Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum uitgave: dienst communicatie nummer 7

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum uitgave: dienst communicatie nummer 7"

Transcriptie

1 3 zoekt deelnemers 7 De kracht van Saskia Peerdeman 9 Affiliatiedag versterkt banden 26 maart 2009 Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum uitgave: dienst communicatie nummer 7 Opgeruimd bureau houdt medewerkers gezond Betaalautomaat op de spoedeisende hulp Josephine Yiadom stoft voorzichtig tussen de paperassen op het bureau. Ze mag de stapels papieren niet opzij schuiven Medisch Mobiel Team VUmc voortaan 24 uur per dag paraat Foto: Mark van den Brink Verschillende medewerkers in de dakopbouw van de poli vonden de afgelopen tijd een kaartje op hun bureau. Doel was aan te geven dat de schoonmakers niet aan persoonlijke spullen mogen komen en dat ze bureaus die niet zijn opgeruimd moeten overslaan. Tegelijkertijd waarschuwt het schoonmaakbureau csu de VUmc-medewerkers dat er op vuile bureaus meer bacteriën zitten dan op een gemiddelde toiletbril. Vooral stof blijkt een voedingsbodem voor bacteriën, schimmels en huisstofmijt, met alle gevolgen voor de gezondheid van dien. Dat kan soms zelfs tot voedselvergiftiging leiden. csu startte de actie om begrip te kweken voor de schoonmaakdienst. Een aantal medewerkers klaagt regelmatig over het stof op hun bureau, maar realiseert zich niet dat de schoonmaker dat niet mag verhelpen, zolang het blad vol ligt. De eerste reacties zijn positief. Dat heb ik me nooit gerealiseerd, is een veelgehoorde opmerking. n MK Patiënten die de kosten van behandeling op de spoedeisende hulp zelf moeten betalen, kunnen dat sinds kort via een betaalautomaat doen. Deze betaalautomaat accepteert contant geld in zowel euro s als Britse ponden, creditkaarten en pinbetalingen. VU medisch centrum is het eerste ziekenhuis dat over een dergelijk apparaat, de SafePay, beschikt. Patiënten kunnen vierentwintig uur per dag veilig contant betalen via een gesloten systeem. Het geld komt in een kluis terecht, buiten handbereik van eventuele kwaadwillenden. Dagelijks komen er patiënten naar de spoedeisende hulp die niet of niet voldoende verzekerd blijken te zijn. Het gaat daarbij zowel om toeristen als om vreemdelingen die illegaal in Nederland verblijven. Contante betaling, de enige manier waarop zeker is dat de factuur wordt voldaan, was echter niet mogelijk, omdat dit een verhoogd veiligheidsrisico met zich meebrengt. Er was daarom besloten dat de afdeling geen contant geld mocht aannemen. De overheid vergoedt echter alleen onbetaalde behandelingen, als een organisatie er alles aan heeft gedaan om het geld zelf binnen te krijgen. Het gaat per patiënt om een bedrag van gemiddeld 300 euro. Daarom werden er rekeningen gestuurd, maar die werden lang niet altijd voldaan. Soms kon men overigens zelfs geen adres opgeven waar de nota naar kon worden verstuurd. De SafePay bestaat uit drie onderdelen: een invoerstation voor bankbiljetten, een invoerstation voor munten en een pinbetaalautomaat. Het apparaat werd begin maart schuin tegenover de balie neergezet en wordt momenteel uitgetest. Alles zou voor de paasvakantie goed moeten functioneren. Hoewel het aantal buitenlanders in Amsterdam door de kredietcrisis is teruggelopen, verwacht de spoedeisende hulp rond de paasdagen weer een grote toestroom van toeristen en dus van patiënten. n MK Per 1 april is het Mobiel Medisch Team (MMT) het hele etmaal paraat om bij ongevallen assistentie te verlenen. Bij daglicht wordt het medisch team per helikopter naar de plek des onheils gebracht. In de donkere uren wordt hiervoor een auto ingezet. n Edith Krab Tot nu toe kon het mmt tussen 24 en 7 uur niet worden ingezet, maar daar is nu dus verandering in gekomen. Het mmt bestaat uit een arts, een verpleegkundige en een piloot/chauffeur. Zij worden naar de plaats van het ongeval gebracht in aanvulling op de ambulance hulpverlening. Het mmt verleent ter plekke medische zorg. Manager Traumacentrum Noordwest Nederland/VUmc is blij met uitbreiding van de inzetbaarheid van het mmt. Uit onderzoek blijkt, dat de opvang in het eerste uur na een ongeval essentieel is voor het herstel van de patiënt. Het voordeel van de inzet van het mmt is dan ook, dat het zogenoemde golden hour optimaal benut wordt doordat een medisch team zo snel mogelijk ter plaatse is. Een deel van de behandeling die anders in het ziekenhuis zou plaats vinden, wordt naar de patiënt op straat gebracht. Dat we dat nu ook s nachts in Amsterdam en wijde omgeving kunnen bieden is natuurlijk geweldig. Het mmt VUmc wordt zo n 1100 keer per jaar ingezet en bestrijkt een verzorgingsgebied van circa vier miljoen inwoners. anwb/medical air assistance (maa) verzorgt de vliegoperatie, zorgt voor de logistiek en levert de piloten. De traumahelikopter is onderdeel van het Mobiel Medisch Team (mmt) van Traumacentrum Noordwest Nederland VUmc.

2 m a a n d b e r i c h t e n Wilt u weten waarover de raad van bestuur wekelijks vergadert? Op intranet, bij de site van de raad van bestuur, vindt u de agenda van de vergaderingen. Daarnaast geeft een lid van de raad van bestuur in de Tracerrubriek maandberichten een toelichting op een onderwerp dat in een van de vergaderingen aan de orde is geweest. Deze keer Jean Savelkoul over het beleid rond de zorgmanagers. n Monique Krinkels We moeten onze inhoudsdeskundigen goed inzetten Divisie ii zat al bijna een jaar zonder en na het vertrek van Ben Nijman begin dit jaar had ook divisie iv geen zorgmanager meer. Veel mensen twijfelden of er nog opvolgers zouden komen. Wat was er aan de hand? De raad van bestuur is altijd van plan geweest om nieuwe zorgmanagers aan te stellen. Wij vinden het belangrijk dat inhoudsdeskundigen meesturen in de organisatie. We wilden echter vooraf het profiel aanscherpen, zodat de functie beter tot z n recht komt. Daar hebben heel wat mensen aan meegewerkt. Niet alleen de divisiebesturen, maar ook de verpleegkundige adviesraad, var, het stafconvent en het instituut ondersteuning patiëntenzorg, iop hebben hier een bijdrage aan geleverd. Overleg met zoveel partijen kost wat meer tijd, maar het resultaat is dat we nu een veel duidelijkere omschrijving hebben van wat we van de kandidaten verwachten. Wat is er veranderd in het profiel van de functie? Het belangrijkste is dat we nu hebben vastgelegd hoe de functie in de organisatie is ingebed. Het is allemaal veel explicieter en duidelijker geworden. Het lastige van het beroep van zorgmanager is, dat er zowel taken binnen de eigen divisie liggen als horizontaal door alle zorgdivisies heen. Het werkplekmanagement bijvoorbeeld hoort duidelijk binnen de divisie en datzelfde geldt voor sommige zorgprojecten, zoals het ontwikkelen van zorgpaden. Andere projecten hebben betrekking op de zorg in heel VU medisch centrum. Dat lijkt me best ingewikkeld. Wie stuurt de zorgmanager aan? De zorgmanager wordt aangestuurd door de divisievoorzitter. Omdat hij zich voor circa eenderde van zijn tijd met divisieoverschrijdende projecten bezig is, heeft de zorgmanager daarnaast te maken met de directeur van het iop, maar er is geen directe functionele aansturing door Bas Geerdes. Die is wel verantwoordelijk is voor de functionele aansturing van de zorgmanagers voor wat betreft de divisieoverstijgende projecten. Om dat goed te laten verlopen zullen divisievoorzitters en directeur medische zaken regulier met elkaar overleggen. Wat is het belang van de zorgmanagers voor de organisatie? Zorgmanagers zijn de vertegenwoordigers van de verpleegkundigen in het managementteam en deze laatste spelen een centrale rol in het handhaven van de kwaliteit, service en logistiek. Het is goed dat zij in het managementteam van de divisies zichtbaar zijn. Zorgmanagers zijn daarnaast de dwarsverbanden in de organisatie. Ze dragen bij aan belangrijke speerpunten van VUmc, zoals het verbeteren van de patiëntveiligheid, kwaliteit en patiënttevredenheid. Sterk in de markt - Behoeften patiënten heel divers 8e jaargang, nummer 7 26 maart 2009 Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: Tracer wordt gemaakt onder verantwoor de lijkheid van de dienst communicatie. Het redactiestatuut vindt u op de intranetpagina s van Tracer Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Mariet Bolluijt, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Marieke Cats, Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Dave Doves, Ronald Gabel, Barbara de Graaff, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Ann van Putten, Maybritt Stal en, Esther van t Riet Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Piet Hoogland Redactiesecretariaat dienst communicatie VU medisch centrum kamer PK4x190 telefoon (020) , fax (020) tracer.info@vumc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Advertenties Adverteren in Tracer is mogelijk. Neem voor meer informatie contact op met het redactiesecretariaat of kijk op de website. Abonnement Het eerste half jaar is een abonnement op Tracer gratis. Daarna bedraagt de abonnementsprijs voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel , fax aboservice@aboland.nl, Beëindigen abonnement: Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden. Volgende Tracer De volgende Tracer verschijnt op donderdag 9 april Deadline voor kopij is 1 april om uur. illustratie: lorenzo Bas Geerdes is sinds een jaar medisch directeur van VUmc. Als hoofd van het instituut ondersteuning patiëntenzorg is service één van zijn aandachtsgebieden. Tijdens het gesprek komt Fred Lee ter sprake, de schrijver van het boekje If Disney ran your hospital, over wat ziekenhuizen kunnen leren van de entertainmentindustrie. Er zijn zeker overeenkomsten, wat Geerdes betreft, maar er zijn ook belangrijke verschillen tussen entertainmentindustrie en zorgsector. Wie een hotel boekt doet dat omdat hij zin heeft in een vakantie, het is geheel en al uit vrije wil. Wie daarentegen een ziekenhuis zoekt, doet dat omdat hij/zij medische zorg nodig heeft. De patiënt heeft geen keus of hij hulp nodig heeft, maar wel in welk ziekenhuis. Een ander verschil is, dat de behoeften binnen de patiëntenpopulatie heel verschillend zijn. Het maakt nogal uit of je als patiënt voor een verstuikte enkel komt, of borstkanker hebt. Er is niet één patiënt; we moeten dus sterk rekening houden met de individuele patiënt in plaats van hotelgasten met min of meer dezelfde wensen. Rekening houden met Service omschrijft Geerdes als rekening houden met de wensen en behoeftes van de individuele patiënt. De grote gemene deler voor al die patiënten is echter dat zij op medisch vlak: de goede behandeling willen, die in één keer goed moet zijn uitgevoerd. Het bieden van goede zorg is waar medici voor worden opgeleid. Het serviceaspect was nooit onderdeel van de opleiding, maar staat met het nieuwe curriculum veel meer op de voorgrond. Althans, in de zin dat artsen in opleiding breed geschoold worden in hun communicatieve vaardigheden. Het is belangrijk, zegt Geerdes, dat we in het proces van een aanbodgestuurde naar vraaggestuurde markt leren om de wensen van de patiënt centraal te stellen. Die heeft immers meerdere Marktwerking, een term die steeds vaker valt binnen de gezondheidszorg en ook binnen VUmc. Maar waar hebben we het dan eigenlijk over, hoe belangrijk is het en wat merken we er in VUmc van? In Tracer de komende weken een serie artikelen waarin we steeds een ander aspect van marktwerking binnen VUmc bespreken. Deze week: service; wat is dit en hoe geven we dit bij VUmc vorm? n Ellen Kleverlaan zorgaanbieders om uit te kiezen. Bij afdelingen lopen inmiddels talloze projecten om service een prominentere rol te geven. Projecten ten behoeve van patiëntcommunicatie en patiëntparticipatie krijgen steeds meer aandacht. En er wordt momenteel gewerkt aan een DVD voor patiënten die opgenomen gaan worden; met uitleg over wat mensen kunnen verwachten op het gebied van veiligheid en service. In veel projecten heeft het instituut ondersteuning patiëntenzorg een ondersteunende rol. Geerdes: We kijken naar waar een afdeling of divisie behoefte aan heeft. Daarop spelen wij in. (advertentie) Serviceverlenend Overigens benadrukt Geerdes dat mensen die kiezen voor een medisch beroep al intrinsiek serviceverlenend zijn. Je wilt mensen helpen, anders ga je geen medicijnen of verpleegkunde studeren. Eigenlijk zou iedereen binnen VUmc zich af en toe moeten afvragen hoe zou mijn familie of ikzelf in deze situatie behandeld willen worden? En dat geldt niet alleen voor de zorgverleners, het geldt voor iedereen; service verleen je ook naar collega s. Als we iedere dag een paar keer onszelf die vraag stellen, hebben we de belangrijkste stap gezet. Alleen voor onderzoekers en docenten! Univertaal Het wetenschappelijk vertaalbureau voor onderwijs en onderzoek. Vertalingen, correcties en redactie - voor specialisten door specialisten. Uniek 2 Tracer 26 maart 2009 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures

3 Opvallend Hoogleraar jeugdgezondheidszorg Remy Hirasing is benoemd tot officier in de Ere-orde van de Palm, wegens zijn verdiensten voor Suriname. Samen met drie anderen nam hij op vrijdag 6 februari in de Surinaamse ambassade in Den Haag de onderscheiding in ontvangst. Ambassadeur Urmila Joell-Sewnundun reikte namens president Venetiaan de hoge onderscheiding uit. Hirasing vindt zijn onderscheiding een hele erkenning en erg bijzonder. Het kwam als een complete verrassing. Het is alleen jammer dat het mijn wetenschappelijk werk op het gebied van jeugd- en kindergeneeskunde betreft. Een onderscheiding voor mijn werk voor de stichting Tamara was misschien mooier geweest. Stichting Tamara zet hulpprojecten op voor scholing en opvoeding van Surinaamse kinderen in Suriname. Hij is graag bereid om terug te gaan naar Suriname om te helpen de verdere ontwikkeling van het land in gang te zetten. Bijvoorbeeld op het gebied van preventieve zorg of onderwijs. Er is daar zoveel te doen. Bijzonder hoogleraar Henk Jochemse heeft een ridderorde ontvangen voor zijn bijdrage aan het medisch ethisch denken op Bijbelse grondslag en zijn betrokkenheid bij diverse ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Burgemeester Cees van der Knaap van Ede speldde hem de versierselen op die horen bij de koninklijke onderscheiding. Lochemse is bijzonder hoogleraar op de Lindeboomleerstoel voor medische ethiek. Hij werd de afgelopen jaren vaak geraadpleegd door politici, gezondheidszorgdeskundigen en media in medisch-ethische kwesties. Sinds 1 januari is Jochemsen directeur van Prisma, een vereniging van christelijke ontwikkelingsorganisaties. Oud-studenten enthousiast over alumnidag De eerste alumnus meldde zich al om half twee, terwijl de ontvangst pas om uur op het programma stond en de laatste oud-studenten stonden ver na afloop nog gezellig met elkaar bij te praten. Een teken dat de alumnidag 2009 door iedereen werd gewaardeerd. Vooral degenen die in de jaren vijftig en zestig geneeskunde studeerden waren uitgenodigd. Er kwamen bijna tachtig oud-studenten en het thema was, passend, de geschiedenis van de medische faculteit. Leo van Bergen, universitair docent metamedica, hield een lezing over de verschillende curricula. Zijn stelling: elk tijdperk krijgt het curriculum dat het verdiend. Drie alumni konden die bewering staven Column All the president s surgeon in hun betoog. Doeke Post startte in In zijn studie nam ook wijsbegeerte en differentiaalrekenen een belangrijke plaats in, al heeft hij aan dat laatste in zijn verdere loopbaan nooit meer iets gehad. Daarentegen hielp zijn vrouw, die apothekersassistente was, hem met het schrijven van recepten, want dat had hij nooit geleerd. Charlotte Bruins Slot startte haar studie in Het was de tijd van de massale hoorcolleges. Met 280 medestudenten zat ze opgepropt in de collegezaal, op banken én op de grond, te luisteren wat de hoogleraren doceerden. Anno 2009 is de studie erg veranderd. Frits Kleinen Hammans, die in 2005 met zijn studie begon, vertelde over VUmccompas. De studie is kleinschaliger, ondanks de grote hoeveelheid studenten. Er wordt een groot beroep gedaan op de zelfstudie. Tegelijkertijd neemt het persoonlijk contact een veel belangrijkere plaats in. Na de lezingen werden er rondleidingen gegeven naar het cca, Kinderstad en de faculteit en kon de film over de witte jas ceremonie worden bekeken. Daarna volgde de slotlezing van forensisch jeugdpsychiater Theo Dorreleijers, De dokter en de zware jongen. Hij presenteerde de nieuwste onderzoekresultaten over de relatie tussen biologische en psychologische achtergronden van jeugdcriminaliteit. De middag werd afgesloten met een borrel. n MK Foto: Mark van den Brink Vital@Work zoekt deelnemers Om laagdrempelig bij te kunnen dragen aan de vitaliteit van medewerkers start VUmc met het Vital@ Work project. Alle medewerkers van 45 jaar en ouder met een dienstverband van tenminste 16 uur per week, ontvangen hiervoor binnenkort thuis een uitnodiging. Medewerkers die willen deelnemen kunnen de toegestuurde gezondheidscreener invullen en dit samen met het toestemmingsformulier insturen. Zij ontvangen dan een uitnodiging voor de eerste meting, bestaande uit een gezondheids- en fitheidmeting. Deelnemers aan Vital@Work worden willekeurig verdeeld over twee groepen. De eerste groep krijgt gedurende 6 maanden een vitaliteitsprogramma aangeboden, waarbij ze een aantal keren begeleid worden door een personal vitality coach. Groep twee krijgt schriftelijke informatie over een gezonde leefstijl en vitaliteit. Na 6 en 12 maanden krijgt iedereen weer een uitnodiging voor een meting. Meedoen aan Vital@Work levert deelnemers (persoonlijk) advies en informatie op, over hoe zij hun leefstijl kunnen verbeteren door gezond eten, genoeg bewegen en voldoende ontspanning. Met toepassing hiervan in de praktijk voelt de medewerker zich gezonder, energieker en daarmee vitaler. Uniek aan dit programma is dat de inhoud van het programma tot stand gekomen is na behoeftepeilingen onder de doelgroep. Na bewezen meerwaarde worden de programma s onderdeel van Integraal gezondheids management VUmc. Meer informatie: Jorien Strijk, onderzoeker emgo, tst , Ron Lemmens, accountmanager igm, tst n MK n Armand Girbes Open dag Ronald McDonald VU huis Op zaterdag 4 april houdt het Ronald McDonald VU huis een open dag. Medewerkers van VUmc kunnen tussen en uur een kijkje nemen in het huis aan de Amstelveenseweg 627. Elk jaar logeren 2100 ouders, broertjes en zusjes van jonge VUmc-patiënten in het huis, zodat ze in de buurt van hun zieke kind kunnen zijn. Gezinnen logeren van een nacht tot wel langer dan een jaar in het huis. Dankzij de donateurs hoeven gezinnen slechts 12,50 euro te betalen voor een overnachting in een van de 18 slaapkamers. Het huis beschikt daarnaast over een aantal gemeenschappelijke kamers als een woonkamer, keuken, eetkamer, speelkamer en wasruimte. In Ronald McDonald VU Huis kan het leven ondanks alles toch een beetje doorgaan. Het huis wordt, naast het huismanagement, draaiende gehouden door een groep van zeventig enthousiaste vrijwilligers. De vrijwillige medewerkers vangen ouders op en zorgen er voor dat het huis schoon, opgeruimd en gezellig is. n MK Er was slechts kort bedenktijd nodig voor de staf van de Amerikaanse president, om te bepalen met welk ziekenhuis afspraken moesten worden gemaakt. Bij een bezoek aan Nederland moet voor eventualiteiten onmiddellijk een operatiekamer, chirurg en IC-bed beschikbaar zijn voor de machtigste man van de wereld. Het is niet ongevaarlijk om Amerikaans president te zijn. In het verleden zijn immers al vaak gewelddadige aanslagen gepleegd op de president. En dan moet de beste chirurg in het beste ziekenhuis voor hem klaar staan. Om dat alles nog even te verifiëren en exact af te spreken stuurt de directeur van de CIA vooraf zijn beste mensen altijd naar VUmc in Amsterdam. Zo ook in de jaren tachtig van de vorige eeuw toen de oude papa president George Bush naar Nederland kwam. De CIA kwam met een zware delegatie van vier mannen naar het VU ziekenhuis (zo heette VUmc toen). Ze liepen via de portiers in hun lange regenjassen, met donkere zonnebril en hun Borsalino hoed ietsje scheef op hun hoofd en geheime oortelefoontjes in, naar het kantoor van professor Den Otter, hoofd van de afdeling chirurgie. Ze meldden zich bij zijn secretaresse en werden in de ruime kamer van de professor binnengelaten. Behoedzaam en met spiedende ogen zochten ze een strategisch geplaatste stoel, altijd een oog op de deur houdend. Nice to meet you, professor, begonnen ze het gesprek. We know all of you and your staff. Maar Den Otter was niet de man om onder de indruk te raken van deze Mike Hammer-types. In alle rust werden de details in geval van een calamiteit besproken. Ze waren diep onder de indruk van alle mogelijkheden en de kwaliteit van de afdeling chirurgie. Maar aan het einde van het gesprek bleef natuurlijk wel de hamvraag over. Who is gonna operate on our president when something really happens?, vroegen de Mike Hammers met donkere zonnebril. We have some questions for him (in die tijd was de meerderheid van de chirurgen nog man). Onmiddellijk gaf professor Den Otter de opdracht aan zijn secretaresse om het boegbeeld van zijn afdeling te bellen. De personificatie van de ideale chirurg: breed geschouderd, gespierde armen en vol van zelfvertrouwen. En vooral een man met een vaste hand, oneindig veel charisma en gekleed in vlekkeloos driedelig wit dat mooi afstak tegen zijn gebruinde gelaat. Die chirurg was Mister Physical, Johan van Mourik. Een chirurg met een fabelachtige staat van dienst. Gespannen keken de CIA geheimagenten naar de deur van de kamer van de professor. De spanning liep op. Plots ging de deur open en in oogverblindend wit schreed als in slow-motion, chirurg Van Mourik binnen. What?, waren zijn enige woorden. Verdwaasd keken de Mike Hammers naar de witte, goddelijke figuur in de deuropening. Ze zochten naar woorden. There is nothing to ask, was hun enige commentaar. Van Mourik kon weer naar de operatiekamer. (Met dank aan René Leemans). Tracer 26 maart 2009 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures 3

4 &Van dijk Van dijk De juiste mensen op de juiste plek dankzij Harmony Harmony is het dienstroostersysteem waarmee VU medisch centrum sinds 2003 werkt. Inmiddels is daar een nieuwe module aan toegevoegd: de werkplekplanning. Mirjam Knebel is anesthesiemedewerker en neemt op haar afdeling de planning voor haar rekening. Hoe bevalt haar deze nieuwe manier van plannen tot nu toe? n Pauline Diemel Foto s Paul le clercq Ze werken nu nog bij verschillende organisaties, op verschillende locaties en in verschillende functies, maar Niels van Dijk van GGZ ingeest en Fleur van Dijk van VUmc delen alvast hun achternaam. Met de fusie tussen beide organisaties in zicht, een kennismaking tussen twee aanstaande collega s. Naam en functie: Niels van Dijk, gedragstherapeutisch medewerker Geboorteplaats en -datum: Amsterdam, 25 oktober 1972 Aan de slag bij huidige werkgever sinds: 1997 Wat doe je precies? Ik begeleid mensen met dwang- en angstklachten bij hun exposure. Dat wil zeggen begeleiden bij het overwinnen van datgene waar ze zo bang voor zijn of dwangmatig uitvoeren, bijvoorbeeld liftangst of telkens opnieuw handen wassen. Ik ga daadwerkelijk mee een lift in. Het gaat dus om het veranderen van gedrag opdat je je angst/dwang kunt overwinnen. Waarom deze baan? Ik ben opgeleid als ergotherapeut, maar min of meer in deze functie gerold. Angst en dwang is me steeds meer gaan intrigeren. Onze manier van behandelen is evidence based, het helpt echt. Wat is het leukste onderdeel van je werk? Angst en dwang kunnen heel invaliderend zijn en hebben grote invloed op iemands leven. Mensen hebben dus heel veel te winnen als hun klachten verdwijnen. Als het lukt om iemand het vertrouwen te geven om iets te doen wat hij doodeng vindt, dan is dat een enorme kick. Wat weet je van VU medisch centrum? Ik weet dat het een gerenommeerd ziekenhuis is, met wie we als ggz-instelling al langer banden hebben en dan vooral met de wetenschappelijke tak. Wyeth Award voor uitzonderlijk wetenschappelijk onderzoek Moleculair biologe legt verband tussen gen en pre-eclampsie Afgelopen week heeft moleculair bioloog Marie van Dijk voor het Society for Gyneacologic Investigation (SGI) de prestigieuze Presidents Trainee Plenary Lecture verzorgd. Van Dijk doet onderzoek naar de relatie tussen het STOX1-gen en zwangerschapsvergiftiging. n Ellen Kleverlaan Zwangerschapsvergiftiging, spreektaal voor pre-eclampsie, is de meest voorkomende zwangerschapsziekte. In 2007 promoveerde Van Dijk al op de betrokkenheid van het gen stox1 en het ontstaan van pre-eclampsie. Het afgelopen jaar deed zij in Toronto onderzoek naar de wijze waarop stox1 invloed uitoefent. De invloed van stox1 als gen bij preeclampsie is nu onomstotelijk vastgesteld. In het begin van de zwangerschap invaderen specifieke cellen, zogeheten trofoblastcellen, vanuit de placenta het baarmoederslijmvlies. Hierdoor kan de foetus zelf de benodigde voedingsstoffen ontvangen en afvalstoffen kwijtraken. Bij zwangere vrouwen met pre-eclampsie is deze invasie onvolledig met allerlei gevolgen voor zowel foetus als zwangere. stox1 is bij dit onvolledig invaderen betrokken. Naam en functie: Fleur van Dijk, klinisch geneticus in opleiding Geboorteplaats en -datum: Amersfoort, 8 juli 1980 Aan de slag bij huidige werkgever sinds: december 2005 Wat doe je precies: Ik zie patiënten met een vastgestelde erfelijke aandoening of een verdenking daarop. In het eerste geval geef ik uitleg over de aandoening zelf en de overerving en in het laatste geval probeer ik te achterhalen of een erfelijke aandoening de oorzaak is van bepaalde klachten of afwijkingen. Klinisch genetici worden soms vergeleken met detectives, omdat het vaak een heel gepuzzel is om uiteindelijk een diagnose te kunnen stellen. Naast mijn opleiding tot klinisch geneticus doe ik promotieonderzoek naar erfelijke bindweefselaandoeningen zoals het Marfan syndroom dat gekenmerkt wordt door aortaverwijding met risico op scheuren, oogafwijkingen en skeletafwijkingen en Osteogenesis imperfecta waarbij patiënten broze botten hebben en daardoor een verhoogde kans op fracturen. Ik ben nu een jaar bezig. Ik hoop eind 2012 zowel mijn opleiding af te ronden als te promoveren. Waarom deze baan? In deze functie is het van belang om zorgvuldig dingen uit te zoeken. Dat ligt me. En ik ben communicatief bezig met patiënten en soms hele families. Een diagnose stellen en hen voorlichten over de ziekte en overerving is erg uitdagend. Bovendien heb ik te maken met patiënten van alle leeftijden van neonaten tot ouderen. Wat is het leukste onderdeel van je werk: Het stellen van een diagnose bij bijvoorbeeld een kind wat bepaalde klachten/ afwijkingen heeft, maar waar eerder geen diagnose voor was. Wat weet je van GGZ ingeest: Niet zoveel, toen ik voor dit gesprek werd gevraagd heb ik me er enigszins in verdiept. Award Op het jaarlijkse congres van de Society for Gynecologic Investigation was Van Dijk één van de vier sprekers die voor het voltallige duizendman grote congres mochten spreken. De sgi is een Amerikaanse organisatie, die haar congres dit jaar in Glasgow organiseerde. Daardoor waren onder de deelnemers ook veel Europeanen. Van Dijk was bovendien één van de 25 mensen die een Wyeth Award in ontvangst mochten nemen voor hun uitzonderlijke wetenschappelijke onderzoek. Het leverde haar behalve een oorkonde duizend dollar op. Daarmee kon ik mijn verblijf op het congres financieren. Enige factor In Toronto had Van Dijk volop de mogelijkheid om placenta s van geaborteerde vrouwen te onderzoeken. In Nederland ligt dat ethisch en om redenen van privacy moeilijker. stox1 is niet de enige factor die verantwoordelijk is voor pre-eclampsie, benadrukt Van Dijk: Een mutatie in stox1 leidt niet per definitie tot pre-eclampsie. Maar stox1 is wel altijd betrokken bij trofoblast invasie. Nu is Van Dijk weer terug op het moleculair biologisch laboratorium van de afdeling klinische chemie van VUmc. Omdat meer factoren betrokken zijn bij pre-eclampsie, zal haar aandacht in het onderzoek zich op deze factoren gaan richten. Er zijn meer eiwitten die door mutaties pre-eclampsie kunnen veroorzaken. Het idee dat momenteel gangbaar is, is dat in verschillende vrouwen, verschillende combinaties van genetische foutjes verantwoordelijk zijn voor pre-eclampsie. Hoe werkt de werkplekplanning in Harmony? De aanvulling zit m erin dat je niet alleen kunt aangeven wanneer welke medewerker werkt, maar ook op welke plek hij of zij werkt. Daarnaast kun je de medewerkers een kwalificatie geven: wie mag waar wel, en waar niet werken. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld gediplomeerde krachten worden gekoppeld aan leerlingen. Op deze manier staan de juiste mensen op de juiste plek. Wat is het grote voordeel ten opzichte van de oude manier van plannen? Door de mogelijkheid om aan het personeel kwalificaties toe te kennen, kan de dagcoördinator van de ok zien, wie bij eventuele spoedgevallen de juiste persoon is om die ok te doen. Daar komt bij dat wij voorheen met Word werkten om de weekroosters te maken. De kans op fouten was met deze manier van werken toch vrij groot, vooral als mensen van dienst ruilden. In het nieuwe systeem is de kans op fouten heel klein. Ook kun je met dit systeem zorgen dat mensen niet twee dagen achterheen hetzelfde werk doen, door ze telkens op verschillende werkplekken in plannen. En dat laatste is een grote wens van veel mensen. Levert deze manier van plannen voor jullie tijdswinst op? Om met deze module te kunnen werken is in eerste instantie een tijdsinvestering nodig. Het gaat in feite om een kaal softwareprogramma dat voor en door de afdeling opgebouwd wordt. Maar de tijd die dat kost, staat in geen enkele verhouding met de voordelen die het oplevert. En ik kan mij voorstellen dat het opbouwen voor andere afdelingen sneller gaat. Anesthesie is een vrij grote afdeling, met meer dan vijftig medewerkers en daarnaast ongeveer vijfentwintig verschillende werkplekken. Anesthesiemedewerkers staan niet alleen op de ok, maar ook bijvoorbeeld bij de mri en op de poli radiotherapie. Dit alles vraagt om veel verschillende instellingen. Voor kleinere afdelingen zal het daarom veel sneller gaan. Iedere afdeling die met Harmony Werkplekplanning zou willen werken kan zich aanmelden bij de functioneel beheerders van Harmony VUmc: Renée Mulder en Wim van der Poel. Een mailtje naar harmony@vumc.nl is voldoende om het in gang te zetten. Deze maand wordt Harmony Webacces, de intra- en internettoepassing waarmee medewerkers in hun rooster kunnen kijken, uitgebreid met werkplekplanning. Dan is het dus thuis niet alleen mogelijk om te zien wanneer je werkt, maar ook waar. 4 Tracer 26 maart 2009 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures

5 Servicepagina s Vacatures VU medisch centrum De volledige vacatures zijn te lezen op intranet onder P&O, direct naar, vacatures VUmc, en af te halen bij het loopbaancentrum in de polikliniek Vacatures van 9 maart t/m 16 maart Uiterlijke reactiedatum 30 maart 2009 stafadviseur kwaliteit en accreditatie D afdeling/dienst instituut ondersteuning patiëntenzorg (IOP), facilitair bedrijf / stafdiensten werktijd uur per week inlichtingen mw. E. Bijvank, hoofd kwaliteit, tst medewerker ziekenhuisapotheek D afdeling/dienst klinische farmacologie en apotheek, divisie V werktijd uur per week salarisschaal 4 inlichtingen mw. R. van Gerwen, hoofdapothekersassistent, tst opleider D afdeling/dienst amstel academie, divisie VI werktijd 24 uur per week salarisschaal inlichtingen dhr. H. Timmerman, hoofd paramedische opleidingen, h.timmerman@vumc.nl, tst gediplomeerde apothekersassistent D afdeling/dienst klinische farmacologie en apotheek, divisie V werktijd uur per week salarisschaal 6 inlichtingen José, Ria, Irene of Hetty, ASP, tst CCU-verpleegkundigen D afdeling/dienst cardiologie, divisie IV werktijd uur per week salarisschaal 9A inlichtingen mw H. Ket, hoofd zorgeenheid, h.ket@vumc.nl, tst.42073,* administratief medewerker D afdeling/dienst huisartsopleiding, divisie VI werktijd 20 uur per week salarisschaal 5 inlichtingen dhr. J.L. Stoker, tst onderwijsassistent D afdeling/dienst huisartsopleiding, divisie VI salarisschaal 7 inlichtingen drs. P.L. Schoonheim, tst zorgassistent D afdeling/dienst ZE interne geneeskunde, divisie I werktijd 24 uur per week salarisschaal 4 inlichtingen dhr. T. Brouwer, hoofd zorgeenheid, tst klinisch linguïst D afdeling/dienst KNO, divisie II inlichtingen dr. S.T. Goverts, st.goverts@vumc.nl, tst wetenschappelijk onderzoeker a D afdeling/dienst EMGO instituut, divisie VI inlichtingen mw. dr. R.M. Droës, rm.droës@vumc.nl, tel wetenschappelijk onderzoeker a D afdeling/dienst EMGO instituut, divisie VI werktijd 14,4 uur per week inlichtingen mw. dr. R.M. Droës, rm.droes@vumc.nl, tel Vacatures van 17 maart t/m 24 maart Uiterlijke reactiedatum 6 april 2009 leidinggevende medische administratie D afdeling/dienst polikliniek verloskunde en gyneacologie, divisie III werktijd uur per week salarisschaal 8B inlichtingen mw. H.A.M. Oudshoorn, hoofd zorgeenheid, l.oudshoorn@vumc.nl coördinator master oncology D afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden, divisie VI werktijd 28 uur per week salarisschaal 11 inlichtingen dr. R. Puras, mastercoördinator, tst coördinator cardiovasculaire research master D afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden, divisie VI werktijd uur per week salarisschaal 11 inlichtingen mw. dr. I. Vergroesen, stafmedewerker ICaR-VU, i.vergroesen@vumc.nl, tst onderzoeksassistent D afdeling/dienst epidemiologie en biostatistiek, divisie VI werktijd 18 uur per week salarisschaal 6 inlichtingen mw. dr. M. van Poppel, mnm.vanpoppel@vumc.nl, tst technology transfer manager D afdeling/dienst technolgy transfer office, divisie VI salarisschaal 12 inlichtingen mw. A. Kruisbeek, kruisbeek@tto.vu.nl, tst office manager D afdeling/dienst technology transfer office, divisie VI werktijd 24 uur per week salarisschaal 7 inlichtingen mw. E. Hulleman, hulleman@tto.vu.nl, tst polikliniekassistente D afdeling/dienst radiotherapie, Divisie V werktijd 27 uur per week salarisschaal 5 inlichtingen dhr. M. Haanen, hoofd bedrijfsbureau radiotherapie, m.haanen@vumc.nl, tst (kern) analist virologie & serologie D afdeling/dienst medische microbiologie en infectiepreventie (MMI), divisie V salarisschaal 6 inlichtingen dr. C.W. Ang, arts-microbiolotie, klinmicrobiol@vumc.nl, tst gespecialiseerd kinderverpleegkundige D afdeling/dienst kinderkliniek, divisie III werktijd uur per week salarisschaal 8A inlichtingen P.M. Mooij, hoofd zorgeenheid, peter.mooij@vumc.nl, tst onderzoeksassistent D afdeling/dienst EMGO-instituut, afdeling sociale geneeskunde, Divisie VI salarisschaal 6 inlichtingen dr. H. Anema, tst arts-assistent niet in opleiding (AGNIO) D afdeling/dienst reumatologie, Divisie I werktijd 46 uur per week salarisschaal AA inlichtingen prof. dr. B.A.C. Dijkmans, tst wetenschappelijk onderzoeker a D afdeling/dienst reumatologie, divisie I inlichtingen prof. dr. B.A.C. Dijkmans, tst wetenschappelijk onderzoeker a D afdeling/dienst reumatologie, divisie I inlichtingen prof. dr. B.A.C. Dijkmans, tst verpleegkundige D afdeling/dienst polikliniek verloskunde & gyneacologie, divisie III werktijd uur per week salarisschaal inlichtingen mw. H.A.M. Oudshoorn, hoofd zorgeenheid, l.oudshoorn@vumc.nl support & beheer specialist D afdeling/dienst ICT, Facilitair bedrijf / Stafdiensten salarisschaal 9 inlichtingen M. Devos, teamleider infrastructuur beheer, tst administratief medewerker flexbureau D afdeling/dienst flexbureau, Facilitair bedrijf / Stafdiensten werktijd 24 uur per week salarisschaal 5 inlichtingen mw. D. Lanser, hoofd flexbureau, tst Oproepen en advertenties In de rubriek oproepen en advertenties kunnen medewerkers en vrijwilligers van het VU medisch centrum gratis een advertentie plaatsen. De tekst mag niet meer dan 25 woorden bevatten en moet voorzien zijn van een achternaam en toestelnummer. De prijs van de te koop aangeboden goederen mag niet meer dan 2250 euro bedragen. Advertenties bij voorkeur aanleveren via communicatie@vumc.nl Af te halen bij het CMA voor uw afdeling de volgende plastic hoezen: Status hoezen (om poliklinische dossiers in te doen) en 23 Rings hoezen. Ze zijn af te halen bij de balie van het centraal medisch archief in de polikliniek op PK -1 Z 055. J.Tamse, Seniormedewerker CMA tst J.Tamse@VUmc.nl Rode Kruis Amsterdam verkoopt creatieve producten in het VU Medisch Centrum Vrijwilligers van het Amsterdamse Rode Kruis verkopen op 1 en 2 april handgemaakte brei- en borduurproducten in de hal van het ziekenhuis. Deze zijn gemaakt door ouderen met een lichamelijke beperking en door vrijwilligers van het Amsterdamse Rode Kruis. Er is van alles te koop, van babyartikelen, zoals knuffels en badcapes, tot pannenlappen, tafelkleden, sleutelhangers en sokken. Waar en wanneer? U vindt de vrijwilligers van het Rode Kruis in de centrale hal voorbij de hoofdingang op woensdag 1 april en donderdag 2 april van 9.30 uur tot uur. Creatieve afdeling zoekt deelnemers De creatieve afdeling is altijd op zoek naar nieuwe deelnemers die graag thuis handwerkproducten willen maken. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het Rode Kruis Amsterdam, tel. (020) Informatie vervanging dieselolietanks. In de groenstrook aan de van der Boechorststraat tegenover het gebouw van de Medische Faculteit liggen 3 opslagtanks in de grond, elk met een inhoud van ltr. In deze tanks wordt een noodvoorraad dieselolie opgeslagen voor het veiligstellen van de energievoorziening van universiteit en ziekenhuis voor het geval de levering van aardgas wegvalt. In het energiecentrum kan met een gedeelte van de installaties op aardgas en dieselolie worden gestookt. De huidige tanks moeten nu na ruim 30 jaar wegens wetgeving om milieuredenen worden vervangen. Er komen twee nieuwe tanks van elk ltr in de grond, terwijl de drie oude tanks moeten worden opgeruimd. Het zijn cilindrische tanks van 14 meter lang en een diameter van 3 meter. Het transport zal mogelijk nog wel opzien baren zodra de nieuwe tanks arriveren en de oude worden verwijderd. Met grote diepladers zullen de tanks worden vervoerd. Er zullen damwanden moeten worden geplaatst om de tanks op de juiste diepte van ongeveer 5 meter te kunnen leggen. Het zichtbare werk zal komende week beginnen en doorlopen tot en met mei alvorens de zonaanbidders weer op het grasveld een plekje kunnen vinden. De overlast zal zich hoofdzakelijk beperken tot het tijdelijk niet beschikbaar hebben van een aantal parkeerplaatsen langs de weg en beperkte doorgang voor fietsers en voetgangers aan de zijde van de vijver. Na oplevering van het werk zullen net als nu alleen de ontluchtingen van de tanks en een luik zichtbaar zijn. Voor vragen kunt u zich wenden tot de dienstdoende chef van de wacht, tst of per cvdw@dienst.vu.nl. Demonstratie bio-medische microscopen De firma Carl Zeiss zal op dondermiddag 16 april a.s. een demonstratie verzorgen van haar bio-medische microscopen. Het betreft het gamma manuele rechtopstaande microscopen voor educatie-, routine- en laboratoriumtoepassingen. Naast de basis microscopen Primostar & AxioStar Plus zal ook het nieuwe model Axio.Scope.A1, met de optie interne of externe LED-fluorescentie, worden gepresenteerd. De demonstratie zal plaatsvinden op donderdagmiddag 16 april a.s. vanaf uur bij de afdeling fysica en medische technologie in de Lorentz-zaal (ruimtenummer PK-1 X 169). Carl Zeiss zal op deze dag vertegenwoordigd worden door de heren Robert Kester en Jack Boenders. Verhuizingen Wij nodigen u van harte uit om nader kennis te maken met de firma Carl Zeiss en haar producten. Adreswijzigingen Per 31 maart verhuist de dienst S&B naar 3D (kliniek), we zijn die dag niet bereikbaar. Per 1 april gaat het bestuursbureau samen met de dienst S&B, onder de naam strategie, bestuur en projecten (SBP) verder. De belangrijkste wijzigingen zijn: Drs. Joep van der Velden Directeur ZH 3 D Drs. Marco van de Noordaa Senior adviseur ZH 3 C Mw. Monique Derks Adviseur ZH 3 C Mw. Liesbeth Rieter Adviseur ZH 3 C Mw. Marlieke Houben Junior Adviseur ZH 3 C Mw Mieke Snoeks secretaresse ZH 3 D Tracer 26 maart 2009

