Preek 20dec2015, Opstandingskerk Tilburg - een schoot van ontferming. Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Transcriptie

1 Preek 20dec2015, Opstandingskerk Tilburg - een schoot van ontferming Gemeente van onze Heer Jezus Christus, - De hoop nooit opgeven in het leven. - anders ben je verloren en ben je onherroepelijk onderweg naar het eind. - De hoop nooit opgeven in het leven. - En zingen van de reddende kracht (van de Heer; of van het onverwoestbare leven) die je overeind houdt, telkens weer. - dan blijf je leven, en altijd opgewekt en vol goede moed, wat er ook gebeurt. - Dat is in feite wat Zacharias hier vanmorgen in onze lezing doet, en vóór hem (bij Lukas) reeds Maria. - God zij geloofd uit alle macht, want Hij komt zijn volk bevrijden.., verlossen.., en Hij doet ons herleven (Lied 158a, 1). - Een schoot van ontferming is Hij., Hij heeft ons gezien., Hij zal onze voeten richten op de weg van de vrede. - Het is niet voor de hand liggend dat Zacharias dat doet. Het land waarin hij leeft is on- 1

2 derworpen aan de Romeinen; daarvoor aan de nazaten van Alexander de Grote. - Onder Antiochus IV, de Seleucidenkoning was het zelfs illegaal gemaakt om jood te zijn. En de opstanden van de Makkabeeën hadden niets uitgehaald. - Zacharias leefde in de nasleep van die mislukte opstanden. En toch zingt zijn lied van verlossing, de bevrijding van de vijanden. - En hij ziet de toekomst, ook zijn toekomst, vol vertrouwen tegemoet. - Ik moet denken aan Martin Luther King in zijn beroemde toespraak I have a dream. - De toestand in de Verenigde Staten was in die tijd in de zestiger jaren van de vorige eeuw- ook allesbehalve rooskleurig voor de zwarte bevolking. - Hij had net zo goed kunnen zeggen I have a nightmare, we zijn ten einde raad. - Maar hij putte moed en gaf hoop en zei: I have a dream, en schetste de toekomst die hem voor ogen stond: - blank en zwart te samen; - een open en vredelievende samenleving voor alle burgers. - Ik kwam bij de voorbereiding nog een ander mooi verhaal tegen dat ik met dit lied van Zacharias wil verbinden. 2

3 - Het was in het concentratiekamp Mauthausen. De gevangenen werden gedwongen om naakt in de winter-wind te staan voor een eindeloos appel. De uren verstreken. Lichamen vielen op de bevroren grond. - Een jonge chasid (= vrome) van Bobov met de naam Moshe (Bobov: chassidischjoodse beweging uit Zuid-Polen), stond in de bittere kou, vastgevroren aan de grond. Midden in deze kou hoorde hij de stem die hij zich herinnerde van de rabbi, - Niet vallen jonge vriend, niet struikelen! Je moet overleven! - Een chasid moet zingen, een chasid moet dansen; dat is het geheim van ons overleven. - en hoewel zijn lippen stijf waren van de kou, zijn voeten vastgevroren aan het ijs waarop hij stond, begon Moshe te zingen, en begon Moshe te dansen. - Yaffa Eliach vertelt het verhaal: - Het appel was voorbij. Het plein van het Mauthausenkamp was bezaaid met lichamen. Maar Moshe s rode voetafdrukken brandden in de witte sneeuw met de gloed van een Bobov melodie. - Later, in New York, zingt rabbi Moshe dit lied elke vrijdag met zijn vrouw kinderen en kleinkinderen bij de maaltijd op sabbath, te 3

