ZOMER IVN OIRSCHOT Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid. Het IVN. Instituut. voor natuureducatie. duurzaamheid. is een. vereniging.

Transcriptie

1 Het IVN Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid is een vereniging van vrijwilligers en beroepskrachten die streeft naar meer natuur en een betere kwaliteit van het milieu. Inleveren kopij voor de volgende VMN vóór 1 oktober 2014 bij de redactie ZOMER 2014 IVN OIRSCHOT Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid

2 IVN OIRSCHOT Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid juni NL66 RABO t.n.v. penningmeester IVN Oirschot Bestuursleden IVN Oirschot: voorzitter: Gerard Vinke secretaris: Annette Kemps Lieveld HZ Oirschot penningmeester: Petra Koning Liempdsedijk MP Oirschot p_koning.001@hetnet.nl pr.: Rinus Sterken uilenwerkoirschot@live.nl Ledenadm.: Jack van Nunen ivnoirschot@gmail.com overig bestuur: Riky de Veth r.de.veth@rosrobuust.nl Contactpersoon Werkgroep Amfibieën: Jack v.d. Schoot jackvanderschoot@hetnet.nl Blauwe Brigade: Jan Pijnenburg j.pijnenburg@upcmail.nl Cursussen: Freek Kemps f_kemps@hotmail.com Jeugd-IVN: Christ Oomen c.oomen@chello.nl Paddenstoelen: Todor IJsselmuiden todor@dds.nl Planten: Elly Pouwels Ellypouwels@online.nl Publiciteit/Senioren flex Rinus Sterken uilenwerkoirschot@live.nl Scholenwerk: Christ Oomen c.oomen@chello.nl Vogels: Rinus Sterken uilenwerkoirschot@live.nl Zoogdieren: Bert Verheul bertverheul@hetnet.nl Vlinders Wilma van Kaathoven wilmavankaathoven@live.nl B-team Jan van Heerbeek janvanheerbeek@ planet.nl Redactie Vergeet-Mij-Niet Riky de Veth r.de.veth@rosrobuust.nl lay-out Jeann van Dijk-Adriaans vandijkadriaans@upcmail.nl Van de redactie De redactie van de VMN is uitgebreid met een nieuw lid nl. Riky de Veth. Ze zit ook in het bestuur en komt vast met leuke nieuwe ideeën. Ook de kopij kunt u naar haar sturen. Voor de natuurgidsencursus kunt u zich nog opgeven. Deze wordt echt niet elk jaar gegeven, dus als u denkt over deelname, lees dan de info in dit INHOUD boekje of bel/ mail met Elly Pouwels 2 Bestuursinfo (ellypouwels@online.nl) 3 Van de redactie De Jeugd IVN heeft dringend behoefte 4 Van de bestuurstafel 5 Ledenadministratie aan enkele enthousiaste vrijwilligers 6 Natuurgidsencursus die op de woensdagmiddag het team 7 Cursus diersporen 2014 willen versterken. Zie verdere info 8 Biowalking in Oirschot en Best op blz Natuurfotocursus april en mei 2014 Verder natuurlijk weer info over een 10 Hallo vlindervrienden nieuwe cursus diersporen, diverse 11 Verslag vlinderwandeling verslagen, verhalen en mooie foto's. 12 Naar de Eifel 14 Uit met de plantenwerkgroep Kijk voor alle foto s in kleur op onze 15 De Jeugd-IVN site: 16 Heeft de IVN Jeugd ook nog toekomst? Geniet! 18 Een boom over bomen 20 Wonderbaarlijke visvangst De redactie 22 Rare vogel 25 Reacties aan het einde van de vogelcursus 27 Onder de vleugels van het erf 28 Onze natuurgebieden (deel 5) 29 Op pad naar de veugeltjes foto voorzijde: jarige jubilaresse 32 Gedicht Publiekswandeling naar de vogels 33 Uitstapje bij de buren: IVN Best mei Activiteiten IVN Oirschot 3

3 Van de bestuurstafel Die bestuurstafel van IVN Oirschot heeft na de ledenvergadering een forse verandering ondergaan. Drie nieuwe bestuursleden zijn gekozen. Trots ben ik dat er nu drie dames en drie heren deel uitmaken van ons bestuur. De dames; Annette Kemps was al bekend. Zij blijft het secretariaat verzorgen. Nieuw zijn Petra Koning, onze nieuwe penningmeester en Riky de Veth, die de redactie van de Vergeet Mij Niet gaat aanvoeren. Als nieuwe heer kwam Jack van Nunen ons versterken. Natuurlijk is Jack niet echt nieuw want hij heeft al een langjarige bestuurservaring binnen IVN. Jack doet de ledenadministratie maar verder vind je hem in allerlei andere activiteiten binnen de vereniging als drijvende kracht. De beide andere heren; Rinus Sterken legt in zijn formele taken de nadruk op publiciteit. Ook hij is zo n duizendpoot die je op allerlei plekken in de vereniging tegenkomt. En dan natuurlijk uw voorzitter. We namen afscheid van Christ Oomen als bestuurslid maar niet als motor achter de jeugdactiviteiten. Christ. heel hartelijk dank voor jouw grote bijdragen aan het bestuur. Op een heisessie in de mooie B&B van Marinus en Annie Pijnenburg hebben we onlangs intensief kennis met elkaar gemaakt en hebben we ook indringend gediscussieerd over de toekomst van IVN Oirschot. Geconstateerd mag worden dat we op dit moment in een flow zitten. Negentien nieuwe leden konden we dit jaar al registreren en de belangstelling voor de meeste activiteiten is zeer tevredenstellend. Zeer belangrijk is ook dat de cursussen fantastisch lopen. We sloten met succes een vogelcursus met 35 enthousiaste deelnemers af. Deze cursus werd geheel door eigen mensen verzorgd. Inmiddels zijn ook 28 cursisten bezig met natuurfotografie. Tenslotte loopt de inschrijving voor de cursus sporen in het najaar boven verwachting. De drijvers Freek Kemps, Harrie Lempens en Jack van Nunen zijn daar zeker ook debet aan. Als ik toch bezig ben met het uitdelen van complimenten mag ik zeker de makers en rondbrengers van ons lijfblad niet vergeten. Jeann van Dijk als creatief brein, Annette Kemps als aftredend redacteur en alle postbodes die door weer en wind de VMN bij u thuis bezorgen. Het voorgaande overziende mag ik constateren dat IVN Oirschot leeft en dat het velen uitdaagt van de natuur te genieten. Dat laatste is uiteindelijk toch ons hoogste doel. Gerard Vinke voorzitter. Van de ledenadministratie (je wordt er gewoon blij van) Nieuw lid Dhr. Wim Spaninks, Diessen Dhr. George Goossens, Oirschot Mevr. Nelly Rook, Oirschot Mevr. Nicolien Govers Oirschot Dhr. Jan Ewalds, Oirschot Dhr. Frank van Pelt Oirschot Dhr. Martien van Loon, Oirschot Mevr. Mieke de Wit Oirschot Mevr. Riky de Veth, Middelbeers Dhr. Louis van den Ouweland Middelbeers Dhr. Piet Renders, Oirschot Mevr. Maya van Prooyen Lage Mierde Mevr. Sylwia Beekmans Oirschot Nieuw huisgenootlid Mevr. Carina Smet - de Kock, Oirschot Dhr. Kees Ham, Oirschot Mevr. Loes Renders, Oirschot Dhr. Ruud Ten Bosch Oirschot De mijlpaal van 200 leden is op 27 mei bereikt. Omdat we 2 aanmeldingen tegelijk kregen, laten we zowel Mevrouw Beekmans als Mijnheer Ten Bosch deze eer te beurt komen. IVN Oirschot kent nu 173 leden, 27 huisgenootleden. De 48 donateurs en 24 jeugdleden zijn eveneens gewaardeerde contacten maar hebben geen officiële ledenstatus. In de volgende Vergeet Mij Niet leest u meer over dit heugelijke feit. 4 5

