roepen tips voor g 2013

Transcriptie

1 tips voor groepen 2013

2 praktische informatie Beste vriend van Heuvelland, U komt binnenkort naar Heuvelland met uw familie, vrienden of vereniging? Een goed idee. Palet aan mogelijkheden Deze brochure maakt u wegwijs in het brede aanbod aan activiteiten en bezienswaardigheden in onze streek. Want Heuvelland is zeer veelzijdig. Elk van de acht dorpen heeft eigen troeven. Een bezoek aan het folkmuseum, de geheimen van de Heuvellandse wijnbouwers ontdekken, genieten van adembenemende panorama s op een heuveltop, stil worden bij één van de vele oorlogsrestanten : het is maar een greep uit onze suggesties. Niet te missen Als er dit jaar één plaats is die u moet gezien hebben, dan is het de Commandobunker in Kemmel. Tot voor kort was deze bunker topgeheim. Nu kunt u er zelf een kijkje nemen. Net als de site Bayernwald - de enige Duitse site uit de Eerste Wereldoorlog in Vlaan deren met een unieke combinatie van een loopgravenstelsel, een mijnschacht en bunkers - is dit een niet te missen topper. Maar oordeelt u vooral zelf. Doorblader de brochure, maak uw keuze en boek vandaag nog uw arrangement. We ontvangen u graag met open armen. Patrick Tamsin, voorzitter VVV Heuvelland vzw Inhoud Praktische informatie 03 Gidsen - Maaltijden - Reservatie Annulering - Verantwoordelijkheid- Dorpscarrousel Heuvelland en Mesen 04 Heuvelland Lekker Land 08 WO1 in en rond Heuvelland 11 WO1 nader bekeken 15 Commandobunker Kemmelberg 16 Proeven van streekproducten 17 Bezoek aan een Wijngoed 20 Volksspelen 22 Adventure en Outdoor 24 Landschapswandelingen 25 Heuvelland en Mesen 26 Arrangementen voor groepen 28 Frans-Vlaanderen 36 Bij de buren 39 GREAT-BRITAIN Dover Dunkerque Calais Steenvoorde FRANCE Felixtowe Zeebrugge Oostende Brugge Torhout Poperinge VLAANDEREN Ieper A25 Hull HEUVELLAND Lille A19 A17 Kortrijk NEDERLAND E40 E17 Gent E40 Gidsen U kan zich tijdens uw uitstap laten begeleiden door een deskundige gids. Een gids is een meer waarde voor uw bezoek of rondrit want hij geeft u achtergrond informatie, vertelt anekdotes en wijst u op typische details en kenmerken waar u heel wat van opsteekt. Leg uw traject voor aan de mensen van VVV Heuvelland om samen te overlopen waar een gids nuttig kan zijn. Reken op maximum 25 personen per gids voor een begeleide wandeling of fietstocht en één gids per bus voor rondritten. Voor een gidsbeurt tot twee uur betaalt u 50. Per bijkomend uur komt er 25 bij, met een maximum van 125 per dag. Maaltijden VVV Heuvelland reserveert voor u graag een maaltijd in één van onze restaurants. Uitgebreid dineren, een eenvoudig etentje, een snelle snack, een koffie met versnapering: alles is mogelijk. Enkele suggesties: Koffie met bijschenken: 2pp Koffie met één ontbijtkoek: 4pp Koffie met Heuvellands gebak: 5,25 pp Soep - kip in Heuvellandse rode wijn - dessert à 15 pp Soep - stoofvlees met bier van de Bosgeus - dessert à 15pp Soep - varkenshammetje (hillander)- dessert à 15pp Annulering Een annulering geeft aanleiding tot volgende kosten: tot 7 dagen voor de datum van uw bezoek krijgt u het voorschot terug min 15 voor administratieve kosten (annulering gebeurt schriftelijk - poststempel geldt als bewijs) minder dan 7 dagen voor de bezoekdatum verliest u uw voorschot minder deelnemers worden slechts tot een week voor het geplande bezoek aanvaard; nadien betaalt u voor het opgegeven aantal personen. Bij annuleren van een gidsbeurt minder dan 7 dagen voor de bezoeksbeurt, dient u de gidsbeurt toch te betalen. Soep - Potjesvlees met cruditeiten en frietjesdessert à 15pp Heuvellandse boerestute met kaas, hesp en paté en cruditeiten à 8pp Vis of vegetarisch mogelijk op aanvraag. Voor gerecht mogelijk op aanvraag. Andere menu s bij restaurant naar keuze is ook mogelijk op aanvraag. Kindermenu s verkrijgbaar en rechtstreeks af te spreken. Reservatie Alle arrangementen zijn op reservatie, behalve indien anders aangegeven.tijdens de Ypres Westhoek Rally (tweede helft juni) kunnen wij niet elk arrangement garanderen. Groepsexcursies kunnen vanaf 20 personen. De prijzen in de brochure gelden voor groepen vanaf 20 deelnemers. Voor kleinere groepen berekenen we u graag een aangepast tarief. Informeer tijdig of de datum van uw keuze nog vrij is. Reserveer uw tickets, maaltijden en gids minstens drie weken vóór uw bezoek. Geef een week vóór uw uitstap het definitief aantal deel nemers door. Voor daguitstappen betaalt u uiterlijk 8 dagen voor uw bezoek 125 voor schot op rekeningnummer IBAN BE van VVV Heuvelland met vermelding van datum en arrangement. Op de dag van de excursie voldoet u dan de eindafrekening in het VVVkantoor (Sint-Laurentiusplein 1 in Kemmel). Verantwoordelijkheid VVV Heuvelland, noch de aangeduide gidsen, kunnen verantwoordelijk worden gesteld voor gebeurlijke ongevallen of schade berokkend aan de deelnemers of derden. Ze zijn ook niet verantwoorde lijk voor eventuele prijswijzigingen of andere aanpassingen in het aanbod. Stiptheid gidsbeurten Indien de groep vertraging heeft en toch de volledige rondleiding wenst, zijn de supplementen als volgt: een vertraging van min.: 15 een vertraging van min.: 20 een vertraging van min.: Tips voor groepen

