I-mag INGENIEURSMAGAZINE. Panamakanaal met Belgisch tintje MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Transcriptie

1 Ing. Ann Gadeyne kiest voor brandweer Ing. Marc Hellemans aan top bij Tyco Bart Van Pelt straks naar WK zeilen I-mag INGENIEURSMAGAZINE Vernieuwing Panamakanaal met Belgisch tintje MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 45 nummer 5 mei 2007 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

2

3 colofon PERSMEDEDELING I-mag Ingenieursmagazine is een uitgave van de Vlaamse Ingenieurskamer vzw Lid van World Federation of Engineering Organisations (WFEO) van de UNESCO. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.P.P.) VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Bart Demol MSc, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem HOOFDREDACTEUR Ing. Noël Lagast MSc ADJUNCT-HOOFDREDACTEUR EINDREDACTIE Henk Van Nieuwenhove REDACTIERAAD Ing. I. Born MSc - Ing. B. Demol MSc Ing. H. Derycke MSc - Ing. K. De Wever MSc Ing. N. Lagast MSc - Ing. G. Roymans MSc Ing. L. Wezenbeek MSc REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel Fax URL: ing@vik.be Doorlopend open van uur tot uur LIDMAATSCHAPSBIJDRAGEN 55,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden 30,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid; voor gepensioneerden 15,00 voor studenten-industrieel ingenieur 70,00 voor leden woonachtig in het buitenland 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers Ing. Joseph Neyens: gedurende de eerste zes maanden voorzitter van CIBIC. De Belgische ingenieurs spreken met één stem! De Franstalige en Nederlandstalige pers ontving de hiernavolgende mededeling, respectievelijk in het Frans en het Nederlands Ondergetekenden hebben de eer u de oprichting aan te kondigen van de feitelijke ingenieursvereniging 'CIBIC', Comité des Ingénieurs Belges - Belgisch Ingenieurscomité. 'CIBIC' is geen nieuwe vereniging van ingenieurs, wel een overlegorgaan van de huidige Vlaamse en Franstalige ingenieursverenigingen. De vereniging groepeert de K VIV, de VIK, de FABI en de UFIIB met: Voor de burgerlijk ingenieurs en bio-ingenieurs in de Franse Gemeenschap van België: FABI: Fédération Royale des Associations Belges d'ingénieurs Civils, d'ingénieurs Agronomes et Bioingénieurs (asbl) Voor de industrieel ingenieurs in de Franse Gemeenschap van België UFIIB: Union Francophone des Associations d'ingénieurs Industriels de Belgique (asbl) Voor de burgerlijk ingenieurs en bio-ingenieurs in de Vlaamse Gemeenschap K VIV: Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging (vzw) Voor de industrieel ingenieurs in de industriële wetenschappen, technologie en biowetenschappen in de Vlaamse Gemeenschap VIK: Vlaamse Ingenieurskamer (vzw) 'CIBIC' is de spreekbuis van haar leden binnen de beroepsactieve groep van circa Belgische ingenieurs (ir. en Ing.). De Franstalige en Nederlandstalige ingenieurs, telkens vertegenwoordigd door hun respectievelijke verenigingen, zijn overeengekomen gezamenlijk te willen ijveren voor: in dit nummer Het erkennen van de complementariteit van de twee vormen van ingenieursopleidingen in ons land, met name enerzijds de burgerlijk ingenieur en landbouw- of bio-ingenieur en anderzijds de industrieel ingenieur. Het bevorderen en bewaken van de rol en de functie van de ingenieurs, van hun titulatuur en belangen in de Vlaamse en Franse Gemeenschap in België, evenals in de Europese Unie en wereldwijd. Een bijdrage leveren bij de eventuele verdere hervormingen van de ingenieursopleidingen aan de universiteiten en de hogescholen. Het aanmoedigen van de jongeren om de studies van burgerlijk ingenieur, bio-ingenieur of industrieel ingenieur aan te vatten. Het onderstrepen van de rol van de ingenieur in onze maatschappij, het verbeteren van het imago van het beroep bij het publiek en het waarderen van de functie, rekening houdend met de voorwaarden voor duurzame ontwikkeling. 'CIBIC' maakt zich ernstige zorgen over de terugloop van het aantal ingenieurs in ons land. Temeer omdat de ingenieurs mede aan de basis liggen van ons welzijn en onze welvaart. 'CIBIC' zal daarom alle campagnes ondersteunen die jongeren moeten aanzetten tot het volgen van ingenieursstudies en tot het verbeteren van het imago van de ingenieurs en de industrie. In het kader van de hervorming van de studies van het hoger onderwijs en de invoering van de 'bachelor - master', wenst 'CIBIC' een doorzichtige positie van de Belgische ingenieurs ten opzichte van de buitenlandse collega's. Voor meer informatie kunt u terecht op volgend adres: CIBIC c/o FABI, Hobbemastraat 2, 1000 Brussel. Tel cibic@cibic.be - website: Namens 'CIBIC' Ing. Joseph Neyens Algemeen voorzitter VIK ir. Norbert Van Belle Algemeen voorzitter K VIV Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer jaargang 45 nummer 5 mei 2007 Ing. Guy Zijlmans Président de l'ufiib Ir. Charles Médart Président de la FABI DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel Fax MAGAZINECONCEPT Avant la Lettre, Mechelen Tel info@avantlalettre.be Vernieuwd Panamakanaal kleurt beetje Belgisch 04 Ing. Robin Bruninx van Encon Ingenieursbureau 08 Colruyt kiest voor zonne-energie 11 Na examens naar WK zeilen 12 Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. COVER Panama Leven voor de brandweer 14 Belg aan de top bij Tyco 18 Voka wil ingenieurs besmetten 32 Samenwerking loont MAART I-mag 40

4 Techno Vernieuwd Panamakanaal kleurt beetje Belgisch Technum haalde belangrijke studieopdrachten binnen voor nieuwe sluizen OOSTENDE. Het Panamakanaal is een 80 kilometer lange verbinding tussen de Atlantische en de Grote Oceaan of 'the Pacific'. Dat hebben we allemaal geleerd in het middelbaar onderwijs. Het eerste schip voer door het kanaal op 15 augustus Het Panamakanaal en 8 kilometer land langs beide oevers was Amerikaans staatseigendom tot 31 december Dan kreeg Panama zijn kanaal in eigen handen. Op 22 oktober 2006 koos de bevolking in een referendum massaal voor een uitbreiding van het kanaal. Vijf miljard dollar wordt er geïnvesteerd om grotere containerschepen de mogelijkheid te bieden ook van het Panamakanaal gebruik te maken. Maar al eerder was een Frans- Belgisch consortium actief in de regio. Het ingenieursbureau Technum maakt deel uit van dat consortium en we hadden een gesprek met ir. José De Regge, directeur Technum Oostende en projectleider bij Technum voor het Panamakanaal. De vraag naar vrachtvervoer over zee groeit almaar. Schepen worden groter en het containerverkeer neemt zwaar in omvang toe. Een en ander heeft ACP, Autoritad del Canal de Panama, de overheidsinstantie die het Panamakanaal beheert, ertoe aangezet om een groot masterplan uit te tekenen tot het jaar Een onderdeel van dat masterplan is de studie rond de bouw van nieuwe sluizen die de modernere, grote schepen moeten toegang verschaffen tot het kanaal. Na enkele voorafgaande studies kende ACP het contract voor het ontwerp van de nieuwe sluizen toe aan een Belgisch-Frans consortium CPP, waarvan Tractebel, Ing. Bart Meere en ir. José De Regge bij de plannen voor de sluizen Technum, Coyne & Bellier en CNR deel uitmaakten. Zij kregen de opdracht voor de sluizen aan de kant van de Grote Oceaan. "Of we de opdracht binnengehaald zouden hebben zonder de hulp van de overheid, is natuurlijk moeilijk te zeggen, maar ik denk eigenlijk van niet." José De Regge: "In 2001 namen we deel aan die internationale aanbesteding, die gelanceerd werd door Autoritad del Canal de Panama. Het was voor ons een beetje onwaarschijnlijk, maar we hebben dat gewonnen. Dat we deel uitmaakten van een grotere groep als Tractebel en in een consortium zaten, heeft daar zeker in meegespeeld. Maar enkele belangrijke onderaannemers hebben referenties aangeleverd die wij niet konden leveren. Belangrijk was bijvoorbeeld de inbreng van Fita, Flanders International Technical Agency. Dat is een Vlaamse overheidsinstelling die haar ingenieurs ter beschikking stelt van de privésector, als die in het buitenland steun nodig heeft of wil samenwerken en daarbij een beroep wil doen op de referenties van de overheid. Via Fita hebben wij de referenties van Zeebrugge en van Berendrecht kunnen gebruiken. Dat heeft - denk ik - wel tamelijk veel gewicht in de schaal gelegd bij de beoordeling van de verschillende offertes, omdat geen enkele andere firma referenties kon voorleggen van dergelijke grote sluizen. We hebben ook de medewerking gekregen van de havens van Antwerpen en Zeebrugge en ook dat heeft toch wel mee voor het succes gezorgd. Er is veel commercieel werk geleverd door Fita en door de haven van Antwerpen. Van de Vlaamse overheid hebben we ook veel steun gekregen. Er zijn nogal wat ingenieurs die er redelijk wat werk hebben in gestopt. Of we de opdracht binnenge- I-mag 4 MEI 2007

