Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar XIV Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van hoofdstuk XIV (Mlinisterie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij) voor het jaar 1992 Nr. 43 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUURBEHEER EN VISSERIJ Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-gravenhage, 30 december 1991 Hierbij bied ik U de voortgangsrapportage inzake de visserij aan met betrekking tot de periode die loopt van 1 maart 1991 tot 15 oktober Deze rapportage beschrijft zoals gebruikelijk de stand van zaken met betrekking tot de controle, de opsporing en vervolging, de resultaten van de vlootsanering, alsmede enkele recente beleidsontwikkelingen in de visserij. De Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, P. Bukman F ISSN Sdu Uitgevertj Plantijnstraat 's Gravenhage 1992

2 PERIODIEKE VOORTGANGSRAPPORTAGE 1. Inleiding Deze brief beoogt u te informeren omtrent de stand van zaken betref fende controle, opsporing en vervolging en de sanering ten opzichte van de vorige aan u verzonden voortgangsrap portage die dateert van 13 mei 1991 (Kamerstuk XIV, nr. 38). De opbouw is als volgt. Allereerst komen de resultaten van de controle, opsporing en vervolging aan de orde (paragraaf 2). Vervolgens wordt de sanering van vloot behandeld (paragraaf 3), waarna dieper wordt ingegaan op enkele overige aspecten van het visserijbeleid (paragraaf 4). 2. Controle, opsporing en vervolging 2.1. Controle Gedurende de periode van 1 maart 1991 tot 15 oktober 1991 is de controle door de AID op de naleving van de vangstbeperkende en technische maatregelen op overeenkomstige wijze verricht als omschreven in de voortgangsrapportage van 13 mei jl. De controle aan land is, zoals steeds, vooral gericht op de juistheid van de vangstopgaven, mede in relatie tot de vangstrechten, en op het voorkomen van illegale aanlandingen van vis. De aktiviteiten van de mobiele teams hebben in de bovengenoemde periode geleid tot 564 onderzoeken, die hebben geresulteerd in 46 processen-verbaal. Daarvan heeft ongeveer 35% betrekking op onjuiste vangstopgaven en ongeveer 22% op ondermaatse vis. De overige processen-verbaal betroffen overtredingen van verschillende aard. Ter ondersteuning van de aanlandingscontrole zijn ook in deze verslag periode weer een aantal (101) kortlopende administratieve onderzoeken ingesteld bij vissers, handelaren en visverwerkende bedrijven ter onder steuning van de aanlandingscontroles. De onderzoeken hebben geleid tot 46 processen-verbaal waarvan 87% betrekking had op het niet voldoen aan de administratieplicht. Op zee hebben in deze verslagperiode gedurende 10 weken de zogenoemde VIPOL (visserijpolitieke) akties plaatsgevonden, meesten tijds buiten de 12-mijlszone. Gedurende twee weken hebben evenwel grootschalige VIPOL-akties plaatsgevonden gericht op de 12 mijls-zone en de schol en kabeljauwbox. Bij deze akties zijn twee vliegtuigen en dertien schepen ingezet. In de eerste week zijn 270 schepen visueel gecontroleerd en zijn bij 84 schepen controles op zee aan boord gehouden. Eén en ander leverde 18 overtredingen van de visserij-regels op. In de tweede week zijn 237 schepen visueel gecontroleerd en zijn bij 5 schepen controles aan boord gehouden. Dit heeft 4 zodanige overtre dingen opgeleverd. Ter ondersteuning van deze akties als mede als zelfstandige controle middel vindt er tevens controle op zee vanuit de lucht plaats met behulp van vliegtuigen van de Dienst Luchtvaart Rijkspolitie en het Kustwacht vliegtuig. De Marine Luchtvaartdienst heeft voorts met ingang van 30 september jl. voor 600 uur op jaarbasis een «Orion» beschikbaar gesteld in Kustwachtverband, waarvan ook de visserijcontrole zal kunnen profi teren. Voor 1992 heeft de Koninklijke Marine gedurende 28 weken de beschikbaarheid van een controlevaartuig ten behoeve van de VIPOL controle toegezegd. Omdat er aanwijzingen zijn dat een aantal zgn. Eurokotters, waarmee vooral in de 12-mijlszone wordt gevist, in plaats van met een motorver mogen van maximaal 300 pk met hogere motorvermogens zouden vissen, hebben in deze verslagperiode in Kustwachtverband en in overleg

