Reisgids eindejaarsreis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Reisgids eindejaarsreis"

Transcriptie

1 Professionele bachelor agro- en biotechnologie, afstudeerrichting Dierenzorg Reisgids eindejaarsreis

2 0

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Overzichtskaart... 2 Kaarten... 3 Programma O.R. Tambo International Airport Pretoria TUT, departement voor Natuurbewaring Lory Park Zoo in Midrand Lunsklip Trout Farm De Blyde River Canyon nabij Bourke s Luck Potholes South African Wildlife College Khamai/Kinyonga Reptile Park Moholoholo rehabilitatiecentrum Het Krugerpark Agatha crocodile ranch Letsitele Riverside Wildlife Rehabilitation Centre Hans Merensky Nature Reserve Mokopane Biodiversity Conservation Centre Thaba Manzi auction Feracare Pretoria zoo Voortrekkersmonument Soweto Bibliografie Notities Volkslied Zuid-Afrika

4 Overzichtskaart 2

5 Kaarten Algemeen overzicht 3

6 Week 1: Johannesburg (Gauteng)/Altelekker (Gauteng)/Lydenburg (Mpumalanga)/Blyde Forever Resort-Graskop (Mpumalanga) 4

7 Week 2: Blyde Forever Resort-Graskop (Mpumalanga)/South African Wildlife college, Hoedspruit (Limpopo)/Swadini (Limpopo)/Skukuza (Mpumanlanga)/Letaba (Limpopo)/Hans Merensky Nature Reserve(Limpopo) 5

8 Week 3: Hans Merensky Nature Reserve (Limpopo)/Mokopane of Potgietersrus (Limpopo)/Nyoka Ridge-skeerpoort (Gauteng)/Feracare- Thabazimbi (Gauteng) 6

9 Programma (eventuele wijzigingen zijn nog mogelijk) DAY DATE SLEEP DESTINATION / Programme 1 5/03/2017 Plane Verzamelen om 16 uur in Brussel Sunday Nationale Luchthaven- aankondigingsbord vertrekhal We vliegen met Ethiopian Airlines via Addis Abeba met vlucht nr ET705/ET /03/2017 Monday Altelekker (Pretoria) take off 19u30 Arrive at airport (13u05) -Johannesburg Rietvlei Dam Nature Reserve Tents Evening: Welcome and briefing at Altelekker Youth Camp Dr Bartels & Mariska 3 7/03/2017 Tuesday 4 8/03/2017 Wednesday 5 9/03/2017 Thursday 6 10/03/2017 Friday 7 11/03/2017 Saterday Altelekker (Pretoria) Altelekker (Pretoria) Laske Nakke (Lydenburg) Blyde Forever Resort Blyde Forever Resort M:Visit to Pretoria Zoo A:Visit to Voortrekker Monument E: Photo workshop: tips & tricks by Mss. De Man M, A: E :Visit Lory Park Depart Altelekker for Laske Nakke (Lydenburg) ALZU Visit to brewery Visit to the Lunsklip Trout Farm Bookshop in Lydenburg Visit to Bourkes Luck Potholes God s window Depart Lydenburg for the Blyde Forever resort via Graskop and Pilgrim s rest Walk to waterfalls at Blyde and waterfall swim Sunrise Three rondawels walk Belvedere trail with TUT students 8 12/03/2017 Sunday 9 13/03/2017 Monday 10 14/03/2017 Tuesday South African Wildlife College (Kruger) Swandini Forever Resorts or Moholoholo Depart Blyde for SAWC Full day programme at SAWC M: Visit Kinyonga Reptile Park A: Visit Moholoholo Rehabilitation centre (Kruger) Skukuza (Kruger) Depart Swadini Forever Resorts/Moholoholo for Skukuza (Kruger) 7

10 11 15/03/2017 Wednesday 12 16/03/2017 Thursday 13 17/03/2017 Friday 14 18/03/2017 Saterday 15 19/03/2017 Sunday 16 20/03/2017 Monday 17 21/03/2017 Tuesday PUBLIC HOLIDAY 18 22/03/2017 Wednesday 19 23/03/2017 Thursday 20 24/03/2017 Friday 21 25/03/2017 Saturday 22 26/03/2017 Sunday Evening game drive Skukuza (Kruger) M: Lecture Wildlife diseases / boma tour A: Game drive Evening Night Drive Letaba (Kruger) Depart Skukuza for Letaba Workshops Game drive Letaba (Kruger) M: Spoor and tracking in smaller groups A: Elephant museum Game drive? (Kruger) Depart Letaba for Tzaneen via Phalaborwa Game drive Visit the Agatha Croc Farm Evening swim? (Kruger) Visit to Letsitele Wildlife Centre Walk in nature reserve Mokopane Depart for Mokopane Lectures at Mokopane Diversity Center Braai Nyoka Ridge (Skeerpoort) Nyoka Ridge (Skeerpoort) Feracare (Bela Bela) Feracare (Bela Bela) Depart Mokopane for Nyoka Visit Thaba Manzi (Bela Bela) auction and Rhino s Depart from Thaba Manzi to Nyoka Full program and lecture at Nyoka Travel from Nyoka to Thabazimbi and Bela Bela (Feracare) Programme Feracare Vulture restaurant/snare removal Hartebeespoortdam Souvenir Shopping Plane Soweto tour Drop at airport ±10u00 We vliegen met Ethiopian Airlines via Addis Abeba ET808/ET2704 take off 14u10 Home Aankomst voorzien om 8u00 in Brussel Nat Luchthaven M=morning; A=afternoon; E= evening 8

11 1. O.R. Tambo International Airport Het vernieuwde O.R. Tambo International Airport van Johannesburg (voorheen bekend als Johannesburg International) is de drukste luchthaven van Afrika, en verwerkt jaarlijks meer dan 17 miljoen passagiers via twee terminals. In de jaren '70 werd de luchthaven gebruikt voor tests met de Concorde, om te zien hoe deze reageerde bij het opstijgen en landen ver boven zeeniveau (de luchthaven ligt op 1694 meter hoogte). Figuur 1 Lucthaven van Johannesburg Door de sancties die de Verenigde Naties Zuid-Afrika oplegden in de jaren '80, konden de meeste maatschappijen de luchthaven niet langer aandoen. Daarnaast weigerden de andere landen in Afrika om South African Airways door hun luchtruim te laten vliegen, waardoor de vliegtuigen van deze maatschappij een omweg over zee moesten maken. Toen de apartheid in 1994 ten einde kwam, werden de sancties opgeheven en werd het vliegveld van naam veranderd in Johannesburg International Airport. Een tweede naamsverandering volgde in 2006, toen men besloot het vliegveld te vernoemen naar Oliver Tambo, een voormalig president van het Afrikaans Nationaal Congres. In 1996 nam OR Tambo de plek over van Caïro International Airport als drukste luchthaven van Afrika en is het na Dubai International Airport de grootste luchthaven van Afrika en het Midden- Oosten. OR Tambo behoort tot de 100 drukste vliegvelden ter wereld. Wist je dat Zuid-Afrikanen meer dan dol zijn op BBQ? Sommigen maken tot 3 keer per dag een 'braai', die dan uitsluitend uit een hele berg vlees bestaat... het Zuid-Afrikaans echt enorm op het West-Vlaams lijkt? Het is echt een gezellig taaltje dat we met enige concentratie meestal kunnen begrijpen en soms echt grappig klinkt (vooral die dubbele ontkenning). -ie op het einde van een Afrikaans woord hetzelfde is als tje in het Nederlands? 9

12 2. Pretoria De stad dankt zijn naam aan voortrekker Andries Pretorius. In 2005 stelde de Zuid- Afrikaanse commissie voor aardrijkskundige namen voor om de naam Pretoria te wijzigen in Tshwane. En dit om het zwarte karakter van Zuid-Afrika te benadrukken. Veel plaatsen of monumenten dragen nog de naam van blanke voortrekkers of herinneren aan de kopstukken van de apartheidspolitiek. De naamsverandering werd ingevoerd na maart 2008 en werd bestreden door voornamelijk de Afrikaanse boeren (van Nederlandse en Duitse afkomst) en de meeste Engelsen in Pretoria. Alleen het stadshart mag nog Pretoria noemen. Pretoria is de bestuurlijke hoofdstad van Zuid- Figuur 2 Jacaranda-bomen in bloei Afrika (de wetgevende hoofdstad is Kaapstad en de gerechtelijke Bloemfontein). De stad ligt in de Grootstedelijke gemeente City of Tshwane binnen de provincie Gauteng en had in inwoners. De stad wordt wel eens Jacaranda City genoemd, dit komt door de aanwezigheid van Jacaranda-bomen die zich langs de straten bevinden en in de lente de stad paars kleuren. Pretoria ligt ongeveer 50 kilometer ten noorden van Johannesburg. De stad ligt in een warme, beschutte en vruchtbare vallei omgeven door heuvels. Sinds 2000 maakt de stad bestuurlijk deel uit van de gemeente Tshwane, die veel groter is dan de stad of de agglomeratie Pretoria en bijna drie miljoen inwoners telt. Meer dan ¾ van de bevolking in Pretoria is blank. Ongeveer 60% spreekt thuis Afrikaans, 20% spreekt Engels. De minderheidstalen zijn Noordelijk Sotho en Tswana. In de stad staat het voortrekker monument, het huis van Paul Kruger (grondlegger Kruger Park en 1ste president ZAF) en het Union Building. Figuur 3 Union building Figuur 4 Paul Kruger 10

