PROGRAMMATIE: ZIE BLADZIJDEN

Transcriptie

1 Mededelingenblad bedeeld aan de bewoners van de Zomerstraat, de Brugstraat, Eethoek, Hogendries, Apostelhuizen (deel), Nerenweg (deel) en de Heirweg (deel) ter gelegenheid van Fortunekermis 2009, Kalken. Illustraties 1 en 2. Irene en Jozef Audenaert aan de straatkant ter hoogte van hun woning in de Brugstraat, kort na WO II. Verzameling Irene Audenaert. PROGRAMMATIE: ZIE BLADZIJDEN

2 Samenstelling en historisch onderzoek: André Van De Sompel ISSN BD v.u. Café De Schorpioen, Heirweg 8, 9270 Kalken Inhoud. o Editoriaal. 130 o Feest in de Brugstraat, kort na WO II. 131 o Uit het dagelijkse leven 1. Zorg voor kapelletjes Koper in Kalkense brouwerijen tijdens WO I Bolspel in t Holeinde. 137 o Jaarmarkten in de gemeenten rondom Kalken. 138 o Duurloop met Danny Clincke. 140 o Fototentoonstelling: Onderzoeksproject lokaal waardevolle gebouwen in Laarne en Kalken. 141 o Programma Fortunekermis o Affiche Fortunekermis Editoriaal. Bij een kermis hoort eten en drinken en vermaak. Een organisator kan niet alles alleen in goede banen leiden, daarom zijn we tevreden dat een aantal lokale verenigingen de uitbaters van café De Schorpioen bijspringen. Vandaar dat sinds enkele jaren de bezoekers van de kermis in en rond herberg De Schorpioen terecht kunnen voor de gaaibolling, de schieting op de liggende wip, een lekkere wafel en koffie en een bezoek aan de fototentoonstelling. Fortunekermis heeft als wijkgebeuren een lange geschiedenis. Wanneer de jaarmarkttraditie werd ingesteld, konden we nog niet achterhalen. Verder in dit mededelingenblad geven we een overzicht van de 130

3 belangrijkste jaarmarkten in de omliggende gemeenten anno Was er dan nog wel plaats voor een lokaal jaarmarktgebeuren dat voldoende interesse kon opwekken? De traditie van het genieten van een niet alledaagse maaltijd of lekkernij ter gelegenheid van een kermis, is eveneens heel oud. We hopen dan ook dat die traditie minstens in familiekring behouden kan blijven. Feest in de Brugstraat, kort na WO II. Kort na WO II werd spontaan gefeest naar aanleiding van de terugkeer van de verplicht tewerkgestelde Jozef Audenaert ( ) uit het verre Schleswig-Holstein (Noord- Duitsland) en dat na een afwezigheid van twee jaar en twee maand. Jozef had als verplicht tewerkgestelde de plaats ingenomen van zijn broer René ( ). Het tijdstip van terugkomst is onduidelijk, maar het moet tijdens de zomermaanden van 1945 geweest zijn. Al vlug verzamelden vrienden en buren zich rond de ouderlijke woning in de Brugstraat, een jonge muzikant uit de Zomerstraat werd erbij gehaald en het feest kon beginnen. Op alle foto s prijken bloemen en de Belgische vlag. De illustraties op het voorblad van dit mededelingenblaadje tonen duidelijk aan dat er in dat deel van de Brugstraat palend aan de Hogendries - nog geen sprake was van een gekasseide weg. Het feest volgde kort op de vredesstoet in het centrum van Kalken (juni-juli 1945). Ook vanuit de Brugstraat werkten vrienden en buren daaraan mee. Op de fototentoonstelling tgv Fortunekermis 2009 zijn nog een aantal andere foto s van die twee feestelijke gebeurtenissen te bekijken. 131

4 Illustratie 3. Jozef met vader Jan ( ), zuster Irene ( 1927) en moeder Hortence Florence De Kegel ( ). Illustratie 4. De jeugdige Frans Van Wesemael was de muzikant op het feest. Illustratie 5. Buren verwelkomen Jozef Audenaert. 132

