Speciale uitgave ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum

Transcriptie

1 Speciale uitgave ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum Zo.3 juli jaar MBC Weert Informatie 3 Vervolg 40 jaar MBC Weert 5 Bouwproject 7 Over modelvliegen 9 Puzzelpagina 11 WEERT Als we 40 jaar teruggaan in de tijd, dan komen we uit op Er waren in die tijd enkele fanatieke modelbouwers uit Weert, die hun zelfgebouwde toestel vlogen op de Boshover heide, langs het kanaal. Ze noemden zich De Luchtpiraten. Vanwege een onderlinge onenigheid, er waren RC (Radio Control) vliegers en vrije vlucht vliegers, kwam er een afsplitsing. Dat was het moment dat onze club, MBC Weert werd opgericht. In de beginjaren waren het niet alleen liefhebbers van vliegtuigen, maar ook van varend materieel. De afkorting MBC, Model Bouw Club, dekte hiermee volledig de lading. Modelvliegen in de periode vóór 1971 Hoe ging dat in de beginperiode? Al ver voor de tweede wereldoorlog werden er modelvliegtuigen gebouwd. Uiteraard gebeurde dat op een andere wijze dan heden ten dage. Bouwmaterialen bestonden uit balsahout, vurenhout, en berkentriplex. Als bespanning werd gekozen voor papier dat men met een spanlak kon lakken, zodat het papier strak over het hout kwam te zitten. Ook de ribbenbouw rompen werden bespannen met papier. Als aandrijving koos men voor in elkaar gedraaide rubber elastieken. Hiermee kon men een propeller een poosje laten draaien. Meestal ging het hier om vrije vlucht modellen zonder besturing. Pas na de tweede wereldoorlog kwamen de kleine tweetakt motortjes in beeld. Deze waren erg prijzig en daarom was het bezitten hiervan maar voor weinigen weggelegd. Vanaf die tijd was de technische ontwikkeling zo ver dat men een simpele besturing kon inbouwen. Nog geen servomotors, maar spoelen die werden bekrachtigd en zodoende een trekkende beweging konden uitvoeren op het richtingroer. We praten hier over de zogenaamde tiptip besturing. De zware buizenzender had alleen maar een knop die je kon indrukken. Deze knop moest meerdere keren ingedrukt worden om het vliegtuig te kunnen besturen. Het was dan ook logisch dat men toestellen bouwde die zeer stabiel vlogen met grote zelfcorrigerende eigenschappen: hoogdekkers met een sterke V-stelling. In de zestiger jaren maakte de transistor zijn opwachting en hiermee kon men lichtere afstandsbedieningen bouwen. Het hobbytijdschrift Elektuur publi- Het jaar 1971 idee kwamen om een ontvanger met een bandrecordertje in zo n vliegtuig te bouwen. Nadien konden we het bandje afluisteren en bleek dat we hele gesprekken hadden opgenomen vanuit Italië. Italiaanse vrachtwagenchauffeurs gebruikten sterke zenders die over de Alpen tot in Nederland te ontvangen waren. Pas op grotere hoogtes bleken wij daarvan last te hebben. Een oud modelvliegtuigje ceerde een zelfbouwzender, de DIGIT 4 en later de DIGIT 5, waarmee vele handige hobbyisten hun intrede maakten in de modelvliegsport. De frequenties die hiervoor werden vrijgegeven door de Radio Controle Dienst zaten op de 27Mhz. Op deze band werden 6 kanalen vrijgegeven; elk kanaal had een eigen kleur vlaggetje die je aan je antenne kon hangen. Er konden dus maximaal 6 toestellen tegelijk de lucht in. woordigd, waaronder de club van Apollo 68 uit Horst. Deze vlogen met vliegende verkeersborden en met de zogenaamde Manta s : snelle delta s met de motor voorin. Er was ook een grote 4-motorige bommenwerper van het type Lancaster, met 4x 10cc aan motorinhoud. Er vlogen zelfs enkele snelle Spitfires, Hurricanes en een ME163 Krafteier. Ook het lijnbesturen was vertegenwoordigd met een attractieve combat. Oprichting van MBC Weert Het was in deze periode dat het begon te kriebelen in de regio Weert. Onze club werd opgericht. Na enige tijd op verschillende locaties te hebben gevlogen, kwam de club terecht op de huidige locatie aan de Hoogbosweg. Toendertijd nog eigendom van de gemeente Weert. Later is de vereniging door gemeentelijke herindelingen in de gemeente Nederweert terechtgekomen, zonder te verhuizen! Via bouwondernemer Wilma konden we aan een afgeschreven bouwkeet komen en dit onderkomen heeft zo n 30 jaar dienst gedaan als schuilplaats. Wat zijn er veel sterke verhalen verteld rondom de kachel in dit gezellige keetje. Gevaar op de loer Op het eind van de jaren 70 begon het allemaal wat gevaarlijker te worden in de modelvliegwereld. De zogenaamde bakkies werden steeds populairder. Dat zijn zenden ontvangststationnetjes die door de burgers werden gebruikt. Deze bakkies opereerden ook op de 27Mhz. Vaak werd er dan ook nog een zogenaamde kachel bij gebruikt die het vermogen van deze zendstations opvoerden. Hierdoor kregen we steeds vaker last van storingen. Veel bouwuren zijn verloren gegaan doordat toestellen door storing ten onder gingen. Clublid Piet Jacobs kan er alles over vertellen. Telkens kwamen vliegtuigen naar beneden vertelt Piet. We hadden een scanner in ons bezit om te polsen of de kanalen die we gebruikten wel vrij waren. En telkens als er weer een vliegtuig neerstortte, zagen wij niks op de scanner. Tot we op het In 1976 werd onze eerste show georganiseerd vanwege het eerste lustrum van de club. Er waren veel piloten van andere clubs vertegen- De RCD zag inmiddels ook wel in dat de situatie onhoudbaar was geworden en gaf een aantal nieuwe frequenties vrij op de 35Mhz en op de 40Mhz. Daarbij is de 35Mhz band alleen maar gereserveerd voor de model-vliegsport, terwijl de 40Mhz ook gebruikt mocht worden door de boten- en autobestuurders. Sinds begin jaren tachtig kwam de vliegsport in rustiger vaarwater terecht doordat er veel minder storing voorkwam. Vanuit die tijd zijn er daarom ook wat minder sterke verhalen te vertellen. Wel hadden we in die periode allemaal onze helden. De RC1 wedstrijden werden op de voet gevolgd. De RC1 was de