3 Beleef de (folk)muziek 1u30 4 pp. Het [F] Experience Museum is een modern muziekmuseum over folk en volksmuziek in Vlaanderen en in de wereld. Via een inter actief parcours kom je alles te weten over die volksmuziek. Je maakt er kennis met de geschiedenis, de instrumenten, de liedboeken, de verschillende dansen, de muzikanten, de festivals, enz. Je kan in de [F] Experience alles zelf beleven via computers met touch screens, heel veel film- en geluids fragmenten, liedjes die voor je gezongen worden, een kleine dansvloer waar je zelf een danspasje kan wagen, getuigenissen van muzikanten en allerhande leuke snufjes. Voor de jongste bezoekers is er een experimenteerruimte met een muziektapijt, een karaoke box met kinderliedjes en accordeon stoelen. De [F] Dranouter Experience staat open voor jong en oud (echt wel van 4 tot 104 jaar), kenners en liefhebbers. Dorpscarrousel Heuvelland en Mesen De acht dorpen van Heuvelland De Klijte, Dranouter, Kemmel, Loker, Nieuwkerke, Westouter, Wijtschate en Wulvergem liggen samen met Mesen in het uiterst zuidelijke puntje van West-Vlaanderen. Het typisch glooiend karakter maakt de streek een plaats van intense natuurlijke schoonheid. Prachtige vergezichten, beboste hellingen, natuurreservaten en weidse landbouwgronden wisselen elkaar af. Een ware verademing in het dichtbebouwde Vlaanderen. 4 Tips voor groepen

4 Muzikale wandeling Folktocht Duur: 2 uur Prijs: 210 (vaste prijs voor groep min max. 40p) Korting indien in combinatie met [F] Experience (museumbezoek apart te betalen 4 pp) 195 i.p.v. 210 Dranouter Centrum - Dranouter De folktocht voert je mee doorheen Dranouter en laat je proeven van zijn verleden. Twee muzikale gidsen nemen je mee op sleeptouw naar bijzondere plekjes met een rijke geschiedenis. Bij elke ontdekking hoort een verhaal, een gedicht of een lied onder begeleiding van de accordeon. De thema s die aan bod komen zijn onder andere het ontstaan van de West-Vlaamse heuvels, de schrijfster Marguerite Yourcenar, WO I, de geuzen, het Festival De tocht brengt je tot in het Dranouterse natuurgebied Het Eeuwenhout en eindigt twee uur later terug bij het Eetcafé. Je kan er dan ook proeven van een nieuw streekproduct: de Eeuwenhout kruidenlikeur, een likeur op basis van lokale en exotische kruiden. Duik de Romaanse tijd in Rondrit door Heuvelland en Mesen 30 min. gratis gids Tijdens een rondrit loont een tussenstop naar de crypte van de Sint-Niklaaskerk in Mesen zeker de moeite. Deze Romaanse crypte uit de 11de eeuw is het enige geklasseerde monument van Mesen. In de crypte bevindt zich een gedenkplaat ter ere van Gravin Adela van Frankrijk, de dochter van Robert de Vrome (koning van Frankrijk), echtgenote van Boudewijn V (graaf van Vlaanderen), moeder van Mathilda (koningin van Engeland) en dus stammoeder van het Britse koningshuis. 2u gids De ideale manier om Heuvelland en Mesen te verkennen. Tijdens de tocht ontdek je verrassend mooie landschappen en schitterende panorama s. Je komt over de bergen, door pittoreske dorpen en door Mesen, de kleinste stad van Vlaanderen, en langs belangrijke monumenten en sites. Interessante figuren, legendes en anekdotes, maar ook de geschiedenis van de streek komen aan bod. 6 Tips voor groepen

5 Ontdekkingswijnroute Heuvelland Lekker Land Met een beetje verbeelding lijkt Heuvelland wel Toscane of Bourgogne. De oneindige vergezichten, authentieke dorpen, gezellige restaurants en cafés én glooiende wijngaarden. Geen toeval dus dat het diepe zuiden van West-Vlaanderen officieel als wijnbouwgebied werd erkend. Dankzij deze prachtige wijnen en het project Vintage Heuvelland dat eruit voortvloeide, behaalde Heuvelland trouwens de titel Ambassadeur Vlaanderen Lekker Land Laat je onderdompelen in de Heuvellandse wijncultuur en neem deel aan één van de Vintage activiteiten. Duur 2 uur Prijs 50 voor de gids De gids gaat mee in jullie bus/autocar en toont in Heuvelland de mooiste wijngoed/ wijngaard plekjes. Uiteraard krijg je een basis uitleg over de wijnbouw. Geniet van het heuvelachtige landschap en droom van ver(de)re oorden. Tijdens deze wijnroute wordt niet gestopt bij een wijngoed. De wijnroute is niet geschikt voor autocars langer dan 12m. naar de verdoken wijngaarden : pareltjes van wijngaarden die je via de weg niet kan bereiken, maar wel te voet. De wijnroute is niet geschikt voor autocars langer dan 12m. Wijnroute met blits bezoek aan een wijngaard Duur 3 uur Prijs 75 voor de gids + 4,5pp voor het wijnproeven (2 degustaties pp) De gids gaat mee in jullie bus/autocar en toont in Heuvelland de mooiste wijngoed/wijngaard plekjes. Uiteraard krijg je wat basis uitleg over de wijnbouw. Geniet van het heuvelachtige landschap en droom van ver(de)re oorden. Bij deze wijnroute wordt gestopt bij wijngoed Entre-Deux-Monts voor een blitsbezoek. Je proeft er de wijn en je kijkt naar de film over het plaatselijke productieproces. De wijnroute is niet geschikt voor autocars langer dan 12m. Wijngoed bezoeken De Heuvellandse wijnboeren ontvangen u graag op hun wijngoed. Zie verder in deze brochure bij het overzicht van de wijngoeden. Vintage super de luxe groepsarrangement Duur volledige dag Prijs 45pp wijnpraline, koffie, gids, maaltijd, bezoek wijndomein met degustatie inbegrepen Er is keuze uit diverse menu s, vraag de lijst via toerisme@heuvelland.be Opgelet: arrangement enkel voor groepen vanaf 25 personen Enkel mogelijk voor bus/autocar. Laat je een hele dag onderdompelen in de Heuvellandse wijncultuur. Het start s morgens al met een lekkere wijnpraline bij de koffie. Onder leiding van een gids verken je vervolgens de 30 km lange Vintage wijnroute die je langs een 15-tal wijngaarden én heel wat cultureel-toeristische blikvangers van Heuvelland voert. s Middags geniet je van een Vintage Heuvelland maaltijd. Het bezoek aan Heuvelland sluit je in stijl af met een bezoek aan een wijndomein met wandeling in de wijngaard, het bekijken van een bedrijfsfilm en een degustatie. De wijnroute is niet geschikt voor autocars langer dan 12m. Op zoek naar de verdoken wijngaarden Duur 3 uur wandeling van ½ uur inbegrepen Prijs 75 voor de gids De gids gaat mee in jullie bus/autocar en toont in Heuvelland de mooiste wijngoed/ wijngaard plekjes. Uiteraard krijg je wat basis uitleg over de wijnbouw. Geniet van het heuvelachtige landschap en droom van ver(de)re oorden. Tijdens deze wijnroute wordt niet gestopt bij een wijngoed, maar wordt een wandeling ingelast op zoek 8 Tips voor groepen