5 Uit het dagelijkse leven. 1. Zorg voor kapelletjes Anna De Coene vertelde tijdens de periode april-september 2003 dat de vrouwen bij het begin van WO II gingen lezen bij drie kapelletjes in de wijk: de splitsing Brugstraat- Hogendries, in de Zomerstraat en aan de Heirweg 1. Het heiligenbeeldje dat tot voor enkele jaren in het boomkapelletje aan een wilg in de Brugstraat rechtover de Hogendries stond (illustraties 6 en 7), is ondertussen vervangen door een Mariabeeldje erin geplaatst door de familie Bracke. Die familie waakt reeds drie generaties over het wel en wee van het kapelletje. Illustratie 6. Beeltenis in september Illustratie 7. Beeltenis in september Gesprekken met Denis Bracke, Marc Van De Velde en Julien Van De Vijver. 133

6 Ook ter hoogte van de huidige herberg De Schorpioen was er vroeger een kapelletje, namelijk in de voorgevel van de ondertussen verdwenen woning naast die herberg. De huidige eigenaars van het kapelletje ter hoogte van Zomerstraat 57, Wim Baert en Kelly De Pauw, hebben hun kapelletje, dat enkele maanden geleden door een tractor weggemaaid werd, in ere hersteld. Dat kapelletje werd vermoedelijk bij het begin van de twintigste eeuw gebouwd in opdracht van de familie Vergaelen. Illustratie 8. Het kapelletje vóór de aanrijding. Illustratie 9. Het kapelletje na de herstelling, foto oktober Ook in de gevel van de brouwerijbijgebouwen van de familie Verstraeten zat vroeger langs de straatkant een gevelkapelletje. Het werd vroeger onderhouden door zus en broer Emelie ( ) en Staf ( ) De Wilde die 134

7 in de ondertussen verdwenen aanpalende hoeve woonden. Het kapelletje verdween bij de cimentering van de stalgevel. Illustratie 10. De woning van Staf en Emelie De Wilde, op de splitsing van de Zomerstraat Hogendries. Wie informatie heeft over deze of andere kapelletjes in de omgeving van de Zomerstraat Brugstraat Heirweg Hogendries - of in Kalken tout-court - wordt gevraagd contact op te nemen: andre.van.de.sompel@telenet.be of 0477/

8 2. Koper in Kalkense brouwerijen tijdens WO I. De Duitse bezetter eiste tegen 30 oktober 1915 van de lokale brouwers een inventaris van de hoeveelheden koper en brons in hun bedrijf gebruikt. Vier Kalkense brouwerijen leverden volgende informatie: De brouwerij Cremers uit de Koffiestraat Vromondstraat gaf volgende zaken aan: drie brouwketels in rood koper, vijf koperen kranen, een koperen pomp, een koeler in rood koper, een houten koelbak gerepareerd met rood koper en twee koperen buisjes. De brouwerij Verstraeten uit de Zomerstraat gaf volgende inventaris van rood koperen zaken: twee brouwketels, een koeler en een ast. Brouwer Camiel Hurtekant uit de Koffiestraat gaf het volgende op: drie ketels in rood koper, een koeler in geel koper, een bierpomp in rood koper, vijf grote kranen in geel koper, een grote kraan in geel en rood koper, twee kleine kranen in geel en rood koper, twee hoppevangers in rood koper, een lange en drie korte buizen in rood koper, een trechter en gieter in geel koper, een emmer en een sifon in rood koper en een spuit in geel koper. Brouwer Pissonier uit de Vaartstraat gaf volgende lijst door: twee koperen ketels, vier koperen buizen, twee koperen emmers, een koperen koeler, een twaalftal koperen buizen en een koperen lantaarn. Mogelijk werd op basis van die lijsten het merendeel van het koperen materiaal opgeëist. Dat kan tendele verklaren waarom er na WO I nog slechts twee brouwerijen in Kalken overbleven: enkel Cremers en Verstraeten waren blijkbaar bij machte een belangrijke investering in hun bedrijf door te voeren. 136

9 3. Bolling in t Holeinde. Het bolspel vond niet altijd plaats in de schaduw van een herberg. Op onderstaande foto bevinden de bolspelers zich op een zondagvoormiddag op het erf van een hoeve in t Holeinde, te situeren juist vóór de huidige hoeve van Van Achter, Holeindestraat 39. Illustratie 11. Bolders op de toegang tot een woning in de Holeindestraat (nu ter hoogte van nr. 37). Uiterst rechts René Audenaert ( ), midden met bol in de hand Maurits Van Den Neste ( ) en tweede van links Achiel Van Rysselberghe ( ). 137