formule 1 van de modelvlieg sport. Met kampioenen als Hanno Prettner, Wolfgang Matt en de Japanner Kato. Wie toestellen vloog van deze helden, de Curare, de Atlas of de Bleu Angel, hoorde er helemaal bij. Dat was toendertijd namelijk helemaal het summum. Ook op onze club werden deze modellen met grote regelmaat door onze leden gevlogen. Belangrijke gebeurtenissen De Apollo14 wordt gelanceerd. De NASDAQ gaat van start in Amerika (de eerste elektronische beurshandel in de wereld). De Apollo 15 wordt gelanceerd en voor het eerst gaat een maan-wagen mee. Greenpeace wordt opgericht in Canada. Intel introduceert de eerste microprocessor voor microcomputers. Oprichting Artsen zonder Grenzen. Oprichting Modelbouw Club Weert (MBC Weert) MBC Weert is lid van Federatie Limburgse Radio Controle Vliegers, de FLRCV. Meer informatie hierover kunt u vinden op Twee Curares wachten op hun vlucht Zo rond 1986 kregen we er plotseling enkele leden bij. Want toen werd de vliegclub uit Budel opgeheven. Er werd een boerderij met koeienstal gebouwd in de directe omgeving van hun veld en dat betekende het einde van deze club. >> Vervolg pagina 5 Het oude clubgebouw (de keet) Radiografische besturing is een vorm van afstandsbediening, ook afgekort als RC (Radio Control). De meest uiteenlopende machines en toestellen kunnen radiografisch, dus op afstand, bestuurd worden. Echt - Raamsdonksveer - s-hertogenbosch - Veenendaal

2 zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 2 Graszoden Gazon aanleg Kunstgras Sportveldonderhoud Cultuurtechniek Pieter Roefs Graszoden van Sevenbornlaan RP Soerendonk T (0495) F (0495) E info@roefsgraszoden.nl W Exclusief servicepunt Royal Grass Zuid-Nederland klanttevredenheid door snelle, continue levering van bruikbare software. flexlogic postbus GC Weert +31 (0) info@flexlogic.nl Café Zaal Bee-j Bertje Rietstraat 28, 6003 PM Weert T: M: Heugterbroekdijk RB Weert info@restauranttwee.nl T (0495) Dinsdag t/m zondag geopend voor lunch en diner Wijnhuis Weert Oranjeplein Winkelcentrum Moesel info@wijnhuisweert.nl 6006 CX Weert Internnet: Tel: Twitter: Fax: Brasserie D'oude Markt Weert Markt EJ Weert Telefoon: Internet: info@deoudemarktweert.nl

3 hoogbosweg Technische dienst Informatie zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 3 Op het terrein van MBC Weert gelden een aantal regels: Betreden van het terrein van MBC Weert is op eigen risico. In verband met uw en onze veiligheid is het verboden om zonder toestemming de pits of het vliegveld te betreden. Laat in- en uitgangen vrij. Wilt u zo vriendelijk zijn afval in de daarvoor bestemde afvalbakken te deponeren. Kinderen mogen alleen gebruik maken van het springkussen onder begeleiding van een ouder/begeleider en dienen hun schoenen uit te trekken. Babyroom Ruimte om uw baby te verzorgen / magnetron aanwezig Gewoon toilet, alleen door invaliden te gebruiken Zenderbewaking Babyroom wc Vliegveld Beperkt invalidentoilet publiek Verkoop eten Verkoop bonnen Clubgebouw Pits terras Kleine tent KIDSCORNER publiek Verkoop drank Feesttent In-/uitgang publiek EHBO Standhouders Flight- Sim.tent publiek Modelpiloten, leden en vrijwilligers Springkussen ULV Toestel Schaal 1:1 Bestuurders/Organisatie voorstehoutdijk

4 zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 4 T / I E schilder@ronaldduits.nl Noorderlaan HV Weert Risseweg RM Weert info@stuband.nl Tel Fax Uilenweg 34 info@edoduits.nl 6006 SK Weert Weert Telefoon: Granistone Tegelwerken Rondven PX MAARHEEZE Tel:

5 Vervolg 40 jaar MBC Weert zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 5 Diverse leden uit Budel stapten over naar Weert, anderen weken uit naar de club van Someren. Echter, in de loop der jaren verkaste deze laatste groep ook weer naar Weert, zodat onze MBC club een flinke ledenboost kreeg. Het ledenaantal lag rond 1995 zo rond de 40. Later zou dat nog gaan verdubbelen. Vooruitgang Natuurlijk was de technische vooruitgang niet te stoppen. Werden in de beginjaren van de modelbouw de vleugels nog bespannen met papier of Japanse zijde, later kwam de zogenaamde krimpfolie: een folie met lijmlaag die je met een strijkbout kon aanbrengen.. De motoren werden steeds krachtiger en dempers werden stiller. De zenders werden steeds geavanceerder met ingebouwde mixfuncties. Accu s werden ook steeds krachtiger en lichter. En zeker zo belangrijk: ook betrouwbaarder. Hierdoor waren er natuurlijk steeds minder crashes. Iets wat het modelvliegen steeds aantrekkelijker maakte. Zo halverwege de jaren negentig kwamen de computerzenders op de markt. Zenders met interne geheugens en talloze programmeermogelijkheden. Voor elk vliegtuigmodel een nieuwe geheugenplaats. Steeds vaker werd er ingebroken en diverse keren hebben vandalen geprobeerd om het clubhuis in brand te steken. Er moest wat gebeuren. Dat was dus ook de reden dat we de show van 2004 organiseerden. Van de opbrengst konden we een groot deel van het nieuwe gebouw bekostigen. Er werd gekozen voor een stenen gebouw. Als voorbeeld werd het clubgebouw gekozen van de politiehondenclub van Nederweert, gelegen vlakbij het modelvliegveld van Nederweert. Veel leden hebben zich hier enorm voor ingespannen en we zijn dan ook erg trots op het resultaat. met enige regelmaat in de wintermaanden een bouwproject voor de jeugd. Hierbij worden vliegtuigen gebouwd onder begeleiding van ervaren clubleden. Van alle toestellen die heden ten dage op de clubs worden gevlogen, kunnen we stellen dat ruim 90% van het type ARF zijn. Hierbij staat ARF voor Almost Ready to Fly. Het vliegtuig wordt zo goed als kant en klaar gekocht en vaak kan men binnen enkele uren vliegen, nadat alleen maar de besturing en motor is ingebouwd. Het is hierom dat veel leden niet meer weten hoe een vliegtuig gebouwd of gerepareerd moet Iedereen moet een passie hebben en