6 THE WIJTSCHATE MESSINES RIDGE EXPERIENCE Ierse Vredestoren en de Vredesschool van Mesen 2 uur gids Een bezoek aan de Ierse Vredestoren in Mesen is een absolute aanrader. Het is een baken in het landschap en in de tijd. De toren en het Ierse Vredespark staan voor de erkenning van het offer van duizenden Ierse soldaten, die sneuvelden tijdens de Groote Oorlog. Tegelijk is het een symbool van verzoening tussen alle inwoners van het Ierse eiland. Het Vredespark werd officieel ingehuldigd op 11 november De bouw van de Ierse toren en de inrichting van het park maken Messines tot een mythische plek, waar het verleden een kader biedt om te werken aan de toekomst. In 2001 werd de Vredesschool van Mesen feestelijk geopend. Vandaag getuigen enkele fascinerende murals van een vrij recent verleden en een bijzondere ambitie. We raden u aan om het bezoek aan de Ierse Vredestoren en de Vredesschool van Mesen te combineren. U kan de Vredeschool van Mesen alleen bezoeken met een gespecialiseerde gids. DE GROOTE OORLOG - langs DE FRONTLIJN Mesen en de dorpen van Heuvelland liggen van oktober 1914 tot midden september 1918 aan het front. Het uitgestrekte landschap verbergt een schat aan grote en kleine verhalen van de Groote Oorlog, die zich enkel prijsgeven aan wie er de tijd voor neemt. Een begeleide bustocht is de ideale formule om het terrein te verkennen en er achter te komen wat er aan het front is gebeurd. U krijgt ook zicht op hoe de streekbewoners met die nieuwe realiteit omgingen en hoe de Eerste Wereldoorlog het leven vandaag nog altijd mee blijft bepalen. Zo heeft u Heuvelland en Mesen beslist nog nooit eerder ervaren. Kies tussen trajecten van 30 tot 50 kilometer onder begeleiding van een gespecialiseerde gids. Halve en volledige dagarrangementen mogelijk. De Eerste Wereldoorlog in en rond Heuvelland Heuvelland draagt zichtbaar de sporen van de Eerste Wereldoorlog. De bloedigste wapenfeiten op het grondgebied Heuvelland waren de Mijnenslag van 7 juni 1917 en de Slag om de Kemmelberg in april De talrijke bunkers, mijnkraters, luisterschachten, militaire begraafplaatsen en oorlogsmonumenten zijn blijvende littekens die het verhaal van de Eerste Wereldoorlog in onze contreien vertellen Tips voor groepen

7 Gratis film over de ondergrondse oorlogsvoering film 20 min., max 30 pers., VVV-kantoor gratis Zero Hour was de codenaam van een militaire operatie in De documentaire is vernieuwend in alle opzichten. Het is een combinatie van luchtbeelden, live opnames, archief materiaal en re-enacting. De documentaire is een globale kennis making met de ondergrondse oorlogs voering en de voorbereidingen van 7 juni In de filmzaal kan u ook kennis maken met een gedetailleerde maquette die het verhaal van Spanbroekmolen bijzonder goed illustreert. Werken en slapen in de heuvel 30 min. gratis Tijdens de Eerste Wereldoorlog was de Kemmelberg de Britse observatiepost bij uitstek. Vanop de heuveltop had men een volledig overzicht op de frontlijn die liep van Mesen over Wijtschate naar Ieper. In de flanken van de Kemmelberg zijn verschillende Britse ondergrondse hoofdkwartieren gegraven. De bunkers in de Lettenberg zijn in het voorjaar van 1917 gebouwd. Ze geven toegang tot een ondergronds brigadehoofd kwartier met bijbehorende slaapplaatsen. De achterliggende commandopost is niet meer toegankelijk: de houten constructie is ondertussen ingestort. Alles op de site is zo authentiek mogelijk gerestaureerd. Loopgraven, bunkers en luisterschachten 60 min. 2,50 pp., 1 pp. voor scholen De Duitse loopgravensite Bayernwald in Wijtschate ligt op een hoogte van 40 meter en heeft hierdoor een grote militair-strategische waarde. Legers op een hoogte of heuvel hebben immers een beter zicht op het front. Zo kan men de kanonnen trefzeker richten en de eigen stellingen makkelijker verdedigen. Vandaar dat Franse en Beierse soldaten in november 1914 een verbeten strijd leverden om het bezit van deze site. De Duitsers wonnen het gevecht en vanaf dat moment noemden ze de plaats Bayernwald. Van 1914 tot de zomer van 1917 bouwen zij hun Bayernwald uit tot een onneembare vesting. Wat nu nog te zien is, maakt ongeveer 10% uit van wat het in 1917 geweest is. the Pool of Peace 30 min gratis De Pool of Peace is nu een prachtig stukje natuur. De site heeft echter een wrede achtergrond. De krater is een litteken van de Mijnenslag. Op 7 juni 1917 brachten de Britse troepen 19 ondergrondse mijnen tot ontploffing van Hill 60 tot Ploegsteert. De ontploffingen zorgden voor enorme kraters in het landschap. De grootste en meest indrukwekkende krater is de Pool of Peace, met een diepte van 12 meter en een diameter van 129 meter Tips voor groepen

