gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders, d.d. 10 oktober 2012

Transcriptie

1 De raad van de gemeente Urk, gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders, d.d. 10 oktober 2012 gezien het advies van commissie II d.d. 7 november 2012 overwegende dat op grond van artikel 8, lid 1, onder c van de Wet werk en bijstand (WWB) de gemeente bij verordening regels stelt met betrekking tot het verhogen en verlagen van de norm, bedoeld in artikel 30 van de Wet werk en bijstand; BESLUIT: Vast te stellen de Toeslagenverordening WWB 2012A Gemeente Urk HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1. Begripsbepalingen 1. In deze verordening wordt verstaan onder: de wet: de Wet werk en bijstand; het college: het college van burgemeester en wethouders van Urk; de raad: de gemeenteraad van Urk. gehuwdennorm: norm als bedoeld in artikel 21 onderdeel c WWB. woning: een woning zoals bedoeld in artikel 1 onderdeel j Wet op de huurtoeslag, alsmede een woonwagen of woonschip, zoals bedoeld in artikel 3 lid 6 WWB; woonkosten: indien een huurwoning wordt bewoond, de op de aanvangsdatum van het lopende huursubsidietijdvak per maand geldende huurprijs als bedoeld in de Wet individuele huursubsidie (Stb. 1986, 265); indien een eigen woning wordt bewoond, de tot een bedrag per maand omgerekende som van de ten behoeve van de financiering van de woning verschuldigde hypotheekrente en/of de in verband met het in eigendom hebben van de woning te betalen zakelijke lasten, waarbij onder zakelijke lasten worden verstaan: het eigenaaraandeel van de onroerende zaakbelasting, de brandverzekering, de opstalverzekering en het eigenaaraandeel van de waterschapslasten en de kosten van groot onderhoud; 2. Alle begrippen die in deze verordening worden gebruikt en die niet nader hierboven worden omschreven hebben dezelfde betekenis als in de Wet werk en bijstand en de Algemene wet bestuursrecht. Artikel 2. Doelgroep De bepalingen van deze verordening gelden voor belanghebbenden van 21 jaar of ouder, doch jonger dan 65 jaar. In geval van gehuwden gelden de bepalingen van deze verordening alleen indien beide echtgenoten18 jaar of ouder doch jonger dan 65 jaar zijn.

2 HOOFDSTUK 2 CRITERIA VOOR HET VERHOGEN VAN DE BIJSTANDSNORM. Artikel 3 Toeslagen 1. De toeslag als bedoeld in artikel 25, eerste lid van de Wet bedraagt 20% van de gehuwdennorm voor de alleenstaande en de alleenstaande ouder in wiens woning geen ander hoofdverblijf heeft. 2. De toeslag als bedoeld in artikel 25, eerste lid van de Wet bedraagt 10% van de gehuwdennorm voor de alleenstaande en de alleenstaande ouder, die zijn kosten kan delen met een of meer personen, die in de woning waarin belanghebbende zijn hoofdverblijf heeft eveneens hun hoofdverblijf hebben. 3. Voor de toepassing van dit artikel worden de volgende personen niet in aanmerking genomen als personen met wie kosten kunnen worden gedeeld: a. verzorgingsbehoevenden die door belanghebbende worden verzorgd; b. verzorgenden die de zorgbehoevende belanghebbende verzorgen HOOFDSTUK 3 TOESLAG CRITERIA VOOR HET VERLAGEN VAN DE BIJSTANDSNORM OF Artikel 4 Verlaging gehuwden 1. De verlaging als bedoeld in artikel 26 van de Wet bedraagt 10% van de gehuwdennorm voor de gehuwden die de kosten kunnen delen met één of meer personen, die in de woning waarin de gehuwden het hoofdverblijf hebben eveneens hun hoofdverblijf hebben. 2. Het derde lid van artikel 3 is van overeenkomstige toepassing. Artikel 5 Verlaging woonsituatie De verlaging als bedoeld in artikel 27 van de Wet bedraagt: 1. 20% van de gehuwdennorm indien een woning wordt bewoond waaraan voor de belanghebbende geen kosten van huur of hypotheeklasten verbonden zijn; 2. 10% van de gehuwdennorm indien geen woning wordt bewoond. Artikel 6 Verlaging toeslag alleenstaanden van 21 en 22 jaar 1. In afwijking van het bepaalde in artikel 3 wordt met toepassing van artikel 29 van de Wet geen toeslag verleend aan een alleenstaande belanghebbende van 21 jaar. 2. In afwijking van het bepaalde in artikel 3 bedraagt de toeslag op grond van artikel 29 van de Wet 10% van de gehuwdennorm indien het een alleenstaande belanghebbende van 22 jaar betreft.