modelvliegen is de onze. We hopen dat we ook in de komende 40 jaar nog vele vluchten mogen maken boven ons schitterende vliegterrein. Het nieuwe clubgebouw (sinds 2006) Onze presentator Frank Stevens Zender uit de jaren 80 Ontvangers en servo s werden steeds goedkoper. Daarom werd dit stukje electronica op den duur niet meer omgebouwd naar een ander model, maar bleef het gewoon ingebouwd in hetzelfde toestel. Electromotoren werden steeds krachtiger, met als revolutie de borstelloze motoren. Hiermee hebben ze de power van tweetaktmotoren achterhaald. Snelheden van over 400km/h met een electrotoestel zijn al lang geen probleem meer. Turbinemotoren zijn ook sinds een jaar of 15 inzetbaar. In het begin zeer kostbaar, maar ook dat wordt steeds meer betaalbaar. De afgelopen 3 jaar heeft een andere ontwikkeling zich voorgedaan. Zenders hebben de overstap gemaakt naar de 2,4 Ghz band. Dat wil zeggen: korte antennes, veel (meer dan 180!) kanalen tegelijk te gebruiken en het allerbelangrijkste van alles: geen storing meer van andere zenders die per ongeluk worden ingeschakeld. Een ware verademing voor de piloot die vele uren bouwwerk heeft zitten in zijn model. Andere shows van MBC Weert In 1996 bestonden we 25 jaar en ook dat hebben we gevierd met een jubileumshow. Foto s van dit feest staan nu nog steeds op onze website. We zouden na 1996 nog tweemaal een show organiseren: in 2001 en in Helaas kon die van 2001 niet doorgaan vanwege de gekke koeienziekte (MKZ) en hebben we deze moeten verschuiven naar De shows van zowel 2002 als 2004 waren doorslaande successen. We trokken een groot publiek, mede doordat we een aantrekkelijk programma konden bieden. Maar de voornaamste reden was toch wel de intrede van het internet. In die tijd hadden we meer dan 2000 hits per maand op onze website. Nieuw clubgebouw Onze houten keet was, na jaren trouwe dienst, toe aan vervanging. Nog meer activiteiten Maar het waren niet alleen de shows die de aandacht trokken. Omdat er altijd veel jeugd in de club zat, zijn er een aantal jeugdvliegkampen georganiseerd. Onze eigen jeugd had hiervoor een verzoek neergelegd bij ons toenmalig bestuur. Omdat onze club was aangesloten bij de Limburgse Federatie voor Modelvliegers, wilde men een Federatiekamp organiseren. Er werd door het bestuur een budget beschikbaar gesteld met als eis dat de jonge leden het zelf moesten regelen. En ze hebben het voor elkaar gekregen: veel, heel veel tentjes op ons veld. Een volle week werd er gevlogen, weinig geslapen, geknutseld (lees: gerepareerd) en het allerbelangrijkste: veel plezier gemaakt. Vijf van deze jongeren kregen de smaak te pakken en boden aan zich te gaan inzetten in het bestuur. Zo konden we in die periode stellen dat we het jongste bestuur hadden van Nederland. Nog driemaal werd zo n jeugdkamp georganiseerd en het was telkens een daverend succes. Dat we een actieve club zijn, moge duidelijk zijn. Dit jaar al voor de zevende keer werd het zogenaamde Berenvliegen georganiseerd. Misschien past de naam Knuffelbeervliegen wel beter bij dit evenement. Hierbij worden alle kinderen die een knuffel hebben, uitgenodigd om hiermee naar ons veld te komen. Deze beertjes worden dan in een van onze toestellen gezet en mogen een vlucht maken, compleet met loopings en ander spannend vliegwerk. Na de vlucht krijgen de piloten een echt vliegbrevet. Toen wij het Berenvliegen voor de eerste keer organiseerden, werd dat ook door SBS6 opgemerkt. We hebben er toen zelfs het populaire programma Hart van Nederland mee gehaald. De gehele middag was er een cameraploeg op ons veld. Het filmpje is nog steeds te vinden op onze website. Zo door de jaren heen is het ledenaantal gestaag gegroeid. Mede omdat we dus een actieve vereniging zijn. Zo organiseren we worden. Al diverse toestellen zijn in de loop der jaren in groepsverband gebouwd. Verderop in deze jubileumkrant staat een uitgebreid verslag van zo n bouwproject. Modellen die we in de loop der jaren hebben gebouwd zijn de Batplane een typisch Weerter ontwerp van Thijs Stals, de delta Plank, een Tiger II, een goedmoedige laagdekker en de vliegende vleugel Geier. Ijs en weder dienende zult u deze middag diverse toestellen van eigen makelij voorbij zien komen. De eerste 40 jaar MBC Weert zitten erop. Al vele jaren hebben hier clubleden hun creatie met veel plezier gevlogen. Veel fietsers die op hun route voorbij komen, stoppen even om uit te rusten en om onze vluchten te bewonderen. Het vliegen geeft ons energie zodat we de dag van morgen weer met goede moed kunnen beginnen. Beren vliegen met modelvliegtuig

6 zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 6 Wijen tegels Pannenweg RK Nederweert T: F: I: E: info@wijentegels.nl

7 Bouwproject De Geier zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 7 De afkorting MBC staat voor Model Bouw Club. Omdat er de laatste jaren steeds minder bouwdozen worden verkocht en steeds meer Almost Ready to Fly toestellen, wordt het bouwgedeelte van onze club steeds vaker overgeslagen. Om de kennis over bouwtechnieken niet verloren te laten gaan, organiseert onze club regelmatig een bouwproject waarin van begin af aan een modelvliegtuig in elkaar wordt gezet. Zeer leerzaam en uiteindelijk geeft het ook meer voldoening om zo n toestel te besturen Enkele jaren geleden hadden we binnen MBC Weert een bouwproject waarbij 5 Tigers IItoestellen werden gebouwd. Bas Moonen was de persoon die de bouwers op sleeptouw nam. Tot op de dag van vandaag is er nog geen enkele gecrashed en vliegen ze nog allemaal. In de zomer van 2009 borrelde het idee op om nog eens in groepsvorm een toestel in elkaar te knutselen. Er werd gediscusseerd over de Serval, een ballonprikker en vossenjager pur sang. Op de jubileumshow van vandaag vliegt het team van MVSB met deze leuke toestellen. Een ander toestel