4 midden van de warmte van zijn familie, en de sabbat-kandelaars en onder de blik van het portret van de rabbi van Bobov, glinsteren de tranen in de ogen van rabbi Moshe. - En het is of hij opnieuw tot leven komt. Het pad van Mauthausen naar New York werd gebaand door een brandend spoor. - Hopen, geloven, zingen, dansen, als de kracht om te overleven. - Waarin geloven we dan? In een God die nabij is. Die wil dat mensen leven! - Een schoot van ontferming, die mensen draagt, overeind houdt, en moed geeft. - In leven dat sterker is dan de dood, en dat ons overeind houdt zolang we er zijn! - Als je moet vluchten en je komt in een land dat je niet kent, wat moet je dan? - of als je je bedreigd voelt in eigen land of door je omgeving, wat moet je dan? - Je terugtrekken in jezelf? -De slachtofferrol aannemen en daarin volharden? Het zijn de anderen, die mij dit aan doen! - Jezelf nog verder isoleren? - Dan word je alleen maar depressief. - Net zo lang tot alle rek uit je leven weg is, en je er ineens niet meer bent 4

5 - Nee, zolang je kunt moet je kiezen voor het leven, en eigenlijk ook als je het niet meer kunt zoals Moshe in dat verhaal! - Zolang je kunt moet je kiezen voor er zijn temidden van anderen, voor samenleven. - En ik ken mensen die dat gedaan hebben, die mij dat ook verteld hebben. - Ik kies er voor om niet meer bang te zijn. - Ik kies er voor om voortaan te leven. - Kome wat komt, dat zal niet veranderen. - Maar ik kan wel mijzelf veranderen. - En als je dat kunt, en wilt!!, dan kun je dit loflied van Zacharias meezingen. - De orthodoxe rabbijn Lody van de Kamp houdt al veel langer een pleidooi dat de joden in Nederland eindelijk de slachtofferrol moeten afleggen, niet overal antisemitisme zien en elke moslim als vijand, maar dat ze moeten leven vanuit hun kracht: de inspiratie vanuit tora en het leven naar tora. - Anders is volgens hem het jodendom hier ten dode opgeschreven, en dat zou zonde zijn, voor de joden en voor iedereen. - Maar als je leeft uit de religieuze bron zou je bijv. weten dat je als jood vluchtelingen moet verwelkomen, ipv. als vijand te zien. 5

6 - En wat Van de Kamp zegt voor de joden in ons land geldt in feite voor iedereen hier. - Wie weet van barmhartigheid, van menslievendheid, van ruimhartigheid; - bijv. omdat hij/ zij gelooft, christen, moslim, of anderszins, of omdat hij/ zij humanist is, of atheïst, maar de menselijke waardigheid hoog wil houden, - die dient iedereen die in nood is, vluchteling of anderszins bedreigd, allereerst te verwelkomen, - met vrede tegemoet te treden. - Vrede voor jou, - sjaloom lecha, - salam aleikum. - zodat niemand hier bang hoeft te zijn of zich bedreigd hoeft te voelen. - Geloof als mens in je kracht, je inspiratie, je waarden, en leef daarnaar. - een schoot van ontferming mag je zijn voor elkaar. - zoals we geloven dat God (of: het leven) dat voor ons wil zijn. - Ontmoet elkaar; spreek elkaar; eet met elkaar, zoals bij het vluchtelingendiner afgelopen donderdag bij Theresialyceum. - Dat verbindt en maakt het leven goed. - Willen we dat oefenen met elkaar? het als loflied in onze mond nemen en door onze handen en onze daden in praktijk brengen? 6

7 - Ik eindig ook deze 4 e adventszondag met de woorden van bisschop Desmond Tutu: Goedheid is sterker dan slechtheid; liefde is sterker dan haat. licht is sterker dan duister, leven sterker dan dood Hoopvol zijn wij, hoopvol zijn wij sinds Hij ons liefhad. - Ik wens ons allen een goede kersttijd, - en een vreugdevol, en hoopgevend menselijk bestaan. - Amen. lezingen: Micha 5, 1-4a Lukas 1, (+ vervolg zingend) Dick Penninkhof 7