4 IVN Natuurgidsencursus Het Groene Woud Je wandelt rond langs mooie plaatsen in je omgeving en vertelt andere mensen iets over de kleine bonte specht, terwijl je luistert naar zijn getimmer. Je hoort de populieren ruisen en een ree springt uit de bosjes tevoorschijn. Schoolkinderen vangen een geelgerande waterkever met een schepnetje je maakt wat mee als IVN Natuurgids. En je publiek gaat een ervaring rijker naar huis! De IVN Natuurgidsencursus is bedoeld voor mensen die zich actief in willen zetten binnen het IVN. Als IVN Natuurgids, als leiding van jeugd IVN, maar bijvoorbeeld ook bij het maken van wandel/fietsroutes of de uitvoering van vrijwillig landschapsbeheer. Na het afronden van de cursus heb je een brede kennis van de natuur in eigen omgeving. Je leert hoe je zelf natuur- en milieueducatieve activiteiten begeleidt en organiseert. De IVN Natuurgidsencursus wordt afgesloten met een examen en erkend diploma. In Het Groene Woud is de Natuurgidsencursus een zaak van alle IVN afdelingen samen. Dit heeft het grote voordeel dat je je nog meer thuis voelt in je eigen streek. Opgave hiervoor of meer informatie: of bij Elly Pouwels, gidsencoördinator. of Men kan zich nog opgeven voor de Natuurgidsencursus We starten in september! C U R S U S D I E R S P O R E N Weleens gedacht, tijdens uw wandeling, Wat speur ik daar? Om u ook op dit front meer van de natuur te laten genieten, organiseert IVN Oirschot een cursus dierensporen. De cursus zal gegeven worden door de Nederlandse autoriteit op dit vlak, de biologe Annemarie van Diepenbeek uit Veghel. Een bijzondere cursus dus, die echt meerwaarde kan geven aan je natuurbeleving. De diersporencursus zal bestaan uit: 4 lessen op donderdagavond 18 september oktober van tot uur en 2 excursies op zaterdagochtend oktober van tot uur. Het maximum aantal deelnemers is 25. Onze digitale leden hebben al eerder bericht over deze cursus gekregen en er zijn dus al veel aanmeldingen binnen. Er zijn nog slechts enkele plaatsen beschikbaar, dus als u mee wilt doen meld u dan snel aan. Die het eerst komt die het eerst maalt is het credo. De avonden bestaan uit PowerPointpresentaties, waarbij ruimte is om in te spelen op vragen van cursisten en het bespreken van de door hen aangedragen sporen. Er zal ook enkele opdrachten gewerkt worden welke klassikaal besproken en nagekeken zullen worden. We gaan ook actief aan de slag met het pluizen van braakballen. Het Programma: - les 1: voetafdrukken, loopsporen en wissels van zoogdieren, vogels, reptielen en amfibieën - les 2: vraatsporen en prooiresten - les 3: uitwerpselen en braakballen (incl. uurtje braakballen pluizen) - les 4: nesten en holen, legers, markeersporen, zandbaden, veren en haren. Tijdens de beide veldlessen wordt alles besproken wat we tegenkomen. Kosten voor deze cursus bedragen 50,00 voor IVN leden en donateurs, niet leden betalen 60,00. Daarboven zou u ook (niet verplicht) moeten rekenen met de aanschaf van het standaardwerk Veldgids Diersporen ( 34,95). Themagroep Cursussen (je wordt er gewoon blij van). 6 7

5 Biowalking in Oirschot en Best Natuurfotocursus april en mei 2014 Dat bewegen goed voor ons is, weten we allemaal. Het is echter niet voor iedereen zo gemakkelijk, omdat soms het vertrouwen wat weggevallen is of even de motivatie wat minder is. IVN-Brabant heeft een prachtig project ontwikkeld om met een bepaalde doelgroep, zoals bijvoorbeeld diabetici, kwetsbare ouderen, mensen met COPD, te gaan wandelen: Biowalking. Tijdens zo n Biowalk wandelt behalve een natuurgids ook een gezondheidsmedewerker mee: dit kan bijvoorbeeld een diabetes- of praktijkverpleegkundige, een diëtiste, een wijkverpleegkundige, fysiotherapeut of huisarts zijn. Omdat ikzelf in de gezondheidszorg (wijkverpleegkundige bij Buurtzorg) werk, werd ik geprikkeld om in Oirschot ook zoiets op te zetten. Samen met een vriendin uit Best hebben we de stoute schoenen aangetrokken en zijn we gestart met de organisatie van Biowalking in september, zowel in Best als in Oirschot. Op welke doelgroep we ons gaan richten ligt nog niet vast, maar we denken aan mensen met diabetes. In Oirschot krijgen we in ieder geval al de medewerking van thuiszorgorganisatie Buurtzorg. Ook andere gezondheidswerkers worden binnenkort nog benaderd. De wandelingen zijn ongeveer 5 km lang. In het eerste half uur wordt stevig doorgewandeld om mensen te laten ervaren hoe hun lichaam hierop reageert. In het tweede half uur staat natuurbeleving centraal en neemt de gids de tijd om iets te vertellen over de natuur en het landschap. Onderzoek (J. Maas, Vitamine G, 2009) toont aan dat mensen zich in een groene omgeving gezonder voelen en minder naar de huisarts gaan. Ken je iemand die hiervoor in aanmerking zou kunnen komen, neem dan gerust contact op. Voor meer informatie kun je terecht bij Lia Adriaans (Oirschot), liaadriaans@gmail.com, of Els Maris (Best), elsfrijters@hotmail.com We begonnen de cursus met kennismaken met de lesgevers: Wil der Kinderen en Henk Verbeek. Les 1 t/m 4 waren theorielessen, waarin ons veel werd geleerd over: techniek, compositie en kijken en herkennen. Hele leerzame avonden met soms wat taaie theoretische uitleg waarbij vooral de voorbeeldfoto s erg verhelderend waren. Erg leuk was ook de avond waarbij we zelf ingezonden foto s konden beoordelen op de bovengenoemde onderdelen en daarvan tot onze verrassing zelfs een prachtige afdruk mee naar huis kregen! Hulde aan de Wil. Na 4 theorieavonden was het dan zover dat wij gezamenlijk met onze nieuw verworven kennis en onze camera's het veld in trokken. De start was vanaf het parkeerterrein bij de Heilige Eik. Meteen bij het parkeerterrein viel de groep al uit elkaar, een deel bleef bij een interessante struik en de rest stond bij de kapel te wachten. Hier kregen wij eerst een uitleg over deze locatie met zijn geschiedenis. Vanaf het bruggetje werd elke centimeter vastgelegd, soms zelfs languit liggend op de grond. Na een half uur, en wat lastige muggen, werden wij gesommeerd om wat meer meters te maken, en niet te dicht bij de kapel te blijven, we hadden nog een hele route voor de boeg. Het is een hele opgave om 30 mensen te bewegen om ook eens door te lopen, vooral omdat onze gids zelf ook foto's wilde maken. Henk en Wil waren volop aan het vertellen over de te maken foto's, en liepen dus ook achteraan. Maar uiteindelijk stonden wij allen bij de zandvanger van de Beerze. Ook moest er een foto gemaakt worden van alle deelnemers op de hangbrug, dit leverde nog even wat consternatie op omdat er enkelen bij waren die zich niet zo veilig voelden op een schommelende brug. Op het einde stond het grootste deel van de groep te wachten op een drietal dat nog even de grote bonte specht wilde vastleggen. Al met al een hele leuke en leerzame dag. Ik ben er wel achter dat mijn camera niet meer werkt zoals in de gebruiksaanwijzing staat, en zoals ik hem al vele jaren gebruik. Dit wordt waarschijnlijk een nieuwe, want repareren zal te duur zijn. Met dank aan Henk en Wil voor de uitleg, de kleurenschema's, de foto's, het enthousiasme en de tijd. Jack van Dongen en Petra Koning (foto Henk Verbeek) 8 9

6 Hallo vlindervrienden, Wij zijn vrijdag 11 april weer weg geweest. We waren met Leny, Ria, Cees en Wilma. Aangezien het weer niet zo super was hadden we besloten niet naar Waalre te gaan maar een wandeling te maken door Baest. Tijdens de rit naar Baest zagen we enkele Scholeksters en een koppeltje Patrijzen die voor de auto weg vlogen. Dat was een prachtig gezicht waardoor we tijdens de vlucht goed konden zien dat het mannetje van achteren een rood bruine kleurhad. In Baest hebben we gewandeld hoe Leny altijd wandelt. Het zonnetje kwam er af en toe door heen, waardoor we wat vlinders konden zien. We zagen het Boomblauwtje, het Kleine koolwitje, het Bont Zandoogje en het Geaderd Witje. De witjes waren er meerdere. We hoorden een specht roffelen en de Tjiftjaf, Roodborstje, koolmeesje, Vink en Boomklever roepen. Het was een heerlijke wandeling, al waren de muggen of dazen wel erg vervelend en vroeg. Al met al was het weer een gezellig uitje geweest. Groetjes Wilma nachtvlinder Vlinderochtend 26 april 2014 Plaats: De loght, bij het ven rondgewandeld Todor, Wilma en Ria zijn op pad geweest. Warm maar met een koel briesje en een geslaagde ochtend Vlindersoorten: oranjetipje, kleine vos, dagpauwoog, bont zandoogje, landkaartje, groot geaderde witje, bos rupsen. Verslag vlinderwandeling vrijdag 6 juni 2014 Op aanraden van Henk van Straten gaan we naar Udenhout de kleine ijsvogelvlinder zoeken in de Brand. Het weer is fantastisch: 20 C. Wilma, Todor, Leni en Diny rijden om kwart over tien richting Udenhout en parkeren de auto bij de Rustende Jager. Welke van de vijf wegen moeten we in om Henk te treffen? We krijgen geen telefonisch contact, dus kiezen we, na nog even de kaart bestudeerd te hebben, de weg waar geen autoverkeer in mag rijden. Een buurtbewoner wijst ons nog even de slagboom, waar we links af moeten om de Brand in te gaan. Al gauw zien en horen we groene kikkers, zien we o.a. de kale jonker, smeerwortel en wilde rozen. Het pad is erg modderig. Gelukkig hebben we onze zondagse schoenen niet aan! De koekoek en de zwartkop laten zich de hele wandeling goed horen. Al snel zien we zandoogjes, citroenvlinders (vr. en een mannetje), koolwitjes, gehakkelde aurelia s, een dikkopje, een atalanta en verschillende kleine vosjes. Ook libellen en waterjuffers vliegen boven het water en we zien een hoornaar. Wat een indrukwekkende afmeting heeft deze wesp! Bij een open, zonnig stukje bos met veel kamperfoelie en bramen worden we verrast; hier vliegen wel vier kleine ijsvogelvlinders. We blijven er lang van genieten en kunnen ze goed fotograferen. We zijn niet voor niks naar de Brand gereden. Bedankt, Henk! Wel jammer dat we jou niet meer hebben getroffen in de Brand. Om half een zijn we weer terug bij de Rustende Jager. Diny kleine ijsvogelvlinder 10 11

7 NAAR DE EIFEL We gingen rond een uur of vier langzaam richting huis, moe maar voldaan. Dank je wel allemaal voor de super fijne dag en in het bijzonder Henk, die erg veel De vogelwerkgroep en deel vlinderwerkgroep, samen op zoek naar wist en altijd even enthousiast was. de Sleutelbloemvlinder in de Eifel. Wilma, een van de reisgenoten. Op zaterdag ochtend 3 mei vertrokken we om 7 uur met zeven personen richting de Eifel. Het was vroeg maar het was ook een paar uurtjes rijden. We gingen op pad met Henk van Straten als onze gids en verder gingen Ad, Jeanne, Frans, Ria, Cees en Wilma mee. Onderweg kwam af en toe het zonnetje er door, dus we hadden goede hoop op mooi weer. Maar hoe dichter we bij ons vlinder plekje Het Boswitje kwamen hoe meer bewolkt het was. Eenmaal aan gekomen in Nonnenbach was het daar 3 graden en geen zon. De velden waren erg nat en de moed zonk ons in de schoenen. Maar ja, we waren er nu, dus toch maar op pad na een bak koffie en een boterham. Het was echt heel koud, dus we hadden ons goed ingepakt met alles wat we bij hadden. Eenmaal onderweg zagen we geen vlinders, maar wel heel langzaam minder wolken, dus bleven we positief. Toen de zon De Zilvervlek er steeds meer door kwam gingen we naar een andere plek bij Ripsdorf dat in een dal lag. Het werd langzaam warmer en we voelden dat het goed ging komen. En ja hoor we zagen een Boswitje, en nog een en nog een. Daarna zagen we nog heel veel vlinder soorten voorbij komen zoals; de Aardbeivlinder, de Sleutelbloemvlinder (daar kwamen we eigenlijk voor), het Dwergblauwtje, de Zuidelijke Luzernevlinder, de Zilvervlek, de Bosparelmoervlinder, de Klaverspanner, het Bruine Dikkopje, het bonte Dikkopje, de bruine Vuurvlinder, het Citroentje, het Klein Geaderd Witje, de Kleine Vos, de Koninginnepage, het kleine Vuurvlindertje, het Bont Zandoogje, de Atalanta, Het Muntvlindertje, de grijsband Spanner, het Boomblauwtje, de Argusvlinder, het Oranje Tipje, het bruin Blauwtje, de bruine Daguil, het Hooibeestje, de Voorjaarserebia, Kleine Parelmoervlinder en het prachtige Groentje. Tijdens het vele lopen zagen we ook nog een Boompieper, een Geelgors, de rode Wouw, de zwarte Wouw en een Buizerd. We hadden denk ik ongeveer 6 uur gelopen met heel af en toe een kleine pauze, maar het was de moeite waard. Wat hebben we allemaal genoten van de omgeving, de vlinders en elkaar, hahaha

8 Uit met de plantenwerkgroep De Jeugd-IVN Prachtige dag, vrijdag 16 mei, waarop we voor het eerst erop uit gingen met de Plantenwerkgroep. Orchideeën spotten voor het Landschap. Ik had Mark Kapteijns voor de zekerheid nog eens gebeld voor de precieze locatie van de weitjes die we zouden bekijken. Geen gewone doordeweekse wandelgebieden waren het, nee, apart gelegen, niet makkelijk toegankelijke locaties. Gevieren trotseerden we hekdammen van het soort dat potige mannen van het Landschap vlot openen en sluiten, maar dat wij met zijn allen moesten bedwingen! We liepen binnen bij koeien in de wei, die gelukkig lekker lagen te herkauwen en ons dus negeerden. We plensden door greppels tussen natte weitjes en waren zelfs bereid over een gesneuvelde populier te klauteren om te komen waar we wezen wouwen: orchideeënweitjes! Brede orchissen zijn van een paars, zo intens, dat je met je ogen knippert. Daar vlak bij grote ratelaar, volop geel. Dit nummer van het Vergeet Me Nietje geven we verslag van de activiteiten van de Jeugd-IVN van het afgelopen clubjaar Omdat we met de jeugd van de basisscholen van doen hebben, starten we altijd met een nieuw seizoen bij het begin van het nieuwe schooljaar en stoppen we bij het einde daarvan. Eind augustus 2013 maakten we een vliegende start met een erg grote opgave, te groot zelfs om alle jeugd te kunnen opvangen. We moesten zodoende helaas 16 kinderen teleurstellen en startten met 25 jeugd-ivners. Met deze zeer enthousiaste kinderen hebben we maandelijks erg leuke activiteiten kunnen doen, zoals daar bijvoorbeeld zijn: speuren op de heide, kleuren en vormen van zwammen, vruchten en bladen in de herfst, werken in de natuur, knutselen en timmeren voor vogels in de winter en graaien en zaaien in de permatuin. Op 14 juni gaan we ter afsluiting en ook omdat we dit al 15 jaar doen (3e lustrum) dit seizoen feestelijk afsluiten met een uitstapje naar de Drunense Duinen, waar we n tocht door de Brabantse Sahara gaan maken en naar de natuurspeeltuin Ons Genieten. We maken er een gezellige dag van. 14 Echte koekoeksbloemen, zo lieflijk roze. Bladrozetten die we nog niet konden duiden: misschien Duifkruid of Blauwe Knoop? En daar: misschien Spaanse Ruiter? Onze harten sprongen op van verwachting. Hier gaan we nog eens terug als ze bloeien, dan weten we 't zeker. Hier zie je onze krachtsinspanningen op de evenwichtsbalk en het paarste paars van al. Elly Pouwels Verder willen we de jeugd weer oproepen om zich eventueel voor het volgende seizoen weer op te geven. Ook de kinderen die vorig jaar boven de limiet kwamen, krijgen voorrang om zich aan te melden en dan volgt in de eerste schoolweek weer een oproep aan de kinderen van groep 7 en 8 om zich ook aan te melden voor het volgende seizoen. We hopen dat we alle kinderen die zo graag bij de Jeugd-IVN willen niet teleur hoeven te stellen. In een ander artikel in deze V.M.N. wordt er een oproep gedaan aan leden, ouders van jeugd en andere enthousiaste mensen om ons begeleidersteam te komen versterken. Denk er eens serieus over na? w.g. Christ Oomen (coördinator Jeugd-IVN) St Jozefschool lentewandeling Bijsterveld 15

9 HEEFT DE IVN JEUGD OOK NOG TOEKOMST? De activiteiten van onze themagroep IVN Jeugd zijn stoer, leerzaam, actief en leuk. Het feit dat de gemiddelde deelname boven de 85% ligt, geeft duidelijk aan dat de kinderen met plezier gebruik van maken (je wordt er gewoon blij van). Elk jaar worden 24 kinderen van de groepen van de Basisscholen toegelaten. Hoewel de werving via de scholen plaatsvindt is het geen scholenactiviteit. Het zijn dan ook 2 verschillende themagroepen. En beide themagroepen kampen met hetzelfde probleem. Het groepje mensen dat de voorbereiding en begeleiding van deze activiteiten doet wordt alsmaar kleiner. Momenteel is het zelfs zo erg, dat we ons de vraag moeten stellen of de (school) jeugd bij IVN Oirschot nog wel de toekomst heeft? Vandaar deze dringende oproep aan u. Denk eens na of het je iets lijkt om aan het onderstaande mee te werken. Als je antwoord voor een van de twee themagroepen (of misschien wel beide) hierop (deels) positief is meld je dan aan bij Christ Oomen Joke Pijnenburg Todor Ijsselmuiden Wil van Herwaarden of Jack van Nunen. Wat houdt het Scholenwerk in: Het scholenwerk biedt de basisscholen 2 x per jaar een thema-excursie aan, in de Scholen lentewandeling 2014 Bijsterveld lente en in de herfst. De excursie bestaat meestal uit 4 verschillende aandachts gebieden. De excursies richten zich iets meer op kennisoverdracht dan bij Jeugd IVN. Maar ook hier is beleving toch zeker zo belangrijk dan kennis. Een schoolklas (lente groep 6 en herfst groep 7) wordt in 4 groepjes opgedeeld. Alle groepjes krijgen het gelijke programma, zij het in een wisselende volgorde. Elk groepje krijgt één begeleider, waarbij we verwachten dat tenminste één ouder/begeleider door de school geleverd wordt. Helaas lijkt dit vaak al te veel gevraagd. En er zijn in Oirschot 9 of 10 groepen, dus bij elk project 9 of 10 excursies te organiseren. Ook deze excursie worden voorbereid en voorgewandeld. Tijdens de voorbereiding krijg je van ons voldoende kennis om de groep te begeleiden. Dit lijkt misschien op het zoveelste vrijblijvende verzoekje, maar bij deze themagroepen is het nu echt vijf voor twaalf. Dus als je maar half denkt, ja dat kan wel eens iets voor mij zijn, klamp één van ons dan vrijblijvend aan en geef ons de kans je enthousiast te maken. Jack van Nunen Wat houdt het Jeugd IVN in: 9 of 10 activiteiten verspreid over het schooljaar, variërend van echt landschaponderhoud tot wandelen met een thema tot knutselen tot tentoonstellingbezoek. We proberen zoveel mogelijk variatie in het programma in te bouwen, waarbij we lekker bezig zijn en beleving belangrijker vinden dan kennisoverdracht. De activiteiten zijn doorgaans eenmaal per maand op een woensdagmiddag van tot uur. De grote groep van maximaal 24 kinderen wordt meestal verdeeld in 3 kleinere groepjes, die allen hetzelfde programma krijgen voorgeschoteld, weliswaar in een iets andere volgorde. De kern van de begeleiding is enthousiast en beschikt over een flinke dosis natuurkennis en didactiek, maar ze heeft 1 of 2 collegabegeleiders per groepje nodig, om de groep in toom te houden en opdrachtjes lekker te laten verlopen. We zoeken dus naar mensen die ons hiermee kunnen helpen. Jij hoeft niet bang te zijn dat je te weinig kennis hebt, die is immers al aanwezig, en die kun je zelf ook opdoen tijdens de voorbereiding (1x per activiteit). Wat we wel vragen is enthousiasme, affiniteit met kinderen, een beetje ondeugd om in de stoere bezigheden mee te doen.

10 Een boom over bomen Ik heb de laatste jaren veel over bomen geschreven. Nu wil ik het over bomen (boompjes) hebben die in kleinere tuintjes gebruikt kunnen worden. Deze zijn daar vooral bedoeld om de sierwaarde te verhogen en niet om veel overlast te bezorgen. Sierwaarde welke in de meeste gevallen door de bloeiwijze bepaald wordt. Maar soms bestaat die ook uit een mooie stam (kleur/vorm), de groeiwijze van de boom en de kleur van het blad (herfstkleur) of bladvorm. Om te beginnen levert de kastanjefamilie ook een boom voor kleine tuinen. Hij luistert naar de naam: Aesculus mutabilis indita. Wordt geënt op onderstam op 2-2,5 mtr hoog en geleidelijk ontstaat een mooie bolvorm. Het blauwachtige groene blad is 5 tallig, bloeit donker roze en er komen vrij kleine vruchtjes aan. Als solitair aanplanten. Dan een zeldzame verschijning uit oosterse landen als China. Zijn naam Albizia julibrissin. Deze w ordt 8-12 mtr hoog en heeft wel wat varenachtige bladeren. Elk blad kan wel tot 40 cm groot worden en de bloeiwijze is lichtroze in dichte hoofdjes met zeer lange meeldraden. Een zeer decoratief boompje. Moet wel beschutting hebben in strenge winters en men noemde hem de zijdeboom van Constantinopel of de slaapboom van Perzie. Ook een Els is beschikbaar voor kleine tuinen. De Alnus glutinosa aurea. De bladeren lopen goudgeel uit en de boom wordt zo n 10 mtr hoog. Nooit in verharding plaatsen! Dan is er nog de Goudels, Alnus incana aurea. Deze groeit langzamer dan de vorige. Loopt uit met groene bladeren maar wordt in de zomer goudgeel, en daarna licht groen. In de winter is de boom mooi door de oranje-bruine stam en de jonge twijgen entakken goudgeel tot oranje. Nooit in verharding plaatsen! Veel straten in Oirschot zijn beplant met de z.g. krentenboomkes, Amelanchier. Jammer dat men er zo weinig rassen van gebruikt. De boompjes worden zo n 5-8 mtr hoog en bloeien heel weelderig en sommige rassen leveren veel goed eetbare vruchten. Of verkleuren in de herfst in gele en rode tinten. Een feest voor het oog. Niet te nat planten! Van de Berken zou ik persoonlijk kiezen voor de Witte Himalayaberk, Betula jacquemontii. Vroeger werd die verkocht als Betula utile, het is een soort papierberk. Valt op door de schitterende witte stammen. Op de Spoordonkseweg staan nog enkele schitterende exemplaren. Jan van Hout 18 19

11 Wonderbaarlijke visvangst Er trok een ietwat vreemd groepje mensen vanaf t Laageind (Legend) thans Lopensestraat geheten door de Notel (nu Schansstraat). Onder langs de molen richting Bestseweg waar nu ongeveer de Raffendonkstraat is gelegen. Het groepje stak schuin over naar een straatje zonder naam, (voorin stond een bordje met daarop Verboden standplaats voor woonwagens ). Men kwam aan de Kanaaldijk en liep over de kanaaldijk naar de brug recht voor de Eindhovensedijk. Ongeveer voorbij de inrit van de sporthal (Kemmer) stond een handwijzer waarop men aangaf de richting naar Wintelre. Het groepje bestond uit 3 personen; schrijver dezes en zijn broer Gijs, beide 11 en 10 jaren oud en een voor onze begrippen oude man Marte (een volle neef) die al 18 jaren oud was. Het vreemde aan het groepje was dat ze een tweetal manden mee voerden welke bij nadere beschouwing geen oren (handvaten) en ook geen bodems hadden. Toch waren deze attributen waardevolle voorwerpen zo zal verderop in dit verhaal blijken. Ze liepen richting Wintelre langs de Ossenploegerij links na het bos met nu een afkickcentrum (was er toen niet), en passeerden het nonnenbos op hun rechterhand en verderop de haozehei ook rechts gelegen. Dan kwamen ze aan den duin rechts en ter linker zijde het Winterselven (ook wel de Putten genaamd). Nadat ze over het pad om het ven heen gelopen waren, onder de prikkeldraad door een wei. Twee personen wachtte hen daar op, ene Henk en Wim. Dit was dus de eindbestemming. Aan de rietkant lag een stapeltje manden, ook allemaal zonder bodems. Klompen uit en ook de sokken, broekspijpen werden dus niet opgerold, de broek werd uitgetrokken. Een oude broek werd als zwembroek aangetrokken. Men pakte ieder een mand en liepen het ven in. O ja, iedereen had een touw over de schouder met eraan geknoopt een jute zakje. baars werd uit de mand getild. Hij is groot zat werd er gezegd en de baars verdween in de zak op z n rug. We konden aan de slag en mijn broer riep al direct hier zit iet in mèr ik weet nie we, en ik haol um ur nie ut. Dat deed een van de knapen uit Wintersel. Dit keer was het een voorn. Toch waren we nog niet volleerd ondervond ik want toen ik wat schielijk met mijn handen in de mand schoot voelde ik ook iets. Maar dat was geen vis want het deed gruwelijk zeer en ik zette het op een brullen. Het bloed liep uit een hand en toen ik dat zag moest ik nog wat harder brullen. Iedereen kwam kijken wat er gebeurd was en Wim stelde vast toen hij m n hand zag, dè moet n un grote zen. Hij voelde door de mand, zei een paar keer verrekt en nog wat onvriendelijkheden. Ik heb um, riep ie en toonde ons een grote baars. Ik hield van verbazing maar op met brullen en lachte door mijn tranen heen toen er aan werd toegevoegd, Zonne grote zulde nie dik vange, wè unne joekel. Ge moet noit mi oew hand recht umleg schieten, want dan vatte um zeker op z n stekelvin. Weer een les geleerd. We vingen die dag zo n 50 vissen, waarvan het merendeel baars was, enkele voorns en zelfs een 3-tal snoeken. Dit was pas vissen. Maar je weet hoe het overal gegaan is. In 1950 werd het ven dat net als de Witte bergen eigendom was van ik meen de Don Boscostichting, gekocht door een cluster van n 7-tal boeren. Die lieten het leeglopen en ploegden het om want het was puike landbouwgrond. Het Winterselven bestond uit de kleine diepte en de grote diepte. Henk uit Weg dat mooie ven, weg vissen, weg alle soorten watervogels. Ik heb er vroeger Wintersel zei tot de rest, hier gaon we beginne te stülpe. We gingen dus vissen nog kemphanen op de wei zien vechten en pronken. De domphorre (roerdomp) (zonder vergunning) en eerst werden de spelregels uitgelegd. Wij, mijn broer en ik, zorgden ervoor dat m n broer en ik op de loop gingen. Daar dacht ik aan nu ik we waren nieuwkomers en moesten toekijken hoe die jongens uit Wintersel het bijna 80 ben. deden. In een ondiep gedeelte stulpten ze hun mand onderste boven over bies- of Nostalgie. graspol. Dan schoten ze met hun handen in de mand en voelden langs de rand van de mand. Ik heb ur enne, riep de ene kom mèr kèke hoew de k t doe. Hij voelde Jan van Hout met z n handen naor mekaar toe langs de rand, een greep en een prachtige 20 21