13 3. TUT, departement voor Natuurbewaring Deze universiteit werd opgericht op 1 januari Het is een fusie van de voormalige Technikon Northern Gauteng, Technikon Noord-West en Technikon Pretoria. Wat opvalt aan deze universiteit is de kwaliteit van het onderzoek en het onderwijs en de maatschappelijke betrokkenheid. Er zijn campussen in vier Zuid-Afrikaanse provincies. Jaarlijks zijn er ongeveer inschrijvingen. Vele studenten zijn ook afkomstig uit andere provincies en andere landen zoals Botswana, Zimbabwe, Namibië en Swaziland. De TUT richt zich op de duurzame, economische en sociale ontwikkeling van de Zuid-Afrikaanse regio. Zo willen ze een positieve invloed hebben op de levensstandaard van alle regio's. Ze willen ook welvaart creëren door middel van het stimuleren van innovatie en creatief denken. Dit wordt vergemakkelijkt door diverse startercentra en technologiestations. De universiteit streeft naar voortdurende transformatie waarbij ze steeds meer inspelen op de behoeften van Zuid-Afrika en het continent als geheel. Het departement natuurbehoud streeft naar drie kwalificaties: a. Game Ranch Management Het doel van deze kwalificatie is om de game-ranch industrie te voorzien van gekwalificeerde onderzoekers en managers. Zij kunnen dan natuurlijke hulpbronnen en de biodiversiteit beheren. Zo ontwikkelen ze ook ondernemersvaardigheden. b. Nature Conservation Het doel van deze kwalificatie is ongeveer dezelfde als hierboven, maar dan meer toegespitst op het natuurbehoud. Ook hier wil men gekwalificeerde onderzoekers en managers voorzien om de biodiversiteit te beheren. c. Ecotourism Management Deze kwalificatie heeft tot doel de eco-toeristische sector te voorzien van bevoegde gidsen, planners, touroperators, managers en onderzoekers. Did you know Three of the five fastest land animals live in South Africa - the cheetah (63 miles per hour), the wildebeest, and the lion. Approximately 900 bird species are found in South Africa alone, which represents 10% of the worlds total bird species. Hippos are susceptible to sunburn, and spend most of their days with just their noses out of water. Their noses have special flaps that close when submerged, and they can stay under water for 25 minutes. 11

14 4. Lory Park Zoo in Midrand Lory Park Animal en Owl Sanctuary is gelegen in Midrand, Johannesburg en herbergt vele inheemse dier- en plantensoorten. Het park fungeert in de eerste plaats als opvangcentrum voor (wilde) vogels. Naast het grote aanbod aan (roof)vogels, is er ook een groot aantal zoogdieren en reptielen te bezichtigen; zoals leeuwen, tijgers, luipaarden, bavianen, leeuwen, slangen, lemuren, krokodillen, leguanen De curator van het park, Eddy van Eck, verzamelde al verschillende vogels vanaf zijn veertiende. Zijn Wist je dat... de 'witte' neushoorn eigenlijk een foutieve vertaling van 'wide' is. 'Wide' verwijst naar de brede mond in vergelijking met de zwarte neushoorn die een spitse mond heeft? 12

15 interesse ging vooral uit naar lori s en kaketoes. Midden jaren 90 was zijn verzameling lori s de grootste van het zuidelijk halfrond. Ondertussen heeft hij een wereldwijde reputatie opgebouwd bij andere fokkers, mede dankzij zijn goede kweekresultaten. Hij realiseerde zich echter dat Zuid-Afrika niet echt beschikte over een plaats waar het publiek, en belangrijker nog, schoolgaande kinderen vogels in hun natuurlijke habitat konden bewonderen. Hij opende Lory Park met als voornaamste doel kinderen wat meer bij te leren over het belang van (het herstel van) het milieu. Ondertussen is het park uitgegroeid tot een volwaardige dierentuin dankzij de toevoeging van enkele andere dieren. 5. Lunsklip Trout Farm The fishery was started in 1974 by Gerrie van der Merwe, Stephan s father, who moved the family down from Joburg in order to farm in the Lowveld. The fishery has always been a family concern. Gerrie was looking at different farming models and settled on fishery due to the mountainous terrain of the farm, and also the abundant water supply, including a majestic waterfall. He started reading up on the subject and soon decided to start a trout farm, which was something of an unknown art at the time. Gerrie has in fact been farming with trout longer than most people in the country and has made a splashing success of it. These days, Lunsklip produces from 150 to 180 tons of trout a year and can boast as being one of the largest trout farms in South Africa. It produces mainly rainbow trout. Pilgrim s Rest is een prachtig gerestaureerd mijnstadje, dat in 1873 is ontstaan tijdens de eerste goudkoorts in Zuid-Afrika. Begin 1874 zaten hier 1500 goudzoekers op zoek naar hun geluk en was Pilgrim s Rest een groot mijnwerkerskamp geworden. Figuur 5 Uitzicht bij de Lunsklip Trout Farm 13

16 6. De Blyde River Canyon nabij Bourke s Luck Potholes The Blyde River Canyon is the third largest canyon (26km wide) worldwide, after the Grand Canyon (USA) and the Fish River Canyon in Namibia. The canyon itself, situated in Mpumalanga, is part of the northern part of the Drakensbergen. There are waterfalls (Berlin and Lisbon), the Pinnacle, God's Window, Wonderview, Bourkes Luck Potholes (with a fascinating display of the wildlife and geology of the canyon) and several viewpoints, the bestknown is The Three Rondavels/Three Sisters. At the meeting point of the Blyde River (river of joy) and the Treur River (river of sorrow) water erosion has created one of the most phenomenal geological phenomenon in South Africa. The potholes are cylindrical holes in the stone river base caused by long-duration erosion. The Bourke s Luck Potholes have taken thousands of years to form these strange cylindrical sculptures carved by swirling water. The smooth red and yellow rocks contrast with the dark pools. The rich and varied plant life is influenced by extreme climate, a range of altitudes and various soil conditions. This variety of plant life supports an equally rich and varied fauna. Klipspringer Figuur 6 Blyde river canyon and dassies find food and shelter in rocky areas. Blyde River Canyon Nature Reserve is one of the few areas of montane grassland in Mpumalanga that still exists. The grasslands consists of more than 1000 flora species in the reserve. The grassland supports grey rhebuck and the rare oribi as well 14

17 as rodents, reptiles, seed-eating birds and plenty of insects. Kudu prefer the cover of wooded bushveld and bushbuck and bushpig move amongst the luxuriant growth on the riverbanks. Hoe de rivieren Blyde en Treur aan hun namen zijn gekomen is ook weer een verhaal apart en dus permitteer ik mij om in even in het Nederlands verder te gaan. In 1844 was een groep pioneers bij een rivier neergestreken. De leider van de groep, Hendrik Potgieter, ging met een paar mannen naar Lourenço Marques (tegenwoordig Maputo). Op de verwachte tijd waren ze nog niet terug. De achtergebleven mannen hebben nog een aantal weken gewacht maar gingen er toen vanuit dat ze tijdens de lange, gevaarlijke reis waren omgekomen. De rivier waar ze hun kamp hadden opgeslagen noemden ze daarom Treur. Ze trokken vervolgens verder en na een aantal dagen kwamen zij uit bij een andere rivier. Hier ontmoeten ze alsnog Potgieter en zijn mannen, die oponthoud hadden gehad. De blijdschap werd geuit door deze rivier de naam Blyde te geven. a. God s Window Situated on the Drakensberg escarpment in Mpumalanga is God s Window. Just one look down and you will understand why it is called "God's Window". With magnificent views, canyons, rock formations and waterfalls, God's Window is truly an area of breathtaking scenic splendour. It is no wonder that Mpumalanga is known as Paradise Country! Gods Window is so called for the Figuur 7 God s window panoramic view of the Lowveld more than 900 m down into lush indigenous forest clad ravine. The majestic cliffs plunge over 700 meters to the Lowveld and the private game reserves which have made the area one of South Africa's main wildlife destinations. God's Window is a small part of a 250km long earthwork of sheer cliffs and extravagant beauty. One can observe the hills and forests as far as the eye can see. In fact, it seems as if one can see forever! b. De drie rondavels Andere bijzondere geologische vormen in de Blyde River Canyon zijn de Three Rondavels. Deze drie ronde heuvels hebben veel gelijkenissen met de traditionele hutten van de Xhosa-stam. Ze zijn door de erosie van zacht gesteente onder een soort kap van harder gesteente komen te liggen. Het lijkt alsof de 'daken' van de heuvels zo boven de kloof uitsteken. 15

