Archief Nieuw Dennendal (Den Dolder) (1965-) (-1989)

Transcriptie

1 Archief Nieuw Dennendal (Den Dolder) (1965-) (-1989) Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis Cruquiusweg AT Amsterdam Nederland hdl:10622/arch01010 IISG Amsterdam 2015

2 Inhoudsopgave Archief Nieuw Dennendal (Den Dolder)...3 Archiefvorming...3 Inhoud en structuur...3 Raadpleging en gebruik...4 Bijlagen...4 PLAATSINGSLIJST... 5 AANVULLING Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 2

3 Archief Nieuw Dennendal (Den Dolder) Archiefnummer ARCH01010 Archiefvormer Nieuw Dennendal (Den Dolder) Periode (1965-) (-1989) Periode (bulk) Omvang 5.62 m. Taal lijst Dutch Taal materiaal Dutch Archiefvorming Geschiedenis Nieuw Dennendal splitste zich na jarenlange onenigheid omtrent democratisering en veranderde taakopvattingen begin 1974 af van Dennendal, de zwakzinnigenafdeling van de Willem Arntsz Stichting te Den Dolder; de volgelingen van hervormer Carel Muller maakten zich los van de WA stichting en kozen een vorm van zelfbestuur; Nieuw Dennendal kreeg niet de steun van CRM en het ministerie van Volksgezondheid waardoor Nieuw-Dennendal zich al weer na 10 maanden moest opheffen. Carel Muller was vanaf 1965 stagiair en van psychologisch directeur van Dennendal. Catrien Venzelaar-de Boer zat in de bestuurscommissie van het Psycho-medisch Streekcentrum (PMS), de psychiatrische en psychogeriatrische afdeling van de WA-Stichting, en was als lid van de progressieve fractie van de Provinciale Staten van Utrecht medeverantwoordelijk voor bestuursbenoemingen in de WA-Stichting; daarnaast lid van de Staatscommissie Herziening Rechterlijke Organisatie en bestuurslid van de Stichting Het Baken, tehuis voor schoolgaande en werkende meisjes, en van de in 1986 opgerichte Stichting Hogeschool Midden Nederland. Inhoud en structuur Inhoud Stukken van directeur Carel Muller en van staflid Jet Douwes: Notulen van stafvergaderingen ; stukken betreffende werkgroepen , verpleegden, ouders en medewerkers , conflicten , groep, stichting en sympathisanten Nieuw Dennendal , financiën 1974, onderbrenging in Dirkshorn en Eindhoven , Willem Arntsz Raad , opleiding , Aktiegroep Willem 1969 en andere organisaties ; plakboeken met documenten en krantenknipsels en stukken betreffende de voorbereiding van een boek en een rapport ; brochures, periodieken, rapporten en documentatie ; Stukken van Catrien Venzelaar-de Boer: Notulen van bestuursvergaderingen en jaarverslagen van de PMS ; notulen van bestuursvergaderingen, jaarverslagen en stukken betreffende statuten, ondernemingsraad, dienstvoorwaarden, patiënten en samenwerkingsverband van de WA-Stichting ; besluiten en notulen van fractievergaderingen, stukken van Provinciale Staten betreffende bestuursbenoemingen bij de WA-Stichting en besluiten van het provinciaal bestuur Utrecht , 1981; notulen van vergaderingen van de staatscommissie ; notulen van vergaderingen van het bestuur van Stichting Het Baken en van samenwerkingsberaad en bestuur van Stichting Hogeschool Midden Nederland ; krantenknipsels Ordening Eerste deel (3.15 m) is geordend, van aanvulling uit 2002 is slechts een deel geordend (0,36 m). Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 3

