NADER BODEMONDERZOEK ASBEST IN BODEM (NEN 5707) ESKESWEG 7 EN 9 TE AALTEN GEMEENTE AALTEN

Transcriptie

1 NADER BODEMONDERZOEK ASBEST IN BODEM (NEN 577) ESKESWEG 7 EN 9 TE AALTEN GEMEENTE AALTEN

2 Nader bodemonderzoek asbest in bodem (NEN 577) Eskesweg 7 en 9 te Aalten in de gemeente Aalten Opdrachtgever Maatschap Bongers Bartelsstraat 3 74 HL Doetinchem Project AAL.BON.ASB Rapportnummer Status Eindrapportage Datum 15 december 211 Vestiging Opsteller Doetinchem Ing. J. Winkelhorst Paraaf Kwaliteitscontrole Ing. M.B.M. van Wieringen Paraaf Kwaliteitszorg Econsultancy is lid van de Vereniging Kwaliteitsborging Bodembeheer (VKB). De VKB is een vereniging van bodemadviesen -onderzoeksbureaus en heeft als doel kwaliteitsborging en continue verbetering van de dienstverlening van haar leden op het gebied van bodembeheer. Het VKB keurmerk geeft opdrachtgevers de zekerheid dat het uitvoerend bureau werkt conform de eisen die de VKB aan haar leden stelt op het gebied van competenties en integriteit van medewerkers en het toepassen van vigerende normen en onderzoeksprotocollen. Econsultancy werkt volgens een dynamisch kwaliteitssysteem, zoals beschreven in het kwaliteitshandboek. Ons kwaliteitssysteem is gecertificeerd volgens de kwaliteitsborgingsnormen van de NEN-EN-ISO 91:28. Betrouwbaarheid Dit bodemonderzoek is op zorgvuldige wijze uitgevoerd conform de toepasselijke en van kracht zijnde regelgeving. Een bodemonderzoek wordt in zijn algemeenheid echter uitgevoerd door het steekproefsgewijs bemonsteren van de bodem, waardoor het, op basis van de resultaten van een bodemonderzoek, onmogelijk is garanties af te geven ten aanzien van de milieuhygiënische bodemkwaliteit. Daarnaast betreft het bodemonderzoek een momentopname. Econsultancy accepteert derhalve op voorhand geen aansprakelijkheid ten aanzien van mogelijke beslissingen die de opdrachtgever naar aanleiding van het door Econsultancy uitgevoerde bodemonderzoek neemt. In dit kader dient ook opgemerkt te worden dat geraadpleegde bronnen niet altijd zonder fouten en volledig zijn. Daar Econsultancy voor het verkrijgen van historische informatie afhankelijk is van deze bronnen, kan Econsultancy niet instaan voor de juistheid en volledigheid van deze informatie.

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING VOORONDERZOEK Geraadpleegde bronnen Afbakening onderzoekslocatie vooronderzoek Historisch en huidig gebruik onderzoekslocatie Calamiteiten Uitgevoerd(e) bodemonderzoek(en) op de onderzoekslocatie Belendende percelen/terreindelen Terreininspectie Toekomstige situatie Bodemopbouw Geohydrologie CONCLUSIES VOORONDERZOEK (ONDERZOEKSOPZET) VELDWERK Algemeen Grondonderzoek Veiligheidsaspecten Uitgevoerde veldwerkzaamheden Algemene bodemopbouw Visuele inspectie toplaag/maaiveld Visuele inspectie onderlaag LABORATORIUMONDERZOEK Toetsingskader Resultaten Interpretatie analyseresultaten MILIEUHYGIENISCHE BEOORDELING Algemeen Beoordeling GEVALSDEFINITIE SAMENVATTING, CONCLUSIES EN ADVIES BIJLAGEN: 1. - Topografische ligging van de locatie 2a. - Locatieschets 2b. - Foto's onderzoekslocatie 2c. - Kadastrale gegevens 3. - Bodemprofielen 4. - Analyserapporten 5. - Berekeningen asbestconcentraties AAL.BON.ASB

4 1. INLEIDING Econsultancy heeft van Maatschap Bongers opdracht gekregen voor het uitvoeren van een nader bodemonderzoek asbest in bodem (NEN 577) aan de Eskesweg 7 en 9 te Aalten in de gemeente Aalten. Het nader bodemonderzoek asbest in bodem is uitgevoerd naar aanleiding van de onderzoeksresultaten van het verkennend bodemonderzoek, uitgevoerd door Econsultancy (rapportnummer AAL.BON.NEA, d.d. 19 september 211). Betreffend bodemonderzoek is uitgevoerd in het kader van de Bouwverordening, alsmede een bestemmingsplanwijziging. Het nader onderzoek asbest (NEN 577) heeft de volgende doelstellingen: het al dan niet bevestigen van de tijdens het eerder uitgevoerde verkennend bodemonderzoek aangetroffen asbesthoudende materialen op het maaiveld en in de bodem; het vaststellen van de gemiddelde concentratie van de verontreiniging en de globale omvang van de verontreiniging; het geven van uitsluitsel of er sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging; het, indien noodzakelijk, maken van een inschatting van de milieuhygiënische risico's. Het vooronderzoek conform de NEN 5725:29 "Bodem - Landbodem - Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend en nader onderzoek" is reeds verricht ten behoeve van de uitvoering van het verkennend bodemonderzoek. Voor onderhavig onderzoek is geen aanvullend vooronderzoek verricht. Het nader onderzoek asbest in bodem is uitgevoerd conform de NEN 577:23 "Bodem - Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem en partijen grond". Het veldwerk en de bemonstering zijn verricht onder certificaat op grond van de BRL SIKB 2 "Veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek", protocollen 21 en 218. De visuele inspectie is uitgevoerd door medewerkers die gekwalificeerd zijn voor het protocol 218 van de BRL SIKB 2. De analyseresultaten zijn getoetst aan het toetsingskader van VROM (Circulaire bodemsanering 29). Econsultancy is onder andere gecertificeerd voor de protocollen 21 en 218 van de BRL SIKB 2. In dat kader verklaart Econsultancy geen eigenaar van de onderzoekslocatie te zijn of te worden. Econsultancy werkt volgens een dynamisch kwaliteitssysteem, zoals beschreven in het kwaliteitshandboek. Ons kwaliteitssysteem is gecertificeerd volgens de kwaliteitsborgingsnormen van de NEN- EN-ISO 91: VOORONDERZOEK 2.1 Geraadpleegde bronnen De informatie over de onderzoekslocatie is gebaseerd op de bij de gemeente Aalten aanwezige informatie (contactpersoon de heer H.V. Roebers), informatie verkregen van de huidige eigenaar (de heer P. Bongers) en informatie verkregen uit de op 4 augustus 211 en 1 november 211 uitgevoerde terreininspecties. Van de locatie en de directe omgeving zijn uit verschillende informatiebronnen gegevens verzameld over: het historische, huidige en toekomstige gebruik en eventuele calamiteiten; eerder uitgevoerde bodemonderzoeken; de bodemopbouw en geohydrologie; verhardingen, kabels en leidingen AAL.BON.ASB Pagina 1 van 15