6 Menu Informatie over het Menu vindt u ook op de startpagina van intranet donderdag 26 maart klapstuk, veg. worst, klapstukjus + veg jus, hutspot, geb. tomatensoep, held. Chinese kippensoep, veg. geb. tomatensoep, veg. held. Chinese soep vrijdag 27 maart Romeinse macaroni schotel, veg. Romeinse macaronischotel, geraspte kaas, geb. aspergesoep, held. groentesoep, veg. geb. aspergesoep, veg. held. groentesoep zaterdag 28 maart sucadelapje Provençaal, omelet naturel, Provençaalsaus, broccoli, gekookte aardappelen, geb. kip-kerriesoep, held. tomaat-vermicelli, veg. geb. kerriesoep, veg. held. tomaat-vermicellisoep zondag 29 maart gehaktbal, vegetarische worst, satésaus, doperwten, frituur aardappel, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, vegetarische gebonden paprikasoep, vegetarische heldere vermicellisoep maandag 30 maart gebakken mosselen, kerrie mayonaise, gemengde salade, frites, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere groentesoep dinsdag 31 maart gebakken vis, remouladesaus, wortel/broccoli/bloemkool, gekookte aardappelen, gebonden linzensoep, heldere mulligatawnysoep, vegetarische gebonden linzensoep, vegetarische heldere mulligatawnysoep woensdag 1 april babi ketjap, quorn ketjap, ketjap groenten, witte rijst, gebonden champignonsoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere Madrileensesoep donderdag 2 april kip Marrakesh, quorn Marrakesh, tomaat-komkommer salade, cous cous, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden crème soep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 3 april Hongaarse goulash, varkenslapje, vegetarische ragout, jus, doperwten, witte rijst, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 4 april hamburger, bloemkoolkaas burger, speciaalsaus, tyrilienne, frituur aardappelen, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 5 april wienerschnitzel, vegetarische schnitzel, jus, snijbonen, gekookte aardappelen, gebonden kip kerriesoep, heldere tomaat vermicellisoep, vegetarische gebonden kerriesoep vegetarische heldere tomaat vermicelli maandag 6 april kerrieragout, vegetarische kerrieragout, doperwten, witte rijst, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere vegetarische Madrileense soep dinsdag 7 april gegrilde runder tartaar, West-Morelandsaus, broccoli, Pommes Duchesse, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, gebonden vegetarische Tandoorisoep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 8 april rôti kip, rôti vegetarisch, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische Chinese soep donderdag 9 april gebakken zalm, ravigottesaus, frisse salade, grove frites, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, gebonden vegetarische aspergesoep, heldere vegetarische groentesoep Wijzigingen voorbehouden. Maaltijden zijn verkrijgbaar van uur tot uur en van uur tot 19.00uur. In weekenden en op feestdagen van uur tot uur. In memoriam Dag lieve Moh, Veel te snel hebben wij afscheid moeten nemen van onze fantastische collega Mohammed el Aziz. Al vanaf november 1984 was Mohammed werkzaam bij de Centrale Sterilisatie waar hij zich ontplooide als een enthousiaste en vakbekwame collega met interesse gebied logistiek steriele netten en instrumenten en steriele disposable artikelen. In mei 2008 werd na een aantal vage klachten plotseling bij Mohammed leukemie geconstateerd. Na 3 chemo kuren leek het aanvankelijk goed te gaan. Het wachten was nu nog op een geschikte donor. Helaas was deze binnen het afgelopen half jaar niet te vinden die matchte met het bloed van Mohammed. Op 4 maart is Mohammed overleden. Nog geen vier jaar geleden moest Mohammed afscheid nemen van zijn oudste zoon die bij een ongeluk om het leven was gekomen. Ondanks dit immense verdriet bleef Mohammed voor ons altijd rustig met een luisterend oor, niets was hem te veel! Wij zullen hem ontzettend missen, er blijft een grote leegte achter. Wij wensen zijn vrouw en kinderen en familie heel veel sterkte toe. Namens alle collega s van Mohammed. Betty Quarré Personalia Geslaagd Op 19 maart j.l. zijn de volgende studenten geslaagd: Intensive Care Kinderverpleegkunde: - Colette Scholsberg - Alicija Vileito Intensive Care Verpleegkunde: - Brenda Blankenzee - Rieuwerd Houtman - Martijn Rensen Personeelsactiviteiten Informatie over activiteiten Tip van Boots, ruimte 1 A 14.2, tst , website: U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage/direct naar/tip van Boots. Speciale actie voor medewerkers van VUmc, VU en GGZ ingeest! Boek in 2009 een meerdaagse bijeenkomst in Best Western Hotel Spaander in Volendam en ontvang een uniek Villeroy & Boch kunstservies kado! Wat is Hotel Spaander? Het meest kunstzinnige hotel van Nederland. De geschiedenis van Best Western Hotel Spaander begint in 1881 wanneer Leendert Spaander een café koopt op de dijk van Volendam. De vele (buitenlandse) kunstenaars die het vissersdorp bezochten, bracht hij onder in hotelkamers en bood hen een atelier om de schilderijen te kunnen vervaardigen. Leendert startte met het verzamelen van schilderijen en vroeg de kunstenaars om werk achter te laten of er hun rekening mee te betalen. Inmiddels bestaat deze bijzondere collectie van het meest kunstzinnige hotel van Nederland uit ruim 1500 schilderijen! Uniek kunstservies. Een aantal van deze schilderijen is gekozen als afbeelding op het unieke Villeroy & Boch kunstservies, speciaal ontworpen voor Best Western Hotel Spaander. Uw lunch en diner worden geserveerd op deze kunstborden en uw koffie in kopjes en mokken met een kunstafbeelding. Elke afbeelding vertelt een verhaal en de bediening vertelt u graag de achtergrond van het schilderij. En u ontvangt een bord of kop en schotel kado indien u een meerdaagse bijeenkomst boekt bij Best Western Hotel Spaander! Een bijzondere locatie in een andere wereld. Het schilderachtige IJsselmeer, de beroemde dijk van Volendam, de bediening in Oudhollandse klederdracht en de authentieke sfeer binnen de muren van het hotel, maken uw Medium Care Verpleegkunde: - Joeri Boer High Care Verpleegkunde: - Rachel Walker Spoedeisende Hulp Verpleegkunde: - Vera Gielens - Lotte Keijzer - Kristina Oktay Van harte gefeliciteerd! bezoek aan Best Western Hotel Spaander een belevenis op zich! De auto kunt u gratis parkeren voor de deur en bij binnenkomst ervaart u direct de bijzondere en warme entourage van het hotel. In Best Western Hotel Spaander waant u zich in een andere wereld, op slechts 20 minuten afstand van Amsterdam en 30 minuten van Schiphol. Meer informatie. Voor meer informatie over deze aanbieding en onze kamerprijzen en/ of vergaderarrangementen, kunt u contact opnemen met Linda Kas, Sales Manager, via telefoonnummer Voor meer informatie over Best Western Hotel Spaander kunt u terecht op onze website: www. spaander.com. Zeevissen Vol geboekt! Willen alle vissers die zich hebben opgegeven bij de Tip van Boots voor het zeevisfestijn in de week van 21 mei 2009 hun uitnodiging komen ophalen en hun betaling willen komen voldoen? Bedankt! Beachvolleybaltoernooi Op zaterdag 20 juni 2009 zal het jaarlijkse beachvolleybaltoernooi weer georganiseerd worden. Dit spektakel zal dit jaar weer in IJmuiden gaan plaatsenvinden. Er zal naast de heerlijke BBQ weer wat extra s gedaan worden samen met DJ Esther. Dus zet de datum alvast in uw agenda. Meer info volgt binnenkort!. Future Bowling 2009 verslag Het gonsde al weken over de afdeling Moleculaire Celbiologie en Immunologie, het Future Bowling toernooi zat er aan te komen. Sinds 2007 was onze afdeling met 1 team vertegenwoordigd: Ballburners. Vanwege het succes van voorgaande jaren over zowel het bowlen (4e plek in 2007, 3e plek in 2008) als de daarop volgende feestavond, hadden dit jaar 3 teams zich opgegeven voor dit spektakel: 1 damesteam (de striking-ladies) In memoriam Donderdag 12 maart 2009 namen wij verdrietig afscheid van onze collega Marleen Pralija Meijer. Zij overleed op 6 maart. Marleen werkte vele jaren in ons ziekenhuis. Nadat zij eerst verschillende opleidingen gevolgd had, waaronder de Pabo en de modevakschool, begon zij als medisch administratief medewerker op de poli kindergeneeskunde van het toenmalige VU ziekenhuis. Dat was in Na een kort intermezzo in 1995, als leerkracht basisonderwijs, keerde Marleen al gauw terug naar het VU ziekenhuis, nu op de poli verloskunde en gynaecologie. Later stapte Marleen over naar de verloskamers, weer later naar de poli dermatologie, en vanaf 2002 werkte zij op het secretariaat prenatale diagnostiek. Het VU ziekenhuis heette intussen VU medisch centrum, de prenatale diagnostiek werd uitgebreid met prenalae screening, het secretariaat groeide en werd bureau. Marleen groeide erin mee. Zij deed haar werk met veel compassie, humor, collegialiteit en altijd goed gehumeurd. In het voorjaar van 2007 vond Marleen dat het nu toch tijd werd om eens een andere weg in te slaan. Zij zocht en vond een baan bij de naschoolse opvang, dicht bij huis, en nam ontslag. De kleefkracht van het VUmc was echter groter dan dan zij had gedacht. Een paar weken voor de vertrekdatum verscheurden we samen de ontslagbrief en ze bleef... In datzelfde jaar, net terug van een fijne vakantie met man en kind, openbaarde zich haar ziekte. Dapper onderging Marleen een oneindig lijkende reeks behandelingen. Samen met haar gezin maakte zij een enorm moeilijke tijd door. Wij konden niet anders dan verbijsterd aan de zijlijn staan, maar hebben intens met haar meegeleefd. In december 2008 kwam Marleen nog een kijkje nemen op de nieuwe werkplek van het bureau prenatale screening, na de verhuizing vanuit de Meander naar de poli dakopbouw, waar ze met de collega s zo lang naar uit had gekeken. Marleen zag er voor zichzelf al een plekje. Het mocht niet zo zijn. Haar plekje heeft zij in ons hart en in onze herinneringen aan een leuke collega. Wij wensen Dario en Bas veel kracht om door te gaan zonder Marleen. Ineke Wester, leidinggevende bureau centrum voor prenatale screening en diagnostiek, namens alle collega s van Marleen Prof.dr. J.M.G. van Vugt, hoofd prenatale diagnostiek Prof.dr. H.P. van Geijn, hoofd afdeling verloskunde en gynaecologie en 2 herenteams (ballburners 1 & 2). Waar de dames vooral voor de gezelligheid en het dansen gingen, waren de heren gespannen, er moest dit jaar minimaal een tweede plek behaald worden. Vrijdag de 13e, de avond voor het grote spektakel, werd er dan ook een echte selectieavond gehouden om niets aan het toeval over te laten. De teleurstelling van sommigen was dan ook groot als bleek dat ze hun eigen verwachtingen niet waar konden maken. Zaterdagmiddag 14 maart was dan het grote moment. Er werd weinig met elkaar gesproken, de spanning was voelbaar. Voorzichtig werd er nog een bakje koffie of een colaatje gedronken ter voorbereiding op de komende 2 uur bowlen. De DJ testte zijn microfoon, een aantal teamleden van ballburners 1 schrokken op uit hun concentratie, om vervolgens weer stoïcijns voor zich uit te kijken. Klokslag 4 uur liep iedereen naar zijn/haar baan om zo snel mogelijk de beste ballen veilig te stellen. Het was zover, de wedstrijd kon beginnen. Voorzichtig werden de eerste ballen gegooid, nog wat onwennig vanwege de muziek, stroboscopen en rookmachines. De eerste strike voor de ballburners 1 was al snel een feit en daarmee het eerste biertje ook. Het ging voorspoedig, de selectieavond had duidelijk zijn vruchten afgeworpen. Na de eerste serie van 10 worpen was het gemiddelde aanmerkelijk hoger dan voorgaande jaren, een goed teken. Zo nu en dan werd iemand van team 2 er op uitgestuurd om de scores van andere teams in de gaten te houden. Het gooien van strikes en spares ging onverminderd voort in de volgende series, waarbij het teamgemiddelde bleef stijgen. We werden iets rustiger, konden genieten van ons biertje en van de dansende damesteams om ons heen. De twee uur bowlen waren sneller voorbij dan gedacht. De laatste ballen verdwenen achter de kegels, de schoenen mochten uit. Nu was het afwachten totdat Eddy de uiteindelijke scores bekend ging maken. Dat wachten gebeurde gelukkig onder het genot van heerlijk eten en drinken en de afleiding van de fantastisch, live-zingende Ben Sproet. In de feestzaal stonden de bekers al klaar op een tafel. Stiekem en onopvallend werd er door de teamleden van ballburners 1 af en toe een felbegeerde blik geworpen op de grootste beker in de rij. Maar het bleef wachten en vooral hopen. Toen was het moment daar, voordat het nagerecht werd geserveerd, greep Eddy de microfoon: de prijsuitreiking. En hier komen de talenten van Eddy echt tot uiting, niet alleen omdat hij zeer professioneel het geheel aan elkaar weet te praten, maar ook vanwege de ferme zoenen die hij de dames van de Cardiaaltjes geeft bij het weggeven van de aanmoedigingsprijs. De vierde prijs ging dit jaar naar Doordauwers (GGZ ingeest) De spanning steeg, we waren nog in de race voor een prijs. De derde prijs ging naar Transporters en volgens Eddy lagen de gemiddelde scores niet ver bij elkaar vandaan. De tweede prijs ging naar, en Eddy hield even zijn adem in, De Tipjes We keken elkaar verwachtingsvol aan, terwijl Eddy de spanning opbouwde. Daar kwam het verlossende woord, de eerste prijs van het VUmc Future Bowling toernooi 2009 ging naar de Ballburners 1, met een gemiddelde over 20 beurten van 268 punten. Deze score hadden we mede te danken aan 1 teamgenoot, Jack van Horssen, die ook nog eens het hoogste gemiddelde van de avond had gegooid. Gelukkig was de avond nog niet voorbij, de overwinning kon gevierd worden, het nagerecht werd triomfantelijk naar binnen gewerkt, maar het mooiste toetje was toch wel de feestavond die er op volgde. Eddy, namens alle teams, heel erg bedankt voor het organiseren en tot volgend jaar! Jasper Koning 6Tracer Tracer 26 maart 5 juni N i e u w s O n d e r w i j s O n d e r z o e k P a t i ë n t e n z o r g O r g a n i s a t i e M e d e d e l i n g e n V a c a t u r e s 6