18 Figuur 8 De drie rondavels 7. South African Wildlife College The Southern African Wildlife College (SAWC) was conceptualized in 1993 and established in 1996 by the World Wide Fund for Nature, South Africa (WWF South Africa) in close cooperation with interested and affected parties in southern Africa, including national and provincial government departments, other conservation agencies and the Southern African Development Community (SADC). Since its inception, and with the support of WWF-SA and Peace Parks Foundation, the College has trained over 12,000 people from 46 countries, but mostly from countries in the SADC region, in natural resource management and conservation practices. By expanding its reach and becoming involved in training ventures and projects off-site, the College has also capacity-built over 2000 previously disadvantaged South Africans. Through conservation education, training and skills development, the Southern African Wildlife College seeks to give protected area managers the motivation and skills they need to become partners in saving our continent's natural heritage. All training comprises theory as well as practical skills and has been developed in close collaboration with conservation agencies and, where relevant, community participation. The College also works closely with various qualification authorities and other training institutions to ensure that the students have maximum flexibility of career path. As an accredited HET and FET training institute, the College has aligned its curricula with the standards of the South African Bourke Luck is genoemd naar de goudmijnbezitter Tom Bourcke die het land naast een enorme goudader bezat. Bourke s Luck zijn in feite een aantal erosiegeulen die door de rivier Treur en Blyde zijn uitgesleten in de gele dolomietrotsen 16

19 Qualification Authority (SAQA) and the National Qualifications Framework to ensure both national and international recognition. By providing the high standards of professional and technical training that allows natural resource managers to manage their areas within the stated conservation objectives and in cooperation with local communities, the College and its donors are helping to ensure that our natural resources are managed in an equitable and sustainable manner. In so doing, they also impact the role that conservation is playing in job creation and poverty alleviation in and around our wildlife reserves. Figuur 9 South African Wildlife College 8. Khamai/Kinyonga Reptile Park "Khamai" is an old Greek word meaning Chameleon which essentially means little lion. These completely harmless reptiles are feared by many inhabitants of Africa. This unreasonable fear also exists with snakes yet most snakes are themselves also totally harmless. The Khamai Reptile Centre has a dedicated team that works at saving reptiles by all means possible. They believe that education is a powerful tool that should play a major role in conservation. The Khamai Reptile Centre is situated in South Africa s Limpopo Province, 15km outside of the nearest town Hoedspruit. This area has a particularly high concentration of snakes and therefore there is a high frequency of interactions between snakes and people, making this a prime location for reptile-related research and public education. The centre is open every day of the year, including all holidays from 8:00am to 5:00pm and are on call 24/7 for any reptile related emergencies. 17

20 9. Moholoholo rehabilitatiecentrum Moholoholo Rehabilitatie Centrum is een van de vele projecten die worden gesteund door African Conservation Experience (ACE). Hun missie bestaat eruit om: 1. vrijwilligers de kans te geven om ervaring op te doen in een van de vele conservatieprojecten in Zuid-Afrika. 2. het voorzien van financiële steun en om informatie uit te wisselen tussen de verschillende conservatieprojecten van Zuid-Afrika. ACE zorgt voor het opstarten, behouden en steunen van de vele conservatieprojecten in Zuid Afrika. De projecten worden geselecteerd volgens de mate dat ze bijdragen aan conservatie, aan de echte wildlife ervaring die ze hun enthousiaste vrijwilligers bijbrengen en de mate waarin ze hun bijdrage leveren aan de lokale omgeving en gemeenschap. Moholoholo Wildlife Rehabilitatie Centrum draagt bij tot de bescherming van bedreigde diersoorten en de revalidatie van gewonde en vergiftigde dieren. Moholoholo huisvest ook een aantal succesvolle broedprogramma s. Het is een non-profit organisatie die volledig afhankelijk is van donaties en vrijwilligerswerk. Het centrum is gelegen in de schaduw van de majestueuze Mariepskop berg, in de provincie Limpopo. Moholoholo biedt aan vele dieren een thuis, waaronder drie verwaarloosde leeuwen uit het Egyptische circus, verscheidene gewonde roofvogels en vergiftigde gieren, Humpfree het nijlpaard, Porsche de cheetah, Chui de luipaard en vele andere. 18

21 Moholoholo heeft ook een succesvol kweekprogramma voor de zeldzame serval. Meer dan 150 van deze katten werden al gekweekt en terug vrijgelaten in de gebieden waar ze eerder waren verdwenen. Men ontving al berichten dat ondertussen een paar vrouwtjes paarden met wilde mannetjes die eveneens op deze plaats leven. Zij waren eveneens de eerste in Zuid-Afrika die succesvol de bedreigde gekroonde havik arend kweekten. In de toekomst wil men ook de uiterst zeldzame Taita valk kweken. Men probeert zo veel mogelijk de gerevalideerde vogels en andere dieren terug te zetten in het wild. De dieren die niet voldoende herstelden, worden in het centrum gebruikt om bezoekers op te leiden. Het management en personeel vormen een groep van dierenliefhebbers, toegewijd aan het behoud van wildlife. 10. Het Krugerpark Did you know There are about 280,000 windmills on farms across South Africa, second in number only to Australia. There are more than 2,000 shipwrecks, dating back at least 500 years, off the South African coast. More than one of these, including the Waratah, simply vanished without a trace. South Africa has the highest commercial bungi jump in the world. South Africa has the oldest wine industry outside of Europe and the Mediterranean, featuring Chardonnays, Pinot Noir, Merlot, Cinsault, Riesling, Shiraz, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon and Pinotage varietals. 19

22 In het Zuid-Afrikaans: Nasionale Krugerwildtuin. Het Kruger Park ligt in het Noordoosten van Zuid- Afrika en grenst met Zimbabwe en Mozambique. Het Krugerpark is een wildlife paradijs en de ultieme bestemming als je op zoek bent naar een diversiteit in flora en fauna. Het Krugerpark werd gesticht in 1898 als het Sabie Game Reserve en werd in 1926 een nationaal park. Vandaag is het het oudste nationaal park van Zuid-Afrika. Het park is 380 km lang en grenst aan Mozambique en Zimbabwe. Meer dan 1 miljoen bezoekers per jaar ervaren in het Krugerpark de ontmoeting met wilde dieren in een natuurlijke, niet-omheinde omgeving. a. Geschiedenis Door de toenemende jacht met moderne wapens, was er op het einde van de 19e eeuw bescherming Zo n twintig jaar geleden, toen het Afrikaans nog de voertaal in het Krugerpark was, kregen de bezoekers deze instructies mee: Moenie diere voer of versteur nie en ook nie plante beskadig nie Moenie sigaret stompies weggooi nie Hou die Wildtuin skoon: u mag nie lawaai maak nie, veral nie tussen 21 en 6 h nie U mag nie goedere verkoop of adverteer of openbare vermaaklikheid teen vergoeding verskaf nie Troeteldiere word nie toegelaat nie Let op die spoedbeperkings en moenie iemand laat bestuur wat nie n rybewys het nie en dit is vandaag nog altijd van toepassing. van de natuur nodig. De volksraad van Transvaal verbood de jacht tussen de Sabie- en Krokodilrivier. De 2e Boerenoorlog ( ) zorgde voor het einde van de natuurbescherming. In 1903 werd de Britse Majoor de eerste hoofdveldwachter van het gebied. Hij zette zich in voor uitbreiding van het park. 1926: Paul Kruger is de 1e president van Zuid-Afrika en onmiddellijk de grondlegger van het park. 20

23 b. Feiten Het park is 380km lang, 60km breed en omvat 20000km². In het park zijn er 25 kampen voorzien. Enkel in de kampen is het toegelaten om uit de auto te stappen. Het Kruger Park staat gekend voor zijn Big 5: leeuw, buffel, neushoorn, olifant en luipaard. Hiernaast vind je nog giraffen, nijlpaard, impala, wilde hond, zebra In totaal zijn er 137 soorten zoogdieren, 500 soorten vogels en meer dan100 soorten reptielen te bezichtigen in het Kruger Park. De olifantsrivier is de grootste rivier van het Krugerpark. Door het tekort aan water zijn er kunstmatige waterbronnen aangelegd, waardoor olifanten in gebieden kunnen komen die anders alleen in de natte zomermaanden bereikbaar waren 21

24 11. Agatha crocodile ranch Agatha Crocodile Ranch werd opgericht door Milan en Blanka Darazs in Het gebeurde allemaal toen Blanka haar man twee baby krokodillen als geschenk gaf. Vandaag, Agatha Crocodile Ranch is een complete krokodillenfarm die tours biedt aan bezoekers van over de hele wereld. Milan en Blanka komen oorspronkelijk uit Bratislava en emigreerde naar Zuid-Afrika in Ze vormden langzaam Agatha Crocodile Ranch om tot een populaire toeristische attractie in de provincie Limpopo. Figuur 10 Krokodillen in Agatha crocodile ranch 12. Letsitele Riverside Wildlife Rehabilitation Centre Riverside Wildlife Rehabilitation Centre ( RWRC ) in de buurt van Letsitele in de Limpopo provincie van Zuid-Afrika werd opgericht om tegemoet te komen en zorgen voor tijdelijke toevluchtsoord voor wilde dieren. RWRC rehabiliteert de dieren naar een punt van zelfondersteuning en de uiteindelijke vrijlating en introductie in de natuur waar ze van nature thuishoren. Figuur 11 Vervet monkey of meerkat 22

25 13. Hans Merensky Nature Reserve Hans Merensky Wilderness, ook wel bekend als de Hans Merensky Nature Reserve, is een beschermd gebied in de provincie Limpopo, Zuid-Afrika. Het heeft een oppervlakte van ongeveer ha, en ligt in het Laagveld tussen het Kruger Park en de stad Tzaneen. Het is gelegen aan de oevers van de Great Letaba rivier, een zijrivier van de olifantrivier. Het reservaat is vernoemd naar Hans Figuur 12 Golfterrein, Hans Merensky Merensky, een Zuid-Afrikaanse geoloog en natuurbeschermer. Er is een etnografisch museum, de Tsonga Kraal Museum dat de cultuur van de Tsonga mensen weergeeft. 14. Mokopane Biodiversity Conservation Centre Het Mokopane Biodiversity Conservation Centre is onderdeel van de National Zoological Gardens of South Africa. Deze laatste is een van de grootste dierentuinen van Zuid-Afrika en is weer onderdeel van The National Research Foundation (NRF). Via subsidies steunt deze organisatie allerlei verschillende initiatieven die met onderzoek en wetenschap te maken hebben. Deze organisatie valt dan weer onder het Ministerie van Wetenschap en Technologie (Department of Science and Technology) Er zijn twee biodiversiteitcentra die bij de National Zoological Gardens horen, waaronder die in Mokopane, maar er is er ook nog een in Lichtenburg. Deze laatste ligt op zo n 2,5 uur rijden richting het zuidwesten vanuit Pretoria. Ook hoort het Emerald Animal World bij deze organisaties. Dit is voornamelijk een dierentuin. Het Mokopane Biodiversity Conservation Centre is opgericht in 1981 door de National Zoo. Het ligt op zo n 2 uur rijden van Pretoria. Het is een 1300 hectare groot park, waar niet alleen (inheemse) dieren uit Afrika worden gehuisvest maar ook dieren uit Zuid-Amerika en Zuidoost Azië. Het stadje Mokopane heet ook wel Potgietersrus, vernoemd naar een leider van de Voortrekkers; Henry Potgieter. In 2002 werd de naam veranderd; de stad is nu vernoemd naar Chef Mokopane; een leder van de Nbele gemeenschap uit de 19e eeuw. Het stadje ligt in de provincie Limpopo, de noordelijkste provincie van Zuid-Afrika In het Mokopane Biodiversity Conservation Centre worden verschillende dieren gekweekt, waaronder de zwarte neushoorn (of puntlipneushoorn), lemuren (of maki s), roane antilope en de tsessebe antilope. Buiten de kweek van bedreigde dieren is dit centrum ook een plek voor onderzoek, educatie en recreatie. 23

26 Figuur 13 Zwart neushoorn Het Mokopane Biodiversity Conservation Centre heeft recentelijk ook meegewerkt aan een project rond de Roodsnavel ossenpikker (Buphagus erythrorhynchus). Samen met andere organisaties zijn een aantal dieren uit het wild gevangen. Dit was een onderdeel van het Oxpecker programma van het Endangered Wildlife Trust. De dieren werden tijdelijk bij het Mokopane Biodiversity Conservation Centre geplaatst, totdat ze, geringd, weer uitgezet werden op andere plaatsen. Door het verplaatsen van de vogels hopen de organisaties een gezondere populatie van Roodsnavel ossenpikkers te verkrijgen. Buiten dat het Mokopane Biodiversity Conservation Centre, een plek is waar dieren gehouden en gekweekt worden, kan er ook gelogeerd worden in huisjes of op de camping en zijn er tours met of zonder gidsen te ondernemen doorheen het park. Wist je dat er een soort codetaal is om een busje tegen te houden in Zuid-Afrika? Als je langs de kant van de weg naar beneden wijst, maak je de chauffeur duidelijk dat je een lokaal busje nodig hebt en gewoon wat verder in de stad moet gebracht worden. Als je naar boven wijst, betekent het dat je naar de volgende stad wil. Op deze manier weet de chauffeur of je al dan niet tot zijn clientèle hoort en of hij al dan niet moet stoppen. 24

27 15. Thaba Manzi auction Thaba Manzi was formed in the early nineteen eighties when the need for a professional and ethical operator within what was then an embryonic industry, was identified. It is from here that the initial concept was formed and developed. The concept centers around wildlife conservation through scientifically based practices of capture, handling, transport, holding of animals as well as exporting animals. Since those early days Thaba Manzi Wildlife Services has gone from strength to strength, pioneering new aspects of animal welfare, operational techniques and equipment without once losing its commitment to professionalism and ethics. It is this ethos that has now established the corporation as the industry leader, setting standards for the future. The wildlife industry has become one of the fastest growing industries in South Africa. Thaba Manzi Wildlife Services is one of the biggest private game capture operators in the country with 28 years experience. 16. Feracare Feracare stands for the care for wild creatures and lives up to its name by providing a safe haven to all animals on the property. Feracare wildlife centre is a privately owned nature reserve near Koedoeskop, Thabazimbi. It was started in October 2015 and is still developing. The 600 hectare reserve currently houses impala, kudu, blue wildebeest, zebra, giraffe, sable, antelope, ostrich and hartebeest and various smaller species. Being a wildlife reserve we have recently spotted a wild leopard male, brown hyena, caracal, porcupine and black back jackal moving freely through the farm. Visitors can go for hikes or take a drive around the property and admire the game in the bush or by one of the feeding spots or waterholes. Feracare is busy setting up an education program in collaboration with the Jane Goodall roots and shoots program and hopes to be educating young South African learners in the near future. Besides volunteers and students we are open to any nature lover. Weerbericht voor de maand maart: Pretoria Skukukza (Krugerpark) Nelspruit Gem min temp Gem max temp Regenval per maand (mm) Aantal dagen met regen

28 17. Pretoria zoo De zoo van Pretoria of The national zoölogical gardens of South-Africa werd in 1899 opgericht door de toenmalige directeur van het Staatsmuseum, Dr Jan Boudewyn Gunning. Dr. Gunning hield een collectie vogels en andere dieren in de achtertuin van het museum die bedoeld waren om op te zetten en ten toon te stellen in het museum. Hij had echter andere plannen met de dieren. Hij wist dat de republikeinse overheid in 1895 de boerderij Rus in Urbe overgekocht had met de bedoeling daar een dierentuin te starten, en Dr. Gunning wachtte op de kans om zijn levende museumdieren naar deze plek te brengen. In 1899 kreeg hij die kans wanneer de Boerenoorlog begon en de jonge mannen die rus in urbe bezaten weg gingen om deel te nemen aan de oorlog. Dr. Gunning moedigde de bewoners, die rond het museum woonde aan om te klagen over Figuur 14 Olifant in Pretoria Zoo de geur en geluidsoverlast die de dieren veroorzaakten rond het museum. Al zeer snel kreeg hij de toestemming om enkele dieren naar Rus in Urbe over te brengen. Dit was het nederige begin van wat we nu als de nationale zoo kennen. Dr. Gunning was directeur van de zoo van 1899 tot Pretoria zoo kreeg een nationale status in 1916 onder leiding van de toenmalige directeur Dr. Alwin Karl Haagner. Hoewel de zoo weinig geld had om nieuwe dieren aan te kopen, liet Dr. Haagner toe de zoo te gebruiken als stop - over punt voor dieren uit Afrika, die op weg waren naar zoo s in Europa. Zo konden bezoekers toch nog genieten van exotische dieren. De 3de directeur, Dr. Rudolph Bigalke deed dienst van 1927 tot Veel uitbreidingsprojecten gebeurden onder zijn ambt waaronder de aanleg van de bergbiotoop verblijven in het noorden van de zoo. Deze verblijven betekenden het einde van kleine kooien voor dierentuindieren. De modernisatie van de zoo ging verder onder het leiderschap van de 4de directeur, Dr. Frank Brand. Zijn filosofie was dat dieren niet alleen in kleine verblijven mochten opgesloten worden. Voor hem moesten de dieren in een zo natuurgetrouw mogelijk verblijf tentoongesteld worden. Hij was ook tegen het gebruik van dieren voor entertainment, het trainen en spelen met de dieren werd dus ook niet meer toegelaten. Nu is de zoo in het bezit van enkele dochterparken, zoals The Figuur 15 Selfie 26