8 Frans monument en massagraf 30 min. gratis Bij regenweer niet toegankelijk voor bussen Op en rond de Kemmelberg leveren Franse en Duitse soldaten vanaf april 1918 een harde strijd. De Slag om de Kemmelberg groeit uit tot een totaaloffensief tegen het geallieerde front rond de heuvels. Op korte tijd veroveren de Duitsers de Kemmelberg volledig. Dankzij Amerikaanse hulp heroveren de geallieerden in september de Kemmelberg op de Duitse bezetter. De verbeten strijd kostte het leven aan soldaten, waarvan minstens Fransen. De dorpen en het prachtige landschap tussen Kemmel en Loker werden in vijf maanden oorlog totaal verwoest. Het massagraf kwam er op het einde van de oorlog. Na de slag bleef een groot aantal lijken op het slagveld achter. Niet-geïdentificeerde Franse gesneuvelden kregen in dit massagraf hun laatste rustplaats. De obelisk boven op de Kemmelberg stelt de Romeinse godin Victoria voor. De figuur kijkt naar de obelisk op het massagraf. Bezoek aan een commonwealth begraafplaats 30 min. gratis Een bezoek aan een Commonwealth begraafplaats is een indrukwekkend verstillingsmoment. De karakteristieke witte grafstenen tekenen de hele Westhoek. Van kleine plekjes tot indrukwekkend grote begraaf plaatsen, soms midden in de velden, overal kom je ze tegen. Een bezoek maakt de gevolgen van de oorlog tastbaar. De gesneuvelden, jong en oud, hebben vele nationaliteiten. WO I nader bekeken Bezoek Loker met een gids 2 uur 50 Dit kleine vredige dorp langs de westelijke zijde van Kemmel was in 1916 de rustplaats voor duizenden Ierse soldaten. Ze vochten in de loopgraven langs de andere kant van de heuvel tegen bolwerken als Spanbroekmolen of Petit Bois. Talloze uren brachten ze in Loker door terwijl ze zich weer opkalefaterden, parades en trainingen hielden, rouwden om verloren kameraden, baden voor redding en verlangden naar huis. In Loker werden ze opgelapt in de hospitalen of gingen ze dood. We bezoeken Locre churchyard en het vroegere klooster gekend onder de naam The hospice. Dichtbij vind je er het graf van majoor William H.K. Redmond, een Ierse nationalist, die als lid van het Parlement de Britse kroon diende. Dit graf is niet alleen een uniek relict van het Westelijk front tijdens de Groote Oorlog, voor Ierland betekent dit ook het einde van een politiek tijdperk. Bezoek kemmel met een gids 2 uur 50 Op het kerkhof van Kemmel rust sergeant Albert John Russell. Hij diende in het 5de Bn Royal Irish Lancers en werd gedood op 30 oktober 1914 gedurende de Eerste slag bij Ieper. Eén dag later sneuvelt kapitein Charles P. O Brien-Butler in Wijtschate. Hij diende in dezelfde eenheid. De bekende Engels-Ierse ruiter wordt begraven in Bailleul. Charles jongere broer Capel sterft op 7 juni 1917 tijdens de Slag om de heuvelrug van Mesen-Wijtschate. Hij is begraven op Kemmel Château British cemetery. Dat is ook de begraafplaats van 11 sappers die een jaar eerder stierven. Ze werden levend begraven diep in de Ieperse klei terwijl ze de grootste artificiële ontploffing uit de mensheid tot dan toe voorbereidden. Ontdek alles over Zero Hour, het voorspel van de hel van Passendale Bezoek Wijtschate Croonaert met een gids 2 uur 50 Croonaert Chapel British Cemetery ligt in niemandsland. Deze kleine Commonwealth Begraafplaats werd in 1917 aangelegd en was de laatste rustplaats voor zowel Britse als Duitse soldaten. Dit gebied links van de Hollandse Schuur kraters is heel interessant omdat het de bezoeker helpt te focussen op de strategieën en objectieven van zowel Britten als Duitsers. Het graf van Chang Chi Hsuen onthult het zelden vertelde verhaal van de Chinese arbeiders. De gids besteedt vervolgens aandacht aan het verhaal van de site Bayernwald gekend als de best verdedigde Duitse sector in Vlaanderen Tips voor groepen

9 Relict uit de Koude Oorlog 1u30 2,5 pp. 26 jarigen 1 pp. gids 50 max. 25 personen per groep, grotere groepen worden opgesplitst alleen op dinsdag en zaterdag scholen ook op donderdag In 1953 besluit de NAVO, in volle Koude Oorlog en in het grootste geheim, drie luchtafweerbunkers te bouwen om een antwoord te bieden aan de groeiende Sovjetdreiging. Eén ervan bevindt zich in de Kemmelberg. Vanaf de jaren 60 werd deze gebruikt als commandobunker, voor oefeningen en in geval van crisis of conflict. Het museum legt uit hoe de periode van warme vrede, waarin de wereld soms gevaarlijk dicht aan de rand van een derde wereldoorlog stond, uiteindelijk uitmondde in de éénmaking van een Europa waarin de vrede centraal staat. De commandobunker telt ongeveer 80 trappen. Er is geen lift. De commandobunker is niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Programma Combineer uw bezoek aan de Commandobunker met een andere Heuvellandse ervaring. Wat kiest uw groep als extra: halve dag Commandobunker en documentaire Zero Hour en bezoek Bayernwald [F] Experience bezoek aan een wijngoed een landschapswandeling rondrit Heuvelland en Mesen hele dag voormiddag: Commandobunker, documentaire Zero Hour en bezoek Bayernwald, namiddag: volksspelen voormiddag: Commandobunker en [F] Experience, namiddag: proeven van streekproducten voormiddag: Commandobunker en bezoek aan een wijngoed, namiddag: Heuvelland en WO1 (Zero Hour, Bayernwald, Lettenberg, Pool of Peace) Proeven van streekproducten Smaken verschillen. Maar over de smaak van onze streekproducten is iedereen het volmondig eens: heerlijk, eerlijk en authentiek. Maak zelf je keuze uit de verschillende degustatiemogelijkheden. Een echte zoetemondjestoer of een combinatie van één of meerdere bezoeken met een rondrit, een museumbezoek of een wandeling, alles is mogelijk. Echt iets voor levensgenieters. Duur: ongeveer 1u30 per bezoek 16 Tips voor groepen

10 GENIET VAN DE AUTHENTIEKE VLAAMSE EETCULTUUR Ambachtelijke smaken op de boerderij 30 min. 1 pp. t Keizershof in Wijtschate: Vers van de hoeve kunnen we proeven van zelfgemaakt roomijs, chocolademousse, vanillevla of yoghurt. Een bakkerin met passie voor het vak en het dorp 4 pp. Niet in de voormiddag behalve op maandag en dinsdag Café de Zon vlak bij de bakkerij is een ideale halte voor koffie à volonté bij ons taartje Minimum 20 personen in de groep Bakkerij D Oventote. Dranouter is niet alleen het folkdorp bij uitstek, het herbergt ook een charmant bakkerijtje. Je krijgt er een rondleiding door de bakkerij. Hier wordt het brood nog steeds op hout gebakken zoals in de oude tijd. Zoetemondjes ontdekken al snel dat de oude etalagekasten volgestouwd zitten met overheerlijke snoepjes en natuur producten. De ludieke uitleg van de bakkerin zal je niet gauw vergeten. Nadien kan je genieten van een versgebakken rijsttaartje. lekkers van de hoeve 4,50 pp voor groepsbezoek met proevertjes. Prijs broodmaaltijd op aanvraag, afhankelijk van de wensen. Op hoeveslagerij t Lindebos proef je gegara ndeerd enkel producten uit de Westhoek. In de landelijk gelegen hoeve ben je dadelijk in de sfeer voor de uitleg van gastvrouw Marleen die je de werking van hun landbouwbedrijf uit de doeken doet. De bijhorende film illustreert hoe het kwaliteitsvlees wordt geproduceerd. Zelf ge maakte paté, droge worstjes, vleessla jullie krijgen de gelegenheid tot proeven. Ook een broodmaaltijd met meerdere vers gebakken broodsoorten, aangevuld met vlees, kaas en groentjes, is mogelijk. 5 pp., inclusief 500g oesterzwammen, min. 50 per groep 30 per gezin max. 10p, incl 2x500 g oesterzwammen t Kapelhof in Nieuwkerke is een traditionele boerderij die zich bezighoudt met meerdere aspecten uit de boerenstiel. Zo wordt er aan akkerbouw gedaan, teelt men aardbeien, aardappelen, ajuinen, sjalotten, rabarber, maar ook oesterzwammen en shiitake, een bijzondere padden stoel afkomstig uit Zuidoost-Azië. Je krijgt er een rondleiding over akker bouw, aardbeien of oesterzwammen. Als extraatje krijgt je na het bezoek nog 500 gram verse oesterzwammen mee, om naar eigen smaak te bereiden. Smokkelaarsroute 3 uur gids We rijden langs en over de schreve in de voetsporen van de smokkelaars. Verhalen vertellen het leven van de kommiezen en de blauwers. Van Kemmel rijden we via Nieuwkerke en le Romarin, de plaats bij uitstek om te smokkelen, naar Nieppe met eventueel een wandeling in het kasteelpark. Via St-Jans-Cappel komen we op de Zwarteberg, op de schreve om te genieten van een welverdiende Picon Tips voor groepen