4 Bewerking Lijst gemaakt door Henk Hondius (van 3.15 m) Onderwerpen Geografische namen Netherlands Raadpleging en gebruik Raadpleging Beperkt Inv.nrs , 43-45, 49 en 56 gesloten tot november 2018 Vul het Aanvraagformulier voor toestemming in en verstuur het Aanbevolen citeerwijze Archief Nieuw Dennendal (Den Dolder), inventory number..., International Institute of Social History, Amsterdam Bijlagen INLEIDING Geschiedenis Dennendal is de zwakzinnigenafdeling van de Willem Arntsz Hoeve te Den Dolder, ondergebracht in de Willem Arntsz Stichting. De in 1969 als directielid van Dennendal aangestelde psycholoog Carel Muller begon met een aantal hervormingen, die er op gericht waren de zwakzinnigen in kleine leefgemeenschappen te huisvesten. Daarnaast voerde Muller stafbesprekingen in waardoor stafleden directer bij het beheer van de instelling betrokken werden. Deze hervormingen en de consequenties ervan gaven aanleiding tot onrust binnen de directie en bij een deel van het personeel. In de loop van 1971 ontstond een conflictsituatie, waarna door publicatie van een aantal sensationele artikelen in De Telegraaf de tegenstellingen nog werden verscherpt. Naar aanleiding van deze en andere berichten in de media kwamen er vragen in de Tweede Kamer. Staatssecretaris van volksgezondheid Kruisinga stelde een onderzoekscommissie in, de z.g. Commissie- Speyer. Nadat Carel Muller op advies van de Commissie-Speijer op 11 juni 1971 ontslagen was, stapte het voltallige bestuur van de WA-Stichting op. Aan oud-minister Veldkamp werd verzocht een interim-bestuur te vormen. Dit nieuwe bestuur begon op 5 juli 1971 met het weer in dienst nemen van Carel Muller. Het interim-bestuur zou plannen uitwerken voor een meer democratisch functioneren van de instelling en zich tevens bezig houden met de nieuwbouwplannen. Er ontstond grote onenigheid met het interim-bestuur over de voordracht van twee leden van het nieuw te vormen en begin 1974 aan te treden bestuur. Deze personen waren voor de staf van Dennendal onaanvaardbaar. Daarbij kwam nog dat er ook veel onvrede met de opstelling van het interim-bestuur ten aanzien van de bouwplannen ontstond. Om die redenen begonnen Muller c.s. eind 1973 contacten te leggen met personen buiten de Willem Arntsz Stichting, later resulterend in de vorming van de Werkgroep Bestuur, bestaande uit onder anderen Piet Reckman, de strafrechthoogleraar Hulsman en Bram Peper, toen beleidsadviseur van het Ministerie van CRM en lid van het DB van de PvdA. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 4

