Bloedtransfusie voor volwassen patiënten

Transcriptie

1 Bloedtransfusie voor volwassen patiënten

2

3 Bloedtransfusie Binnenkort ondergaat u een behandeling of ingreep, waarbij een kans bestaat dat u bloed toegediend moet krijgen (een bloedtransfusie). In deze folder vindt u informatie over een bloedtransfusie. Wanneer u nog vragen heeft, aarzel dan niet om deze aan uw arts voor te leggen. Waarom een bloedtransfusie? Ieder jaar ontvangen zo n mensen in Nederland een bloedtransfusie. Deze mensen zijn bijvoorbeeld slachtoffers van ongevallen, patiënten die een (grote) operatie ondergaan en patiënten die een vorm van (ernstige) bloedarmoede hebben. Uw arts schrijft uw bloedtransfusies voor wanneer dat voor uw behandeling noodzakelijk is. Uw arts doet dit echter niet zonder uw toestemming (tenzij er sprake is van een acute situatie). Om u te helpen een weloverwogen keuze te maken, licht uw arts u vooraf in over: de reden van de bloedtransfusie; de risico s die aan de transfusie verbonden zijn; de risico s die ontstaan wanneer u niet instemt met een bloedtransfusie; eventuele alternatieven voor de bloedtransfusie; of bij sommige ingrepen transfusie met uw eigen bloed mogelijk is. Hoe veilig is een bloedtransfusie? Om bloedtransfusies zo veilig mogelijk te houden, worden de volgende maatregelen genomen: alleen gezonde mensen kunnen bloeddonor worden; donors geven hun bloed vrijwillig en onbetaald; al het donorbloed wordt getest op een aantal geelzuchtvirussen (hepatitis B en C), syfilis en het HIVvirus dat aids kan veroorzaken; bloedplaatjes worden gecontroleerd op de aanwezigheid van bacteriën. Wanneer blijkt dat het bloed mogelijk besmet is, wordt het vernietigd. Ondanks alle voorzorgen blijft een zeer 1

4 kleine kans aanwezig op besmetting met een virus of ziektekiem door de bloedtransfusie. Juiste match Het is belangrijk dat het bloed dat iemand toegediend krijgt bij hem of haar past. Daarom nemen wij bloed bij u af om uw bloedgroep en rhesusfactor vast te stellen. Dit gebeurt minimaal uit twee monsters die onafhankelijk van elkaar zijn afgenomen. U kunt dus twee keer achter elkaar geprikt worden. Sommige mensen hebben afweerstoffen tegen bloedcellen van anderen in hun bloed. Deze stoffen kunnen aanwezig zijn na een zwangerschap of vroegere bloedtransfusie. Als dat het geval is, kan het langer duren voordat passend bloed wordt gevonden. Het transfusielaboratorium kan bij een landelijk systeem informeren of afweerstoffen eerder bij u zijn gevonden. Vlak voordat u een bloedtransfusie krijgt, controleert de verpleegkundige of het bloedproduct inderdaad voor u bestemd is. Uw naam en geboortedatum worden daarbij gevraagd. Daarnaast voert de verpleegkundige enkele controles op temperatuur, hartslag en bloeddruk uit. Bijwerkingen Hoewel de risico s van een bloedtransfusie tot een minimum worden beperkt, kunnen deze (ook bij een transfusie met uw eigen bloed) niet helemaal worden uitgesloten. Er kan tijdens of na een bloedtransfusie een reactie optreden. Klachten die dan kunnen ontstaan zijn koorts, rillingen, galbulten, jeuk of een rode huid. Waarschuw direct de verpleegkundige als u zich tijdens de bloedtransfusie niet lekker voelt. Soms vormen patiënten na een bloedtransfusie afweerstoffen tegen bloedcellen van anderen. Dit kan een reactie geven in de vorm van koorts. De reactie kan met medicijnen worden behandeld. Zo n reactie kan ook worden veroorzaakt door afweerstoffen tegen bloedcellen van een bepaalde bloedgroep. U krijgt dan 2

5 een transfusiekaartje met daarop de vermelding van dit gegeven. Het kaartje moet u bij volgende bloedtransfusies altijd aan uw arts tonen. De gegevens worden opgeslagen in het landelijk datasysteem TRIX*. *TRIX TRIX (Transfusie Register Irregulaire antistoffen en kruisproefproblemen) is een landelijk register dat mensen met irregulaire antistoffen registreert. TRIX helpt het ziekenhuis zo goed mogelijk passend bloed voor u te zoeken. Heeft u bezwaar tegen de registratie van uw gegevens, meld dit dan aan uw arts. Wat te doen bij klachten thuis? Heeft u op de afdeling dagbehandeling de bloedtransfusie ontvangen en wordt u plotseling thuis niet lekker. Waarschuw direct uw behandelend arts. Kan ik een bloedtransfusie weigeren? Ja, u mag een bloedtransfusie weigeren. Bedenk daarbij dat er niet altijd andere mogelijkheden zijn. Sommige operaties en/of behandelingen kunnen niet worden uitgevoerd zonder bloedtransfusie. Een bloedtransfusie weigeren is soms een groter risico voor uw gezondheid dan een bloedtransfusie ontvangen. Bovendien kan het voorkomen dat in acute situaties geen tijd is om met u te overleggen. Bespreek uw twijfels over de bloedtransfusie tijdig met uw behandeld arts. Een transfusie met uw eigen bloed Als uw gezondheidstoestand dat toelaat, kunt u in aanmerking komen voor een zogenoemde autologe transfusie. Dit houdt in dat u voorafgaand aan een operatie uw eigen bloed laat afnemen. U krijgt dit bloed tijdens de operatie toegediend. Verliest u tijdens de operatie veel bloed, dan is het niet uitgesloten dat u alsnog bloed van een donor krijgt. Wanneer u geen bloedtransfusie nodig heeft, wordt het bloed niet gebruikt en weggegooid. Het bloed kan niet aan andere patiënten 3

6 gegeven worden. Om voor een autologe transfusie in aanmerking te komen, moet u aan een aantal voorwaarden voldoen: Uw algemene lichamelijke conditie moet goed zijn en uw bloedvaten moeten geschikt zijn voor herhaalde bloedafnames. De tests op bloedoverdraagbare ziekten moeten over het algemeen negatief zijn. U wordt getest als een normale bloeddonor. Ten slotte is het een vereiste dat de datum van de operatie ruim van tevoren vaststaat. Meer weten? Mocht u na het lezen van deze folder vragen of opmerkingen hebben, leg ze dan gerust voor aan uw behandelend arts. Verantwoording De informatie in deze folder is afkomstig van Sanquin Bloedvoorziening. 4

7

8 Kennemer Gasthuis Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 Haarlem Postadres Postbus AK Haarlem Telefoon: (023) Website: /