11 Kruidenwandeling Renata Bruggeman Bezoek aan een Wijngoed Wist je dat Heuvelland ook ideaal is om aan wijnbouw te doen? De hellingen, de ondergrond van ijzerzandsteen, de bescherming door de bossen en het gematigd klimaat maken Heuvelland tot een geknipt terroir. De wijnbouwers zijn erin geslaagd Heuvelland te laten erkennen als wijnstreek en mogen dus het kwaliteitslabel Appellation Contrôlée op hun etiketten plaatsen. Wijngoed Monteberg - Dranouter volw. & jongeren vanaf 12j: 5 pp. kind 3-12 j: 2,50 pp. kind -3 j: gratis minstens 100 per groep Bij een rondleiding door de wijngaard kom je alles te weten over de wijnbouw. Na een degustatie van 2 soorten wijn, krijg je toelichting over het productieproces aan de hand van een film. wijngoed Entre-deux-monts - Westouter 5,50 pp., minstens 110 per groep Blitzbezoek: Degustatie van twee wijnen en bedrijfsfilm in de degustatieruimte met een prachtig zicht op de productieruimte en de wijngaarden. duur: half uur 4.5 euro pp. Na een korte wandeling door de wijnranken en een bezoek aan de productieruimte, word je getrakteerd op een presentatie over het productieproces. Nadien is er een degustatie van 2 soorten wijn. Wijngoed Klein Rijselhoek - Loker 5,00 pp., 3 degustaties inbegrepen Tijdens een bezoek aan de wijngaard in de Galooiestraat in Loker, krijgt u uitleg over de teelt van wijndruiven en de vinificatie. wijngoed vidaigne - westouter 8 pp. maximum 30 personen duur: 3 uur Bezoek aan de tuin en de wijngaard met 2 degustaties inbegrepen. 4 pp. max. 40 personen Niet op zondag Renata Bruggeman is een gediplo meerde natuur- en bosgids die groepen doorheen de boeiende natuur van Heuvelland begeleidt. Ervaar de wel daden van gewone planten als de vlier en de brandnetel in de kruidentuin. Vroeger gebruikte men kruiden om te toveren, ook nu nog kunnen kruiden ons beschermen. Wat is eetbaar, welke kruiden kunnen ons genezen? Als afsluiter proef je een liefdesdrankje. SMULTOCHT Duur: 2u stappen, 1u smullen Prijs: 9 per persoon Aantal: vanaf 2 personen (niet op maandag en dinsdag, voor groepen wel op maandag en dinsdag) Schoenen: De route van 6.8 km langs het knooppuntennetwerk leidt je zowel langs niet verharde als verharde wandelpaden. Aangepast schoeisel is aangewezen. Combinatie: De smultocht kan gecombineerd worden met een bezoek aan Wijngoed Monteberg. De smultocht is een heerlijke wandeling langs de mooiste plekjes en panorama s van Dranouter en Loker. Start van de smultocht is Dranouter Centrum (Dranouter). Je krijgt er alle instructies en gaat gewapend met een wegbeschrijving, een rugzak en wat toeristische info het pad op. Bereid je voor op een stevige klimpartij op de Monte berg en een wondermooie afdaling met adembenemende verge zichten. Onderweg maak je kennis met enkele heerlijke streekproducten en hun biotoop. Ambachtelijke speculoos van bakkerij d Oventote, glaasje Monte bergwijn op wijngoed Monteberg en likeurtje in de omgeving van natuur domein het Eeuwenhout. De wandeling eindigt in eetcafé t Folk met Nouterse appeltaart en koffie voor de middag stappers en ovenkoekjes met streekbeleg voor de namiddagstappers Tips voor groepen

12 Bollen door den uil gratis mits consumptie Elke speler gooit een aantal houten bollen naar de poortjes in een bak. Een bol in het middelste vak levert nul punten op. Een bol links of rechts in het poortje levert elk één punt op. Bollen door de nul werd in de volksmond wellicht omgevormd tot bollen door den uil. Sjoelbak gratis mits consumptie Bij de sjoelbak is het de bedoeling de schijven door de poortjes in de vier vakken, die elk hun eigen punten waarde hebben, te schuiven. Elke speler mag proberen dertig schijven na elkaar achter de poortjes te laten glijden. Na het werpen worden de punten geteld en deze met het hoogste aantal punten wint. Ringsteken te paard 5 pp. Keer terug naar de Middeleeuwen, klim op de rug van een paard voor een spelletje ringsteken en word onoverwinnelijk door zo snel mogelijk de ring naar beneden te halen. Een uitdagend spel voor jong en oud. Nadien kun je op adem komen bij een drankje. De paarden zijn aangepast aan het niveau van de ruiter; zowel ervaren als onervaren ruiters komen zeker veilig terug op de grond. Baanbolling Volksspelen Leuke volksspelen in typische bruine kroegen, de ideale uitlaatklep. In Heuvelland kan je op verschillende plaatsen volksspelen beoefenen. Eén spel als tussendoortje bij een daguitstap, of een heuse volkssportroute langs verschillende spelen met de bus, de fiets of de huifkar, het kan. Duur: ong. 1u30 per volksspel Twee ploegen, met evenveel spelers, nemen het tegen elkaar op. De rode ploeg start en probeert bollen naar het doel te rollen. De blauwe ploeg probeert op zijn beurt om dichter bij het doel te geraken door de rode bollen van de baan te bollen. De ploeg die het dichtst bij het doel geraakt, wint. Diverse volksspelen gratis mits consumptie Toptafel, schuiftafel, ringwerpen, dammen, ganzenbord, Boerengolf 4 pp. Biosapje inbegrepen, 2 pp voor schoolgroepen Boerengolf is een volkse variant op het gewone golfen. Het spel bestaat erin om een parcours af te leggen in zo weinig mogelijk slagen. De golfbal is echter net iets groter dan gebruikelijk en ook de golfstick spreekt tot de verbeelding. Pret verzekerd Tips voor groepen