29 emerald animal World en een biodiversity conservation centre in Mokopane, die ontstaan zijn uit de nood naar het kweken van bedreigde diersoorten. Pretoria zoo maakt deel uit van het NRF (National Research Foundation), een instelling die onderzoeksprojecten op alle vlakken van de maatschappij, evenals natuur onderzoeksprojecten steunt. De zoo is met zijn oppervlakte van 85 hectare de grootste zoo van Zuid Afrika en staat in de top tien van s werelds beste dierentuinen. De Zoo ontvangt per jaar meer dan bezoekers per jaar en heeft een wandelpadlengte van ongeveer 6 km. Ook herbergt de zoo Zuid-Afrika s derde grootste collectie van exotische bomen. Did you know South Africa is the second largest exporter of fruit in the world. South Africa has the longest wine route in the world. Kruger National Park supports the greatest variety of wildlife species on the African continent. South Africa has a penguin colony, which thrives thanks to the cold Antarctic currents on the west coast near the Cape. South Africa is rated 3rd in the world in supplying safe, drinkable tap water. Blyde River Canyon is the third largest canyon in the world - and the largest green one. The Grand Canyon in the U.S. is the biggest, and the Fish River Canyon in Namibia the second, but both are very dry. The only street in the world to house two Nobel Peace prizewinners is in Soweto. Nelson Mandela and Archbishop Desmond Tutu both have houses on Vilakazi Street in Soweto. South Africa is the world's largest producer of macadamia nuts. South Africa has the third highest level of biodiversity in the world. South Africa is the world's leader in mining and minerals. It has nearly 90% of the platinum metals on earth, 80% of the manganese, 73% of the chrome, 45% of the vanadium and 41% of the gold. South Africa was the first country in Africa to host the prestigious FIFA World Cup in South Africa is the sole producer of the Mercedes Benz C Class, right-hand drive vehicles. South Africa has deserts, mountains, escarpments, plateaus, grasslands, bush, wetlands and subtropical forests. The world's largest diamond was the Cullinan Diamond, found in South Africa in It weighed 3, carats uncut. It was cut into the Great Star of Africa, weighing carats, the Lesser Star of Africa, which weighs carats, and 104 other diamonds of nearly flawless color and clarity. They now form part of the British crown jewels. 27

30 18. Voortrekkersmonument a. Geschiedenis De kolonisten, ook wel (vrij)boeren of Afrikaners genaamd, waren vooral van Nederlandse en minder van Franse en Duitse origine. In de jaren dertig van de negentiende eeuw kregen deze boeren het steeds moeilijker. Enerzijds waren er aan de grensstreken vaak erge conflicten met de inheemse stammen (kaffers), anderzijds legden de Britten steeds meer druk op hen. De boeren mochten niet op Brits domein wonen en in 1834 werd door de Britse overheersing de afschaffing van de slavernij goedgekeurd waardoor ze ook nog hun werkkrachten verloren. Mede door de overbevolking in de streek besloten een kleine groep van ongeveer Afrikaner mannen, vrouwen en kinderen de Grote Trek ( ) te starten, dit onder leiding van Piet Retief. Deze volksverhuizing zou de geschiedenis van het land drastisch beïnvloeden. De voortrekkers waagden de tocht naar het binnenland, over de Oranjerivier naar het noorden en het oosten, de toekomstige provincies Natal, Oranje Vrijstaat en Transvaal. Door een foutieve vertaling van een Engelse dominee die een gesprek tussen Piet Retief en Zululeider Dingane leidde en verduidelijkte, kwamen de voortrekkers op een gegeven moment in de problemen. Piet Retief ging ervan uit dat de landconcessie hun eigendom was terwijl Dingane vanuit de Zulutraditie deze concessie louter zag als een gebruiksrecht. Beiden voelden zich bedrogen en Piet Retief werd samen met een aantal familiehoofden door sluipmoordenaars van Dingane die nacht gedood, alsook honderden vrouwen en kinderen. De verbolgen voortrekkers eisten hun landconcessie op als eigendom. Ze kozen Andries Pretorius als hun nieuwe leider. Op 15 december 1838 legden de (calvinistische) voortrekkers De Gelofte af aan hun God. Indien God hun de overwinning zou schenken, zouden ze die dag elk jaar gedenken. Op 16 december 1838 werd de Slag bij Bloedrivier gestreden. Een kleine 500 voortrekkers en hun knechten vochten toen tegen een Zululeger van ongeveer man. Ondanks hun minderheid wonnen de voortrekkers het gevecht, mede dankzij hun Laager (= een cirkel van ossenwagens rond de erven), hun geweren en hun motivatie. Volgens de overlevering kleurde de Ncome-rivier rood door het bloed van de gevallen Zulukrijgers, waardoor de voortrekkers de rivier omdoopten tot Bloedrivier. Tot op vandaag is 16 december nog steeds de nationale feestdag (Dingaansdag, Geloftedag of Dag van de Eed). Gezien het grote aantal doden die gevallen is werd de naam in 1994 veranderd in Herenigingsdag of Dag van de Verzoening (Reconciliation Day). b. Het voortrekkermonument 100 jaar na de Slag bij Bloedrivier (op 16 december 1938) begon men op Monumentkoppie, net buiten Pretoria, met de bouw van het Voortrekkermonument. In 1949 werd het monument ingehuldigd. Het monument werd zo gebouwd dat de zon ieder jaar, op 16 december, klokslag 12 uur, een monumentale plaat, gelegen in een crypte, verlicht waardoor het opschrift Ons vir jou Suid- Afrika leesbaar wordt. 28

31 Het monument is 40 meter hoog en symboliseert de vastberadenheid en moed van de Voortrekkers en harmonieert met de uitgestrektheid en het mysterie van het lege Afrikaanse land. Het ligt in een tropische tuin die heel wat inheemse planten, bomen en bloemen herbergt. Het geheel wordt omsloten door een muur, opgebouwd uit 64 granieten replica van de ossenwagens, waarmee de Voortrekkers in 1836 de Kaap verlieten. De speren aan de poort staan symbool voor de macht van Zulu-leider Dingane. Een bronzen beeld van een Voortrekker-oermoeder met kind (van Anton van Wouw) wordt omringd door Piet Retief, Andries Pretorius, Hendrik Potgieter en de Onbekende Voortrekker. Ze stellen de uitbreiding van de beschaving voor. In het Voortrekkermonument bevindt zich de 30 meter hoge Heldenhal met een indrukwekkende, 92 meter lange marmeren muurgravure die de belangrijkste gebeurtenissen uit de Grote Trek en de Slag bij Bloedrivier uitbeeldt, duidelijk gemaakt vanuit het standpunt van de Voortrekkers Het monument behoort tot de top tien van cultuurhistorische bezienswaardigheden in Zuid-Afrika en is het meest bezochte erfgoed in de provincie Gauteng. c. De dualiteit van het gebouw Aanvankelijk was het gebouw de herdenking van de overwinning van de Afrikaners op de Zulubevolking. De Afrikaners waren overtuigd dat zij verantwoordelijk waren voor de vooruitgang in het land en de civilisatie van de inheemse bevolking. Jaren later, tijdens de periode van de apartheid, werd het monument door sommigen gezien als symbool van de onderdrukking van de zwarten 29

32 Konijn moet uit oor beeld Mandela (NOS, 22 januari 2014) Een bronzen konijn dat in het oor van een gigantisch standbeeld van Nelson Mandela is verstopt, moet daar zo snel mogelijk worden weggehaald. Dat wil de regering van Zuid-Afrika. Een dag na de begrafenis van de eerste zwarte president van Zuid-Afrika, werd het bronzen standbeeld van negen meter hoog onthuld in Pretoria. Het beeld staat in de tuinen van het regeringsgebouw. Haastklus Kort na de onthulling viel op dat er in het rechteroor van het beeld een klein bronzen konijntje zit. De kunstenaars Andre Prinsloo en Ruhan Janse van Vuuren zeggen dat ze onder grote druk van de overheid stonden om het beeld op tijd te leveren. Het konijn staat symbool voor de haast waarmee de klus moest worden geklaard. Ook moet het bronzen diertje worden gezien als een soort handtekening van de kunstenaars. Die mochten van de opdrachtgevers niet in het beeld graveren dat zij de makers zijn. Verrekijker "Dit kleine symbool doet niets af aan het standbeeld", zegt Prinsloo. "Je hebt een telelens of een verrekijker nodig om het konijn te zien." De regering denkt daar anders over en wil dat het diertje wordt weggehaald om het beeld zijn waardigheid weer terug te geven. 30