5 2.2 Afbakening onderzoekslocatie vooronderzoek Het vooronderzoek omvat de onderzoekslocatie en direct hieraan grenzende percelen en terreindelen binnen een afstand van 25 meter. Het perceel waar de onderzoekslocatie deel van uitmaakt ligt aan de Eskesweg 7 en 9, circa 2 km ten oosten van de kern van Aalten in de gemeente Aalten (zie bijlage 1). De onderzoeklocatie (± 5. m²) betreft het erfgedeelte met schuren en stallen van een agrarisch bedrijf (varkenshouderij). Het perceel, waar de onderzoekslocatie deel van uitmaakt, is kadastraal bekend gemeente Aalten, sectie P, nummer 113 (zie bijlage 2c). Volgens de topografische kaart van Nederland, kaartblad 41 B, 24 (schaal 1:25.), bevindt het maaiveld zich op een hoogte van circa 26 m +NAP en zijn de coördinaten van de onderzoekslocatie X = , Y = Historisch en huidig gebruik onderzoekslocatie Volgens de Grote Historische Atlas van Nederland, deel 3 "Oost Nederland ", kaartblad 41 West, 199 (schaal 1:5.), alsmede kaartmateriaal daterend uit het begin van de vorige eeuw was de locatie, alsmede de omgeving ervan, destijds in agrarisch gebruik (weide) en werd extensief bewoond. Volgens historisch kaartmateriaal van begin 2 e eeuw was het perceel, waar de onderzoekslocatie deel van uitmaakt, reeds bebouwd met "Hoeve Walvoort". De betreffende percelen die op dit moment deel uitmaken van de onderzoekslocatie werden kadastraal aangeduid als gemeente Aalten sectie D, nrs. 322 en 325. Het hoofdgebouw had nr Deze boerderij was in het verleden verbonden met de havezate Walvoort van de familie Van Pallandt. Kasteel Walvoort of Walfort bevindt zich circa 5 meter ten noorden van de onderzoekslocatie. In de loop van de tweede helft van de 2 ste eeuw is de bebouwing op het boerenerf verder uitgebreid. Uit het bouwdossier blijkt dat tussen 1958 en 1988 door de heren J. Schutte en H.J. Schutte diverse aanvragen zijn ingediend voor de bouw van ondermeer een kippenhok, een tasschuur en een varkensschuur. De toename van bouwvolume heeft vooral vóór 1975 plaatsgevonden. De aanvraag van 1986 voor de bouw van een varkensschuur ging eveneens gepaard met sloop van een (deel) van de aanwezige bedrijfsgebouwen. Bij het overgrote deel van de bouwwerken is op de bouwtekeningen eternit-golfplaten als dakbedekking genoemd. Bij de oudere bouwaanvragen werd het perceel als "De Haart 8" en later ook als "Heijinkdijk 7" aangeduid. Ook de kadastrale gegevens zijn in de loop der tijd veranderd. In 1958 stond het erf kadastraal bekend als sectie D nr. 48 en in 1967 was dat sectie D nr Op dit moment zijn op de locatie 3 varkensschuren en een bergruimte aanwezig. De schuren zijn zeer waarschijnlijk alle van asbesthoudende golfpalen voorzien. Het erf is grotendeels verhard met beton (circa 1.2 m 2 ) en deels beklinkerd. De verharding in de schuren bestaat uit beton en zijn ten dele voorzien van kelders. Verder is een bovengrondse mestsilo aanwezig. In bijlage 2a is de huidige situatie op een locatieschets weergegeven. Bijlage 2b bevat enkele foto's van de onderzoekslocatie AAL.BON.ASB Pagina 2 van 15

6 2.4 Calamiteiten Voor zover bij de opdrachtgever bekend hebben zich op de onderzoekslocatie in het verleden geen calamiteiten met een bodembedreigend karakter voorgedaan. Ook uit informatie van de gemeente Aalten blijkt niet dat er zich in het verleden bodembedreigende calamiteiten hebben voorgedaan. 2.5 Uitgevoerd(e) bodemonderzoek(en) op de onderzoekslocatie Op het perceel is door Econsultancy een verkennend bodemonderzoek en een verkennend onderzoek asbest in bodem uitgevoerd (rapportnummer d.d. 19 september 211). Destijds zijn er 21 boringen verricht, waarvan 2 boringen zijn afgewerkt als peilbuis. Daarnaast zijn 13 gaten gegraven tot een diepte van minimaal,5 meter minus maaiveld. De bovengrond is plaatselijk zwak tot sterk puinhoudend. Verkennend bodemonderzoek NEN 574 In de bovengrond zijn analytisch geen verontreinigingen geconstateerd. In de ondergrond zijn eveneens geen verontreinigingen geconstateerd. Het grondwater is licht verontreinigd met barium. Deze metaalverontreiniging is hoogstwaarschijnlijk te relateren aan regionaal verhoogde achtergrondconcentraties van metalen in het grondwater. Met betrekking tot het verkennend bodemonderzoek vormen de onderzoekresultaten géén reden voor een nader onderzoek en vormt de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem géén belemmeringen voor de bestemmingswijziging en nieuwbouw. Verkennend onderzoek asbest in bodem NEN 577 Uit het onderzoek blijkt onder andere, dat op minimaal 5 plekken asbestverdachte materialen (vlakke plaat en golfplaat) op het maaiveld en in de bodem zijn aangetroffen. Laboratoriumonderzoek heeft uitgewezen dat het materiaal chrysotiel (1-15%) bevat en hechtgebonden is. Op basis van de globaal berekende concentratie, wordt de interventiewaarde overschreden. De betreffende werkzaamheden zijn mede om veiligheidsredenen gestaakt. Met betrekking tot de paramater asbest is geadviseerd een nader onderzoek naar asbest in bodem te verrichten, dat onder verhoogde veiligheidscondities (3T) uitgevoerd dient te worden. 2.6 Belendende percelen/terreindelen De onderzoekslocatie is gelegen in het buitengebied van Aalten. Het bodemgebruik van de omliggende terreindelen is als volgt: aan de noord en oostzijde bevindt zich weiland; aan de zuidzijde bevinden zich twee woonhuizen (nrs. 7 en 9) en agrarische percelen; aan de westzijde bevinden zich de Keizersbeek met daarachter de Aaltense Slinge. Van de aangrenzende percelen zijn met betrekking tot asbest geen bodemonderzoeksgegevens bekend. 2.7 Terreininspectie Voorafgaand aan het bodemonderzoek is er een terreininspectie uitgevoerd. Deze is gericht op de identificatie van bronnen, die mogelijk hebben geleid of kunnen leiden tot een bodemverontreiniging. De tijdens de terreininspectie aangetroffen situatie komt overeen met de locatiegegevens, zoals deze zijn opgenomen in paragraaf AAL.BON.ASB Pagina 3 van 15