5 Techno De bestaande sluizen zijn niet meer geschikt voor schepen van de nieuwste generatie. Schets van de nieuwe sluizen met spaarbekkens haald zouden hebben zonder de hulp van de overheid, is natuurlijk moeilijk te zeggen, maar ik denk eigenlijk van niet. De overheid heeft een belangrijke bijdrage geleverd tot het succes." Sluistechnologie Technum begon met zijn 'Conceptual design of new post Panamax locks in the Panama Canal' in februari De studies werden afgerond in mei Op basis daarvan nam ACP beslissingen over de sluistechnologie en de belangrijkste kenmerken voor de nieuwe sluizen. De immense afmetingen, het gebruik van moderne bouwmethodes en een vooruitstrevende technologie vormden voor de ingenieurs een ware uitdaging. "Wij ontwierpen het sluizenconept langs de 'Pacific' en op hetzelfde ogenblik voerde de Amerikaanse overheid (USACE) de studie uit aan de kant van de Atlantische Oceaan. Op basis van onze ervaringen "Doordat ze voor de roldeuren kozen, kregen wij de opdracht om ook aan de Atlantische kant ons ontwerp te harmoniseren. In 2005 hebben we dan de conceptuele studie voor de twee sluiscomplexen uitgevoerd, gebaseerd op één ontwerp. Dat ontwerp bevat een 'triple lift' met drie aaneengekoppelde kamers, want er is een verval van dertig meter. We hebben ervoor gekozen om dat in drie keer te overbrugmet de Berendrechtsluis - de Vlaamse knowhow - legden we een ontwerp voor met roldeuren. De Amerikanen deden wat ze in 1940 al gedaan hadden: zij stelden een systeem voor met puntdeuren. De Panamezen hebben uiteindelijk voor ons systeem gekozen om diverse redenen: het is onderhoudsvriendelijker en ze zijn ervan overtuigd dat het systeem met de roldeuren veel beter is dan de puntdeuren. Zij hebben heel veel onderhoud aan hun bestaand systeem met puntdeuren. En ook het gebruik van sleepboten als positioneringssysteem in plaats van de voor Panama klassieke 'locomotives' is gebaseerd op de ervaringen in de Vlaamse havens." De immense afmetingen, het gebruik van moderne bouwmethodes en een vooruitstrevende technologie vormden voor de ingenieurs een ware uitdaging. Het enige sluizensysteem dat voor CCP in aanmerking kwam, was er een met roldeuren. Puntdeuren waren immers nog nooit gebouwd voor een sluis met een breedte van 55 meter. Maar de overspanning was niet de belangrijkste reden waarom er voor roldeuren werd geopteerd. Het onderhoud was een erg belangrijk aandachtspunt voor de kanaalautoriteiten. Puntdeuren moeten elders onderhouden of hersteld worden. Dat is kostelijk en tijdrovend en op de koop toe moet dan een van de twee toegangen tot het Panamakanaal minstens 24 uur buiten gebruik blijven, wat nog inkomstenverlies veroorzaakt. Roldeuren kunnen in een inham getrokken worden, die dan wordt gebruikt als droogdok en waar alle herstellingen en onderhoud kan worden uitgevoerd. ACP koos onder andere om die redenen voor het Belgisch-Frans systeem met roldeuren. Roldeuren De afmetingen van de oude en de nieuwe sluizen. MEI I-mag

6 Techno "De triple lift en het gravitaire systeem met spaarbekkens op verschillende niveaus besparen 83 tot 87% van het water." 3D-simulatie van de nieuwe sluizen. Bij de nieuwe sluizen wordt er gekozen voor sleepboten. (onder) Projectleider en directeur Technum Oostende ir. José De Regge. gen. Zo besparen we meer water, want met drie kamers verdwijnt telkens maar een derde van het water in zee. Per kamer hebben we ook drie spaarbekkens uitgetekend. In plaats van het water gewoon allemaal naar de volgende kamer te versassen, wordt er een gedeelte naar spaarbekkens versast. Dat wordt dan opnieuw gebruikt, als het water in die kamer terug omhoog wordt gebracht. De triple lift en het gravitaire systeem met spaarbekkens op verschillende niveaus besparen 83 tot 87% van het water. Zo is het waterverbruik voor de nieuwe sluizen maar even groot als het waterverbruik van de bestaande sluizen, die heel wat kleiner zijn en die zonder spaarbekkens werken." Behalve het lage waterverbruik levert het systeem ook het voordeel op dat er weinig zout water naar het Gatun-meer stroomt. Die instroom kan zelfs nog geminimaliseerd worden door te spoelen met vers water. De totale investering voor een 'triple lift'-systeem is vergelijkbaar met een sluizencomplex met één of twee 'lifts'. "De nieuwe sluizen komen in een bypass op een 500 meter van de bestaande sluizen. ACP blijft de bestaande sluizen gebruiken, maar dan vooral voor de minder grote schepen. Ze zullen gemakkelijker eens een 'lane' buiten gebruik kunnen stellen om onderhoudswerken uit te voeren. Nu moet dat zeer gepland gebeuren, want als ze zo één lijn stilleggen, dan verliezen ze 50% van hun omzet. Doordat ze nu ook met sleepboten willen werken, hebben we ons origineel ontwerp ook wat moeten aanpassen, bijvoorbeeld op het vlak van de afmetingen en de niveauverschillen. Het Atlantisch ontwerp hebben we wat moeten aanpassen, want de geotechnische omstandigheden en de randvoorwaarden inzake getijden zijn daar heel anders. Aan de Pacific is er een getijdenverschil van 7 meter en aan de Atlantische is dat maar een halve meter." Mastodontschepen De nieuwe sluizen moeten schepen tot het Panamakanaal toelaten met maximale afmetingen van 48 meter breedte. Ze kunnen 386 meter lang zijn en mogen een diepgang hebben van 15,3 meter. De sluiskamers zijn 55 x 427 x 18,3 meter. "De nieuwe generatie schepen is bijna dubbel zo breed als wat er nu rondvaart. De huidige sluizen zijn verzadigd, maar er komen meer en meer grotere schepen en die kunnen niet door de bestaande sluizen met een breedte van maar 33 meter. De nieuwe sluizen zijn nu 55 meter breed. Volgens ons nog een beetje te weinig, omdat er nu al schepen zijn die al 55 meter breed zijn. Maar ACP redeneert dat ze niet de volledige markt kunnen beslaan. Als ze naar nog grotere sluizen zouden gaan, dan moeten ze wellicht nieuwe stuwmeren aanleggen in het binnenland en dat ligt niet goed bij de bevolking. ACP hecht er veel belang aan dat de bevolking achter het project kan blijven staan. De waterbevoorrading is dus een probleem bij grotere sluizen. En een tweede probleem is de kostprijs: het moet allemaal ook technisch-economisch een beetje in evenwicht blijven. Ten derde beperken ze zich bewust. Ze hebben een groot deel van de markt in handen." Raamcontract "Na de studies in 2005 hebben we dan een raamcontract gekregen met enkele deelopdrachten. Een eerste deelopdracht ging over de optimalisatie van het hydraulisch systeem van onze ontwerpen. Onze ontwerpen op conceptueel niveau moesten verder worden uitgewerkt. Daarnaast moesten we instaan voor de verdere geotechnische analyse: bijkomend grondonderzoek en de analyse van al die gegevens. Voor deelopdracht drie gaat Flanders Hydraulics, een overheidsdienst gespecialiseerd in het uittekenen van fysische en numerieke modellen, een fysisch model bouwen waarbij de weerstand wordt gemeten, als het schip in de I-mag 6 MEI 2007

