Beleidsregels Verlagingen normen algemene bijstand gemeente

Transcriptie

1 Beleidsregels Verlagingen normen algemene bijstand gemeente Druten 2015 Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie Officiële naam regeling Citeertitel Besloten door Deze versie is geldig tot (als de vervaldatum is vastgesteld) Onderwerp gemeente Druten Beleidsregels Verlagingen normen algemene bijstand gemeente Druten 2015 Beleidsregels Verlagingen normen algemene bijstand gemeente Druten 2015 College B&W Participatie, Inkomen Opmerkingen m.b.t. de regeling N.v.t. Grondslagen Juridische grondslag van de beleidsregels is artikel 27 en artikel 28 Participatiewet. Regelgeving die op deze regeling is gebaseerd (gedelegeerde regelgeving) Overzicht van in de tekst verwerkte wijzigingen Datum inwerkingtreding Terugwerkende kracht Betreft Ontstaansbron: datum ondertekening; bron bekendmaking 28 mei mei 2015 Nieuwe regeling College: 28 april 2015 Inwerkingtreding: datum ondertekening; bron bekendmaking Publicatie in elektronisch gemeenteblad op 27 mei 2015 Geconsolideerde tekst van de regeling Het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Druten, gelet op artikel 27 en 28 van de Participatiewet, besluit vast te stellen, Beleidsregels Verlagingen normen algemene bijstand gemeente Druten 2015

2 Artikel 1 Begrippen 1. Alle begrippen die in deze beleidsregels worden gebruikt en die niet nader worden omschreven hebben dezelfde betekenis als in de Participatiewet, de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Gemeentewet. 2. In deze beleidsregels wordt verstaan onder: a. de wet: de Participatiewet b. het college: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Druten c. de raad: de gemeenteraad van de gemeente Druten d. de gezinsnorm: de norm voor een gezin waarvan beide partners ouder zijn dan 21 jaar en jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd zoals bedoeld in artikel 21 onder b Participatiewet e. woning: een woning zoals bedoeld in artikel 1 onderdeel k Wet op de huurtoeslag, alsmede een woonwagen of woonschip, zoals bedoeld in artikel 3 lid 6 Participatiewet; f. woonkosten: onder woonkosten moet in ieder geval worden verstaan: 1. indien een huurwoning wordt bewoond, de op de aanvangsdatum van het lopende huursubsidietijdvak per maand geldende huurprijs als omschreven in de Wet op de huurtoeslag; 2. indien een eigen woning wordt bewoond, de tot een bedrag per maand omgerekende som van de verschuldigde hypotheekrente, de in verband met het in eigendom hebben van de woning te betalen zakelijke lasten en een naar de omstandigheden vast te stellen bedrag voor onderhoud. Artikel 2 Doelgroep Deze verordening is uitsluitend van toepassing op belanghebbenden van 21 jaar of ouder doch jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd. In geval van een gezin gelden de bepalingen van deze verordening uitsluitend indien alle gezinsleden ouder zijn dan 21 jaar en jonger dan de pensioengerechtigde. Artikel 3 Verlaging algemene bijstand in verband met woonsituatie De verlaging in verband met de woonsituatie zoals bedoeld in artikel 27 Participatiewet bedraagt: a. 20% van de gezinsnorm indien een woning wordt bewoond waaraan voor belanghebbende geen woonkosten verbonden zijn; b. 10% van de gezinsnorm indien de woonkosten lager zijn dan de basishuur, zoals bedoeld in de wet op de huurtoeslag, in het geval van een zelfstandige woonruimte; c. 10% van de gezinsnorm indien belanghebbende met één of meer anderen zijn hoofdverblijf in dezelfde woning heeft en niet onder de kostendelersnorm valt; d. Deze verlaging kan niet worden toegepast bij kostendelers. Artikel 4 Verlaging algemene bijstand schoolverlaters a. De verlaging voor schoolverlaters vanaf 21 jaar zoals bedoeld in artikel 28 Participatiewet bedraagt 10% van de gezinsnorm gedurende 6 maanden, gerekend