dat genoemd is, is de Panic. Een giftige dubbeldekker met een heel hoog fungehalte. Dan de Geier. Een van origine Nurflügel -zwever die we konden uitrusten met een E-motor. Binnen onze club vloog er al een motorloos exemplaar. De sleepvluchten die hiermee gemaakt werden waren soms hilarisch, getuige de vlucht tijdens een BIGGS meeting achter de Rearwin Speedster van Evert Bohrer met Richard Branderhorst achter de stuurknuppels en Milan als trouwe volger (had ie een keuze?) achter de Geierpookjes. We waren er snel uit. Het werd de Geier. Het bouwen van een vleugel was namelijk niet zo heel erg veel werk en Bas was bedreven in het vervaardigen van de epoxy rompjes en vivak cockpitkapjes. Er werd een inventaris opgemaakt, zodat we snel konden beginnen. Binnen onze club werd het plan geventileerd en binnen de kortste keren hadden we 13 inschrijvingen. Daarnaast waren er ook nog een drietal kandidaten om, met een vertraging van 3 jaar, alsnog een Tiger II in elkaar te plakken. Dus u kunt wel begrijpen: ons mooie clubgebouw barstte haast uit zijn voegen op de bouwavonden. Gelukkig konden we in diverse hoeken nog wat tafels bijplaatsen. Het zou dus een warme winter gaan worden Het verslag wat nu volgt is een bloemlezing over de vorderingen van de Geiers. De Tigers laten we achterwege, want bouwer Jack, die voor het eerst een modelvliegtuig in elkaar plakte, wist het al tijdens de bouw heel zeker: dat dit niet alleen zijn eerste zelf gebouwde toestel zou worden, maar ook meteen zijn laatste! Kennelijk is deze mooie bezigheid niet voor iedereen weggelegd. Half september 2009 konden we dus beginnen. We kozen voor de vrijdagavond. Een andere doordeweekse avond zou minder gunstig uitpakken vanwege het schoolbezoek van de jeugdigen onder ons en het eventuele daarbij behorende huiswerk. We begonnen ons project met het bouwen van de vleugel. En dan met name de ribben. Er leiden vele wegen naar Rome, dus het vervaardigen van ribben kun je ook op verschillende manieren doen. We kozen voor de methode om alle ribben als pakket te schuren tussen twee ribmallen. We hadden 2 x 13 ribben nodig. De buitenste 5 ribben aan de voorzijde moesten daarbij telkens iets worden ingekort omdat er een knik in de vleugel gebouwd moest worden. Achter de hoofdligger was het profiel identiek aan de eerste 8 ribben, dus met een beetje kunst & vliegwerk konden we dat wel voor elkaar krijgen. De klus op de eerste bouwavond was dus om uit 3 mm triplex twee ribmallen te figuurzagen die precies, maar dan ook precies dezelfde maat hadden. En dan begint de pleuris al meteen een beetje uit te breken. Want onder de 6 jeugdige bouwers en de andere minder ervaren bouwers rees de vraag: Hoe moet dat, figuurzagen? We noemen geen namen maar je kunt een zaagje op 4 verschillende manieren in een figuurzaag spannen, dus je hebt maar 25% kans dat ie goed zit. Verder geen commentaar. Enfin, het is allemaal goed gekomen. Vervolgens moesten we van 2mm balsa de plankjes snijden die we tussen de mallen zouden klemmen. Met door het gehele pakket twee draadstangetjes om alles bij elkaar te houden. En dan schuren! Nou, die eerste avond hebben we wel omgekregen en iedereen keerde tevreden rond uur huiswaarts. s Avonds nog dromend over hoe mooi hij zou gaan worden als ie klaar zou zijn. De volgende avonden gingen de ribben op de bouwplank. Ook hier waren duidelijke verschillen waarneembaar. Want je spant zo n bouwtekening op de plank met wat plastic eroverheen, zodat de bouwconstructie niet vastgelijmd wordt op de tekening. Maar de hoofdliggers en vleugelribben moet je wel vast kunnen zetten op die plank. Verstandig is het daarom om een stevige rechte bouwplank te gebruiken met een plaat zachtboard erover waar de spelden in geprikt kunnen worden. Je kunt zo n advies natuurlijk in de wind slaan en gewoon met hamer en spijkers de 5x5 liggers vastpinnen. Het doel heiligt de middelen, dus hoe je zoiets doet is van minder belang. ALS je het maar doet. En zo kwamen de ribben op de bouwplanken en werden de contouren in 3-D al zichtbaar van wat eens eens mooie vlieger zou gaan moeten worden. Als alle ribben vastzitten, kunnen de neuslijst en de achterlijst geplaatst worden. Van 5mm dik balsa werden deze op maat gesneden en vastgelijmd. Het profiel van de Geier (en ook van ander vliegtuigen) is van dien aard, dat de neuslijst in dezelfde vorm moet worden geschuurd, zodat de (2mm) beplanking er naadloos overheen gelijmd kan worden. Eventuele afwijkingen kunnen dan later nog weggeschuurd worden. Ook dat schuren is natuurlijk een hele uitdaging, want hoe hou je m recht? Dat is vooral een kwestie van gevoel en wellicht wat handige foefjes. Zo kun je bijvoorbeeld daarvoor de rand van een bouwtafel gebruiken als aanslag. Maar goed dat we op de club bouwden, want thuis zal moeders hier niet blij mee zijn geweest.. Een Geier heeft twee kielvlakken vast op de vleugel staan. We kunnen u verzekeren dat die kielvlakken altijd in de weg zitten als ie in de auto meemoet. We moesten een praktische oplossing vinden: de kielvlakken moesten demontabel zijn. Wij kozen er voor om ze niet vast te lijmen, maar gewoon tussen de twee ribben in te schuiven. Aan de voorzijde schuiven we m dan tussen de twee hoofdliggers en aan de achterzijde gaat ie dan met de hak in de schoen En om ervoor te behoeden dat ie alsnog tijdens de vlucht het hazenpad kiest, hebben we er magneetjes onder gelijmd, die weer aangetrokken werden op een stukje metaal in de vorm van een sluitring in de vleugel. Voila, handig tijdens het transport en zo vast als een huis. En het houdt nog niet op met de afwijkingen. Origineel werden de twee servo s op een mixerslee gemonteerd. Want vroeger had men nog geen mixfunctie in de zender zitten en moest de hoogteroerservo zichzelf en de rolroerservo op en neer trekken over zo n stukje