssysteem, het type processor, omvang geïnstalleerd RAM-geheugen (Random Access Memory), etc. Beginselen van werken met de computer De instellingen van de computer bekijken: datum, tijd, volume instellingen, weergave opties (bijvoorbeeld achtergrond, scherminstellingen, screensaver opties, etc.). Beginselen van werken met de computer Een diskette kunnen formatteren. Beginselen van werken met de computer Helpfuncties gebruiken die beschikbaar zijn op de computer. Werken met iconen Iconen op het beeldscherm selecteren en verplaatsen. De voornaamste iconen herkennen zoals die voor de harde schijf, de boomstructuur van de directory, directories of mappen en bestanden, de prullenmand. Maak een icoon voor een snelkoppeling of maak een menu alias op het beeldscherm Werken met Windows Herken de verschillende onderdelen van een venster op het beeldscherm: titelbalk, werkbalk, menubalk, statusbalk, schuifbalk, etc. Werken met Windows Weten hoe een venster op het beeldscherm te minimaliseren, te maximaliseren, te verkleinen of te vergroten en te sluiten. Werken met Windows De verschillende onderdelen van het venster van een toepassing herkennen: titelbalk, werkbalk, menubalk, statusbalk, schuifbalk, etc. Verplaats vensters op het beeldscherm. Werken met Windows Weten hoe het venster van een toepassing te minimaliseren, te maximaliseren, hoe de afmetingen te wijzigen en af te sluiten. Van het ene naar het andere open venster te gaan. Begrijp de basisstructuur van directories en mappen op de computer. Een directory onderzoeken. Enkele eigenschappen van de directory of map bekijken: naam, grootte, datum waarop de directory of map het laatst werd bijgewerkt, etc. Een directory of een map maken en een daaronder geplaatste subdirectory of subfolder De configuratie van de computer bekijken: datum en tijd, volumeinstellingen, type processor, geïnstalleerd RAM-geheugen (random access memory) etc. De eigenschappen van bestanden bekijken. Bijvoorbeeld naam, grootte, bestandstype, datum waarop een bestand het laatst is bijgewerkt, etc. Bestanden, directories en folders een andere naam geven. Een bestand selecteren, apart of als deel van een groep op elkaar volgende bestanden, of als deel van een groep elkaar niet opvolgende bestanden. Bestanden binnen directories of folders kopiëren en plakken om een kopie te maken. Reserve kopieën van gegevens op een diskette maken. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om bestanden binnen directories of folders te verplaatsen. Bestanden uit één of meer directories of folders wissen. Geselecteerde directories of folders wissen. Zoeken Gebruik hulpmiddelen om te zoeken om een bestand, directory of folder te vinden. Zoeken Op naam, datum, bestandstype of directory zoeken. Gebruik van een toepassing voor tekstbewerking een bestand maken. Een toepassing starten voor tekstbewerking of tekstverwerking en Gebruik een toepassing voor tekstbewerking Het bestand opslaan in een directory of folder. Gebruik en toepassing voor tekstbewerking Het bestand bewaren op een diskette. Gebruik een toepassing voor tekstbewerking De toepassing voor tekstbewerking of tekstverwerking afsluiten. kunnen maken met behulp van een geïnstalleerde printer. Ga over op een andere standaardprinter die voorkomt op de lijst van geïnstalleerde printers. Volg het verloop van een printopdracht met behulp van de functie afdrukbeheer op de computer.