12 RARE VOGEL De Vogelwerkgroep van IVN Oirschot had in haar aankondiging van de vogelcursus de volgende zin staan: Wilt u wat meer weten over de wondere wereld van de vogels? Ja, graag en daarom meldde ik me terstond aan, want uit ervaring van eerdere gevolgde cursussen van dit IVN, wist ik dat de garantie van kwaliteit, deskundigheid maar vooral het enthousiasme en het lesmateriaal gegarandeerd waren. Met maar liefst 35 beginnende vogelaars startten we op 24 februari in de Enck. Voor de klas, in duopresentatie René Poierrié en Carlo van Wely, terwijl Rinus Sterken de man achter de knoppen was, die de behandelde onderwerpen van plaatjes en geluiden voorzag. In de 7 theorieavonden kwam een zo compleet mogelijk scala aan onderwerpen aan de orde, zoals: water, weide, heide en akkervogels, maar ook die van bos, park en tuin. Ook: snavels, poten, ogen, de vogeltrek en rode lijst, nesten en kijkers, boeken en vogelsites, passeerden de revue. Een avond werd ingevuld door twee gastsprekers, nl. Rinus over zijn uilensoorten en Peer Busink die ons een interessante uitleg gaf over vooral weidevogels en hun leefbiotoop van vroeger en nu. Een eerste toets over onze vogelkennis met beeld en geluid, bleek al aardig goed te gaan gezien de score. Dat kwam uiteraard goed van pas tijdens onze vijf excursies die op het programma stonden. We begonnen bij De Logt vooral voor de watervogels, hier liet Henk van Straten tot verrassing ons een ei zien van de Blauwe reiger, nog nooit eerder gezien. Op een mooie zonnige lente dag verzamelden we ons voor de tweede wandeling bij Hemelrijken, om vandaar de Oirschotse hei te vereren met een bezoek. Niet enkel vogels, maar ook een paar reeën, bosmieren en tijgerspinnen trokken aan onze ogen voorbij. Na lang wikken en wegen, kijken, boekjes raadplegen en nog eens kijken zagen we in de top van een grove den niet iets bijzonders, maar een keep! Waarbij Rinus (zoals wel vaker) vroeg, niet zo te kwebbelen, maar vooral te luisteren, welke vogels we nu allemaal hoorden, het valt niet zo mee om aan de zangvogels te herkennen, daar is veel oefening voor nodig. Een keer verlieten we Oirschots grondgebied om naar D n Opslag in Biest Houtakker te gaan, het moet een mooi natuurgebied zijn, waar heel veel te zien is en waar vooral weidevogelsoorten waar te nemen zijn in hun broedbiotoop. Helaas heb ik dit paradijsje gemist, was het spoor bijster. Lest best, ging ditmaal niet helemaal op, tijdens onze vijfde en laatste excursie naar Heerebeek en Velder. Op deze regenachtige voormiddag kregen we bij start eerst een korte uitleg van onze historicus Jack van Nunen, over de oorsprong van deze twee landgoederen. Na nog een groepsfoto togen we op richting de de negen dreven ondanks het Pluviusweer was er toch nog vrij veel gezang te horen, enkel de vogels lieten zich niet echt zien in het dichte bladerdek, wel zagen we op aanwijzing van Jack de schone Waterviolier staan pronken. Gemiddeld werden er tijdens de diverse excursies zo n 35 vogelsoorten waargenomen, met behulp van onze ervaren vogelaars. Tijdens deze leerzame cursus, heb ik nogal wat aantekeningen gemaakt van allerlei gewone dingen, waar je niet bij stil staat, een kleine greep hieruit. Dat een Fuut, dodaard, meerkoet en oa waterhoen, watervogels zijn en géén eenden, dat insekten etende vogels (zwaluw, roodborst, winterkoning, tjif tjaf) een puntig, spits snaveltje hebben, en vaak trekvogels zijn, en zaadeters (mezen, vinken) een kegelvormige snavel en bij de standvogels horen. Koolmezen kleine steentjes eten voor hun maag, Blauwe reiger een kolonievogel is, en de grote zilverreiger steeds meer voorkomt, maar niet jouw vijvertje in je tuin leegvist. Grauwe gans het meest voorkomt hier, en Nederland een lekker grasland is voor bijv. de Canadese en Nijlgans. Dat een Boerenzwaluw ongeveer 16 jaar oud kan worden, wilde eend 29 jaar en merel 20 jaar. Een Klapekster géén familie van de ekster is, maar naar verenkleed zwart/wit ver- Voor de praktijk van onze akkervogels togen we naar Mieke Vingerhoeds, vanwaar we De Mortelen introkken, ook daar zongen de vogels naar hartelust op een mooie zonnige zaterdagmorgen. noemd is, de Havik een bosvogel is en bij roofvogels het vrouwtje groter is dan de 22 23

13 man, jonge Kieviten niet gevoerd worden, maar uit het ei meteen selfsupported zijn. De Heggenmus géén mus is, en bij het Roodborstje enkel het mannetje zingt, de Koekoek ongeveer 35 eieren legt in andermans nest (wel van dezelfde soort) bijv. Heggenmus en één per nest, het jong zijn biologische ouders nooit ziet en niet kent, maar toch half augustus de weg weet naar midden Afrika. Rare vogel, volgens Carlo. En dat de biodiversiteit (verscheidenheid aan levensvormen en soorten) onder druk staat, door allerlei activiteiten van ons als mens en consument. We kregen ook div. ezelsbruggetjes aangereikt om zang van vogels beter te herkennen, bijv. mama mag ik een ijsje, is niet de roep van een kind op een warme dag, maar de Geelgors die zich laat horen, ook wel de vijfde symfonie van Beethoven genoemd. Winterkoning; brrr ik heb het koud, Vink; hiep hiep hoera, of wie was de moeder van Jezus, Heggemus; piepend karrewiel, Zanglijster; Frederik kiss me kiss me en tenslotte de Turkse tortel; hoe gaat het, I love you. Nu begrijpt u waarom wij dat allemaal zo moeilijk vonden om te leren herkennen. Maar ook een Wulp wijst met zijn snavel naar zijn gulp! De minst vrolijke aantekening was dat de meeste vogelsoorten in ons land (maar ook de andere diersoorten) enkele uitgezonderd, de laatste 25 jaar in grote getalen zijn afgenomen, sommige tot wel 75 %! Kortom alles bij elkaar was het een leerzame en heel complete cursus, wat al een beetje op een (vogel) familie begon te lijken. Op laatste avond wederom een toets waarvoor iedereen slaagde, al dan niet met vlag en wimpel, en kregen we ons getuigschrift uitgereikt door onze koninklijke voorzitter Gerard Vinke. Tot slot nog een tip van Rinus; kleed je niet in een roodgekleurde jas als je de natuur in gaat! Namens alle deelnemers aan deze voortreffelijke cursus werden de personen van de organisatie in het zonnetje gezet en met een kadobon voor een etentje bedankt voor hun enthousiaste manier van kennis overbrengen. Nu is het aan ons om losgelaten te worden en zelf te leren vliegen. Zelf geniet ik nu nog meer van allerlei vogelaktiviteiten in mijn tuinparkje. Alle leden van de vogelwerkgroep van IVN Oirschot, die ons begeleid hebben in deze vogelwereld, nogmaals dank, en succes met jullie werk. Groeten, Reacties aan het einde van de vogelcursus (mei 2014) Veel geleerd en hoe nu verder? Super, kaaigoed, ga zo verder. Geweldig, ben bang voor ontwenningsverschijnselen. Super naar mijn zin gehad, prima cursus, heel veel geleerd en vooral veel plezier gehad. Netty Heel erg genoten van de lessen en van de excursies. Jammer dat het weer is afgelopen. Marijke Vanaf 1e dag helemaal verliefd op de leraren, zo gemotiveerd en cursisten zoooo gezellig, boeiend, geweldig in een woord. Mieke de W. Een voorrecht om deel te mogen nemen! Complimenten! Nicolien Wat een bevlogenheid bij deze gidsen/ cursus-begeleiders! Zeer bedankt voor jullie inzet. Mieke Hendrikx-Blankers Super, super, super, leuk, leerzaam, gezellig. Wat een kennis en passie in jullie club. Bedankt dat ik daarvan mocht meegenieten. Tot ziens! Maya Jammer dat het zo snel voorbij is gegaan. Ik kon er niet genoeg van krijgen. Bedankt. Wim Spaninks Cursusteam: Ik heb erg genoten van de cursus. Dit betreft zowel de klassikale lessen als ook de excursies. Wat ik wel een beetje miste, waren de vogels van het dorp (stad of park). Toch weer het nodige geleerd. Bedankt hiervoor. Jack v. Nunen Nooit luister of kijk ik meer op dezelfde wijze naar vogels als voor de cursus. Nooit geweten dat er zoveel vogelrijkdom in mijn tuin en in de natuur rond Oirschot is. Met dank aan het enthousiaste team van IVN Oirschot. Hartelijk dank, het was een genot. Loek Kuperus Martien van den Bergh 24 25

14 Ik vond het reuze-interessant en leerzaam. Heel erg genoten van de wandelingen. Hartelijk bedankt Jos Eindelijk heb ik wat meer kennis op kunnen doen over vogels, al is die kennis wel beperkt. Interessant. Jan Kuypers Het was een leuke cursus, met goede leermeesters. Ik ben bewuster gaan kijken naar de natuur en de vogels. Jan v.d. Hout Dit was een leerzame en aangename cursus. Er is een wereld voor me open gegaan en hoop in de toekomst nog meer van de vogelwereld te genieten. Harrie Het was een leerzame cursus. Peter Zoals ik gewend ben van IVN-Oirschot was dit ook weer een cursus van kwaliteitsniveau, heel leerzaam, goed gegeven, vol enthousiasme sjappo! Martien Een leuke leerzame cursus met enthousiaste leerkrachten. Helma Ontzettend bedankt voor de unieke inkijk in het vogelrijk. Jullie enthousiasme heeft me zeker aangestoken en heeft een grote bijdrage gebracht aan mijn nieuwe hobby! Graag wandel ik nog eens met jullie mee! Groeten Janneke. Onder de vleugels van het erf Het aantal broedende zwaluwen gaat landelijk al jaren achteruit. Deze bijzonder nuttige luchtacrobaten die als natuurlijke insectenbestrijders jaarlijks vele lastige insecten eten, zijn vooral kwetsbaar tijdens de broedperiode. Huiszwaluwen, Gierzwaluwen en Boerenzwaluwen maken in Nederland meestal nesten aan en in gebouwen. Oeverzwaluwen bouwen hun nesten in natuurlijke, steile oevers, maar in Nederland zijn dat vooral kunstmatige zanddepots of aangelegde oeverzwaluwwanden. Alle zwaluwen zijn voor hun nestgelegenheid dus sterk afhankelijk van de mens. In de gemeente Oirschot zijn er verschillende soorten zwaluwen aanwezig. Waar willen we beter voor gaan zorgen; Plaatsing diverse kunstmatige landschapselementen ter verbetering van het leefgebied van diverse soorten zwaluwen. Het aanleggen en onderhouden van modder-en leempoeltjes voor de nestbouw. Ook de oude telefoondraden komen weer terug in het Oirschotse straatbeeld. Want wat is er mooier dan kwetterende zwaluwen die kunnen rusten op de draad. Onderzoeksfase en meting van de bereidwilligheid van boeren en buitenlui. In beeld brengen waar populaties aanwezig zijn. En per erf de mogelijkheden bekijken in goede samenwerking met Carel van Dijck (gemeente Oirschot), Marco Renes (Brabants Landschap) en ondergetekende van IVN Oirschot. Bedankt voor jullie inzet. Ik heb er veel van opgestoken. Jullie hebben me Uitvoeringsfase in het najaar. enthousiast gemaakt. Als oud-leerkracht geef ik jullie mijn complimenten!! Maatregelen voor biotoopverbetering uitvoeren. Het soort maatregel is Piet Renders afhankelijk van het soort zwaluw. Hierbij moet gedacht worden aan: het terugbrengen van oude telefoonpalen in het landschap, Een verrijking voor mij deze cursus. Ik kijk en wandel met heel andere blik! het opnieuwopwerpen van aarden wallen/wanden voor oeverzwaluwen, Veel geleerd over vogels en herkenning. Geluiden blijft super moeilijk. Genoten het plaatsen van nestkasten voor gierzwaluwen in bebouwing en van begin tot het eind van de cursus. Bedankt voor jullie fantastische inzet. Loes Renders het plaatsen van enkele huiszwaluwtillen. Het plaatsen van nesthulpen voor de boerenzwaluwen, Fantastische cursus, perfect georganiseerd, prima gepresenteerd en bovendien en eventueel ook nestkommetjes voor de Huiszwaluwen. erg gezellig. Annette Maar ook andere vogelsoorten liften mee in dit project, want ook de Patrijs, Ringmus en Huismus, Spreeuw en Steenuil, Bonte Vliegenvanger en Torenvalk Wij vonden `t skon (Beers) krijgen hulp aangeboden. Soms in de vorm van een nestkast, spreeuwenpot of huismushotel. Geweldig veel kennis gedeeld met de cursisten, iedere gids, vogelkenner op zijn eigen manier. Bedankt. Hanneke En het inzaaien van kruidenrijke graanakkertjes die de gehele winter de vogels uitnodigen om er te gaan eten. Hier liggen kansen voor de leden van IVN Oirschot. Rinus Sterken 26 27

15 Onze natuurgebieden (deel 5, de Brempt en t Goor) Ghemeint ghenaemt de Breemt ± Deze behoren toe de lieve luiden van ten notele. Deze verklaring uit de middeleeuwen geeft de bewoners van de Notel het recht gebruik te maken van de gemeentegronden. Ende hier en sal men snijden geitenclaver (=brem). Deze Breemt oftewel de Brempt is gheleghen ten oosten van de nebelheuvel (=evenheuvel). Het maakt deel uit van een gebied dat begrensd wordt door de Oude Grindweg in het oosten en zuiden. In het westen door Tregelaar en in het noorden door de weg de Steenrijt. Behalve de Brempt ligt er het Goor, verder Stassenbeemd de Stas en in het noordwesten de Vinkendonken. groeien spaanse ruiters en orchideeën. Het hele gebied wordt extensief beheerd en daardoor is de flora vrij goed beschermd. Het moet mij van het hart, het gebied was voor ons vroeger taboe. Het behoorde zeer zeker niet tot ons territorium. Ik denk dat we er door de jeugd van de Oude Grindweg en Tregelaar rap er uitgejaagd zouden zijn. Over de Oude Grintweg gaan we rechtsaf naar het punt van vertrek, dus richting Oirschot. Maar even goed, wij groeten u. Jan van Hout Op pad naar de veugeltjes Onze vogelwerkgroepleden zijn de laatste tijd erg hun best aan het doen. Is het De Bremt wordt en werd veel als landbouwgrond niet met de maandelijkse vergaderavond of de zondagsexcursie, dan is het wel met gebruikt, meest weiland. Het is erg kleinschalig met de zojuist afgesloten vogelcursus die we gaven voor 35 aspirant vogelaars. (vroeger) veel elzenheggen. Je kunt het gebied het best Het werd een keigave ervaring die alleen maar met de beste medewerking van verkennen door bij Fransman aan de overkant van de Carlo van Wely, Rene Poierrie, Hugo Smet en ondergetekende tot een goed einde weg (Oude Grintweg)het zandpad in te lopen. Al gauw kon worden gebracht. Natuurlijk met de prima organiserende Harrie Lempens van komt men bij het z.g. Goorbos met zijn specifieke het cursusteam van IVN Oirschot. aanleg. t Goor kunt u vertalen als zijnde nat, of dras of moerasland. Men vervolgt het weggetje en komt Daar tussendoor nog weer de vaste broedvogelinventarisaties op Kampina en bij achter langs het voetbalveld van de Bocht. Zo komt de Watermolen voor Natuurmonumenten. En we keken naar de weidevogels en men weer op de Oude Grindweg (in de haakse bocht). andere voorkomende dieren in de vroeger te maaien weilanden. Vroeger maaien Links richting Boxtel de Oude Grindweg volgen, en na omdat bijvoorbeeld de witbol al volop in bloei stond en dat zou er dan vroeger de brandkuil komt men na zo n 100 meter links bij een dan verwacht moeten worden afgemaaid en afgevoerd. We kunnen al bijna deze hoger dijkje uit. Dwars door een weiland heen kunt u dan vervolgens uitkijken over broedvogelinventarisatie afsluiten en de balans opmaken. de Tregelaarse akkers. Ge bent dan in (wat de volksmond noemt) de Stas. Deze naam is een verbastering van de naam van notaris Stassen, die daar nogal enkele Vroeger ook waren de uiltjes in onze omgeving, en onze conclusie was dat we eerder percelen grond in eigendom had. al nestkastcontrole moeten gaan doen. In Men kan ook vanaf de Oude Grindweg een weggetje verderop nemen, dan kunt ge Middelbeers verongelukte een moeder Kerkuil en nog dieper in het gebied komen. En vanaf Stassenbussel liep vroeger een weggetje daar moesten de kuikens dus extra aandacht gaan naar de Vinkendonken. Deze keer dus een vogelnaam voor een donk en langs deze krijgen. Door de goede zorgen van Rinus van den straat liggen enkele hogere percelen. Boomen en z n vogelgroep zijn deze uilen nu vliegklaar Maar daar achter op de Oude Grindweg in liggen weer heel lage percelen op de en struinen door de buurt. oevers van wat vroeger de vuile loop werd genoemd. Dit was vroeger tijden lang het open riool van de gemeente Oirschot, waarop o.a. de Coöperatie Melkfabriek Inmiddels zijn ook de vier jonge Bosuilen bij Jan van was aangesloten. Nu loopt er schoon regenwater door de loop welke ook helemaal Hout uit hun nestkast gekomen en hebben zich als is opgeschoond. Het gebied is nog niet goed ontsloten, dus midden in is het toch takkeling een flinke lange week laten bekijken. een oase van rust. Wat de bijzonderheid is van het gebied is op floragebied; er En zij bekeken ons vanuit de grote boom