3 vanaf het tijdstip van de beëindiging van de aanspraak op studiefinanciering of tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage en de schoolkosten; b. Bij een nieuwe aanvraag na beëindiging uitkering geldt dat: 1. Bij het opnieuw deelnemen aan onderwijs of beroepsopleiding leidt dit tot een nieuwe schoolverlatersperiode; 2. Is de beëindiging te wijden aan het aanvaarden van werk, waarna belanghebbende na een korte tijd weer aangewezen is op bijstand dan wordt de schoolverlatersverlaging voor de dan nog resterende tijd toegepast; c. De schoolverlatersverlaging kan - in tegenstelling tot de verlaging wegens de woonsituatie - ook worden toegepast als de kostendelersnorm geldt. Artikel 5 Richtlijn korten inkomsten uit verhuur, onderverhuur of het hebben van een of meer kostgangers 1. Indien een belanghebbende de woning bewoont met een of meer huurders, onderhuurders of kostgangers, worden de daaruit voortvloeiende lagere algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan als inkomen in aanmerking genomen. 2. De werkelijke inkomsten kunnen worden gekort met dien verstande dat: a. niet altijd de volledige inkomsten uit verhuur dienen te worden gekort; b. nog geen rekening met de lagere kosten is gehouden bij de vaststelling van de kostendelersnorm. Artikel 6 Richtlijn ingangsdatum zak- en kleedgeld 1. Bij een verblijf in een inrichting wordt de bijstandsnorm omgezet in een zogenaamde zak- en kleedgeldnorm (inrichtingsnorm artikel 23 Participatiewet) nadat, na de maand waarin de opname plaats vond, nog twee volledige kalendermaanden zijn verstreken; 2. Wanneer direct duidelijk is dat de opname langdurig (d.w.z. langer dan 6 maanden) zal zijn moet de norm m.i.v. de dag van opname worden gewijzigd in de zak- en kleedgeldnorm. Artikel 7 Hardheidsclausule Het college kan in bijzondere gevallen ten gunste van een belanghebbende afwijken van de bepalingen in deze beleidsregels indien toepassing leidt tot onbillijkheden van overwegende aard. Artikel 8 Inwerkingtreding De beleidsregels treden in werking met ingang van 1 mei Artikel 9 Citeertitel De beleidsregels worden aangehaald als: Beleidsregels Verlagingen normen algemene bijstand gemeente Druten 2015.

4 Toelichting Beleidsregels Verlagingen normen algemene bijstand gemeente Druten 2015 Artikel 1 Begrippen Er is voor gekozen om begrippen die al zijn omschreven in de Participatiewet, Awb of de Gemeentewet niet afzonderlijk te definiëren in deze verordening. Dit voorkomt dat in geval van wijziging van betreffende definities in de betreffende wetten ook de beleidsregels moeten worden gewijzigd. Lid 2 onderdeel d:gezinsnorm Voor het begrip gezinsnorm wordt verwezen naar de norm voor een gezin waarvan beide partners ouder zijn dan 21 jaar en jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, zoals bedoeld in artikel 21 onder b Participatiewet. Lid 2 onderdeel e: woning Het begrip woning is in artikel 1 van deze beleidsregels gedefinieerd omdat de tekst van de Participatiewet nergens een omschrijving geeft van dit begrip. Wel vermeldt artikel 3 lid 6 Participatiewet dat in de Participatiewet en de daarop berustende bepalingen onder een woning mede een woonwagen of een woonschip verstaan moet worden. Voorts volgt uit de totstandkomingsgeschiedenis van de Participatiewet dat voor de invulling van het begrip woning kan worden aangesloten bij de Wet op de huurtoeslag. Daarom is in deze beleidsregels bepaald dat onder woning wordt verstaan: een woning zoals bedoeld in artikel 1 onderdeel k Wet op de huurtoeslag, alsmede een woonwagen of woonschip, zoals bedoeld in artikel 3 lid 6 Participatiewet. Lid 2 onderdeel f: woonkosten Het begrip woonkosten is nader gedefinieerd, omdat dit van belang is voor de toepassing van artikel 3 van deze beleidsregels (verlaging woonsituatie). Aangesloten is bij de begripsomschrijving die voorheen onder de vigeur van de Algemene Bijstandswet in het Besluit (Abw) landelijke normering (tot 1996) was opgenomen. Volgens de CRvB volgt uit de geschiedenis van de totstandkoming van de Abw dat het begrip woonkosten ten tijde van de Abw (nog steeds) moest worden uitgelegd conform de bepalingen van het tot 1 januari 1996 geldende Bijstandsbesluit landelijke normering. Aangenomen moet worden dat deze rechtspraak ook onder de Participatiewet nog van betekenis is. Bij het in eigendom hebben van de woning te betalen zakelijke lasten kan worden gedacht aan het rioolrecht, het eigenaarsdeel van de onroerende zaakbelasting, de opstalverzekering, het eigenaarsdeel van de waterschapslasten en de erfpachtcanon. Artikel 2 Doelgroep De werking van deze beleidsregels is beperkt tot belanghebbenden in de leeftijdscategorie van 21 jaar tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. Vanwege de lagere jongerennorm is ervoor gekozen geen verdere verlaging toe te passen bij belanghebbenden van 18 tot 21 jaar. In het geval van een gezin is ervoor gekozen om deze beleidsregels uitsluitend toe te passen indien beide gezinsleden ouder zijn dan 21 en jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd. Hier is aansluiting gezocht bij de gezinsnormen zoals neergelegd in artikel 21 WWB. Artikel 3 Verlaging algemene bijstand in verband met woonsituatie Toelichting artikel 3 onder a: Onder woonkosten moeten in ieder geval de kosten worden verstaan zoals benoemd in artikel 1 lid 2 onder f van deze beleidsregels. Het ontbreken van deze kosten rechtvaardigen een lager bedrag aan algemene bijstand.