3 met het Openbaar Ministerie een tweetal controle-acties plaatsgevonden waarbij de motorvermogens van twee vissersvaartuigen zijn gemeten. Deze metingen werden feitelijk uitgevoerd door het Maritiem Research Instituut (MARIN) in Wageningen. In het ene geval werd een geringe afwijking van het motorvermogen vastgesteld, 312 pk in plaats van 300 pk. In het andere geval bleek de kotter een motorvermogen van ongeveer 370 pk te bezitten. Naar aanleiding van deze constatering is de licentie van dit vaartuig ingetrokken met als gevolg dat het dit vaartuig niet meer was toegestaan de visserij op gequoteerde vissoorten uit te oefenen. Inmiddels zijn zodanige aanpassingen aan de motor doorgevoerd dat de licentie weer is uitgereikt. Overigens kon een aantal geplande metingen door slechte weersomstandigheden geen doorgang vinden. In de laatste voortgangsrapportage is vermeld dat de bijdrage van de douane vooralsnog beperkt is tot een oog en oorfunctie. Van de zijde van het Ministerie van Financiën zijn inmiddels toezeggingen gedaan om douane ambtenaren voor de daadwerkelijke visserijcontrole in te zetten. Ter uitwerking hiervan zullen dienaangaande nadere afspraken worden gemaakt tussen de Direktie Douane van het Ministerie van Financiën en deaid Vervolging en sancties In deze verslagperiode zijn door de AID in totaal 646 processen-verbaal aangezegd. Er zijn 27 voorlopige maatregelen ex artikel 28 van de Wet op de economische delicten opgelegd In de vorige verslagperiode (1 september 1990tot 1 maart 1991) bedroeg dit respectievelijk 533 processen-verbaal en 48 voorlopige maatregelen. De regelingen die de meeste processen-verbaal opleverden, zijn de Regeling stelselmatige controle bij aanlanding (40), de Regeling bijgehouden EEG-logboek en opgave zeevis 1987 (234), de Regeling uitvoering EEG-verordening technische maatregelen (133) en de Regeling eisen aan administraties van transacties inzake zeevis (46). Voor zover het het Wetboek van Strafrecht betreft zijn onder andere 23 processen-verbaal opgemaakt terzake van valsheid in geschrifte. Het in 1990 gestarte grootscheepse onderzoek naar mogelijke visfraude in Urk zoals vermeld in mijn vorige voortgangsrapportage, is inmiddels door de AID afgesloten. Bijna 100 vissers maakten gebruik van de geboden gelegenheid grote hoeveelheid gequoteerde vis via een goed georganiseerd en afgeschermd grijs handelscircuit af te zetten. Het onderzoek heeft tenminste ton gequoteerde vis opgeleverd die ten onrechte buiten de vangstregistratie was gehouden. Ter zake zijn nog geen zittingsdata vastgesteld. In de vorige voortgangsrapportage werd tevens melding gemaakt van het hoger beroep ingesteld door het Openbaar Ministerie tegen het vonnis van de Rechtbank Zwolle, gewezen in het kader van het strafrech telijk onderzoek tegen de visafslag in Urk ingesteld in 1988, waarbij de verdachten werden vrijgesproken c.q. ontslagen van rechtsvervolging voor de ten laste gelegde valsheid in geschrifte. Dit hoger beroep dient bij het Hof Arnhem. Een zittingsdatum is nog niet bekend. Met betrekking tot de eveneens in 1988 