4 0RGXOH7HNVWYHUZHUNHQ De kandidaat dient aan te tonen dat hij met een tekstverwerkingsprogramma op een personal computer kan werken. Hij dient in staat te zijn eenvoudige handelingen te verrichten met een tekstverwerker zoals het maken, opmaken en vormgeven, nodig om een document geschikt te maken voor verspreiding. De kandidaat dient aan te tonen vaardig te zijn in het gebruik van enkele geavanceerde mogelijkheden die tekstverwerkingsprogramma s bieden, zoals het maken van standaardtabellen, het gebruik van illustraties en afbeeldingen binnen een document, het importeren van objecten en het gebruiken van hulpmiddelen voor het samenvoegen van bestanden. De eerste stappen van tekstverwerken Open een programma voor tekstverwerking. De eerste stappen van tekstverwerken Open een bestaand document - breng enkele wijzigingen aan en sla het op. De eerste stappen van tekstverwerken Openen verschillende documenten. De eerste stappen van tekstverwerken Maak een nieuw document en sla het op. De eerste stappen van tekstverwerken Sla een bestaand document op, op de harde schijf of op een diskette. De eerste stappen van tekstverwerken Sluit het document. De eerste stappen van tekstverwerken Gebruik de helpfuncties die beschikbaar zijn op de computer. Aanpassen van basisinstellingen Wijzig de instellingen voor de weergave van een pagina op het beeldscherm. Aanpassen van basisinstellingen Gebruik de hulpmiddelen voor het veranderen van de grootte van een pagina op het beeldscherm (zoomen). Aanpassen van basisinstellingen Wijzig de weergave van de werkbalk. Uitwisselen van documenten. Sla een bestaand document op in een ander bestandsformaat. Bijvoorbeeld als tekst bestand (txt), Rich Text format (rtf), sjabloon, voor een ander type programma of voor een programma met een ander versienummer, enz. Uitwisselen van documenten. Sla een document op in een bestandsformaat dat geschikt is om op een website te plaatsen. Basis bewerkingen Gegevens toevoegen. Voeg een letter, woord, zin of kleine hoeveelheid tekst toe. Gegevens toevoegen. Gebruik de opdracht voor het ongedaan maken van een opdracht. Gegevens toevoegen. Voeg een nieuwe alinea toe. Gegevens toevoegen. Voeg speciale tekens of symbolen in. Gegevens toevoegen. Breng een paginascheiding aan in een document. Gegevens selecteren Selecteer een teken, woord, zin, alinea of volledig document. Gebruik hulpmiddelen voor kopiëren en plakken om de tekst binnen een document te kopiëren. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om tekst binnen een document te verplaatsen. Kopieer en verplaats tekst tussen geopende documenten. Wis tekst. Zoeken en vervangen Gebruik de zoekopdracht voor een woord of zin binnen een document. Zoeken en vervangen Gebruik de vervangopdracht voor een woord of zin binnen een document. Opmaak Wijzig lettergrootte en lettertype. Gebruik cursief, vet en onderstreept Gebruik verschillende kleuren in de tekst. Gebruik de mogelijkheden voor uitlijnen en uitvullen. Gebruik woordafbreking waar van toepassing. Laat de tekst inspringen. Wijzig de regelafstand. Kopieer de opmaak uit een geselecteerd deel van de tekst. Algemene tekstopmaak Gebruik tabs en stel tabs in: links, rechts, midden, decimaal. Algemene tekstopmaak Breng randen aan in een document. Algemene tekstopmaak Gebruik lijsten met opsomtekens en met cijfers. Sjablonen Kies een documentsjabloon dat geschikt is om te gebruiken bij een bepaalde taak. Sjablonen Werk binnen een sjabloon aan een bepaalde taak. Vormgeving Stijlen en paginering Pas bestaande stijlen toe in een document. Stijlen en paginering Breng paginanummers aan in een document. Kopteksten en voetteksten. Breng kopteksten en voetteksten aan in een document. Kopteksten en voetteksten. Neem datum, auteur, paginanummers, etc. op in kopteksten en voetteksten. Kopteksten en voetteksten. Pas eenvoudige mogelijkheden voor het opmaken van tekst toe in kopteksten en voetteksten. Spelling en grammatica Gebruik een programma voor spellingcontrole en breng veranderingen aan waar dat nodig is. Spelling en grammatica Gebruik de grammaticacontrole en breng wijzigingen aan waar het nodig is. Instellingen voor het document Wijzig de instellingen van een document: oriëntatie van de pagina, afmetingen van de pagina, etc. Instellingen voor het document Wijzig de breedte van de kantlijnen van een document. Voorbereiden voor afdrukken Bekijk het afdrukvoorbeeld van een document op het beeldscherm.

5 Overige onderwerpen Voorbereiden voor afdrukken Voorbereiden voor afdrukken Tabellen Tabellen Tabellen Tabellen Tabellen Illustraties Illustraties Illustraties Illustraties Objecten importeren Objecten importeren Documenten samenvoegen Documenten samenvoegen Maak gebruik van eenvoudige mogelijkheden voor het afdrukken van een document. Maak een afdruk van een document vanaf een reeds geïnstalleerde printer. Maak standaardtabellen. Wijzig de kenmerken van een cel: opmaak, grootte, kleur, etc. Kolommen en rijen toevoegen en verwijderen. Breng randen aan in een tabel. Gebruik het hulpmiddel voor het automatisch aanbrengen van de opmaak van een tabel. Voeg een bestand met een afbeelding of een grafisch bestand toe aan een document. Voeg automatisch vormen (rechthoek, cirkel) toe aan een document. Wijzig de lijnkleuren, wijzig de kleuren van de vlakvulling. Verplaats afbeeldingen of getekende objecten binnen een document. Verander de afmeting van een afbeelding. Importeer een spreadsheet in een document. Importeer een afbeelding, diagram of grafiek in een document Maak een verzendlijst of ander gegevensbestand dat gebruikt kan worden bij het samenvoegen met een hoofddocument. Voeg een verzendlijst samen met een hoofddocument voor een brief of voor etiketten. 0RGXOH6SUHDGVKHHWV De kandidaat dient de basisbegrippen van spreadsheets te kennen en dient aan te tonen dat hij een spreadsheetprogramma op een personal computer kan gebruiken. Hij dient in staat te zijn de basishandelingen te verrichten die verband houden met het ontwikkelen, opmaken en gebruiken van een spreadsheet. De kandidaat dient in staat te zijn eenvoudige wiskundige en logische bewerkingen uit te voeren, waarbij gebruik gemaakt wordt van eenvoudige formules en functies. De kandidaat dient aan te tonen dat hij vaardig is in het gebruik van enkele van de geavanceerde mogelijkheden van een spreadsheetprogramma, zoals het importeren van objecten, en het maken van de grafieken en diagrammen. Basisbewerkingen Open een spreadsheetprogramma. Open een bestaande spreadsheet - breng enkele wijzigingen aan en sla het bestand op. Open verschillende spreadsheets. Maak een nieuwe spreadsheet en sla deze op. Sla een bestaande spreadsheet op, op de harde schijf of op een diskette. Sluit de spreadsheet. Gebruik de helpfuncties die beschikbaar zijn op de computer. Wijzig de instellingen die het uiterlijk van de spreadsheet bepalen. Gebruik de hulpmiddelen voor het veranderen van de grootte van een pagina op het beeldscherm (zoomen). Wijzig de weergave van de werkbalk. Documenten uitwisselen Sla een bestaande spreadsheet op in een ander bestandsformaat. Bijvoorbeeld als tekstbestand (txt), sjabloon, voor een ander type programma of voor een programma met een ander versienummer, enz Documenten uitwisselen Sla een document op in een bestandsformaat dat geschikt is om op een website te plaatsen. Gegevens invoegen Voer in een cel getallen in. Gegevens invoegen Voer in een cel tekst in. Gegevens invoegen Voer in een cel symbolen of speciale tekens in.. Gegevens invoegen Voer in een cel eenvoudige formules in. Gegevens invoegen Gebruik de opdracht voor het ongedaan maken van een opdracht. Gegevens selecteren Selecteer een cel, een enkelvoudig of meervoudig celbereik. Gegevens selecteren Selecteer een rij of kolom. Selecteer aan elkaar grenzende of niet aan elkaar grenzende rijen of kolommen.. Gebruik hulpmiddelen voor kopiëren en plakken om de inhoud van cellen te kopieren naar een andere plaats in het werkblad. Gebruik hulpmiddelen voor kopiëren en plakken om de inhoud van cellen binnen het werkblad te verplaatsen.. Verplaats de inhoud van cellen van het ene naar het andere geopende werkblad.. Verplaats de inhoud van cellen tussen geopende spreadsheets.. Verwijder de inhoud van de cellen in een geselecteerd celbereik. Zoeken en vervangen Gebruik de zoekopdracht om de gespecificeerde inhoud van een cel zoeken.

6 Formules en functies Opmaak Overige onderwerpen Zoeken en vervangen Rijen en kolommen Rijen en kolommen Rijen en kolommen Gegevens sorteren Gegevens sorteren Rekenkundige en logische formules Rekenkundige en logische formules Rekenkundige en logische formules Rekenkundige en logische formules Rekenkundige en logische formules Werken met functies Werken met functies Cellen opmaken - getallen Cellen opmaken - getallen Cellen opmaken - getallen Cellen opmaken - getallen Cellen opmaken tekst Cellen opmaken tekst Cellen opmaken tekst Cellen opmaken - celbereik Cellen opmaken - celbereik Spelling Instellingen voor het document Instellingen voor het document Instellingen voor het document Instellingen voor het document Printen van eenvoudige spreadsheet documenten Printen van eenvoudige spreadsheet documenten Printen van eenvoudige spreadsheet documenten Printen van eenvoudige spreadsheet documenten Objecten importeren Objecten importeren Grafieken en tabellen Grafieken en tabellen Grafieken en tabellen Grafieken en tabellen Gebruik de vervangopdracht om een gespecificeerde inhoud van een cel te vervangen. Voeg rijen en kolommen toe. Wijzig de kolombreedte en de rijhoogte. Wis geselecteerde rijen of kolommen Sorteer geselecteerde gegevens in oplopende of aflopende numerieke volgorde. Sorteer geselecteerde gegevens in oplopende of aflopende alfabetische volgorde. Gebruik eenvoudige rekenkundige en logische formules in een spreadsheet, voor optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Herken standaard foutmeldingen in samenhang met formules. Gebruik het hulpmiddel voor automatisch vullen of automatisch kopiëren om bestaande gegevens te kopiëren, te verhogen. Relatieve verwijzingen naar cellen in formules of functies begrijpen en gebruiken. Absolute verwijzingen naar cellen in formules of functies begrijpen en gebruiken. Gebruik de functie om een som te berekenen. Gebruik de functie om het gemiddelde te berekenen. Cellen opmaken voor de weergave van getallen in verschillende stijlen. Bijvoorbeeld: het aantal decimalen na de decimale komma, het aantal nullen achter de decimale komma, met of zonder punt om duizendtallen aan te geven. Maak cellen op voor de weergave van verschillende datum stijlen. Maak cellen op voor de weergave van verschillende symbolen voor munteenheden Maak cellen op voor de weergave van getallen als percentages. Wijzig de lettergrootte. Maak de tekst op: vet, cursief, lettertype. Gebruik verschillende kleuren in de tekst. Pas de oriëntatie aan van tekst in een cel of in een celbereik. Centreer de inhoud van cellen in een geselecteerd celbereik. Lijn de inhoud van cellen uit in een geselecteerd celbereik: links en rechts, boven en onder. Voeg randen toe aan een geselecteerd celbereik. Gebruik een programma voor spellingcontrole en breng veranderingen aan waar dat nodig is. Wijzigen de instellingen van de kantlijnen van het document. Pas de instellingen van een document aan zodat deze op een pagina past. Voeg een koptekst en voettekst toe. Wijzig de oriëntatie van het document: staand of liggend, afmeting van de pagina, etc. Maak gebruik van eenvoudige mogelijkheden voor het afdrukken van een spreadsheet. Bekijk het afdrukvoorbeeld van een spreadsheet op het beeldscherm. maak een afdruk van een spreadsheet of een werkblad. Maak een afdruk van een gedeelte van een werkblad of een vooringestelde reeks cellen. Importeer objecten in een spreadsheet: afbeeldingen, grafieken, tekstbestanden, etc. Verplaats geïmporteerde objecten binnen een spreadsheet en wijzig de afmetingen. Maak verschillende soorten diagrammen en grafieken van de getallen in een spreadsheet om gegevens te analyseren. Bijvoorbeeld taartdiagrammen, kolomdiagrammen, staafdiagrammen. Bewerk of wijzig een diagram of grafiek, voeg een titel of label toe, wijzig de schaal. Wijzig de kleuren in het diagram of de grafiek. Wijzig het type diagram of grafiek. Verplaats en wis diagrammen of grafieken. 0RGXOH'DWDEDVHV De kandidaat dient de basisbegrippen van databases te kennen en dient aan te tonen dat hij in staat is een database op een personal computer te gebruiken. De module is in onderdelen gesplitst: Het eerste deel toetst de vaardigheid van de kandidaat om een eenvoudige database te ontwerpen en in te richten, waarbij gebruik wordt gemaakt van een standaard databaseprogramma. Het tweede deel verlangt van de kandidaat dat hij aantoont dat hij uit een bestaande database informatie kan ophalen door gebruik te maken van de

7 zoek- selectie- en sorteerfaciliteiten die beschikbaar zijn in de database. De kandidaat dient tevens in staat te zijn om rapporten samen te stellen en te wijzigen. Database ontwerp Formulieren Informatie opvragen Rapporten Beginselen van databases Open een databaseprogramma. Beginselen van databases Open een bestaande database. Beginselen van databases Wijzig een record in een bestaande database en sla het bestand op. Beginselen van databases Sla een database op, op de harde schijf of op een diskette. Beginselen van databases Sluit de database. Beginselen van databases Gebruik de helpfuncties die beschikbaar zijn op de computer. Wijzig de instellingen die het uiterlijk van de database op het beeldscherm bepalen. Wijzig de weergave van de werkbalk.. Maak een opzet en vervolgens een ontwerp voor een database.. Maak een tabel met velden en attributen.. Navigeer door een tabel.. Voer gegevens in, in een tabel. Definieer sleutels Definieer een primaire sleutel Definieer sleutels Maak een index Het ontwerpen van een tabel Wijzig attributen van de tabel. Het ontwerpen van een tabel Wijzig veldattributen. Bijwerken van een database Wijzig gegevens in de tabel. Bijwerken van een database Wis gegevens in een tabel. Bijwerken van een database Voer records toe aan tabellen in de database. Bijwerken van een database Wis records uit tabellen van de database. Maak een formulier. Maak een eenvoudig formulier. Maak een formulier. Voer gegevens in in de database met behulp van eenvoudige formulieren. Lay-out van het formulier wijzigen Maak de tekst op. Lay-out van het formulier wijzigen Wijzig achtergrondkleuren in de opmaak van een formulier. Lay-out van het formulier wijzigen Importeer een afbeelding of grafisch bestand in een formulier. Lay-out van het formulier wijzigen Wijzigen de rangschikking van objecten in de opmaak van een formulier Laad een bestaande database of log in op een bestaande database. Zoek een record op basis van gegeven criteria. Maak een eenvoudige zoekopdracht. Maak een zoekopdracht met meer dan één criterium. Sla de zoekopdracht op. Voeg filters toe aan tabellen. Verwijder filters. Zoekopdracht verfijnen Voeg velden toe aan een zoekopdracht. Zoekopdracht verfijnen Verwijder velden uit een zoekopdracht. Zoekopdracht verfijnen Selecteer en sorteer gegevens op basis van gegeven criteria. Zoekopdracht verfijnen Selecteer en sorteer gegevens op basis van gangbare logische operatoren (AND, OR) Rapporten maken Presenteer geselecteerde gegevens in een bepaalde volgorde op het beeldscherm en in rapporten. Rapporten maken Wijzig een rapport. Rapporten maken Maak kopteksten en voetteksten en pas deze aan. Rapporten maken Resultaten van groepen gegevens weergeven: rapporttotalen, subtotalen, etc. 0RGXOH3UHVHQWDWLHV Van de kandidaat wordt verwacht dat hij aantoont vaardig te zijn in het gebruik van een presentatieprogramma op een personal computer. De kandidaat dient in staat te zijn eenvoudige taken uit te voeren, zoals het samenstellen, opmaken en voorbereiden van presentaties die voor verspreiding en vertoning bedoeld zijn. De kandidaat dient aan te tonen dat hij een verscheidenheid aan prestaties voor verschillende gehoorgroepen of situaties kan maken. De kandidaat dient aan te tonen dat hij in staat is eenvoudige bewerkingen uit te voeren op grafieken en diagrammen en dat hij verschillende overgangseffecten kan toepassen in een diaserie. Open een presentatieprogramma. Open een bestaand presentatiedocument, breng enkele wijzigingen aan en sla het document op. Open verschillende documenten. Sla een bestaande presentatie op, op de harde schijf of op een diskette.

8 Opmaak Grafieken en schema's Documenten uitwisselen Documenten uitwisselen Stel een presentatie samen Stel een presentatie samen Stel een presentatie samen Stel een presentatie samen Stel een presentatie samen Tekst kopiëren, verplaatsen en wissen Tekst kopiëren, verplaatsen en wissen Tekst kopiëren, verplaatsen en wissen van afbeeldingen van afbeeldingen van afbeeldingen van dia s van dia s van dia s van dia s Tekstvakken wijzigen Tekstvakken wijzigen Schema s Schema s Schema s Afbeeldingen en andere objecten Afbeeldingen en andere objecten Afbeeldingen en andere objecten Afbeeldingen en andere objecten Afbeeldingen en andere objecten Sluit het presentatiedocument. Gebruik de helpfuncties die beschikbaar zijn op de computer. Wijzig de instellingen die het uiterlijk van de presentatie op het beeldscherm bepalen. Gebruik de hulpmiddelen voor het veranderen van de grootte van een pagina op het beeldscherm (zoomen). Wijzig de weergave van de werkbalk. Sla een bestaande presentatie op in een ander bestandsformaat. Bijvoorbeeld als Rich Text format (rtf), presentatiesjabloon, grafisch bestandsformaat, voor een ander type programma of voor een programma met een ander versienummer, enz. Sla een presentatie op in een formaat zodat het geplaatst kan worden op een website. Maak een nieuwe presentatie. Kies een passende automatische opmaak voor afzonderlijke dia s. Bijvoorbeeld: titeldia, organigram, diagram met tekst, opsomming, etc. Wijzig de opmaak van de dia's. Voeg tekst toe. Voeg een illustratie toe uit een elektronische bibliotheek met illustraties Gebruik hulpmiddelen voor kopiëren en plakken om de tekst binnen een presentatie of geopende presentaties te kopiëren. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om tekst binnen een presentatie of geopende presentaties te verplaatsen. Wis geselecteerde tekst. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om een afbeelding binnen een presentatie of geopende presentaties te kopiëren. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om een afbeelding binnen een presentatie of geopende presentaties te verplaatsen. Wis een afbeelding Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om een dia binnen een presentatie of geopende presentaties te kopiëren. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om een dia binnen een presentatie of geopende presentaties te verplaatsen. Zet dia s die tot de presentatie behoren in een andere volgorde. Wis dia s die tot de presentatie behoren. Wijzig het lettertype. Gebruik in teksten: cursief, vet, onderstrepen en het wisselen van hoofdletters en kleine letters. Gebruik tekst met schaduw, subscript en superscript. Gebruik verschillende kleuren in de tekst. Centreer tekst in een tekstvak of op de dia. Lijn tekst uit ten opzichte van een tekstvak of op de dia: links, rechts, onder, boven Pas de regelafstand aan, binnen een tekstvak of voor de dia. Wijzig het soort opsommingtekens in een lijst. Verander een tekstvak van afmeting en verplaats het in een dia. Stel lijndikte, stijl en kleuren van het tekstvak in. Gebruik verschillende lijnstijlen, voeg lijnen toe aan een dia. Bijvoorbeeld stippellijn, dubbele lijn, etc. Verplaats lijnen in een dia. Wijzig de kleur van een lijn. Wijzig de dikte van een lijn. Voeg verschillende vormen toe aan een dia: vakken, cirkels, etc.. Kantel of draai een getekend object in een dia. Wijzig de attributen van een vorm. Kleur de vorm in, wijzig het lijntype van