3 HOOFDSTUK 4 SLOTBEPALINGEN Artikel 7 Uitvoering De uitvoering van deze verordening berust bij het college van burgemeester en wethouders. Artikel 8. Datum inwerkingtreding 1. Deze verordening treedt in werking op 1 december 2012 en werkt terug tot en met 1 januari Tot uiterlijk 1 januari 2013 is deze verordening niet van toepassing op personen als bedoeld in artikel 78w lid 1 WWB. 3. De Toeslagenverordening WWB 2012 is tot uiterlijk 1 januari 2013 uitsluitend van toepassing op personen als bedoeld in artikel 78w lid 1 WWB. Per 1 januari 2013 vervalt de Toeslagenverordening WWB Artikel 9 Citeertitel Deze verordening kan worden aangehaald als: Toeslagenverordening WWB 2012A gemeente Urk. Vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Urk op 22 november De voorzitter, De griffier,

4 TOELICHTING OP DE VERORDENING ALGEMEEN 1. Norm, toeslag en verlaging Hoofdstuk 3 van de van de Wet kent voor de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan een systeem van basisnormen en toeslagen en verlagingen. De bijstandsnormen zijn geregeld in paragraaf 2, in de artikelen 20 tot en met 24 van de Wet (WWB). Daarnaast voorziet paragraaf 3 in toeslagen en verlagingen in de artikelen 25 tot en met 29 van de Wet. Het college is verplicht om in voorkomende gevallen de norm te verhogen met een toeslag. Van de mogelijkheid om een verlaging toe te passen hoeft geen gebruik gemaakt te worden. Norm Voor personen van 21 jaar tot en met 65 jaar bestaat er een drietal basisnormen (artikel 21 vam de Wet), te weten: gehuwden 100% van het wettelijk minimumloon (= de gehuwdennorm) alleenstaande ouders: 70% van de gehuwdennorm alleenstaanden: 50% van de gehuwdennorm Toeslagen Een toeslag kan worden verstrekt aan een alleenstaande of alleenstaande ouder indien de algemeen noodzakelijke bestaanskosten niet of niet geheel gedeeld kunnen worden. De mogelijkheid tot het delen van kosten wordt aanwezig geacht als naast betreffende belanghebbende nog één of meer anderen hun hoofdverblijf hebben in dezelfde woning. Dan kunnen zaken als huur, gas, water en licht, maar ook krant etc. gedeeld worden. De toeslag bedraagt ten hoogste 20% van de gehuwdennorm, zodat de uitkering maximaal bedraagt voor: alleenstaande ouders: 90% van de gehuwdennorm alleenstaanden: 70% van de gehuwdennorm De toeslag kan worden vastgesteld op elk bedrag binnen dit maximum van 20% van de gehuwdennorm, mits dit aansluit bij het niveau van de noodzakelijke bestaanskosten. Verlagingen De WWB noemt de volgende verlagingen: verlaging in verband met het geheel of gedeeltelijk kunnen delen met een ander van algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan bij een gezin (artikel 26); verlaging in verband met de woonsituatie (artikel 27); verlaging in verband met het recentelijk beëindigen van een studie (artikel 28); verlaging in verband met de leeftijd van 21 of 22 jaar bij alleenstaanden (artikel 29). De verlagingen zijn uitgewerkt in de artikelen 4, 5 en 6 van de verordening. Van de bevoegdheid om de bijstand van de schoolverlater tijdelijk te verlagen wordt geen gebruik gemaakt.