gestarte strafrechtelijke onderzoeken tegen de visafslagen van Scheveningen en Harlingen kan het volgende worden meegedeeld. In de zaak Harlingen is de behan deling aangehouden. Ook de zaak Scheveningen is nog niet afgewikkeld. Op 8 april 1991 is de visafslag gemeente Urk (zaak 1989) door het Gerechtshof te Arnhem in hoger beroep veroordeeld tot een geldboete van f ,--, betaling van het ten onrechte genoten economisch voordeel van f ,93 en voorwaardelijke stillegging van de afslag gedurende drie maanden met een proeftijd van twee jaar, omdat niet was voldaan aan het gebod op grond waarvan de veiling zorg moet

4 dragen dat op of bij de te veilen partij vis het nummer en letterteken van het vaartuig van aanvoer zijn vermeld. De gemeente Urk heeft op 18 april 1991 besloten om tegen dit arrest van het Hof Arnhem beroep in cassatie in te stellen. Een zittingsdatum van dit cassatieberoep is nog niet bekend. In de zaak met betrekking tot de visafslag Lauwersoog waarvan eveneens melding is gemaakt in de voortgangsrapportage van 13 mei jl. waarbij de Hoge Raad op 9 april jl. de beslissing van het Gerechtshof had vernietigd en de zaak had terugverwezen naar het Hof, kan worden meegedeeld dat de zittingsdatum is vastgesteld op 3 december De Hoge Raad overwoog in haar arrest dat het begrip «aanvoerder» (en dus ook «aanvoeren») ruim geïnterpreteerd diende te worden, dat wil zeggen ieder die vis op de veiling aanbrengt. Dit betekent dat de verplichting van hen die bemiddeling verlenen bij het veilen van vis, zorg te dragen dat op of bij de op de veiling aanwezige vis, het letterteken en nummer van het vaartuig van aanvoer is vermeld, derhalve ook geldt indien de vis van een aanvoerder is betrokken, die niet de vis heeft aangeland. Op 8 oktober jl. heeft de rechtszitting bij het Gerechtshof te Leeuwarden plaatsgevonden in de zaak contra visveiling Insula B.V. te Harlingen. Het Gerechtshof veroordeelde in haar arrest de BV tot een geldboete van f ,- en de Directeur tot een boete van f ,--. Volgens het Hof was er sprake van bewuste wetsovertredingen om bedrijfspolitieke redenen In mijn vorige voortgangsrapportage heb ik U op de hoogte gesteld van mijn voornemen met mijn ambtgenoot van Justitie overleg te plegen over de mogelijkheid van verhoging van de strafmaxima in geval van overtredingen van de visserijregelgeving. Bij brief van 26 juni 1991 heb ik de Minister van Justitie verzocht te bezien of en in hoeverre dit door middel van een wijziging van de Wet op de economische delicten zou kunnen worden gerealiseerd. Inmiddels heeft mijn ambtgenoot mij juli jl. bericht dat hij het Openbaar Ministene heeft verzocht hem terzake te adviseren. Nadat het Openbaar Ministerie advies heeft uitgebracht, zal eventueel nader overleg met mijn ambtgenoot plaatsvinden. De eindresultaten van het onderzoek naar de mogelijkheden van administratieve sancties voor de visserijsector van de Rijksuniversiteit Utrecht heb ik onlangs ontvangen. Deze resultaten zijn U separaat aangeboden bij brief van 6 december jl. 3. Sanering In eerdere rapportages is reeds uitgebreid aan de orde geweest dat de sanering van de Nederlandse vloot plaatsvindt binnen het door de Europese Commissie goedgekeurde Meerjarig Oriëntatie Programma (MOP) dat loopt van 1987 tot eind Een van de doelstellingen van dit MOP is een reductie van het aantal varende pk's. Voor de kottervloot is de einddoelstelling vastgesteld op pk en voor de grote zeevis serijvloot (trawlers) op pk. De huidige situatie voor de kottervloot is weergegeven in onderstaande tabe!:

5 Kottervloot varende licentie pk's varende capaciteit per doelstelling per (varend) overcapaciteit t.o.v (varend) varende capaciteit per correctie schaaldieren effect zeedagen / 8% boomkorverkorting / 5% 13% Gecorrigeerde varende capaciteit per 7-11-' Uit bovenstaande tabel kan de conclusie getrokken worden dat Nederland aan de einddoelstelling van het MOP ( pk varende capaciteit op 31 december 1991) zal kunnen voldoen. Een belangrijk deel van deze reductie is toe te schrijven aan de zeedagenregeling en de verkorting van de boomkor, die de benutting van de aanwezige capaciteit beperken. Deze inzetbeperkende maatregelen maken, naast de saneringsregeling, integraal deel uit van het beleid dat is gericht op de capaciteitsreductie van de vloot De situatie in de trawlersector wordt weergegeven in onderstaande tabel: Grote zeevisserijvloot varende licentie pk's capaciteit per doelstelling per overcapaciteit t.o.v capaciteit per De capaciteitsdoelstelling van de grote zeevisserijvloot wordt per ultimo 1991 niet gehaald. Bedacht moet worden dat een belangrijk deel van het motorvermogen van trawlers niet wordt ingezet voor het vissen, maar voor het invriezen van de vangst, het transport van vis, het overnemen van vis van andere vaartuigen (klondyking), e.d. Ook is een aantal trawlers in bepaalde periodes van het jaar actief in de wateren van derde landen en vist derhalve op dat moment niet op communautaire quota. Daarom acht ik het beheer van de trawlervloot met behulp van visplannen, zoals dat de afgelopen jaren tot ontwikkeling komt en nog steeds verder wordt uitgebouwd, een zeer effectief aanvullend instrument. De basispremie van 1800 Ecu per brutoton voor de kottersector, die wordt verleend in het kader van de O&S-regeling voor de sanering, is per 12 juni jl. verlaagd naar 1500 Ecu. Dit hangt samen met het beëindigen van de bijdrage aan de saneringsregeling van het Produktschap voor Vis en Visprodukten (PVV). De volgende tabel geeft een overzicht van het aantal saneringsaan vragen over de periode 1 januari 1988 tot 4 november en (t/m 4 nov) Kotters 43 ( pk) 49 ( pk) 25 ( pk) Trawlers 2 ( pk)

6 In totaal werden er in de kottersector sinds aanvragen ingediend voor sanering. Hiervan werden 30 ingetrokken of afgewezen, hetgeen pk betrof. Van de goedgekeurde aanvragen zijn er tot 4 november afgehandeld. Dit betrof in totaal pk, waarvan pk betrekking had op de rondvisvloot. In behandeling is nog pk, waarvan pk de rondvisvloot betreft. Van de 25 aanvragen met betrekking tot de rondvisvloot zijn 6 aanvragen ingetrokken of afgewezen, 15 afgehandeld en 4 nog in behan deling. In de trawlersector hebben zich sinds de laatste voortgangsrap portage geen nieuwe ontwikkelingen voorgedaan. Met de Europese Commissie zijn onderhandelingen gaande over een nieuw MOP Uitgangspunt is dat de komende jaren de sanering moet worden voortgezet, in combinatie met inzetbeperkende maatregelen, zoals de zeedagenregeling en de verkorting van de boomkor. Een definitieve vormgeving daarvan moet mijns inziens echter in een breder kader worden getrokken. Ik denk daarbij aan het vast te stellen Gemeenschappelijk Visserijbeleid voor de komende 10 jaar. Ook moet het te voeren beleid passen in de uit te stippelen koers zoals zal worden vastgelegd in de structuurnota Zee en Kustvisserij. Het Neder landse voorstel voor het MOP '92-'96 draagt derhalve een voorlopig karakter. Besluitvorming hierover heeft in Brussel nog niet plaatsge vonden. De Europese Commissie heeft inmiddels laten weten meer tijd nodig te hebben voor de voorbereiding van een nieuw MOP. Zij stelt derhalve voor het lopende MOP met een jaar te verlengen. Overleg over de condities waaronder is in EG-verband lopende. De Commissie Onderzoek Verplichte Sanering, waarvan de heer mr. M. R. Mok het voorzitterschap bekleedt (brief d.d. 22 maart 1991; J ) heeft haar werkzaamheden nog niet voltooid. Zodra het onderzoek is afgerond zal ik U het rapport toesturen. 