7 Neurochirurge voorbeeld voor vrouwelijke studenten Saskia Peerdeman sterkste vrouw van Amsterdam Leden van de internationale medische studentenvereniging IFMSA kozen Saskia Peerdeman uit vijftig genomineerden als sterkste vrouw van Amsterdam Het overviel haar zelf ook, want de medegenomineerden logen er niet om: Aysel Erdubak, directeur van het Slotervaartziekenhuis en Louise Gunning-Schepers, voorzitter van de raad van bestuur van het AMC. Maar toch kozen de vrouwelijke geneeskundestudenten van VUmc en UvA met meerderheid neurochiruge Saskia Peerdeman als sterkste vrouw van Amsterdam. Ik vind het een eer dat ik genomineerd ben naast twee vrouwen die ik bewonder, aldus de gelauwerde. n Edith Krab Saskia Peerdeman behoort tot de 5% vrouwelijke neurochirurgen in Nederland en werkt sinds 1994 in VUmc. Ze combineert haar fulltime baan met het moederschap. Heel gewoon, vindt ze zelf: Ik ben onder andere opgegroeid in Nigeria en daar is het normaal dat vrouwen werken. In de Westerse wereld wordt er veel meer van opgekeken als een vrouw fulltime werkt en de zorg voor de kinderen op een andere manier organiseert. Aan de top De bijeenkomst Vrouwen aan de top was georganiseerd door de International Federation of Medical Students Association naar aanleiding van de Internationale vrouwendag en werd opgeluisterd met twee lezingen. Heleen Mees, econoom, jurist, publicist en medeoprichtster van Women on Top, een organisatie voor vrouwen wereldwijd, nam een vrij radicaal standpunt in: vrouwen moeten fulltime kunnen werken en doorstoten naar de top. Dat dit nu onvoldoende gebeurt is volgens haar vooral economisch gedreven. Als oppas en huishoudelijke hulp goedkoper worden, gaan er echt meer vrouwen aan het werk. Rutger Groot Wassink, beleidsmedewerker bij de fnv en de enige man in het gezelschap, vindt het teleurstellend dat relatief weinig vrouwen op topposities terechtkomen. Volgens hem zijn er veel vrouwen vertegenwoordigd in de exacte vakken, de intelligentie en het animo is in zijn visie ruimschoots aanwezig. Hij pleit ervoor dat zowel mannen als vrouwen vier dagen per week werken en dat vrouwen bij een calamiteit in hun sociale omgeving, bijvoorbeeld echtscheiding, zelfstandig blijven en doorgaan met de ontwikkeling van hun expertise. Vooroordelen Tijdens de paneldiscussie werd ingegaan op de oordelen en vooroordelen van vrouwen aan de top: ik krijg toch geen kinderen om ze straks door een ander op te laten voeden of waarom moet iedereen toch naar de top? De avond werd besloten met de uitverkiezing van Peerdeman. Tijdens haar overwinningsspeech hield ze de jonge vrouwelijke studenten voor dat alles mogelijk is als je getalenteerd bent en doorzettingsvermogen hebt. Kijk maar naar mij! Foto: Mark van den Brink W e t e n s w a a r d i g Witte stofafwijkingen Het beeld van een schuifelende, voorovergebogen en soms incontinente oudere is geen onbekende. Deze klachten kunnen veroorzaakt worden door schade aan de kleine vaten in de hersenen, op mri te zien als zogenaamde witte stofafwijkingen. Alida Gouw toont in haar promotieonderzoek aan dat via mri de ernst van de witte stofafwijkingen te meten is, waarmee de ernst van de klachten voorspeld kan worden. Uit haar onderzoek blijkt ook dat oudere Alzheimerpatiënten meer witte stofafwijkingen hebben dan niet-dementerenden. Deze ontdekking biedt een ingang voor behandeling van de ziekte van Alzheimer. Witte stofafwijkingen kunnen leiden tot geheugenproblemen, loopstoornissen, incontinentie, depressie en dementie. Gouw volgde met collega s in elf centra in Europa drie jaar lang in totaal 639 patiënten. De patiënten ondergingen aan het begin en aan het eind van die drie jaar een mri-scan van de hersenen. Gouw onderzocht de verschillende uitingen van schade aan de kleine hersenvaten die zichtbaar waren op de mri en hoe deze veranderden in de tijd en samenhingen met de klachten. Ze toonde aan dat harten vaatziekten een risico vormen voor het ontwikkelen van witte stofafwijkingen. Met de nieuwste technieken kon zij ook mri bevindingen vergelijken met daadwerkelijke microscopische weefselschade, waarmee nieuwe inzichten werden verkregen omtrent het ontstaan van de afwijkingen in de witte stof en de relatie met Alzheimer. Ziekte van Alzheimer Het tempo waarin verlies van hersenweefsel in de hippocampus optreedt, voorspelt het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer al in een vroeg stadium. Veranderingen in totaal hersenvolume zijn pas later in de ziekte te meten. Dit blijkt uit een onderzoek van Wouter Henneman, dat op17 maart werd gepubliceerd in het vooraanstaande blad Neurology. Bij ruim 130 mensen vergeleek Henneman mri scans van de hersenen aan het begin van de studie en anderhalf jaar later. Dit betrof zowel gezonde patiënten, mensen met de eerste verschijnselen van de ziekte van Alzheimer en Alzheimerpatiënten zelf. Bij alle patiënten werd de snelheid gemeten waarin het volume van de hippocampus afnam. De hippocampus is een hersenstructuur die belangrijk is voor het geheugen. De snelheid waarmee de hippocampus krimpt vertoont een sterke relatie met de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer. Wanneer de diagnose Alzheimer eenmaal gesteld is, is het volumeverlies over een veel groter gebied dan alleen de hippocampus verspreid. Henneman concludeert dat in een vroeg stadium van de ziekte van Alzheimer vooral volumeverlies in de hippocampus optreedt. Zo vroeg mogelijk de ziekte van Alzheimer vast te kunnen stellen is een belangrijke voorwaarde om de effectiviteit van behandelingen en medicijnen te kunnen meten. Aankomende studenten onder de loep genomen n Monique Krinkels Ruim zeshonderd dossiers wachten op de beoordeling door Ine Vos, assistent manager onderwijs- en studentenzaken. Vos en haar team kijken of de kandidaten die willen deelnemen aan de decentrale selectie inderdaad de ervaring hebben die een selectie voor de studie geneeskunde rechtvaardigt. Zo n 750 kandidaten hebben het inschrijfformulier begin dit jaar aangevraagd. Ze moeten bijvoorbeeld aantoonbaar bestuurlijke ervaring hebben, topsport bedrijven of naast hun school werkzaam zijn in de gezondheidszorg. We houden een scorelijst bij om te zien welke kandidaten naar de volgende ronde kunnen, legt ze uit. Waar we naar zoeken zijn jongeren die niet alleen een vwo examen of hbo propedeuse aankunnen, maar die er ook in slagen VU medisch centrum Decentrale selectie geneeskunde Gezocht ambitieuze studenten om nog iets naast hun opleiding te doen. Maximaal driehonderd kandidaten mogen tussen 16 en 19 juni een aantal toetsen afleggen, voor meer is geen ruimte. Daarom wordt pas na het samenstellen van de scorelijst vastgesteld wat de normen zijn. Als de kandidaten van dit jaar gemiddeld meer punten scoren, dan leggen we de lat hoger. Mochten er minder kandidaten zijn die voldoende ervaring hebben, dan gaan er gewoon minder kandidaten naar de volgende ronde. We willen de norm absoluut niet verlagen. Tijdens de testen in juni mogen de studenten bewijzen dat ze echt over bijzondere capaciteiten beschikken. We toetsen dan onder meer de reken- en leesvaardigheid en het ruimtelijk inzicht. Dat gebeurt met opdrachten die aansluiten bij de geneeskundestudie. Zo combineren we ruimtelijk inzicht bijvoorbeeld met anatomie. Ook volgen kandidaten een college en moeten ze daarna vragen over het onderwerp beantwoorden. De uitkomst van de vijf toetsen bepaalt uiteindelijk wie via decentrale selectie aan de studie geneeskunde mag beginnen. We kunnen maximaal 175 kandidaten toelaten, maar dat is inclusief de studenten die op hun eindexamenlijst als gemiddeld cijfer een acht of hoger hebben behaald. Ik verwacht dat er zo n 145 kandidaten via decentrale selectie zullen worden geplaatst. We willen natuurlijk dat dat de beste 145 zijn van alle aanmeldingen. Mochten er minder kandidaten zijn die de norm halen dan worden de plaatsen aangevuld met ingelote studenten. Vos signaleert dat de studenten die via decentrale selectie aan de studie beginnen ook later beter blijken te scoren. Dat zien ze vooral in Rotterdam, met wie wij een onderzoek uitvoeren. Hier hebben we pas twee cohorten, maar we zien dat ze gemiddeld hogere cijfers halen. In Rotterdam, waar ze dit systeem al langer toepassen zie je ook minder uitval, studenten die andere zaken zoals bestuurswerk naast hun studie weten op te pakken of zelfs een tweede studie volgen. Tracer 26 maart 2009 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie M e d e d e l i n g e n V a c a t u r e s 7

8 Agenda De rubriek agenda staat ook op de startpagina van intranet. Seniorverpleegkundige beter gepositioneerd Promoties donderdag 26 maart - aula, uur, H. van Cruijsen, Preclinical and clinical studies on the co-regulation of tumorinduced angiogenesis and dendritic cell suppression promotor: prof.dr. G. Giaccone; copromotoren: dr. K. Hoekman, dr. T.D. de Gruijl dinsdag 31 maart - aula, uur, W.A. Tol, Effectiveness of psychosocial interventions for people exposed to organized violence in low-income countries promotor: prof.dr. J.T.V.M. de Jong; copromotoren: dr. R. Reis, dr. ing. I.H. Komproe maandag 6 april - aula, uur, L.J.M.Juffermans, Ultrasound and microbubble-targeted delivery of drugs and genes. Cellular bioeffects and mechanisms promotoren: prof. dr. W.J. Paulus, prof. dr. A.C. van Rossum; copromotoren: dr. O. Kamp, dr. R.J.P. Musters dinsdag 7 april - aula, uur, R. van de Ven, The contribution of ABC transporters to dendritic cell development and function promotor: prof. dr. R.J. Scheper; copromotoren: dr. T.D. de Gruijl, dr. G.L. Scheffer woensdag 15 april - aula, uur, P.A.J. Krijnen, The role of inflammation in the pathophysiology of acute myocardial infarction promotoren: prof. dr. J.W.M. Niessen, prof. dr. C.E. Hack vrijdag 17 april - aula, uur, J. Nuijen, Depression and comorbidity. General practice based studies on occurrence and health care promotoren: prof. dr. F.G. Schellevis, prof. dr. G.A.M. van den Bos, prof. dr. P.P. Groenewegen Oraties woensdag 25 maart - aula, uur, prof. dr. G. Kwakkel, Uitzicht op inzicht donderdag 16 april - aula, uur, prof. dr. M. Hopman-Rock, In beweging blijven! Bewegen is preventie en zorg voor ouderen Symposia donderdag 26 en vrijdag 27 maart - Teach the teacher 1 Meer informatie: PAOG cursus- en congresorganisatie, Liesbeth Ligtvoet, tst zaterdag 28 tot dinsdag 31 maart - Pediatric Nephrology Spring Meeting Meer informatie: PAOG cursus- en congresorganisatie, Ingrid van de Vegte, tst , maandag 30 maart - Kleur bekennen. Palliatieve zorg aan moslimpatiënten Aanmelden: vupodium@dienst.vu.nl, tst woensdag 1 april Life Sciences in Business Een symposium over de ontwikkelingen binnen de life sciences Aanmelden voor 15 maart bij sven. simons@kenniskring.nl donderdag 2 en vrijdag 3 april - Teach the teacher 2 Meer informatie: PAOG cursus- en congresorganisatie, Liesbeth Ligtvoet, tst vrijdag 3 april - symposium Actualiteiten Jeugdgezondheidszorg, Amstelzaal Meer informatie: Liesbeth Ligtvoet, tst , paog@vumc.nl, vrijdag 3 april - We care about the brain. Opening symposium Neuroscience Campus, Aula VU Meer informatie: Liesbeth Ligtvoet, tst , paog@vumc.nl, donderdag 16 april - Body@Work. Symposium Ouderen en participatie: gezond meedoen!, Maaszaal Meer informatie: Liesbeth Ligtvoet, tst , paog@vumc.nl, Echt lekker loopt het nog niet met de functie seniorverpleegkundige. Sinds vier jaar heeft elke afdeling een paar seniorverpleegkundigen, die behalve hun reguliere werk een zorggericht kwaliteitsproject doen. Een goed voorbeeld van horizontale loopbaanontwikkeling, zou je zeggen, maar in de praktijk pakt het nog niet zo goed uit. Door verschillende oorzaken is er veel onduidelijkheid en wrijving over de functie. Op de intensive care volwassenen is daar inmiddels wat aan gedaan. n Marieke Sjerps Leidinggevende Mariëtte Veldman kreeg formeel opdracht om de oorzaken van de knelpunten rond de seniorfunctie op de ic in kaart te brengen en daar advies over uit te brengen. Veldman: Medewerkers zagen weinig verschil tussen de seniorverpleegkundige en de verpleegkundige die een aandachtsgebied heeft. Omdat de toegevoegde waarde onduidelijk bleef, kon de functie zich niet goed ontwikkelen. Tegelijkertijd verminderde het draagvlak binnen het team, mede doordat er onvoldoende terugkoppeling was. De functie werd steeds vaker ter discussie gesteld. Misverstanden Net als op veel andere afdelingen ontstonden er volgens Veldman op de ic veel misverstanden doordat Dag mevrouw Jansen, waarmee kan ik u van dienst zijn? Telefoontraining gaat van start Alle medewerkers van de telefooncentrale, van medische administraties en poliklinische krijgen binnenkort telefoontraining. De training en het VUmc telefoonprotocol moeten zorgen voor betere telefonische bereikbaarheid en uniforme telefoonetiquette. n Laura Jansma de leidinggevende de reguliere taken van de seniorverpleegkundige aanstuurde en beoordeelde, maar als het seniortaken betrof, gebeurde dat door de verpleegkundig manager. Veldman: Daardoor raakten we in een spagaat. Behalve een interne enquête hield Mariëtte Veldman een benchmark in andere academische ziekenhuizen om te zien hoe die de functie hadden vormgegeven. Vervolgens formuleerde ze aanbevelingen voor de ic die inmiddels zijn overgenomen. Aan de taakfunctieomschrijving is niets veranderd, wel is er een andere positionering: de seniorverpleegkundige valt nu onder de leidinggevende van de afdeling. Veldman omschreef zes themagebieden voor de seniors. Daarbij hield ze rekening met de sinds kort nieuw geformuleerde missie en visie van de ic, maar ook met de kwaliteitseisen die de overheid aan ziekenhuizen stelt en de marktpositie van VUmc. Behoud van collega s Petra van Wettum is als seniorverpleegkundige voor het thema marketing en public relations aangesteld. Officieel gaat ze daarmee 1 mei aan de slag, maar nu al is ze er heel druk mee. Van Wettum: Er is acuut een groot personeelsprobleem ontstaan. Elk ziekenhuis hier in de buurt vist in dezelfde vijver. We hadden een heel hecht team, maar de laatste maanden gaan collega s via een uitzendbureau werken om zo meer salaris en betere arbeidsvoorwaarden te krijgen. Samen met onze praktijkopleider kijk ik wat we daaraan Donderdag 5 maart vond de startbijeenkomst telefoontraining plaats voor raad van bestuur, zorgmanagers en werkplekmanagers. Hier werden onder meer de resultaten van de pilottraining gepresenteerd, die vorig jaar november werd gehouden bij de polikliniek inwendige geneeskunde en de telefooncentrale. Uit een nulmeting op basis van 296 opgenomen gesprekken kwam naar voren, dat medewerkers vriendelijke, bekwame en adequate telefoongesprekken voeren. Het ontbrak echter aan uniformiteit bij de opening van het gesprek, bij doorverbinden, onderbreken en afsluiten. Ook kon er in de gesprekken meer empathie en betrokkenheid getoond worden naar de klant, en kon de toon vriendelijker en energieker. Dit vormden de verbeterpunten die bij de pilottraining uitgebreid - en met succes - aan bod kwamen. Volgens Antwine de Bruijn, hoofd poliklinische zorgeenheid reumatologie, nefrologie, longen algemeen en dagbehandeling, vonden de meeste deelnemers het dan ook een heel geslaagde training en gaven zij aan er echt iets van opgestoken te hebben. Stemgebruik Nu de pilot met succes is afgerond is het de beurt aan alle VUmc poliklinieken om de training te volgen. Antwine de Bruijn: De training duurt een dag. In de ochtend komen thema s aan bod als effectieve communicatie, stemgebruik en woordkeuze, actief luisteren, gespreksstructuur en telefoonetiquette. s Middags gaat men gesprekken en gesprekstechnieken oefenen met een acteur en maakt men een persoonlijk actieplan. Er wordt niet alleen aandacht besteed aan telefoonetiquette. Deelnemers leren ook hoe zij kunnen omgaan met dwingende, boze en geïrriteerde mensen, discussies kunnen vermijden, slecht nieuws kunnen brengen, en gesprekken met langdradige mensen kort kunnen houden. Mariëtte Veldman (links) omschreef themagebieden, zodat de functie van seniorverpleegkundige Petra van Wettum beter tot z n recht komt kunnen doen. Als seniorverpleegkundige focus ik voorlopig vooral op het behouden van collega s en het werven van nieuwe mensen. Veldman: Op afdelingen waar de functie seniorverpleegkundige niet telefoonprotocol goed van de grond is gekomen, is het misschien een goed idee om ook eigen themagebieden te formuleren. Want die van de ic hoeven niet noodzakelijkerwijs ook voor andere afdelingen te werken. 1 Telefoon binnen 15 seconden aannemen (=3 belsignalen) én met een 2 Standaard uniforme meldtekst extern is als volgt: Goedemorgen/middag/avond, polikliniek <naam poli>, u spreekt met <voor-achternaam> 3 Geef de klant een 2e keer welkom nadat de klant zich heeft gemeld en gebruik hierbij de naam van de klant 4 Bied de beller de gelegenheid eerst kort zijn vraag te stellen en vraag daarna naar zijn patiëntennummer/andere informatie 5 Wissel open, gesloten en keuzevragen gedurende het gesprek af 6 Vat regelmatig samen gedurende het gesprek 7 Je onderbreekt de klant door de naam van de klant te noemen, reden van onderbreking aan te geven en/of samen te vatten en vervolgactie aan te geven: Mevrouw <naam beller>, excuses dat ik u onderbreek, ik begrijp dat..., <actie> 8 Bij gebruik van de wachtstand, uit de wacht halen en bij doorverbinden: Meldt Wat je Doet! 9 Maak gebruik van een zogenaamde proefafsluiting of servicezin: Is alles voor u zo duidelijk? Heeft u verder nog vragen? Zijn al uw vragen zo voldoende beantwoord? 10 Geef de klant een positieve/passende afsluiting mee aan het eind van het gesprek en gebruik de naam van de klant hierbij telefoonprotocol tips tips tips tips tips tips tips Luister aandachtig & actief door o.a. luistergeluiden te maken Zorg dat je op vriendelijke toon spreekt Gebruik geen verkleinwoorden & vermijd twijfeltaal Spreek in positieve bewoordingen Spreek ABN en laat vaktaal en afkortingen achterwege Toon begrip & empathie naar de klant in WOORDEN én in toonstelling Kom gemaakte afspraken na. Doe wat je zegt! Foto: Mark van den Brink 8 Tracer 26 maart 2009 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg O r g a n i s a t i e M e d e d e l i n g e n V a c a t u r e s