7 Techno Schets van de inplanting van de sluizen. sluis vaart. Heel de omgeving wordt gesimuleerd en alle randvoorwaarden ingevoerd, zoals de stroming, de krachten die op het schip inwerken, als het de sluizen binnenvaart, enz. Die worden in een 3Dreal time simulator ingevoerd, zodat de piloten in optimale omstandigheden kunnen worden opgeleid. Deelopdracht vier is een numerieke studie, die de densiteitsstromingen moet in kaart brengen, die ontstaan als grote hoeveelheden zoet water in de oceaan terechtkomen." De nieuwe sluizen moeten schepen tot het Panamakanaal toelaten met maximale afmetingen van 48 meter breedte. De doorvaart van schepen wordt bepaald door de snelheid van de sleepboten, de openingstijd van de poorten en de snelheid waarmee de sluiskamers worden gevuld en leeggetrokken. Een doorslaggevend argument bij de keuze voor het Belgisch-Frans systeem was het onderhoud. De bestaande sluizen hebben openingen in de vloer. Die vragen heel wat onderhoud, omdat de betonstructuur wordt beschadigd en omdat de openingen vaak worden geblokkeerd met voorwerpen of modder. Vaak moeten de sluizen verschillende dagen ontwaterd worden om het nodige onderhoud en herstelwerk te kunnen uitvoeren. Dat leidt uiteraard tot inkomstenverlies. Bij de ontwerpen voor de nieuwe sluizen gebeurt de in- en uitstroom van water via gaten in de zijmuren van de sluis. Die ondervinden geen schade van vallende voorwerpen, zoals bijvoorbeeld een anker. Ze kunnen bovendien deels afgesloten worden, zodat ze kunnen worden onderhouden zonder de sluis buiten gebruik te stellen. Constructiemanagement "Ons contract loopt tot in 2008, maar er wordt binnenkort een nieuwe aanbesteding gelanceerd voor het 'constructiemanagement'. Voor ACP is het de eerste keer dat ze zo'n groot werk uitvoeren en dus willen ze zich laten assisteren door buitenlandse specialisten die al regelmatig zulke grote werken hebben uitgevoerd. We zijn nu in volle voorbereiding om daaraan mee te doen. We doen dat met een Amerikaanse partner, omdat we denken dat we zo sterker staan. We hopen dus in juli een nieuwe opdracht te kunnen krijgen. Die opdracht is veel minder geënt op ontwerp, maar er zullen veel meer mensen ter plaatse tewerkgesteld worden. Constructiemanagement bevat onder andere kwaliteitscontrole, supervisie, planning, contracting, financiële opvolging, enz. Er wordt gesproken van een team van 40 expatriats die daar gedurende ongeveer 7 jaar zullen kunnen werken. Dat zal een beetje met pieken zijn naargelang de expertise die we daar in bepaalde periodes nodig hebben. Voor constructiema- nagement tel je tussen de 2 tot 2,5 % en hier wordt er gesproken over bedragen van 3,5 tot 5 miljard US dollars voor de werken. Voor het constructiemanagement zit je dan op zowat 15 miljoen dollar per jaar." Industrieel ingenieurs "Bij Technum zijn de meesten burgerlijk ingenieur, maar er zijn vier industrieel ingenieurs. De industrieel ingenieurs die hier werken zijn bijna direct na hun afstuderen begonnen. Zij beginnen doorgaans met CAD-ontwerp en -tekenwerk. Daarna worden ze stilaan in teamverband betrokken bij de ontwerpen. Een van die jongere mensen - Bart Meere - heeft de sluizen mee helpen uittekenen: tekenwerk, raming van kostprijzen, berekening van hoeveelheden, enz. Een paar mensen zijn enkele keren mee geweest naar Panama om presentaties te geven en om de werken te gaan voorstellen. Dat is ook voor hen natuurlijk heel interessant." Referentie "Buiten Technum werken er natuurlijk nog andere studiebureaus aan het Panamakanaal. Op een bepaald moment liepen er voor het kanaal meer dan 50 studies tegelijkertijd: economisch-financieel, milieukundig, enz. Die studies zijn natuurlijk ook belangrijk, maar de sluizen springen er een beetje uit door het feit dat ze toch de belangrijkste schakel zijn in heel het proces en dat ze financieel het zwaarst doorwegen in het geheel. Het Panamakanaal is zeker een hele mooie referentie, waarop anderen wellicht een klein beetje jaloers zijn. We gebruiken dat uiteraard bij andere aanbestedingen. Bij de meeste aanbestedingen voor waterbouwkundige werken hebben de referenties die je kunt voorleggen een tamelijk groot gewicht in de evaluatie van de offertes." Schepen worden almaar groter, maar de allergrootste kunnen ook niet door de nieuwe sluizen. Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: TECHNUM en Luc VANDER ELST MEI I-mag

8 Techno In de rubriek "10 vragen rondom wetenschap & technologie" houden we iedere maand een jonge industrieel ingenieur - afwisselend man en vrouw - een spiegel voor. De geïnterviewde krijgt 20 vragen waarvan hij of zij er 10 uitkiest. De spiegelvraag is verplicht te beantwoorden. De jokervraag is een vraag die de geïnterviewde zichzelf kan stellen. "Humor zorgt voor een aangename werksfeer" Ing. Robin Bruninx, zaakvoerder Encon Ingenieursbureau "Het zijn tenslotte onze kinderen die in de wereld van morgen terechtkomen" 1. Wat is de grote technologische uitdaging voor de toekomst? Door de technologische evolutie stijgt het wereldwijd energieverbruik en de CO 2 -uitstoot. Het is dan ook duidelijk dat het in de nabije toekomst een grote uitdaging wordt om de opwarming van de aarde en de beperking van de milieuvervuiling tegen te gaan. We hebben er alle baat bij, want het zijn tenslotte onze kinderen die in de wereld van morgen terechtkomen. De technologie heeft ervoor gezorgd dat we dat probleem hebben. De technologie zal er nu moeten voor zorgen dat het probleem opgelost wordt. 2. Wat is uw favoriete technologische gadget? Ongetwijfeld mijn gsm. Door een gsm ben je op ieder moment van de dag bereikbaar voor klanten, collega's en privé. Wanneer ik mij met mijn wagen verplaats, is een gsm het ideale instrument om de dode tijd zoals files en verplaatsingen nuttig in te vullen. Persoonlijk heb ik contacten in Sri Lanka en Congo. Ik vind het fantastisch dat ik door middel van enkele toetsen op iedere locatie en op iedere moment contact kan hebben met de andere kant van de wereld. Zo is de wereld een klein dorp geworden. 3. Is het internet een zegen of een bedreiging voor de mens? Internet is enerzijds een zegen, omdat er zeer snel en op korte termijn gecommuniceerd kan worden. Via internet kunnen veel tijd en kosten bespaard worden, omdat je gemakkelijk informatie kunt inwinnen. Anderzijds kan internet een bedreiging zijn. Personen met minder goede bedoelingen kunnen via het internet hun informatie vinden of verspreiden. Daarom is het belangrijk om te zorgen voor een goede beveiliging en controle. 4. Is er nood aan meer vrouwen in de technologiewereld en wat zou hun specifieke bijdrage kunnen zijn? Ik ben voorstander van meer vrouwen in de technologische sector. Vrouwen hebben een groot inlevingsvermogen. Dat geeft een voordeel bij conflictsituaties en bij (technisch)-commerciële activiteiten. Een vrouw heeft vaak een andere visie op oplossingen en problemen. Dat is ook belangrijk bij de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten in de technologische sector. 5. Via welk kanaal volgt u het nieuws van de dag? Tegenwoordig zijn er veel kanalen waar je het nieuws kan volgen. Ik volg tot soms 4 keer hetzelfde nieuwsbericht in de wagen. De berichtgeving op de radio is slechts kort - gelukkig maar, als je dat 4 keer moet I-mag 8 MEI 2007