4. Overig visserijbeleid In deze paragraaf zal allereerst kort worden ingegaan op het EG-beleid. Vervolgens komt het beleid inzake te verlenen ontheffingen op de zeeda genregeling en het project verre visserij aan de orde. Tevens is een toelichting op het beleid ten aanzien van de 12-mijlszonevisserij opgenomen. Tot slot zullen de doelstellingen van de onlangs ingestelde stuurgroep Biesheuvel kort behandeld worden EG-beleid In het kader van de herziening van het Gemeenschappelijk Visserij beleid heeft de Raad van Visserijministers in april jl. voor het eerst gedis cussieerd over de hoofdlijnen van het beleid dat na 1992 moet worden gevoerd. Nederland heeft in die Raad een aantal ideeën naar voren gebracht voor verbetering van het thans bestaande beleid. Het gaat hierbij om het gebruik van economische stimulansen, om het invoeren van een beleid gericht op het beperken van de visserij-inzet (zeedagen stelsel) en om bepaalde versoepelingen van het bestaande TAC's en quotasysteem. Teneinde deze ideeën nog eens uitvoerig uiteen te zetten heb ik op 18 juni jl. een memorandum gestuurd aan de EG-visserijcom missaris Marin waarvan de Kamer een afschrift heeft ontvangen (brief d.d. 26 juni 1991 aan de Voorzitter van de Vaste Kamercommissie voor de Visserij; kenmerk Viss ). In het memorandum worden de bovengenoemde drie lijnen van het nieuwe visserijbeleid met argumenten onderbouwd en wordt aangegeven waar Nederland de accenten legt voor de komende jaren. In contacten met de Europese Commissie en met andere lid-staten is mij de afgelopen maanden gebleken dat er veel interesse bestaan voor de Nederlandse

7 ideeën. Ik ga er dan ook van uit dat de Europese Commissie bij de opstelling van het evaluatierapport, dat eind december aan de Raad moet worden aangeboden, rekening za! houden met onze inbreng van ideeën. Na de presentatie van dit rapport zal de Raad zich in 1992 buigen over de noodzakelijke aanpassingen van het visserijbeleid Ontheffingen zeedagenregeling De visserij-organisaties hebben de laatste jaren veel kritiek uitge oefend op de ontheffingen van de Zeedagenregeling die zijn verleend aan specifieke platvisvissers (zie de vorige voortgangsrapportage par. 5). Naar de mening van deze organisaties konden vissers o.a. door het wegwerken van (bij)vangsten de mogelijkheid beïnvloeden om al dan niet in aanmerking te komen voor een ontheffing. In de afgelopen maanden is over deze problematiek overleg gevoerd tussen het Produktschap voor Vis en Visprodukten (PVV), het Landbouw-Economisch Instituut (LEI) en het ministerie. Daarbij is gesproken over een door het LEI ontwikkelde berekeningsmethode voor ontheffingen voor de platvisvissers. Het LEI-model is gebaseerd op de boekhoudgegevens van een aantal kotters. Het belangrijkste verschil tussen de LEI-methode en de huidige bereke ningswijze is dat bij de LEI-methode het aantal ontheffingsdagen niet afhangt van de bedrijfsresultaten van de kotter. Het PVV heeft inmiddels schriftelijk aan het ministerie medegedeeld dat het door het LEI ontwikkelde systeem als uitgangspunt kan worden aanvaard. Enkele punten zijn nog onderwerp van nader overleg, maar ik ben in principe voornemens deze nieuwe, meer geobjectiveerde methode toe te passen met ingang van Daarbij zal voor 1992 niet worden getornd aan het uitgangspunt van het generieke aantal van 150 dagen. Bij bevredigend functioneren