5 Aandachtspunten hierbij zijn: 1. Voor wat betreft de hypotheekrente bij woonkosten van eigenaren gaat het alleen om de rente voor (dat deel van) de hypotheek die is afgesloten voor de financiering van de woning. Rente verbonden aan (een deel van) de hypotheek, die betrekking heeft op bijvoorbeeld de financiering van duurzame gebruiksgoederen, wordt niet als woonkosten meegenomen. 2. Dak- en thuislozen: Afzonderlijke aandacht verdient de situatie van dak- en thuislozen. In de regel zullen zij geen kosten hebben voor het aanhouden van woonruimte. Het uitgangspunt van het college dat dak- en thuislozen geen recht hebben op een gemeentelijke toeslag valt dan ook binnen de grenzen van de Participatiewet. De wetgever heeft echter met artikel 27 Participatiewet niet beoogd, dat gemeenten kunnen volstaan met het verstrekken van een lager bedrag aan bijstand vanwege het enkele feit van het ontbreken van woonruimte. Daarmee zou het voorzieningenniveau voor deze kwetsbare groep tekortschieten. Het college dient zorg te dragen voor een adequaat voorzieningenniveau voor dak- en thuislozen. Tegenover het ontbreken van kosten omdat geen woonruimte wordt aangehouden, staat dat dak- en thuislozen regelmatig kosten zullen moeten maken voor dak- en thuislozenopvang. Dit dient bij de vaststelling van de uitkeringshoogte te worden betrokken. Echter de opvang van de dak- en thuislozen wordt geregeld door de daartoe aangewezen centrumgemeenten. In ons geval wordt dit verzorgd door de gemeente Nijmegen. Om die reden zijn de opvangvoorzieningen eveneens ondergebracht in Nijmegen. De doelgroep die resteert voor de gemeente Druten omvat slechts de groep, die aantoonbaar in Druten zwerft en gebruik maakt van een postadres. Van deze groep is het aannemelijk dat zij geen woonkosten hebben. Derhalve dient een verlaging van 20% te worden toegepast. Eveneens kan zo nodig ook in bepaalde gevallen de bijstandsnorm afwijkend worden vast gesteld op grond van artikel 18 lid 1 Participatiewet. Toelichting artikel 3 onder b: Toelichting basishuur: De basishuur is de huur die huurtoeslagontvangers minimaal zelf moeten betalen. In 2015 bedraagt deze ongeveer 230,-. Dit zijn de woonkosten, die elke bijstandsgerechtigde in een huurwoning sowieso zelf moet betalen. Als een bijstandsgerechtigde minder betaalt dan de basishuur rechtvaardigt dat een verlaging. Toelichting artikel 3 onder c: Dit zijn de situaties zoals benoemd in artikel 22a lid 4 Participatiewet. Als in de woning een ander zijn hoofdverblijf heeft, wordt verondersteld dat noodzakelijke kosten van het bestaan gedeeld kunnen worden. We bedoelen hiermee de niet zelfstandige kamerbewoning. Zolang geen sprake is van een gezinslid of van een gezamenlijke huishouding moet ervan worden uitgegaan dat niet alle kosten gedeeld kunnen worden. Het voorstel is om te kiezen voor een verlaging van 10% van de gezinsnorm. Voorbeeld: De bijstandsgerechtigde die tijdelijk een kamer huurt bij de crisisopvang van de Iriszorg in een woning, waarin meerdere medebewoners via de Iriszorg een kamer huren. Toelichting artikel 3 onder d: Uitsluitend de norm van artikel 20 en 21Participatiewet kan lager worden vastgesteld als gevolg van de woonsituatie. Dit betreft de norm voor belanghebbenden jonger dan 21 jaar en voor belanghebbenden tussen 21 jaar en de pensioengerechtigde leeftijd die niet met een

6 of meer meerderjarige personen het hoofdverblijf in dezelfde woning hebben. Is de kostendelersnorm van toepassing dan is er geen ruimte om deze norm te verlagen wegens de woonsituatie. Artikel 22a Participatiewet wordt immers niet genoemd in artikel 27 Participatiewet. Artikel 4 Verlaging algemene bijstand schoolverlaters Toelichting artikel 4 onder a: Op grond van artikel 28 Participatiewet kan het college voor een belanghebbende die recent de deelname heeft beëindigd aan onderwijs of een beroepsopleiding, de norm of de toeslag gedurende zes maanden na het tijdstip van die beëindiging lager vaststellen. Het moet dan wel gaan om onderwijs of een beroepsopleiding waarvoor aanspraak bestond op studiefinanciering op grond van de Wet studiefinanciering 2000 of op een tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage en de schoolkosten op grond van hoofdstuk 4 van de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten. Een extraneus valt niet onder de WSF Daarvoor is inschrijving als student vereist. Een voormalig extraneus is dus geen schoolverlater in de zin artikel 28 Participatiewet. In artikel 4 onder a van deze verordening is bepaald dat de verlaging voor schoolverlaters 10% van de gezinsnorm bedraagt gedurende 6 maanden, gerekend vanaf het tijdstip van de beëindiging van de aanspraak op de studiefinanciering of tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage en de schoolkosten. Bij toepassing van deze verlaging is het van belang dat het moment van aanvang van de schoolverlatersperiode gedefinieerd wordt. In artikel 1a lid 1 BLN (Bijstandsbesluit landelijke normering) gebruikte de volgende definiëring voor het moment waarop de schoolverlatersperiode zijn aanvang vond: 1. de eerste dag van de maand waarin geen aanspraak meer bestaat op bedoelde studiefinanciering; onderscheidenlijk 2. de eerste dag van de maand volgende op die waarin het onderwijs of de beroepsopleiding is beëindigd. Met gebruikmaking van deze definitie ligt het tijdstip van beëindiging van de deelname aan onderwijs of beroepsopleiding, voor zover het onderwijs of beroepsopleiding betreft met aanspraak op studiefinanciering dan wel een tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage en de schoolkosten, vast. Het moment waarop geen aanspraak meer bestaat op studiefinanciering of een tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage en de schoolkosten wordt in respectievelijk de WSF 2000 en de Wtos namelijk duidelijk omschreven. Daarbij eindigt de aanspraak op studiefinanciering op grond van de WSF 2000 ook altijd op de eerste van de maand. "Het tijdstip van die beëindiging" is daarmee gelijk aan het moment waarop belanghebbende geen aanspraak meer maakt op studiefinanciering, ongeacht of belanghebbende nog gedurende enige tijd, zonder aanspraak, studiefinanciering ontvangt. Indien het inkomen van belanghebbende voorafgaande aan de bijstand hoger is dan de bijstandsnorm omdat belanghebbende naast zijn studiefinanciering inkomsten uit bijvoorbeeld arbeid of stagevergoeding ontving (en de belanghebbende er bij bijstandsverlening dus op achteruit gaat in plaats van zoals bij een overgang van alléén WSF 2000 naar bijstand op vooruit), maakt niet dat de schoolverlatersverlaging in zo'n geval niet kan worden toegepast. De invloed van inkomsten naast de studiefinanciering van de belanghebbende spelen in het kader van de schoolverlatersverlaging geen rol.

7 Toelichting artikel 4 onder b: Het aanvaarden van werk voor kortere of langere duur schort de termijn van de verlaging niet op. Een 24-jarige schoolverlater die op 23 december is afgestudeerd, krijgt dus in de periode januari t/m juni een verlaging van 10%. Gaat hij in maart en april werken dan schort dit de termijn van de verlaging niet op. Vanaf juli wordt de verlaging niet meer toegepast. Vraagt hij in mei opnieuw bijstand aan, dan geldt eveneens dat de verlaging vanaf juli niet meer wordt toegepast. Artikel 5 Richtlijn korten inkomsten uit verhuur, onderverhuur of het hebben van een of meer kostgangers De middelen ontvangen vanwege huur, onderhuur of het hebben van kostgangers gelden op grond van art.32 lid 1 van de Participatiewet als inkomen. Indien een belanghebbende de woning bewoont met een of meer huurders, onderhuurders of kostgangers, worden de daaruit voortvloeiende lagere algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan als inkomen in aanmerking genomen (art. 33 lid 4 Participatiewet). Dit geldt alleen voor zover daarmee nog geen rekening is gehouden bij de vaststelling van de kostendelersnorm. De werkelijke inkomsten kunnen worden gekort met dien verstande dat: a. niet altijd de volledige inkomsten uit verhuur dienen te worden gekort; b. nog geen rekening met de lagere kosten is gehouden bij de vaststelling van de kostendelersnorm. Ad a. De inkomsten uit verhuur hoeven niet volledig gekort te worden. Vaak zit in de huur een bepaalde vergoeding begrepen voor energie- en internetgebruik. Een commercieel huurder zal moeten kunnen aangeven welk deel van de huuropbrengst de kale huur is en welk deel van de huuropbrengst betrekking heeft op een kostenvergoeding. De kale huur moet dan in mindering worden gebracht op de bijstand. Ad b. Indien een belanghebbende een huurder, onderhuurder of een kostganger heeft op basis van een commerciële huurovereenkomst, dan telt deze persoon niet mee voor de berekening van de hoogte van de kostendelersnorm (art. 22a lid 4 onder b Pw). Bij het berekenen van de hoogte van de kostendelersnorm wordt daarom in dat geval geen rekening gehouden met de inkomsten uit verhuur. De (kale) huurinkomsten kunnen in dat geval worden gekort. Artikel 6 Richtlijn ingangsdatum zak- en kleedgeld Wanneer belanghebbende verblijft in een inrichting moet de bijstand worden aangepast. Vanwege het praktische gegeven dat opnames in inrichting van (zeer) korte duur kunnen zijn en er, met name in het geval van opname in psychiatrische inrichting, sprake kan zijn van herhaalde (korte) opnames kort achter elkaar, is het - mede gelet op de administratieve last - niet wenselijk om de norm (telkens) meteen om te zetten. Dit is eens te meer het geval als het wegvallen van belangrijke bestaanskosten voor belanghebbende niet of slechts in beperkte mate aan de orde is. Bovendien zou in voorkomende gevallen ook steeds bijzondere bijstandsverlening aan de orde kunnen zijn voor de doorlopende vaste lasten. Bij een verblijf in een inrichting wordt daarom de bijstandsnorm omgezet in een zogenaamde zak- en kleedgeldnorm nadat, na de maand waarin de opname plaats vond, nog twee volledige kalendermaanden zijn verstreken.

8 Dus een lopende uitkering algemene bijstand wordt pas met ingang van de eerste dag van de vierde kalendermaand waarin de belanghebbende verblijft in een inrichting omgezet in een lagere norm op grond van artikel 23 Participatiewet (eventueel vermeerderd met bijzondere bijstand voor vaste lasten). Wanneer direct duidelijk is dat de opname langdurig (d.w.z. langer dan 6 maanden) zal zijn moet de norm met ingang van de dag van opname worden gewijzigd in de zak- en kleedgeldnorm. Voorbeeld Een alleenstaande van 40 jaar wordt bijvoorbeeld op 21 oktober opgenomen in een inrichting in de zin van de Participatiewet. De lage uitkering (eventueel plus bijzondere bijstand voor vaste lasten) wordt van kracht met ingang van 1 januari (de eerste dag van de vierde kalendermaand waarin de belanghebbende in de inrichting verblijft). Artikel 7 Hardheidsclausule Deze bepaling geeft de mogelijkheid aan het college om in uitzonderlijke gevallen maatwerk te leveren. Het moet dan gaan om gevallen waarin het toepassen van de regels uit deze beleidsregels tot onbillijkheden van overwegende aard zouden leiden.