rails. Een mooie doordachte constructie, maar daar begonnen we toch maar niet meer aan. Zoals bij bijna alle toestellen bouwden we ook hier twee servo s in de vleugel voor een directere aansturing. En zo vorderde ons bouwproject gestaag. De ene bouwer ging wat sneller dan de ander, maar we hadden er allemaal schik in. Zo kwam er al na 3 weken een complete ruwbouw Geier op de bouwavond, maar de eigenaar had een beetje gefoeteld. Hij had het project mee naar huis genomen en daar alvast een flinke voorsprong genomen. Als je bouwt, dan moet je soms ook een goed geheugen hebben. Op een goede avond werd er een vleugel gebouwd, en tijdens een controle-ronde werd opgemerkt dat een tiprib niet helemaal netjes gepositioneerd stond boven de tekening. De voorzijde zat nog wel goed, maar aan de achterzijde stond de rib er zeker 15 mm naast! Uiteraard is onze aspirant bouwer hierop gewezen. Maar we hadden het duidelijk mis, beweerde hij: Dit was de linkervleugel en de rechtervleugel was ook al zo gebouwd!! Je moet natuurlijk wel goed kunnen onthouden en consequent zijn.. Soms moet je ook economisch omgaan met het hout. Als je een vormpje moet snijden, dan doe je dat op zo n manier, dat je nog zoveel mogelijk bruikbaar materiaal overhoudt voor een volgende toepassing. Zo hadden we onze jongste bouwer: Cas. Een lid van een jaar of 13. Hij had ons advies goed in de oren geknoopt. Echter, hij overdreef een beetje. Want ik weet niet of de lezer weet wat een capstrip is? Da s zo n stripje balsa van een millimeter of 6 breed, die je over de ribben lijmt om de folie een beetje meer houvast te geven en om de vorm van de rib wat vloeiender te laten verlopen. Maar economisch als hij was, maakte hij deze capstrip in drie delen. Want dat scheelde weer een beetje materiaal... Ondertussen werd door Bas ook bekeken welke setup we zouden gaan gebruiken. Je praat dan over een e-motor, regelaar, lipo accu, servo s en nog wat los spul. Het is, financieel gezien, verstandig om de keuze op een bedrijf te vestigen aan de andere kant van de wereld. Het heeft even geduurd voordat we de bestellijst compleet hadden. En we besloten ook om de bestelling op te splitsen in twee delen. Rini en Fred hadden al eens eerder besteld en daarom werden ze democratisch gekozen om deze klus te klaren. Vijf weken later lagen de bestellingen in de bus met nogal wat verschil in douanekosten. De een mocht 34 Euro bijschokken en de ander drie keer zoveel De rompjes! In de handel waren ze niet meer verkrijgbaar, dus we moesten zelf aan de slag. We hadden nog wel één origienele romp in ons bezit, nieuw in de verpakking. Daarom hadden we geluk dat Bas in onze club zit. Hij maakte een mal. Bas koos voor een mal van gips. Daar heeft ie flink wat uurtjes aan gespendeerd. Maar het resultaat was er ook naar: zo glad als een babykontje! De mal had ie goed ingesmeerd met wax en goed laten drogen bij de centrale verwarming. Na een paar weken droogtijd kon de eerste romp vervaardigd worden. En ik moet zeggen: het resultaat is om erover naar huis te en. Alsof het uit de fabriek komt. Wat zijn we trots op Bas! Vervolgens werd er een avond ingepland zodat Bas een clinic kon geven hoe een epoxy rompje met drie lagen glasmat moest worden vervaardigd. Met een preciesieweegschaaltje werd het gewicht van de drie glasmatten bepaald en dat was dan tevens het totaalgewicht van de hoeveelheid epoxy die aangemaakt moest worden. Iedereen kon zien hoe dit in zijn werk ging en stak er veel van op. Bas heeft de productie van de rest van de rompjes op zich genomen en in maart had iedereen een exemplaar. Sommige mensen moeten werken tussen Kerst en Nieuw, maar één bouwer niet. En ook Bas had een paar dagen verlof. Dus samen hebben ze bij Bas thuis de cockpitkapjes getrokken. Bas heeft een vacuümtrekker, aangedreven door een ambachtelijke stofzuiger. En met verwarmingselementen kon de in een raamwerk ingespannen vivak verwarmd worden en vervolgens getrokken worden over een mal die Bas ook had gemaakt van een originele kap. Het zag er allemaal zeer professioneel uit. De winter was koud. Heel koud. Er waren avonden bij, dat we vanwege de gladheid maar stapvoets konden rijden om ons clubgebouw te kunnen bereiken. Als dat al lukte, en dat was gelukkig toch elke keer, dan kwamen we binnen in een ijskoude ruimte. De eerste klus was dus om de kachel aan te maken. Daar kwam dan ook nog bij, dat we geen electriciteit hebben in ons hok. Maar we moesten toch goed licht hebben in onze bouwruimte. De tweede klus was dus om ons aggregaat aan de praat te krijgen, zodat we een beetje prik hadden in onze stopcontacten. Normaal gesproken geen probleem, maar met 10 graden onder nul moet je soms wat vaker trekken voordat het motortje loopt. Maar ja, ook daarvan krijg je het warm. Dus dat was dan in dit geval een win-win situatie. De lente begon en het werd ook tijd dat de Geiers afgeraakten. Met een aantal ruwbouw vleugels konden we gaan beginnen met de folie. Maar in welke kleur? Zeg nou eerlijk, als je meedoet met een bouwproject, dan is het ook wel zo sjiek dat je qua kleur ook een beetje eenheidsworst hebt. De ene wilde m zus, de ander wilde m zo. Geblokt of met sterretjes, strepen of golfjes, iedereen had een eigen voorkeur. We hebben de knoop doorgehakt en democratisch besloten om ieder zijn eigen kleur te laten kiezen, maar wel voor iedereen hetzelfde patroon. Iedereen koos daarom een kleur naar eigen voorkeur. Hiermee werd de hele onderzijde gekleurd. Deze kleur loopt aan de bovenzijde van de vleugel door van de voorzijde tot aan de hoofdlijst. Daarachter eenvoudig wit. De kielvlakken ook in de gekozen kleur.de rompjes werden zwart gekleurd, dat past altijd. Langzaamaan werd het tijd om te gaan foliën Maar, een vleugel voorzien van folie is andere koek dan even een sticker op een ruitje plakken. Op de site