de vorm. Breng schaduw aan in een vorm. Maak een organigram. Wijzig de structuur van een organigram. Maak verschillende soorten diagrammen, staafdiagram, taartdiagram, etc. Importeer afbeeldingen uit andere bestanden. Verplaats een afbeelding binnen een dia en wijzig de grootte. Importeer andere objecten, zoals tekst, spreadsheets, tabellen, diagrammen of grafische bestanden in een dia. Kopieer een geïmporteerd object in de opmaak van een dia die als achtergrond dient voor nieuwe dia's. Breng randen aan bij een object.

9 en verspreiden Dia effecten 6.7 Dia's vertonen Instellingen van de dia Instellingen van de dia Voorbereidingen voor verspreiding Voorbereidingen voor verspreiding Voorbereidingen voor verspreiding Animatie instellen Animatie instellen Overgangen Diapresentatie verzorgen Diapresentatie verzorgen Diapresentatie verzorgen Kies de juiste vorm voor de uitvoer van de diapresentatie: overheadprojector, hand-outs, 35 mm dia s, schermvertoning. Wijzig de oriëntatie van dia's in staand of liggend. Voeg opmerkingen toe aan de dia s voor degene die de presentatie houdt. Nummer de dia s. Gebruik een programma voor spellingcontrole en breng veranderingen aan waar dat nodig is. Bekijk het afdrukvoorbeeld van de presentatie op het beeldscherm. Bekijk de presentatie op verschillende manieren: één dia per scherm, de opzet van de presentatie, de sorteervolgorde, van de dia's, aantekeningen bij de dia's. Maak afdrukken van dia's op verschillende manieren: overheadsheets, handouts, met aantekeningen voor de spreker etc. Voeg vooraf ingestelde animatie-effecten toe aan de dia s. Wijzig vooraf ingestelde animatie-effecten. Voeg overgangseffecten toe tussen dia's. Begin een diavertoning bij een willekeurige dia. Gebruik navigatiemiddelen op het scherm. Verberg dia s. 0RGXOH,QIRUPDWLHHQFRPPXQLFDWLH Deze is verdeeld in twee onderdelen. In het eerste onderdeel, informatie, wordt van de kandidaat verwacht dat hij een eenvoudige zoektaak op het World Wide Web uitvoert. Daarbij maakt hij gebruik van een webbrowser en beschikbare zoekmachines, hij markeert de resultaten met bladwijzers en hij kan Webpagina s en zoekrapporten afdrukken. In het tweede onderdeel, communicatie, wordt verlangd dat de kandidaat zijn vaardigheid aantoont in het gebruik van een programma voor het verzenden en ontvangen van berichten, het toevoegen van documenten of bestanden aan een bericht en dat hij de mappen of directories binnen het programma kan indelen en beheren. Beginselen van internet Open een programma om te bladeren op het World Wide Web. Beginselen van internet De onderdelen en de structuur van een adres op het World Wide Web begrijpen. Beginselen van internet Toon een van te voren opgegeven bladzijde van het World Wide Web. Beginselen van internet Verander het programma om te bladeren op het World Wide Web. Beginselen van internet Sluit het programma om te bladeren op het World Wide Web. Beginselen van internet Gebruik de helpfuncties die beschikbaar zijn op de computer. Wijzig de instellingen die het uiterlijk van de pagina s op het beeldscherm bepalen. Wijzig de weergave van de werkbalk. Toon afbeeldingen op bladzijden van het World Wide Web. Open een pagina van het World Wide Web, zonder de bestanden met afbeeldingen te laden. Rondkijken op het Internetadressen benaderen Open een URL (Uniform Resource Locator) en verzamel gegevens. World Wide Web Internetadressen benaderen Openen een hyperlink of een imagelink