7 Op het maaiveld zijn zintuiglijk geen asbestverdachte plaatmaterialen waargenomen (zie verder paragraaf 4.2.4). Waarschijnlijk is het meeste materiaal ten tijde van het verkennend onderzoek verzameld ten behoeve van laboratoriumbepalingen. 2.8 Toekomstige situatie De initiatiefnemer is voornemens de bedrijfsactiviteiten te beëindigen. Het voornemen bestaat om de locatie te herontwikkelen. Deze herontwikkeling voorziet in de sloop van diverse stallen en schuren en de realisatie van een nieuwe woning bestaande uit twee wooneenheden. 2.9 Bodemopbouw De originele bodem bestaat volgens de bodemkaart van Nederland, kaartblad 41 West, 199 (schaal 1:5.), uit een laarpodzolgrond, die volgens de Stichting voor Bodemkartering voornamelijk is opgebouwd uit leemarm en zwak lemig fijn zand. De afzettingen, waarin deze bodem is ontstaan, behoren geologisch gezien tot de Formatie van Boxtel. 2.1 Geohydrologie De onderzoekslocatie bevindt zich in een preglaciaal dal, dat zich tot diep in het slecht doorlatende Tertiair heeft ingesneden. Ten oosten bevindt zich de terrasrand, die het Oost-Nederlandse Plateau scheidt van het westelijk gelegen Pleistocene Bekken. Het eerste watervoerend pakket heeft een dikte van ± 45 m en wordt gevormd door de matig grove tot middel grove grindhoudende Formatie van Drente. Op deze fluviatiele en fluvioglaciale formatie liggen de fijnzandige, matig goed doorlatende dekzandafzettingen, behorende tot de Formatie van Boxtel, met een dikte van ± 1 m. Het watervoerend pakket wordt aan de onderzijde begrensd door de slecht doorlatende slibhoudende zanden en kleien van het Tertiair. De gemiddelde stand van het freatisch grondwater bedraagt ± 23,5 m +NAP, waardoor het grondwater zich naar verwachting bevindt op ± 2,5 m -mv. Het water van het eerste watervoerend pakket stroomt volgens de isohypsenkaart van de Dienst Grondwaterverkenning van TNO, kaartblad 41 West, 1995 (schaal 1:5.), in noordwestelijke richting. Er liggen geen pompstations in de buurt van de onderzoekslocatie die van invloed zouden kunnen zijn op de grondwaterstroming ter plaatse van de onderzoekslocatie. De onderzoekslocatie ligt niet in een grondwaterbeschermings- en/of grondwaterwingebied. 3. CONCLUSIES VOORONDERZOEK (ONDERZOEKSOPZET) Het blijkt dat er sprake is van voormalige en/of huidige bodembelasting op de locatie, waardoor het vermoeden van bodemverontreiniging aanwezig is. Dit in verband met het aantreffen van asbestverdacht materiaal op het maaiveld en in de bodem. De verwachte verontreinigende stof(fen) voor deze situatie is/zijn (niet-)hechtgebonden asbest. Op basis van de huidige informatie is geconcludeerd, dat de onderzoekslocatie onderzocht dient te worden volgens de strategie voor een nader onderzoek asbest. Het nader onderzoek asbest in bodem heeft tot hoofddoel het globaal vaststellen van het gemiddelde asbestgehalte per ruimtelijke eenheid en het vaststellen van de globale omvang van de asbestverontreiniging. Op verzoek van de eigenaar zijn de met beton verharde terreindelen zo veel mogelijk in tact gelaten. Het grondwater bevindt zich op de onderzoekslocatie op een diepte van circa 2 m -mv, waardoor er met betrekking tot de graafwerkzaamheden geen belemmeringen aan de orde zijn AAL.BON.ASB Pagina 4 van 15

8 4. VELDWERK 4.1 Algemeen Tijdens het opstellen van het onderzoeksplan is rekening gehouden met de doelstellingen en de richtlijnen, die geformuleerd zijn in de inleiding. Daarnaast is rekening gehouden met de gegevens voortvloeiend uit het vooronderzoek en de ligging van kabels en leidingen. Bijlage 2a bevat de locatieschets met daarop aangegeven de situering van de gegraven sleuven. In bijlage 3 zijn de bodemprofielen opgenomen. Omdat de onderzoeklocatie een oppervlakte heeft van circa 5. m 2, is ten behoeve van het onderzoek de onderzoeklocatie verdeeld in 5 ruimtelijke eenheden (RE). 4.2 Grondonderzoek Veiligheidsaspecten Gezien de huidige bekende verontreinigingssituatie (potentiële kans op het aantonen van asbestconcentraties > interventiewaarde) zijn de werkzaamheden onder asbestcondities (klasse 3T, risicoklasse 1) uitgevoerd. Ten behoeve van de uitvoering van de werkzaamheden is er een V&G-plan opgesteld dat ter beoordeling en goedkeuring is voorgelegd aan een Hogere Veiligheidskundige (HVK-er). Bij de uitvoering van de werkzaamheden is een decontaminatie-unit aanwezig geweest en zijn P3- volgelaatsmaskers gedragen. Daarnaast zijn de werkzaamheden aangemeld bij de Arbeidsinspectie. Ten behoeve van de uitvoering van het onderzoek is een mobiele kraan (HGM) ingezet met overdrukcabine Uitgevoerde veldwerkzaamheden Het veldwerk en de visuele inspectie zijn op 1 november 211 uitgevoerd onder kwaliteitsverantwoordelijkheid van de heer M. Krijgsman. Deze medewerker van Econsultancy in Doetinchem is geregistreerd als ervaren veldwerker voor de protocollen 21 en 218 van de SIKB BRL 2 "Veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek". Met behulp van een mobiele kraan zijn 27 sleuven gegraven (sleufnummers 1 t/m 27) met een lengte van circa 2 m en een breedte van circa,4 m en een maximale diepte tot 1, m -mv. Het opgegraven materiaal is gezeefd over een 16 mm zeef en zintuiglijk beoordeeld. Er zijn grondmonsters genomen over trajecten van ten hoogste,5 m. Van het opgeboorde en opgegraven materiaal is een profielbeschrijving conform de NEN 514 gemaakt. Van het materiaal uit de sleuven zijn in het veld (meng)monsters samengesteld ten behoeve van het laboratoriumonderzoek, waarbij rekening is gehouden met bodemlagen met separate verontreinigingskenmerken of een afwijkende textuur Algemene bodemopbouw De bodem bestaat voornamelijk uit zwak siltig, matig fijn zand. De bovengrond is bovendien zwak tot matig humeus Visuele inspectie toplaag/maaiveld Er zijn op het maaiveld geen asbestverdachte/asbesthoudende materialen aangetroffen. In tabel I zijn enkele algemene gegevens met betrekking tot de visuele inspectie van de toplaag opgenomen AAL.BON.ASB Pagina 5 van 15