van Hobby-In staat een fijne handleiding hoe je dat kunt gaan doen. Onze ervaren bouwers wisten natuurlijk al van de hoed en de rand, maar toch.. er zijn altijd wel kleine hints en tips, die we nog niet wisten. Van tevoren werd deze handleiding rondgestuurd en kwamen de deelnemers goed beslagen ten ijs. Onze tip: een folieboutje koop je altijd te laat. Wat een gemak als je zo n stukje gereedschap hebt. Beter hanteerbaar en lichter dan het strijkijzer van moeders. En je kunt beter in de hoekjes komen. Kortom, een aanrader voor iedereen die wel eens een lapje folie moet aanbrengen. Eind maart ging de eerste Geier de lucht in. Arjan had in de wintermaanden iets meer tijd dan de anderen, dus hij had m als eerste klaar. De eerste vlucht ging niet geheel vlekkenloos. Want met dat extra gewicht van de motor achterop en een zware accu voor in de neus, komt de ligging van het zwaartepunt nogal nauw. Als je deze aanhoudt zoals op de tekening staat, dan gaat ie het best. Arjan had dit zwaartepunt in eerste instantie niet geheel op de juiste plaats liggen. Het gevolg was, dat onze vogel in deze eerste vlucht nogal heftig reageerde op zijn hoogteroer. Had er een piloot ingezeten, dan was er zeker sprake geweest van een antiperistaltische beweging in de cockpit. Na wat geschuif met de accu, kwam het zwaartepunt al wat beter in de goede richting en vloog onze creatie als aan en lijntje. Met nog een kleine correctie op de motordomping zou het allemaal nog beter gaan. Nummer twee in de rij was de roodwitte Geier van Chiel. En ook hier zagen we dezelfde mankementen. Met de genoemde voorkennis werd ook hier de ruis van de kabel gehaald. Vervolgens was nummer drie aan de beurt: de Gier van Joren. Joren was vantevoren goed ingelicht over zwaartepunt, roeruitslagen en motordomping, dus deze maiden verliep volgens hem vlekkenloos. Volgens hem zweeft ie als een onwetende stemmer in de verkiezingstijd en vindt hij dat hij weer een fijn vliegtuig erbij heeft. Tja Joren, daar hebben we het ook allemaal voor gedaan jongen. Toch gek, dat je met twee tipribben die 15mm naar binnen zijn gebouwd toch een goed vliegende machine kunt hebben. In de weken die volgden kwam ook de rest aan de beurt en hebben we momenteel zo n 7 vliegende exemplaren binnen de club. Resumé. Het was een lange winter. Het duurde lang voordat iedereen zijn twee vleugeltjes af had. Maar we hebben met zijn allen veel geleerd. We weten in ieder geval hoe een ribbenvleugel er nu van binnen uitziet. Een andere kwestie is, dat we nu eens een keertje geen ARF besturen, maar een eigengemaakte creatie. En dat geeft toch ook iets extra s. We hebben de naam van ons clubke weer in ere hersteld. Want die MBC staat niet voor niets voor Model BOUW Club.

8 zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 8 atbautoschade@kpnplanet.nl Restaurant De Wildenberg Goudreinet Eindhovenseweg TB Weert Telefoon: Internet: Modelbouwclub Weert bedankt alle sponsoren en donateurs. Zonder hun bijdrage was dit evenement niet mogelijk geweest. Wouters Modelbouw Meester Pankenstraat CP Bergeyk Tel: Fax: Internet: info@woutersmodelbouw.nl R/C * Auto's * Treinen * Boten * Vliegtuigen * Heli's Korst Banden B.V. gespecialiseerd in de levering van een groot scala aan wielen en banden (0)

9 Over modelvliegen zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 9 Hoe vliegt een (model)vliegtuig? Een modelvliegtuig vliegt, omdat het vleugels heeft. Deze vleugels zorgen voor de nodige Lift Lift is de kracht die een vliegtuig omhoogduwt. Deze kracht is groter dan de zwaartekracht, en daarom valt een vliegtuig niet zomaar uit de lucht naar beneden. Om Lift te verkrijgen moet een vliegtuig wel snelheid hebben. Zonder snelheid kan een vliegtuig niet vliegen. Doordat een vliegtuig snelheid heeft, komt er voldoende wind onder en boven de vleugels. Hierdoor ontstaat aan de bovenzijde van de vleugels een vacuüm. Hierdoor wordt de vleugel omhoog geduwd en dat noemen we lift. Hoe kan een vliegtuig bestuurd worden? Een vliegtuig kan bestuurd worden met behulp van de roeren. Er zijn drie roeren waarmee je kunt sturen: 1. Richtingsroer 2. Hoogteroer 3. Rolroeren Richtingsroer Het richtingsroer zit achteraan op de staart. Aan het uiteinde van het kielvlak. Als je achter het toestel staat en het richtingroer beweegt naar links, dan duwt de langsstromende wind het kielvlak (en dus de staart van het vliegtuig) naar rechts. Hierdoor gaat de neus van het vliegtuig naar links. Dit wordt dan de nieuwe vliegrichting. Hoogteroer Het hoogteroer zit ook achteraan de staart. Aan het uiteinde van het stabilo. Gaat het hoogteroer naar boven, dan duwt de wind de staart naar beneden toe. Hierdoor gaat de neus van het vliegtuig omhoog. Dus zal het toestel naar boven vliegen. Rolroeren De rolroeren werken iets moeilijker. Zij zitten aan de achterkant van de vleugel. Aan de linkervleugel een en ook een aan de rechtervleugel. Als de ene omhooggaat, gaat de andere omlaag. Ze werken dus tegengesteld. De werking is als volgt: gaat een rolroer omhoog, dan wordt die vleugelhelft naar beneden geduwd. Omdat aan de andere kant de rolroer omlaag gaat, wordt die vleugelhelft omhoog geduwd. Het vliegtuig komt dus schuin te hangen en met behulp van het hoogteroer kun je dus ook zo een bocht maken. Omdat ook de snelheid geregeld moet worden, is er ook nog de mogelijkheid om meer of minder gas te geven op de motor. Aan de motor zit een propeller die hetzelfde werkt als een ventilator. Hoe harder hij draait, hoe harder hij naar achteren blaast. Hierdoor wordt het vliegtuig naar voren getrokken. Het bouwen van modelvliegtuigen Modelvliegtuigen worden van zeer lichte materialen gemaakt. De meest gebruikte materialen zijn balsahout en tempex, oftewel piepschuim. Ook wordt er heel vaak polyester gebruikt of andere lichte kunststoffen. Het