en keer terug naar de oorspronkelijke pagina. Internetadressen benaderen Doorzoek een bepaalde site en verzamel gegevens. Zoeken op het Zoekmachines gebruiken Definieer eisen voor een zoekopdracht.. World Wide Web Zoekmachines gebruiken Gebruik een sleutelwoord in een zoekopdracht. Zoekmachines gebruiken Gebruik algemene, logische operatoren (AND, OR) in een zoekopdracht. Bekijk het afdrukvoorbeeld van een pagina op het beeldscherm. Wijzig de pagina-instellingen. Maak gebruik van de basismogelijkheden voor afdrukken en druk een webpagina af. Presenteer een zoekrapport als een geprint document. Bladwijzers Bladwijzers maken Open een pagina op het World Wide Web met behulp van een bladwijzer. Bladwijzers maken Ken een bladwijzer toe aan een bladzijde op het World Wide Web. Bladwijzers maken Voeg webpagina s toe aan bladwijzers Beginselen van elektronische post Open een programma voor . Beginselen van elektronische post Open de map met binnengekomen post voor een bepaalde gebruiker. Beginselen van elektronische post Open een bericht. Beginselen van elektronische post Sluit het programma. Beginselen van elektronische post Gebruik de helpfuncties die beschikbaar zijn op de computer. Wijzig de instellingen die het uiterlijk van de berichten op het beeldscherm bepalen. Wijzig de weergave van de werkbalk Berichten Maak een nieuw bericht.

10 Adressen Beheer van berichten Voer het adres in, in de vakken Aan en/of CC Voer een onderwerp in, in het veld voor het onderwerp. Voeg een digitale handtekening toe aan een bericht. Gebruik de spellingcontrole indien beschikbaar. Koppel een bestand aan een bericht (attachment). Verzend een bericht met hoge of lage prioriteit.. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om een tekst binnen een bericht of naar een ander geopend bericht te kopiëren. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om een tekst binnen een bericht of naar een ander geopend bericht te verplaatsen.. Gebruik hulpmiddelen voor knippen en plakken om een tekst uit een andere bron in een bericht op te nemen.. Wis tekst in een bericht.. Wis een koppeling (attachment) met een bestand uit een bericht. Berichten lezen Haal berichten op en open de post. Berichten lezen Markeer een bericht in een folder met post. Berichten lezen Gebruik de postbus Berichten beantwoorden Gebruik de functie antwoord naar de afzender Berichten beantwoorden Gebruik de functie antwoord allen. Berichten beantwoorden Neem het oorspronkelijke bericht op in het antwoord. Berichten beantwoorden Antwoord zonder het oorspronkelijke bericht toe te voegen. Berichten beantwoorden Stuur een bericht door. Adresboeken gebruiken Voeg een adres toe aan een adreslijst. Adresboeken gebruiken Verwijder een adres van een adreslijst. Adresboeken gebruiken Maak een nieuwe adreslijst of verzendlijst. Adresboeken gebruiken Werk een adresboek bij aan de hand van binnengekomen . Berichten naar verschillende adressen Gebruik een verzendlijst voor het beantwoorden van een bericht Berichten naar verschillende adressen Kopieer een bericht naar een ander adres. Berichten naar verschillende adressen Gebruik het hulmiddel: kopie niet zichtbaar (blind copy) Berichten beheren Zoek naar een bericht. Berichten beheren Maak een nieuwe folder voor post. Berichten beheren Verwijder een bericht. Berichten beheren Verplaats berichten naar een nieuwe folder voor post. Berichten beheren Sorteer berichten op naam, op onderwerp, op datum, etc.