9 Tabel I. Visuele inspectie toplaag Aandachtsgebied Resultaat Oppervlakte van geïnspecteerde locatie (m 2 ) 5. m 2 Conditie toplaag (ter plaatse van asfaltverharding zijnde funderingslaag) Beperkingen van de inspectie Weersomstandigheden Asbestverdacht materiaal op maaiveld aangetroffen? Droog Plaatselijke aanwezigheid van een betonverharding Droog/helder Nee Visuele inspectie onderlaag Ten behoeve van de visuele inspectie is het opgegraven materiaal gezeefd over een 16 mm zeef. Tabel II geeft een overzicht van de zintuiglijk waargenomen verontreinigingen, die in het opgeboorde materiaal zijn aangetroffen. Sleuven waarin zintuiglijk geen puin en/of asbest is aangetroffen zijn niet opgenomen in de tabel. Tabel II. Zintuiglijk waargenomen verontreinigingen Sleufnummer Traject (cm -mv) Einddiepte boring (m -mv) Waargenomen verontreinigingen (excl. asbest) Asbestverdacht materiaal aangetroffen? (mate) 2,-,6 1, sterk puinhoudend ja (sterk) 3,-,6 1, sterk puinhoudend ja (sterk) 5,-,4,4 zwak puinhoudend ja (zwak) 6,-,3,8 zwak puinhoudend ja (zwak) 7,-,5,5 zwak puinhoudend ja (zwak) 8,-,7,7 matig puinhoudend ja (zwak) 9,-,6,6 - ja (zwak) 1,-,4 1, matig puinhoudend ja (uiterst) 11,-,7,7 matig puinhoudend ja (matig) 13,-,7 1, matig puinhoudend ja (uiterst) 14,-,5,5 zwak puinhoudend ja (matig) 15,-,4 1, zwak puinhoudend ja (matig) 16,-,5 1, zwak puinhoudend ja (matig) 2,-,5,5 zwak puinhoudend ja (matig) 21,-,4,4 zwak puinhoudend ja (matig) 22,-,2,5 - ja (matig) 23,-,4 1, - ja (sterk) 25,-,3,3 - ja (matig) AAL.BON.ASB Pagina 6 van 15

10 Het aangetroffen asbesthoudend materiaal is op basis van uiterlijke kenmerken getypeerd (totaal 4 types; ASB-1, ASB-2, ASB-3 en ASB-4). De aangetroffen hoeveelheid is per sleuf en per materiaalsoort in het veld gewogen. In tabel III is nadere informatie over de in de fractie > 16 mm aangetroffen materiaalmonsters weergegeven. Opgemerkt wordt dat de asbestsoort, percentages en hechtgebondenheid analytisch bepaald zijn (zie bijlage 4). Tabel III. Asbesthoudend materiaal in de fractie > 16 mm Traject (cm -mv) Toepassing/soort Totaal gewicht aangetroffen materiaal (g) Chrysotiel/ amosiet/ crocidoliet Percentage m/m %/% Sleufnummer Hechtgebonden/niet hechtgebonden 2,-,6 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) vlakke plaat dun grijs (ASB-3) vlakke plaat dik grijs (ASB-4) chrysotiel 7,5 12,5 3,5 12,5 hechtgebonden 3,-,6 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) vlakke plaat dun grijs (ASB-3) vlakke plaat dik grijs (ASB-4) chrysotiel 7,5 12,5 3,5 12,5 hechtgebonden 5,-,4 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) vlakke plaat dik grijs (ASB-4) chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 6,-,3 golfplaat (ASB-2) 36 chrysotiel 12,5 hechtgebonden 7,-,5 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) 12 chrysotiel 7,5 hechtgebonden 8,-,7 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 9,-,6 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 1,-,4 golfplaat (ASB-2) vlakke plaat dik grijs (ASB-4) chrysotiel 12,5 12,5 hechtgebonden 11,-,7 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 13,-,7 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) vlakke plaat dik grijs (ASB-4) chrysotiel 7,5 12,5 12,5 hechtgebonden 14,-,5 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 15,-,4 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) 5 51 chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 16,-,5 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 2,-,5 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 21,-,4 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) chrysotiel 7,5 12,5 hechtgebonden 22,-,2 golfplaat (ASB-2) 132 chrysotiel 12,5 hechtgebonden 23,-,4 vlakke plaat dun bruin (ASB-1) golfplaat (ASB-2) vlakke plaat dik grijs (ASB-4) chrysotiel 7,5 12,5 12,5 hechtgebonden 25,-,3 golfplaat (ASB-2) 28 chrysotiel 12,5 hechtgebonden AAL.BON.ASB Pagina 7 van 15

11 In het veld zijn ten behoeve van het asbestonderzoek diverse grondmengmonsters samengesteld uit de fractie < 16 mm. 5. LABORATORIUMONDERZOEK De te analyseren grondmengmonsters en de representatieve plaatmateriaalmonsters zijn aangeboden aan ALcontrol Laboratories. Dit laboratorium is erkend door de Raad voor Accreditatie. Ten behoeve van het nader asbestonderzoek zijn 6 grondmengmonsters (fractie < 16 mm) geanalyseerd op asbest. Tevens is het asbestverdachte (plaat)materiaal ter identificatie aangeboden. De grond(meng)monsters en het plaatmateriaalmonster zijn geanalyseerd op de volgende componenten: - asbest (kwantitatief/kwalitatief): serpentijns asbest (chrysotiel), amfibool asbest (amosiet, crocidoliet, anthophylliet, tremoliet en actinoliet) en niet-hechtgebonden asbest. Tabel IV geeft een overzicht van de in het veld samengestelde grondmengmonsters die in laboratorium zijn onderzocht. Tabel IV. Overzicht van de samenstelling van de grondmengmonsters Mengmonster Deelmonsters (in cm -mv) Bijzonderheden ASB-MM1 S1 (-4) + S13 (1-6) sleuven met sterkste hoeveelheid asbestverdacht materiaal in de fractie > 16 mm / rondom bovengrondse mestsilo ASB-MM2 S2 (-6) + S3 (-6) sleuven met sterke hoeveelheid asbestverdacht materiaal in de fractie > 16 mm / noordoostelijke hoek van het erf ASB-MM3 S15 (-4) + S16 (-5) sleuven met matige hoeveelheid asbestverdacht materiaal in de fractie > 16 mm / terreindeel aan westelijke zijde van het erf ASB-MM4 S23 (-4) + S25 (-3) sleuven met een sterke resp. matige hoeveelheid asbestverdacht materiaal in de fractie > 16 mm / zuidelijk deel van het erf ASB-MM5 S2 (-5) + S21 (-4) + S22 (-2) sleuven met matige hoeveelheid asbestverdacht materiaal in de fractie > 16 mm / terreindeel aan westelijke zijde van het erf ASB-MM6 S5 (-4) + S6 (-3) + S7 (-5) + S8 (1-6) + S9 (-5) sleuven met matige hoeveelheid asbestverdacht materiaal in de fractie > 16 mm / terreindeel aan oostelijke zijde van het erf Overige in het veld samengestelde grondmonsters zijn niet onderworpen aan laboratoriumbepalingen AAL.BON.ASB Pagina 8 van 15