33 19. Soweto Soweto is een stadsdeel inwoners- van Stad Johannesburg. De naam is een afkorting van South Western Townships, door de lokale bevolking ook wel eens verklaard als "So Where To". De geschiedenis van de townships valt samen met het ontstaan van Apartheid in Zuid-Afrika. De zwarte bevolking trok naar Johannesburg om te werken in de goudmijnen die daar ontstonden na Vanaf het begin werden deze mijnwerkers geplaatst in de buitenwijken en buitengebieden (Bricksfield) in het Zuidwesten van Johannesburg. De echte groei van Soweto vond echter plaats in de jaren vijftig en zestig. De Zuid-Afrikaanse apartheidsregering besloot destijds dat in Johannesburg alleen nog maar blanken mochten wonen. Zwarten, kleurlingen en Aziaten dienden te verhuizen naar de voor hun ras bestemde townships. Deze wijken smolten in de volgende decennia samen tot de huidige stad Soweto met ruim vier miljoen inwoners. Op 16 juni 1976 kwam Soweto kwam voor het eerst wereldwijd onder de aandacht door de Sowetoopstand. Massale protesten ontstonden tegen het beleid van de regering om verplicht Afrikaans onderwijs te volgen in plaats van onderwijs in de Engelse taal. De politie opende het vuur in Orlando West op studenten die in een protestmars liepen van Naledi High School naar het Orlando Stadion. Het bekendste dieptepunt was het neerschieten van de 13-jarige Hector Pieterson. In nagedachtenis van de opstanden en het neerschieten van Hector, en volgens de politie 58 andere doden, werd begin jaren '90 het Hector Pieterson-memorial geplaatst. In 2002 werd het Hector Pieterson-museum geopend, waar onder meer foto's en filmmateriaal van de opstand te bekijken zijn. De impact van de Soweto protesten ontketende een golf van sociale onrust en geweld onder de zwarte bevolking in Zuid-Afrika. Het apartheidsregime probeerde de protesten hard de kop in te drukken. Er kwam veel kritiek vanuit de rest van de wereld op de blanke regering. Economische en culturele sancties werden opgelegd door andere landen. Politieke activisten verlieten het land om zich te trainen in guerrilla gevechten. Soweto en andere townships werden het toneel van veel sociale onrust en gewelddadige repressieve acties van de overheid. Sinds 1991 wordt 16 juni gevierd als de Internationale Dag van het Afrikaanse Kind. Als reactie op de sociale onrust, begon de regering met het leveren van elektriciteit aan de huizen in Soweto, maar stopte met het financieren van nieuwe huizenbouw in het gebied, waardoor grote sloppenwijken ontstonden, met huizen gebouwd van golfkarton. In de jaren 80 werd het verzet tegen apartheid in Soweto steeds heftiger en kreeg het meer bijval vanuit de rest van de wereld. Economische en onderwijskundige boycots werden ingesteld. Studentenverenigingen en straatcomités werden opgericht en burgerinitiatieven ontstonden als alternatief voor de overheidsinstellingen. 31

34 Bibliografie Google community National Zoological Gardens of South Africa Endangered Wildlife Trust South African government Information Notities 32

35 33

36 Volkslied Zuid-Afrika Sinds 1997 is het volkslied van Zuid-Afrika een lied dat uit twee voorgaande liederen is samengesteld, namelijk Die Stem van Suid-Afrika en Nkosi sikelel' iafrika. Die Stem van Suid-Afrika was het volkslied van Zuid-Afrika tijdens het apartheidsregime in het land, Nkosi sikelel' iafrika was een populair lied van de ondergrondse vrijheidsbeweging. In 1994 verklaarde toenmalig staatspresident F.W. de Klerk beide liederen tot officieel volkslied. In 1997 werd in de nieuwe grondwet de huidige tekst tot officieel volkslied uitgeroepen. Het is een verkorte en gecombineerde versie van de beide liederen, met een nieuw geschreven Engelstalige tekst. Het bevat woorden van vijf van de elf officiële talen van Zuid-Afrika. Xhosa) Nkosi sikelel' iafrika Maluphakanyisw' uphondo lwayo, (Zoeloe) Yizwa imithandazo yethu, Nkosi sikelela, thina lusapho lwayo. (Zuid-Sotho) Morena boloka setjhaba sa heso, O fedise dintwa le matshwenyeho, O se boloke, O se boloke setjhaba sa heso, Setjhaba sa, South Afrika - South Afrika. (Afrikaans) Uit die blou van onse hemel, Uit die diepte van ons see, Oor ons ewige gebergtes, Waar die kranse antwoord gee, (Engels) Sounds the call to come together, And united we shall stand, Let us live and strive for freedom In South Africa our land. Zegen, Here God, zegen Afrika Laat zijn roem tot in de hemel reiken Hoor ons in onze gebeden aan Here, zegen ons, zegen uw kinderen God, wij vragen u, bescherm ons volk Grijpt u in en beëindig alle strijd Bescherm ons, bescherm ons volk, Zuid-Afrika - Zuid-Afrika Uit het blauw van onze hemel, Uit de diepte van onze zee, Over onze eeuwige gebergtes, Waar de rotsen antwoord geven, Klinkt de roep om samen te komen, En verenigd zullen wij er staan, Laten wij leven en strijden voor vrijheid, In Zuid-Afrika, ons land. 34

Basic Itinerary days, 19 nights: 40 students, 7 staff (47)

Basic Itinerary days, 19 nights: 40 students, 7 staff (47) Basic Itinerary 2013 20 days, 19 nights: 40 students, 7 staff (47) Date SLEEP DESTINATION 10/03/2013 Sunday Altelekker Arrive at airport 9h40 flight BA57, lunch at Altelekker and tour around Rietvlei Dam

Nadere informatie

Reisgids eindejaarsreis

Reisgids eindejaarsreis Reisgids eindejaarsreis Professionele bachelor agro- en biotechnologie, afstudeerrichting Dierenzorg 2018 0 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Overzichtskaart... 2 Kaarten... 3 Programma... 7 1. O.R. Tambo

Nadere informatie

Reisgids eindejaarsreis

Reisgids eindejaarsreis Reisgids eindejaarsreis Professionele bachelor agro- en biotechnologie, afstudeerrichting Dierenzorg 2014 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Overzichtskaart... 2 Programma (onder voorbehoud)... 3 1. O.R.

Nadere informatie

Eindejaarsreis Zuid Afrika. Bachelor Biotechnologie Afstudeerrichting Dierenzorg Maart februari 2008.

Eindejaarsreis Zuid Afrika. Bachelor Biotechnologie Afstudeerrichting Dierenzorg Maart februari 2008. Eindejaarsreis Zuid Afrika. Bachelor Biotechnologie Afstudeerrichting Dierenzorg Maart 2009 15 februari 2008. Bedoeling. Exotische fauna aanbieden in de bush. Gebracht door lokale experten. Culturele kruisbestuiving

Nadere informatie

Reisgids eindejaarsreis

Reisgids eindejaarsreis Reisgids eindejaarsreis Professionele bachelor agro- en biotechnologie, afstudeerrichting Dierenzorg 2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Overzichtskaart... 2 Programma (onder voorbehoud)... 3 1. O.R.

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

Dag 1. Hluhluwe. Accommodatie:

Dag 1. Hluhluwe. Accommodatie: Dag 1. Hluhluwe Aankomst Richardbay Airport waar wij klaar zullen staan met onze Land Rover Defenders en u naar ons verblijf in Hluhluwe zullen brengen. Hier kunt u even bijkomen van de reis. S Avonds

Nadere informatie

Rondreis Zuid Afrika & Swaziland

Rondreis Zuid Afrika & Swaziland Rondreis Zuid Afrika & Swaziland Dag 1 Nelspruit Aankomst in Johannesburg. Hier staat een huurauto voor u klaar bij Europcar. Vervolgens rijdt u naar Nelspruit. U verblijft hier in een mooi gelegen lodge

Nadere informatie

Bridge: we spelen minimaal 6/7 avonden bridge onder NBB-gekwalificeerde wedstrijdbegeleiding. Meesterpunten volgens geldende schaal.

Bridge: we spelen minimaal 6/7 avonden bridge onder NBB-gekwalificeerde wedstrijdbegeleiding. Meesterpunten volgens geldende schaal. Dagprogramma 16-daagse Rondreis 'Skitterend' Zuid-Afrika in samenwerking met KRAS Reisroute vertrek 2 oktober 2015 Dag 1: Vliegreis Amsterdam Johannesburg. Dag 2: Aankomst Johannesburg. Johannesburg Pretoria

Nadere informatie

Kids in the Bush. Dag 1

Kids in the Bush. Dag 1 Kids in the Bush Dag 1 Dag 2 Het is mogelijk om, vóór vertrek naar Bushveld Retreat in de provincie Limpopo, een fietstour te maken door Soweto, de zwarte wijk van Johannesburg, met lunch in een lokaal

Nadere informatie

Reading comprehension: The Tropical Rainforest

Reading comprehension: The Tropical Rainforest Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Patricia Termeer 05 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/71971 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Zuid-Afrika. Zuid-Afrika on a budget. Selfdrive. Johannesburg Panoramaroute Kruger NP Swaziland Saint Lucia Drakensbergen

Zuid-Afrika. Zuid-Afrika on a budget. Selfdrive. Johannesburg Panoramaroute Kruger NP Swaziland Saint Lucia Drakensbergen Zuid-Afrika Selfdrive Zuid-Afrika on a budget Johannesburg Panoramaroute Kruger NP Swaziland Saint Lucia Drakensbergen Verken de Blyde River Canyon, de Rondavels, God's Window en Bourke Luck s Potholes

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

Vergelijken in het Engels

Vergelijken in het Engels Vergelijken in het Engels Om te vergelijken in het Engels, moet je de verschillende trappen van vergelijking kennen. Er bestaat een stellende trap (de basis: bijvoeglijk naamwoord), een vergrotende trap

Nadere informatie

2 O.R. 3 4 5 6 7 8 9 10 11 TUT,

2 O.R. 3 4 5 6 7 8 9 10 11 TUT, Inhoud 2 O.R. Tambo International Airport... 3 3 Ethiopian Airlines... 4 4 Pretoria... 4 5 Pretoria Zoo... 6 6 Altelekker... 8 7 Voortrekkersmonument... 9 8 Lory Park Zoo in Midrand... 11 9 Coal mine Middelburg...