16 Maar ook in Oirschot verongelukte n moeder Steenuil (met broedplek), maar gelukkig kwam ook hier snel een melding van. En bij controle van de naastgelegen nestkast bleken daar 5 jongen in te zitten, die we dus ook moesten gaan helpen. En hiervoor werden ingevroren dagkuikens aangeschaft en moesten die met grote regelmaat ontdooid worden en in stukken geknipt gevoerd worden. Hele dagkuikens gaan er bij zulke kleinere jonge uiltjes nog niet in. Ook het lange vogelaarsweekend Lauwersmeer hebben we al weer achter de rug met heerlijke mensen, en fantastisch weer waardoor we weer veel vogelsoorten hebben mogen ontdekken. Vogelsoorten van een geheel andere pluimage dan we hier in de omgeving zien. In de avonduren ook prachtige andere verhalen gehoord, gezeten bij een borrel bij het haardvuur. Ook hebben we de andere nestkasten met Steenuiltjes bekeken en mogen stellen dat er veel méér uilen en uiltjes zijn dan vorige jaren. Er is ook veel meer prooi en daarom legt moeder uil nog maar een eitje meer. Grotere legsel brengen in muizenrijke jaren meer uilen op, want alles draait om eten. Meer jonge uilen die goed op gewicht de wereld in gaan, het kan niet mooier worden. Gelukkig hebben we dit jaar geen predaties door Marters in de steenuilkasten. En of t met de Kerkuilen ook zo goed gaat dat weet ik nog niet zeker, maar de signalen van mensen uit onze gemeente zijn heel positief met ook hier weer hele grote legsels en veel jongen. O Vandaag zijn we op bezoek bij Luce van Hout onze 25-jarige jubilaresse. Ik heb familielid Jan van Hout meegenomen en die de zilveren speld laten opspelden. En daarbij n mooie bluumke is natuurlijk ook zeer welkom. Ze bedankt IVN zeer hartelijk. Luce doneert wel meer goede dingen in haar leven en IVN Oirschot is er eentje van. Ze is ook heel begaan met al dat schoons in de natuur en kijkt weer uit naar de kikkerbluumkes (Bosanemonen), de Pinksterbloemen en Speenkruid. En het Lelietje der Dalen wat ze al een tijdje niet meer heeft gezien, maar ze heeft ondanks haar leeftijd nog een heel goed oog voor de bloemrijke natuur. Onder het genot van een bakske koffie halen we wat oude dingen naar voren, en bespreken hoe het zo hier en daar wat beter zou kunnen. Ze is nog heel begaan met alles om haar heen en zal de leuke orchidee goed gaan verzorgen. Ze blijkt een lid voor het leven te zijn, helemaal in voor natuur en wij wensen haar alle goeds toe. Jan van Hout en Rinus Sterken Op pad voor de veugeltjes ga ik dit jaar in samenwerking met gemeente Oirschot, waarbij we extra aandacht geven aan de erfvogels. Onder de sprekende titel Onder de vleugels van het erf gaan we voor erg veel soorten als Boerenzwaluw, Huiszwaluw, Huismus, Ringmus, Bonte Vliegenvanger, Torenvalk, Spreeuw, Patrijs en Steenuil de leefomgeving verbeteren. Samen met Boeren, burgers en buitenlui. Lees hierover meer in Weekjournaal of de dagbladen, de informatieavond in het gemeentehuis hebt u dan al gemist. Rinus 30 31