12 5.2 Toetsingskader De analyseresultaten zijn getoetst aan het toetsingskader van VROM (Circulaire bodemsanering 29). Het toetsingskader voor de beoordeling van de gehalten van verontreiniging is hieronder omschreven. - interventiewaarde: Deze waarde geeft het niveau voor verontreiniging in grond/puin aan waarboven ernstige vermindering of dreigende vermindering optreedt van de functionele eigenschappen, die de bodem heeft voor mens of dier. Bij overschrijding van de interventiewaarde wordt vaak een nader onderzoek uitgevoerd om de ernst van de verontreiniging en de saneringsurgentie te bepalen. Bij overschrijding van de interventiewaarde geldt, afhankelijk van het bodemgebruik, in principe een saneringsplicht. De interventiewaarde voor asbest is gelijk aan de maximale samenstellingswaarde uit de Regeling Bodemkwaliteit, die de hergebruiksmogelijkheden van de grond/puin bepaalt en is vastgesteld op 1 mg/kg d.s. Indien van toepassing is ten behoeve van de definitieve concentratiebepaling(en) op locatie een inschatting gemaakt van de asbestconcentratie in de asbesthoudende materialen, omgerekend naar mg/kg. Hiertoe is gebruik gemaakt van de navolgende formule: C M m, i % % n ( /1) / V K k,i s ds waarin: V (in dm 3 ) : volume (V) van de sleuf of het gegraven gat. M k (in mg) : massa van de verzamelde asbesthoudende materialen van het type "k" (bijvoorbeeld asbestplaatjes). % k,i : gemiddeld % van asbestsoort "i" (bijv. chrysotiel) in de verzamelde asbesthoudende materialen van type "k". N s (in kg/dm 3 ) : stortgewicht van de grond/puin. ds : percentage droge stof Indien sprake is van een overschrijding van de interventiewaarde is tevens sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging, ongeacht het verontreinigde bodemvolume AAL.BON.ASB Pagina 9 van 15

13 5.3 Resultaten In tabel V zijn resultaten opgenomen van de berekeningen van de asbestconcentratie van de op locatie verzamelde asbestverdachte materialen in de fractie > 16 mm. Tevens is in de tabel de totale asbestconcentratie opgenomen. Deze concentratie is gebaseerd op de asbestconcentratie in de fractie > 16 mm (bepaald in het veld) tezamen met asbestconcentratie in de fractie < 16 mm (bepaald in het laboratorium). Tabel V. Overzicht berekende totale asbestconcentraties in de grond Mengmonster / sleuf Berekende asbestconcentratie (fractie > 16 mm) mg/kg d.s. Asbestconcentratie (gemiddeld) (fractie < 16 mm) mg/kg d.s. Totale asbestconcentratie mg/kg d.s. concentratie ondergrens bovengrens concentratie ondergrens bovengrens concentratie ondergrens bovengrens ASBMM1 / S , 2.76, ,9 255,2 22,7 37,8 3.72, , ,7 / S , ,6 2.15,8 311,5 247,4 375,6 2.13, , ,4 ASBMM2 / S2 49,2 37,5 61, 13,7 8,6 18, 62,9 46,1 79, / S3 134,8 12,6 166,9 14,1 8,9 18,6 148,9 111,5 185,5 ASBMM3 / S15 111,8 88,7 134,9 7,6 4,8 1,8 119,4 93,5 145,7 / S16 135, 17,4 162,7 7,4 4,6 1,4 142,4 112, 173,1 ASBMM4 / S23 188,3 15,2 226,4 12, 5,5 18, 2,3 155,7 244,4 / S25 11,4 88,4 132,5 12, 5,5 18, 122,4 93,9 15,5 ASBMM5 / S2 35,4 27,5 43,2,5,2 2,3 35,8 27,7 45,5 / S21 31,6 23, 4,1,5,2 2,3 32,1 23,2 42,4 / S22 55,3 44,3 66,3,5,2 2,3 55,8 44,5 68,6 ASBMM6 / S5 16,5 12,9 2, 16,5 12,9 2, / S6 1,6 8,5 12,7 1,6 8,5 12,7 / S7 1,4 1, 1,9 1,4 1, 1,9 / S8 5,5 3,9 7,2 5,5 3,9 7,2 / S9 7,3 5,6 9, 7,3 5,6 9, -- / S11 17,6 12,7 22,4 17,6 12,7 22,4 -- / S14 35,9 28,3 43,6 35,9 28,3 43,6 Bijlage 4 bevat de door het laboratorium aangeleverde analyserapporten. In bijlage 5 zijn de berekeningen van de asbestconcentraties weergegeven in de grond. 5.4 Interpretatie analyseresultaten De aangetroffen asbesthoudende materialen in de mengmonsters (fractie < 16 mm) worden door het laboratorium, gekarakteriseerd als golfplaat en bij één mengmonster als isolatie. Het isolatiemateriaal is als niet-hechtgebonden aangeduid. Er zijn geen losse vezelbundels aangetroffen. In mengmonster ASBMM1 (sleuven S1 en S13) zijn in de fractie < 16 mm asbestconcentraties boven de 1 mg/kg d.s. aangetoond. In de overige sleuven zijn in de fractie < 16 mm geen asbestconcentraties boven de interventiewaarde aangetoond. De totale asbestconcentraties worden zowel bepaald door de asbestconcentraties in de fractie >16 mm (hoeveelheid aangetroffen plaatmateriaal) als de asbestgehalten in de fractie < 16 mm AAL.BON.ASB Pagina 1 van 15

14 Uit de berekeningen (tabel V) blijkt dat in de sleuven 1, 13, 3, 15, 16, 23 en 25 asbestconcentraties boven de 1 mg/kg d.s. bevatten. In de sleuven 2, 2, 21, 22, 5, 6, 7, 8, 9, 11 en 14 blijven de asbestconcentraties beneden de 1 mg/kg d.s. en worden voornamelijk bepaald door de asbestconcentratie in de fractie >16 mm (hoeveelheid aangetroffen plaatmateriaal). In de in de fractie < 16 mm is nagenoeg geen asbest aangetoond, danwel zijn geen asbestgehalten verwacht. Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat er binnen het plangebied sprake is van vier deelgebieden met asbestconcentraties boven de interventiewaarde, te weten: gebied rondom de sleuven S3, S1 en S13 (globale oppervlakte 6 m 2 ); gebied bij sleuven S15 en S16 (globale oppervlakte 35 m 2 ); gebied bij S23 (globale oppervlakte 5 m 2 ); gebied bij S25 (globale oppervlakte 15 m 2 ). In verticale richting is beneden een gemiddelde diepte van,5 m -mv geen bijmengingen met puin en/of asbest aangetroffen. De omvang van de hoeveelheid met asbest verontreinigde grond (concentratie > interventiewaarde) wordt geraamd op 575 m 3 (1.15 m 2 x gemiddeld,5 m). Opgemerkt wordt dat is aangenomen dat zich geen asbest bevindt onder de aanwezige bebouwing. Verder bestaat er nog enig restrisico op het aanwezig zijn van asbest onder de aanwezige betonverhardingen en onder de mestsilo. Daarnaast wordt gemeld dat de asbestverontreiniging lokaal de contouren van het plangebied overschrijdt. Buiten de onderzoekslocatie is de verontreiniging niet afgeperkt. Onbekend is wanneer de verontreiniging is ontstaan, echter het meest aannemelijk is dat de verontreiniging medio jaren '8 van de vorige eeuw is ontstaan (1986, bouw varkensschuur en sloop van een (deel) van de aanwezige bedrijfsgebouwen). Mogelijk is de verontreiniging eerder ontstaan AAL.BON.ASB Pagina 11 van 15