Nadere informatie

PROGRAMMA 18 daagse golfreis (selfdrive) Johannesburg, Nelspruit, Sabi Sand Game Reserve, Hazyview, Tzaneen en Sun City

PROGRAMMA 18 daagse golfreis (selfdrive) Johannesburg, Nelspruit, Sabi Sand Game Reserve, Hazyview, Tzaneen en Sun City PROGRAMMA 18 daagse golfreis (selfdrive) Johannesburg, Nelspruit, Sabi Sand Game Reserve, Hazyview, Tzaneen en Sun City dag 1 tot en met dag 2 Johannesburg Vanavond arriveert u op Johannesburg International

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Reception at Town Hall by Major G.D.Renkema Potluck Dinner. A day in Nijkerk, tour points of interest. Eemhof park, by bike

Reception at Town Hall by Major G.D.Renkema Potluck Dinner. A day in Nijkerk, tour points of interest. Eemhof park, by bike 2009, uitwisseling van jongeren uit Schenectady naar Nijkerk Hieronder kunt u het programma van de jeugd uitwisseling 2009 vinden. Een verslag van een bepaalde dag kunt u vinden door in het programma op

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Jaarthema Samen bloeien. Flourish together

Jaarthema Samen bloeien. Flourish together Jaarthema 2017-2018 Jesaja 35:1 Samen bloeien Flourish together In Christus Jezus zijn! Psalm 119: 105 Uw woord is een lamp voor mijn voet en een licht op mijn pad. Your word is a lamp to my feet and a

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Zuid-Afrika. Zuid-Afrika4kids. Selfdrive. Johannesburg Hazyview - Sabi Sand Kruger Swaziland Maputaland - Saint Lucia - Drakensbergen - Johannesburg

Zuid-Afrika. Zuid-Afrika4kids. Selfdrive. Johannesburg Hazyview - Sabi Sand Kruger Swaziland Maputaland - Saint Lucia - Drakensbergen - Johannesburg Zuid-Afrika Selfdrive Zuid-Afrika4kids Johannesburg Hazyview - Sabi Sand Kruger Swaziland Maputaland - Saint Lucia - Drakensbergen - Johannesburg Ideale rondreis voor gezinnen met kinderen Verblijf in

Nadere informatie

BB: Bed & Breakfast inclusief; FB: vol pension & 2 safaris per dag; DBB: dinner, bed & breakfast inclusief

BB: Bed & Breakfast inclusief; FB: vol pension & 2 safaris per dag; DBB: dinner, bed & breakfast inclusief Accommodatie Bestemming Basis 1 City Lodge OR Tambo OR Tambo BB 2 Dar Amane 3 Dar Amane Blyde River Canyon Blyde River Canyon 4 Elephant Plains Sabi Sands FB 5 Elephant Plains Sabi Sands FB 6 Reilly's

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Kruger National Park Safari

Kruger National Park Safari Kruger National Park Safari 4 dagen, kampeerreis Deze reis is ook beschikbaar als kleine groepsreis (max 12 reizigers), zie voor de actuele prijzen de website. Maaltijden: Startpunt rondreis: Eindpunt

Nadere informatie

Kruger National Park Safari

Kruger National Park Safari Kruger National Park Safari 4 dagen, accommodatiereis Deze reis is ook beschikbaar als kleine groepsreis (max 12 reizigers), zie voor de actuele prijzen de website. Maaltijden: Startpunt rondreis: Eindpunt

Nadere informatie

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed!

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed! ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON EIGHT VOORZETSELS at three o'clock = om drie uur around three o'clock = rond drie uur by three o'clock = tegen drie uur before Saturday = voor zaterdag for a week = voor

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

TRAVEL & TOURS by Lenneke Verhaar, Zuid-Afrika bush & beach

TRAVEL & TOURS by Lenneke Verhaar, Zuid-Afrika bush & beach TRAVEL & TOURS by Lenneke Verhaar, Zuid-Afrika bush & beach Eén van de mooiste reizen die ik gemaakt heb is de reis naar Zuid-Afrika eind augustus twee jaar geleden. Ik heb al veel van de wereld gezien

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Things to do before you re 11 3/4

Things to do before you re 11 3/4 Counting Crows 1 Things to do before you re 11 3/4 Lees de tekst en beantwoord de vragen. - Maak deze zin af: De schrijver van de tekst vindt dat kinderen - Welke dingen heb jij wel eens gedaan? Kruis

Nadere informatie

You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships?

You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships? 1 Animal friends read Lees de tekst. Waar gaat deze tekst over? Animal friends You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships? Look at this mouse

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *8258262135* DUTCH 0515/04 Paper 4 Writing May/June 2017 1 hour Candidates answer on the Question

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

Preschool Kindergarten

Preschool Kindergarten Preschool Kindergarten Objectives Students will recognize the values of numerals 1 to 10. Students will use objects to solve addition problems with sums from 1 to 10. Materials Needed Large number cards

Nadere informatie

The secret key. Worksheet. flash info. Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij

The secret key. Worksheet. flash info. Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij 1 The secret key read Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij informatie over buslijnen een game een reclame flash info inside outside cross the road binnen(in) buiten steek

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *5131550995* FIRST LANGUAGE DUTCH 0503/02 Paper 2 Writing May/June 2016 2 hours Candidates answer

Nadere informatie

betrekkelijke voornaamwoorden

betrekkelijke voornaamwoorden betrekkelijke voornaamwoorden SirPalsrok @meestergijs I bought a house. The house has 3 bedrooms. Mr. Schultz plays tennis. He is my English teacher Een betrekkelijk voornaamwoord kan van 2 zinnen 1 zin

Nadere informatie

Zuid-Afrika. Ontdekking van Zuid-Afrika 12 dagen / 9 overnachtingen Verzekerde afreis elke woensdag - volpension. Programma

Zuid-Afrika. Ontdekking van Zuid-Afrika 12 dagen / 9 overnachtingen Verzekerde afreis elke woensdag - volpension. Programma Zuid-Afrika Bergen, woestijn, Nationale Parken, moderne steden en townships, Zuid-Afrika is een kleurrijke natie, dat doet dromen, niet enkel door zijn adembenemende landschappen maar ook door zijn geschiedenis

Nadere informatie

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

OUTDOOR HD BULLET IP CAMERA PRODUCT MANUAL

OUTDOOR HD BULLET IP CAMERA PRODUCT MANUAL OUTDOOR HD BULLET IP CAMERA PRODUCT MANUAL GB - NL GB PARTS & FUNCTIONS 1. 7. ---- 3. ---- 4. ---------- 6. 5. 2. ---- 1. Outdoor IP camera unit 2. Antenna 3. Mounting bracket 4. Network connection 5.

Nadere informatie

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Externalisering van het migratiebeleid en de schaduwzijde van de EU-Turkije Deal.

Externalisering van het migratiebeleid en de schaduwzijde van de EU-Turkije Deal. Externalisering van het migratiebeleid en de schaduwzijde van de EU-Turkije Deal. Ilse van Liempt, Sociale Geografie en Planologie, Universiteit Utrecht 1 Een ramp? Een crisis? Ilse van Liempt, Sociale

Nadere informatie

FOR SALE. Willemstraat 64 G 2514 HN Den Haag k.k.

FOR SALE. Willemstraat 64 G 2514 HN Den Haag k.k. FOR SALE Willemstraat 64 G 2514 HN Den Haag 275.000 k.k. FEATURES Price 275.000 k.k. Zipcode 2514 HN Type Penthouse Garage Payed, Permit Living Surface 49m² Volume 156m³ Rooms 2 Acceptance in consultation

Nadere informatie

Verslag van onze vakantie in Zuid-Afrika van 17 september t/m 2 oktober 2011

Verslag van onze vakantie in Zuid-Afrika van 17 september t/m 2 oktober 2011 Verslag van onze vakantie in Zuid-Afrika van 17 september t/m 2 oktober 2011 Op 17 september 2011 zijn wij, Jan en Tillie van Wijk met onze bovenburen Ann Nielissen en Jan Böhmer van Schiphol naar Johannesburg

Nadere informatie

APPROACHING THE FAMILY

APPROACHING THE FAMILY 1 Journalists Workshop Organ Donation and Transplantation APPROACHING THE FAMILY COLENBIE LUC TRANSPLANTATION COORDINATION 9 October 2012 2 Everybody arriving hospital Start the fight for saving life Family

Nadere informatie

AN URBAN PLAYGROUND AFSTUDEERPROJECT

AN URBAN PLAYGROUND AFSTUDEERPROJECT AN URBAN PLAYGROUND 2005 Het vraagstuk van de openbare ruimte in naoorlogse stadsuitbreidingen, in dit geval Van Eesteren s Amsterdam West, is speels benaderd door het opknippen van een traditioneel stadsplein

Nadere informatie

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick Example Dutch language lesson Demonstrative Adjectives Close: dit and deze `dit' agrees with `het' and is used to indicate objects that are close, like `this' in English. `deze' agrees with `de' and is