bouwen van de vliegtuigen gebeurt vanaf een tekening. Deze tekening wordt dan op een rechte plank bevestigd en hierop wordt het vliegtuig gebouwd. Voor de bespanning van de vleugels wordt meestal folie gebruikt. Dit is in heel veel kleuren verkrijgbaar en wordt met een strijkijzer op de vleugels aangebracht. Ook wordt wel eens papier gebruikt voor de bespanning en soms ook japanse zijde. Hoe werkt een afstandsbediening? Om te beginnen heb je de zender. Hierop zitten twee poken waarmee je vier functies kunt bedienen. De zender zendt de nodige signalen uit. In het vliegtuig wordt een ontvanger gebouwd die zo groot is als een luciferdoosje. Natuurlijk komt er ook een accu(pakketje) in met een schakelaar. Aan de ontvanger zit een draadje en dat is de antenne. Deze werkt hetzelfde als de antenne van een radio: signalen ontvangen. Verder worden er servo s op de ontvanger aangesloten. Een servo is een heel klein doosje met een beweegbaar plastic heveltje erbovenop. Dit heveltje kan dus op en neer gestuurd worden. Aan dit heveltje wordt een stuurstang vastgemaakt die naar een roer toe gaat. Hierdoor kan het roer op en neer gestuurd worden. Voorbeeld van een knuppelzetting Het vliegen! Hoe moet je opstijgen? Om te beginnen moet je naar het begin van de startbaan taxiën. Het is belangrijk dat je tegen de wind in opstijgt, omdat je hierdoor meer wind onder je vleugels kunt krijgen. (Met de wind van achteren moet je anders zo snel taxiën). Dan geef je gas en met het richtingroer (waar ook het neuswiel aan gekoppeld zit) stuur je de richting op de grond. Als het vliegtuig genoeg vaart heeft zal de Lift groter worden dan de zwaartekracht en dat is het moment dat het vliegtuig gaat vliegen. Welke (kunstvlucht)figuren kun je vliegen? Omer een paar te noemen: Looping Rugvlucht Rol Langzame rol Vierpuntsrol Hoge bocht Meskant Natuurlijk zijn er veel meer kunstvluchtfiguren, maar dit zijn wel de bekendste. Er worden zelfs wedstrijden gehouden in kunstvlucht. Je kunt dit misschien vergelijken met turnen of kunstschaatsen. Hoe mooier het figuur, hoe meer punten je kunt scoren. Hoe moet je landen? Landen is misschien wel het moeilijkste van het vliegen, maar misschien ook wel het mooiste. Voordat je gaat landen, vlieg je een baan om het veld. Dit heet een circuit (spreek uit: sirkwie) Dan is het de bedoeling dat je tegen de wind in landt. Je moet dan het vliegtuig zo sturen, dat je in een lange baan voor het veld uitkomt op niet al te grote hoogte. Je trekt het gas (bijna) dicht en het toestel zweeft dan terug naar het veld. Door met het gas te spelen, bepaal je waar je landt. Nu is het een kwestie van goed mikken. Het leukste is om recht voor je te landen. Leren vliegen Modelvliegen kan bijna overal, alleen al in Limburg zijn er zo n dertien clubs en in de rest van het land nog eens een honderdtal. Als je wil gaan modelvliegen moet je lid worden van een club, wildvliegen is in Nederland verboden. De clubs hebben een vergunning en via de club ben je nog eens extra verzekerd voor als er onverhoopt iets gebeurt. Trouwens, in je uppie proberen het vliegen te leren draait toch op een fiasco uit. Degenen die denken dat doe ik wel even en ervan uitgaan dat het net zoiets is als een videospelletje komen van een koude kermis (en met een hoop brokstukken) thuis. Binnen een club krijg je gratis les van een instructeur, en nadat je examen hebt gedaan (zie figuren brevetvlucht ) krijg je een heus brevet waarmee je voortaan solo mag vliegen. Een brevet uit de oude doos (1953) Wat voor soort vliegtuigen bestaan er? Van allerlei soorten en maten! De bekendste zijn: Hoogdekker (lestoestel) Laagdekker Dubbeldekker Zwever Straaljagers met turbines Pulsejets Helikopters De langzaamste toestelletjes kun je te voet bijhouden. De straaljagers en de pulsejets zijn het snelste. Deze kunnen snelheden bereiken tot ca. 600 km/u!! Brandstofmotoren voor de modelbouw Bij de brandstofmotoren is de tweetakt gloeiplugmotor het meest toegepaste type. Dit is, net als een dieselmotor in een auto, een zelfontbrander. Boven in de kop zit geen bougie, maar een plug met een gloeidraad die tijdens het starten door een externe batterij verhit wordt. Door de speciale brandstof en de hoge compressie is deze warmte genoeg om het mengsel te ontsteken. Als de motor eenmaal eventjes loopt blijft de gloeispiraal vanzelf op temperatuur en kan de startbatterij weggenomen worden. De meest gebruikte types hebben een cilinderinhoud van 3.5 tot 15 cc en leveren daarmee een vermogen van +/- 0.7 tot 2.5 pk. Brandstofmotor 2-takt Een technisch mooiere motor is de viertakt motor. Waar een tweetakter de hele verbrandingscyclus binnen een omwenteling afraffelt heeft de viertakter een aparte omwenteling voor aanzuigen en compressie, en een tweede voor verbranding en uitlaat. Dit wordt netjes door in- en uitlaat kleppen geregeld, met als resultaat een betere spoeling waardoor de motor efficiënter en zuinig loopt. Ook viertakt motoren werken met een gloeiplug. Ze leveren hun vermogen bij een lager toerental dan de tweetakters en kunnen dus een grotere propeller draaien. En omdat ze maar bij 1 op de 2 omwentelingen een plof in de uitlaat veroorzaken geven ze ook nog eens een prachtig "schaal geluid, een doffe sonore brom. Viertakt motoren beginnen bij zo'n 5cc en lopen op tot 30cc met ongeveer 3 pk voor de eencilinders. Brandstofmotor 4-takt De carburateurs voor beide motortypes hebben meestal twee instelnaalden: Een voor de mengselverhouding bij stationaire loop en een voor die bij volgas. Met een hendeltje aan de zijkant van de carburateur kan de opening van de luchthapper groter of kleiner gemaakt worden waardoor het toerental varieert. Zo wordt er dus meer of minder gas gegeven. Brandstof De brandstof voor model motoren is een mengsel van ongeveer 75% methanol, 20% olie en (meestal) 