9 Na 26 jaar draagt Chris Meijer (links) zijn bestuurlijke taken als hoofd van de afdeling pathologie over aan Gerrit Meijer. Van een definitief afscheid is echter geen sprake, de wetenschap roept. n Ursula Wopereis Pathologie is een grote afdeling met meer dan 200 man, dat draag je niet in één keer over. Maar Gerrit is een goede opvolger, dat maakt het gemakkelijk. Hij is snel, efficiënt, energiek en vlot met computers. Bovendien is hij pathologisch en genetische goed onderlegd. We zitten op één lijn, tenzij het gaat om de keuze voor Franse of Chileense wijn, lacht Chris Meijer. Chris Meijer en Gerrit Meijer willen uitgroeien tot Harvard aan de Amstel Veel veranderd Terugkijkend ziet Meijer in de afgelopen 26 jaar een duidelijke opgaande lijn. Toen ik hier in 1983 begon waren de besluitvorming, beheerstructuur en financiën weinig inzichtelijk. De faculteit en de kliniek waren nog twee gescheiden organisaties. Na drie maanden dreigde sluiting van de medische faculteit, dus er moest veel veranderen. Mijn visie is altijd vrij simpel geweest: kwaliteit en openheid staan voorop, anticipeer op de toekomst en presenteer resultaten als hapklare brokken. Daarbij moet het ook gezellig zijn, feesten moet je vieren. Vakinhoudelijk heeft pathologie een enorme slag gemaakt en de organisatie is sterk verbeterd. Binnen VUmc heeft de afdeling een centrale positie verworven in de diagnostiek, het onderzoek en het onderwijs. Dat zie je bijvoorbeeld terug in onze publicaties en in de introductie van nieuwe moleculaire technieken die zijn vanuit de pathologie geïnitieerd. De afdeling pathologie van VUmc was de eerste academische pathologieafdeling met een cckl-accreditatie. Onze afdeling staat in Nederland aan de top. Niet te bescheiden, Chris: aan de top van Europa, verbetert opvolger Gerrit Meijer zijn collega. Chris heeft pathologie opgebouwd tot een prachtafdeling. Hij barst van de dynamiek! We zijn allebei gek van ons vak en willen het graag verder ontwikkelen, maar Chris is in meerdere opzichten onnavolgbaar. Foto: Mark van den Brink Parallelle ontwikkelingen Vakinhoudelijk werken de beide Meijers nauw samen. De naam van Chris Meijer is onlosmakelijk verbonden met onderzoek naar baarmoederhalskanker, de hpv-vaccinatie voor meisjes vanaf 12 jaar en de hpv-thuistest voor vrouwen. Ik heb gezien hoe het virus werd ontdekt en ontrafeld, inclusief de ontwikkeling van de immuun respons en de screening. Het heeft ons mooie publicaties opgeleverd. Het is heel leuk als je die ontwikkeling en de klinische spin off ziet. De maatschappelijke kritiek op de vaccinatie vind ik echter buitenproportioneel. De kwaliteit van het onderzoek staat buiten kijf, de wetenschappelijke data zijn keihard. Vaccineren is heel belangrijk en de gezondheidswinst is enorm. Gerrit Meijer is gespecialiseerd in dikkedarm- en maagkanker. De screening op baarmoederhalskanker loopt iets voor, maar er zijn veel parallelle ontwikkelingen. We delen onze kennis. Maart is in de VS uitgeroepen tot National Colorectal Cancer Awareness Month en Nederland werkt hard aan het bevorderen van het onderzoek naar darmkanker. De Gezondheidsraad bereidt op dit moment een advies voor over een bevolkingsonderzoek naar darmkanker. In 2010 neemt het ministerie van vws hierover een besluit. De ziekte zit in de cel Pathologie speelt een centrale rol in het ontwikkelen van nieuwe inzichten over ziekte, legt Gerrit Meijer uit. De patholoog classificeert cel- en weefselmonsters traditioneel op basis van hoe deze er onder de microscoop uitzien, maar steeds vaker gebeurt dat ook op basis van moleculaire profielen. Tumorprofilering heeft volgens beiden de toekomst. Vroeger was de behandeling van patiënten vaak op basis van one size fits all, maar er komen steeds meer nieuwe, vaak dure, geneesmiddelen die vragen om het definiëren van de juiste patiëntengroep met behulp van moleculaire diagnostiek. Een andere ontwikkeling is de digitalisering van de pathologie. De traditionele microscoop maakt plaats voor het beeldscherm, over vijf tot tien jaar worden alle coupes digitaal gescand en komen ze het lab niet meer uit, denkt Gerrit Meijer. Die digitalisering vereist wel een stevige investering in een goede it-infrastructuur. Ik zie het als een uitdaging om het hoge niveau van de afdeling te handhaven en onderzoek en patiëntenzorg de komende jaren sterker dan nu te integreren in de kliniek. Daarnaast willen we, samen met onze klinische partners de samenwerking in de regio intensiveren. Chris Meijer is er van overtuigd dat VUmc met een actiever beleid de huidige positie kan versterken. Als VUmc blijft investeren in management, onderzoek, onderwijs en het herkennen en ontwikkelen van talent groeien we uit tot een Harvard aan de Amstel. Affiliatiedag kindergeneeskunde Bijeenkomst opleiders en co s versterkt banden Ontslagbrief niet genoeg Huisarts waardeert telefoontje-na-overlijden Op 13 maart was de jaarlijkse affiliatiedag kindergeneeskunde van VUmc: een bijeenkomst voor de dertien ziekenhuizen die voor de medische faculteit het co-schap kindergeneeskunde verzorgen. De meeste zijn in de regio, zoals het Kennemer Gasthuis in Haarlem en het West-Fries Gasthuis in Hoorn, maar sinds kort wordt er op dit vlak ook samengewerkt met verder gelegen medische centra, zoals Gelre Ziekenhuizen, locatie Zutphen en het Roosendaalse Franciscus Ziekenhuis. n Marieke Sjerps Het doel van de affiliatiedag is om de banden met de samenwerkende ziekenhuizen te versterken en met elkaar ervaringen uit te wisselen over de co-schappen. Dit keer was het thema professioneel gedrag. Inge van Wijk, onderwijscoördinator kindergeneeskunde: Het onderdeel professioneel gedrag krijgt in het nieuwe curriculum veel aandacht en telt in de beoordeling tegenwoordig veel zwaarder dan voorheen. We wilden het onderwerp ook graag bespreken met de affiliatieziekenhuizen. Die werken nu nog met de co-assistenten van het oude curriculum, maar ook daar is professioneel gedrag uiteraard van groot belang. Van Wijk licht toe: Met professioneel gedrag bedoelen we de houding ten opzichte van het werk, gedrag naar patiënten en hun naasten en ten aanzien van medewerkers en collega s. Denk bijvoorbeeld aan beleefd zijn, respectvol handelen, reflectief zijn en om kunnen gaan met kritiek. Tijdens de bijeenkomst kwamen ook praktijkervaringen met onprofessioneel gedrag binnen co-schappen uitgebreid aan de orde. Welke ervaringen hebben de ziekenhuizen daarmee en hoe hebben ze erop gereageerd? Wat zijn de procedures vanuit VUmc? Hierbij werden de praktische procedures besproken en er was veel interactie tussen de deelnemers. Prijs De affiliatiebijeenkomst werd gevolgd door het inmiddels populaire kindergeneeskundesymposium De co vertelt van eigen werk. Dit keer gaven elf co-assistenten een presentatie. Een van hen, Victorien van Verschuer, die een co-schap heeft gelopen in het Sint Lucas Andreas ziekenhuis, werd voor haar lezing Vet dun over een patiëntje met een niet goed werkend vetmetabolisme beloond met de Nutricia Thei Haumann prijs, een bedrag van honderd euro. Saskia Poels won de Abbott Paediatrics prijs van 250 euro voor de beste wetenschappelijke stage kindergeneeskunde. Onderwijscoördinator Inge van Wijk kijkt zeer tevreden op de dag terug. De deelnemers van de affiliatieziekenhuizen en de co-assistenten deden enthousiast mee en iedereen reageerde actief op stellingen en vragen. Daaruit concludeer ik dat we in de roos hebben geschoten met de keuze van het onderwerp. Als een patiënt in het ziekenhuis overlijdt, zoekt de familie vaak snel contact met de huisarts, vertelt Katja Kooymans. Het is dan natuurlijk erg pijnlijk als deze nog van niets weet. Sinds enkele jaren heeft VUmc een protocol dat voorschrijft dat de arts die de dood vaststelt, binnen 24 uur de huisarts informeert, liefst telefonisch, maar als dat niet lukt per fax. Niet alleen uit respect voor de nabestaanden is dat belangrijk, maar ook omdat de huisarts vaak het beste kan beoordelen of opvang of begeleiding nodig is. n Marianne Meijerink De afgelopen twee jaar heeft Katja Kooymans, medewerker van het Instituut Ondersteuning Patiëntenzorg (iop), uitgezocht in hoeverre het protocol wordt nageleefd. Wij kregen in het verleden veel kritiek van huisartsen over slechte communicatie rondom het overlijden van patiënten. Een ontslagbrief is echt niet genoeg, want die komt vaak te laat. Dit protocol moest verbetering brengen. Kooymans ging na of huisartsen waren gebeld, door naderhand zelf contact te zoeken met huisartsen van overledenen. Ze deed dat steekproefsgewijs steeds een week lang, een aantal malen per jaar. In 2007 gaf iets meer dan de helft van de artsen aan dat ze volgens het protocol op de hoogte waren gebracht, dus telefonisch, binnen 24 uur na overlijden. Was een arts te laat of niet ingelicht, dan koppelde Kooymans dit terug naar het betreffende afdelingshoofd. In 15% van de gevallen kon Kooymans niet achterhalen hoe het was gegaan, omdat de betreffende huisarts niet bekend was of niet te bereiken. Kooymans: Het was natuurlijk een groot voordeel dat ik afdelingshoofden direct kon attenderen op het protocol. Ook al vindt men dat niet altijd leuk, het heeft er wel toe geleid dat de uitkomsten in 2008 veel beter waren. Van de artsen die ik toen heb benaderd, was 80% op tijd telefonisch geïnformeerd. Maar ik heb tijdens mijn onderzoek zelf ook gemerkt hoe moeilijk het soms is om huisartsen te bereiken. Dat percentage was in 2008 zelfs hoger dan in In het hasvu, de overleggroep van VUmc en huisartsen uit de regio, is het bereikbaarheidsprobleem aan de orde gesteld. Kooymans gaat intussen door met peilingen. Als we weten waarom het in bepaalde gevallen niet lukt om de huisarts te bereiken, kunnen we daar gericht iets aan doen. We willen uiteindelijk zo dicht mogelijk bij die 100% komen. In ieder geval waren de huisartsen in het hasvu erg positief over de aanpak van VUmc en het toe nu toe behaalde resultaat. Tracer 26 maart 2009 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures 9