15 6. MILIEUHYGIENISCHE BEOORDELING 6.1 Algemeen De humane risico's als gevolg van de aanwezigheid van de asbestverontreiniging zijn bepaald op grond van het "Milieuhygiënisch saneringscriterium Bodem, protocol asbest", zoals opgenomen in de Circulaire bodemsanering 29. Op grond hiervan is stapsgewijs beoordeeld of er sprake is van onaanvaardbare risico's. Voor het toepassen van het protocol gelden de volgende randvoorwaarden: - er is sprake van een landbodem; - er is sprake van concentraties > 1 mg/kg d.s. (overschrijding interventiewaarde); - er is sprake van een historische verontreiniging (ontstaan voor 1993); - er wordt uitgegaan van het huidige en toekomstige gebruik van de locatie. Indien er sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging is er sprake van een potentieel risico dat aanleiding geeft tot een vorm van saneren of beheren. Met behulp van een standaard risicobeoordelingsmethode wordt getoetst of de verontreiniging bij het huidige en/of toekomstige gebruik risico's oplevert die onaanvaardbaar zijn voor de mens. De standaard risicobeoordeling kan leiden tot de volgende resultaten: - risico niet onaanvaardbaar: indien uit de standaard risicobeoordeling volgt dat de aanwezige bodemverontreiniging bij het huidige of toekomstige gebruik geen onaanvaardbare risico's oplevert, is het niet noodzakelijk om met spoed te saneren. Wel is een vorm van beheer nodig, waaronder tenminste registratie van de aanwezigheid van bodemverontreiniging wordt verstaan. Verdere vormen van beheer zijn ter beoordeling door het bevoegd gezag; - onaanvaardbaar risico: indien uit de standaard risicobeoordeling volgt dat de verontreiniging bij het huidige of toekomstige gebruik onaanvaardbare risico's oplevert is spoedig saneren vereist. Het bevoegd gezag dient binnen de daarvoor gestelde termijn een beschikking ernst en spoed te nemen. Voor het onderhavige onderzoek is bepaald of er sprake is van onaanvaardbaar risico van bodemverontreiniging voor de mens AAL.BON.ASB Pagina 12 van 15

16 6.2 Beoordeling Het protocol bestaat uit drie stappen: Stap 1: vaststellen of er sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging; Stap 2: uitvoeren standaard risicobeoordeling op basis van gegevens nader bodemonderzoek; Stap 3: locatiespecifieke beoordeling (bepaling respirabele vezels/asbestvezelconcentraties). In het navolgende is een nadere uitwerking van de stappen omschreven. Stap 1: vaststellen of er sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging Er is sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging (zie hoofdstuk 5). Aangezien het aannemelijk is dat sprake is van een bestaand geval van bodemverontreiniging, is er geen sprake van zorgplicht; de verontreiniging hoeft op grond daarvan niet terstond volledig te worden gesaneerd. Stap 2: uitvoeren standaard risicobeoordeling op basis van gegevens nader bodemonderzoek Er is veelal sprake van een asbestverontreiniging in de bovenste 5 cm van de bodem. De concentraties aan hechtgebonden asbest bevinden zich ter plaatse van 2 sleuven (S1 en S13) boven 1. mg/kg d.s. De locatie is thans deels onverhard en ten dele verhard met beton. De locatie betreft een boerenerf dat wegens besmettingsgevaar verboden terrein is voor onbevoegden. De locatie betreft een afgelegen gesitueerde varkenshouderij en op de locatie worden in de huidige situatie geen grondbewerkingen uitgevoerd. Stap 3: locatiespecifieke beoordeling (bepaling respirabele vezels/asbestvezelconcentraties) Alleen in het materiaal uit de sleuven S1 en S13 is een totale asbestconcentratie boven de 1. mg/kg d.s. aangetoond. In de fractie < 16 mm uit de overige sleuven bevindt de vastgestelde gewogen maximale asbestconcentratie zich ruim beneden de interventiewaarde. Bij geen van de sleuven is sprake van de aanwezigheid van niet-hechtgebonden asbest in de fractie > 4 mm waardoor geen aanvullende SEM-analyses behoeven plaats te vinden teneinde de aanwezigheid en concentraties van respirabele vezels te bepalen. Teneinde de feitelijke risico's te kunnen bepalen dienen buitenluchtmetingen verricht te worden. Gelet op de afwezigheid van woonbebouwing in de directe omgeving van de sleuven S1 en S13 behoeven geen binnenluchtmetingen naar het voorkomen van asbestvezels plaats te vinden AAL.BON.ASB Pagina 13 van 15

17 7. GEVALSDEFINITIE Gesteld wordt dat op de locatie sprake is van het volgende geval van bodemverontreiniging: "Geval van bodemverontreiniging met asbest in de grond" De verontreiniging is veroorzaakt door bijmenging van asbesthoudend plaatmateriaal in de bodem. Aangezien asbest in concentraties > 1 mg/kg d.s. in de grond is aangetoond is er sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging. De verontreiniging is waarschijnlijk veroorzaakt door het toepassen van asbesthoudend bouw- en sloopafval als stabilisatiemateriaal voor het erf. Onbekend is wanneer de verontreiniging is ontstaan, echter het meest aannemelijk is dat de verontreiniging medio jaren '8 van de vorige eeuw is ontstaan (1986, bouw varkensschuur). Er wordt derhalve vanuit gegaan dat sprake is van een bestaand geval van ernstige bodemverontreiniging (voor asbest ontstaan voor 1993) waardoor de zorgplicht niet van toepassing is. Op basis van de analyseresultaten en de zintuiglijke waarnemingen wordt de asbestverontreiniging in verticale richting als afdoende afgeperkt beschouwd. In horizontale richting wordt de asbestverontreiniging op basis van de analyseresultaten, de zintuiglijke waarnemingen (tot de begrenzing van het plangebied) eveneens als afgeperkt beschouwd. Het geval is gesitueerd op het kadastrale perceel gemeente Aalten, sectie P, nummer 113 (zie bijlage 2c). Uit de milieuhygiënische beoordeling is gebleken dat er mogelijk sprake is van onaanvaardbare humane risico's. Buitenluchtmetingen om hierover een definitief uitsluitsel over te krijgen, zijn nog niet uitgevoerd AAL.BON.ASB Pagina 14 van 15

