TNF-alpha blokkerende therapie

Transcriptie

1 TNF-alpha blokkerende therapie

2 TNF-alpha blokkerende therapie Uw behandelend reumatoloog heeft met u besproken dat u binnenkort start met TNF-alpha-blokkerende therapie; infliximab (Remicade), etanercept (Enbrel) of adalimumab (Humira). U krijgt bij de medicatie informatie over de mogelijke bijwerkingen en risico s. Met deze folder willen wij u alvast een antwoord geven op een aantal veel voorkomende vragen. Werking? De TNF-alpha blokkers komen voort uit de biotechnologie; vandaar dat ook wel de naam biologicals gebruikt wordt voor deze groep medicijnen. Door de ingewikkelde manier van produceren zijn deze middelen erg kostbaar. TNF-alpha is een belangrijk eiwit in het afweersysteem. Het activeert de afweercellen die zich tegen het eigen lichaam keren, waardoor de ontstekingsreacties doorgaan en/of toenemen. Reumapatiënten hebben teveel TNFalpha in hun gewrichten. Door TNF-alpha zoveel mogelijk te binden, worden de ontstekingen minder ernstig of kan het ontstekingsproces soms volledig geblokkeerd worden. Deze middelen werken verhoudingsgewijs sneller dan de andere antireumatische middelen zoals bijvoorbeeld Methotrexaat; over het algemeen is binnen enkele weken het effect voelbaar. Waarom vóór start TNF-alpha blokkers screening op TBC (Tuberculose)? TBC kan opvlammen door TNF-alpha blokkerende therapie. Niet altijd weten mensen of ze contact met TBC hebben gehad. Daarom wordt er een huidtest gedaan via een Mantouxprik en een longfoto gemaakt om eerder contact met TBC zoveel mogelijk uit te sluiten. De Mantouxreactie moet na drie dagen worden afgelezen door de assistente van de poli reumatologie. Indien de Mantoux en/of de longfoto verdacht zijn voor eerder contact met TBC wordt een afspraak bij de longarts gemaakt voor verdere analyse en advies. 1

3 Hoe worden TNF-alpha blokkers toegediend? Remicade wordt eens in de twee maanden toegediend via een infuus op de afdeling dagbehandeling in het ziekenhuis na een kortdurende opstartperiode. Enbrel en Humira leert u u zichzelf toedienen via onderhuidse injecties. Hiervoor krijgt u instructies en begeleiding door de poliassistente of de reumaconsulente. Hoe moet ik de injecties bewaren en vervoeren? De injecties moeten in de koelkast worden bewaard. Tijdens reizen kunt u de injecties in een koeltasje vervoeren. In het vliegtuig wordt u om veiligheidsmaatregelen soms verzocht om de injecties bij de stewardess af te geven. Het advies is om de koelelementen om de drie à vier uur te verwisselen. Het is raadzaam om bij het boeken van uw reis aan te geven dat u injecties in uw bagage heeft. Bij de apotheek kunt u een medicijnpaspoort met uw medicatie vragen in het Nederlands en Engels. Verder kunt u de reumaconsulente vragen om een Engelstalig reisdocument (met uitleg over uw medicatie). Hoe zit het met de vergoeding van TNF-alpha blokkers? TNF-alpha blokkers zijn kostbare geneesmiddelen die volledig worden vergoed door de ziektenkostenverzekeraar. Om voor deze vergoeding in aanmerking te komen moet u aan bepaalde eisen voldoen. Er wordt onder andere gecontroleerd of u voorafgaand behandeld bent met tenminste twee antireumatische geneesmiddelen, waaronder tenminste Methotrexaat. Dit gebeurt middels een toestemmingsformulier medicatiebewaking waarmee u de zorgverzekeraar toestemming geeft om uw medicatie-historie op te vragen. U krijgt een afspraak op de poli reumatologie voor prikinstructie. Mogen TNF-alpha blokkers bij kinderwens/zwangerschap? Er zijn onvoldoende gegevens beschikbaar over deze vraag. Daarom wordt geadviseerd om TNF-alpha blok- 2