9 Techno horen - en daarom kijk ik rond middernacht na mijn werk meestal nog naar de herhalingen van het laatavondjournaal. Via het internet word ik via specifieke nieuwsbrieven en berichten op de hoogte gehouden van nieuwtjes uit de sector. Spijtig genoeg heb ik geen tijd om uitgebreid de krant te lezen. Dat hou ik voor de vakantieperiodes. 6. Wat zijn voor u de grote waarden en normen in het leven? - Mijn gezin: zonder de steun van mijn vrouw had ik nooit kunnen bereiken wat ik tot nu toe heb bereikt. - Gezondheid en geluk: een goede dosis van die combinatie is onontbeerlijk. - Respect is voor mij belangrijk. Respect moet je verdienen, maar moet je ook hebben voor de mensen die zich inspannen om hun doel te bereiken. - Humor: dat zorgt een aangename werksfeer. 7. De verplichte vraag: Welke raad zou u zichzelf geven als u in de spiegel kijkt? Ik raad mezelf aan om meer tijd te spenderen met mijn vrouw en kinderen. Door mijn drukke job ben ik zelden thuis en vaak zelfs niet in het weekend. Daardoor mis ik veel mooie momenten met mijn gezin. Op professioneel vlak moet ik af en toe nog iets meer tijd vrijmaken om mijn collega's te ondersteunen. Vervolgens blijft het belangrijk om die mensen te motiveren en te appreciëren. In drukke tijden durf ik dat al eens te vergeten. 8. Wat is tot dusver het scharniermoment in uw leven geweest? Bij mij is dat eigenlijk in mijn laatste jaar van mijn studies als industrieel ingenieur gebeurd. Tijdens de les van thermodynamica maakte ik een werk over windenergie. Vanaf dat moment is mijn passie voor energie sterk gegroeid. De docent in kwestie heeft me geïntroduceerd en ondersteund in die boeiende wereld. Tot op vandaag ben ik die persoon nog steeds dankbaar. Mijn eindwerk, mijn interesse en enthousiasme voor de sector hebben ervoor gezorgd dat ik mijn eerste job heb kunnen uitoefenen bij een groot energieconcern. Ik ben zeer trots dat ik nu een eigen bedrijf heb dat actief is in energiebesparingen bij bedrijven 9. Wat is het beste boek dat u ooit gelezen hebt? Eén van de betere en één van de weinige boeken die ik gelezen heb, is het 'Bernini mysterie' van Dan Brown. Dat boek heeft me aangenaam verrast vanwege de strijd tussen wetenschap en geloof. Het boek is zeer spannend opgebouwd met een fantastische beschrijving van details, waar veel onderzoek is aan voorafgegaan. Het is een boek dat je niet kan wegleggen. Een echte aanrader die nog beter is dan de 'Da Vinci Code'. 10. Wat doet u om stoom af te blazen, om te ontstressen? Samen met collega's proberen we wekelijks te squashen. Dat zorgt niet alleen voor de nodige ontspanning, maar ook voor een goede teamspirit. Bij speciale gelegenheden duik ik in de kookpannen. Van lekker eten, gecombineerd met een glaasje rode wijn, kan ik enorm genieten en dat is voor mij zeer ontspannend. JOKERVRAAG Als u de klok zou kunnen terugdraaien, zou u dan opnieuw een bedrijf oprichten? Absoluut. Ondanks het feit dat het een enorme inspanning vergt om een bedrijf op te starten en te runnen, zou ik niet twijfelen om het een tweede keer te doen. Ik doe mijn job zeer graag en mijn werk geeft me een grote voldoening. Op korte termijn heb ik veel ervaring opgedaan, zowel op professioneel vlak als qua levenservaring. De job die ik uitoefen, blijft een uitdaging en is nooit saai. Bij Encon werken we samen met jonge dynamische mensen en er heerst een aangename werksfeer. Ik heb het geluk dat de juiste mensen mij ondersteunen. Dat maakt het eenvoudiger om beslissingen te nemen en problemen correct in te schatten. Henk VAN NIEUWENHOVE Fotografie: Michael DE LAUSNAY BIO KORT Geboren: op 18 februari 1978 in Tongeren Gehuwd: Gehuwd en vader van twee kinderen Studies: Industrieel ingenieur elektromechanica Kwaliteiten: enthousiasme en optimisme Gebreken: mijn oriëntatie: zonder mijn gps rij ik verloren. Ik kan geen twee dingen tegelijk (maar ik ben dan ook een man) Bijzondere interesses: gepassioneerd door energie Hobby's: squash en koken Leuze: Relativeer en geniet! PROFESSIONEEL Mijn bedrijf: Encon Ingenieursbureau Encon Ingenieursbureau is een onafhankelijk studiebureau gespecialiseerd in energiebesparingen, waarbij de energie-efficiëntie van productieprocessen en technische installaties worden geoptimaliseerd. Na een uitgebreide analyse van de onderneming wordt een actieplan opgesteld dat weergeeft hoe de onderneming gefaseerd en gestructureerd haar kosten (onderhoudskosten en energiekosten) kan verlagen en dat met een stijging van werkcomfort. De verschillende domeinen die behandeld worden, zijn verlichting, perslucht, verwarming, koeling, stoom en elektrische aandrijvingen. Encon Ingenieursbureau heeft eigen technieken ontwikkeld om op een efficiënte en correcte wijze energie-efficiënte technieken met elkaar te vergelijken, waarbij telkens de gegevens van verschillende leveranciers met elkaar vergeleken worden. Naast het essentiële studiewerk kan Encon Ingenieursbureau als projectbureau optreden. Dan nemen we ook de uitvoering voor onze rekening. Als hoofdaannemer werkt Encon Ingenieursbureau dan samen met gespecialiseerde onderaannemers. Op die manier worden de energiebesparingen in de praktijk gerealiseerd. Mijn job: zaakvoerder. Als zaakvoerder ben ik verantwoordelijk voor het dagdagelijks aansturen van de werknemers en de verkoop van onze diensten HVN MEI I-mag

10

11 Techno Colruyt kiest voor zonne-energie Enorme oppervlakte zonnepanelen in Ninove HALLE. Colruyt opteert voor groene energie. De Belgische supermarktketen opende in Ninove een nieuw filiaal met liefst 570 m 2 zonnepanelen op het dak. Die zullen een groot deel van de energievoorziening voor de winkel genereren. Het is allicht niemand ontgaan: (de zorg voor) het milieu is hip. 'An Inconvenient Truth', de klimaatfilm van Al Gore, was het beginpunt van een heus bewustmakingsproces. Het broeikaseffect legt een bom onder de toekomst van de volgende generaties, zo pleit de film. En dus moet er snel actie ondernomen worden. Het project van Colruyt lijkt mooi in dat plaatje te passen. Al wil de warenhuisketen niet even gratuit surfen op de plotse golf van belangstelling voor het thema. Het project in Ninove komt niet zomaar uit de lucht vallen: Colruyt denkt al enkele jaren grondig na over hoe op een milieuvriendelijke manier kan omgesprongen worden met energie, benadrukt Koen Merckx, projectingenieur bij de warenhuisketen. We streven er voortdurend naar om oplossingen te vinden die het ecologisch, het economisch en het maatschappelijk belang in evenwicht houden. Goed besteed In Ninove leidde die denkoefening dus tot het plaatsen van zonnepanelen. Op het dak van het nieuwe filiaal werden 380 panelen gemonteerd, goed voor een oppervlakte van 570 m 2. Colruyt had daar een investering van euro voor over. Goed besteed geld, vindt Merckx. We verwachten immers dat de zonnepanelen een hoog rendement zullen halen. Berekeningen leren ons dat de installatie jaarlijks zo'n kilowattuur elektriciteit zal opleveren. Zo beperken we op een drastische manier de uitstoot van CO2. Alle elektriciteit die door de panelen opgewekt wordt, zal gebruikt worden voor de energievoorziening van de winkel. Verwacht wordt dat bij zonnig weer nagenoeg het volledige filiaal kan functioneren op zonne-energie. Tijdens de zomer slorpen onze koelinstallaties traditioneel enorm veel energie op. Dankzij de zonnepanelen zal dat nu bijna allemaal groene energie zijn. In de winter zal het effect uiteraard beperkter zijn. Toch rekenen we erop dat de constructie ook bij bewolkt weer voor zo'n 30 procent van de energievoorziening zorgt. Bij het ontwerpen van de installatie stipuleerden we overigens dat de panelen in een hoek van 35 geplaatst moesten worden. Op die manier worden alle zonnestralen immers efficiënt opgevangen." Green Line Dat het Colruyt menens is met haar bekommernis om het milieu blijkt uit 'Green Line', het initiatief dat alle groene maatregelen van de warenhuisketen overkoepelt. Het Green Line-programma bestaat sinds 1990 en stuurt aan op een consequente aandacht voor milieu en leefomgeving. De basis is een uitgebreid charter waarin uiteengezet wordt op welke manier Colruyt een groen beleid kan voeren op alle domeinen: van preventie en verwerking van afval over energie tot transport en mobiliteit. Green Line leverde al heel wat resultaten op. Het project in Ninove hoort bij het onderdeeltje 'groene energie', net als de windmolens in Halle en Ghislenghien. Meer informatie over de maatregelen en adviezen die onder de Green Line-noemer vallen, vindt u op JM Colruyt kiest dus actief voor een milieuvriendelijke stroomproductie. Ons groen beleid volgt twee sporen. Enerzijds willen we op een milieuvriendelijke manier energie genereren - daar is het project in Ninove een duidelijk voorbeeld van. Anderzijds nemen we ook maatregelen om het energieverbruik in onze filialen danig naar beneden te halen. We hopen op die manier een duidelijk signaal te geven en natuurlijk ons eigen kleine steentje bij te dragen aan het vrijwaren van de toekomst voor de volgende generaties". Tekst: Jeroen MARIS MEI I-mag