10 Jaarmarkten in de gemeenten rondom Kalken. Uit het werk van H. Tarlier, Almanach du commerce et de l'industrie 1873, Bruxelles, 1873 noteerden we gegevens over jaarmarkten voor dieren die als economisch belangrijk aanzien werden in de omliggende gemeenten. - Destelbergen: paardenmarkt op de maandag na de tweede zondag van oktober en derde paasdag (in Beervelde?). - Berlare: vee- en paardenmarkt op de dinsdag na de vierde zondag van september. - Kalken: veemarkt op de dinsdag na de derde zondag van september. - Overmere: paardenmarkt op 4 februari en op de dinsdag na de eerste zondag na Hemelvaart. - Laarne: vee- en paardenmarkt op de dinsdag na Pinksteren en op de maandag die volgt op de eerste oktober. - Wetteren: paardenmarkten op de eerste donderdag na Beloken Pasen (de achtste dag van Pasen) en op de dinsdag die volgt na de eerste zondag van september. - Zele: paardenmarkten op de laatste dinsdag van januari en de dinsdag na de eerste zondag van oktober. - Lokeren: vee- en paardenmarkt op de voorlaatste dinsdag vóór allerheiligen. - Lochristi: paardenmarkt op de donderdag na Kristus Koning. - Schellebelle: vee- en paardenmarkt op 3 november (of 's anderendaags wanneer die dag een zondag is) en de maandag na Kristus Koning (laatste zondag van het kerkelijke jaar, meestal rond 25 november). 138

11 - Wichelen: een ossenmarkt op 3 mei 2. - Hamme: vee- en paardenmarkt op de dinsdag na de derde zondag van september. - Moerzeke: vee- en paardenmarkt op 8 september. - Dendermonde: paardenmarkten op de drie eerste maandagen na de eerste vrijdag van oktober. - Eksaarde: vee- en paardenmarkt op de maandag die volgt op de eerste zondag na Hemelvaart. - Zeveneken: paardenmarkten op de maandag na de feestdag van de HH. Petrus en Paulus (29 juni) en de laatste maandag van november. - Oostakker: vee- en paardenmarkten op de tweede maandag en de tweede dinsdag van mei en op de tweede donderdag van januari. - Uitbergen, Heusden, Grembergen, Sint-Gillis- Dendermonde, Massemen-Westrem en Desteldonk: geen vermelding van een jaarmarkt voor dieren. Illustratie 12. Beeld jaarmarkt voor paarden. Fortunekermis Is dat een verwijzing naar de feestdag van knechten en meiden die op die dag bij een nieuwe werkgever terecht konden? 139

12 Duurloop met Danny Clincke. De revalidatie na een hartaanval zette Danny drie jaar geleden aan tot lopen. Korte en hevige inspanningen zijn echter uit den boze. Daarom houdt Danny het bij tempolopen op relatief lange afstanden. Ondertussen liep hij met succes de marathons van Rotterdam (tweemaal), Amsterdam en Berlijn (20 september 2009). Ondertussen geeft hij ook lessen start-to-run. Illustratie 13. Danny Clincke in actie. De loopbelevenissen van Danny kan iedereen volgen op Danny, die in de Zomerstraat woont, heeft goede contacten met André De Clercq en zijn Natuurlopers. André richtte de voorbije vijf jaar begin juni een natuurloop in op een parcours in de Brugstraat, Hogendries en Zomerstraat. Een zesde editie op zijn initiatief zal er echter niet komen. Wel blijft de basiswerking van de Natuurlopers behouden: elke dinsdag- en donderdagavond verzamelen sportievelingen aan de woning van André in de Hogendries voor een ontspannen trainingsloop. 140