17 32 Roekoe Roekoe zegt de duif ik wil met jou mee Roekoe zegt zij ik fladder links, rechts en vlieg er bovenop joehee Maar uuuh, seksen op een richel valt toch echt niet mee uit nieuwsbrief IVN Geldrop Mei 2014: Isabella de Boer Nestrovers: gaaien April en mei zijn de broedmaanden van de ('Vlaamse') gaai. Na het uitkomen van de eieren zorgen de ouders gedurende 8 weken voor de jongen. Ze houden niet alleen van hun eigen kroost. Deze mooie kraaiachtige, met rozebruine borst en helblauw in zijn gestreepte veren, is een beruchte nestrover. Zowel kuikens als eieren van zangvogels, maar ook jonge zoogdieren verorbert de gaai met smaak. Toch staan op zijn menukaart bovenaan insecten, slakken, wormen, spinnen, zaden en vruchten. Vooral eikels en beukennootjes lust hij rauw. lende soorten planten te bewonderen. Uitstapje bij de buren Het jaarverslag is echter ook bedoeld voor alle leden en andere belangstellenden. Daarom is het opgenomen op onze website. Ga naar > Publicaties > Jaarverslag. En oordeel zelf of IVN Best een actieve vereniging is of niet. 4 juni 2014 jaargang 3 nummer 11 B E S T N I E U W S B R I E F 4 juni 2014 jaargang Vanaf Jaarverslag 3 april nummer dit 11 jaar 2013 kunt u meewan- Lekker Tijdens buiten de algemene zijn en de natuur ledenvergadering Jaarverslag zien, op 14 voelen, april ruiken, werd het horen, jaar- beleven: Aan de Monnikenweg 5 te Best ligt proeven. verslag Af over en toe 2013 stil vastgesteld staan bij iets door Tijdens de algemene ledenvergadering op 14 april 2014 werd het jaar- jonge tuin van 2500 m2 gelegen in bijzonders, aanwezige maar vooral leden. ook Het een goedgekeurde praatje jaarverslag maken met is verstuurd elkaar. Per naar gezellig Aan de Monnikenweg 5 te Best ligt verslag over 2013 vastgesteld door IVN Het Best is wil een tuinliefhebbers gemêleerde Engelse in de gelegenheid met waterpartijen stellen om deze en tuin siergrassen te bezoeken. als drie tuin seizoen het landelijke 4 wandelingen bestuur en (dus het om regiobejonge van 2500 m2 gelegen in de aanwezige leden. Het goedgekeurde weken jaarverslag ongeveer) is en verstuurd in elk naar sei- de Daarvoor blikvangers. organiseert Het een De gemêleerde zij grote een bezoek poel Engelse wordt aan tuin zoen naar het naar landelijke Gemeente dezelfde bestuur plekken, Best en en het zodat enkele regiobe- de andere organisaties. van de seizoenen aan den deze bijna tuin dagelijks met waterpartijen op woensdag bezocht en 18 door siergrassen juni een van ijs-alvogeltje. uur Verder tot zijn er uur. vele Henk verschil- en verschillen blikvangers. De grote poel wordt naar de Gemeente Best en enkele andere jaarverslag organisaties lijve ondervonden worden. Géén verplichting, Het bijna dagelijks bezocht door een ijsvogeltje. Verder zijn er vele verschil- Wilma van Hak, de eigenaren, zijn bereid géén aanmelding, echter ook bedoeld maar gewoon alle Het er leden jaarverslag zijn en als je andere is echter tijd en ook belangstellenden. zin bedoeld hebt voor om voor lende soorten planten te bewonderen. om hun tuin hiervoor open te gevonden lende soorten planten te bewonderen. stellen. Zowel leden als niet leden zijn op mee Daarom alle te wandelen. leden is het en opgenomen andere belangstellenden. op onze website. Daarom Ga naar is het opgenomen op onze > Publicaties wordt site. > Ga Jaarverslag. gewandeld naar En rond oordeel Olland, > zelf Publica- rond of IVN web- genoemde tijd van harte welkom op Monnikenweg 5 te Best. Er zijn geen kosten Er Boskant, Best ties een > in Jaarverslag. De actieve Maai vereniging en En in oordeel de Mortelen. is zelf of of niet. IVN De aan verbonden. Wel dienen deelnemers Best een actieve vereniging is of niet. wandelingen zijn gemiddeld 5-6 km lang, zich vóór 11 juni aan te melden via de Ze zijn op doordeweekse dagen en niet in website van IVN Best: het weekend. Het vertrek is steeds vanaf Er is immers een maximum gesteld aan Prinsenhof, Hoofdstraat 43 in Best. Uiteraard Vanaf wordt april er zoveel dit jaar mogelijk kunt u samen u meewan- ge- het aantal deelnemers. Dus wie het eerst komt, het eerst maalt. Wanneer u niet reden. En na het wandelen 4 juni is er 2014 gelegenheid Lekker om op een buiten terrasje zijn en bij de de te natuur kletsen bele- voor bele- jaargang 3 over internet beschikt, kunt u bellen met degene ven: ven: die zien, dat willen. voelen, ruiken, horen, horen, proeven. Af en toe stil staan bij iets proeven. Af en toe stil staan bij iets Hieronder bijzonders, bijzonders, vind je maar maar de data vooral vooral voor ook ook de een rest gezellig praatje maken met elkaar. Per een van gezellig jaar. Nogmaals: praatje maken opgeven met is niet elkaar. nodig. Per al Te dit IVN Best wil tuinliefhebbers in de gelegenheid stellen om deze tuin te bezoeken. seizoen 4 wandelingen (dus om de op IVN Best wil tuinliefhebbers de gelegenheid Daarvoor stellen om organiseert deze tuin zij te een bezoeken. aan drie zoen weken naar dezelfde ongeveer) plekken, en in zodat elk de sei- ma seizoen tijd aanwezig 4 wandelingen zijn wel natuurlijk. (dus om de bra drie weken ongeveer) en in elk sei- Lente Daarvoor deze organiseert tuin op woensdag zij een bezoek 18 juni aan van zoen verschillen naar dezelfde van seizoenen plekken, aan zodat den de kru Do uur tot uur. Henk en deze tuin op woensdag 18 juni van verschillen lijve juni-rondje ondervonden Mortelen-9.30 van de worden. seizoenen Géén uur aan verplichting, géén aanmelding, maar ge- den sto Zomer Wilma van Hak, de eigenaren, zijn bereid uur tot uur. Henk en lijve ondervonden worden. Géén verplichting, géén aanmelding, maar ge- voo ook gevonden om hun tuin hiervoor open te Do-10 woon juli-ommetje er zijn als Olland- je tijd en 9.30 zin hebt uur om Wilma van Hak, de eigenaren, zijn bereid stellen. Zowel leden als niet leden zijn op Di-5 mee aug-rondje te wandelen. Boskant-9.30 uur gevonden om hun tuin hiervoor open te woon er zijn als je tijd en zin hebt om we genoemde tijd van harte welkom op Monnikenweg 5 te Best. Er zijn geen kosten Vr-19 Boskant, sept-rondje in De Maai de Mortelen-9.30 en in de Mortelen. uur De lek Do-28 aug-ommetje de Maai-9.30 uur stellen. Zowel leden als niet leden zijn op mee Er wordt te wandelen. gewandeld rond Olland, rond he genoemde aan tijd verbonden. van harte Wel welkom dienen op deelnemers Monnikenweg zich 5 te vóór Best. 11 juni Er zijn aan te geen melden kosten via de Herfst Er wandelingen wordt gewandeld zijn gemiddeld rond 5-6 Olland, km lang, rond van Do-9 website van IVN Best: Boskant, Ze okt-ommetje zijn op in doordeweekse De Maai Olland en in dagen de Mortelen. en uur niet in De aan verbonden. Wel dienen deelnemers Di-28 het Er is immers een maximum gesteld aan wandelingen okt-rondje weekend. Het zijn Boskant vertrek is steeds gemiddeld 5-6 uur vanaf km lang, zich vóór 11 juni aan te melden via de het aantal deelnemers. Dus wie het eerst Do-20 Prinsenhof, Ze zijn nov-ommetje Hoofdstraat op doordeweekse de Maai in Best. Uiteraard wordt er zoveel mogelijk samen ge- dagen en uur niet in website komt, van IVN het Best: eerst maalt. Wanneer u. niet Do-18 het reden. weekend. dec-rondje En na het Het de wandelen vertrek Mortelen is er steeds uur gelegenheid om op Hoofdstraat een terrasje bij 43 te in kletsen Best. voor Uiter- vanaf Er is immers over internet een maximum beschikt, kunt gesteld u bellen aan met Winter Prinsenhof, het aantal deelnemers. Dus wie het eerst Vr-9 aard degene jan-ommetje wordt die er dat zoveel willen. Olland mogelijk uur samen gereden. jan-rondje En na het Boskant wandelen is er uur gelegen- komt, het eerst maalt. Wanneer u niet Do-29 over internet beschikt, kunt u bellen met Do-19 heid febr-ommetje op een terrasje de Maai bij te kletsen uur voor Do-12 degene mrt-rondje die dat willen. de Mortelen uur 33 Van het jeugdfront Op 17 mei 2014 kwam het jeugd IVN

18 Activiteiten IVN Oirschot juli 2014 vakantiestop Lid of donateur worden van het IVN Oirschot Het IVN Oirschot is een enthousiaste club mensen die zich op allerlei manieren, maar vooral door middel van educatie, inzet voor de natuur in onze directe omgeving. Wie lid of donateur wordt, zal zich gauw bij ons thuis voelen en mag veel leuke en augustus aug. zondag 9.45 uur Kampina huisvennen (libellen) leerzame activiteiten verwachten die met natuur te maken hebben. Om hier bekendheid aan te geven ontvangen leden en donateurs ieder seizoen de vergeet-mij-niet. Ons eigen afdelingsblad dat wordt samengesteld uit bijdragen van iedereen die iets te melden heeft. Daarin vindt u ook altijd onze afdelingsactiviteiten voor het lopende seizoen. september sept. dinsdag uur Actief beheer van ons landschap (Brabants Landschap) IVN Oirschot kent verder een aantal werkgroepen. Nieuwe leden en donateurs zijn van harte welkom om in een of meerdere werkgroepen actief deel te nemen. Dankbaar en leerzaam werk, dat bovendien veel gezelligheid met zich meebrengt. dinsdag uur Actieve ledenavond (uitnodiging volgt) 21 sept. zondag 9.45 uur Laat u verrassen in het Brabants Landschap oktober okt. dinsdag uur Uilen en Muizen, geheimzinnig! (Annemarie van Diepenbeek) 19 okt. zondag 9.45 uur Wonderlijke wereld, paddenstoelen 21 okt dinsdag uur Programma samenstelling 2015 Wat kost een lidmaatschap? De contributie wordt jaarlijks geïnd en bedraagt: voor leden: 17,- voor donateurs: 10,-- (minimaal richtbedrag) voor huisgenootleden: 10,-- (in geval van huisgenootlidmaatschap is een ander gezinslid al lid van IVN Oirschot) Hoe kan ik me aanmelden? Heel eenvoudig. Een telefoontje naar het secretariaat: U ontvangt dan een inschrijfformulier. 24 okt. vrijdag uur Durft u mee? (avondwandeling) Wij zien u graag terug op onze activiteiten en wensen u vooral veel plezier bij het IVN Oirschot! Alle activiteiten onder voorbehoud. Soms kunnen weersomstandigheden tot wijzigingen leiden. Alle avonden worden in Sociaal Cultureel Centrum De Enck gehouden en beginnen om uur. Samenkomst voor wandelingen en andere activiteiten vanaf parkeerplaats bij De Enck (St.Jorisstraat). Van de buitenactiviteiten zijn de vertrektijden voor fietsers om 9.45 uur en auto s om uur 34