5% nitromethaan. Het olie gedeelte is nodig voor de smering en koeling omdat deze motoren geen eigen oliereservoir hebben. Mengsmering dus, net als bij brommers. De nitro zorgt voor een vlotte verbranding en houdt de motor wat koeler. Bij een 6.5cc motor hoort een tank van ongeveer 250cc en daar moet je normaalgesproken zo n minuten mee kunnen vliegen. Verder kan een vliegtuig wel eens (gewild of ongewild) op z n kop vliegen en daarbij moet de brandstoftoevoer naar de motor natuurlijk gegarandeerd blijven. Dit gebeurt door de brandstof in de tank aan te zuigen d.m.v. een flexibele slang met een gewicht aan het einde. Deze clunk (naar het geluid) zal ook de zwaartekracht volgen en blijft dus altijd in de brandstof liggen. Verder wordt er meestal via een nippeltje iets van de druk in de uitlaatdemper afgetapt en deze via een slangetje naar de tank geleid om deze op overdruk te zetten. Dit helpt de motor bij het aanzuigen van de brandstof. Brandstoftankje (Sullivan) Elektromotoren Ook elektrisch aangedreven vliegtuigen zijn de laatste jaren sterk in opkomst en kunnen zich qua kracht en vliegduur inmiddels meten met de brandstofvarianten. Dit is mogelijk geworden door de komst van borstelloze motoren met supersterke magneten (cobalt en neodym) en moderne accu s zoals Nikkel-Metaal-Hydride (NiMH) en Lithium-Polymeer (LiPo). Deze combineren een enorme opslagcapaciteit met een laag gewicht. Helaas hangt aan deze "space-age" techniek wel een stevig prijskaartje, maar het resultaat is vaak ronduit spectaculair. Vroeger had je van die zwevers met elektromotor die zich in vele rondjes naar boven zwoegden. Tegenwoordig zie je een hotliner (snel elektrozweefvliegtuig) met 400 km/u loodrecht naar boven schieten en in 10 seconden bijna uit het zicht verdwijnen. Bij een lage volgas voorbijvlucht wordt een nietsvermoedende brandstof-piloot dan ook zowat uit z n sokken geblazen. Zeker omdat je de elektromotor pas hoort zodra hij bijna bij je is. De voordelen van het elektrovliegen zijn dat je niet staat te knoeien met brandstof, geen weerbarstige brandstof-motoren moet afstellen en je hoeft het model niet na iedere vliegdag helemaal te poetsen om je autobekleding olie-vrij te houden. Nadelig zijn de hoge aanschafprijzen van de betere accu s, motoren en snelheidsregelaars en het wachten op het laden tussen de vluchten in. Elektromotor met inklappropeller en regelaar Turbinemotoren Een gasturbine is een apparaat waarin een aantal energieomzettingen plaatsvinden. Deze energieomzettingen dienen om chemische energie (brandstof) om te zetten in een andere vorm van energie die gebruikt kan worden, zoals kinetische energie (beweging), warmte of (indirect) elektriciteit. Gasturbines worden ook gebruikt als vliegtuigmotor/straalmotor. Met een turbine in een modelvliegtuig worden al snelheden gemeten van meer dan 600 km/u. Een turbinemotor

10 zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 10 Garage Nooit Gedacht Roeven RN Nederweert Tel: (alleen werkplaats) Fax: Mob: (alleen verkoop) info@auto-nooitgedacht.nl Www: Tel: Internet: mail: info@tankgigant.nl Kantoor: Magazijn: St. Paulusstraat 13 Hoogbosweg 15 Postbus LH 6000 AD Weert Nederweert Frederiklaan NK info@verspaget.nl Eindhoven Tel Kwekerij Swinkels B.V. Plattepeeldijk RP Ospel Tel Fax info@kwekerijswinkels.nl Guus Teley EMITA RI Tel: Tienderweg 78 Fax: ER Heythuysen Mob: Internet: g.teley@teley.nl Peter vd vorst Vorst Woning en Project Interieurs P. van der Vorst Heuvel PP Soerendonk Mob Tel pvandevorst@zonnet.nl / Rugoefeningen deze krant is gedrukt bij vorst St. Mathiasstraat AB Weert Tel

11 Puzzelpagina zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 11 Zoek de 10 verschillen Colofon Modelbouwclub Weert vliegveld: Hoogbosweg, Weert secretariaat: secretariaat@mbcweert.nl Internet : KvK : N- en Midden-Limburg Eindredactie & Layout Peter Hilgers Redactie Frank Stevens, Diana Hilgers, Peter Hilgers Voorzitters Commissies Airshow Rini Bogers (algemeen) Rob Brouns (secretariaat) Peter Hilgers (promotie & sponsoring) Frank Stevens (modelpiloten) Fred Swinkels (technische dienst) Daniël van Tongerloo (veld) Technische medewerking Bas Moonen Drukwerk Rini Bogers Dank aan alle leden en vrijwilligers die mee hebben geholpen aan dit evenement. PRIJSPUZZEL 1.besturingselement van modelvliegtuig 2.vloeistof om een motor te laten lopen 3.MBC Weert bestaat.. jaar 4.les waarbij je leert vliegen 5.houtsoort die vaak wordt gebruikt bij modelbouw 6.kunststof bespanningsmateriaal voor modelvliegtuig 7.oplaadbare electriciteitsbron 8.toestel dat vaak thermiek zoekt 9.verblijfsruimte van piloot 10.tocht in de lucht 11.straalmotor 12.onderdeel van houten constructie aan de binnenkant van een vleugel In de gele kolom staat de oplossing van de puzzel. Mail uw antwoord naar secretariaat@mbcweert.nl, o.v.v. uw naam en adres. Onder de goede inzenders verloten we een boekenbon ter waarde van 15 euro. De winnaar krijgt de boekenbon thuisgestuurd

12 zondag 3 juli 2011 MBC Weert pagina 12 Pro-ictief is gespecialiseerd in kantoorautomatisering voor het midden- en kleinbedrijf. Zowel bij u op locatie als gehost vanuit onze cloud nemen wij uw ICT zorgen volledig uit handen. U kunt bij ons terecht voor onder andere: Installatie- en serveronderhoud Systeembeheer Software as a Service Consultancy Netwerkbekabeling Camera beveiliging Hard- en software (web)hosting Voor The origin of true sound : bel voor een luisterafspraak en een advies op maat. Van 805 diamond tot 800 diamond luisterklaar bij Aalsterweg 108, Eindhoven Pro-ictief B.V. Graafschap Hornelaan 140H 6004 HT Weert info@pro-ictief.nl Tel.: Mobiel: Fax: frank@vandenboogaertgroep.nl Internet: Celsiusstraat 7, 6003 DG Weert Telefoon: Fax: offertes@drukkerijkuypers.nl Finntax feliciteert Modelbouwclub Weert met het 40-jarig jubileum