van deze regeling zal bekeken worden of dit aantal aanpassing behoeft, zonder de positie van de gemengde visserij in gevaar te brengen Project Verre Visserij Van 16 september tot 25 november is het project verre visserij uitge voerd. Vissers die in die periode ten noorden van 56.3 noorderbreedte hebben gevist, konden in aanmerking komen voor twee extra zeedagen voor het bereiken van de visgronden (stoomdagen). Er hadden zich 20 schepen voor dit project aangemeld, waarvan er 14 één of meer reizen hebben ondernomen. Met behulp van het satelliet-volgsysteem is gecon troleerd op het schip zich daadwerkelijk boven de 56.3 noorderbreedte bevond. Er zijn tijdens het project enige aanloopproblemen opgetreden. Binnenkort wordt dit project geëvalueerd en aan de hand van de uitkomsten van deze evaluatie zal worden bekeken op welke wijze het in 1992 kan worden voortgezet mijlszonevissrij De visserij in de 12-mijlszone is gebonden aan een specifieke regel geving. Daarvan is het maximale motorvermogen van 300 pk per vissers vaartuig een belangrijk onderdeel. Vanwege aanwijzingen dat vaartuigen in de vaart zijn gebracht of in de vaart komen met een hoger motorver mogen dan 300 pk is gekeken naar een aanscherping van het beleid terzake. In dit verband is van belang dat motorvermogenscontrole een kostbare en gecompliceerde aangelegenheid is. Momenteel wordt onderzoek verricht naar de mogelijkheid controle-apparatuur, een zogenaamde tachograaf die het vermogen meet, voor te schrijven die permanent aan boord moet zijn.

8 De stand van zaken van dit onderzoek is dat technisch gezien een dergelijke aanpak door deskundigen mogelijk wordt geacht. De fraudege voeligheid is daarbij nadrukkelijk in de analyse betrokken. Een advies over de specificaties waaraan de apparatuur zou moeten voldoen is nog niet beschikbaar, maar wordt op korte termijn verwacht. Ook is er nog geen beeld van de met de introductie gepaard gaande kosten. Ik ben voornemens, zodra het onderzoek is afgerond en na analyse van de kosten, tot besluitvorming te komen en zal uw Commissie daarover informeren Stuurgroep Biesheuvel Op 5 november jl. is een gezamenlijk project van het visserijbedrijfs leven en het ministerie van LNV gestart dat beoogt om binnen het stelsel van vangstbeperking te komen tot een meer marktgericht opereren van de aanvoersector en de handel en verwerking. Het project wordt geleid door een stuurgroep waarin alle geledingen van het bedrijfsleven alsmede het ministerie zijn vertegenwoordigd. Voorzitter van deze stuur groep is de voormalige premier en minister van Landbouw en Visserij mr. B. W. Biesheuvel. De stuurgroep heeft tot taak voorstellen te ontwikkelen voor mogelijke aanpassingen van het uitvoeringsstelsel van vangstbe perking en de daarbij behorende condities voor invoering, waarbij een grotere verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven tot uiting komt. Ter ondersteunmg is een extern organisatie en adviesbureau ingeschakeld. Twee werkgroepen staan de stuurgroep bij. De werkgroep aanvoer kijkt naar de specifieke problematiek van de aanvoersector terwijl de werkgroep handel en verwerking zich zal bezig houden met de problemen in de verwerkende industrie en de handel. Verwacht wordt dat het project ondermeer voorstellen oplevert voor een betere spreiding van de aanvoer van vis over het jaar. Een meer evenwichtige aanvoer spreiding zal leiden tot een betere prijsvorming en kan voorkomen dat de visserij op bepaalde vissoorten vroegtijdig moet worden gesloten. Eén en ander kan invulling krijgen door het maken van afspraken tussen de aanvoersector en de handel en verwerking. 8