13 Adventure en outdoor Voor outdooractiviteiten hoef je absoluut geen held te zijn. Outside, Sporttrack en Surf and Sail zijn gespecialiseerd in actieve en recreatieve evenementen en outdoor activiteiten in en rond Heuvelland. De organisaties houden rekening met elk niveau en alle vaardigheden. Het aanbod is even fantastisch als eindeloos. Het moeilijkste onderdeel is dan ook het kiezen uit adventuretochten, vlottenbouw, death-ride, high ropes, mountainbike, windsurfen, zeilen en nog zoveel meer. Alle activiteiten worden begeleid door ervaren monitoren. Landschaps wandelingen Wandelingen in landschappen van topniveau, met een gezonde mix van natuur en landschap, cultuur, geschiedenis, ecologie, landschaps beleving, wonen en werken op het platteland Elk aanbod duurt naar keuze twee of drie uur (5 tot 8 km), een combinatie van meerdere blokken tot een volle dag is mogelijk. Een goede fysieke conditie en stevig, slijkvast schoeisel zijn noodzakelijk. Beleef in Heuvelland een prachtig stuk Vlaamse natuur! 24 Tips voor groepen

14 gegidst wandelen door Heuvelland en Mesen gids: De Rodeberg en zijn zijflanken Een landschapswandeling richting Douvevallei en de Klein Rijselhoek, met uiterst mooie vergezichten op Noord-Frankrijk. Je komt ook langs een aantal bronbosjes en natuurreservaten. Het Provinciaal Domein De Kemmelberg Een prachtige wandeling doorheen weilanden, over glooiingen en langs de wijngaarden. Je ontdekt niet alleen ecologisch waardevolle elementen, maar ook de sporen van de Eerste Wereldoorlog. Schitterende panorama s krijg je er gratis bij. vertelwandeling t hellegatbos van congé payé 5 pp. min. 12 personen of 60 per groep Beleef een leuke en ludieke vertelwandeling op de flanken en door t Helle gatbos in Westouter. Kotje Pieper neemt je mee op deze tocht van 4,5 km. Onder weg vertelt hij ronduit over zijn leven, over dat van zijn vrouw Marie Butterbille én over de buurvrouw, Zientje van t Hellegat. Hij heeft het over Meniére Sjoarel, die indertijd aan de wieg stond van de Kosmos, waar de laatste jaren al zoveel rond te doen is geweest. Boven op de berg staat de Lourdes grot, daar vertelt Kotje Pieper met veel grandeur de waar gebeurde historie van Pater Nollet. Onderweg schenkt Kotje Pieper nog een jenever uit. Nieuwkerke Een unieke wandeling met accenten op de Geuzentijd. Je passeert langs het uitkijkpunt De Walletjes, de oude heirweg, het Groot Westhof, maar ook de schitterende natuur in en om Nieuwkerke komt aan bod. Mesen en Wereldoorlog 1 Bij deze verkenning van Mesen staat de Eerste Wereldoorlog centraal. Je leert er het landschap lezen vanuit een oorlogsdagboek en stapt door de frontlijnen. Vanuit Westouter flirten met de grens Op deze schreveroute wandel je vanuit Westouter op en over de grens. In het landschap is deze grens echter niet te zien: de overgang van Vlaanderen naar Frans-Vlaanderen verloopt heel geleidelijk en zonder opmerkelijke contrasten. Natuursagen en legendenwandeling Ga op stap en ontdek de fantastische verhalenwereld van Heuvelland. Je snuift de sfeer op van de bosbewoners in het begin van de vorige eeuw. Sagen en legenden uit de tijd van toen lopen als een rode draad door de wandeling Tips voor groepen

15 Heuvelland ondergronds en bovengronds Prijs: 30 per persoon Koffie, maaltijd, gidsen en bezoek wijngoed inbegrepen. Niet inbegrepen: bus - drank bij maaltijd (apart te betalen in horecazaak) Indien de groep méér dan 25 personen telt, wordt een tweede gids ingeschakeld voor het bezoek aan de bunker. Dit is een extra kost van 50 voor de groep. De volgorde van het programma kan wijzigen volgens beschikbaarheid van wijngoed xxx en Commandobunker. Minimum 20 personen Arrangementen voor Groepen 2013 Heuvelland biedt u ook een aantal vaste dagarrangementen aan. De reservatie en organisatie van je uitstap worden zo tot een minimum herleid. 9u 9u30 10u 12u Administratieve formaliteiten bij de dienst toerisme te Kemmel Koffie in een Heuvellandse horecazaak Bezoek aan de Commandobunker Kemmel - Relict uit de Koude Oorlog onder leiding van een gespecialiseerde gids In 1953 besluit de NAVO, in volle Koude Oorlog en in het grootste geheim, drie luchtafweerbunkers te bouwen om een antwoord te bieden aan de groeiende Sovjetdreiging. Eén ervan bevindt zich ondergronds aan de voet van de Kemmelberg. Vanaf de jaren 60 werd deze gebruikt als commando bunker in geval van crisis of conflict en voor oefeningen. Deze commando bunker is nu een museum en is zodanig ingericht dat het lijkt alsof de militairen de bunker ieder moment opnieuw in gebruik zullen nemen. Maaltijd in één van de Heuvellandse horecazaken (zie keuzemogelijkheden verder) 14u Ontdekkingswijnroute Vintage (duur: 2u) Een gids gaat met u mee in de bus en vergezelt u langs de mooiste plekjes en glooiende wijngaarden van Heuvelland. Uiteraard krijgt u onderweg basisinformatie over de wijnbouw. Geniet van het heuvelachtige landschap en droom van ver(de)re oorden! Er wordt onderweg niet uitgestapt. 16u15 Bezoek aan een Wijngoed Wist u dat de wijngaarden in Heuvelland voldoen aan de BOB (Beschermde Oorsprongs Benaming)? Bij een bezoek aan één van de wijngoeden van Heuvelland, kan u even tussen de wijnranken wandelen waarna u professionele uitleg krijgt over de wijn bouw. Uiteraard kan u ook proeven! Er zijn 2 wijnen per persoon voorzien Tips voor groepen