18 8. SAMENVATTING, CONCLUSIES EN ADVIES Econsultancy heeft in opdracht van Maatschap Bongers een nader bodemonderzoek asbest in bodem (NEN 577) uitgevoerd aan de Eskesweg 7 en 9 te Aalten in de gemeente Aalten. Aanleiding en doelstelling onderzoek Het nader bodemonderzoek asbest in bodem is uitgevoerd naar aanleiding van de onderzoeksresultaten van het verkennend bodemonderzoek, uitgevoerd door Econsultancy (rapportnummer AAL.BON.NEA, d.d. 19 september 211). Betreffend bodemonderzoek is uitgevoerd in het kader van de Bouwverordening, alsmede een bestemmingsplanwijziging. Het nader onderzoek asbest in bodem heeft tot hoofddoel het globaal vaststellen van het gemiddelde asbestgehalte per ruimtelijke eenheid en het vaststellen van de globale omvang van de asbestverontreiniging. Onderzoeksresultaten De bodem bestaat voornamelijk uit zwak siltig, matig fijn zand. De bovengrond is bovendien zwak tot matig humeus. Er zijn op het maaiveld geen asbestverdachte/asbesthoudende materialen aangetroffen. Ter plaatse van het plangebied zijn bij 7 van de 27 gegraven sleuven asbestconcentraties boven de interventiewaarde aangetoond. Bij nagenoeg alle sleuven wordt de concentratie veroorzaakt door de asbestconcentratie in de fractie > 16 mm. Bij twee sleuven, gelegen op het centrale deel van het plangebied) wordt de asbestconcentratie ook voor een substantieel deel veroorzaakt door de concentratie in de fractie < 16 mm. Op basis van de analyseresultaten en de zintuiglijke waarnemingen wordt de asbestverontreiniging binnen het plangebied zowel in horizontale als in verticale richting als afgeperkt beschouwd. De oppervlakte van het met asbest verontreinigde terreindeel (> I) bedraagt circa 1.15 m². De sterke asbestverontreiniging is aangetoond tot een gemiddelde diepte van,5 m -mv. De omvang van de met asbest verontreinigde grond (concentratie > interventiewaarde) wordt geraamd op 575 m 3 (in-situ). Er is een duidelijk verband tussen de bijmengingen met puin en de asbestconcentratie. De verontreiniging is waarschijnlijk veroorzaakt door het toepassen van asbesthoudend bouw- en sloopafval als stabilisatiemateriaal voor het erf. Het meest waarschijnlijk is dat sprake is van een bestaand geval van ernstige bodemverontreiniging (voor asbest ontstaan voor 1993) waardoor de zorgplicht niet van toepassing is. Het geval is gesitueerd op het kadastrale perceel gemeente Aalten, sectie P, nummer 113. Uit de milieuhygiënische beoordeling is gebleken dat mogelijk sprake is van onaanvaardbare humane risico's. Middels buitenluchtmetingen kan hierover een definitieve uitspraak worden gedaan. In geval er sprake zou zijn van een spoedeisend geval van bodemverontreiniging dient de locatie binnen 4 jaar gesaneerd te worden. Een bodemsanering is in ieder geval noodzakelijk in het kader van de geplande bestemmingswijziging. In dat kader wordt verwacht dat er op kortere termijn gesaneerd gaat worden, waardoor een aanvullend onderzoek ten behoeve van de bepaling van de spoedeisendheid eventueel achterwege kan blijven. Het is aan te raden hieromtrent contact op te nemen met het bevoegd gezag (provincie Gelderland). Ten behoeve van de sanering dient voor de locatie een saneringsplan opgesteld te worden dat goedgekeurd dient te worden door het bevoegd gezag. Mogelijk kan procedureel worden volstaan met een melding in het kader van het Besluit Uniforme Saneringen (BUS). Econsultancy Doetinchem, 15 december AAL.BON.ASB Pagina 15 van 15

19 TITEL: topografische ligging van de locatie PROJECT: AAL.BON.ASB NUMMER: SCHAAL: 1:25. DATUM: KAARTBLAD: 41 B BIJLAGE: 1

20 weiland Aaltense Slinge S17 S1 S2 terreindeel met asbestconcentratie > I S18 mestkelder S4 Keizersbeek S19 varkens schuur S12 S3 S6 S5 weiland grondwal? foto 3 S15 S14 boven- en ondergrondse mestopslag S13 S11 foto 2 S7 S8 S16 foto 4 bovengrondse mestsilo S1 S9 contour plangebied? put S27 S21 S2 varkens schuur gasmeter S25 varkens schuur groenstrook deco-unit S26 S22?? voormalige deel S24 LEGENDA: asbestverdacht plaatmateriaal op maaiveld (verkennend onderzoek) gras braakliggend puinverharding klinkers? S23? berging foto 1 tuin woonhuis nr. 7 tuin asfalt beton silo s sleuf tuin tuin struiken m 25 m talud water bebouwing terreindelen met asbestconcentratie > I woonhuis (nr. 9) TITEL: locatieschets met verontreinigingssituatie asbest PROJECT: AAL.BON.ASB NUMMER: SCHAAL: 1:5 DATUM: A3 standplaats + richting fotoname GETEKEND: RNa BIJLAGE: 2a

21 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 1. Foto AAL.BON.ASB

22 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 3. Foto AAL.BON.ASB

23 Bijlage 2c Kadastrale gegevens

24 Uittreksel Kadastrale Kaart Uw referentie: Slingebeek Keizersbeek Walfortlaan Aaltense Slinge Keizersbeek Eskesweg m 2 m 1 m Deze kaart is noordgericht Perceelnummer Huisnummer Kadastrale grens Voorlopige grens Bebouwing Overige topografie Voor een eensluidend uittreksel, Apeldoorn, 14 juli 211 De bewaarder van het kadaster en de openbare registers Schaal 1:2 Kadastrale gemeente Sectie Perceel AALTEN P 113 Aan dit uittreksel kunnen geen betrouwbare maten worden ontleend. De Dienst voor het kadaster en de openbare registers behoudt zich de intellectuele eigendomsrechten voor, waaronder het auteursrecht en het databankenrecht.

25 Bijlage 3 Bodemprofielen

26

27 Boorprofielen Pagina 1 van 3 Boring S1 Boring S2 5 6 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin 5 6 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, sterk puinhoudend, sterk asbesthoudend, bruinbeige Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel 1 1 Boring S3 Boring S4 5 6 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, sterk puinhoudend, sterk asbesthoudend, bruinbeige 5 6 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel 1 1 Boring S5 Boring S6 4 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak puinhoudend, zwak asbesthoudend, bruinbeige braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak puinhoudend, zwak asbesthoudend, bruinbeige Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel Boring S7 Boring S8 5 5 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak puinhoudend, zwak asbesthoudend, bruinbeige 5 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, matig puinhoudend, zwak asbesthoudend, bruinbeige 7 Boring S9 Boring S1 5 6 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak asbesthoudend, bruinbeige 5 4 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, sterk puinhoudend, uiterst asbesthoudend, bruinbeige Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel 1 1 Projectcode: Projectnaam: AAL.BON.ASB Opdrachtgever: Maatschap Bongers Boormeester: M. Krijgsman Locatie: Eskesweg 7, Aalten Getekend volgens NEN 514

28 Boorprofielen Pagina 2 van 3 Boring S11 Boring S12 5 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, matig puinhoudend, matig asbesthoudend, bruinbeige 5 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, bruinbeige 7 7 Boring S13 Boring S14 5 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, matig puinhoudend, uiterst asbesthoudend, bruinbeige 5 5 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak puinhoudend, matig asbesthoudend, bruinbeige Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel Boring S15 Boring S braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak puinhoudend, matig asbesthoudend, bruinbeige Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel 5 5 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak puinhoudend, matig asbesthoudend, bruinbeige Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel Boring S17 Boring S18 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin braak Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin Boring S19 Boring S2 2 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, GESTAAKT OP BETON 5 5 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak puinhoudend, matig asbesthoudend, bruinbeige Projectcode: Projectnaam: AAL.BON.ASB Opdrachtgever: Maatschap Bongers Boormeester: M. Krijgsman Locatie: Eskesweg 7, Aalten Getekend volgens NEN 514