5 Begin 1974 kwam het snel tot moeilijkheden. Aanleiding was een meningsverschil binnen de staf van Dennendal. Reeds vanaf december 1971 waren er problemen tussen de staf en het schoolhoofd Van Nek, wiens taakopvattingen op den duur niet meer strookten met die van vele anderen in de staf. De staf besloot in januari 1974 Van Nek te schorsen, maar het bestuur droeg Van Nek op om weer aan het werk te gaan. Carel Muller en een aantal stafleden protesteerden hiertegen, waarop het bestuur Carel Muller op non-actief zette. Als reactie daarop bezette een aantal personeelsleden (staf en groepsleiding) symbolisch de directiekeet op 17 januari. Het WAbestuur beantwoordde deze actie met ontruiming door de politie en met het ontslag van Carel Muller. De aanhangers van Carel Muller, waaronder ouders van de pupillen, vormden vervolgens op 25 januari de groep Nieuw Dennendal, die zich symbolisch van de WA-Hoeve losmaakte en voor een vorm van zelfbestuur koos. De Werkgroep Dennendal Bestuur werd verzocht om het bestuur te gaan vormen onder de naam Werkgroep Bestuur Nieuw Dennendal. Op 2 februari ontsloeg het WA-bestuur nog eens zeven stafleden, officieel vanwege het negeren van een dienstbevel. Nadat besprekingen tussen de groep Nieuw-Dennendal en het WA-bestuur waren vastgelopen, besloot het bestuur in principe tot de ontruiming van een aantal paviljoens. Maar in de besloten vergadering van de vaste commissie voor volksgezondheid van de Tweede Kamer op 13 februari ontstond onenigheid tussen de regeringspartners over het ontruimingsbesluit. Staatssecretaris Hendriks, die deel uitmaakte van het inmiddels tot stand gekomen kabinet Den Uyl, stelde de commissie Langemeijer in, die tot taak zou krijgen de ontruimingsopdracht van de paviljoens voor te bereiden en uit te voeren. In een eindadvies van de commissie-langemeijer werd gepleit voor een ruimtelijke scheiding van Dennendal en Nieuw-Dennendal. De commissie- Langemeijer kwam op 20 juni tot de conclusie dat ontruiming onvermijdelijk was, nadat alle pogingen om nog tot een oplossing te komen mislukt waren. Na de dramatische ontruiming door de politie van het Lorentzpaviljoen, één van de paviljoens van Dennendal op 3 juli, werd op 10 juli 1974 de Stichting Leef- en Werkgemeenschap Nieuw- Dennendal opgericht. Ontslagen stafleden van Dennendal, ouders en sympathisanten vormden het bestuur. Eind juli diende de stichting bij de Ministers van Volksgezondheid en van CRM een aanvraag in voor het vestigen van een inrichting met maximaal 300 pupillen. Toen vaststond dat deze aanvraag geen enkele kans maakte, besloot Nieuw-Dennendal zichzelf eind october 1974 op te heffen. Archief- en documentatiecollectie De stukken uit de collectie Nieuw Dennendal zijn afkomstig van het oud-staflid Jet Douwes en van oud-directeur Carel Muller en zijn onder andere verzameld in verband met een publicatie. De collectie is in 1993 aan het IISG geschonken. De oorspronkelijke ordening van de stukken was duidelijk in hoofdzaak chronologisch en is zo veel mogelijk gehandhaafd. Een groot aantal geluidsbanden, foto's en affiches is overgebracht naar de afdeling Beeld en Geluid van het IISG, terwijl enige tijdschriften overgebracht zijn naar de bibliotheek. Het geordende deel van het archief heeft een omvang van 3.15 m. PLAATSINGSLIJST 1-3 In chronologische volgorde opgeplakte knipsels betreffende Dennendal, zwakzinnigenzorg, psychiatrie en democratisering bij de instellingen. 1965, pakken , Plakboeken bevattende in chronologische volgorde opgeplakte knipsels betreffende de gebeurtenissen op Dennendal delen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 5

6 Overige krante- en tijdschriftartikelen , en z.j. 2 pakken en 1 map (map) en z.j Plakboeken bevattende in chronologische volgorde opgeplakte documenten en ingekomen stukken, de z.g. 'dagboeken van het Buitencentrum'. Met notities, impressies en tekeningen, delen (folioformaat) September oktober Oktober Stukken betreffende de Aktiegroep Willem. [1969]. 1 pak Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 6