16 Wat betekent Vintage Heuvelland? Het woord Vintage heeft veel betekenissen. Oorspronkelijk is het een terminologie uit de wijnbouw en verwijst het naar de opbrengst van wijn of druiven van een wijn gaard gedurende een seizoen. Vintage roept een gezellig ouderwets gevoel op, maar anderzijds heeft het ook een hippe, trendy connotatie. Heuvelland is een bijzondere wijnregio in Vlaanderen! Het is één van de zes erkende wijnbouwgebieden in Vlaanderen. Met het project Vintage Heuvelland, behaalde de gemeente Heuvelland de titel Ambassadeur Vlaanderen Lekker Land voor de provincie West-Vlaanderen voor 2012 tot Dit project stelt de Heuvellandse wijnbouw en de culinaire creaties met deze wijnen centraal. De Groote Oorlog Langs de Frontlijn Prijs: 22 per persoon Maaltijd, toegang tot Bayernwald en gidsbeurt langs de Frontlijn inbegrepen. Niet inbegrepen: bus - drank bij maaltijd (apart te betalen in horecazaak) Minimum 20 personen 11u45 Administratieve formaliteiten bij de dienst toerisme in Kemmel 12u Maaltijd in één van de Heuvellandse horeca zaken (zie keuzemogelijkheden verder) 14u De Groote Oorlog - Langs de Frontlijn (duur: 3u) Mesen en de dorpen van Heuvelland liggen van oktober 1914 tot midden september 1918 aan het front. Het uitgestrekte landschap verbergt een schat aan grote en kleine verhalen van de Groote Oorlog, die zich enkel prijsgeven aan wie er tijd voor neemt. Een begeleide tocht is de ideale formule om het terrein te verkennen en er achter te komen wat er aan het front is gebeurd. U krijgt zicht op het leven van de streekbewoners in die tijd en stelt vast hoe de Eerste Wereldoorlog het leven vandaag nog altijd mee bepaalt. Zo heeft u Heuvelland en Mesen beslist nog nooit eerder ervaren. Een bezoek aan Bayernwald en The Pool of Peace zijn inbegrepen tijdens deze begeleide tocht. Vintage Super de Luxe verwendag Prijs: 40 per persoon Koffie, gidsbegeleiding gedurende de volledige dag, maaltijd, bezoek wijndomein met degustatie inbegrepen. Niet inbegrepen: bus - drank bij maaltijd (apart te betalen in horecazaak) Minimum 20 personen Laat u een hele dag onderdompelen in de Heuvel landse wijncultuur. Het start s morgens al met een lekkere wijnpraline bij de koffie. Onder leiding van een gids verkent u vervolgens de 30 km lange Vintage wijnroute die u langs meer dan tien wijngaarden én heel wat cultureel-toeristische blik vangers van Heuvelland voert Tips voor groepen

17 s Middags geniet u van een heer lijke Vintage maaltijd waarbij de wijn uit de streek een rol speelt. Het bezoek aan Heuvelland sluit u in stijl af met een bezoek aan een wijndomein met wandeling in de wijngaard, het bekijken van een bedrijfsfilm en een degustatie. 10u Ontvangst met koffie en wijnpraline 11u Vintage wijnroute per bus onder leiding van een gids 12u30 Vintage middagmaal (gerecht waarin Heuvellandse wijn werd verwerkt en/of met glas Heuvellandse wijn) 14u Bezoek aan een Heuvellands wijndomein met wandeling in de wijngaard, bekijken van bedrijfsfilm en degustatie Er is keuze uit diverse menu s, zie keuzemogelijkheden verder. De wijnroute is niet geschikt voor een bus/autocar langer dan 12 m. Beleef de passie voor het vak, het dorp en de (folk)muziek Prijs: 30 per persoon Koffie, gids tijdens de rondrit, maaltijd, bezoek aan [F] Experience, bezoek aan D Oventote en koffie bij het rijsttaartje inbegrepen. Niet inbegrepen: bus - drank bij maaltijd (apart te betalen in horecazaak) Minimum 20 personen 9u Administratieve formaliteiten bij de dienst toerisme Kemmel 9u30 Koffie in een Heuvellandse horecazaak 10u Rondrit door Heuvelland en Mesen Een gids stapt op jullie bus. Tijdens de tocht ontdek je verrassend mooie landschappen en schitterende panorama s. Je rijdt langs de bergen, door pittoreske dorpen en door Mesen, de kleinste stad van België, en langs belangrijke monumenten en sites. Interessante figuren, legendes en anekdotes, maar ook de geschiedenis van de streek komen aan bod. 12u Maaltijd in één van de Heuvellandse horecazaken (zie keuzemogelijkheden verder) 14u Beleef de (folk)muziek in [F] Experience [F] Experience is een modern muziekmuseum over folk en volksmuziek in Vlaanderen en in de wereld. Via een interactief parcours kom je er alles over te weten. Je maakt er kennis met de geschiedenis, de instrumenten, de liedjesboeken, de verschillende dansen, de muzikanten, de festivals enz. Je kan in [F] Experience alles zelf beleven via computers met touchscreens, film- en geluidsfragmenten, liedjes die voor je gezongen worden, zelfs een kleine dansvloer waar je zelf een danspasje kan wagen. Voor de jongste bezoekers is er een experimenteerruimte met een muziektapijt, een karaokebox met kinderliedjes en accordeonstoelen. 15u15 Een bakkerin met passie voor het vak en het dorp - Bakkerij D Oventote Dranouter Dranouter is niet alleen het folk-dorp bij uitstek, het herbergt ook een charmant bakkerijtje. Je krijgt een rondleiding in de bakkerij waar het brood nog steeds op hout wordt gebakken. De ludieke uitleg van de bakkerin zal je niet gauw vergeten! Nadien kan je genieten van een versgebakken rijsttaartje. 16u45 Koffie bij het rijsttaartje in Café De Zon in Dranouter Spelen en smullen Prijs: 20 per persoon Koffie, Picon, Heuvellandse boerestute, ijsje, biertje De Bosgeus en volksspelen inbegrepen Arrangement mogelijk vanaf 10 personen Arrangement enkel mogelijk op woensdag, vrijdag, zaterdag en zondag Kinderen betalen dezelfde prijs maar krijgen bij de diverse stops een consumptie en bij het bollen nog een zakje chips extra. Minimum 20 personen - vraag prijs vanaf 10 personen 10u Administratieve formaliteiten bij de dienst toerisme Kemmel 10u30 Koffie in Café De Lockedyze Kemmel waar je kan sjoelbakken Bij de sjoelbak is het de bedoeling de schijven door de poortjes in de vier vakken - die elk hun eigen puntenwaarde hebben - te schuiven. Elke speler mag proberen dertig schijven na elkaar achter de poortjes te laten glijden. Na het werpen worden de punten geteld en wie het hoogste aantal punten heeft, is de winnaar. 11u30 Picon proeven in een Heuvellandse horecazaak waar kan gebold worden Twee ploegen, met evenveel spelers, spelen tegen elkaar. De rode ploeg start 32 Tips voor groepen