12 Techno Bart Van Pelt bijna ingenieur en in juni naar het WK zeilen Zeilen is schaken op het water SCHILDE. Op 2 mei dient zeiler Bart Van Pelt (24) zijn eindwerk in, op 30 mei verdedigt hij het en van 6 tot 15 juni legt hij zijn eindexamens af. Hopelijk kan hij zich een paar dagen later 'master industrieel ingenieur elektromechanica, specialisatie automatisering' aan de hogeschool voor wetenschap en kunst, Instituut Denayer, noemen. Hij zal het nieuws via de telefoon moeten vernemen, want op 16 juni vertrekt hij al naar het wereldkampioenschap zeilen in de X35-klasse in het Duitse Kiel. Met zijn zeven bootgenoten hoopt Bart de top- 15 te halen. De concurrentie van de pakweg vijftig andere boten uit vooral Nederland en Denemarken, maar ook uit Engeland, Italië, Amerika en nog een vijftal andere naties zal groot zijn. Het verhaal van een topper binnen een amateursport. Dat klopt. Ik zeil al van mijn tien jaar in allerlei bootjes, grote en kleine. De laatste zeven jaar ben ik me gaan profileren in de yachtingwereld en nu kan ik naar het wereldkampioenschap. Maar een topsportstatuut heb ik zelfs nooit aangevraagd. Zeilen is en blijft een amateur- en een weekendsport. En de organisatoren gedragen zich daarnaar. Alle grote wedstrijden vinden plaats in de vakanties of tijdens lange weekends als het Hemelvaartsweekend. Moet je aan bepaalde criteria voldoen om aan het WK in Kiel te mogen deelnemen? Laat dit duidelijk zijn: Bart Van Pelt heeft geen beroep hoeven te doen op een mogelijk topsportstatuut. Studie op hoog niveau combineren met zeilen op hoog niveau is best haalbaar. Hoewel de ingenieursstudie van Bart pas na een doorstart succesrijk was. Bart Van Pelt: In het middelbaar heb ik techniek-wetenschappen gevolgd, maar mijn eerste jaar aan de hogeschool was geen succes. In het middelbaar heb ik nooit veel hoeven te doen. Ik had geen studiemethode, vandaar. Ik ben dan overgestapt naar de graduaatsopleiding 'elektromechanica meet- en regeltechnieken'. Daar ging het een stuk vlotter. Zodanig zelfs dat ik na een schakelprogramma nu in mijn laatste masterjaar industrieel ingenieur zit. In juni studeer ik af. En dan ga ik, na zes jaar studeren, de arbeidsmarkt op, hoewel ik nu nog niet weet in welke branche. "Constructeurs creëren een nieuw type boot in de hoop dat het zal aanslaan." Je hoeft je geen zorgen te maken over de keuze tussen een beroeps- of een sportcarrière, om de eenvoudige reden dat zeilen een pure amateursport blijft? Niet echt. Veel wedstrijden varen - wij zitten in het Nederlandse circuit -, dat is eigenlijk voldoende. We zitten in een jonge klasse, de X35, die eigenlijk pas sinds vorig jaar bestaat. Het is een erg competitieve eenheidsklasse met per boot teams van acht zeilers. Eenheidsklasse wil zeggen dat iedereen met exact dezelfde boot en met hetzelfde materieel aan de start komt. Hoe komt het dat er in het zeilen nog steeds nieuwe klassen bijkomen? De constructeurs beslissen daarover. Ze creëren een nieuw type boot in de hoop dat zo'n nieuw type zal aanslaan. Is de I-mag 12 MEI 2007

13 Techno boot populair, dan gaan steeds meer zeilers dat type kopen en willen ze ermee racen. Zo kan het gebeuren dat de eigenaars van die boten onderling beslissen dat ze er een nieuwe klasse van proberen te maken. Ze stellen een bestuur aan dat dan met een dossier én met het nodige lobbywerk gaat aankloppen bij nationale en internationale organisaties om de klasse erkend te krijgen. En dat is dus gebeurd met de X35-klasse, naar mijn smaak een zeer sportieve en competitieve klasse. Bart Van Pelt mag in juni naar het WK in de X35-klasse "De X35-klasse is een zeer sportieve en competitieve klasse." Mogen jullie dromen van een zeer goede uitslag of is de kloof tussen top en middenmoot afhankelijk van een groot aantal details? Vorig jaar eindigden we 16de op 28 deelnemers, nu hopen we even goed te doen, maar dan op 50 deelnemers uit acht verschillende landen. Op dit moment is het gissen naar hoever wij en de concurrentie staan. De competitie is eigenlijk pas begonnen. Nederland en Denemarken zijn de toplanden. Daar kunnen we allicht niet bij. Wij hebben de hele winter goed doorgetraind, we voelen ons sterk. Dus top-15 zien we zeker zitten. Wat moeten we ons voorstellen bij een team van acht zeilers die, zoals je het uitdrukt, 'de winter door hebben getraind'? We proberen met de voltallige bemanning elke week toch één dag te gaan zeilen, zaterdag of zondag, ook tijdens de winter. In Wemeldinge, aan de Oosterschelde, trainen we zo'n drie tot vier uur intensief op het water. Fysiek is dat hard, zeker als het koud is. Waarop we dan trainen? Basismanoeuvres als de manier van draaien, dat is overstag gaan en gijpen, om zo weinig mogelijk snelheid te verliezen, het hijsen en strijken van de zeilen, het accelereren, dat soort zaken. Dat is het voor wat de zeiltraining betreft. Die is hoe dan ook belangrijker dan wat wij de 'waltraining' noemen. Je moet er zelf voor zorgen dat je in een goede conditie blijft. Gebeurt dat allemaal onder het goedkeurend oog van een heuse trainer? renten en die de belangrijke beslissingen neemt. Hij is tegelijkertijd onze trainer. De combinatie studie-sporten is, zoals je zelf zegt, best haalbaar. Topsportstatuut hoeft niet echt. Is er dan wel iets wat je moet laten in vergelijking met je medestudenten? Tijdens het seizoen ga ik veel minder uit dan mijn medestudenten, bijna niet zelfs. Vergeet niet dat de wedstrijden niet in de buurt plaatsvinden. In het weekend is het dus vroeg opstaan geblazen. Je moet ervoor zorgen dat je fris aan boord kunt stappen. En voor de rest moet je je fysiek goed verzorgen. Tijdens de week ga ik geregeld fietsen en fitnessen. Dat zijn uiteraard geen strikte schema's, zoals in andere sporten. Je doet zo'n beetje waar je je goed bij voelt. Er wacht je nog een druk einde van het academiejaar. Voor je naar het WK afreist, moet je best eerst toch nog even je eindwerk indienen en examens afleggen. Waarover gaat je eindwerk? Op 30 mei moet ik mijn eindwerk voor de jury verdedigen. Het is een nogal lange Eigenlijk bestaat een team in onze X35- klasse uit zeven zeilers plus één tacticus. Hij is de man die op het water het schaakspel speelt ten opzichte van de concurtitel geworden: 'Van een PLC-besturingssysteem met operatorpanel naar een DCS-besturingssysteem met veldbustechnologie'. Kort samengevat bouwen wij een installatie om naar een nieuw besturingssysteem met uitgebreide visualisatietechnieken. Er is ook een studie over het gebruik van veldbustechnologie aan verbonden. Maar goed, tijdens mijn examens wordt onze boot dus naar Kiel gevaren. Op de laatste dag van het examen vertrekken wij dan meteen naar het WK. Zo kunnen we nog een paar dagen samen trainen en ons optimaal voorbereiden op de eigenlijke races. Slotvraag: wat neem je mee van je studies in je boot? Niets concreets of aanwijsbaars. Maar zeilen vraagt een hoop technisch inzicht. Het is een heel gecompliceerde sport, met heel veel variabelen. Je denkt in een bepaald soort denkpatroon en daarbij helpt de studie natuurlijk wel. Meer info: Tekst: Wilfried VANDEN BOSSCHE Foto's: LIESL SAILINGTEAM MEI I-mag