5 2. De Toeslagenverordening In artikel 8 lid 1 onder c jo. artikel 30 van de Wet is geregeld dat de gemeenteraad bij verordening dient vast te stellen voor welke categorieën de bijstandsnorm verhoogd of verlaagd wordt en op grond van welke criteria de hoogte van die verhoging of verlaging wordt bepaald. Het door het college voorgestane beleid ten aanzien van de toeslagen moet dus worden vastgelegd in de Toeslagenverordening door de gemeenteraad, opdat het college het beleid kan uitvoeren. Categorieën Artikel 30 van de Wet bepaalt dat de Toeslagenverordening een categoriaal karakter moet hebben. Bij het afbakenen van categorieën is steeds getracht te komen tot in de praktijk eenvoudig te hanteren criteria. Daarom is er gekozen voor een forfaitaire benadering. Het is niet nodig om in de Toeslagenverordening alle mogelijke situaties uitputtend te regelen. In niet geregelde of uitzonderlijke gevallen heeft het college immers de bevoegdheid c.q. de plicht om de bijstand op grond van artikel 18 lid 1 van de Wet bij wijze van individualisering afwijkend vast te stellen. Bovendien kan het college met toepassing van artikel 4:84 Awb in het individuele geval afwijken van de verordening, als de verordeningsbepaling In de Toeslagenverordening wordt, naast de toeslagen, invulling gegeven aan de verlagingen vanwege het kunnen delen van kosten en verlaging wegens de woonsituatie. Van de verlaging voor schoolverlaters is afgezien, omdat hun algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan doorgaans niet lager dienen te worden ingeschat dan die van nietschoolverlaters. Daarmee is ook voldaan aan het vereiste van artikel 30 lid 2 onderdeel b van de Wet, dat in de verordening moet zijn vastgelegd dat verlagingen in verband met leeftijd (verlaging 21- en 22-jarigen) en in verband met schoolverlating niet gelijktijdig kunnen worden toegepast. Eenvoudigheidshalve is ook de werking van de verordening beperkt tot belanghebbenden van 21 jaar of ouder doch jonger dan 65 jaar, hoewel de WWB de mogelijkheid biedt om de verlagingen ook toe te passen op belanghebbenden van 18, 19 of 20 jaar. In een uitzonderlijke situatie waarin een belanghebbende van 21 jaar of ouder doch jonger dan 65 jaar slechter af zou zijn dan een belanghebbende van 18, 19 of 20 jaar in overigens vergelijkbare omstandigheden, ligt het voor de hand dat het college eveneens op grond van artikel 18 lid 1 van de Wet de bijstand aanpast. (Zie ook de artikelsgewijze toelichting bij artikel 2 van de Toeslagenverordening.)

6 ARTIKELSGEWIJS Artikel 1 Er is voor gekozen om begrippen die al zijn omschreven in de WWB, Awb of de Gemeentewet niet afzonderlijk te definiëren in deze verordening. Dit voorkomt dat in geval van wijziging van betreffende definities in de betreffende wetten ook de Verordening moet worden gewijzigd. Lid 2 onderdeel d: gehuwdennorm Voor het begrip 'gehuwdennorm' wordt verwezen naar de norm voor gehuwden voor personen van 21 t/m 64 jaar als bedoeld in artikel 21 onderdeel c WWB. Lid 2 onderdeel e: woning Het begrip woning is in artikel 1 van deze verordening gedefinieerd omdat de tekst van de WWB nergens een omschrijving geeft van dit begrip. Wel vermeldt artikel 3 lid 6 WWB dat in de WWB en de daarop berustende bepalingen onder een woning mede een woonwagen of een woonschip verstaan moet worden. Voorts volgt uit de totstandkomingsgeschiedenis van de WWB dat voor de invulling van het begrip woning kan worden aangesloten bij de Wet op de huurtoeslag. Daarom is in deze verordening bepaalt dat onder woning wordt verstaan: een woning zoals bedoeld in artikel 1 onderdeel j Wet op de huurtoeslag, alsmede een woonwagen of woonschip, zoals bedoeld in