Nadere informatie

Davide's Crown Caps Forum

Davide's Crown Caps Forum pagina 1 van 6 Davide's Crown Caps Forum A Forum for Crown Cap Collectors Zoeken Uitgebreid zoeken Zoeken Forumindex Crown Caps Unknown Caps Lettergrootte veranderen vriend Afdrukweergave Gebruikerspaneel

Nadere informatie

word order woordvolgorde

word order woordvolgorde SirPalsrok @meestergijs Learn you shall word order. Attention therefore you must pay. Exercise 1: Zet de volgende zinsdelen in de juiste volgorde. 1. the first roller coaster in Russia was built in the

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Paper 4 Writing May/June hour

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Paper 4 Writing May/June hour *9572620256* Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 0515/04 Paper 4 Writing May/June 2015 1 hour Candidates answer on the Question

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Uw mening telt! Onderwerp: aankondiging vragenlijst wel of niet afsluiten groene hoven. Beste bewoner(s),

Uw mening telt! Onderwerp: aankondiging vragenlijst wel of niet afsluiten groene hoven. Beste bewoner(s), Uw mening telt! Is het afsluiten van de groene hoven een goed idee? Wij horen het graag van u. Vanaf maandag 11 juni komen enquêteurs bij u langs om u daarover een aantal vragen te stellen. Onderwerp:

Nadere informatie

irregular verbs onregelmatige werkwoorden

irregular verbs onregelmatige werkwoorden SirPalsrok @meestergijs Wanneer je een zin maakt, zul je iets moeten doen met een werkwoord. Je kan tenslotte niet het hele werkwoord gebruiken bij elk onderwerp. Bijvoorbeeld: spelen Wij spelen volleybal.

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *7715461843* FIRST LANGUAGE DUTCH 0503/02 Paper 2 Writing May/June 2017 2 hours Candidates answer

Nadere informatie

ZUID AFRIKA 14- DAAGSE COMPLETE RONDREIS MET DE KAAP

ZUID AFRIKA 14- DAAGSE COMPLETE RONDREIS MET DE KAAP ZUID AFRIKA 14- DAAGSE COMPLETE RONDREIS MET DE KAAP Vertrek 07 november 2015 Op deze rondreis door Zuid-Afrika bezoeken we o.a. het indrukwekkende Kaapstad, Oudtshoorn en het bekende Kruger Nationaal

Nadere informatie

Dag 1. Hluhluwe. Accommodatie: Maaltijden: Diner en ontbijt. Hluhluwe Game Reserve

Dag 1. Hluhluwe. Accommodatie: Maaltijden: Diner en ontbijt. Hluhluwe Game Reserve Dag 1. Hluhluwe Aankomst Richardbay Airport waar wij klaar zullen staan met onze Land Rover Defenders en u naar ons verblijf in Hluhluwe zullen brengen. Hier kunt u even bijkomen van de reis. S Avonds

Nadere informatie

Festival. Questions. Worksheet. Flash info. Bekijk de poster. Het is een aankondiging voor een muziekfestival. Welke bands die komen vind jij leuk?

Festival. Questions. Worksheet. Flash info. Bekijk de poster. Het is een aankondiging voor een muziekfestival. Welke bands die komen vind jij leuk? 1 Festival Bekijk de poster. Het is een aankondiging voor een muziekfestival. Welke bands die komen vind jij leuk? for the first time reach voor de eerste keer bereiken 2 Questions Lees de tekst. Beantwoord

Nadere informatie

(Big) Data in het sociaal domein

(Big) Data in het sociaal domein (Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

ZO GAAT DAT IN RUSLAND PDF

ZO GAAT DAT IN RUSLAND PDF ZO GAAT DAT IN RUSLAND PDF ==> Download: ZO GAAT DAT IN RUSLAND PDF ZO GAAT DAT IN RUSLAND PDF - Are you searching for Zo Gaat Dat In Rusland Books? Now, you will be happy that at this time Zo Gaat Dat

Nadere informatie

GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos

GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos GOOD TRAINING COALITIE GEMEENTE AMSTERDAM RANDSTAD GOOD HOTEL AMSTERDAM PREFERRED PARTNER PROGRAM Create Beauty, Do Good WHY Create Beauty, Do Good 2009 2012 2014

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum Ontpopping Veel deelnemende bezoekers zijn dit jaar nog maar één keer in het Van Abbemuseum geweest. De vragenlijst van deze mensen hangt Orgacom in een honingraatpatroon. Bezoekers die vaker komen worden

Nadere informatie

Andy Murray gaat op wereldmilieudag elektrisch met Jaguar I-PACE

Andy Murray gaat op wereldmilieudag elektrisch met Jaguar I-PACE Andy Murray gaat op wereldmilieudag elektrisch met Jaguar I-PACE Tweevoudig Wimbledon-winnaar Andy Murray heeft zijn belofte aan het WWF (World Wide Fund for Nature) ingelost. Tijdens World Earth Hour

Nadere informatie

APPARTEMENT OUDEZIJDS ACHTERBURGWAL 31 3 AMSTERDAM. Huurprijs 1.350,00 per maand. MTH Makelaars B.V. T

APPARTEMENT OUDEZIJDS ACHTERBURGWAL 31 3 AMSTERDAM. Huurprijs 1.350,00 per maand. MTH Makelaars B.V. T APPARTEMENT OUDEZIJDS ACHTERBURGWAL 31 3 AMSTERDAM Huurprijs 1.350,00 per maand Omschrijving Schitterend appartement van ca. 48 m² aan het water in hartje Amsterdam! Gelegen in het hartje van het bruisende

Nadere informatie

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NATUURLIJK SAMEN NATURALLY DUTCH. Koolhaas Natuurlijk is a typically Dutch company: Sober, with a clear vision and no-nonsense. That s what our customers may expect

Nadere informatie

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

open standaard hypertext markup language internetprotocol transmission control protocol internet relay chat office open xml

open standaard hypertext markup language internetprotocol transmission control protocol internet relay chat office open xml DOWNLOAD OR READ : OPEN STANDAARD HYPERTEXT MARKUP LANGUAGE INTERNETPROTOCOL TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL INTERNET RELAY CHAT OFFICE OPEN XML PDF EBOOK EPUB MOBI Page 1 Page 2 relay chat office open xml

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Zuid-Afrika, een thuisland voor iedereen?

Samenvatting Geschiedenis Zuid-Afrika, een thuisland voor iedereen? Samenvatting Geschiedenis Zuid-Afrika, een thuisland voor iedereen? Samenvatting door een scholier 867 woorden 6 april 2005 6,6 79 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Pharos H8, Zuid-Afrika, een thuisland

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 0515/04 Paper 4 Writing For Examination from 2015 SPECIMEN PAPER Candidates answer on the Question

Nadere informatie

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

Roemenië Romania - Rumänien

Roemenië Romania - Rumänien Roemenië Romania - Rumänien Oktober 2013 - October 2013 In oktober 2013 zijn wij voor het eerst, op eigen kosten en gelegenheid, afgereisd naar Roemenië. In October 2013, we travelled for the first time,

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *6934808096* FIRST LANGUAGE DUTCH 0503/02 Paper 2 Writing May/June 2018 2 hours Candidates answer

Nadere informatie

Lesotho, Swaziland & Kruger

Lesotho, Swaziland & Kruger Lesotho, Swaziland & Kruger 15 dagen, kampeerreis Deze reis is ook beschikbaar als kleine groepsreis (max 12 reizigers), zie voor de actuele prijzen de website. Maaltijden: Startpunt rondreis: Eindpunt

Nadere informatie

Examen Moderne Vreemde Taal Engels

Examen Moderne Vreemde Taal Engels Examen Moderne Vreemde Taal Engels Niveau : KSE Opgavenummer : EN(0) Examenduur : 60 minuten Instructies Dit examen bevat 6 opdrachten. Vul in het onderstaande vak uw gegevens in Beantwoord de vragen zo

Nadere informatie

Sessie Centrumsteden VVJ

Sessie Centrumsteden VVJ Sessie Centrumsteden VVJ Bram Vermeiren Steunpunt Jeugd vzw Arenbergstraat 1D I 1000 Brussel T 02 551 13 50 I F 02 551 13 85 info@steunpuntjeugd.be I www.steunpuntjeugd.be missie Jeugdwerk brengt kinderen

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

ERVAAR REIZEN. ERVAAR AFRIKA Zuid Afrika. Boek uw georganiseerde rondreis voor 2014. Aanvang rondreis: 3 Juni 22 Juli 19 Augustus

ERVAAR REIZEN. ERVAAR AFRIKA Zuid Afrika. Boek uw georganiseerde rondreis voor 2014. Aanvang rondreis: 3 Juni 22 Juli 19 Augustus ERVAAR AFRIKA Zuid Afrika Boek uw georganiseerde rondreis voor 2014. Aanvang rondreis: 3 Juni 22 Juli 19 Augustus Hartelijk dank voor uw belangstelling in Ervaar Reizen. Speciaal voor diegene die een fantastische

Nadere informatie