7 39-41 Notulen, agenda's en te behandelen stukken van de stafvergaderingen. Met bijlagen pakken en 1 doos Stukken betreffende de Werkgroep Bouwen en Wonen. Bevat ook een aantal bouwtekeningen pak 43 Stukken betreffende het personeel. 1970, 1974 en z.j. 1 pak 44 Stukken betreffende (en afkomstig van) paviljoen 't Hoff pak 45 Stukken betreffende de ouders van de verpleegden en de verpleegden. Bevat ook stukken van het Landelijk Ouderberaad Moderne Zwakzinnigenzorg (LOMZ) pak 46 Stukken betreffende de conflicten in pak 47 Rapport van de Commissie-Speijer. Met bijlagen pak 48 Stukken betreffende de problemen met het interim-bestuur pak 49 Stukken betreffende de ontslagen stafleden en andere medewerkers. 1971, pak 50 Rapporten van het Gemeenschappelijk Instituut voor Toegepaste Psychologie (GITP), Adviesbureau voor organisatie en informatie pak N.B. Deze instantie adviseerde de WA-Stichting inzake de in te voeren democratiseringsmodellen. 51 Stukken betreffende de Willem Arntsz Raad pak N.B. De Willem Arntsz Raad was een soort ondernemingsraad Stukken afkomstig van Carel Muller en diverse jaren. 4 pakken 52 Ingekomen brieven Interviews met Carel Muller Kort geding van de WA-Stichting tegen Carel Muller Overige stukken en diverse jaren. 56 Stukken betreffende de Z-opleidingen. Bevat examenopgaven en studiemateriaal doos 57 Financiële stukken betreffende Dennendal pak Stukken betreffende de conflicten in pakken 60 Stukken betreffende de werkgroep Nieuw Dennendal en de Stichting Leef- en Werkgemeenschap Nieuw Dennendal pak Adhaesielijsten van organisaties en personen. Met tekeningen van pupillen dozen Afschriften van giro-rekeningen met overmakingen door sympathisanten van Nieuw Dennendal, grotendeels geordend per provincie pakken Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 7

8 63 Noord-Holland Amsterdam Groningen, Friesland, Drente en Overijssel Noord-Brabant, Limburg en Zeeland Zuid-Holland (inclusief Rotterdam en Den Haag) Gelderland Utrecht Afschriften van bankrekeningen met overmakingen door sympathisanten van Nieuw Dennendal pak 71 Chronologisch geordende stukken betreffende het Dennendal -conflict, verzameld ten behoeve van het 'Dennendalboek'. juni juli doos 72 Stukken betreffende de voorbereidingsbesprekingen voor het 'Dennendalboek'. Met bijlagen pak 73 Stukken betreffende het tot stand komen van het rapport: 'Conflicten in non-profit organisaties'. Bevat ook interviews en enige correspondentie pak 74 Stukken betreffende de Leef- en Werkgemeenschap 'Chez-Fred' te Dirkshorn (NH), ook wel 'Het Bedoeninkje' genoemd. Bevat het z.g. Dirkshornse schrift deel N.B. Hier verbleven na de ontruiming van het Lorentzpaviljoen enige tijd een aantal ex-groepsleiders met hun kinderen en enige ex-pupillen van Nieuw-Dennendal. 75 Stukken betreffende de Rijks-Psychiatrische Inrichting (RPI) te Eindhoven omslag N.B. Een groot aantal pupillen werd na de ontruiming overgebracht naar de RPI. 76 Stukken betreffende de Werkgroep Gezondheidszorg Utrecht (WGU) , omslag 77 Stukken betreffende de Aktiegroep Wijs Niet Af (WNA) omslag 78 Stukken betreffende de Vereniging Landelijke Organisatie Moderne Zwakzinnigenzorg pak 79 Exemplaren van De Stethoscoop, personeelsblad van de Willem Arntsz Hoeve. januari november doos 80 Aantal exemplaren van Nieuw Dennendal Vandaag. Met het abonneebestand pak 81 Exemplaren van andere Dennendalkrantjes pak 82 Twee afleveringen van Kopzorg, blad voor de Willem Arntsz Hoeve, 1e jaargang, nrs. 1 en omslag 83 Enkele exemplaren van de Utrechtse Muurkrant omslag 84 Brochures over Dennendal, uitgegeven door de WA-Stichting. z.j. 1 pak 85 Rapporten, tijdschriftartikelen, scripties en andere werkstukken betreffende zwakzinnigenzorg, psychiatrie en het Dennendal -conflict. Diverse jaren. 1 doos AANVULLING 2002 NB. Stukken van Catrien Venzelaar-de Boer Agenda's, notulen en andere stukken van de bestuurscommissie van de Willem Arntsz Stichting , dozen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 8

9 88-90 Agenda's, notulen en andere stukken van de projectgroep RIGG-ontwikkeling (Regio-Indeling Geestelijke Gezondheidszorg) mappen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 9