artikel 3 lid 6 WWB. Lid 2 onderdeel f: woonkosten Het begrip woonkosten is nader gedefinieerd, omdat dit van belang is voor de toepassing van artikel 5 van deze verordening (verlaging woonsituatie). Aangesloten is bij de begripsomschrijving die voorheen onder de vigeur van de Algemene Bijstandswet in het Besluit landelijke normering (tot 1996) was opgenomen. Volgens de CRvB volgt uit de geschiedenis van de totstandkoming van de Abw dat het begrip woonkosten ten tijde van de Abw (nog steeds) moest worden uitgelegd conform de bepalingen van het tot 1 januari 1996 geldende Bijstandsbesluit landelijke normering. Aangenomen moet worden dat deze rechtspraak ook onder de WWB nog van betekenis is. Bij het in eigendom hebben van de woning te betalen zakelijke lasten kan worden gedacht aan het rioolrecht, het eigenaarsdeel van de onroerende zaakbelasting, de opstalverzekering, het eigenaarsdeel van de waterschapslasten en de erfpachtcanon. Artikel 2 Hoewel de tekst van de artikelen 26, 27 en 28 van de Wet ook categoriale verlagingen mogelijk maakt voor belanghebbenden van 18, 19 of 20 jaar, moet dit niet opportuun geacht worden. De normen van artikel 20 van de Wet zijn laag vastgesteld, vanwege de onderhoudsplicht van de ouders van belanghebbenden. Betreffende ouders kunnen bijvoorbeeld voldoen aan hun onderhoudsplicht door hun kind bij hen in te laten wonen of de huur voor hen te betalen. In dergelijke gevallen zou als het ware 'dubbel gekort' worden als hierdoor ook nog krachtens de Toeslagenverordening de uitkering verlaagd zou worden. Bovendien zou de toepassing van de categoriale verlagingen op belanghebbenden van 18, 19 of 20 jaar de uitvoering van de Toeslagenverordening nodeloos ingewikkeld maken. Mocht evenwel het niet toepassen van de verordening op de jongerennorm van artikel 20 van de Wet onredelijke uitkomsten geven, dan blijft het college bevoegd om op grond van artikel 18 lid 1 van de Wet de bijstand lager vast te stellen. In de praktijk zal dit zich gezien de geringe hoogte van de jongerennorm niet veelvuldig voordoen, maar te denken valt aan de situatie waarin gehuwden met een kind in een kraakpand wonen.

7 De gehuwdennorm van artikel 21 onder c van de Wet minus de verlaging van artikel 5 onderdeel a van de Toeslagenverordening leidt tot een lager bedrag aan bijstand dan de norm van artikel 20 lid 2 onder c van de Wet. In dergelijke uitzonderlijke situaties moet het college gebruik maken van zijn bevoegdheid tot individualiseren. De in het tweede lid opgenomen verplichting voor het college om -zo nodig in afwijking van de uit de Toeslagenverordening voortvloeiende hoogte van de bijstand- de bijstand anders vast stellen, als dat gelet op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van belanghebbende opportuun is, volgt uit artikel 30 lid 4 van de Wet. De individualiseringsplicht geldt evenzeer in situaties waarin de Toeslagenverordening niet voorziet. Om hierover bij de uitvoering van de Toeslagenverordening geen misverstand te laten bestaan is er voor gekozen om deze plicht expliciet in de Toeslagenverordening op te nemen. Artikel 3 De hoogte van 20% van de gehuwdennorm als hoogte van de toeslag voor de alleenstaande of alleenstaande ouder in wiens woning geen ander zijn hoofdverblijf heeft is verplicht op grond van artikel 30 lid 2 onderdeel a van de Wet. Ingeval in de woning een ander zijn hoofdverblijf heeft, wordt verondersteld dat er noodzakelijke kosten van het bestaan gedeeld kunnen worden (bijvoorbeeld huur en stookkosten). Daarbij is de mate waarin de kosten ook daadwerkelijk gedeeld worden niet van belang. Dat is een verantwoordelijkheid van belanghebbende zelf. Zolang er geen