10 Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraagen aanbodadvertenties te vinden. Sommige berichten vallen op. Aangeboden: een eengezinswoning Gelukt Willem Jonker, doktersassistent bij de poli cardiologie, was zijn in Tracer 5 aangeboden Panasonic reiscamera snel kwijt. Een medewerker van de afdeling pathologie was er erg blij mee en nam de camera van hem over. Foto Paul le clercq Ingrid de Bruin, secretaresse bij nefrologie, heeft haar huis in Aalsmeer op het Prikbord gezet. We hebben een ander huis gekocht en dit staat nu al vier maanden te koop. Eind deze maand op 28 maart, houden we een open dag. Wel pech dat we het huis te koop hebben gezet net toen de kredietcrisis zich aankondigde. We hebben inmiddels een ander huis gekocht. Ja, ook in Aalsmeer maar nu aan het water. Dat was trouwens niet de reden voor de verhuizing. Punt was dat we kantoor aan huis wilden voor het bedrijf van mijn man. Eerst waren we van plan om een uitbouw aan ons huidige huis te bouwen, maar dat bleek minder gemakkelijk dan een ander, groter huis aanschaffen. We hebben hier nu twintig jaar gewoond en met veel plezier want dit is een fijn huis in een leuke wijk. Eind april willen we verhuizen. Dat zal nog wel een hoop werk zijn, want in twintig jaar verzamel je heel wat. Er zal het een en ander moeten weggegooid, verwacht ik. n MK smullen wie zorgadministratie en ICT wanneer 11 maart waar ICT Zuiderhof, 3e etage waarom live gaan van MiradorV5 opvallend grote opluchting over geslaagde oplevering Soms komen nieuwe medewerkers via via binnen. Ze worden getipt door een buurvrouw, vriend(in) of ontmoeten een VUmc-er in de kroeg die vertelt hoe leuk het werken hier is. Zo worden medewerkers ambassadeurs voor VUmc en halen mensen over de streep om hier te komen werken. Nieuwe medewerkers waarop met de huidige krapte op veel afdelingen vaak met smart wordt gewacht. Komende maanden in Tracer een serie met nieuwe medewerkers die via via bij ons terecht kwamen. Foto Paul le clercq Koffiepauze, een overleg, een afscheids borrel of een verjaardagsfeestje. Er zijn veel momenten om als collega s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast. Het was een bijzondere dag voor implementatiespecialisten ict Lino Lopes, Karen Karsten en Annelies van Manen (van links naar rechts op de foto) en zorgadministrateur biza Ans van Manen. Na jarenlange voorbereiding door zorgadministratie en ict ging MiradorV5 live voor de eerste gebruikersgroepen. De komende weken zullen de grote groepen (verpleging en artsen) volgen. Over acht weken hopen we dat iedereen over is op V5, zodat we V2 kunnen opruimen, vertelt Margot Elshout, hoofd bedrijfsbureau ict. Voor deze bijzondere gelegenheid had zij een speciale taart besteld, met het nieuwe Mirador-icoontje dat bij iedereen op het bureaublad van de terminal server zal verschijnen. MiradorV5 ziet er anders uit dan de oude versie en ook de bediening van het programma is iets gewijzigd. In eerste instantie zijn wel alle functionaliteiten gelijk gebleven, maar dat gaat veranderen. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan een integratie van de nieuwe software voor ok-planning en -registratie (cs-ok). Ook integratie van de gedigitaliseerde papieren dossiers staat hoog op de planning. n MK Pieternel van Hummelen werkt bij BIZA als hoofd planning & control en Cees Buren, is directeur financiën Hoe kennen jullie elkaar? Cees: Ik leerde Pieternel kennen toen ze nog bij het amc werkte, als beleidsmedewerker planning & control. Ze deed toen ook het een en ander voor de nfu en die activiteiten zijn vervolgens door het VUmc overgenomen. Daarna stapte ze over naar Deltal Lloyd en zat ze aan de andere kant van de tafel bij het lokaal overleg met de zorgverzekeraars. We maakten productieafspraken met haar. L lorenzo Hoe kwam je op het idee om Pieternel te vragen? Cees: Toen ik hoorde dat ze bij Delta Lloyd gingen reorganiseren heb ik meteen contact met haar opgenomen. Haar kennis en kunde op het gebied van onderhandelen met zorgverzekeraars wilde ik echt binnenhalen. Ik kon haar een interessant aanbod doen, omdat Dirk Vonk - haar voorganger als hoofd p&c - te kennen had gegeven langzaam te willen afbouwen. Hoe vond je het dat Cees aan jou dacht? Pieternel: Het is natuurlijk altijd erg leuk als er voor een functie aan jou gedacht wordt. Zelf wilde ik ook erg graag weer naar een ziekenhuis overstappen, dus het was meteen een aantrekkelijk aanbod. Hoe bevalt het? Pieternel: Het bevalt goed, ik werk samen met een erg leuk team. Het was wel weer even wennen aan de omvang van de organisatie. Bij Delta Lloyd waren de lijntjes wat korter, maar dat komt zeker goed. Al met al weer boeiend om vanuit de ziekenhuiskant met verzekeraars te mogen onderhandelen. n MK 10 Tracer 26 maart 2009 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

ons Onder Vers koken als thuis Inhoud: Elk facet telt WoonZorgcentra Haaglanden 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot

ons Onder Vers koken als thuis Inhoud: Elk facet telt WoonZorgcentra Haaglanden 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot De digitale versie vindt u op www.wzh.nl/transvaal Onder nr 2 - maart/april 2014 ons magazine voor cliënten van WZH Transvaal 2 Inhoud: 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot 4 Puzzel 5 Nieuwbouwrubriek

Nadere informatie

Welkom op verpleegafdeling F

Welkom op verpleegafdeling F Welkom op verpleegafdeling F Welkom U bent opgenomen in het Albert Schweitzer ziekenhuis, locatie Zwijndrecht. In de folder vertellen we graag hoe de gang van zaken is op verpleegafdeling F en met welke

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

28 augustus 2015. Vreedzame school. Nieuw meubilair groep 3. Lydia

28 augustus 2015. Vreedzame school. Nieuw meubilair groep 3. Lydia 28 augustus 2015 Vreedzame school Inmiddels zitten de eerste weken er weer op en zijn alle groepen goed begonnen. U heeft in de informatiefolders van de verschillende groepen kunnen lezen dat er in de

Nadere informatie

Verpleegkundige in opleiding

Verpleegkundige in opleiding Volg je hart, gebruik je hoofd Verpleegkundige in opleiding Opleiding verpleegkunde Zoek je zinvol werk en wil je graag voor mensen zorgen? Word dan verpleegkundige! Kom naar VUmc. Wij zijn je ideale partner

Nadere informatie

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Vlindernieuws. Belangrijke data. Personeel

Vlindernieuws. Belangrijke data. Personeel Vlindernieuws Belangrijke data 22-25 juni Kamp locatie Noord 2 juli: Vuurvlindermarkt locatie Noord 7-8 juli: Eindmusical groep 8 locatie West 8 juli: Eindmusical groep 8 locatie Noord 10 juli: Laatste

Nadere informatie

Nieuwsbrief september 2015

Nieuwsbrief september 2015 Nieuwsbrief september 2015 Dit is de nieuwsbrief van Praktijk de Regenboog. Via regelmatige nieuwsbrieven willen wij u als ouder, collega of andere geïnteresseerde op de hoogte houden van het laatste nieuws.

Nadere informatie

Kinderwens spreekuur Volendam

Kinderwens spreekuur Volendam Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding

Nadere informatie

Laurentius Cliëntenpanel Informatievoorziening en openingstijden. Cliëntenraad Laurentius Ziekenhuis

Laurentius Cliëntenpanel Informatievoorziening en openingstijden. Cliëntenraad Laurentius Ziekenhuis Laurentius Cliëntenpanel Informatievoorziening en openingstijden Cliëntenraad Laurentius Ziekenhuis Rapportage auteur: Jos Beerens / juni 2014 Respons Respons: 67% 33% 67% ingevuld niet ingevuld Laurentius

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt

Nadere informatie

CP9. In gesprek over de toekomst

CP9. In gesprek over de toekomst CP9 In gesprek over de toekomst Na het voortgezet onderwijs kiest uw kind welk vak hij wil gaan leren en welke opleiding hij wil gaan volgen. Hij maakt een beroepskeuze. Een decaan of studiebegeleider

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

dagopname op de afdeling dagbehandeling

dagopname op de afdeling dagbehandeling patiënteninformatie dagopname op de afdeling dagbehandeling In overleg met uw arts heeft u besloten tot opname op de afdeling Dagbehandeling in het Onze lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG). Op de afdeling Dagbehandeling

Nadere informatie

Nieuwsbrief CBS De Schalmei

Nieuwsbrief CBS De Schalmei Nieuwsbrief CBS De Schalmei Je mag zijn wie je bent en gebruik maken van je talent! Schooljaar 2014-2015 nieuwsbrief 18 vrijdag 12 juni 2015 Beste ouders, Het doet mij goed om te zien hoe actief vele mensen

Nadere informatie

AGENDA Maandag 19 december t/m vrijdag 23 december

AGENDA Maandag 19 december t/m vrijdag 23 december Schooljaar 2011-2012 Vrijdag 16 december 2011 nr. 7 AGENDA Maandag 19 december t/m vrijdag 23 december Woensdag 21 december Woensdag 21 december Vrijdag 23 december Zaterdag 24 december t/m zondag 8 januari

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Hallo (Nummer 15, 25-01-2015)

Hallo (Nummer 15, 25-01-2015) Hallo (Nummer 15, 25-01-2015) Beste ouders en leerlingen, In deze Hallo vindt u informatie over: Wat er zoal speelt in de groepen Wat er verder zoal speelt op school Oproep van de werkgroep Carnaval Studiemiddag

Nadere informatie

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS > vooruitkomen + OUDERS & OPVOEDERS ! Via Bureau Jeugdzorg of uw huisarts bent u bij Rubicon jeugdzorg terecht gekomen. Soms zijn er problemen in het gezin die u niet zelf kunt oplossen. Uw kind is bijvoorbeeld

Nadere informatie

dagbehandeling bij kinderen

dagbehandeling bij kinderen patiënteninformatie dagbehandeling bij kinderen Binnenkort wordt uw kind voor een behandeling of ingreep opgenomen op afdellng Dagbehandeling, locatie F1. Wat kunt u thuis doen om uw kind voor te bereiden

Nadere informatie

Patiënten Informatie Brochure Erfelijkheidsonderzoek: Exoom Sequencing

Patiënten Informatie Brochure Erfelijkheidsonderzoek: Exoom Sequencing 2 Patiënten Informatie Brochure Erfelijkheidsonderzoek: Exoom Sequencing Algemene informatie Exoom Sequencing is een nieuwe techniek voor erfelijkheidsonderzoek. In deze folder vindt u informatie over

Nadere informatie

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin.

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 61 61 REGELS 1 Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 1 Ik woon met mijn gezin in een rijtjeshuis met vier slaapkamers. 2 De vijf appartementen in deze flat zijn heel klein. 3 Hij heeft een groot huis

Nadere informatie

Penseelstreekje. Informatiebulletin van o.b.s. Het Palet Opheusden, 27 maart 2015 Nummer 14, schooljaar 2014 / 2015

Penseelstreekje. Informatiebulletin van o.b.s. Het Palet Opheusden, 27 maart 2015 Nummer 14, schooljaar 2014 / 2015 Patrijsstraat 2 4043MR Opheusden Tel: 0488-441451 Email: info@paletopheusden.nl www.paletopheusden.nl AFWEZIGHEID DIRECTIE Ik wil u informeren over mijn afwezigheid de komende periode. Helaas staat mij

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

In dit nummer: Nieuwsbrief Mei 2013 Jaargang 20, nummer 4. Van het bestuur 2 Wij stellen voor: Els 3. ALV en AVA 4. DVD Goed Te Doen 5.

In dit nummer: Nieuwsbrief Mei 2013 Jaargang 20, nummer 4. Van het bestuur 2 Wij stellen voor: Els 3. ALV en AVA 4. DVD Goed Te Doen 5. Nieuwsbrief Mei 2013 Jaargang 20, nummer 4 In dit nummer: Van het bestuur 2 Wij stellen voor: Els 3 ALV en AVA 4 DVD Goed Te Doen 5 Oproepen 6 Colofon 7-8 Pagina 2 Beste leden, Op het moment van het schrijven

Nadere informatie

Peppelinfo december 2014, nummer 4

Peppelinfo december 2014, nummer 4 Peppelinfo december 2014, nummer 4 Beste ouders, Inmiddels ben ik al weer drie weken op de Peppel en begin ik me al aardig thuis te voelen. Ik heb al veel ouders ontmoet en al een aantal prettige gesprekken

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

Uw gezin staat centraal in het Elkerliek ziekenhuis

Uw gezin staat centraal in het Elkerliek ziekenhuis Uw gezin staat centraal in het Elkerliek ziekenhuis Gezinsgerichte zorg in het Elkerliek, daar kunt u van op aan Het verhaal van Esther, Irma en Fleur. Na haar bevalling verblijft Esther van de Vranden

Nadere informatie

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl November 2009 MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl Beste Leden, Met deze nieuwsbrief informeren wij u graag over de laatste ontwikkelingen

Nadere informatie

CBS Prins Maurits Orionstraat 1-2 2651 GS 010-5117078 info@pmschool.nl www.pmschool.nl

CBS Prins Maurits Orionstraat 1-2 2651 GS 010-5117078 info@pmschool.nl www.pmschool.nl nr: 14 3 juli 2015 CBS Prins Maurits Orionstraat 1-2 2651 GS 010-5117078 info@pmschool.nl www.pmschool.nl Voorwoord Hierbij ontvangt u de laatste nieuwsbrief van de Prins Mauritsschool. Terwijl Nederland

Nadere informatie

Beste ouder /verzorger

Beste ouder /verzorger 17 Nieuwsbrief 29 mei 2015 Beste ouder /verzorger Juni staat voor de deur en dat betekent dat het einde van het schooljaar in zicht komt. Voor een aantal leerlingen zal het nog spannend worden: lukt het

Nadere informatie

ROFFELTJE. Hij ziet het niet

ROFFELTJE. Hij ziet het niet Spechtstraat 49, 3853 VA, Ermelo, 0341-552284 ROFFELTJE > Hij ziet het niet Vol vertrouwen legt hij zijn kleine bruine handjes in die van mij. Ik heb zwarte Piet gezien vertelt hij me met glanzende bruine

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

Agenda 15 t/m 17 juni Kamp groep 8 24 juni Onderbouwdag (groep 1 t/m 4 is vrij) We luisteren naar elkaar.