29 Boorprofielen Pagina 3 van 3 Boring S21 Boring S22 4 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak puinhoudend, matig asbesthoudend, bruinbeige braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, matig asbesthoudend, bruinbeige Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel Boring S23 Boring S braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, sterk asbesthoudend, bruinbeige Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel 1 4 klinker Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergeel 1 1 Boring S25 Boring S26 3 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, matig asbesthoudend, bruinbeige 4 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, bruinbeige Boring S27 4 braak Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, bruinbeige Projectcode: Projectnaam: AAL.BON.ASB Opdrachtgever: Maatschap Bongers Boormeester: M. Krijgsman Locatie: Eskesweg 7, Aalten Getekend volgens NEN 514

30 Bijlage 4 Analyserapporten

31 ALcontrol B.V. Steenhouwerstraat AG Rotterdam Tel.: +31 () Fax: +31 () Analyserapport ECONSULTANCY BV J. Winkelhorst Fabriekstraat 19c 75 AP DOETINCHEM Blad 1 van 13 Uw projectnaam : AAL.BON.ASB Uw projectnummer : ALcontrol rapportnummer : , versie nummer: 1 Rotterdam, Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u de analyse resultaten van het laboratoriumonderzoek ten behoeve van uw project Het onderzoek werd uitgevoerd conform uw opdracht. De gerapporteerde resultaten hebben uitsluitend betrekking op de geteste monsters. De door u aangegeven omschrijvingen voor de monsters en het project zijn overgenomen in dit analyserapport. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel door derden uitgevoerd onderzoek, uitgevoerd door ALcontrol Laboratories, gevestigd aan de Steenhouwerstraat 15 in Rotterdam (NL). Dit analyserapport bestaat inclusief bijlagen uit 13 pagina's. In geval van een versienummer van '2' of hoger vervallen de voorgaande versies. Alle bijlagen maken onlosmakelijk onderdeel uit van het rapport. Alleen vermenigvuldiging van het hele rapport is toegestaan. Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit rapport, bijvoorbeeld als u nadere informatie nodig heeft over de meetonzekerheid van de analyseresultaten in dit rapport, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de afdeling Customer Support. Wij vertrouwen er op u met deze informatie van dienst te zijn. Hoogachtend, R. van Duin Laboratory Manager ALCONTROL B.V. IS GEACCREDITEERD VOLGENS DE DOOR DE RAAD VOOR ACCREDITATIE GESTELDE CRITERIA VOOR TESTLABORATORIA CONFORM ISO/IEC 1725:25 ONDER NR. L 28 AL ONZE WERKZAAMHEDEN WORDEN UITGEVOERD ONDER DE ALGEMENE VOORWAARDEN GEDEPONEERD BIJ DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN TE ROTTERDAM INSCHRIJVING HANDELSREGISTER: KVK ROTTERDAM

32 ECONSULTANCY BV J. Winkelhorst Analyserapport Blad 2 van 13 Projectnaam AAL.BON.ASB Orderdatum Projectnummer Startdatum Rapportnummer Rapportagedatum Analyse Eenheid Q ASBESTONDERZOEK aangeleverd materiaal g aangeleverd materiaal grond kg Q KWALITATIEF ASBESTONDERZOEK chrysotiel mg/kgds amosiet mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 crocidoliet mg/kgds < anthophylliet mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 tremoliet mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 actinoliet mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 KWANTITATIEF ASBESTONDERZOEK gemeten asbestconcentratie mg/kgds gewogen asbestconcentratie mg/kgds Q ondergrens (95% betrouwb.interval) bovengrens (95% betrouwb.interval) Concentratie chrysotiel (ondergrens) Concentratie chrysotiel (bovengrens) Concentratie amosiet (ondergrens) Concentratie amosiet (bovengrens) Concentratie crocidoliet (ondergrens) Concentratie crocidoliet (bovengrens) Concentratie anthophylliet (ondergrens) Concentratie anthophylliet (bovengrens) Concentratie tremoliet (ondergrens) Concentratie tremoliet (bovengrens) Concentratie actinoliet (ondergrens) mg/kgds Q mg/kgds Q mg/kgds mg/kgds mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 mg/kgds < <.1 mg/kgds < mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3 erkenning. Overige accreditaties zijn gemerkt met een Q. Nummer Monstersoort Monsterspecificatie Asbestverdacht Asbestverdacht Asbestverdacht Asbestverdacht Asbestverdacht ASB-1 tm 4 ASB-1, ASB-2, ASB-3, ASB-4 ASBMM1 S1 (-4) S13 (1-6) ASBMM2 S2 (-5) S3 (-5) ASBMM3 S15 (-4) S16 (-5) ASBMM4 S23 (-4) S25 (-3) Paraaf : ALCONTROL B.V. IS GEACCREDITEERD VOLGENS DE DOOR DE RAAD VOOR ACCREDITATIE GESTELDE CRITERIA VOOR TESTLABORATORIA CONFORM ISO/IEC 1725:25 ONDER NR. L 28 AL ONZE WERKZAAMHEDEN WORDEN UITGEVOERD ONDER DE ALGEMENE VOORWAARDEN GEDEPONEERD BIJ DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN TE ROTTERDAM INSCHRIJVING HANDELSREGISTER: KVK ROTTERDAM

33 ECONSULTANCY BV J. Winkelhorst Analyserapport Blad 3 van 13 Projectnaam AAL.BON.ASB Orderdatum Projectnummer Startdatum Rapportnummer Rapportagedatum Analyse Eenheid Q Concentratie actinoliet (bovengrens) gemeten serpentijn concentratie gemeten amfibool concentratie mg/kgds <.1 <.1 <.1 <.1 mg/kgds Q mg/kgds Q < gemeten bepalingsgrens mg/kgds Q N.v.t. <2.4 <2.3 <1.1 niet-hechtgebonden asbest - Q nee nee nee nee asbestresultaten - zie bijlage De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3 erkenning. Overige accreditaties zijn gemerkt met een Q. Nummer Monstersoort Monsterspecificatie Asbestverdacht Asbestverdacht Asbestverdacht Asbestverdacht Asbestverdacht ASB-1 tm 4 ASB-1, ASB-2, ASB-3, ASB-4 ASBMM1 S1 (-4) S13 (1-6) ASBMM2 S2 (-5) S3 (-5) ASBMM3 S15 (-4) S16 (-5) ASBMM4 S23 (-4) S25 (-3) Paraaf : ALCONTROL B.V. IS GEACCREDITEERD VOLGENS DE DOOR DE RAAD VOOR ACCREDITATIE GESTELDE CRITERIA VOOR TESTLABORATORIA CONFORM ISO/IEC 1725:25 ONDER NR. L 28 AL ONZE WERKZAAMHEDEN WORDEN UITGEVOERD ONDER DE ALGEMENE VOORWAARDEN GEDEPONEERD BIJ DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN TE ROTTERDAM INSCHRIJVING HANDELSREGISTER: KVK ROTTERDAM