sprake is van een gezamenlijke huishouding moet er echter van worden uitgegaan dat niet alle kosten gedeeld kunnen worden. Een toeslag blijft op zijn plaats. In de toeslagenverordening is daarom gekozen voor een toeslag van 10 procent van de gehuwdennorm in het geval een of meer anderen in dezelfde woning het hoofdverblijf heeft. Als er nog meer anderen hun hoofdverblijf in de woning hebben kunnen de kosten nog meer gedeeld worden. Ingeval dat nog meer anderen in de woning hun hoofdverblijf hebben, kan er echter niet meer van worden uitgegaan dat het delen van kosten tot nog duidelijk lagere algemene bestaanskosten leidt. Bovendien zal in de praktijk in voorkomende gevallen de woning ook groter (en dus duurder) dan gebruikelijk zijn of betreft de woonruimte een kamer in een (studenten)woning. Zolang er sprake is van een zelfstandige huishouding, blijft een deel van de daarop betrekking hebbende algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan uitsluitend voor rekening van belanghebbende. In de Toeslagenverordening is daarom gekozen om, geen onderscheid te maken naar het aantal personen met wie kosten kunnen worden gedeeld. Alleenstaanden en alleenstaande ouders die een woning delen met anderen hebben daarom altijd recht op een toeslag van 10%, ongeacht het aantal personen met wie de woning wordt gedeeld. Let op: het betreft hier het delen van een woning door meerdere personen. Is belanghebbende verhuurder van een of meer kamers van zijn woning dan wordt de ontvangen huur met toepassing van artikel 33 lid 4 van de Wet aangemerkt als middelen die in mindering worden gebracht op de bijstand. Kosten die belanghebbende heeft in verband met de verhuur worden, mits aangetoond, echter eerst in mindering gebracht op de huurontvangst. Verhuurt belanghebbende meer dan een kamer dan moet altijd worden onderzocht of er sprake is van bedrijfsmatige werkzaamheden. In dat geval bestaat er geen recht op algemene bijstand op grond van de WWB. Mogelijk komt belanghebbende wel in aanmerking voor bijstand op grond van het Bbz In het derde lid is geregeld dat zowel zorgbehoevenden (sub a) als verzorgers (sub b) niet worden meegeteld als personen waarmee kosten gedeeld kunnen worden. Uitgangspunt daarbij is dat het niet wenselijk is om belanghebbende vanwege deze verzorgingstaken te confronteren met een lagere toeslag. Ook als sprake is van een zakelijke relatie (bijv. huurders of kostgangers) wordt geen mogelijkheid tot kostendeling aangenomen.

8 De inkomsten die belanghebbende hiermee verdient, worden namelijk reeds op grond van artikel 33 lid 4 WWB in aanmerking genomen. Artikel 4 In de gehuwdennorm is reeds rekening gehouden met het feit dat alle gezinsleden de kosten van hun huishouden volledig kunnen delen met elkaar. Indien in de woning nog een ander zijn hoofdverblijf heeft, kunnen de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan nog verder gedeeld worden. Daarbij is de mate waarin de kosten ook daadwerkelijk gedeeld worden niet van belang. Dat is een verantwoordelijkheid van belanghebbenden zelf. Gekozen is voor een verlaging van 10 procent van de gehuwdennorm, ongeacht het aantal anderen dat in de woning zijn hoofdverblijf heeft. Zie hierover de toelichting op artikel 3. Zie voor de toelichting van het tweede lid de toelichting op artikel 3 lid 3. Artikel 5 Artikel 27 van de Wet geeft het college de mogelijkheid de norm of de toeslag te verlagen in zoverre belanghebbende lagere algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan heeft ten gevolge van zijn woonsituatie. Artikel 27 van de Wet is aanvullend bedoeld op de artikelen 25 en 26. Blijkens de toelichting op artikel 27 is deze aanvulling