14 Techno Leven voor de brandweer Ing. Ann Gadeyne MSc koos voor een verrassende baan LOMMEL. Stoere spuitgasten, van geen kleintje vervaard. Zwijgzame bonken, geheel en al opgetrokken uit plichtsbesef. Mannen met een ernstige frons, gepokt en gemazeld in hun stiel. Tot zover het klassieke beeld van brandweerlui. Dat cliché mag enigszins bijgekleurd worden, zo blijkt uit een gesprek met Ing. Ann Gadeyne MSc. Sinds 2001 is ze officier bij de Lommelse brandweer: een job die ze met passie uitvoert en waarover ze met geestdrift praat. Een job ook waar ze met volle overtuiging voor koos, ook al maakte ze zo een carrièrestap die wat onconventioneel is voor iemand die afgestudeerd is als industrieel ingenieur. "Op sommige momenten wordt het onherroepelijk te veel. In een bepaalde periode werd ik voortdurend geconfronteerd met zware verkeersongevallen, telkens met doden. Zoiets kruipt in de kleren." Ik heb nog in Hasselt gestudeerd - later is de opleiding industrieel ingenieur naar Diepenbeek verhuisd. Ik koos voor de optie 'verpakking en conditionering'. Het was vooral de chemie die me boeide. En het praktische aspect van de opleiding natuurlijk: we kregen consequent de kans om ons te ontplooien, om de theorie in de praktijk om te zetten. Mijn eindwerk bijvoorbeeld ging over verpakkingsmaterialen voor medicatie. Ik had een soort matrix opgesteld. Daarin kon je opzoeken aan welke wettelijke voorschriften, welke ergonomische bepalingen en welke kwaliteitseisen een bepaald soort verpakking voor een bepaald soort medicijn moet voldoen. Zulke dingen vond ik erg boeiend. Toch is er enige fantasie voor nodig om je huidige beroep aan die interesse te linken. Het was inderdaad geen voor de hand liggende keuze. Na mijn studies kon ik bij Ford Genk terecht. Daar mocht ik op de verpakkingsafdeling aan de slag. 't Was een fijne job, maar ik zag weinig toekomstmogelijkheden en dus bleef ik in de twee jaar dat ik daar werkte mijn ogen openhouden voor iets anders. Mijn broer was toen al vrijwilliger bij de brandweer van Lommel en via hem vernam ik dat er daar een vacature voor een beroepsofficier was. Daarvoor was een diploma industrieel ingenieur vereist. Mijn interesse was meteen gewekt. Ik ben toen gaan praten met de burgemeester en met de brandweercommandant om een zicht te krijgen op de invulling van die job. Het boeide mij enorm: ik was sowieso op zoek naar een dagtaak waarbij ik regelmatig kon buitenkomen en waar veel afwisseling mee gemoeid was. Ik doorstond de proeven - sporttesten, een schriftelijk examen, psychoanalytische vragen, een verdediging voor een jury, En ik werd aangenomen. Ondertussen werk ik zes jaar bij de brandweer van Lommel. Het is inderdaad geen job die nauw aansluit bij mijn ingenieursstudies, maar daar heb ik nooit echt bij stilgestaan. Ik denk dat het bij veel mensen zo loopt. Je begint per slot van rekening toch meestal aan je studies met slechts een vaag toekomstbeeld. Wat houdt je job precies in? De organisatie van de ambulancediensten is één van de topics waar ik me op toegespitst heb: aankopen, opleidingen, administratie, personeelsbeleid, invulling van de wachtdiensten, betalingen en contacten met het ziekenhuis. Verder ben ik ook verantwoordelijk voor alles wat met jaarverslagen en statistieken te maken heeft en hou ik de interventiedossiers bij. Dat zijn plannen van bedrijven, scholen of instellingen waar alle gegevens in verzameld worden die belang hebben voor de brandweer. Ik lever ook de ondersteuning voor bedrijven en instellingen, want zij moeten uiteraard zelf de nodige informatie voor zo'n interventiedossier aanleveren. Net als de drie andere officieren hou ik me ook bezig met preventie. Zo moeten we bijvoorbeeld een advies formuleren bij de toekenningsprocedure van een bouwvergunning. Het gaat dan niet om privéwoningen maar om industrie, scholen, kinderdagverblijven,... In de mate van het mogelijke concentreer ik me ook op 'welzijn op het werk': onderzoeken hoe onze manschappen zo veilig en comfortabel mogelijk hun opdrachten kunnen uitvoeren en nuttige interne instructies geven. I-mag 14 MEI 2007

15 Techno "Ondertussen sta ik er eigenlijk niet meer bij stil dat ik als vrouw in de minderheid ben: ik ben gewoon een brandweerman. En ik voel respect voor wat ik doe." van pas. Mijn chemische kennis heeft ook af en toe zijn nut: wanneer we een interventie doen en er sprake is van gevaarlijke stoffen, bijvoorbeeld. En verder helpt enige kennis over mechanica me ook dagelijks. Het merendeel leer je echter in de specifieke brandweeropleiding en in de praktijk. Maar die achtergrond van industrieel ingenieur blijft nuttig - 't is een bron waar ik steeds uit kan putten. Je bent een vrouw in wat ooit een exclusieve mannenwereld was. Sta je daar nog vaak bij stil? En dan zijn er nog de interventies. Inderdaad. Sommige mensen denken nog steeds dat wij hele dagen in de kazerne werkloos zitten te wachten tot het ergens brandt, maar dat klopt dus niet. Een interventie houdt meestal in dat je al je afspraken moet annuleren en dat je werk blijft liggen. Maar dat maakt de job net boeiend, natuurlijk. Die afwisseling is een van de pluspunten, samen met de vrijheid die ik krijg van mijn commandant, Jan Joorissen. Het lijkt me ook een job die een grote beschikbaarheid vraagt - een dagtaak die je niet zomaar uit je hoofd verjaagt 's avonds. Het vraagt een groot engagement, ja. Er zijn vier voltijdse officieren. We werken gewoon in dagdienst en daarnaast verzorgen we nog week- en weekendwachten. Ook buiten de uren zijn we vaak met ons werk bezig: vergaderingen, oefeningen, overlegmomenten. Je moet echt léven voor de brandweer, maar dat vormt geen enkel probleem: we zijn stuk voor stuk gepassioneerd door onze job. Dat geldt ook voor de manschappen. Het korps bestaat uit een twintigtal beroepsbrandweerlui en een vijftigtal vrijwilligers. Zij zijn ook allemaal gebeten door de microbe. Dat moet, want anders kan je al die flexibele uren en die fysieke en mentale inspanningen niet opbrengen. Je zegt het: ook de mentale belasting is groot. Stevig in je schoenen staan kan helpen, vermoed ik? Je maakt heel veel mee, en dat kan op sommige momenten zwaar wegen, ja. Ik heb het geluk dat ik vrij gehard ben, dat ik best wel een portie ellende kan dragen. Relativeren en de dingen kunnen loslaten zijn cruciaal. Maar op sommige momenten wordt het onherroepelijk te veel. In een bepaalde periode werd ik voortdurend geconfronteerd met zware verkeersongevallen, telkens met doden. Zoiets kruipt in de kleren: je moet leren om daarmee om te gaan. Heb je nog iets aan je studies bij het uitoefenen van je job? Bij het bekijken van preventieplannen of het uitvoeren van controlebezoeken komen mijn studies me nog uitstekend In het begin was het natuurlijk wel even wennen, zowel voor mij als voor mijn collega's. Ondertussen wordt het door niemand in het korps nog als bizar aangezien. Meer en meer vrouwen kiezen ondertussen trouwens voor de brandweer. Het is belangrijk dat je eerlijk bent als vrouw: je beschikt over minder fysieke kracht dan een man en aan sommige inspanningen kan je je dan ook beter niet wagen. Ondertussen sta ik er eigenlijk niet meer bij stil dat ik als vrouw in de minderheid ben: ik ben gewoon een brandweerman. En ik voel respect voor wat ik doe. Ik heb ook niet de behoefte om een voortrekkersrol te spelen en overal te gaan rondtoeteren dat de brandweer moet vervrouwelijken. Laat dat allemaal z'n natuurlijke gangetje maar gaan. Hier spreekt, kortom, een vrouw die haar job met veel liefde uitoefent? Absoluut, ik hoop dat ik nog héél lang bij de brandweer kan blijven. Het werk blijft me ongelooflijk boeien en ik heb fijne collega's. En er is nog veel te doen. Op dit moment verwachten we bijvoorbeeld veel van de hervorming die op til staat. Die moet ervoor zorgen dat er uniformiteit komt, dat er meer over de zones heen gewerkt wordt, dat er een hogere graad van efficiëntie komt. Die hervorming zal er hopelijk voor zorgen dat ik meer tijd heb om lokaal te werken - om opleiding te geven aan mensen bijvoorbeeld. Je ziet het: ik ben nog lang niet uitgekeken op deze baan. Tekst: Jeroen MARIS Foto's: Michael DE LAUSNAY MEI I-mag