18 Voorstel eten en drinken en probeert bollen naar het doel te rollen. De blauwe ploeg probeert op zijn beurt om dichter bij het doel te geraken door de rode bollen van de baan te bollen. De ploeg die het dichtst bij het doel geraakt, wint. 12u30 Heuvellandse boerestute met kaas, hesp en paté en cruditeiten in een Heuvellandse horecazaak (drank niet inbegrepen) 14u30 t Keizershof Wijtschate: proeven van (h)eerlijk ambachtelijk ijs 15u30 Boerengolf of volksspelen in Dranoutercentrum, met een fris Bosgeus biertje erbij Boerengolf (bij mooi weer) Boerengolf is een volkse variant op het gewone golfen. Het spel bestaat er in om een parcours af te leggen in zo weinig mogelijk slagen. De golfbal is echter net iets groter dan gebruikelijk en ook de golfstick spreekt tot de verbeelding. Pret verzekerd. Diverse volksspelen (bij slecht weer) Ongedwongen ontspanning met authentieke volksspelen in een leuk kader. Een parcours van een 10-tal spelen neemt u mee naar de tijd van toen. Bollen door de uil, neusring, sjoelbak, trekbiljart, stelten, ringwerpen, knikkerbak, enz. Koffie met bijschenken Koffie met één ontbijtkoek Koffie met Heuvellands gebak Volledige menu s, drank niet inbegrepen: Soep - kip in Heuvellandse rode wijn - dessert Soep - stoofvlees met bier van de Bosgeus - dessert Soep - varkenshammetje (hillander) - dessert Soep - Potjesvlees met cruditeiten en frietjes - dessert Heuvellandse boerestute met kaas, hesp en paté en cruditeiten (drank niet inbegrepen) Vis of vegetarisch mogelijk op aanvraag. Kindermenu s verkrijgbaar. Kijk ook naar de Vintage menu s op > Vintage Heuvelland Reservatie of info: Toerisme Heuvelland - Sint-Laurentiusplein 1, 8956 Heuvelland - Kemmel T toerisme@heuvelland.be 34 Tips voor groepen

19 Over de Schreve Museum van het leven op de grens (Kemmel - Godewaersvelde: 17 km) 1 uur 2,50 pp. gids aanbevolen In het grensdorpje Godewaersvelde krijgen we in dit levende museum een verzameling voorwerpen te zien die ons echt doen inleven in de tijd van de smokkelaars en de kommiezen (douaniers). De verhalen van het smokkelaars bed, de kraaienpoten, de reuzehond, de kinderwagen met dubbele bodem, de aangepaste motorfiets, enz. zijn zeker de moeite waard. De Catsberg en de trappistenabdij (Kemmel - Catsberg: 16 km) 1u30 3,5 voor het bekijken van de film Trappistenabdij gesloten op dinsdag gids aanbevolen De Catsberg biedt prachtige panorama s over de streek. Bovenop de Catsberg vind je de trappisten abdij. Hier kan je halt houden om een film te bekijken over het leven in de abdij, of om de producten die er gemaakt worden te kopen. U krijgt nadien nog een souvenir van de Mont des Cats aangeboden. Frans-Vlaanderen De bergen stoppen niet aan de grens. Ook net over de schreve loopt het landschap door. Hier vind je Frans-Vlaanderen, doorkneed met tradities, levensvreugde en met een stukje mysterie. Dit houtland laat schitterende panorama s zien. De toppen van de bergen bieden een mooie wandeling en een inspirerend religieus of literair moment. Boottocht Clairmarais (Kemmel - Clairmarais: 50 km) 1 uur 6,50 pp. gids Clairmarais is het Venetië van Noord-Frankrijk. In deze beschermde polders waan je je in een totaal andere wereld. De boottocht op de watergangs laat je kennismaken met dit pittoreske landschap doorweven met kanaaltjes en rivieren. Rondrit met de nostalgische tramway uit 1901 (Kemmel - Wambrechies: 30 km) 1 uur 110 per tram (max. 35 pers. per tram) gids aanbevolen Een tocht in de tijd. Langs de oever van de Deûle rijdt sinds 1995 een gerestaureerde toeristische tram uit 1901 over een 2 km lange tramlijn. Deze charmante tram met houten bankjes rijdt in de zomer langs de oevers van de Deûle van Wambrechies naar Marquette Tips voor groepen

20 gegidst wandelen in Frans-Vlaanderen gids: De Zwarteberg en het park Marguerite Yourcenar Deze wandeling biedt een grondige verkenning van het Parc du Mont Noir waar Marguerite Yourcenar, de Franse schrijfster, een deel van haar kinder tijd doorbracht. Ook de bredere bosomgeving met enkele bezienswaardig heden is in dit traject opgenomen. De Catsberg in al zijn aspecten De intensieve verkenning van deze Frans-Vlaamse heuvel met zijn trappistenabdij loont zeker de moeite. Door de boeiende wandeling, met aandacht voor de geschiedenis, landschappelijke vergezichten en functieverschuivingen leer je deze streek echt kennen. Bij de buren Ook in de buurgemeenten van de Westhoek kan je terecht voor een interessante uitstap. In Hoppestad Poperinge kan je het hopmuseum bezoeken. Poperinge lag tijdens de Eerste Wereldoorlog achter het front, getuigen hiervan zijn het Talbot House en de Concert Hall. Het bezoekerscentrum bij Lijssenthoek cemetery legt uit hoe het verzorgen van gewonden tijdens WOI gebeurde. Ieper is de vredesstad bij uitstek. Het In Flanders Fields museum vertelt het meeslepende verhaal van de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek. Maar Ieper heeft nog veel meer in zijn mars: het aanbod voor groepen omvat zowel musea, begeleide wandelingen, rondritten en lekkere streekgastronomie. Je wordt op sleeptouw genomen door een ervaren gids die je onderdompelt in de rijke Ieperse geschiedenis. Je kan kiezen voor een vast pakket of voor een combinatie uit het à la carte aanbod. Tussen het historische Ieper en het bedrijvige Roeselare, net bij het binnenrijden van de Westhoek ligt Zonnebeke. Een rustige maar boeiende gemeente die bestaat uit vijf deelgemeenten, elk met hun eigen verleden en karakter. De herinneringen aan Wereldoorlog I lopen ook hier als diepe littekens doorheen het landschap. Het Memorial Museum Passchendaele 1917 is dé ideale uitvalsbasis voor een bezoek aan de oude slagvelden. Daarnaast zijn er natuurlijk de heksen en die zijn springlevend. Of smul je liever van een brokje kaasgeschiedenis in de Oude Kaasmakerij? Meer info: Tips voor groepen

21 vvv heuvelland vzw Sint-Laurentiusplein Kemmel T F toerisme@heuvelland.be Alles in deze gids is in het werk gesteld om ervoor te zorgen dat de gepubliceerde informatie bij het ter perse gaan zo correct mogelijk werd doorgegeven. De uitgever kan niet aansprakelijk gesteld worden voor fouten in de gegevens zoals adressen, telefoonnummers, openingstijden, prijzen en de consequenties die hieruit voortvloeien. V.U. Patrick Tamsin, voorzitter VVV Heuvelland vzw Sint-Laurentiusplein 1, 8950 Heuvelland-Kemmel. Tekst: De Copywriter. Vorm: Fotografie Danny de Kievith & BAD. Druk: die Keure, Brugge