bedoeld om ook ingeval er helemaal geen woning wordt bewoond, een verlaging te kunnen toepassen. In dit artikel is onder a een verlaging opgenomen voor de situatie dat aan de woning voor belanghebbende geen woonkosten zijn verbonden. Het wordt nodeloos ingewikkeld geacht om hier ook nog onderscheid te maken naar de mate waarin woonkosten ontbreken. Indien een belanghebbende uitzonderlijk lage woonkosten heeft, kan dat uiteraard wel aanleiding zijn om met toepassing van artikel 18 lid 1 van de Wet de bijstand lager vast te stellen. In de verordening wordt overigens niet het begrip 'woonkosten' gehanteerd, maar 'kosten van huur of hypotheeklasten'. Daarmee wordt duidelijk, dat het hebben van kosten voor water, gas, licht en dergelijke, voor belanghebbende niet afdoende is om een verlaging krachtens dit artikel te voorkomen. Dit verdraagt zich ook met de invulling die de Centrale Raad van Beroep heeft gegeven aan de invulling van het begrip woonkosten in de zin van artikel 35 lid 1 Abw. (Zie CRvB , nrs. 99/7 en 99/29 NABW en CRvB , nr. 00/4951 NABW.) In onderdeel b wordt de verlaging ingeval er door belanghebbende in het geheel geen woning wordt bewoond vastgesteld op 10 procent van de gehuwdennorm. Dit is in overeenstemming met de toelichting op artikel 27 van de Wet. Een belanghebbende die geen woning bewoont wordt geacht lagere algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan te hebben vanwege het ontbreken van woonkosten. Niettemin zijn de kosten van het bestaan niet zoveel lager als voor een belanghebbende die kosteloos woont in een woning. Een dakloze wordt immers geconfronteerd met de hogere kosten van het op straat leven, zoals bijvoorbeeld de kosten van nachtopvang. Artikel 6 Artikel 29 lid 1 van de Wet bepaalt dat het college voor een alleenstaande van 21 of 22 jaar de toeslag bedoeld in artikel 25 van de Wet afwijkend kan vaststellen voor zover het van oordeel is dat, gezien de hoogte van het minimumjeugdloon, de hoogte van deze toeslag een belemmering kan vormen voor de aanvaarding van arbeid. Op grond van artikel 29 lid 1 is het ook mogelijk om in de verordening de toeslag categoriaal op nihil te stellen voor alleenstaanden van 21 en 22 jaar (zie ook Pres. CRvB , nr. 00/1123 NABW-VV). Het is evenwel niet mogelijk om een 21- of 22-jarige belanghebbende gelijktijdig te confronteren met een afwijkende toeslag krachtens artikel 29 lid 1 van de Wet én een verlaging wegens het recent beëindigd hebben van deelname aan onderwijs of een beroepsopleiding als bedoeld in artikel 28 van de Wet.

9 Daarom is er voor gekozen de categoriale verlaging van de toeslag op 21- en 22- jarigen toe te passen en geen gebruik te maken van de verlaging van de toeslag voor schoolverlaters. De verboden cumulatie van verlagingen in verband met leeftijd èn schoolverlating doet zich dus niet voor. Artikel 7 Evenals de uitvoering van de WWB ligt de uitvoering van de Toeslagenverordening bij het college. Artikel 8. Inwerkingtreding en toepassingsbereik Deze verordening werkt terug tot en met 1 januari Hierbij is aansluiting gezocht bij het wetsvoorstel Wijziging van de Wet werk en bijstand in verband met de herziening van de definities van gezin en middelen" (Wet afschaffing huishoudinkomenstoets). Voor een beperkte groep bijstandsgerechtigden blijft de oude Toeslagenverordening nog van kracht tot uiterlijk 1 januari Dat is geregeld in lid 2 en 3 van dit artikel. Het gaat hierbij om mensen voor wie toepassing van de huishoudinkomenstoets tot een hogere uitkering leidt. Op grond van artikel 78w WWB blijven de oude gezinsbegrippen nog op hen van toepassing tot uiterlijk 1 januari Artikel 9 Dit artikel behoeft geen toelichting.