16 Hansen Transmissions Lommel verdubbelt productiecapaciteit ultramoderne fabriek en zoekt nog 300 nieuwe werknemers Dankzij het wereldwijde succes van de Hansen tandwielkasten in de windenergie engageerde Hansen Transmissions zich tegenover deze sector en ontwierp en bouwde een ultramoderne fabriek voor de productie van multimegawattaandrijvingen voor windturbines. Deze fabriek was een absolute noodzaak om aan de stijgende vraag van de windturbinebouwers te kunnen blijven voldoen. In mei 2004 werd de fabriek ingehuldigd. Het was een investering van 101 miljoen euro voor een jaarlijkse output van meer dan 2200 megawatt aan aandrijvingen. De fabriek, enig in zijn soort, staat op het Kristalpark - Balendijk in Lommel op een terrein van m 2 en telt inmiddels meer dan 500 werknemers. Onlangs werd nog m 2 grond bijgekocht en investeert Hansen nog eens 140 miljoen Euro om de bestaande productie-capaciteit meer dan te verdubbelen en de R&D faciliteiten uit te breiden. Dankzij deze nieuwe investering komen er banen bij voor nog eens 300 werknemers. Er zijn vacatures voor o.a. CNC-operatoren, monteurs, medewerkers voor magazijn, technici machine onderhoud en kwaliteitscontroleurs.

17 PUBLIREPORTAGE Productie: feiten en cijfers de fabriek in Lommel beschikt over de nieuwste CNC machines, op maat gemaakt voor windturbinetoepassingen in de productie tandwielen worden er geproduceerd met nauwkeurigheden van 1/1000 mm de gietijzeren huizen- tot 4 meterworden afgewerkt met een nauwkeurigheid tot op 1/100 mm. de productiehallen zijn geklimatiseerd de geautomatiseerde 3D meetapparatuur kan stukken tot 4 x 5 x 2 meter aan en staat in labo's die constant op 20 C gehouden worden (+/- 0,3 C) verder beschikt de fabriek over de modernste harderij voor het opkolen van tandwielen de kraancapaciteit in de fabriek wordt van 60 naar 80 ton uitgebreid. Meest geavanceerde testapparatuur: Voor het testen van de tandwielkasten zijn er vandaag 2 teststanden van elk 4.3 megawatt. Hansen start echter weldra met de bouw van een 6,6 megawatt teststand voor serieproductie én een 13 megawatt teststand om het dynamisch gedrag van tandwielkasten te meten en versnelde duurzaamheidtesten uit te voeren. Beide worden later dit jaar in gebruik genomen. Hierdoor is de fabriek goed uitgerust voor het ontwerp van de volgende generaties multimegawatt tandwielkasten. Tegen eind 2007 zal de volledige inhuis testcapaciteit 33 megawatt bedragen. Meer info over Hansen en de beschikbare vacatures kan men vinden op Hansen Transmissions is een wereldleider in innovatieve en duurzame aandrijvingen voor een brede waaier van industriële toepassingen, vooral in sectoren waar lage geluidsniveaus, minimaal gewicht en hoge betrouwbaarheid vereist zijn (vb. bij wind turbines, goederenbehandeling, waterzuivering, enz.). Hansen investeert voortdurend in de nieuwste technologieën en machines. Het bedrijf stelt wereldwijd 1400 personen te werk en realiseerde in het boekjaar 2005/2006 een omzet van meer dan 285 miljoen Euro. Vorig jaar won Hansen De Leeuw van de Export 2005 trofee in de categorie Best Performer. Dit omwille van de uitzonderlijke exportgroei en financiële resultaten én omwille van de inspanningen geleverd op vlak van ethisch en duurzaam ondernemen.

18 Techno Ing. Marc Hellemans MSc behoort tot top Amerikaanse multinational Sales & marketing director bij Griss/Tyco Flow Control behield België altijd als thuisbasis ARMENTIÈRES. Of u nu op een boorplatform, in een olieraffinaderij of in een kerncentrale werkt, liefst van al voelt u zich voor het volle pond veilig. Want als de ultieme veiligheidsmaatregelen falen, dan is een ramp als die in het Indische Bhopal (1984, meer dan slachtoffers) zo gebeurd. Oorzaak van de gigantische ontploffing: het falen van de veiligheidskleppen die de fatale overdruk niet konden beheersen. Het spreekt vanzelf dat de producent van de zogenaamde safety relief valves een grote verantwoordelijkheid draagt en binnen strikte normalisaties moet werken. De Amerikaanse multinational Tyco Flow Control is zo'n wereldwijde speler op de markt van veiligheidskleppen. Al meer dan twintig jaar is industrieel ingenieur Marc Hellemans (51) een van de topmensen van Tyco. oritair. We evolueerden naar het principe 1 fabriek, 1 product. Tot dan toe produceerde de fabriek nabij Rijsel voor 6 miljoen euro van één bepaalde veiligheidsklep. Nu gaan we naar een productie van 30 miljoen euro van verschillende types veiligheidskleppen. Dat impliceert een verhoging van vijf keer de omzet voor dat product in deze fabriek. Naast het originele merk Sapag produceren we nu ook de wereldwijd verspreide kleppen van Anderson Greenwood & Crosby en de Api-versie van het Sempell-gamma. Een tweede doelstelling was het rationaliseren van de onderdelen. Achtereenvolgens stond er op zijn visitekaartje: product manager, division manager, business development manager, director sales & marketing, vice-president sales, managing director (met 170 personeelsleden onder zich), vice-president sales en marketing director. Momenteel opereert Marc Hellemans vanuit Armentières, Rijsel, als sales & marketing director. Dat brengt hem op de op vier na hoogste plaats binnen de Tyco-hiërarchie. Hij werkte achtereenvolgens in Amerika, Engeland, Duitsland en Frankrijk, maar hij stond erop al die tijd een thuisbasis in St.- Stevens-Woluwe te behouden. Als industrieel ingenieur studeerde hij af in 1979 aan de Industriële Hogeschool Antwerpen-Mechelen in de elektromechanica. Een hele carrière lang is hij bij zijn basics gebleven: techniek en België. Sinds 2002 bent u aan de slag in het Noord-Franse Armentières. Uw overplaatsing paste in een van de vele herstructureringen van het moederbedrijf. Wat moest u in deze site realiseren? Eind '90 had Tyco een hele reeks overnames gerealiseerd en daarbij was rationalisatie van de fabrieken en producten pri- "Wij verkopen een oplossing, geen product Hoe minder onderdelen we nodig hebben, des te flexibeler en sneller kunnen we leveren. Vergeet niet dat we hier in 2002 bijna van nul zijn begonnen. De hele fabriek is ontmanteld en heropgebouwd. Met als strategie: we gaan niet langer de nadruk leggen op standaardkleppen, want die worden sowieso in de lagelonenlanden goedkoper. Een Chinese arbeider kost een paar dollar per dag. In deze streken betalen we gemiddeld zowat 60 euro per uur. Dat zegt genoeg. Vandaar dat we ons concentreren op 80 procent specials, kleppen die we "à la tête du client" maken. Dat wordt onze kernactiviteit en dat is waar- I-mag 18 MEI 2007

19 Techno schijnlijk meteen ook de reden waarom we nog in Europa actief zijn. Het woord lagelonenlanden is gevallen. Wie zijn de andere spelers op de markt van de veiligheidskleppen? Drie, vier Amerikaanse bedrijven bieden op wereldvlak een vergelijkbaar gamma aan en verder zijn er enorm veel lokale spelers in bijvoorbeeld Japan, UK, Frankrijk, Italië, China en Spanje. Hoe groot is de impact van het Amerikaanse moederbedrijf in de strategische beslissingen van uw site? Tyco beslist uiteraard over de algemene doelstellingen, maar operationeel liggen de beslissingen meestal bij ons. We hebben nog een moederbedrijf in Amerika dat dezelfde producten maakt en met wie we binnen de groep nauw samenwerken. Het is zelfs zo dat ons moederbedrijf in Amerika nog voor 80 procent standaardkleppen produceert. Mijn collega's en ik hebben de strategie van de op-maat-van-deklant gemaakte kleppen uitgestippeld. En wat moeten we ons bij die 'specials' voorstellen? Een voorbeeld: wij kunnen uit een blok smeedstaal als het ware met de hand een klep maken op maat van de klant. Geen serieproductie, maar een eenmalige realisatie. Daar halen wij onze grootste winst uit. Verder gaan we op zoek naar speciale materialen die bijvoorbeeld in China niet makkelijk te krijgen zijn. We maken toepassingen op maat van de klant. We bieden onze klanten alternatieve oplossingen aan waardoor zij meer winst maken. "Op mijn oude dag ben ik nog steeds met mijn handen bezig" En als de klant op termijn wil investeren, dan bieden wij onderhoudsvriendelijke producten aan: het kost hem bij aankoop misschien meer, maar over vijf jaar haalt hij die investering er ruim uit. In één zin uitgedrukt: wij verkopen een oplossing, geen product. Als ik de cijfers bekijk, dan is de omzet van onze specials tussen 2002 en 2006 meer dan verdubbeld in vergelijking met onze standaardkleppen. Zo te horen gaat het goed in de business? Ik denk dat we afstevenen op het succesrijkste jaar ooit. De investeringen in olieen gasproductie zijn wereldwijd enorm gestegen. Gas is cleaner, de Kyoto-normen spelen daarbij een grote rol en in die toepassingen zijn wij goed. De dollar staat laag, dus er wordt flink geïnvesteerd en de barrelprijs voor olie haalt records. Zo hebben we recent een groot project binnengehaald in Qatar. Wij leveren de totale veiligheid voor de zogenaamde gastreinen: het vloeibaar maken en het transport van gas en de veiligheid van de receiving terminals, zoals in Zeebrugge, tot bij de eindverbruiker. Voor het hele proces leveren wij de kleppen. Dat zal nog minstens tot 2009 duren. En stel dat op een bepaald moment gas niet langer in trek is, dan hebben we nog altijd een algemeen marktaandeel van ongeveer 25 procent in de chemie en de petroleumsector. U hebt dit succesverhaal van op de eerste rij meegemaakt. Bent u bewust bij uw eerste liefde, zeg maar de techniek, gebleven? Vier landen, vier mentaliteiten Ing. Marc Hellemans werkte in Duitsland, Engeland, Amerika en Frankrijk. Vier volkeren, vier mentaliteiten, zo vindt hij. Duitsland, dat is pure 'gründlichkeit'. Ze werken er zeer hoogtechnisch, zullen niet de minste afwijking in de procedures toestaan. Ze spitsen zich voornamelijk toe op de eigen markt en zelfs de hogere kaders met wie ik werkte, worstelden met een taalprobleem. Velen van hen zijn eentalig Duits. In Engeland vond ik het prettig werken. Ze hebben er heel veel ervaring in onze sector, hun core competence is uitstekend. Het is er relatief makkelijk werken, omdat een afspraak een afspraak is. Men vergadert er, niet om te vergaderen, maar om een doel te bereiken. Ook in Amerika worden afspraken stipt nageleefd, de deadlines worden gerespecteerd, maar de manier van bedrijfsvoering is eerder oppervlakkig. Het standaardproduct is er de regel. Er wordt weinig van afgeweken. Working to procedures are the rule en er is weinig plaats voor initiatief in het dagdagelijkse gebeuren. In Frankrijk gaat het er meer aan toe volgens het principe 'laissez faire, laissez passer'. Productgewijs afwijken van de standaard is er een probleem. Ook de economisch verlammende 35-urenweek is soms een nadeel. De vakbond is er zeer sterk. En wat de talen betreft: de voertaal is er meestal eentalig Frans. WVB MEI I-mag

20 Techno "Als al het andere faalt, zijn onze kleppen de laatste veiligheid" Ik ben altijd op mijn basis'veiligheidskleppen' blijven terugvallen, vijfentwintig jaar al, ja. Toen ik in Armentières in 2002 aan de slag ging, waren er zeer weinig lokale mensen die van onze techniek iets afwisten. Jarenlang had de fabriek ongeveer hetzelfde product geproduceerd. Tot er dan een nieuw gamma bijkwam. Niemand kende er blijkbaar iets van. Ik ben dan meteen technische trainingen aan het personeel beginnen te geven. Nog steeds ga ik regelmatig in de fabriek zelf de kleppen testen, zien of er iets mis is, oplossingen zoeken, en zo meer. Geregeld geef ik in het buitenland technische detailtraining over onze producten. Zit een klant met een technisch probleem, dan ga ik er geregeld op af. En dat is meteen onze sterkte: met zijn drieën zijn we de technische goeroes, samen hebben we zeer veel ervaring in de markt en we kunnen dat technisch ook vertalen naar een fabrieksomgeving. Mijn collega's Maz Bocon en Jean-Paul Boyer zijn ook gespecialiseerd in respectievelijk veergestuurde en pilootgestuurde veiligheidsventielen en toepassingen met complexe materialen. Ikzelf ook maar ik ben ook nog gespecialiseerd in lagedruktoepassingen. Respectievelijk hebben we 27, 18 en 25 jaar ervaring in de business. Op mijn oude dag ben ik nog steeds met mijn handen bezig (lacht). Door de schaalvergroting van Tyco gaat soms het technisch vernuft wat verloren. Dat zijn dan meteen de nadelen van de overnamepolitiek van Tyco. Ook daar hebt u middenin gestaan: als vicepresident hebt u ooit overnames en fusies moeten realiseren. U hebt een reeks minder populaire maatregelen moeten nemen. Eind jaren '90 kocht en kocht Tyco maar op, dat klopt. En herstructureren was een deel van mijn job, zonder dat de verkoop eronder mocht lijden. Ik moest overnames voorbereiden, onderhandelen, rapporten maken over mogelijke kandidaten, return on investment berekenen én productrationaliseringen doorvoeren. Dat kon inhouden dat ik, vanuit strikt zakelijk standpunt, mee aan tafel zat om een fabriek te sluiten. Uiteindelijk zijn het er vier geworden. En vanuit menselijk standpunt had dat natuurlijk zijn gevolgen. Als tweehonderd mensen hun werk verliezen, dan moet je die nog in de ogen kunnen kijken. En dat zijn soms sociale drama's, ja. Ik kan je verzekeren: zoiets neem je wel mee naar huis. Ik ben dan ook blij dat die periode achter me ligt. Ik ben opnieuw dagdagelijks met techniek bezig en minder met bedrijfspolitiek. Anderzijds bent u op het persoonlijk vlak nooit 'in den vreemde' gaan wonen, u verkoos een leven in hotelkamers? Nu nog gaat u liever een tot twee keer per week naar Rijsel, maar er gaan wonen is er niet bij? Waar ik ook gewerkt heb, ik heb altijd een kantoor in Brussel gehouden, heel bewust. Ik vond niet dat mijn vrouw en twee dochters maar mee moesten verhuizen. Ook bleef ik zo dicht bij mijn oude collega's en vrienden. En dat impliceerde dat ik naar schatting zo'n veertig procent van mijn actieve carrière op hotel heb verbleven. Het reizen op zich vind ik nog wel leuk, maar het leven in een hotel is verschrikkelijk eenzaam. Maar het was dat of verhuizen. Slotvraag: u bent in 1979 afgestudeerd als industrieel ingenieur elektromechanica. Wat draagt u daar, achtentwintig jaar later, nog van mee? Van de elektriciteit van toen schiet niet veel meer over. Maar de basistechnieken van de mechanica en vooral de thermodynamica pas ik nog dagelijks toe. Vooral de op school opgedane kennis over materiaalkeuze, de samenstellingen van de materialen en zo meer gebruik ik dagelijks: trektesten, materiaalresistentie en samenstellingen, dat is een van mijn hoofdbezigheden. Tekst: Wilfried VANDEN BOSSCHE Foto's: TYCO FLOW CONTROL en WVB Tyco Flow Control: veiligheidskleppen in Noord-Frankrijk De fabriek voor veiligheidskleppen in Armentières, nabij Rijsel, staat op vijfhonderd meter van de Belgische grens. Zo'n 110 werknemers hebben een productgebonden functie: arbeiders en bedienden. Zo'n 75 werknemers zitten in omkaderende jobs. Marc Hellemans is er officieel 'sales & marketing director safety relief valves manufacturing plant'. Hij is er de enige Belg. Het streefdoel van de fabriek is: een productie halen van zo'n 85 veiligheidskleppen per dag. De fabriek ontwerpt, vervaardigt, assembleert en test de kleppen. Tyco is wereldwijd actief in diverse sectoren en stelt mensen tewerk. WVB I-mag 20 MEI 2007