13 Fototentoonstelling: Onderzoeksproject lokaal waardevolle gebouwen in Laarne en Kalken. Deze tekst dient als korte duiding bij de bovenvermelde tentoonstelling. Het onderzoekswerk werd verricht door een werkgroep bestaande uit Lieven Hanselaer, André Van De Sompel en Dirk Clerick. De tentoonstelling werd samengesteld door André Van De Sompel en bekostigd door de Stichting Sint-Pietersfeest Kalken. In augustus 2004 werd in de Kalkense Kruisenstraat een woning afgebroken die opgenomen was in de inventaris van waardevolle gebouwen en sites in Laarne en Kalken. André Van De Sompel en Lieven Hanselaer voerden op eigen initiatief en met goedkeuring van de nieuwe eigenaar, onderzoek uit in het af te breken gebouw. De interesse voor de algemene constructie, allerlei oorspronkelijke interieurelementen (deuren en beslag, de muurdecoratie, de vloeren, enz ) mondde als vanzelfsprekend uit in het maken van een fotoreportage en enkele opmetingen. Immers, samen met de afbraak zou veel informatie over elementen van landelijke architectuur onherroepelijk verdwijnen, niet enkel voor deze woning, maar ook voor veel andere woningen op de inventaris. Schepen Dirk Clerick wist het College van burgemeester en schepenen van Laarne te overtuigen van de belangrijkheid en de unieke kans om onderzoek te doen in gebouwen die op de lijst van waardevolle gebouwen stonden en waaraan belangrijke werken zouden gebeuren (tot afbraak toe). De Vereniging voor Lokale Geschiedenis van Kalken en Laarne 141

14 wordt sindsdien door het College van burgemeester en schepenen van Laarne aangezocht om een bezoek te brengen aan gebouwen uit de inventaris die worden verbouwd of afgebroken. Dat zou moeten gebeuren in samenspraak met de eigenaars en als voorwaarde tot de eigenlijke verbouwingswerken of afbraakwerken. Ondertussen bezocht de werkgroep een dertigtal woningen. Meer dan eens werden de leden van de werkgroep getroffen door de aanpassingen die de gebouwen ondergingen. Zowel de architectuur en haar details als de aankleding en de versiering van de ruimtes trokken de aandacht en worden in de mate van het mogelijke gedocumenteerd in de tentoonstelling. Voor het werkgebied Fortune gaat het om de (vroegere) woningen Brugstraat 43 en Zomerstraat 5. Illustratie 14. De vroegere woning Brugstraat 43. Foto oktober Illustratie 15. De vroegere woning Zomerstraat 5. Foto december

15 Programma Fortunekermis In het editoriaal hadden we het reeds over de activiteiten die door lokale verenigingen worden ingericht en/of ondersteund: de Floerentoeters (schieting op liggende wip), VIVA Red BV (gaaibolling en wafelbak) en de Stichting Sint-Pietersfeest Kalken (fototentoonstelling en algemene logistieke ondersteuning van de kermis en de jaarmarkt). Uiteraard staan Alfonsine, Marc, Isabelle en Geert borg voor de komende editie van Fortunekermis. Ze zorgen voor een joviale, gemoedelijke en ontspannen kermissfeer tijdens het ganse kermisweekend. Ze nodigen bijzonder iedereen uit op het openingsconcert door de Koninklijke Harmonie Sinte- Cecilia Kalken op zaterdag 17 oktober van 19 tot 20 uur. Een ander hoogtepunt is de jaarmarkt voor paarden op maandagvoormiddag. Sinds jaar en dag maken keurders Edmond en Marcel Gentier er werk van om de prijswinnaars aan te duiden. Alle passanten moeten zien dat het kermis is, daarom is bevlagging belangrijk. De bevlagging van de onmiddellijke omgeving van herberg De Schorpioen gebeurt onder het thema Met Vlag en Wimpel, Feest in Kalken, Op woensdag 4 november 2009 om 20 uur wordt de start van Met Vlag en Wimpel, Feest in Kalken, 2010 gegeven in herberg De Meander. Iedereen mag die voorbereidende vergadering bijwonen. 143

16 Gemeente LAARNE KALKEN 2009 WIJK ZOMERSTRAAT VERMAARDE FORTUINKERMIS in en rond café De Schorpioen, Heirweg 8, 9270 Kalken Zaterdag 17 oktober Van 19 tot 20 uur: CONCERT door de Koninklijke Harmonie Sinte-Cecilia Kalken Vanaf 20 uur: Dansgelegenheid Zondag 18 oktober 10 uur: Kaarting - series van 4 14 uur: Wafelbak en gaaibolling 15 uur: Schieting op de liggende wip Maandag 19 oktober JAARMARKT VOOR PAARDEN 125,00 prijzen 5,00 vervoerkosten per ingeschreven paard. De paarden moeten van 10 uur tot 12 uur aanwezig zijn. Doorlopend van zaterdag tot maandag: FOTOTENTOONSTELLING Onderzoeksproject Waardevolle gebouwen in Kalken en Laarne. Organisatie in samenwerking met de Stichting Sint-Pietersfeest Kalken, De Floerentoeters en VIVA Red BV. 144