Agenda 15 t/m 17 juni Kamp groep 8 24 juni Onderbouwdag (groep 1 t/m 4 is vrij) We luisteren naar elkaar. Vrijdag 10 juni 2016 Agenda 15 t/m 17 juni Kamp groep 8 24 juni Onderbouwdag (groep 1 t/m 4 is vrij) Regel van de week: We luisteren naar elkaar. Storing bij het versturen van e-mails Afgelopen week hebben

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Nieuwsflits juli 2014

Nieuwsflits juli 2014 Nieuwsflits juli 2014 Samen bouwen in Vertrouwen Nog maar een kleine 2 weken en dan is het vakantie wat is het weer enorm snel gegaan. En wat hebben we allemaal weer ontzettend veel geleerd! Vanaf deze

Nadere informatie

Nieuwsflits. Kalender: 15 oktober 2015. Ambrasoft/MijnKlas Thuisgebruik. Zorgvuldig omgaan met persoonlijke gegevens

Nieuwsflits. Kalender: 15 oktober 2015. Ambrasoft/MijnKlas Thuisgebruik. Zorgvuldig omgaan met persoonlijke gegevens Nieuwsflits 15 oktober 2015 Kalender: Agenda: 16 oktober t/m 23 oktober: Herfstvakantie vrijdag 23 oktober: Houtdorp vrijdag 23 oktober: Multisportevent 1 november: Peuter/kleuterkerk Maandag 2 november:

Nadere informatie

Welkom op verpleegafdeling C. Locatie Zwijndrecht

Welkom op verpleegafdeling C. Locatie Zwijndrecht Welkom op verpleegafdeling C Locatie Zwijndrecht Inleiding In deze folder geven we u informatie over de gang van zaken op verpleegafdeling C. Algemene informatie over ons ziekenhuis kunt u lezen in het

Nadere informatie

Nummer 16: 10 januari 2013

Nummer 16: 10 januari 2013 Nummer 16: 10 januari 2013 JANUARI 2013 Vrijdag 11/1/13 19.30-23.30 uur Nieuwjaarsbal Dinsdag 15/1/13 9.30-11.30 uur 13.00-15.00 uur Basisdag t.b.v. basisscholen uit Maasland, Maassluis, Schiedam Basisdag

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

10 december 2014 Jaargang 28 nummer 8 Volgende Info verschijnt op 07-01-2015 Kerstuitnodiging verschijnt op ma 15 dec 14. Kerst op De Uilenburcht

10 december 2014 Jaargang 28 nummer 8 Volgende Info verschijnt op 07-01-2015 Kerstuitnodiging verschijnt op ma 15 dec 14. Kerst op De Uilenburcht In deze Info onder andere: Kerst op De Uilenburcht De agenda tot half februari 2015. Een terugblik op 2014 10 december 2014 Jaargang 28 nummer 8 Volgende Info verschijnt op 07-01-2015 Kerstuitnodiging

Nadere informatie

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie).

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Verbetert de zorg na de behandeling van dikke darmkanker

Nadere informatie

Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 6 februari 2014

Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 6 februari 2014 Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 6 februari 2014 De Hoop 3 1911 KX Uitgeest 0251-880707 info@dewisseluitgeest.nl www.dewisseluitgeest.nl Agenda 10 februari Wisselmiddag techniek

Nadere informatie

Vrijdag 04 november 2011

Vrijdag 04 november 2011 Vrijdag 04 november 2011 Het nationale schoolontbijt. Op donderdag 3 november begon onze schooldag heel gezellig en vooral gezond. Toen de kinderen de klassen binnen kwamen, stonden de tafels gedekt. Supermarkt

Nadere informatie

Maart 2015 Jaargang 2014-2015 nr. 8

Maart 2015 Jaargang 2014-2015 nr. 8 Nieuwsbrief maart 2015: Nieuws vanuit: De directie Bijgaand treft u weer onze nieuwe maandbrief aan. Het is alweer de maandbrief van de maand maart. In deze maand start straks de lente weer. Deze maand

Nadere informatie

INFORMATIE BULLETIN 29 augustus 2015 WEEKOVERZICHT

INFORMATIE BULLETIN 29 augustus 2015 WEEKOVERZICHT INFORMATIE BULLETIN 29 augustus 2015 WEEKOVERZICHT Maandag 31 augustus 19.00 uur Ouderavonden groepen 8 19.30 uur Ouderavonden groepen 1/2, 3 en 6 Dinsdag 1 september Meester Tim s ochtends afwezig Juf

Nadere informatie

Polikliniek voor volwassenen met metabole ziekten Onderdeel van het Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten in het Erasmus MC

Polikliniek voor volwassenen met metabole ziekten Onderdeel van het Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten in het Erasmus MC Deze folder is gericht aan alle nieuwe patiënten van de polikliniek voor metabole ziekten in het Erasmus MC, patiënten die voor het eerst deze polikliniek in het Erasmus MC bezoeken, maar ook aan jongeren

Nadere informatie

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen.

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen. Wie zijn wij: Daag! Mijn naam is Jorrit en ik ben 23 jaar jong. Ik ben geboren en getogen in Leeuwarden. Ik zit nu in het 2e jaar van de lerarenopleiding Economie. Bij deze wil ik jullie veel plezier en

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

Plenaire opening. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013

Plenaire opening. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Plenaire opening Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Opening door Anke Leibbrandt Iedereen wordt van harte welkom geheten namens de BVN en de programmacommissie erfelijkheid (betrokken

Nadere informatie

Verslagen. Mozmed Gurué. Bart Roosenburg

Verslagen. Mozmed Gurué. Bart Roosenburg Verslagen Mozmed Gurué Bart Roosenburg 2013 Week 1 Datum: 5 t/m 9 augustus 2013 Team: Hanneke Dekker (arts), Jacinto Joaquim (evangelist), José Orlando (vrijwilliger), Bart Roosenburg (verpleegkundige).

Nadere informatie

De nieuwsbrief zal ook op onze website www.casparuscollege.nl worden geplaatst.

De nieuwsbrief zal ook op onze website www.casparuscollege.nl worden geplaatst. Nieuwsbrief Schooljaar 2015-2016, nr. 1 september 2015 Geachte ouder(s) en/of verzorger(s), Voor u ligt de Nieuwsbrief van september 2015. In deze nieuwsbrief: Van de directeur Nieuws van de Ouderraad

Nadere informatie

Nieuwsbrief. De Regenboog kleurt je leven. Leve het nieuwe Leven! Voor in uw agenda. De Regenboog. Arco Grisnigt AGrisnigt@H3O.nl.

Nieuwsbrief. De Regenboog kleurt je leven. Leve het nieuwe Leven! Voor in uw agenda. De Regenboog. Arco Grisnigt AGrisnigt@H3O.nl. 4 maart 2016 Nieuwsbrief De Regenboog kleurt je leven Voor in uw agenda 8 maart thema bijeenkomst groep 1-2 Noordendijk 10 maart thema bijeenkomst groep 1-2 Volkerakweg 24 maart paasviering 25 maart goede

Nadere informatie

Voor een toekomst in de zorg!

Voor een toekomst in de zorg! Voor een toekomst in de zorg! Excursies MBRT Radboud plus schooljaar 2014-2015 Versie voorjaar 2015 Doelgroep: 2 e, 3 e,en 4 e jaars MBRT Radboud plus studenten. Het Radboudumc is een grote organisatie

Nadere informatie

NASCHOOLSE DAGBEHANDELING. Figaro. Welkom! Waarom kom jij naar de groep? Informatieboekje voor kinderen die komen kennismaken. Dit boekje is van:

NASCHOOLSE DAGBEHANDELING. Figaro. Welkom! Waarom kom jij naar de groep? Informatieboekje voor kinderen die komen kennismaken. Dit boekje is van: NASCHOOLSE DAGBEHANDELING Figaro Welkom! Binnenkort kom je kennismaken op Figaro. In dit boekje leggen we je alvast wat dingen uit. Het boekje is gemaakt voor kinderen die hier voor de eerste keer komen,

Nadere informatie

Verslag onderzoek UvA-senioren

Verslag onderzoek UvA-senioren Verslag onderzoek UvA-senioren 1. Inleiding De Kring UvA-senioren heeft een enquête gehouden onder haar leden. Met deze enquête is onderzocht hoe de leden de activiteiten ervaren, wat ze van de Uitdienstbode

Nadere informatie

Sport en Welzijn. Advanced Nursing Practice Masteropleiding Amsterdam

Sport en Welzijn. Advanced Nursing Practice Masteropleiding Amsterdam Gezondh Sport en Welzijn Advanced Nursing Practice Masteropleiding Amsterdam Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Verpleegkundig Specialist De masteropleiding Advanced Nursing Practice (ANP) leidt

Nadere informatie

WEEKBRIEF 11 DECEMBER 2015 / NUMMER 18

WEEKBRIEF 11 DECEMBER 2015 / NUMMER 18 WEEKBRIEF 11 DECEMBER 2015 / NUMMER 18 Aan de ouders/verzorgers van onze leerlingen, Onze school is afgelopen maandag weer in kerstsfeer gebracht. Zeker nu de ochtenden lang donker en schemerig zijn, geven

Nadere informatie

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging. FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl

Nadere informatie

René op vakantie. 10-17 mei 2013 P U T T E N

René op vakantie. 10-17 mei 2013 P U T T E N René op vakantie 10-17 mei 2013 P U T T E N Begeleider Theo Vrijdag 10 mei Vertrek naar Landal Tegen 12 uur rijdt de Tendens bus de Ranonkelweg in en René straalt als hij mij ziet. Na de lunch nemen we

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie. Bestralings-geinduceerde hartschade meten d.m.v. het bepalen van bloedwaarden

Proefpersoneninformatie. Bestralings-geinduceerde hartschade meten d.m.v. het bepalen van bloedwaarden Proefpersoneninformatie Bestralings-geinduceerde hartschade meten d.m.v. het bepalen van bloedwaarden Geachte mevrouw, meneer, In aansluiting op het gesprek met uw behandelend arts, ontvangt u hierbij

Nadere informatie

Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet

Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Crisiskaart Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Consulent Crisiskaart Nel van kempen Diane Hek Crisiskaart Wat is een crisiskaart: Een uitvouwbaar kaartje van bankpasformaat. Samenvatting

Nadere informatie

t Bruggetje Nieuws uit de groepen 1 t/m 4 Nieuws uit groep 7/8

t Bruggetje Nieuws uit de groepen 1 t/m 4 Nieuws uit groep 7/8 t Bruggetje Basisschool St. Martinus Groenstraat 1 5551 AV Dommelen tel. 040 2017970 www.martinusdommelen.nl Informatiebulletin voor ouders Jaargang 2013-2014 nr. 2 5 september 2013 Nieuws uit de groepen

Nadere informatie

Kijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1.

Kijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1. OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Het Bètasteunpunt van de Hanzehogeschool is in 2009 opgezet om o.a. hulp te bieden aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun profielwerkstuk.

Nadere informatie

Nieuwsbrief o.b.s. De Eiber

Nieuwsbrief o.b.s. De Eiber Nieuwsbrief o.b.s. De Eiber www.obsdeeiber.nl Jaargang 31, nummer 3 08-11-2018 Enquêtes Op korte termijn zullen op alle scholen van Arcade dus ook onze school - diverse enquêtes uitgezet worden (ouders,

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Young People Coaching Experience

Young People Coaching Experience Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je

Nadere informatie

Iedereen heeft een eigen verhaal

Iedereen heeft een eigen verhaal informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

We gaan weer beginnen!

We gaan weer beginnen! Nieuwsbrief van CNS-basisschool Juliana Halderweg 43-45 6721 ZJ Bennekom info@juliana.cnsede.nl www.juliana.cnsede.nl 21 augustus 2015 We gaan weer beginnen! Komende maandag ontvangen we als team van CNS-basisschool

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina 1 In dit nummer 2. De gemeente laat weten 2. Veilig en weer goed zicht 3. Pendelbus is succes 3. Interne verhuizing loopt goed 4. Mevr. Reijneke over haar interne

Nadere informatie

2 Nieuwe leerling De volgende nieuwe leerling is de afgelopen periode bij ons gestart in groep 1/2 B:

2 Nieuwe leerling De volgende nieuwe leerling is de afgelopen periode bij ons gestart in groep 1/2 B: 26 maart 2015 Pagina 1 Geachte ouders/verzorgers Vrolijk Pasen Nieuwe leerlingen Avondvierdaagse Pagina 2 Pasen is opnieuw beginnen Denkend aan Hem die leven is Pasen is zich steeds bezinnen Op alles wat

Nadere informatie

Inknippen van je tongriempje

Inknippen van je tongriempje Wilhelmina Kinderziekenhuis Inknippen van je tongriempje Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Inknippen van het tongriempje 6 Tips 9 Wil je meer

Nadere informatie

'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop

'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop FD: Economie & Politiek door Siem Eikelenboom 28 augustus 2015 'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop Karel Appel, 'Bloem met blauwe ogen' (1977) 'Als je de ontvangsthal van Van Rietschoten

Nadere informatie

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje jan-mrt 2011 Contactenkrant Wie vindt het leuk om samen af en toe te koken? Wie wil samen met mij gaan wandelen? Samen zwemmen? Samen boodschappen doen op de markt? Ik zoek een kaartmaatje Gezocht: vriend(in)

Nadere informatie

Het beste uit jezelf

Het beste uit jezelf Het beste uit jezelf 2 3 Met elkaar bouwen aan het Huis van Philadelphia Philadelphia wil dat mensen met een beperking gelukkig kunnen zijn en het beste uit zichzelf kunnen halen. Daarom doen we ons werk

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

2014/2015. Vind de beste zorg voor uw situatie. Persoonlijk advies. Zorg of ondersteuning nodig? De PZP helpt!

2014/2015. Vind de beste zorg voor uw situatie. Persoonlijk advies. Zorg of ondersteuning nodig? De PZP helpt! 2014/2015 Vind de beste zorg voor uw situatie Persoonlijk advies Zorg of ondersteuning nodig? De PZP helpt! Inhoudsopgave 4 Persoonlijk medisch advies 6 Digitaal inzicht in uw zorgverzekering 8 Zorg of

Nadere informatie