4 kerende therapie te stoppen bij kinderwens, zwangerschap en borstvoeding. Wat te doen bij infecties? De afweer tegen bepaalde infecties is minder goed tijdens TNF-alpha blokkerende therapie. Overleg daarom met uw behandelend reumatoloog of huisarts in geval van een (mogelijke) infectie. U moet met de injecties stoppen bij: ernstige infecties zoals bloedvergiftiging (sepsis), een abces, tuberculose, ernstige terugkerende oorontsteking, longontsteking en dergelijke. infecties door parasieten koorts en/of het starten van antibiotica U kunt DOORGAAN met de therapie bij virusinfecties, en/of verkoudheid. Na behandeling van de infectie kan in overleg met de reumatoloog de TNF-alpha blokkerende therapie worden hervat. Wat te doen met vaccinaties? Er bestaat een verhoogde kans op complicaties na toediening van een levend verzwakt vaccin. Daaronder vallen: BMR-vaccin (Bof, Mazelen, Rode Hond), BCGvaccin (Tuberculose), poliomyelitisvaccin, oraal tyfusvaccin en gelekoortsvaccin. Deze mag u absoluut niet toegediend krijgen tijdens gebruik van TNF-alpha blokkerende therapie! Vaccins van gedode of geïnactiveerde micro-organismen als bacteriën en virussen of van ontgifte toxinen (gifstoffen van bacteriën) zijn wel veilig om toegediend te krijgen. Hieronder vallen: D(K)TP, tyfusvaccin m.b.v. injectie, cholera-vaccin, meningokokkenvaccin, Heamophilus influenza B-vaccin, Hepatitis A en B-vaccin, influenzavaccin (griepprik), rabiës en Rode Hond. In uw bloed kan worden aangetoond of u voldoende antistoffen heeft aangemaakt. Door de behandeling met afweerremmende middelen voor uw reuma loopt u meer kans op een ernstiger verloop van infecties. Daarom wordt de influenzavaccinatie (griepprik) via de huissarts aanbevolen! Ook bieden wij u de mogelijkheid van een pneumococcenvaccin tegen long- 3

5 ontsteking. Dit vaccin kunt u via de assistente van de poli reumatologie krijgen. Mag ik op reis naar de tropen? Bezoek aan tropische landen of gebieden waar veel besmettelijke ziekten voorkomen wordt ontraden. Daarbij komt dat u een aantal belangrijke vaccins voor deze gebieden niet toegediend mag krijgen. Overleg bij twijfel met uw behandelend reumatoloog, huisarts of reumaconsulente. Wat te doen bij operaties of tandheelkundige ingrepen? Als u geopereerd moet worden moet u kortdurend de behandeling met TNF-alpha blokkers onderbreken: Enbrel: 8 dagen voor de operatie stoppen en hervatten na de operatie bij goede wondgenezing en geen tekenen van infectie. Remicade: 4 weken voor de operatie laatste infuus. Infusen hervatten na de operatie bij goede wondgenezing en geen tekenen van infectie. Humira: 5 weken voor de operatie stoppen en hervatten na de operatie bij goede wondgenezing en geen tekenen van infectie. Zijn er ziekten waarbij TNF-alpha blokkers niet mogen worden gebruikt? TNF-alpha blokkers worden niet gegeven aan patiënten met multiple sclerose (MS), ernstig hartfalen of kanker korter dan 5 jaar geleden, met name lymfklierkanker. Hoe vaak moet ik voor controle komen op de polikliniek en hoe vaak moet ik bloed laten prikken? In het begin komt u ongeveer een keer per drie maanden voor controle bij de reumatoloog of reumaconsulente. Wanneer u enige tijd het geneesmiddel gebruikt en er minder gewrichtsklachten aanwezig zijn komt u omgeveer een keer per zes maanden. Het bloedonderzoek is hetzelfde als bij methotrexaat (twee tot viermaal per jaar). 4

6 Andere vragen? Mocht u nog vragen hebben neem dan contact op met uw behandelend reumatoloog of reumaconsulente. De reumaconsulente informeertl u tijdens het voorlichtingsgesprek over de behandeling en de aandachtspunten. Zij draagt zorg voor de afhandeling van de aanvraag van de medicijnenen en begeleidt u verder in het traject. Mocht het niet lukken om u zelf te injecteren, dan kunt u de reumaconsulente vragen om een verpleegkundige aan huis te regelen. Belangrijke telefoonnummers: polikliniek reumatologie Kennemer Gasthuis locatie zuid (023) maandag, dinsdag, woensdag, donderdag van uur en vrijdag even weken van uur. locatie noord (023) maandag, woensdag en vrijdag uur polikliniek reumatologie Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp (023) maandag, woensdag, donderdag, vrijdag uur Heemstede (023) dinsdag uur). polikliniek reumatologie RKZ Beverwijk (0251) donderdag van uur Heemskerk (0251) maandag en donderdag van uur reumaconsulente Kennemer Gasthuis (023) via polikliniek reumatologie. maandag, dinsdag en donderdag in locatie zuid en vrijdag in locatie noord reumaconsulente Spaarne Ziekenhuis (023) maandag, dinsdag en donderdag, locatie Hoofddorp reumaconsulente RKZ (0251) via polikliniek 5

7 reumatologie; donderdagochtend locatie Beverwijk, donderdagmiddag locatie Heemskerk Bij het niet kunnen bereiken van een reumatoloog of reumaconsulente kunt u bij de telefooncentrale van het Spaarne Ziekenhuis of van het Kennemer Gasthuis vragen naar de dienstdoende reumatoloog. 6

8 Kennemer Gasthuis Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 Haarlem Postadres Postbus AK Haarlem Telefoon: (023) Website: