UT-hoogleraren buitenland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "www.utnieuws.utwente.nl UT-hoogleraren buitenland"

Transcriptie

1 weekblad van de Universiteit Twente nummer 20 Donderdag 18 juni 2009 UT N I E U W S Docenten: student staat centraal verenigingen buiten UT-hoogleraren in het buitenland Roeiers als een speer naar de top Cultuur ADVERTENTIE zoekt bestuur Cultuurkoepel Apollo Ga vanaf september het Apollobestuur versterken als full- of part-timer. Stuur een mail naar apollo@apollo.utwente.nl of kijk op De vier topmannen (van links af Jan Narlinge van Boeing, Jan de Jong van Stork Fokker, Loek de Vries van Ten Cate en Anne Flierman) benadrukten stuk voor stuk het grote belang van het centrum voor de luchtvaartindustrie. Foto: Arjan Reef ut, boeing, ten cate en stork lanceren tprc Thermoplasten: goud voor de luchtvaart Met thermoplastische composieten heb je goud in handen, ze vormen de toekomst voor de luchtvaartindustrie. Dat benadrukten de topmannen van Boeing, Koninklijke Ten Cate, Stork Fokker en de UT afgelopen vrijdag bij de presentatie van het Thermoplastic Composites Research Centre (TPRC) dat op de UT wordt gevestigd. De vier partners bekrachtigden in de Grolsch Veste, voorafgaand aan de Innovatielezing, met hun handtekening de samenwerking in dit open innovatiecentrum. English Edition Page 6 Binnen het onderzoekscentrum zal preconcurrentieel onderzoek worden gedaan naar de technologie van thermoplastische composieten. Deze materialen met vezelversterkte kunststoffen kunnen sneller geproduceerd worden dan bestaande materialen en zijn ook nog eens duurzamer. Voor de luchtvaartindustrie hebben ze bovendien tot voordeel dat ze lichter zijn en dus kunnen zorgen voor een aanzienlijke brandstofbesparing. Dat scheelt niet alleen in de kosten maar ook in de belasting van het milieu. Vanuit de UT is hoogleraar productietechniek Remko Akkerman van de faculteit CTW trekker van het researchcentrum, dat leidend moet worden in het onderzoek naar thermoplasten. Nergens anders ter wereld bestaat op dit moment zo n centrum. Het TPRC streeft naar een budget van tien miljoen ADVERTENTIE Geld verdienen met je octrooi? Empowering innovation and entrepreneurship euro voor de komende vijf jaar. De vier partners, waarvan de UT er dus een is, betalen een ton per jaar. Het is de bedoeling dat het aantal deelnemende partijen de komende jaren fors groeit. De eerste geïnteresseerde bedrijven - hun namen worden nog niet vrijgegeven - hebben zich inmiddels gemeld. De rest van het budget moet bijeen worden gebracht met contractonderzoek en subsidies. Akkerman verwacht dat binnenkort de eerste subsidieaanvragen zullen worden gehonoreerd. Het onderzoekscentrum krijgt een onderkomen in De Etalage (de verbouwde Langezijds) en zal totdat die nieuwbouw klaar is tijdelijk elders worden gehuisvest op of in de buurt van de campus. In 2014 is het de bedoeling dat het TPRC vijftien tot twintig fte aan personeel heeft, waarvan ongeveer de helft met een aio-aanstelling. Op dit moment lopen er binnen het al op kleine schaal gestarte researchcentrum twee aanloopprojecten. Er wordt een aantal nieuwe materialen getest van Ten Cate en er wordt onderzoek gedaan naar de verbindingstechnieken van thermoplasten. Akkerman over dat laatste project: In vliegtuigen wordt nu veel gewerkt met klinknagels. TPRC, vervolg op pagina 3 Alumni Magazine Het juninummer van het Alumni Magazine van de UT wordt deze week verstuurd naar ruim twintigduizend oud-studenten. Ook wordt het blad binnen de universiteit verspreid onder medewerkers en studenten. Het is de elfde editie van het AM, dat twee keer per jaar verschijnt. Het magazine staat vol met interviews, reportages en verhalen over werk, leven en herinneringen van oud-ut-studenten. In dit nummer onder andere interviews met de alumni die bij afvalverwerkingsbedrijf Twence werken, Aletta keert terug naar studentenhuis Yupjum, een reportage vanaf de Golan-hoogvlakte, een testrit in Zweeds Lapland en een portret van het 21ste bestuur van Isaac Newton. De redactie van UT-Nieuws verzorgt de journalistieke invulling (content) en eindredactie van het magazine; bureau communicatie doet de vormgeving en verspreiding. Het AM is ook online te lezen via FINALE. Donderdag 2 juli kunnen studenten stemmen op de beste docent van het jaar tijdens de finale van de Centrale Onderwijsprijs. De prijs bestaat uit 2500 euro en levert eeuwige roem op. Drie genomineerde docenten zullen elk een hoorcollege van twintig minuten geven gevolgd door een stemronde. Na afloop is er een borrel tijdens welke de winnaar bekend gemaakt wordt. De finale start om uur in Horstring N109. Drie portretten, zie pagina 2. Instemming raad met GS nadert De universiteitsraad is van plan in te stemmen met het instellingsplan voor de Graduate School die in september van start gaat. De raad wil echter komende woensdag in de vergadering met het CvB wel een aantal belangrijke toezeggingen krijgen van de collegeleden. Zo struikelt de u-raad over de voorzichtige formulering dat de Graduate School mogelijk een medezeggenschapsorgaan krijgt. Voor de raad is zo n orgaan een must zodra de Graduate School een redelijke omvang heeft. Verder wil de fractie Pro-UT duidelijkheid over wat er gebeurt als een PhD-student langere tijd ziek wordt of op een andere manier vertraging oploopt, bijvoorbeeld door bestuurswerk. De partij mist nog een harde garantie dat daarvoor een financiële tegemoetkoming komt, zodat de PhD het onderzoek aan de UT kan afmaken. De UReka-fractie wil bovendien een heldere toezegging dat er binnen een half jaar een evaluatieplan komt inclusief criteria waarop het slagen van de Graduate School wordt beoordeeld. Komt zo n plan er niet, dan kan dat reden zijn om niet in te stemmen met het instellingsplan. De u-raadsvergadering van komende woensdag is de laatste van dit studiejaar. Traditiegetrouw komt dan ook de raad van toezicht, de baas van het college van bestuur, op bezoek. Verwacht wordt dat vanuit de fracties kritische vragen zullen worden gesteld over de nevenfuncties van CvB-leden. Zo zal de raad wellicht willen weten of collegevoorzitter Flierman zijn baan wel in vier dagen kan uitvoeren nu hij sinds kort ook Eerste Kamerlid is en elke dinsdag in Den Haag te vinden zal zijn.

2 2 Donderdag 18 juni 2009 utnieuws drie docenten genomineerd voor centrale onderwijsprijs Student staat centraal Drie docenten strijden donderdag 2 juli om de Centrale Onderwijsprijs, de onderscheiding van studenten voor de beste docent. Jan Willem Drukker (CTW), Ringo Ossewaarde (MB) en Stefan Kooij (TNW) geven dan een college van twintig minuten voor een zaal met studenten over het onderwerp: Synergie: 1+1=3. De winnaar wordt tijdens de opening van het academisch jaar gehuldigd. tekst: Latifa van Heerde Foto's: Frans van der veeken Hoogleraar Jan ( JW ) Drukker (63), docent geschiedenis van industrieel ontwerpen Zo trots als een aap was Drukker toen hij hoorde dat hij genomineerd is voor de Centrale Onderwijsprijs. Drukker, die eerder op de TU Delft en RUG werkte, doceert pas sinds twee jaar op de UT. Eigenlijk heb ik geen idee waarom ik genomineerd ben, men was daar bijzonder zwijgzaam over. Een goede docent is volgens hem iemand met vakkennis, die het vak op een zodanige manier brengt dat studenten zich er verder in willen verdiepen en die een beetje anarchistisch is. Lachend: Zelf heb ik ook de kinderlijke neiging me weinig aan te trekken van regeltjes. Wat hij het leukst vindt aan lesgeven? Studenten leren om dat wat je hen hebt bijgebracht met argumenten onderuit te halen, dat is echt het hoogste. Met lesgeven aan grote groepen heeft hij weinig, zo n dertig studenten is echt het maximum. Dan kun je ze individueel Jan Drukker Ringo Ossewaarde Stefan Kooij benaderen en dat doe ik tot hun grote schrik ook. Ik laat iedereen een naambordje maken en al snel weet ik alle namen uit mijn hoofd. Om de studenten te betrekken bij zijn lessen sleept hij de gekste dingen mee naar colleges. Filmfragmenten, muziek maar ook producten, zoals een pick-up, een ovenschaal uit nazi-duitsland en condoomverpakkingen uit Oost-Duitsland en China. Die producten laten zien maakt het college een stuk levendiger. Ringo Ossewaarde (38), docent sociologie De groepen die college krijgen van Ossewaarde tellen al snel tachtig tot honderdvijftig studenten. Een groot aantal ja, en ik ken ze daarom niet allemaal bij naam. Toch probeer ik een band te ontwikkelen tijdens de colleges. Ossewaarde geeft sinds 2002 sociologie aan opleidingen binnen MB. Hét sleutelwoord voor goed lesgeven is voor Ringo Ossewaarde empathie. Om een student te betrekken bij mijn verhaal moet ik weten wat er in een student omgaat. Daarom stel ik mezelf niet in het middelpunt tijdens colleges. Ik laat studenten zelf veel voorbeelden aandragen. Dat vraagt wel flexibiliteit, want zo n les is niet voor te bereiden. Zijn nominatie ziet Ossewaarde als een teken van waardering en als stimulans. Hij heeft ook wel een idee waarom hij genomineerd is. Ik hoor van studenten dat mijn colleges inspirerend zijn en hen een stap verder hebben geholpen. Ik probeer ze te prikkelen, te raken, te stimuleren en met ze te communiceren. Bijvoorbeeld per mail, dat neem ik heel serieus. Ik vind dat studenten recht hebben op een snel antwoord, dat betekent in de praktijk dat ik ook s avonds vaak werk. Maar dat is niet erg want ik zie het onderwijs niet als een baan maar als een leefwijze. Omdat Ossewaarde op 2 juli in het buitenland verblijft, heeft hij een college op laten nemen op video. De insteek was precies dezelfde als bij mijn andere colleges: er een les van maken die men nooit vergeet. Stefan Kooij (40), docent natuurkunde Iedere student kent dat wel: docenten bij wie het weken duurt voor ze hun tentamencijfer hebben. Stefan Kooij werkt anders: Ik probeer tentamens dezelfde dag of soms een dag later na te kijken. Het vak vaste stof fysica dat ik sinds vier jaar geef telt vier tentamens in anderhalf kwartiel, juist daarom is het belangrijk dat studenten zo snel mogelijk een cijfer hebben en weer door kunnen gaan. Dat wordt zeer gewaardeerd door zijn studenten. Kooij vindt het belangrijk om studenten ook na colleges te helpen. Als ze iets niet snappen probeer ik ze al pratend zelf te laten ontdekken wat het antwoord is. Als dat lukt, ja dat zijn de leukste momenten. Studenten weten mijn kamer altijd te vinden, en dat is heel belangrijk ook al gaat er veel tijd in zitten. Ook tijdens zijn colleges probeert Kooij studenten persoonlijk te benaderen. Ik probeer oog te hebben voor de belevingswereld van studenten. De student staat centraal, niet ik. Met voorlezen uit een lesboek heb ik niets. Ik wijs liever op de struikelblokken en de essentie achter dingen. De student moet het uiteindelijk zelf doen. Het college van twintig minuten dat hij 2 juli geeft wordt een uitdaging voor Kooij. In zo n korte tijd is het moeilijk om feedback te creëren. Maar ik hoop dat ze aan eind toch denken: goh, ik heb echt iets leuks gezien. Centrale Onderwijsprijs, de finale. Donderdag 2 juli vanaf uur in de Horstring N109 (filmzaal). Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: ( ) 2029 zie verder onder redactie. Fax: ( ) redactie: info@utnws.utwente.nl. Internet: of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030) b.s.groenman@utwente.nl Mignon van Dijk (tel. 2028) m.c.vandijk@utwente.nl Latifa van Heerde (3815) l.vanheerde@utwente.nl Paul de Kuyper (4084) p.m.dekuyper@utwente.nl Maaike Platvoet (3815) m.c.platvoet@utwente.nl Sandra Pool (tel. 2936) s.pool@utwente.nl Office-management: Brigitte Boogaard (2029) b.j.boogaard@utwente.nl Vaste medewerkers: Cariene van Aart, Harold de Boer, Nynke Dirven, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Anindita Ganguly, Joris van Hoof, Hans van de Kolk, Willem Pieterson, Audrey Rhodes, Daniël van Schoot, Ashok Sridhar, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Christina Höfer Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk / Frans van der Veeken Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel Site: zandvoort@bureauvanvliet.com. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per info@utnws.utwente.nl. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per maandag voor uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 40 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener SpeciaalMedia Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Reinder Hilarius, tel info@utnws.utwente.nl Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze. Wie: Lotte de Ruiter (21) Studie: onderwijskunde, tweedejaars Op weg naar: de Horst Wat ik ga doen? Printen en daarna lekker ijs eten. Samen met twee studiegenootjes heb ik vandaag de definitieve versie van ons adviesrapport afgerond. Daar is veel tijd in gaan zitten want we zijn er een half jaar geleden al mee begonnen. In opdracht van het Twents Techniek Museum Heim in Hengelo hebben wij onderzoek gedaan naar hoe zij meer vmbo'ers naar het museum kunnen trekken. Daarvoor hebben we enquêtes gehouden onder middelbare scholieren. Ook zijn we gaan kijken bij musea Naturalis in Leiden en Nemo in Amsterdam. Ons advies is: plaats meer en duidelijkere bordjes en zorg voor een andere iets gezelligere inrichting. We gaan het rapport nu netjes laten inbinden bij de repro in de Horst, dat ziet er toch iets professioneler uit dan een snelhechter. Het rapport is zeventien pagina s dik geworden. Dat lijkt best weinig ja maar eigenlijk mocht het maar tien pagina s zijn. Omdat we de hele week geen college hebben was er nu tijd zat om het project af te ronden. De rest van de week heb ik tijd om mijn tentamen methoden en technieken 2 te leren, die heb ik volgende week. Maar dat vind ik niet zo moeilijk hoor. Het is nu gelukkig droog en dat komt mooi uit want als we zo klaar zijn met printen gaan we ijs eten bij Van de Poel. Dat hebben we in januari al met elkaar afgesproken, als beloning voor het harde werk. In ieder geval neem ik meer dan twee bolletjes, waarschijnlijk witte chocolade, lekker! O, nu begint het toch te regenen. Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef

3 Donderdag 18 juni 2009 Annelies Leussink. Foto: Gijs van Ouwerkerk Bij composieten zou dat betekenen dat je de vezels kapot moet maken op een plaats die ook nog eens extra belast wordt. We weten dat je thermoplastische composieten kunt lassen. We onderzoeken nu op welke verschillende manieren. Loek de Vries, bestuursvoorzitter van Koninklijke Ten Cate in Almelo, zei vrijdag op korte termijn een belangrijke toename in de vraag naar thermoplastische composietmaterialen te verwachten. Akkerman noemt het gebruik van thermoplasten in de luchtvaartindustrie onvermijdelijk. Transport is de basis onder onze samenleving en aangezien de brandstoffen duurder worden, moet het vliegen lichter en zuiniger worden. We hebben het over enorme getallen aan vliegbewegingen, dus je moet snel kunnen produceren. Dan kom je altijd op thermoplastische composieten uit. Een andere mogelijkheid zie ik niet. Nu nog kost het vaak uren om materialen voor de vliegtuigbouw te produceren. Volgens hoogleraar productietechniek Akkerman kan dat met thermoplasten in enkele minuten. In de vleugel van de Airbus A380 worden al thermoplastische composieten gebruikt, maar nog niet in dragende structuren. De Boeing 787, die deze maand zijn maiden flight maakt, heeft een romp van tenure tracks en faciliteiten voor partner Werk maken van talentontwikkeling Het aantrekken van topwetenschappers en ze te binden is een strategisch beleidspunt in Route 14. Met tenure tracks en een faciliteitenpakket moet het voor nieuw wetenschappelijk personeel aantrekkelijk worden om naar Twente te komen. Daarnaast richt talentontwikkeling zich op het trainen van leidinggevenden bij het vinden en binden van talent. Op termijn wordt ook een model voor het ondersteunend personeel ontwikkeld. Sandra Pool We willen naar een model voor talentontwikkeling dat internationaal erkend en herkend wordt, zegt Annelies Leussink van PA&O. Die herkenbaarheid zit m vooral in het aanbieden van de tenure tracks en het vervroegd promotierecht voor UHD s. In Amerika is dat de normaalste zaak van de wereld. In Nederland loopt de Rijksuniversiteit Groningen voorop. Idealiter zouden alle universitair docenten aan het traject moeten deelnemen. Hoeveel wetenschappers daadwerkelijk mee Onderzoekscentrum (vervolg van voorpagina) composiet materiaal, maar die is nog niet thermoplastisch. Akkerman durft niet te voorspellen wanneer het eerste toestel vliegt met de dragende structuur van thermoplastisch composiet. We weten dat dat mogelijk is. Hoe snel? Dat zou nattevingerwerk zijn. De ontwikkeltijd van een vliegtuig is enorm lang. Er gaat makkelijk tien jaar overheen van een eerste concept tot een product. Paul de Kuyper gaan doen, wordt volgende week besproken binnen het universitair managementteam, aldus Annelies Leussink. Ik kan daar verder nog geen uitspraken over doen. De tenure track is een loopbaanpad voor wetenschappelijk talent om binnen zes jaar universitair hoofddocent te worden. Daarna volgt de garantie dat je op korte termijn hoogleraar wordt. Daarvoor moet de wetenschapper wel aan een aantal stevige criteria voldoen. Die zijn gebaseerd op de beoordelingscriteria horend bij het profiel van een UD en UHD. Daarnaast voegen de faculteiten zelf nog specifieke eisen en criteria toe. Op dit moment volgen vijftien wetenschappers binnen de UT een tenure track. Het is aan de decanen en hoogleraren om in te schatten wie daarvoor in aanmerking komt. Het moet wel gaan om wetenschappers die in staat worden geacht om binnen de gestelde termijn UHD en hoogleraar te worden. De faculteiten zijn er volgens Leussink op hun eigen manier mee bezig. TNW omarmt het traject, terwijl MB selectief is. De omgang wisselt dus per faculteit en dat is prima. Bij talentontwikkeling hoort een ondersteunend pakket. Zoals het bieden van ondersteuning bij projectenaanvragen in de tweede en derde geldstroom. Het binnenhalen van projecten is immers een hard criterium waar de onderzoeker op afgerekend wordt. Wat de UT daarnaast belangrijk vindt is het bieden van faciliteiten voor partner en het gezin die meeverhuizen naar Twente. Vaak is de partner ook hoogopgeleid. We bekijken de mogelijkheden voor een passende baan voor de partner in de regio. Leussink wijst erop dat het huidige HRM-beleid ook al mogelijkheden biedt voor talentontwikkeling. Dat geldt ook voor het ondersteunend personeel. Maar het carrièrepad van het OBP is niet zo stapsgewijs als dat van het wetenschappelijk personeel. Dat vergt een andere aanpak. debat gemeente en universiteit Gebruik campus als een superwijk Een mensa en ook studieplekken in de binnenstad van Enschede. Dat zag het handjevol studenten dat vorige week aanwezig was bij het debat tussen rector Ed Brinksma en wethouder Eric Helder van Enschede wel zitten. De gemeente mag volgens hen wel iets meer doen om het imago van een gave studentenstad op te bouwen. In het debat draaide het om de vraag of de UT nadrukkelijk activiteiten moet ontplooien in de binnenstad of dat ze zich moet concentreren op de eigen campus. Wethouder Helder vindt dat de UT te voorzichtig is. Wees niet benauwd om je met de stad te verbinden. Er liggen kansen om je te laten zien. Waarom breng je een deel van je opleidingen, bijvoorbeeld medische technologie, niet onder in het MST? Waarom geen huisvesting voor internationale studenten of studieplekken in de stad? Laat die terughoudendheid varen, riep de wethouder op. Rector Ed Brinksma pleitte ervoor de campus als een superwijk van Enschede te zien, zoals Roombeek ook een interessante wijk is buiten het centrum. Gebruik de campus om de stad sterker te maken, reageerde hij op Helders oproep. Wij zijn niet benauwd om ons te verbinden met het centrum. Maar dan moeten ook meer cultuuruitingen van gemeente en regio op de campus plaatsvinden. Onze prioriteit ligt bij investeren in de campus. Als we dat niet doen, gooien we iets sterks weg. Toen het publiek (een man of dertig) bij het debat werd betrokken, bleek een aantal studenten wel wat te zien in het verplaatsen van studentenactiviteiten naar het centrum. Ik mis een mensa in de binnenstad, ik mis ruimte in de bibliotheek om te kunnen studeren, aldus een van hen. Op de vraag wie daar voor verantwoordelijk is, zei Brinksma best samen met de gemeente te willen optrekken. Het publiek wees echter naar Helder. Als het centrum interessant moet worden voor studenten dan moet de gemeente investeren. Pas als Enschede meer tegemoetkomt aan studentenbelangen, krijg je het imago van een gave studentenstad terug. Paul de Kuyper nederlandse vereniging voor technische geneeskunde opgericht TG er moet zich nu bewijzen In juli en augustus zullen de eerste elf studenten technische geneeskunde afstuderen. Voor hen, maar ook voor het beroep, breekt een spannende tijd aan, weet Jonne Doorduin (24). Hij is TG-student en voorzitter van de pas opgerichte Nederlandse Vereniging voor Technische Geneeskunde (NVvTG). De komende jaren moet het beroep zich bewijzen. Waarom een beroepsvereniging voor TG ers? Wij, de TG-studenten, vonden dat er na ons afstuderen een vereniging nodig is die in de gaten houdt hoe het Jonne Doorduin. Foto: Frans van der Veeken beroep zich ontwikkelt. We werken in de gezondheidszorg en dat is ingebed in een wettelijk kader. Dat geeft je bepaalde bevoegdheden, maar die moeten ook bewaakt worden. Wat gaan jullie concreet doen? Allereerst gaan we een beroepsprofiel opstellen zodat voor iedereen die met technisch geneeskundigen werkt, weet wie we zijn en welke competenties we hebben. Dat profiel geldt als uitgangspunt voor een kwaliteitsregister dat we willen maken. Daar zal in komen te staan dat je als TG er bekwaam bent in je beroep en dat je je in een cyclus van bijvoorbeeld vijf jaar moet herregistreren. Als je voldoende accreditatiepunten hebt, die je krijgt door het uitvoeren van bepaalde handelingen of het bezoek van wetenschappelijke congressen, laat je zien dat je nog voldoet aan de eisen van het beroep. Tot slot zetten we een wetenschapstak op die congressen gaat organiseren. Het openingscongres van de vereniging willen we in mei 2010 houden. Hoe zit het met dat beroepsprofiel? Weet de werkgever wat-ie aan jullie heeft? Veel artsen weten wat ze van ons kunnen verwachten als medisch-technisch specialist binnen een ziekenhuis. Inmiddels hebben studenten ook al vier keer drie maanden op verschillende afdelingen en in verschillende ziekenhuizen stage gelopen. Die stages zijn voor de bekendheid van het beroep heel gunstig geweest. Hebben jullie grote kans snel een baan te vinden? Ik denk het wel. De komende maanden studeren de eersten af en een stuk of acht hebben al een baan. Ik zie in het UMC St. Radboud in Nijmegen, waar ik nu stage loop en straks ga afstuderen op de intensive care, dat afdelingen al bezig zijn plaatsen te creëren voor technisch geneeskundigen. Er wordt zelfs gewacht met het vervullen van Erik Helder. Foto: Arjan Reef functies totdat wij afgestudeerd zijn. Je kunt alleen in Twente TG studeren. Worden jullie ook meteen een alumnivereniging? We willen wel in de gaten houden waar iedereen terechtkomt en hoe de functie van technisch geneeskundige zich ontwikkelt, maar we hebben geen specifiek alumnibeleid opgezet. Je kunt nu alleen in Twente TG studeren, maar je weet niet hoe dat in de toekomst is. We zijn daarom geen Twentse, maar een Nederlandse beroepsvereniging die de belangen behartigt van alle technisch geneeskundigen. Paul de Kuyper

4 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente Donderdag 18 juni 2009 onderzoek naar organisatiecultuur ut campus moet bruisen Klant is koning, toch? die hiervoor een aanvraag hebben gedaan gebruik kunnen maken van deze ruimtes om hier met hun projectgroep in te werken. Een vrij forse investering en dan laten we de beheerskosten nog buiten beschouwing (er moet immers minstens één maal beleid gevoerd over de per dag iemand langs alle ontwikkeling van de Labs om het espressoapcampus, en juist deze eenparaat en de minibar bij te duidigheid lijkt ook in de vullen, de stoelen terug te nieuwe plannen niet een zetten, het toilet schoon grote rol te te maken, et spelen. cetera). En wat levert ingezonden Neem nu het op; wat het plan van draagt het de Student bij aan de Discovery Labs : een soort bruisende campus? Wij kleine glazen gebouwtjes verwachten dat het niet die op verschillende veel meer zal zijn dan plaatsen op de campus een groep studenten die geplaatst zullen worden. in een glazen ruimte aan Het idee is dat studenten een project zit te werken onder het genot van een uitstekend kopje koffie. Waarom wil de werkgroep dit plan er zo snel doorheen drukken? Het is duidelijk: de campus moet bruisen. Leven in de brouwerij staat weer op de bestuurlijke agenda van onze universiteit. Hulde daarvoor, maar wij zetten onze vraagtekens bij de manier waarop dit tot uiting gaat komen. We maken de tussenbalans op. Er worden op dit moment meerdere initiatieven genomen om bij te dragen aan de levendigheid van de campus. Dit gebeurt voornamelijk vanuit de Route 14 Werkgroep Campusontwikkeling en Onderwijsfaciliteiten. Voorbeelden van punten waarover in deze werkgroep wordt gesproken zijn de herontwikkeling van Langezijds en de internationalisering van de campus. Er wordt op dit moment geen eenduidig Veel belangrijker is de vraag wanneer de hoofdgebruiker van de campus eens serieus betrokken gaat worden bij de ontwikkeling van de campus. De campus staat of valt bij haar studenten. Het is hoogst merkwaardig dat het blijkbaar nog steeds mogelijk is om te investeren in een plan als de Student Discovery Labs, terwijl het niet aannemelijk is dat de student hier veel baat bij zal hebben. Er zijn voor een dergelijk bedrag betere bestemmingen denkbaar, en dan hebben we het niet alleen over nieuwe sport- en cultuurvoorzieningen. Het ontbreekt niet aan de wil van studenten om mee te denken over dit soort plannen. Er hebben de laatste tijd meerdere artikelen in deze krant gestaan rondom de discussie betreffende de conceptvisie Studentenhuisvesting. Alhoewel deze discussie studenten natuurlijk wel echt in de huiskamer treft, toont de manier waarop dit is gaan leven wel aan hoe sterk studenten zich verbonden voelen met de campus. Wij als Student Union hebben deze discussie samen met UReka georganiseerd, omdat wij het nodig vinden dat studenten gehoord worden bij de totstandkoming van UT-beleid; wanneer komt er een dergelijk initiatief vanuit bijvoorbeeld een van de Route 14 werkgroepen? Wat ons betreft mag er wel eens kritisch gekeken worden naar welke investeringen nu echt van belang zijn voor de campus en haar gebruikers. Ga niet alleen voor kortetermijnwinst, maar selecteer de projecten die daadwerkelijk impact hebben. En laat bij het ontwikkelen van de campus nu eens de klant (studenten) spreken. We hebben goede hoop dat de onlangs benoemde Campusmanager uitkomst biedt! Het bestuur van de Student Union Medewerker en loopbaan Hoe denken wetenschappelijk medewerkers over hun carrièreperspectieven, de werklast en de transparantie van procedures? Het Female Faculty Network Twente (FFNT) onderzoekt dat in september met een uitgebreide vragenlijst, de Culture & Policy scan. Daarmee wordt vastgesteld hoe gezond de organisatiecultuur van de UT is. Het onderzoek bestaat uit veertig vragen die onderverdeeld zijn in drie onderwerpen: loopbaanondersteuning, werving & bevordering en werklast & werkcultuur. Op die manier kunnen we vaststellen welke organisatiecultuur er heerst binnen de UT, vertelt Loreta Vaicaityte, bestuurslid van het FFNT. Want hoe gezonder de organisatiecultuur, hoe productiever, effectiever en innovatiever de organisatie wordt. De Culture & Policy scan is gebaseerd op de Swanlist, een vragenlijst die is ontwikkeld aan Britse universiteiten. De lijst is vertaald en aangepast aan de situatie op de UT. Het idee voor het onderzoek komt vanuit het Female Faculty Network Twente, het netwerk van vrouwelijk wetenschappelijk personeel. In eerste instantie is overwogen om de lijst alleen door vrouwen in te laten vullen om te onderzoeken waar zij tegenaan lopen. Daar zijn we van teruggekomen. Om een goed overzicht te krijgen van de huidige stand van zaken is het even belangrijk om te weten hoe mannen de cultuur op hun werkplek ervaren. Wij willen weten of al het talent dat hier rondloopt volop benut wordt. Daarom ontvangen alle wetenschappelijk medewerkers, van PhD tot professor de vragenlijst. Naar aanleiding van de uitkomsten wordt bekeken welke verbeteringen nodig zijn om wetenschappelijk personeel te behouden en aan te trekken. ADVERTENTIE Samen zorgen voor de natuur De natuur staat steeds meer onder druk. Natuurmonumenten stelt de natuur veilig. Uw steun is hard nodig. Word lid, dat kan al vanaf 2, per maand. Kijk voor meer informatie op Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt. Mijn job Naam: Corné Knots (45) Functie: medewerker PA&O, afdeling arbo en milieu Locatie: Spiegel Corné Knots (45) Foto: Arjan Reef Ik ben net begonnen. Sinds 2 juni houd ik mij bezig met energie en duurzaamheid. De UT wil zich als duurzame universiteit op de kaart te zetten. Die ambitie is verankerd in Route 14. De UT kan prima als field lab fungeren. Er is namelijk veel kennis over dit onderwerp in huis. Maar een overzicht hiervan ontbreekt. Het is mijn taak om alle onderdelen op dit gebied met elkaar te verbinden door de invoering van een energiezorgsysteem. Organisatorische, technische en gedragsmaatregelen worden dan op een verantwoorde manier uitgevoerd. Ik richt mij verder op de beleidsmatige kant van duurzaamheid. Een techneut ben ik immers niet. Een energiebeleid stoelt drie pijlers. Waar kun je energie besparen en onnodig verbruik minimaliseren? Wat is er nodig om het daadwerkelijke gebruik op een duurzame manier te realiseren en tot slot, hoe kunnen we de traditionele methoden die daarnaast nog nodig zijn, effectiever maken? Een voorbeeld? Je kunt je afvragen hoe rendabel het is om zelf energie op te wekken. De UT zal misschien enkele investeringen moeten doen, maar ik weet zeker dat ze die later terugverdient. Duurzame energie is de toekomst, nietwaar? Ik ben van origine levensmiddelentechnoloog en werkte jaren bij de Keuringsdienst van Waren, nu de Voedsel en Waren Autoriteit. Ik zat 23 jaar in de buitendienst en inspecteerde bedrijven. Ik leerde welke kwaliteitssystemen wel en niet werken op de werkvloer. In de avonduren studeerde ik facilitymanagement. Vóór deze baan werkte ik bij het facilitair bedrijf van Saxion, ook in de energiezorg. Ik vond dat ik toe was aan een beleidsfunctie zoals deze, want ik denk dat ik inmiddels wel weet hoe kwaliteit werkt.

5 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente Donderdag 18 juni 2009 Studenten ontwerpen robot voor zwerfafval Zes UT-studenten van verschillende studierichtingen werken samen aan een machine die blikjes, flesjes en ander afval op straat herkent, oppakt en opruimt. Deze zogenoemde Autonome Zwerfafval Opruim Robot moet het groeiende probleem van zwerfvuil het hoofd bieden. In opdracht van de Stichting Nederland Schoon ontwikkelen de studenten een proefmodel van het product, dat daadwerkelijk op de markt zal worden gebracht. De bladen Liefde verandert onze chemische huishouding. Dat bleek op de Liefdespoli die het VUmc organiseerde en waar het universiteitsblad van de Vrije Universiteit over schreef. Verliefd zijn of liefdesverdriet hebben, zijn fysiek meetbare verschijnselen. Bij het zien van een foto van een geliefde gaan de bloeddruk en het hartritme flink omhoog. Ook verandert de aansturing in de zenuwen, waardoor verliefden letterlijk knikkende knieën krijgen. Uit onderzoek onder psychologiestudenten blijkt bovendien dat liefdesverdriet met fysieke veranderingen gepaard gaat. Slaapproblemen en prikkelbaarheid zijn bekende symptonen, net als hoofd- en buikpijn. Mignon van Dijk ontwerpen. De Stichting Nederland Schoon was zo enthousiast, dat ze deze robot graag wil laten ontwikkelen. Dat gebeurt in samenwerking met het UT-spin-offbedrijf Demcon in Oldenzaal en Hako, producent van straatveegmachines. De robot is een van de eerste concrete projecten van het pas opgerichte roboticacenter, waarin de UT en het bedrijfsleven samenwerken. Roy Visser krijgt een waardecheque uit handen van voorzitter Klaus Altfeld van de GERG. Foto: Dave Pinchbeck Prijs in gaswereld Promovendus Roy Visser heeft de eerste plaats behaald bij een wedstrijd voor jonge onderzoekers tijdens een bijeenkomst van de Europese gasindustrie in Brussel. Hij ontving een waardecheque ter waarde van vijfduizend euro voor zijn onderzoek naar kunststof gasleidingen. De wedstrijd was georganiseerd door de European Gas Research Group GERG, waarbij energiebedrijven en gasleveranciers als Shell, E.ON en de Gasunie zijn aangesloten. Omdat deze groep wat meer contacten wil met de academische wereld, heeft zij een academische netwerkprijs in het leven geroepen. Twintig jonge Europese onderzoekers waren uitgenodigd om een presentatie te houden. Roy Visser sprak over zijn promotieonderzoek bij het instituut IMPACT naar de verouderingsprocessen in kunststof gasdistributieleidingen. Daarmee won hij vijfduizend euro, die hij vrij mag besteden. Een deel van dat bedrag gaat naar nieuwe wielen voor zijn mountainbike. De rest zet hij op zijn spaarrekening en is bestemd voor de aankoop van een huis. De zwerfafvalrobot krijgt een opvallende kleur. Bij het multidisciplinaire project zijn zes studenten betrokken in het kader van hun bachelor- of masteropdracht. Zij komen van verschillende studierichtingen: industrieel ontwerpen, werktuigbouwkunde, elektrotechniek, informatica en mechatronica. Een van hen is elektrotechniekstudent Douwe Dresscher. Ik ben bezig met het sensorsysteem waarmee de robot om zich heen kijkt om te bepalen waar hij wel en niet langs kan, zodat hij nergens tegenaan botst. Ook kijk ik naar de detectie van het afval, want er mogen bijvoorbeeld geen voorwerpen klem komen te zitten, legt hij uit. IO-student Rogier Kauw-a-Tjoe neemt het systeemontwerp van de robot voor zijn rekening. Veegmachines maken veel lawaai, maar onze zwerfafvalrobot niet. De eerste versie was nog een soort stofzuiger, maar dat passen we aan. Mensen die aan het winkelen zijn, moeten er zo min mogelijk last van hebben, vertelt hij. De studenten werken drie dagen per week samen in een kamer in de Horst Harold de Boer Het gaat om een oranje apparaat, uitgerust met een camera en sensoren om afval op te sporen. Twee grijparmen pakken de voorwerpen van de straat en slaan deze op in een reservoir. De machine is volledig automatisch en hoeft slechts na een paar uur te worden geleegd en opgeladen, als de accu leegraakt. De robot is vorig jaar bedacht tijdens een derdejaarsproject voor studenten industrieel Uit Het Lood Verantwoord Veel mensen hebben bezwaren tegen wapenproductie. Begr ijpelijk, vernietigingswapens zijn niet het toppunt van onze beschaving. Dus toen Zembla in 2007 onthulde dat Nederlandse pensioenfondsen miljoenen euro s aan het project, zodat ze gemakkelijk kunnen overleggen. De overige twee werkdagen zaten ze in het begin bij Demcon en brengen ze nu op hun eigen faculteit door. Het project wordt begeleid door Maarten Bonnema (CTW), Jan Broenink (EWI) en Jan Leideman van Demcon. Iedereen die erbij betrokken is, is erg enthousiast, aldus Bonnema. Maar je hebt te maken met verschillende belangen en die moet je op elkaar afstemmen. Daarom zitten we iedere week bij elkaar om de voortgang te bespreken. Een proefmodel van de zwerfafvalrobot is vorige maand op een beurs gepresenteerd en trok veel belangstelling van mensen uit de afval- en reinigingsbranche. De studenten willen in september met een verbeterde versie komen en hopen dat het apparaat een jaar later op de markt komt. Douwe is ervan overtuigd dat het zo ver komt: De demoversie laat zien dat het concept levensvatbaar is en dat het haalbaar is om aan te schaffen. belegden in de wapenindustrie, gaf dat veel commotie. Pensioenspaarders wensten een fatsoenlijk pensioen. De ter verantwoording geroepen pensioenfondsen reageerden met uitsluitingslijsten. Een opsomming van bedrijven waarin ze om ethische redenen niet meer zullen beleggen. Thales, het moederbedrijf van het Hengelose Hollandse Signaal, staat op veel van deze lijsten. Maar ons fatsoenlijke land heeft ook een leger. Onze Koninklijke Marine beschermt de scheepvaart tegen Somalische piraten. En onze vredesmacht probeert elders in de wereld de orde te herstellen. Even dachten we dat dit onbewapend kon. Maar in Kosovo bleek generaal Mladic niet De Delftse student industrieel ontwerpen Arno Scheepens wil een honderd procent duurzame fiets ontwikkelen. In zijn werkplaats staat hij laagjes hout te lijmen, te stomen en te buigen tot een fietsframe. Ik heb per fiets twee keer zoveel houtafval dan er hout in de fiets gaat. Met een kleine warmtekrachtcentrale kan ik daar vier keer de energie uit halen die ik nodig heb. Nog meer energie bespaart hij door lokale materialen te gebruiken en de fiets alleen op de lokale markt te brengen. Scheepens werkt aan zijn fiets in Friesland en verwacht dat er straks flink wat Friezen op zijn houten fiets zullen rondrijden. Of de berijder er ook een houten kont van krijgt, weet de student niet. Hij heeft de fiets zelf nog niet kunnen testen. Het magazine van de Nijmeegse Radboud Universiteit ontdekte een opmerkelijke vraag in het vwo-eindexamen biologie.vraag 19, 20 en 21 van het Cito-examen gingen over het kakkerlakkenonderzoek van microbioloog Johannes Hackstein. In het examen wordt zijn werk op een opmerkelijke manier geïntroduceerd. Reuzenkakkerlakken staan bekend om hun smerige lucht. Aan de Nijmeegse biologiefaculteit hebben ze er duizenden. De onderzoekers gaan niet zonder gasmasker de kweekruimte in. In een reactie zegt Hackstein van niets te weten. Ik heb hier niemand van het Cito gezien. Twee studenten van de Universiteit van Amsterdam bezorgen sinds kort koude flessen prosecco in de hoofdstad. Na een telefoontje bezorgt het bedrijf Flesje Prosecco van de studenten Jos Zonneveld en Jasper Haarsma binnen dertig minuten een of meer flessen. Kosten: 12,50 per fles, vier voor veertig euro. Als ik in het Vondelpark lig met een groep, of we varen over de grachten, dan is het altijd moeilijk om uit te maken wie er even drank gaat halen, zegt Zonneveld. Vanaf nu hoeft er niemand meer op uit. Je kunt ons nummer opslaan in je mobiel en wij komen koude prosecco bezorgen. Ook op de grachten. De Leidse promovendus Anna Oehmichen vergeleek de anti-terrorismewetgeving in Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en Spanje. De tendens is dat mensenrechten steeds vaker wijken voor strengere maatregelen. Als er net een aanslag is geweest, wil de bevolking dat een regering actie onderneemt. Vaak kiest de overheid dan voor strengere wetgeving. Het is de makkelijkste manier om snel een vuist te maken: Kijk ons eens doortastend zijn. Er is dan zelfs gevaar dat een land afglijdt naar een dictatuur, aldus de juriste. Het zou verstandiger zijn om niets overhaast te doen. Mensen moeten niet het gevoel krijgen dat ze gevangen in hun eigen land zijn. onder de indruk van onze antimilitaristische buttons. Daar hebben we een flinke kater aan overgehouden. Sindsdien sturen wij onze jongens er toch maar weer goed bewapend op uit. Zo hebben wij onze marineschepen voorzien van Goalgetters. Inderdaad, geproduceerd door Thales in Hengelo. Kan de aanschaf en het gebr uik van wapens ethisch verantwoord zijn, terwijl de productie niet door de beugel kan? Wel in de Hollandse polder. Met softdrugs hanteren we dezelfde lijn. De voordeur van de coffeeshop is netjes legaal; de achterdeur niet. Deze schizofrenie heeft een prijs. De productie van softdrugs is volledig gecriminaliseerd. Streven we met de wapenproductie hetzelfde na? In een beschaafd land heeft de overheid het monopolie op het geweld. Idealiter includeert dit naast het bezit ook de productie van wapens. Maar als doorgeslagen privatisering dat niet toelaat, zijn kritische pensioenfondsen wellicht het beste alternatief. Zij kunnen en zullen op de aandeelhoudersvergadering van Thales vragen stellen over clusterbommen en over de beoogde afnemers van onderdelen voor nucleaire wapens. Een harteloze kapitalist zal dat niet doen. Van uitsluiting is nog nooit iemand beter geworden. Wie verantwoord belegt, geeft de wapenproductie niet in handen van de hartelozen.

6 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente Tuesday 18 June 2009 From Louisiana to the Lowlands Dr. Roxanne Benoit-Raine, here together with her husband Wes and their cat Jupiter, says about her stay in the Netherlands, I ve really liked living here. The flat landscape, sometimes at or below sea level, is similar to the surroundings in her hometown of Lafayette, Louisiana in the United States. When I look out the window on the train, it looks just like driving on the back country roads in Louisiana. It looks just like home. Lafayette is the hub of Cajun Country in south-central Louisiana along the Vermilion River. Benoit-Raine explains Lafayette s population is larger than Enschede, but the population has grown since Hurricane Katrina hit its coastline. When the hurricane struck in 2005, she was attending the University of Louisiana at Lafayette and writing a chapter for a book called Cognitive DecisionMaking: Empirical and Foundational Issues for editor Benoit Hardy-Vallée. She remembers, Lafayette was not affected like New Orleans, We didn t have to evacuate. We were really far from New Orleans. The distance from Enschede to Amsterdam is about the same. Four months afterwards, Benoit-Raine and her husband visited a friend in New Orleans who forewarned them of the massive devastation, but what they saw still took them by surprise. She described the source of the damage, It wasn t the hurricane that was the real problem. The levees broke and then New Orleans flooded. She thought the gov- Most people now know, the 9th Ward is one of the poorest areas of New Orleans and many people didn't evacuate the ghost town before the storm. After the flooding started, those who had remained were forced to take refuge on their rooftops while awaiting rescue by helicopters.photo: Wes Raine ernment did not respond with appropriate actions; the levees were not constructed to withstand the surge of water; and she was disappointed with the media coverage, I don t like how Louisiana was portrayed in the media. The media did not explain well enough about why many people were still there, and the Cajuns were cast in a degrading light, which made them appear as ignorant people. Benoit-Raine says, In movies, Cajuns are always portrayed as ignorant. Actually, Cajuns are culturally rich and have experiential knowledge. Most of them, according to Benoit-Raine, speak fluent French, are practicing Catholics, regard family life as highly important, and also know how to celebrate. Take for instance, the celebration of Mardi Gras (Fat Tuesday), which has the same religious meaning as Carnival in the Netherlands. In the region around New Orleans, a weeklong celebration with parades, street celebrations, tableau balls and much merrymaking takes place and Lafayette holds the state's second largest celebration. The impact of the hurricane recently spurred Louisiana Senator Mary L. Landrieu to visit the Netherlands in May, studying the Dutch water management system to improve the levee system in her state. Following the hurricane, the Netherlands was one of the first nations to extend support to Louisiana and the Gulf Coast region, including civil engineers and pumps to remove floodwaters. Senator Landrieu said of her recent visit to the Netherlands, The people of Louisiana need a new model, and I believe we can incorporate some of the state-of-the-art technologies the Dutch have developed to protect their communities. In 2002, Roxanne received her bachelor s degree in Psychology from Louisiana State University in Baton Rouge. Afterwards she returned to Lafayette and was interested in taking creative writing courses with Ernest J. Gaines, a novelist and creative writing professor at the University of Louisiana at Lafayette, but his classes were full. One year later, in 2003, she decided to enroll in the course, What is Cognitive Science? Roxanne says, I knew some students who were taking the cognitive science classes and the subject grabbed my attention. She came to Enschede in January of 2009 to work as a trainee with Professor Rieks op den Akker on the Augmented Multimodal Interaction - Distance Access, or AMIDA collaboration project, in the Human Media Interaction research group, also coordinated by Professor Anton Nijholt, which is part of the Department of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science. She recently received her PhD in Cognitive Science from the University of Louisiana at Lafayette. As for her goals, Roxanne explains she probably will not go back to the University of Louisiana at Lafayette. The university policy is strongly against it. The professors who taught me are still there. People in Louisiana actually Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws Contributors: Ashok Sridhar, Anindita Ganguly and Audrey Rhodes. For comments and suggestions, r.engels@utwente.nl For previous editions, see: Dr. Roxanne Benoit-Raine. Photo: Gijs van Ouwerkerk call it academic inbreeding, which means when people are employed at the same university where they received their graduate training and degrees. She would rather continue researching in a postdoctoral position at another university, establishing herself as a researcher for cognitive science, and later apply for an assistant professorship in the United States. Amy Williams In the Lakeview area of New Orleans, Kathrina forced the flood waters to move a parked car in a vertical position against a tree. Photo: Wes Raine CLOSING THE WIDE GAP BETWEEN THEORY AND PRACTICE Is Kuwait ready to change its educational system? In the top floor of the labyrinth-like Cubicus building, in the office of Abdullah Almodaires, the 1950s big band sounds of Frank Sinatra drift out of his computer speakers. The lyrics croon optimistically, I want to make a brand new start of it, a bit like Almodaires himself, a man poised to change the educational system in his native country of Kuwait. As Favorites: Book Dreams from My Father: A Story of Race and Inheritance (Barack Obama) Music: Frank Sinatra and Roberta Flack. Song: Reggae singer Bob Marley s Redemption song Film: The good, the bad and the ugly Quote: Desire for others, what you desire for yourself, and you will be the most just man. (Prophet Mohammed) Mixing an education elixir to remedy the gap: Abdullah Almodaires will defend his doctoral dissertation, Technology-supported reflection: Towards bridging the gap between theory and practice in teacher education, on June 24 in the Spiegel building. Photo: Gijs van Ouwerkerk Food: Arabic kitchen, especially his mother s food he says, I m still young enough. At age 36, he has developed a teaching methodology, the reflective practice approach, focusing on looking back on teaching situations from a personal perspective, where technology serves as a tool to reflect on one s actions. Looking in a figurative mirror, students gain knowledge about their teaching skills and can apply this learned knowledge to a new experience. In the once British ruled Kuwait or known by its Arabic diminutive as the fortress of water, the current educational system is still largely based on the old British model hailing back at least to the 1960s when this sovereign Arab emirate gained its independence from the United Kingdom. The remnants of this influence have left an unchanging educational system. Even if you look at the situation in Kuwait s educational system, at least forty years back, it s almost the same. It s a simple system, good for measurement and assessment, but it won t give you outcomes or produce creative students, says Almodaires who plans to translate his dissertation into Arabic after returning to Kuwait. If I want to apply my methodology then it will be more effective to have the document in Arabic. I want to be able to discuss the possibilities for change in the current system with decision makers. His theories can be likened to a cost management system or learning management system, where students and teachers have access to online video-based learning environments. The reflective practice model offers a more accurate description of the classroom environment, although, Alodaires admits, it is basically adapted from other educational models: I used a spiral model because the cycle models won t explain new experiences in education. In general you never have the same experience, perhaps similar with different variables added, which change your behavior. According to Almodaires, there exists a sizable gap between theory and practice in education, where students engage in practice during the last phase of their degree program, usually the last six months of a four year program. This is the case at the College of Basic Education in the Public Authority for Applied Education and Training (PAAET), where, upon his return, he will fulfill his obligatory teaching period in return for scholarship funding that he has received over the past seven years while completing a double master s and PhD at the UT. For training teachers, the move to close the gap in education can be achieved by creating a smooth interplay between theory and practice, where real situation go hand in hand with learning theoretical knowledge. The European system, said Almodaires, is different from Kuwait. The Netherlands is even more flexible. When I saw what is taking place here, it changed my mind. I m now a defender of the system. I would like to see such a system in my own country, maybe with some limitations. Robbin Engels

7 Donderdag 18 juni 2009 De blauwe moskee in Istanbul. internationaal io-project Ontwerp voor Turks paviljoen Vijf studenten van de master industrieel ontwerpen stortten zich vier maanden lang op een prestigieus project. Samen met architectuurstudenten uit Sarajevo en Istanbul ontwierpen zij zestig duurzame paviljoenen die in 2010 een maand lang gebruikt worden op een historisch plein in Istanbul, nabij de blauwe moskee en de Aya Sofia. Vorige week kwamen alle studenten op de UT bij elkaar om de laatste hand te leggen aan hun ontwerp. Jaarlijks is het Sultan Ahmed plein in Istanbul een maand lang het middelpunt van het ramadanfestival waar duizenden mensen op afkomen om na zonsondergang te feesten en te eten. Het plein staat dan vol met oude houten eettentjes. Die zijn, zacht gezegd, behoorlijk lelijk, terwijl dat plein een elegant ontwerp verdient in de geest van de omgeving, zegt Aida Kulenovic, studente uit Sarajevo. Samen met twintig andere studenten uit Enschede, Istanbul en Sarajevo heeft zij zich gebogen over een ontwerp voor het historische plein. En dat was nog niet zo simpel, vertelt Aida. Wij moesten rekening houden met het culturele erfgoed en zorgen dat het ontwerp wel in de historische ruimte past. Aanleiding voor de ontwerpopdracht is de benoeming van Istanbul tot Culturele Hoofdstad van Europa Voor de gemeente een goede reden om het Sultan Ahmed plein een opfrisbeurt te geven. De opdracht: ontwerp een paviljoen dat makkelijk te transformeren is in iets anders en geschikt is voor meerdere doeleinden. Om die plannen uit te denken kwamen de studenten in vier maanden tijd drie keer bij elkaar op bezoek, vorige week dus in Enschede. Ze bedachten multifunctionele paviljoenen, die te gebruiken zijn als bijvoorbeeld restaurant of boekwinkel. Bovendien is het ontwerp duurzaam en groen, vertelt io-student Tjark van de Merwe: De paviljoenen kunnen jarenlang op elke mogelijke plek opgebouwd en afgebroken worden. En als je geen paviljoen meer nodig hebt, is het hout te herbruiken voor andere doeleinden. De studenten hebben ook een plan uitgewerkt voor het plein zelf. Eigenlijk is het een soort masterplan geworden voor de komende vijf jaar, vertelt Aida. Want we willen het hele plein een andere uitstraling geven, door een betere flow te creëren. Ook willen we meer groen en wat bankjes waar mensen samen kunnen komen. De studenten zijn tevreden over het ontwerp maar het proces daar naartoe verliep behoorlijk moeizaam. Aida: We hebben toch een andere culturele achtergrond en een andere manier van werken. Samenwerken was ook moeilijk omdat we maar drie weken bij elkaar zijn geweest, daarna moest de communicatie via mail, msn en skype. Zaterdag presenteerden ze een boek met hun ideeën tijdens het internationale congres over duurzaam bouwen dat op de UT werd gehouden. De gemeente van Istanbul gaat zich nu buigen over de plannen. Waarschijnlijk kunnen de studenten in het najaar van 2010 hun eigen paviljoenen bewonderen. Latifa van Heerde De paviljoenen zijn duurzaam, multifunctioneel en demontabel. Het nieuwe bestuur van de Bewonersraad had zich bij zijn aantreden eerder dit jaar al voorgenomen het beleid van de Veste kritisch te volgen en niet meer klakkeloos (zoals het vorige bestuur werd verweten, red.) akkoord te gaan met maatregelen. Directeur Jan Sinke van woningstichting de Veste: Wij vinden het jammer dat de huidige CBR zo n harde diskwalificatie uitspreekt over voorgaande besturen, die wij juist als constructief-kritisch hebben ervaren en waarmee we veel hebben bereikt. Het luchtruim boven de campus was maandagmiddag het domein van tientallen gekleurde vliegers. De Pakistani Students Association had een traditioneel Pakistaans vliegerfestival georganiseerd om het begin van de lente te vieren. Het feest trok zo n honderdvijftig belangstellenden van allerlei nationaliteiten, onder wie studenten, promovendi en hun familieleden. Op het veld bij de Bastille probeerden ze hun vliegers zo hoog mogelijk in de lucht te krijgen. Dat lukt aardig, ondanks het feit dat er weinig wind stond. De vliegers waren gemaakt van bamboe en rijstpapier en waren speciaal voor deze gelegenheid uit Pakistan gehaald. Het vliegerfeest werd opgeluisterd met Pakistaanse muziek, hapjes en drankjes. Ook werden er henneptatoeages geschilderd. kamerzoekdagen nu in uitgeklede vorm Geen communicatie Veste en bewoners De relatie tussen bouwcorporatie De Veste en de Centrale Bewonersraad, het orgaan dat de belangen van alle campusbewoners behartigt, staat ernstig onder druk. De Veste kan zich niet vinden in de nieuwe koers van de CBR. Die komt er op neer inmenging van de verhuurder in het huishouden van de bewoners zoveel mogelijk te beperken. De Veste weigert verder met de bewonersraad te praten en heeft besloten de raad niet te betrekken bij de organisatie van de Kamerzoekdagen. Deze vinden nu in afgezwakte vorm plaats. Frans van der Veeken Vliegeren Foto: Gijs van Ouwerkerk In lijn met zijn nieuwe benadering heeft het CBR-bestuur expliciet zijn steun opgezegd voor het bemoeizuchtige beleid van de Veste op de campus, zoals controles met betrekking tot de reinheid van de woonruimte en het verbieden van buitenmeubilair. Ook is er stevige kritiek op de handelwijze van de huisvester rond de renovatieplannen van woongroepen op de Witbreuksweg. De CBR plaatst daarnaast vraagtekens bij de juridische deugdelijkheid van de nieuwe voorwaarden die enkele maanden geleden zijn ingevoerd. De Veste op haar beurt verwijt de CBR een ramkoers te varen en heeft alle vergaderingen met de bewoners voorlopig opgeschort. Het bestuur zou eerst maar eens zijn beleid op papier moet zetten om verdere verwarring weg te nemen. De bedrijfsleider van Acasa heeft expliciete instructies om niet met ons te praten, aldus de raad. Volgens de Bewonersraad zou de Veste hebben laten doorschemeren dat als studenten niet gediend zijn van het regime van de verhuurder ze dan hun woning maar moeten kopen. Als het overleg niet op korte termijn weer op gang komt zegt de CBR te bekijken of communicatie gerechtelijk is af te dwingen, omdat dat overleg een plicht is van de verhuurder. Sinke bevestigt dat het opschorten van overleg te maken heeft met het feit dat de CBR juridische vragen stelt bij de huurovereenkomst en de algemene huurvoorwaarden. Hiermee spreken ze een wantrouwen uit dat zo fundamenteel is dat het ons verstandig lijkt dat de CBR zich juridisch eerst goed laat voorlichten voordat we verder overleggen. Hierbij geldt uiteraard dat wie stelt ook moet bewijzen. De CBR heeft al aangegeven dat zij zich erbij neerlegt als juridisch alles blijkt te kloppen. Penningmeester Denick Murray van de CBR: Wij zijn nu inderdaad bezig onze twijfels over de huurvoorwaarden juridisch te funderen en daarna zal het overleg weer hervat kunnen worden. Wij verwachten dat dat niet meer dan een paar weken zal duren. Ook Sinke hoopt en verwacht dat er op binnenkort weer vergaderd kan worden: Wij betreuren het zeer dat de verhoudingen nu zo liggen. De bal ligt nu bij de CBR en daarmee ook de snelheid waarmee we weer kunnen overleggen in de gebruikelijke constructief-kritische sfeer. Intussen heeft de Veste in een brief aan alle bewoners aangekondigd dat er begin juli kamerzoekdagen zullen plaatsvinden die in tegenstelling tot andere jaren georganiseerd worden zònder inbreng van de Bewonersraad. Murray zegt dat zijn achterban zich daar niet in kan vinden. De belangrijke eerste dag van de kamerzoekdagen heeft De Veste niet in het programma opgenomen. De rondleiding over de campus, het eten bij flats, het feest en het overnachten en ontbijten bij een logeerflat worden dit jaar allemaal niet georganiseerd. Dat leidt volgens de studenten tot problemen. Zo stelt iemand op de online-nieuwsgroepen: Als nieuwe kamerzoekers gewoon in het diepe worden gegooid door Acasa en zomaar overal langs worden gestuurd, en vervolgens enkel dichte deuren en norse studenten krijgen te zien, hebben we daar alleen onszelf mee. Zeker als achteraf nieuwe mensen gewoon worden geplaatst. Terwijl op de online discussiegroepen studenten worden oproepen tot een boycot, noemen anderen dat geen verstandige manier van handelen. Omdat er meer kamerzoekers dan lege kamers zijn geeft de Veste dit jaar geen kamergarantie af aan nieuwe studenten, maar gezien het eerdere gedrag van de Veste verwacht ik dat er naar gestreefd wordt alle kamers te vullen en er dus geplaatst zal worden als je als huis geen nieuwe bewoners aanneemt, zo schrijft een andere student. Dat zou ongewenst zijn, omdat flats waar dat weekend niemand thuis is, zich dit keer niet voor de kamerzoekdagen kunnen afmelden. Weer een andere bewoner vraagt zich af of het niet verstandiger is om alsnog te proberen tot een samenwerking te komen, en sluit af met de volgende noodkreet: Het lijkt me niet goed voor ons als het contact met Acasa nog slechter wordt waardoor eigenlijk onze campus stuk gaat. Dat de CBR op korte termijn - de kamerzoekdagen vinden plaats in het weekend van 4 juli - alsnog bij de organisatie ervan betrokken wordt lijkt echter niet waarschijnlijk.

8 Donderdag 18 juni 2009 ut-alumna clazien wezeman krijgt marina van damme prijs Vrouwen komen bij mij om advies Clazien Wezeman (43) nam afgelopen vrijdag de Marina van Damme-prijs in ontvangst na de Innovatielezing in de Grolsch Veste. Ze werkt sinds haar afstuderen (1988, informatica) bij British Telecom in Engeland als senior business partnership manager en houdt zich bezig met het toepassen van innovatie. Ook geeft ze leiding aan 350 medewerkers en is ze vicevoorzitter van het vrouwennetwerk. Clazien Wezeman. Foto: Arjan Reef Hoe hebt u de uitreiking ervaren? Echt fantastisch. Ik ben overgevlogen uit Engeland, mijn twee kinderen gingen mee. Dat was erg leuk. De volgende dag was er een feestje bij Marina van Damme thuis samen met de vorige prijswinnaars en enkele alumni uit Delft. Je werkt bij British Telecom Innovate als senior business partnership manager. Wat doe je precies? Ik zit op de afdeling BT Innovate dat zich richt op research en technology. Wij doen onderzoek naar ontwikkelingen waar British Telecom mee verder kan. Het onderzoek moet echt iets nieuws opleveren. Ik moet ervoor zorgen dat die innovatie bruikbaar is en dat het ook echt binnen het bedrijf gebruikt wordt. Heel toepassingsgericht dus. Je werkt sinds je afstuderen bij informatica in 1988 bij dit bedrijf. Wat houd je daar? Na mijn afstudeeropdracht bij BT ben ik daar gebleven. Ik nam deel aan een onderzoek in Europees samenwerkingsverband. En van het één komt het ander. Sinds 2006 ben ik senior business partnership manager en geef ik leiding geef aan 350 mensen. BT is een groot bedrijf met vierduizend medewerkers. Het hoofdkantoor zit in Londen. Ik werk en woon zelf in Ipswich. Er is veel te doen. Je kunt gemakkelijk van de ene afdeling naar de ander switchen en er is een prima werksfeer. Je hebt een gezin. Hoe zorg jij voor een goede work-life balance? Het blijft balanceren. Ik werk vier dagen in de week. BT staat positief tegenover parttime werken. Mijn man werkt er ook en doet hetzelfde. Daarnaast hebben we twee dagen kinderoppas en kan ik eerder naar huis als het nodig is. Daarin ben ik gelukkig flexibel. Je bent vicevoorzitter van het BT Women s Network. Wat voor een rol heeft dit netwerk? We hebben 190 leden en organiseren workshops tijdens de lunchpauze over zaken die gaan over carrière maken en het sociale aspect zoals worklife balance. Twintig procent van de werknemers binnen BT zijn vrouwen. Zij opereren veelal in ondersteunende functies. Ik ben een van de weinige vrouwen met een leidinggevende functie. Tijdens de bijeenkomsten praten we en proberen we van elkaar te leren. De Marina van Damme prijs is bedoeld voor een UT-alumna die een voorbeeld is voor andere vrouwen. Voel jij jezelf een rolmodel? Ja, ik merk toch dat andere vrouwen mij voor advies benaderen en dat ze heel positief staan tegenover mijn werk bij het vrouwennetwerk. In 2008 won ik de BT Community Champion Award voor mijn bijdrage aan een sociaal project en in 2009 de BT Diversity Award voor mijn bijdrage aan het diversiteitbeleid binnen British Telecom. Het management waardeert die inzet. Heb je nog een tip voor studenten die afstuderen? Netwerken en probeer van anderen te leren. Het is belangrijk dat je mensen die al langer bij het bedrijf zitten daarbij niet uitsluit. Sandra Pool Het facilitair bedrijf verwacht dat als het herstelwerk volgens plan verloopt, de vier Pakkerijverenigingen eind van deze week of begin volgende week hun sociëteit weer binnen kunnen. FB schat de aangerichte schade op een uit de hand gelopen feest met roeiverenigingen uit het Ondernemersprijs voor Sigmax Het Enschedse bedrijf Sigmax, van de alumni Leo van den Ende (bedrijfskunde), Walter Rijk (elektrotechniek) en Reinier Morra (technische natuurkunde), heeft de Van den Kroonenbergprijs gewonnen. De prijs voor jonge innovatieve ondernemers met een sterke binding met de UT werd afgelopen vrijdag voor de 26ste keer uitgereikt. Sigmax, dat in 1998 werd opgericht en inmiddels zeventig werknemers telt, ontwikkelt mobiele applicaties. Wat is jullie succesvolste mobiele toepassing? Leo van den Ende: We hebben MobilePolice, ook wel het digitale bonnenboekje genoemd. De politie gebruikt deze applicatie bij de verkeershandhaving. Als je programma s als Wegmisbruikers of Op de bon kijkt, dan zie je bij een aanhouding in negentig procent van de gevallen dat de agent een handterminal pakt die van ons is, met daarin onze software. Ook voor gemeenten hebben we handhavingsproducten zoals ParkControl, een systeem voor het innen van parkeerboetes. Daarnaast leveren we mobiele toepassingen voor inspecties. Die applicatie heet FlexInspect en daarmee worden bijvoorbeeld de elektrische installaties op Schiphol en het railnetwerk geïnspecteerd. Waar staat Sigmax op de Nederlandse markt? Er is maar een handjevol bedrijven dat mobiele applicaties ontwikkelt. In de software voor politie zijn we marktleider, voor de gemeentelijke handhaving willen we dat worden. Op inspectiegebied zijn we een van de grote spelers, maar die markt is diffuser. Hebben jullie internationale plannen? ParkControl wordt al gebruikt in België en de inspectiesoftware in België en Zweden. We willen dit de komende jaren uitbreiden. De inspectiesoftware is makkelijker te exporteren dan de handhavingsapplicaties. Of je nou in Engeland een trein inspecteert of in Nederland, dat maakt niet uit. Maar voor handhaving moet je de applicatie aanpassen aan nationale wetgevingen. Welke binding hebben jullie nog met de UT? De UT is een belangrijke kennisbron, omdat een aantal studenten bij ons gaat werken. Dat is voor ons reden om in Enschede gevestigd te zijn en te blijven. We hebben bewust ervoor gekozen onze nieuwbouw te plannen op het Business & Science Park op de looproute van station naar UT. Volgens de jury is Sigmax een voorbeeld voor jonge UT-ondernemers. Wat is jullie advies aan studenten die een onderneming willen beginnen? Het belangrijkste wanneer je vanuit de UT een onderneming start, is hard werken, doorzetten en vertrouwen in Leo van den Ende van Sigmax. Foto: Arjan Reef jezelf. Dat klinkt als een open deur, maar daar komt het wel op neer. Je hebt de bagage. Als je wilt ondernemen, doe het vanuit de schoolbanken. Je Kunsthars vervangt hartkleppen Hoogleraar Dirk Grijpma en Ferry Melchels van de TNWvakgroep polymeerchemie en biomaterialen hebben een biologisch afbreekbare kunsthars ontwikkeld die belangrijke lichaamsdelen precies kan namaken. Op zo n harsmodel worden cellen gekweekt waardoor lichaamseigen weefsels weer kunnen aangroeien. Dit wordt gedaan met behulp van stereolithografie, een techniek waarmee je driedimensionale objecten kunt maken vanuit een digitaal ontwerp. Grijpma en Melchels publiceerden over deze doorbraak in het tijdschrift Biomaterials. De kunsthars die met deze 3D-kopieermachine is ontwikkeld, kan door het lichaam zelf worden afgebroken en dat biedt kansen voor medische toepassingen. Wanneer bijvoorbeeld een kind een hartklep-afwijking heeft, kan met behulp van een CT-scanner een digitaal driedimensionaal beeld gemaakt worden van de hartklep. Met de nieuwe hars kan het model in de stereolithograaf precies worden nagebouwd. Op die structuur kunnen eigen cellen worden teruggeplaatst, zodat na afbraak van het dragende kunsthars, alleen nog weefsel overblijft. De techniek kan ook toegepast worden bij het laten groeien van nieuw botweefsel bij schedeldefecten. Aegee in vergadering in hun tijdelijke onderkomen. Foto: Gijs van Ouwerkerk verenigingen buiten pakkerij Laptopjes op schoot en vergaderen maar hebt dan nog geen gezin, geen lasten, weinig verantwoordelijkheden. Gewoon doen! Paul de Kuyper hele land op maximaal dertigduizend euro. Laptopjes op schoot en dan maar vergaderen bij een van de bestuursleden thuis. Het is even behelpen voor het bestuur van studentenvereniging Audentis nu de Pakkerij gesloten is in verband met de vernielingen van anderhalve week geleden. In tegenstelling tot Taste en Aegee heeft de vereniging geen tijdelijk onderkomen kunnen vinden. Per dag wordt nu gekeken in welk huis het bestuurswerk en de vergaderingen plaatsvinden. Aegee heeft ondertussen banken opgeklapt en laptopjes neergezet in een ruimte boven ijssalon Talamini in de Raadhuisstraat. Taste had direct de maandagavond na de ontruiming van de Pakkerij al een heel computernetwerk ingericht in een studentenhuis aan de Marktstraat. Qua bestuurswerk ondervinden ze daarom niet zoveel hinder, vertelt Maarten Grootendorst van Taste. De kroegtelefoon staat doorgeschakeld, we kunnen gewoon bij onze bestanden en de mappen met belangrijke papieren staan hier naast me. Het lastigste is om alternatieve locaties te vinden voor de kroegavond en afstudeerborrels. Wat dat betreft zou het zeker goed uitkomen als we komend weekend de Pakkerij weer in kunnen. Alpha heeft geen kantoren in de Pakkerij en hoefde dus alleen op zoek naar een tijdelijk onderkomen voor de sociëteitsavond van afgelopen donderdag. Deze werd voor de gelegenheid bij een van de leden thuis gehouden.

9 9 Donderdag 18 juni 2009 Cryogene pers Tekst en beeld: Gijs van Ouwerkerk Het Apparaat (1) Kernfusie, het samensmelten van atoomkernen, is de manier waarop de zon en de sterren hun energie opwekken. In tegenstelling tot de gangbare kernsplijting in huidige kerncentrales laat het kernfusieproces in principe geen radioactief afval achter. Het is wetenschappers echter nog niet gelukt om een prototype kernfusiecentrale te bouwen die meer energie opwekt dan dat hij verbruikt. ITER, een experimentele centrale in Zuid-Frankrijk die in 2018 afgebouwd moet zijn, moet daar verandering in gaan brengen. De reactor moet met een output van 500 megawatt tien keer zoveel energie opwekken als dat erin gaat. De leerstoel Lage Temperaturen (TNW-HCS, IMPACT) van de Universiteit Twente is betrokken bij dit internationale megaproject. Arend Nijhuis leidt hier een NIEUWE SERIE team van momenteel twee postdocs en twee promovendi. Hun cryogene pers (foto links) speelt een cruciale rol bij het ontwerpen van de electromagneten die rondom de reactorwand geplaatst zullen worden. Om kernfusie energetisch rendabel te laten verlopen wordt in de ITER-reactor waterstof opgewarmd tot 150 miljoen graden Celsius, maar liefst tien keer de temperatuur in de kern van de zon. Het is daarom paradoxaal dat juist de leerstoel Lage Temperaturen een bijdrage levert aan dit project. De sleutel ligt in de supergeleidende electromagneten die het hete gas scheiden van de reactorwand. Zonder deze scheiding zou het gas te sterk afkoelen. De electromagneten moeten juist heel koud zijn (4.2 graden Kelvin oftewel -269 graden Celsius) om Deze nieuwe serie over hightechapparatuur is bedoeld om lezers wat meer inzicht te geven in de wondere, voor velen mysterieuze, wereld van het wetenschappelijk onderzoek dat zich binnen de UT afspeelt. Na deze week volgen er afleveringen in september (twee maal), oktober, november en december, waarna de serie mogelijk een vervolg krijgt. met hun windingen van supergeleidend materiaal de gewenste veldsterkte (12 tesla) te kunnen leveren. De stroom van ampère stelt de kabels bloot aan grote interne krachten, de zogenaamde Lorentzkrachten. Als bescherming hiertegen krijgen de kabels een stalen jas (foto rechts). De krachten beïnvloeden echter ook de supergeleidende eigenschappen van de kabels. Deze invloed kan worden gemeten met de cryogene pers in het T2-lab in Hogekamp. Dit door UTonderzoekers zelf gebouwde instrument simuleert de Lorentzkrachten door de kabel mechanisch samen te drukken met een hefboommechanisme. Dit vindt plaats in een vat gevuld met vloeibaar helium (op de foto s is het vat verwijderd), zodat gemeten kan worden aan de supergeleidende eigenschappen van de kabels onder realistische omstandigheden. Het apparaat is volgens de onderzoekers uniek in zijn soort en heeft mede daardoor een waarde van enkele honderden tonnen. Wetenschappers van over de hele wereld gebruiken de gegevens uit deze cryogene pers om hun kabels voor het ITER-project te verbeteren. Wetenschappelijk directeur Peter Apers heeft verschillende verklaringen voor die groei. Dat komt vooral doordat we zeer succesvol zijn geweest bij het binnenhalen van externe financiering. Dat heeft enorm bijgedragen aan de zichtbaarheid van het CTIT, constateert hij. Onze doelstelling is technologie en de toepassing bij elkaar te brengen. We werken daarom met instituut viert derde lustrum met congres CTIT blijft groeien Het Centrum voor Telematica en Informatietechnologie CTIT bestaat vijftien jaar. In die periode is het UT-speerpuntinstituut uitgegroeid tot het grootste academische ICT-instituut in Nederland met meer dan 450 medewerkers. Het centrum blijkt van een duidelijke economische meerwaarde voor de regio. De afgelopen zeven jaar vormde het CTIT-onderzoek de basis van meer dan vijftig spin-offbedrijven. onderzoekers uit verschillende faculteiten, dus wat dat betreft zijn we echt een multidisciplinair instituut. Ter gelegenheid van het vijftienjarig bestaan was er dinsdag een symposium met als thema Reinventing ICT. Daarop kwamen 170 belangstellenden af, zowel onderzoekers als vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven. Aan de hand van presentaties van vijf sprekers Twee miljoen Het kabinet stelt achttien miljoen euro subsidie beschikbaar voor onderzoek naar reconfiguurbare sensoren ten behoeve van de veiligheid. Deze sensoren zijn informatiebronnen die flexibel kunnen worden aangepast aan nieuwe, onverwachte bedreigingen door terroristen, misdadigers en voor militair gebruik. Het geld is afkomstig uit het Fonds Economische Structuurversterking dat gebruik maakt van de extra Nederlandse aardgasbaten. De subsidie gaat naar het consortium STARS, waarvan Thales de trekker is en verder de UT, TU Delft, TNO, UT-spin-off Recore en chipfabrikant NXP deel uitmaken. Het consortium wil de komende vier jaar technologie ontwikkelen om snel en adequaat te kunnen inspelen op nieuwe dreigingen. Van het totale subsidiebedrag gaat ruim twee miljoen euro naar het CTIT. Daarmee gaan de leerstoelen Computer Architecture for Embedded Systems van Gerard Smit en Integrated Circuit Design van Bram Nauta aan de slag. Peter Apers. Foto: Gijs van Ouwerkerk over nieuwe perspectieven op ICT ontstonden er interessante discussies. De aanleiding om dit thema te kiezen is dat er rondom ICT een enorm spanningsveld is. Enerzijds zie je een groeiende impact van ICT. Die technologie is overal aanwezig, in bijna alle aspecten van ons leven, we kunnen niet meer zonder. Tegelijkertijd is dat ook een nadeel. Mensen zijn zich er niet meer van bewust dat ze vrijwel overal gebruik maken van zeer snel ontwikkelende, maar meestal onzichtbare ICTtechnologie. De vraag is of het ICT-onderzoek andere doelstellingen moet hebben dan tot dusver om dat spanningsveld te doorbreken, aldus Apers. Uiteindelijk kwamen de aanwezigen tot de conclusie dat ICT vanzelfsprekend betrouwbaar, veilig en zuinig moet zijn, zeker omdat steeds meer traditionele markten zich ontwikkelen tot diensten waarbij ICTmogelijkheden de drijvende kracht vormen. Ook vinden ze dat de interactie tussen mens en machine nog een behoorlijke verbeterslag kan maken. Deze aspecten sluiten goed aan bij de doelstelling van de UT om te focussen op nieuwe technologieën en de maatschappelijke relevantie daarvan. Als voorzitter van de Route 14-werkgroep excellent onderzoek constateert Apers dat het CTIT ook in de toekomst een belangrijke functie zal hebben, want ICT is van groot belang bij de vijf onderzoeksthema s waarmee de UT zich wil profileren: zorg, energie en duurzaamheid, veiligheid, water en lifelong learning. Onderzoek naar gebruik e-hrm Wat doen Twentse bedrijven aan Elektronisch Human Resource Management? En hoe zit het met leeftijdsbewust HR-beleid in deze regio? De vakgroep Operations, Organisations & Human Resources (OOHR) van de faculteit Management en Bestuur onderzocht op verzoek van de Contactgroep Personeels Managers Twente deze twee onderzoeksvragen. De resultaten presenteerde universitair docent Tanya Bondarouk samen met haar collega s afgelopen vrijdag in de Drienerburght. Directe aanleiding voor het onderzoek was een uitspraak van universitair docent Bondarouk in de Twentsche Courant Tubantia een half jaar geleden. Mijn statement was dat HRM op een andere manier georganiseerd moet worden om pasafgestudeerden in deze regio te houden. Daarmee doel ik op e-hrm en leeftijdbewust HR-beleid. Een aantrekkelijk personeelsbeleid dat medewerkers mogelijkheden biedt om zich verder te ontwikkelen. Echter, de Twentse bedrijven lopen hierin achter en dat zal wel eens een van de redenen kunnen zijn van de zogeheten braindrain. De voorzitter van de contactgroep personeelsmanagers Twente (CPM) benaderde Bondarouk kort na de publicatie van het interview voor een benchmark onderzoek naar de stand van zaken op deze twee gebieden. Universitair docent Bondarouk voerde samen met collega Ida Wognum en de twee bachelorstudenten Eline Marsman en Deborah Mastbroek het onderzoek uit. E-HRM is volgens Bondarouk een overkoepelende term voor alle mogelijke integratie mechanismen tussen HRM en informatietechnologie, ten gunste van het personeelsbeleid. Voordelen zijn lagere kosten en tijdsbesparing. Je hebt minder papieren administratiewerk. Succes van het systeem hangt echter wel af van een succesvolle implementatie van het systeem. Leeftijdsbewust HR-beleid gaat over de ontwikkeling en blijvende inzetbaarheid van medewerkers in alle leeftijdsgroepen. Om inzicht te krijgen in beide aspecten ging een online vragenlijst naar de 65 CPM-leden waarvan 53 procent de vragenlijst ingevuld retourneerde. Bachelorstudent Deborah Mastbroek: De resultaten uit het leeftijdsbewust onderzoek komen overeen met de resultaten uit eerdere onderzoeken: bedrijven nemen nauwelijks maatregelen om vervroegd uittreden van oudere werknemers tegen te gaan. Opleiden en ontwikkelen wordt wel gedaan, maar met het toenemen in leeftijd nemen de werknemers steeds minder actief deel aan die activiteiten. Voor het onderzoek naar e-hrm geldt dat medewerkers wel toegang hebben tot , internet en intranet. Volgens Bondarouk kunnen medewerkers nog meer betrokken worden bij e-hrm-projecten zoals een digitale verlofadministratie of het bijhouden van het eigen personeeldossier. Sandra Pool

10 Een plus een is drie. Althans als je zowel aan de UT werkt als aan een buitenlandse universiteit. Het betekent een extra investering in tijd, maar die levert veel op. Nieuwe contacten, leuke projecten en de mogelijkheid jezelf te ontwikkelen. Deze buitenlandse aanstelling maakt het makkelijker aan de UT ooit door te groeien tot hoogleraar. Tekst: Paul de Kuyper. Foto s: Gijs van Ouwerkerk utnieuws wee 10/11 Donderdag 18 jun ut ers die deels werkzaam zijn als hoogleraar Professor over Meer dan een hele baan Wilma Dierkes is universitair hoofddocent bij de vakgroep Elastomer Technology and Engineering (faculteit CTW) en werkt sinds april als hoogleraar aan de Tampere University of Technology in Finland. Hans Vossensteyn Gouden kans om de hoek Hans Vossensteyn werkt al achttien jaar voor Cheps, het Center for Higher Education Policy Studies, van de faculteit MB. Sinds twee jaar is hij ook hoogleraar in Osnabrück. Zijn contractbespreking had nogal wat voeten in aarde. Het duurde zo n driekwart jaar voordat alles rond was tussen Hans Vossensteyn, de UT en de universiteit van Osnabrück. Arbeidstechnisch is een aanstelling in het buitenland niet gemakkelijk, vertelt Vossensteyn. Mijn Duitse werkgever zou bijvoorbeeld de premies voor mijn sociale verzekeringen in Nederland moeten afdragen, maar de kennis daarvoor ontbreekt. Uiteindelijk hebben we besloten een detacheringscontract op te stellen. Osnabrück betaalt Cheps voor de uren dat ik in Duitsland werk. Netto zouden twee contracten gunstiger zijn, maar qua regelgeving is dat lastig. Je hoort wel altijd over één Europa, maar wat dit betreft denk ik dat de weg nog lang is. Senior researcher Vossensteyn, zoals gezegd sinds 1991 in dienst bij Cheps, werkt vanaf maart 2007 als nebenberufliche Professor voor de opleiding MBA Hochschul- und Wissenschaftsmanagement in Osnabrück. Aan de UT doet hij voornamelijk onderzoek naar de internationalisering en de bekostiging van het hoger onderwijs. Dit jaar is hij bovendien waarnemend directeur van Cheps. Zijn aanstelling in Osnabrück is grotendeels een onderwijstaak. Hij verzorgt lesmodules en bewaakt de kwaliteit van het onderwijsprogramma. Een mooie carrièrestap omdat ik daar prof kon worden, omschrijft Vossensteyn zijn overwegingen voor deze dubbele functie. En ik kreeg de mogelijkheid veel les te geven, iets dat op de UT op dat moment niet kon. De colleges aan mensen met beroepservaring op het specialistische gebied van het hogeronderwijsbeleid leiden tot interessante discussies. Het levert me bovendien veel ideeën op en veel kennis van het Duitse systeem die ik kan inbrengen in onderzoeksprojecten bij Cheps. Een ander voordeel: zijn netwerk groeit. Vossensteyn: Ik word steeds vaker gevraagd voor conferenties of nevenfuncties. Cheps profiteert daarvan mee. De contacten komen altijd van pas bij onze projecten of projectacquisitie. Je kunt niet zeggen, het heeft de vakgroep zoveel duizend euro opgeleverd. Kennis die ik in Duitsland opdoe, gebruik ik als input voor onderzoeksprojecten van Cheps. Een derde van zijn werkweek besteedt Vossensteyn aan het professoraat in Osnabrück, maar een deel daarvan doet hij in Twente, zoals coördinerende taken en het nakijken van verslagen. De colleges zijn veelal op vrijdag en zo n acht zaterdagen per jaar. Dat is een behoorlijke belasting, verzekert Vossensteyn. De vrijdagcolleges duren van tien tot zes, maar zaterdag beginnen ze om half negen. Dan moet ik om kwart over zeven de deur uit. Na al een hele dag les te hebben gegeven. Zaterdagavond Wilma Dierkes kom ik geregeld uitgepierd thuis. Gelukkig valt de reistijd mee. Deze baan is echt een gouden mogelijkheid. Professor op het gebied van het hogeronderwijsmanagement, en dan ook nog om de hoek. Een andere Nederlandse universiteit zou verder reizen zijn. Cultuurverschillen zijn er zeker, lacht Dierkes. Vorige maand organiseerde ze met haar Finse vakgroep Materials Technology een kick-offmeeting. Ik gaf aan wat er allemaal zou kunnen en wat ik zou willen. Ik hoopte op discussie met de bedrijven die deelnemen aan het project. Gingen we direct naar het volgende agendapunt! Bedrijven zijn terughoudend, zeker als ze denken dat anderen een idee kunnen krijgen waar ze mee bezig zijn. Ik hoop dat dat een beetje verandert, dat als we inhoudelijk gaan praten er meer respons komt. Ik heb in Finland alleen een onderzoeksaanstelling. Misschien dat ik een enkele keer een workshop geef, maar dat is niet structureel. Inhoudelijk sluit het aan bij wat ik in Twente doe. Ik zal me vooral bezighouden met vulstoffen voor elastomeren en het hergebruik van rubberproducten. Aan de UT ben ik net begonnen met een project over de recycling van autobanden. In Finland ga ik iets soortgelijks doen, maar dan met rubber van technische producten zoals transportbanden die bijvoorbeeld in de mijnindustrie worden gebruikt. Dierkes hoopt dat haar aanstelling in Tampere nieuwe samenwerkingsverbanden oplevert tussen haar UT-vakgroep en Finse industriepartners. Bovendien hoop ik dat er een uitwisseling komt van aio s en afstudeerders. Binnenkort hebben we nieuwe promotieplaatsen, hopelijk lukt het me daarvoor iemand uit Finland te halen. De ervaring en kennis die ik in Finland opdoe, gebruik je je hele verdere carrière, beschrijft Dierkes de persoonlijke meerwaarde van de buitenlandse leerstoel. Daarnaast is het een mooie manier om eens te kijken hoe je als hoogleraar werkt. Wat komt erbij kijken als je verantwoordelijk bent voor de opbouw van een groep? Die stap kan ik hier nog niet maken, maar ik denk dat deze aanstelling het wel makkelijker maakt ook aan de UT ooit door te groeien naar hoogleraar. In Finland werkt ze ongeveer een week per maand (25 procent, met een detacheringscontract), de andere drie weken aan de UT. Samen komt dat wel neer op meer dan een hele baan, hoor. Ik begeleid nu een aio en een afstudeerder in Finland. Dat kan niet alleen als ik daar ben, ik heb ook hier telefonisch contact. Haar zetel in de universiteitsraad moest Dierkes door deze baan opgeven. Jammer, want ik heb graag inbreng in het UT-beleid. Maar het valt echt niet te combineren. Verder heeft ze nog weinig activiteiten stopgezet, al zou dat eigenlijk wel moeten, vindt ze. We hebben nou eenmaal een kleine vakgroep. Het is moeilijk dingen los te laten, ze moeten gewoon gebeuren. Binnenkort stelt de vakgroep een nieuwe UD aan, dan kan ik wat dingen afstoten.

11 kblad van de Universiteit Twente i 2009 aan een buitenlandse universiteit de grens Joost-Pieter Katoen Onderwijslast in Duitsland hoger Joost-Pieter Katoen is voor een dag in de week deeltijdhoogleraar bij de vakgroep Formal Methods & Tools (FMT, faculteit EWI) en werkt nu bijna vijf jaar fulltime als professor aan de Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule Aachen. Informaticus Joost-Pieter Katoen werd in 1999 UHD aan de UT, de universiteit waar hij eerder al studeerde en promoveerde. In 2004 kon hij er persoonlijk hoogleraar worden, maar hij koos ervoor een hoogleraarschap te aanvaarden bij de vakgroep informatica van de RWTH Aachen. Aan de UT zou ik verder gaan op dezelfde voet, terwijl ik in Aken een heel nieuwe leerstoel kon opbouwen. Die enorme uitdaging wilde ik graag aangaan. Ik heb geen moment spijt van die keuze gehad. Het betekende wel dat hij zijn werk in Enschede moest minimaliseren. In Aken kreeg hij een fulltime aanstelling en in Twente zou Katoen het begeleiden van aio s langzaam afbouwen. Toen er een nieuwe leerstoelhouder FMT kwam, veranderde dat. Hij wilde mij namelijk graag behouden als deeltijdhoogleraar. Dat is sinds 1 januari van dit jaar rond. Zijn onderzoek richt zich op het vinden van fouten in softwarekritische systemen. Daarbij kun je denken aan software voor de besturing van raketten, auto s of de communicatie tussen een afstandsbediening en een tv. In dat laatste geval heb je het niet over safety critical, maar zoals we dat noemen economical critical. Als een afstandsbediening niet werkt, laten consumenten je producten links liggen en dat wil je als producent niet, legt Katoen uit. Doordat Katoen aan beide universiteiten hoogleraar is, wordt er veel samengewerkt tussen Aken en de UT. We doen veel publicaties samen en er zijn aio s die begeleid worden vanuit mijn beide vakgroepen. Dat is een groot voordeel. Ik ken de atmosfeer in Twente, ik ken de collega s en ik heb de juiste ingangen. Daar moet je dan ook gebruik van maken. Veel komt Katoen, die in Maastricht woont, niet in Twente. Zijn aanstelling geldt een dag in de week, maar hij probeert dat te concentreren in een aantal op elkaar volgende dagen in de maand. Colleges geef ik in blokken. Je kunt niet gedurende een kwartiel een dag per week in Twente zijn. Dat komt ook omdat de onderwijslast in Duitsland veel groter is. Daar moeten hoogleraren negen uur college per week geven, het hele jaar door. Dat is een belangrijk verschil met het Nederlandse onderwijssysteem. In Duitsland mogen alleen professoren colleges geven, terwijl je in Nederland in theorie een bachelor kunt halen zonder één college van een hoogleraar. Een ander groot verschil vindt Katoen de grotere afstandelijkheid in Duitsland. Tegen sommige collega s zeg ik Sie. Op een gegeven moment heb ik mijn secretaresse voorgesteld elkaar te dutzen. Dat was wennen voor haar, want met haar vorige baas had ze dat nooit gedaan. Je merkt ook meer afstand in het contact met studenten. Maar dat probeer ik natuurlijk wel enigszins te veranderen. TOP-regeling kwart eeuw De UT-regeling voor Tijdelijke Ondernemersplaatsen bestaat 25 jaar. TOP helpt startende ondernemers die in samenwerking met een vakgroep of leerstoel van de UT een product of dienst willen ontwikkelen. Sinds de regeling in 1984 op initiatief van de toenmalige rector magnificus Harry van den Kroonenberg in het leven werd geroepen, hebben ruim vierhonderd starters van deze financiële en bedrijfsmatige ondersteuning gebruik gemaakt. Het gaat om een renteloze lening van twintig mille waarmee starters aan de slag kunnen. De regeling is ondergebracht bij het aan de UT gelieerde Nederlands Instituut voor Kennisintensief Ondernemerschap Nikos, waar Jann van Benthem werkt als coördinator van de TOP-regeling. Hoe succesvol is de TOP-regeling? Sinds het begin hebben 420 personen gebruik gemaakt van TOP en samen zijn ze meer dan driehonderd bedrijven gestart met gemiddeld acht medewerkers. Ruim de helft van de spin-off bedrijven van de UT is door TOP ontstaan en daarmee is het aantal spin-offs verdubbeld. Het overlevingspercentage is heel hoog. Ruim 75 procent bestaat nog steeds en het merendeel is in Twente gebleven. Dat is goed voor de regionale economie en de werkgelegenheid. Ze zorgen samen voor 2800 arbeidsplaatsen voor hooggeschoolden, die anders vertrokken zouden zijn. Hoe verklaart u dat? In deze regio is er duidelijk behoefte aan nieuwe bedrijven. Ze doen echt iets met de kennis van de universiteit en dertig procent blijft nauw contact houden met de UT. Hoogopgeleiden bereiden zich over het algemeen goed voor, waardoor het niet zo snel misgaat. Ook de ondernemers die optreden als businessmentoren maken de TOP tot een succes. Kunt u voorbeelden noemen? Een van de eerste succesvolle starters met behulp van TOP is PNO Consultants. Ook Xsens Technologies en Micronit doen het uitstekend. Maar eigenlijk zijn het voor mij allemaal toppers, die in staat zijn het hoofd boven water te houden. Kennen andere universiteitssteden ook zo n regeling? Niet in Nederland. Er is veel belangstelling voor TOP van andere universiteiten, maar het blijkt lastig te kopiëren. Op de University of Edinburgh loopt nu een vergelijkbare regeling en we wisselen regelmatig ervaringen uit. Hoe gaat het dit jaar? We rekenen elk jaar op twintig nieuwe bedrijven. In 2008 hadden we er precies twintig en gemiddeld zitten we op zeventien TOP-plaatsen. Dit jaar zitten we tot nu toe op zestien plaatsen en ik heb deze week gesprekken met twee kandidaten, waarmee we op achttien komen, alleen al in de eerste helft van het jaar. Dus het gaat goed. Komt er nog een feestje? Natuurlijk. In eerste instantie wilden we het lustrum vieren tijdens het Innoversum Innovatiecongres, maar dat is uitgesteld tot volgend jaar. In de tweede helft van het jaar gaan we zeker iets leuks doen met de mensen die ertoe hebben bijgedragen dat TOP een succes is. Daarvoor nodigen we vakgroepmedewerkers uit die de deur open hebben gehouden voor nieuwe ideeën, de ondernemers zelf die het hebben aangedurfd iets op zetten wat er nog niet was, de businessmentoren die hen hebben begeleid en externe geldgevers, zoals de provincie, het ministerie van Economische Zaken en het Innovatieplatform. Mignon van Dijk Jann van Benthem, coördinator van de TOP-regeling bij Nikos. Foto: Arjan Reef LUSTRUM. De Technologie Kring Twente vierde vrijdag 12 juni in het Enschedese Muziekkwartier haar vierde lustrum met een gala. De TKT onderhoudt nauwe contacten met de UT, vakgroepen en Kennispark. De meeste leden maken deel uit van bedrijven die zijn ontstaan uit deze universiteit. Het eerste exemplaar van een speciaal voor deze festiviteit geproduceerd lustrumboek werd uitgereikt aan gedeputeerde Carry van Abbenhues. In het fraai vormgegeven werkje staan achttien verhalen over het wel en wee van (uit de UT en Saxion) ontstane spinoffs. Aan het lustrumboek werkten ook redacteuren van het UT-Nieuws mee. Foto: Michiel Kole / Axis Mediaontwerpers

12 12 Donderdag 18 juni 2009 Medewerkers testen Osiris Vijf medewerkers van Bureau Onderwijszaken mogen tot augustus het nieuwe systeem Osiris- Studievolg testen. Het student informatiesysteem wordt in drie fases ingevoerd. In totaal zijn de medewerkers tot augustus zo n veertien dagen zoet met het testen. En hoe moeilijk het programma hen in eerste instantie ook leek, het valt ze eigenlijk best mee. BOZ medewerkers testen Osiris. Foto: Arjan Reef EDITIE. UT-nieuws verschijnt volgende week voor het laatst, althans voor het zomerreces. In de maand juli is er geen krant. De eerste editie in augustus komt uit op donderdag 20 augustus, een dag nadat de Kick-in (de introductie van nieuwe eerstejaars) is begonnen. ADVERTENTIE Latifa van Heerde Zitten alle functionaliteiten in Osiris die we nodig hebben en staan er misschien nog fouten in? Medewerkers van de vijf faculteiten buigen zich de komende tijd over het nieuwe student informatiesysteem om die vragen te kunnen beantwoorden. Vorige week donderdag kwamen ze bijeen voor één van de in totaal vijf instructies die zij in mei en juni volgen. Het onderwerp vandaag: hoe koppel je examens aan studenten in Osiris-Studievolg. Pinar Sarier, tester vanuit de faculteit TNW is te spreken over het programma. Het is niet moeilijk. We moeten wel veel gegevens invoeren maar als dat eenmaal gedaan is scheelt dat werk. Naast de instructies mogen de testers wekelijks een dagdeel zelf achter de pc zitten om het geleerde toe te passen en te kijken waar ze tegenaan lopen. Osiris komt in plaats van de programma s Fasit, Vist, Tast en Tost die nu nog gebruikt worden om studentengegevens bij te houden. Volgens Wendy Stockentree, tester vanuit MB, zijn die programma s niet met het nieuwe systeem te vergelijken. In Osiris heb je veel meer keuzes en mogelijkheden. Maar de manier van werken is hetzelfde. Wel is het overzichtelijker omdat alles wat je nodig hebt in één programma zit. Osiris-Studievolg wordt in november actief. Het is daarmee het tweede onderdeel van Osiris dat live gaat. Sinds januari maakt de studentenadministratie al gebruik van het eerste onderdeel, Osirisinschrijf. Onderdeel drie, Osiris-Self-Service, voor docenten, studiebegeleiders en studenten, volgt net als Osiris-Studievolg in november. Studenten kunnen zich dan ondermeer online aanmelden voor tentamens en resultaten opvragen. ADVERTENTIE Bericht voor alle UT docenten: Blackboard is vanaf nú beschikbaar voor u! En wij kunnen u helpen bij het inrichten van uw site Blackboard is nu beschikbaar voor docenten van de UT. Met ingang van september 2009 is het niet meer mogelijk TeleTOP te gebruiken voor ondersteuning van het UT onderwijs en is Blackboard de standaard elektronische leeromgeving voor de UT. Voor u als docent houdt dit in dat u een nieuwe site voor uw vak moet aanvragen in Blackboard. En misschien wilt u ook de inhoud van uw huidige TeleTOP site overzetten naar de nieuwe leeromgeving. Om u te helpen bij deze overgang en de tijd die u hiermee kwijt bent zoveel mogelijk te beperken, bieden wij u uitgebreide ondersteuningsmogelijkheden aan per faculteit, bestaande uit één faculteitsondersteuner en een groep studentassistenten. Wilt u hulp bij: - het aanmaken van een nieuwe vakkensite - het leren werken met Blackboard - het inrichten van uw nieuwe vakkensite - het overzetten van gegevens van TeleTOP naar Blackboard Heeft u vragen of loopt u tegen problemen aan? Neem dan contact op met de Blackboardondersteuning in uw faculteit! Faculteit Telefoon CTW Blackboard-ctw@utwente.nl 6136 EWI Blackboard-ewi@utwente.nl 6137 GW Blackboard-gw@utwente.nl 6138 MB Blackboard-mb@utwente.nl 6139 TNW Blackboard-tnw@utwente.nl 6140 Of kijk op: (tabblad Support) voor meer informatie en handleidingen. Tip! Eind augustus kan het druk worden bij de Blackboardondersteuning. Wacht daarom niet tot het laatste moment, maar begin nu alvast met het inrichten van uw site!

13 13 Donderdag 18 juni 2009 Foto's: Gijs van Ouwerkerk nieuwbouw carré krijgt steeds meer vorm Transparantie is de kern Tijdens een rondleiding door het nog niet helemaal voltooide gebouw Carré wordt duidelijk welke ideeën architectenbureau Ector Hoogstad met dit complex heeft. De naam komt tot uitdrukking in de vierhoekige vorm van het pand, waarin je kunt rondlopen zonder te stranden in doodlopende gangen. De transparantie is zichtbaar in de vele ramen, glazen trappenhuizen en loopbruggen die Carré verbindt met de belendende percelen. Mignon van Dijk Carré ligt centraal in het hart van het onderzoeks- en onderwijscentrum en zal de faculteiten TNW en EWI huisvesten. Op een oppervlakte van vierkante meter komen kantoor- en onderwijsruimtes en laboratoria. Hoewel bouwvakkers er nog volop bezig zijn, zijn de werkzaamheden vergevorderd. De buitenkant van het pand is zo goed als klaar. Twee glazen loopbruggen zijn zichtbaar met op de achtergrond de Horsttoren. Let op de zichtlijnen, wijst directeur Marien Florijn van de Vastgoedgroep Drienerlo. Vanaf de hoofdingang van de campus kun je naar de Horst kijken. Daarmee volgen we de oude markegrens tussen Twekkelo en Driene. Die grens hebben we stedebouwkundig ingepast in dit project. De hoofdingang van Carré is al helemaal klaar. Het gaat om de voormalige Hal B, waarvan alleen het trappenhuis is blijven staan. De glazen pui is compleet nieuw. Een draaideur leidt bezoekers naar een grote houten balie, die fungeert als receptie voor Carré, NanoLab, Waaier en Zilverling. Dit is de spin in het web van het onderzoeksen onderwijscentrum, verklaart Florijn. Naast de balie is een brede trap, die bezoekers naar de overige ruimtes in Carré leidt. Wie vanaf dit punt doorloopt, komt in het aangrenzende NanoLab en vervolgens in de Horst zonder een stap buiten de deur te hoeven zetten. Ook de naastgelegen Zilverling is via deze receptie te bereiken. Carré heeft vier verdiepingen die via trappen of liften zijn te bereiken. De trappenhuizen, die nog geen ramen bevatten, bieden een wijds uitzicht over de campus. In de gangen worden geen verlaagde plafonds aangebracht, maar blijven kabels en leidingen bewust in het zicht, want techniek moet gezien kunnen worden. Links en rechts van de gangen komen kantoren met daartussen open werkplekken voor groepen studenten en aio s en sociocorners om koffie te drinken en te vergaderen. De collegezalen hebben op verzoek van het onderwijspersoneel wit gestreepte ramen gekregen, die het onmogelijk maken naar binnen of buiten te kijken, maar in de meeste ruimtes is transparantie het sleutelwoord. Een spaghetti van kabels en buizen aan plafonds maken duidelijk waar de laboratoria komen. Behalve de vele ramen in Carré valt de vorm van de ruimtes op. De meeste kamers en zalen zijn niet vierkant of rechthoekig. Achtenzestig procent van de hoeken is niet recht. Vanaf het dak is de vorm van het gebouw goed zichtbaar: een vierkant met in een van de hoeken driehoekige collegezalen en een grote binnenplaats. Daar staat nu nog een hijskraan in een plas water, maar moet uiteindelijk een grote vijver komen. Er moet duidelijk nog veel gebeuren, voordat het gebouw in januari kan worden opgeleverd. Daarna kan de grote verhuizing vanuit Hogekamp en Langezijds beginnen, zodat iedereen voor de zomer van 2010 zijn nieuwe onderkomen kan betrekken.

14 Verkoop je studieboeken en boek je vakantie! De grootste mediawinkel van Nederland ut-bol indd :25:41

15 15 Donderdag 18 juni UT 6266UT pers.adv pers.adv :20 11:20 Pagina 1Pagina UT pers.adv :20 Pagina 1 op zoek op zoek naar een andere baan? naar een andere baan? Vacatures Full Professor in Marketing interne (09/108) werving Management and Governance Vacatures Skillslabmedewerker Vacatures interne interne werving werving Meer PhD position informatie on Security en vacatures: by Logic for Multithreaded applications (09/124) Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Meer informatie en vacatures: PhD position Technology and the Limits of Humanity (09/126) Behavioural Meer Science informatie en vacatures: Docent Filosofie vakgroep Wijsbegeerte 19 uur per week (09/127) Gedragswetenschappen Promovendus Hoe kan de publieke deliberatie aangaande de soft impacts van voedseltechnologie verbeterd worden? (09/128) Gedragswetenschappen PhD position Mechanism of Aqueous Phase Reforming (MAPING) (09/131) Science & Technology PhD position nitrite and nitrate hydrogenation (09/132) Science & Technology PhD position Catalytic steps in the conversion of biomass to fuel precursors (09/133) Science & Technology PhD position Catalytic routes for the valorisation of humin by-products formed during biomass processing (09/134) Science & Technology PhD position Meander Reactor (09/135) Science & Technology 2 PhD students Innovative Materials for a New Tire Generation (09/141) Engineering Technology Secretaresse IST (09/112) Gedragswetenschappen Directeur bedrijfsvoering (09/114) Management en Bestuur Werkplekbeheerders (MBO-niveau 4) afd. Horst en Ravelijn (09/115) ICT-Servicecentrum Controleleider Operational Audit (09/116) Eenheid Secretaris Secretaris van de Universiteit (09/119) College van Bestuur Studieadviseur ELAN 20 uur per week (09/122) Gedragswetenschappen Zakelijk directeur BPO (09/125) Management en Bestuur 6266UT pers.adv Projectleider INFRA 11:20 (09/129) Pagina 1 ICT-Servicecentrum op zoek naar een andere baan? Wetenschappelijk Personeel Ondersteunend Beheers Personeel 2 Projectmedewerkers INFRA (09/130) ICT-Servicecentrum Financieel op Economisch Beleidsmedewerker zoek (09/136) Financiële en Economische Zaken Financial Controller/Administrateur gelieerde ondernemingen (09/137) Financiële en Economische Zaken naar een andere baan? Administrateur Accounting House (09/138) Financiële en Economische Zaken Financieel-administratief medewerker Financiële Administratie (09/139) Vacatures interne werving Financiële en Economische Zaken Skillslabmedewerker Beheerder / Technicus van de opleiding TG uur per week (09/140) Technische Natuurwetenschappen (TNW) Technische Natuurwetenschappen Technische medewerker (38 uur per week) Construerende Technische Wetenschappen (CTW) UD Human Resource Management Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) I A lgemeen Inschrijven op minors Let op. De inschrijving op minors is nog slechts enkele dagen geopend. Inschrijven op een minor is verplicht en kan alleen via het Minor Aanmeld Systeem Twente (MAST) t/m vr. 19 juni. Zoals aangekondigd is de inschrijving op minors met een deelnamebeperking inmiddels gesloten. Zie voor alle details de Major-minorwebsite: S pe The test of courage comes when we are in the minority. The test of tolerance comes when we are in the majority (Ralph W. Sockman). Ga naar: V estingbar De Vestingbar gaat door met het kaasplankje op zondag, de pubquiz op dinsdag, 20 cent korting op speciaalbieren op woensdag en pullenavond op donderdag. Elke woensdag gratis film i.s.m. de Belletrie. Aanvang: 21:00 uur. Programma: 24-6: Voksne Mennesker en 1-7: Un Baiser s il vous plaît. # Openingstijden: zo.-di.: 21:00 uur, wo.: 20:30 uur, do.-za.: 22:00 uur. Verder is in overleg altijd een borrel of film mogelijk. Maar een afspraak via reserveringen@vestingbar.nl. Medisch centrum Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. tel # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma.-do. van 08:00-16:00 uur, tel Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma.-vr. van 07:30-21:00 uur, tel of Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping, info@renepolman.nl, nl. Promoties nfo De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst PhD Position Technische and Postdoc Natuurwetenschappen Researcher Telecare (09/109 (TNW) + 09/110) Management and Governance indien deze kort en bondig zijn. Skillslabmedewerker Skillslabmedewerker Aanleveren in Word, (info@utnws. Promovendus Technische voor Natuurwetenschappen het project Leerlingvolgsystemen (09/111) (TNW) utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 Gedragswetenschappen Technische Technische medewerker Natuurwetenschappen (38 per week) ( TNW) (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, Construerende Technische Wetenschappen (CTW) platte tekst (geen tekens, niet vet, niet PhD Technische Position prevention medewerker chronic pain (09/117) (38 uur per week) onderstreept, woorden en/of zinnen niet Management en Governance Construerende Technische medewerker Wetenschappen (CTW) (38 uur per week) in hoofdletters. Tekst zo veel mogelijk 2 Universitair UD Human Docenten Construerende Construction Resource Technische Management Management & Wetenschappen Engineering achter ( CTW) elkaar (geen returns gebruiken). (09/120+09/121) Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Lever uw mededelingen zoveel mogelijk Construerende UD Human Technische Wetenschappen Resource Management in één bestand aan en mail dit in één keer Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) PhD Responsible UD development Human of diagnostics Resource for Alzheimer s Management door naar de redactie. Info kopijsluiting Disease (09/123) Bedrijf, Bestuur en Technologie ( BBT) Behavioural Science voor de krant van donderdag: maandag uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag uur. Alle faculteiten security of supply, 18 juni 2009, 15:00 uur, SP2. J. Krywkow (CTW) over A methodological framework for participatory processes in water resources management, 18 juni 2009, 16:45 uur, SP2. Mw. ir. B.J. Papenburg (TNW) over Design strategies for tissue engineering scaffolds, 19 juni 2009, 13:15 uur, SP2. Mw. E. Meilianda (CTW) over Past, present and future morphological development of a tsunami-affected coast: a case study of banda aceh, 19 juni 2009, 15:00 uur, SP2. Ir. M.H. Wiggers (EWI) over Aperiodic multiprocessor scheduling for real-time stream processing applications, 19 juni 2009, 16:45 uur, SP2. P. Serdyukov (EWI) over Search for expertise: going beyond direct evidence, 24 juni 2009, 13:15 uur, SP2. A.A. Almodaires (GW) over Technologysupported reflection: Toward bridging the gap between theory and practice in teacher education, 24 juni 2009, 15:00 uur, SP2. Ir. H.W. Weijers (TNW) over High-temperature superconductors in high-field magnets, 24 juni 2009, 16:45 uur, SP2. D. Bolzoni (EWI) over Revisiting anomaly-based network intrusion detection systems, 25 juni 2009, 13:15 uur, SP2. Ir. C.M. Verwijs (TNW) over Fractional flux quanta in high-tc /Low-Tc superconducting structures, 25 juni 2009, 15:00 uur, SP2. Ir. H.M. Schepers (EWI) over Ambulatory assessment of human body kinematics and kinetics, 25 juni 2009, 16:45 uur, SP2. Mw. drs. S.P. van Borkulo (GW) over The assessment of learning outcomes of computer modeling in secondary science educatio, 26 juni 2009, 13:15 uur, SP2. Drs. T. Tsarfati (TNW) over Surface and interface dynamics in multilayered systems, 26 juni 2009, 15:00 uur SP2. M.R. Czenko (EWI) over Tulip reshaping trust management, 26 juni 2009, 16:45 uur, SP2. C TW Afstudeercolloquium BW E.J. Platenkamp over Design of an external measuring device for scoliosis implants, 25 juni 2009, 14:30 uur, ZH 286. Afstudeercolloquium ME A. Otten over Design of an elastic mechanism for a MEMS based electrostatic actuator, 25 juni 2009, 13:00 uur, N109. E WI Afstudeercolloquium CS T. Sassen over Floating-point based control of the production cell using an FPGA with handel-c, 26 juni 2009, 16:00 uur, HO B1224. New course Model-driven system development (219986) INF en BIT B2/B3. In the first quarter of a course on Model-driven system development will be given that can be counted as Independent Project of 5 EC in the INF program (219985) and in the BIT program (238100). Students will learn a state of the art business process modeling method and conceptual modeling method and learn how to automatically generate production quality code from these models for various commercial platforms, using the OlivaNova model compiler. More information: VIST. Registration in Blackboard. Contact persons: Roel Wieringa (roelw@cs.utwente. nl) and Sergio España (sergio.espana@ dsic.upv.es). G W Afstudeercolloquium BA M. van der Meulen over Motivatie basisschoolkeuze, 19 juni 2009, 15:30 uur, SP7. Meer informatie en vacatures: Mw. drs. E. de Kleine (GW) over Cognitive control of sequential behavior, 18 juni 2009, 13:15 uur, SP2. Mw. N. Haase (MB) over European gas market liberalisation; competition versus Afstudeercolloquia CW R. Vleems over De complexiteit van het verschijnsel eenzaamheid: een onderzoek naar de risicofactoren en interventiemo-

16 16 Donderdag 18 juni 2009 gelijkheden voor eenzaamheid in Utrecht, 19 juni 2009, 11:30 uur, CU C238. J.S. Pieterson over Beginspraak naar een hoger niveau tillen, 22 juni 2009, 9:30 uur, CU C238. S. Louwarts over Aandacht voor angst: een onderzoek naar de patiënttevredenheid op de afdeling mondziekten, kaaken aangezichtschirurgie van het Medisch Spectrum Twente, 25 juni 2009, 15:45 uur, CU C238. Rik Olthof over Risicoreductie en reclameuitingen, 26 juni 2009, 14:00 uur, SP 7. D. Tolhuis over Effecten van betrokkenheid en communicatievorm op de kennis, attitude en waardering van een gezondheidsvoorlichtingboodschap, 26 juni 2009, 15:00 uur, Vrijhof 5. Afstudeercolloquia MPS L. Bos-Broekema over Teamleiderbeoordelingen: kleurt persoonlijkheid de blik van de docent?, 24 juni 2009, 15:30 uur, CU C238. F. Teiwes over Muziektherapie in de oncologie, 25 juni 2009, 14:00 uur, CU B103. S. Markus over Pay what you want: de invloeden van reciprociteit en self-monitoring op de willingness to pay, 26 juni 2009, 15:30 uur, CU B101. M. Kievik over Informatie zoekgedrag, 26 juni 2009, 14:00 uur, CU B209. J. den Hertog over Stepped care binnen oncologische revalidatie, 26 juni 2009, 15:00 uur, HO B1228. Wetenschapswinkel Travers buurtbemiddeling uit Zwolle probeert d.m.v. vrijwillige buurtbemiddelaars onderlinge ergernissen en ruzies samen met de betrokken buren op te lossen. De organisatie merkt dat mensen die te maken krijgen met een conflict pas laat buurtbemiddeling inschakelen of helemaal geen contact opnemen. Daarom wil Travers onderzoek laten doen naar de belemmeringen om hulp van buurtbemiddeling in te schakelen en hoe deze belemmeringen verminderd kunnen worden. Dit onderzoek kan als Masteropdracht bij Psychologie uitgevoerd worden en wordt begeleid door Ellen Giebels. Neem contact op voor meer informatie. Lieke Asma, Bastille, tel disc.utwente.nl. Hertentamen Inleiding marketingcommunicatie (241306) CW B1. Het hertentamen van vr. 3 juli is verplaatst naar wo. 24 juni (9:00-11:00 uur). MB Afstudeercolloquium BA Afstudeercolloquia BSK J.B. Kunst over Homogenising group knowledge knowledge management at Norit E WI Recent: M. Willering over Prestatiesturing in de WSW, 17 juni Enschede, 22 juni 2009, uur, SP7. F. Starke over Cultuur in samenspraak: evaluatie van een interactief beleidsproces, 18 juni 2009, 15:45 uur, SP7. Colloquium BIT J.M. Schot over The Privacy Governance Afstudeercolloquia CBA Framework - Effectively dealing with privacy legislation, 26 juni 2009, uur, Recent: K.P.A. van der Veer over HO B1224. Assessment of annual planning processexecuting strategy, 16 juni Colloquia TBK Recent: F. Roeloffzen over Taking western US bio-based technologies to the Netherlands, 17 juni A.K.J. Horvath over Which way to follow: developing an innovation strategy for indenty, 19 juni 2009, 10:30 uur, Vrijhof 6. Afstudeercolloquia IE&M R. MacLean over Information quality in web 2.0, 18 juni 2009, 14:00 uur, SP5. R. Muhizi over The empty container allocation problem: planning under uncertainty, 30 juni 2009, uur, HO Afstudeercolloquia MPA Recent: F.J. Leijzer over Onveiligheidsgevoelens in de binnenstad van Enschede: een onderzoek naar de mate en oorzaken ervan, 17 juni C.J. Geugies over Het zijn ook gewoon mensen: een onderzoek naar de werking van interetnisch contact, 19 juni 2009, 15:45 uur, SP5. Afstudeercolloquia BW G.C. van Bilsen over Innovatiemanagement in de Financiële Dienstverlening, 23 juni 2009, uur, CU B103. R.J.A. Heiligers over SWOT analyse stakeholders project kleinschalig wonen, 24 juni 2009, uur, SP6. T.M.G. Boenders over HALAL Supply Chains, 24 juni 2009, uur, SP7. J. Hoogendoorn over De KeyRiskIndicator Contingentietheorie, 26 juni 2009, uur, HO B1216. New course Model-driven system development (219986) BIT B2/B3. Zie mededeling onder EWI. T NW Afstudeercolloquium BME G W A. Bergsma over Design of a wearable arm support with passive gravity compensation, 30 juni 2009, 15:30 uur, ZH 286. Afstudeercolloquium BPE T.H. Maalderink over Photoacoustic computed tomography with a curvilinear array: characterization and pre-clinical measurements, 24 juni 2009, 15:00 uur, N109. T NW Bestuur Student Union Wo. 24 juni, ben je om 19:00 uur welkom in het Atrium van de Bastille voor de Deelnemersraadvergadering. Tijdens deze vergadering geeft het bestuur een toelichting op het jaarverslag # We zoeken medewerkers ter ondersteuning van de portefeuilles Academische Vorming, Financien en Accommodatie. Ben jij een enthousiaste student en ongeveer 8 uur per week beschikbaar? Mail naar: s.g.m.vanderham@union.utwente.nl. # We zoeken nieuwe commissieleden voor het Board Improvement Program, lijkt het je leuk om trainingen voor besturen te organiseren? Mail naar: f.gielen@union. utwente.nl. # Leuke aanbieding van de De UnionShop: twee T-shirts Universiteit Twente voor de prijs van één. S tudieverenigingen W.S.G. Isaac Newton Vandaag (18 juni) is de kijken-hoehet-gras-groeit-borrel. Onze BorrelCie doet gedetailleerd verslag doen van het prachtige verschijnsel gras. # 22 Juni is er een pokeravond. Inschrijven kan bij de Newtonbalie of via ons nieuwe digitale inschrijfsysteem op de site. Kosten: EUR 3 (inclusief eten en twee drankjes). # 26 Juni ouderdag voor de eerste jaars. Op ADVERTENTIE Looking for a PhD or PostDoc research position? M2i has 22 vacancies for unique projects SE2A-d PhD researcher Development of a setup for controlled on-wafer loading experiments to research interfacial delamination of sensors and integrated circuits MC a PhD researcher FEM simulation and analysis of material flow in strongly deforming solids, application to Friction Stir Welding M a PhD researcher Developing processes for fabrication of surface structures on micro and nano scale by the use of ultra short laser pulses M PhD researcher Enabling an objective sustainability assessment of industrial halls and expanding building energy simulation tools with models for e.g. new materials and on site electricity generation M Post doctoral researcher Investigating the influence of the microstructure of snake rolled aluminium on properties relevant for a damage tolerant aircraft design (fatigue initiation, damage growth under variable loading and residual strength) M PhD researcher Combining mathematical and physical concepts to optimize the route between easily accessible 2D information on steel microstructures and the 3D modelling of the mechanical properties M PhD researcher Open time of glue mortars Unique research opportunities and careers Materials innovation institute (M2i) offers an international research environment with strong connections, exposure to the industry and career opportunities in the Netherlands and in Europe. In view of the high standards of our research we are looking for researchers who graduated or expect to graduate with higher than average results. Visit for more projects Contact us! Materials innovation institute (M2i) Mekelweg CD Delft The Netherlands +31 (0) hrm@m2i.nl Empowered by Ministry of Economic Affairs

17 17 Donderdag 18 juni 2009 deze dag krijgen de ouders een kijkje in het dagelijkse leven van de student. Zie: # We wensen iedereen veel succes met de tentamens. # Meer informatie: www. isaacnewton.nl of bel ADVERTENTIE C.T.S.G. Alembic Vandaag: ECo feest. # 2 Juli: Alembic barbecue # Van 16 tot 20 november is de Korte Buitenlandse Reis, die dit keer naar München gaat. Je kan je nog inschrijven t/m 1 juli. # Alembic wenst iedereen veel succes met de tentamens. # Op de Alembickamer kun je altijd langskomen met vragen of opmerkingen. # C.T.S.G. Alembic. Tel Website: www. alembic.utwente.nl. Stress Hulde, het koffie-apparaat is eindelijk gemaakt. # Stress zoekt een Skicie. Houd jij van wintersport en ga je graag met een groep vrienden op vakantie, dan is deze commissie echt wat voor jou. Voor meer informatie mail naar: thomas@stress. utwente.nl. # Het Stress bestuur wenst iedereen veel succes met de tentamens. S.V. Arago Vanavond wordt het borreljaar feestelijk afgesloten met de Zomerborrel. Na de sportdag kun je hier bij de buitentap genieten van een lekker biertje een barbecue. # Vrijdag is er een vrijdag middag borrel in de Tombe. # Volgende week beginnen de tentamens. Denk er aan dat je je tentamens kunt inleveren in de AK voor de SOTN tentamenbank, in ruil voor een gratis pul bier of fris op een borrel van de BACO. # Ook in de tentamenweek is er een VriMiBo in de Tombe. Dimensie Dimensie wenst iedereen veel succes met de tentamens. # We zijn druk bezig met de voorbereidingen van de boekenverkoop. Lijkt je het leuk om te helpen en wil je meer informatie? Mail naar: secretaris@ dimensie.utwente.nl. E.T.S.V. Scintilla Vr. 19 juni is er een excursie naar KPN en een lunchlezing van oud-scintillabestuursleden. Volgende week donderdag is er het eind-p evenement. Vr. 26 juni is de Zomer-BBQ. Inschrijven voor deze e.a. activiteiten kan in de Scintilla Kamer. I.C.T.S.V. Inter-Actief Vr.19 juni is in de pauze de halfjaarlijkse ALV van inbitween. # De VriMiBo's gaan door t/m de laatste tentamenweek, met op 3 juli de eindejaars-vrimibo. # Zet 7 oktober alvast in je agenda: spetterend symposium ECOmputing over GreenIT. Bellettrie Filmhuis C ultuur A.s. wo. 24 juni wordt Voksne Mennesker vertoond in het filmzaaltje van de Vestingbar. Deense film uit Daniel is graffiti-kunstenaar in Kopenhagen en spuit allerlei liefdesverklaringen op de muren in de stad. Altijd één stapje sneller dan de wet, leidt hij een zorgeloos bestaan. Als hij smoorverliefd wordt op Franc, die even roekeloos en charmant door het leven zeilt komt er snel een eind aan de tijd van zorgeloosheid. Aanvang film: 21:00 uur. Toegang: gratis. C.S.V. Alpha P akkerij Sinds maandag 15 juni heeft C.S.V. Alpha een vernieuwde website. Bezoek www. csvalpha.nl. # Afgelopen week was er een Broederforum. Met de christelijke studentenverenigingen NSE, RSK en VGST hoorden we hoe de VVD en de Christen Unie met elkaar in debat traden over de mate van invloed die de overheid zou moeten hebben. # Dinsdag was er een Sing-In, dit keer in de Nederlands Gereformeerde Kerk in plaats van sociëteit Flux. # Donderdag 25 juni is er (hopelijk in Flux) een Buitengewone Sociëteitsavond. # Geïnteresseerd in C.S.V. Alpha? Kom langs in Flux, bezoek csvalpha.nl of mail naar bestuur@csvalpha.nl. Audentis Ondanks het feit dat de Pakkerij afgelopen week nog steeds gesloten was zijn de kroegavonden toch doorgezet in De Drie Gezusters. # Naar verwachting zal de Pakkerij op vrijdag 19 juni haar deuren weer openen en kunnen alle activiteiten volgende week gewoon weer doorgaan. # Op vrijdag 3 juli zal het Zuip-de-tankleeg feest plaatsvinden, om nog een keer goed te kunnen feesten voor de zomer! # Meer informatie: of bel of mail de Senaat. (tel.: of senaat@audentis.nl). Kivi Niria D iversen De afdeling Milieutechniek/Voedsel & Groen van Kivi Niria organiseert op za. 27 juni een rondleiding, diverse lezingen en afsluitend diner bij Eco-park 'De Kleine Aarde', Het Klaverblad 13 in Boxtel. De Kleine Aarde is een van de oudste milieuorganisaties in Nederland. Het is de enige landelijke organisatie met een eigen Ecopark van bijna 3 hectare, waar je niet alleen inspiratie en informatie vindt, maar ook de concrete producten en diensten die een duurzame leefstijl mogelijk maken. Meer informatie: Voor programma zie: Aanvang: 13:00 uur. Kosten EUR 25 voor leden. Aanmelden tot uiterlijk 20 juni via de website: CD-Uitleen GO NO GO Bent u druk bezig met de organisatie van een fantastisch evenement op de Campus en krijgt u het financiële plaatje (nog) niet helemaal rond? Doe dan een beroep op het Universiteitsfonds. Wij bieden financiële ondersteuning bij de organisatie van wetenschappelijke, culturele en sportieve evenementen. Kijk op onze site voor meer informatie: Nieuwe aankopen, voor iedereen te leen, nu gratis voor bibliotheekleden. Pop: 1.Sonic Youth-The Eternal; 2.Placebo-Battle For The Sun; 3.Mando Diao-Give Me Fire!; 4.The Virgins-idem; 5.Rigby-Everything Must Go. Blues: Jason Ricci-Done With The Devil. Jazz: Ahmad Jamal-Ahmad's Blues. Klassiek: Jordi Savall-The Celtic Viol. Wereld: Diversen-Dutch Exotica. DVD: Iron Maiden-Flight 666. Deze en zo'n andere CD's, DVD's, SACD's, LP's en nu ook Blu-Ray Discs, in de Openbare Bibliotheek. Koop en reserveer on-line. Zie: Tel.: Verschijningsdata UT-Nieuws Voor de zomer verschijnt UT-Nieuws nog één keer op donderdag 25 juni. Daarna zijn er geen edities vanaf 2 juli t/m 13 augustus. De eerstvolgende krant na de zomer verschijnt op 20 augustus. Een update lijst is ook te vinden op: rechts bovenaan bij verschijningsdata Studentenrestaurant Maandag 22 juni Kip Cordon bleu, Schouderkarbonade, Vegetarische schnitzel Tomatensaus,Vleesjus Mexico mix, Sperziebonen Friet, Gekookte aardappelen Dinsdag 23 juni Kibbeling, Babi ketjap, Tofu in ketjapsaus Romige dillesaus, Ketjapsaus Wortelen, Doperwten Rijst, Gebakken aardappels Woensdag 24 juni Macaroni, Rundersaucijs, Vegetarische macaroni Bolognaise saus, Vleesjus Geraspte kaas, Rodekool Stokbrood, Gekookte aardappels Donderdag 25 juni Varkens schnitzel, Kippenpoot, Vegetarische schijf Bloemkool, Bonne femme garnituur Pommes noisettes, Aardappelblokjes Vrijdag 26 juni Mexicaanse bonenschotel, Hamburger Hawaï Hotsaus Broccoli,Voorjaarsgroente Rijst, Friet Bij alle menu s worden rauwkost en dessert geserveerd. De Stek Maandag 22 juni t/m vrijdag 26 juni Hap aan de tap Babi ketjap met witte rijst Kroepoek, atjar en sambal Superhap Gegrilde Entrecote Pommes au part en rauwkost Faculty Club Maandag 22 juni t/m vrijdag 26 juni Romige Mosterdsoep Met reepjes dun gesneden gerookte zalm ***** Duo van ossenhaas en lamshaas met een jus van paddenstoelen en rode wijn ***** Granité van mandarijn Geserveerd met huisgemaakte Irish-koffieijs For the English menu: studentenrestaurant Voor informatie + openingstijden: UT-Catering: Reserveringen Faculty Club en De Stek online via

18 18 Donderdag 18 juni 2009 Op koers voor finale Met nog één wedstrijd te gaan liggen de atleten van Aloha op koers voor de finale van de competitie voor triatlonverenigingen. Afgelopen weekeinde veroverden de mannen en vrouwen van de lange adem op verschillende afstanden in het Gelderse Hengelo meerdere podiumplekken. Al die individuele prestaties worden vertaald in verenigingspunten. De clubs met de meeste punten komen na de zomervakantie uit in de finale en de winnaar hiervan mag zich kampioen van Nederland noemen. Aloha houdt de hoop hierop levend. In 2007 veroverde de club al eens een derde plaats in de finale. Vorig jaar misten de studenten de eindstrijd, maar dit jaar ziet het er goed uit. Op 27 juni moet er op de laatste wedstrijd in Didam nog een beetje gas gegeven worden, maar dan is deelname aan de wedstrijd op het hoogste podium een feit. Foto: Wico Hopman Als een speer naar de top Voor Euros roeier Edzo Klawer rijgen de overwinningen zich aaneen. Na de Varsity is de carrière van de sportman in een stroomversnelling geraakt. Samen met zijn maatje Aat van den Bos trekt Klawer in de dubbel twee het ene na het andere blik. Komend weekeinde doet hij in Groningen zelfs een gooi naar promotie naar de SA klasse en daarmee zou hij zich tussen de nationale toppers scharen. Sinds de voor Euros teleurstellend verlopen Varsity ging het al maar bergopwaarts met Klawer en Van den Bos. Opeens, verduidelijkt Klawer, was daar het gevoel. Het gevoel alsof we vlogen. Het lijkt ons de laatste maanden steeds minder energie te kosten een hoge snelheid te ontwikkelen, maar om zo ver te komen zijn we diep gegaan. Deinen op het water dus in een steeds rapper tempo. Ook op het open Belgisch kampioenschap toen Klawer en Van den Bos de titel op een haar na misliepen en tweede werden. Zeges waren er later op de Hollandia en op de Amsterdam Rowing Regatta. Het hoeft geen betoog dat dit duo oprukt naar de top. Wanneer ze komend weekeinde in Groningen drie van de zes wedstrijden winnen promoveert het tweetal naar de hoogste roeiklasse. De eerste voortekenen van het succes dienden zich volgens het tweetal aan op de prestigieuze Varsity. Samen met Simon Glazenborg en Edger Tiemens maakte de Oude Vier van Euros indruk in de halve finale. Complimenten van coaches van de bond viel het kwartet ten deel. Maar in de finale kon de boot uit Enschede niet imponeren. De finale, kijkt Klawer terug, was voor ons domweg te lang. Maar in de voorfase ging het fantastisch. We voelden ons winnaars en dat gevoel is de laatste weken alleen maar versterkt. De Varsity als springplank naar een reeks overwinningen. Te danken aan een jarenlange intensieve training van drie uur per dag. En niet alleen roeien, maar ook met tractorbanden vol zand de trap naar het Euroscomplex oplopend. Een even slopende als revolutionaire trainingsmethode, overgewaaid uit de Verenigde Staten. Niet zo zeer gericht op de lengte van de training maar meer op de intensiteit ervan. Twintig minuten, zegt Klawer, alles geven in plaats van je krachten verdelen in twee uur. En bij ons werkt die methode. Man, vervolgt hij, wat zijn we vaak door andere roeiers uitgelachen toen ze ons met die tractorbanden aan het werk zagen. Is ook niet gek, want als club kunnen we beschikken over de meest geavanceerde trainingsapparaten. Maar Van den Bos en Klawer kozen een andere weg. Spartaans, maar effectief blijkt nu. Althans voor dit duo. Over de Amerikaanse methode zegt Klawer: Eerst met die tractorbanden de trap op en daarna met je tong op de schoenen van vermoeidheid nog eens dertig push ups. Dat idee. Doel is de kracht van de oefeningen om te zetten in snelheid in de boot en dat is gelukt. Bovendien wacht het duo meer moois. Zoals promotie komend weekeinde, maar nog verder vooruit kijken wil Klawer niet. Edzo Klawer: Wat zijn we vaak door andere roeiers uitgelachen toen ze ons met die tractorbanden bezig zagen. Foto: Gijs van Ouwerkerk Ik moet me nu echt meer focussen op mijn studie anders gaat het niet goed. Hij zegt: Toen ik vier jaar geleden bij Euros begon en de coach me naar mijn doelen vroeg riep ik spontaan Olympische Spelen. Maar zover komt het niet. Ik laat die gedachte ook niet toe in mijn hoofd. Mijn studie is nu belangrijker. Volgens Klawer komt Van den Bos eerder in aanmerking voor een ticket voor Londen in Hij is een paar jaar jonger en beschikt over meer talent. Doel van Klawer is in Groningen te promoveren en daarna ziet hij wel verder. En mocht er ooit een einde komen aan zijn sportieve loopbaan als roeier dan stapt Klawer de zeilboot in. Zolang ik de vrijheid van het water om me heen voel kan mij weinig gebeuren. Moekotte met mondiaal tintje Het Moekotte Meerkamp Toer nooi van de de Drienerlose tafeltennisvereniging Thibats heeft met de deelname van een aantal buitenlandse spelers een internationaal karakter. Het is voor de eerste keer in de historie van de club dat er spelers uit omringende landen meedoen. Het toernooi - dubbel en enkel - wordt gehouden op zondag 28 juni. Van Wel schrijft geschiedenis Vechtsporter en oud-ut-student Bas van Wel van V.A.S. Arashi schrijft geschiedenis voor zijn vereniging door als eerste lid ooit op te gaan voor de derde dan jiu jitsu. Van Wel hoopt dit jaar zijn lerarenopleiding jiu jitsu met succes af te ronden. Van Wel is behalve erelid van de vereniging ook lid van de raad van advies van de vereniging. Naam: Leeftijd: Studie: Sport: Club: Edzo Klawer 24 jaar biomedische technologie roeien DRV Euros

19 19 Donderdag 18 juni 2009 Tentoonstelling moordzaken Iedereen kent de bekende politie, detective- en Crime Scene Investigation series waarin geavanceerd technisch onderzoek door professionals wordt gedaan. De tentoonstelling Moordzaken laat zien hoe dit in werkelijkheid gebeurt. Het verrichten van sectie, stem-, DNA- en vezelanalyse en het vergelijken van vingerafdrukken komen aan bod. Ervaar hoe het voelt om deel uit te maken van een CSI-team en los door middel van technisch sporenonderzoek de moord op. Heb je alle informatie verzameld en denk je te weten welke verdachte de dader is? Kijk dan of je het onderzoek goed gedaan hebt. Moordzaken, Twents Techniekmuseum HEIM in Hengelo. Kinderen t/m 4 jaar gratis, jeugd van 5 t/m 18 jaar 4,50 euro en volwassenen 7,50 euro. Papa Roach Papa Roach komt op zaterdag 27 juni voor een zeer intiem concert naar het Enschedese Poppodium Atak. Een vaste stijl valt bij deze Amerikanen niet echt te herkennen, want hun major label debuut Infest was een naar hardcore neigend Nu- Metal album terwijl hun vervolg LoveHateTragedy straight-up rock was. Het optreden in Atak is voor de band uniek intiem. De afgelopen jaren speelde Papa Roach voor duizenden fans in grote zalen en op festivals. De maximaal 800 bezoekers van Atak kunnen dus rekenen op een heel bijzonder concert. Papa Roach, Atak, kaarten zijn voor 12 euro beschikbaar via de reguliere voorverkooppunten van Atak. Midzomerconcert op Stroinksbleek Sinfonietta Aurora sluit op zondag 21 juni de reeks Muziek in het Museum op bijzondere wijze af met een midzomerconcert in de buitenlucht op de Stroinksbleek achter museum TwentseWelle. Neem plaats onder de sterrenhemel en geniet van de unieke locatie en sfeervolle en opwindende muziek uit vooral Brazilië. De toegang is gratis. Stoelen zijn te huur voor 7,50 per stuk, bij inlevering ervan ontvangt u een consumptiebon voor in het museumrestaurant. Het concert begint om uur. Wanneer de spuit gaat druipen moet je stoppen, weten de graffitikunstenaars. Foto: Gijs van Ouwerkerk Menig bezoeker zal deze dagen zijn neus even ophalen in de Vrijhof. Er hangt een vreemd chemisch geurtje. Aanstichter is een lading graffitispuitbussen. Volgens de gebruiker Arno Mulhof valt het allemaal wel mee. Lekker zoet, noemt hij de reuk. Afgelopen week mocht hij zich samen met wat andere graffitikunstenaars uitleven op de muren in de grote tentoonstellingruimte. Het spuitwerk is tot eind augustus zichtbaar. Sandra Pool graffitikunst in de expositieruimte Lekker spuiten tot de allerlaatste druppel Mier, staat er in grote, gekleurde letters op de wand. Arno Mulhof (23), biertje in de hand, kijkt er tevreden naar. Waarom mier? Tja, ik vind de letters gewoon mooi. Ik hou wel van woorden die als het ware uit de muur komen. Mulhof is een van de graffitikunstenaars die op uitnodiging van de breakdancevereniging Break-Even met de spuitbus aan de slag ging. Een stoere opdracht noemt hij het. Een perfecte ruimte en er komen veel mensen langs, zegt hij en hij neemt een teug uit zijn blikje. Ja, dat hoort erbij. Net als goede muziek. Hiphop of Drum n Base. Daar kun je lekker op werken. Eén muur in de expositiehal is af. Het is een televisiescherm omringd met vormen en vrolijke kleuren. Daar projecteren we straks een film op die ik samen met mijn huisgenoot over graffitispuiten heb gemaakt. Mulhof loopt al een tijdje mee in de graffitiscene. Op muren spuiten deed-ie rond zijn vijftiende. Eerst illegaal. Lacht: Een tas vol spuitbussen mee, kratje bier erbij, twee mensen voor op de uitkijk en spuiten maar. Dat is kicken Of het kunst is? Ja, maar dat geklieder vind ik ook niets hoor. Volgens de student zijn er verschillende stijlen. Throw ups zijn ronde letters. Voor de gewone man onleesbaar, maar voor ons te ontrafelen. Wild style is ook zoiets maar dan wat strakker. Daarnaast heb je nog 3D-graffiti. Dat vind ik de meest aansprekende vorm. Spuiten leer je door het vooral veel te doen. Het is een kwestie van aanvoelen. Je weet op een gegeven moment wanneer de spuit gaat druipen. Dan moet je stoppen. Eén voordeel. Mocht het toch mislukken, je kunt er zo weer over heen gaan. Mulhof is al lang uit het illegale circuit. Legaal kan hij er wat mee verdienen. Een betere zaak. Kinder- en slaapkamers zijn populair. Vooral de letters van de kindernamen. De opdrachten staan momenteel op een wat lager pitje. Ik ben druk met mijn studie aan het Cibab in Zwolle. Eigenlijk ben ik door de graffiti weer terug in de schoolbanken. Ik had een vaste baan in de interieurbouw. Door het tekenen en spuiten ben ik deze creatieve opleiding gaan volgen. En die mier? Ja, die ga ik nog even afmaken. We gaan door totdat de bussen leeg zijn. Foto-expositie De leden van de studentenfotografievereniging Foton exposeren tot eind augustus hun werk in de kleine expositieruimte van de Vrijhof. Thema van de jaarlijkse tentoonstelling is Evolutie. Deelnemers konden hun eigen invulling geven aan het onderwerp. Pieter van Leeuwen, docent Fotoreflectie aan de Nederlandse Fotovakschool, tekende voor de begeleiding. Fototentoonstelling Foton, kleine expositieruimte Vrijhof Cultuurcentrum, tot 31 augustus. Concert Musilon Het studenten close harmony koor Musilon laat tijdens een concert op de UT-campus zijn veelzijdigheid horen. Onder leiding van dirigent Rogier IJmker passeert een keur aan verschillende soorten muziek de revue. Dit keer is het thema reizen. Van gouwe ouwe platen tot de nieuwste popnummers, en van up-tempo nummers tot gevoelige ballads. Het koor van ongeveer 25 leden zingt onder meer nummers van Otis Redding en Mika. Ook theme songs van series zijn er te horen. Pak dus je koffers en laat je meenemen op een muzikale reis. Concert Musilon, vrijdag 19 juni om uur in de Audiozaal van de Vrijhof. Medewerkers/studenten zonder Xtra-card en externen 4,50 euro. Medewerkers/studenten met Xtra-card en externen met CJP: 2,50 euro. Filmhuis Het Bellettrie Filmhuis draait samen met de Vestingbar elke week een minder bekende film waarvan de organisatie vindt dat-ie echt de moeite waard is om gezien te worden. De films worden beschikbaar gesteld door Videotheek Rimarco. Voor woensdag 24 juni staat Voksne Mennesker op het programma. Een Deense film waarin graffitiartiest Daniël wordt achterna gezeten door de parkeerwacht, zijn huisbaas en diverse incassobureaus. Als hij verliefd wordt op een meisje dat net zo weinig op heeft met verantwoordelijkheid als hijzelf, staat zijn wereld op z n kop. De film begint om uur in de filmzaal van de Vestingbar. De toegang is gratis. Donderdag 18 juni Stadschouwburg, Holland Casino zaal: Cabaretestafette. Drie opkomende cabaretiers laten hun kunsten zien, zo zijn de grote namen ook begonnen uur. EUR 19.50/17/15. Vrijdag 19 juni Muziekcafé de Cactus, Hengelo: Try this Showband. Ze spelen nummers van o.a. Amy Whinehouse, Wolter Kroes en Anouk uur. Entree: gratis. Zaterdag 20 juni Het Vestzaktheater, Enschede: Dorotheé Fonteijn met Rozen en Distels. Na de pauze: Peter van Beijnum met Vooruit dan maar uur. EUR 10. Stadschouwburg, Holland Casino zaal: Carmen The Musical. Over een vrouw die alle mannen het hoofd op hol brengt uur. EUR 19.75/ Atak, Saxion zaal: Zomeroffensief. Vijf bandjes uit omgeving Enschede stelen de show. Flume, Aardtmann op Vuurtopberg, Garden of Wasted Dreams, Kleazer en Deadbeat uur. EUR 5. Bonhoeffer College, Enschede: Concert van Koninklijke Enschedese Burgerharmonie: Rabonightlive 4th edition met als thema USA uur. EUR Tot en met zaterdag 20 juni SBK Hengelo: Expositie De tragiek van een fenomeen. Hierbij worden werken op papier getoond van Anton Heyboer. Open: wo. t/m vr.: uur; za.: uur. Zondag 21 juni TwentseWelle, Stroinksbleek, Enschede: Midzomerconcert van Sinfonietta Aurora. Afsluiting van reeks Muziek in het museum uur. Entree: gratis.zie deze pagina. DE-club, Enschede: Bugaboo Tang. Optreden met (swing)blues, boogie en rock & roll muziek. 15:30 uur. EUR 10/7. Tuindorp t Lansink: Kunstmarkt. 150 professionele- en amateur kunstenaars presenteren hun werk. Opbrengst gaat naar goede doelen uur. Entree: gratis. Vrijdag 26 juni, zaterdag 27 juni en zondag 28 juni Wissink s Möl, Usselo: Popfeesten Usselo Met o.a. een zomer après-ski party, trekkertrek en een motorcross. s t a d Zie: Zaterdag 27 juni Atak, Grolsch zaal: Intiem concert van Papa Roach en Dear Superstar uur. EUR 12. Zie deze pagina. Zondag 28 juni Rijksmuseum Twenthe, Enschede: Zomerconcert. Alex Roeka speelt Beet van Liefde. Hij beschrijft de liefde en wat daarmee gepaard gaat uur. EUR Assinkhof, Enschede: Hollandse middag met zanger Pieter de Boer en diverse andere artiesten uur. EUR 10. Tot en met zondag 5 juli Galerie Wijnand, Lonneker, Dorpstraat 113: tentoonstelling van beelden van Rose van de Hurk uit Nijmegen. Ze verwoorden het kwetsbare in de mens en natuur. Open: vr.: uur en zo.: uur. Tot en met zondag 12 juli Synagoge, Enschede: Expositie Door andere ogen. De synagoge in de ogen van de Atelier t Bouwhuis kunstenaars. Open: wo. en zo.: uur. EUR: 3.50/3/2.50/2. Zondag 19 juli Rijksmuseum Twenthe, Enschede: Zomerconcert. André Kerver, klarinettist en artistiek leider van het Valerius Ensemble speelt samen met pianiste Ksenia Kouzmenko uur. EUR Tot en met zondag 16 augustus 21Rozendaal, Enschede: 1UP: Tentoonstelling van afstudeerwerk Notebook van Evelien Lohbeck. Semâ Bekirovic, Marrit Snel en Roel Wouters tonen hun films. Open: do. t/m zo.: uur. Di. en wo. op afspraak. Vrijdag 28 t/m zondag 30 augustus Festival Marktplein in centrum Hengelo: vr.: special edition jaarlijkse Summersquare Festival. za.: Uit Festival Hengelo. Kane (hoofdact). Voorprogramma: The WOW Factor en Jeppe. Zo.: koffieconcert. Line up festivals wordt nog bekend gemaakt uur. Toegang: gratis. Donderdag 18 juni Agora, Vrijhof: Battle of the Cultures. Tijdens dit evenement strijden Pro Deo, Contramine en Nest, de drie theaterverenigingen van de UT om de titel beste improvisators van de UT. Het publiek bepaalt wat er gespeeld gaat worden. Dit kan dus romantische, angstaanjagende of traan verwekkende scènes opleveren uur. EUR 5/3. Woensdag 24 juni Filmzaal Vestingbar/Belletrie Filmhuis: film Voksne Mennesker (Deense film) uur. Toegang gratis. Zie deze pagina. Vrijdag 19 juni Audiozaal, Vrijhof: Musilon in concert. Dit Close Harmony koor laat o.l.v. dirigent Rogier Ijmker gouwe ouwen, de nieuwste popnummers, up-tempo nummers en gevoelige ballads horen waaronder Otis Redding, Mika en theme songs uur. EUR 4.50/2.50. Zie deze pagina. Vrijdag 3 juli Campus UT: CampusPop-UT festival. Grote namen als Guus Meeuwis, Alain Clark, Ilse de Lange en Moke treden op. Een bruisende afsluiting van het collegejaar. Nog steeds kaarten te koop uur. EUR 25/15 (studenten). Woensdag 19 augustus Ganzeveld, UT: De Stille Fanfare. Het korps dat van toeten noch blazen weet. Zonder een noot te spelen trekt de Stille Fanfare voorbij. Alleen te horen is het ritmisch geluid van de voetstappen. Zullen ze nog muziek gaan maken? Ter gelegenheid van de introductie Voor eerstejaars studenten. Tot en met maandag 31 augustus Kleine expositieruimte Vrijhof: jaarlijkse foto-expositie van Foton. Foto s die de leden van de UT-vereniging hebben gemaakt worden getoond, onder begeleiding van Pieter van Leeuwen, docent Fotoreflectie. Thema: Evolutie. Zie deze pagina. c a m p u s Grote expositieruimte, Vrijhof: Graffiti van diverse kunstenaars. Samen met studentenvereniging Break-Even heeft Vrijhof Cultuurcentrum diverse kunstenaars uitgenodigd om de grote expositieruimte van graffitikunst te voorzien. De expositie wordt regelmatig ververst met nieuw werk. Zie deze pagina. Maandag 14 september Amphitheater, Vrijhof: try out van Daniël van Veen: Ruilen binnen acht dagen. Met sterke verhalen en licht ironische liedjes brengt Daniël het detail terug tot zijn ware proporties uur. EUR 5/3/1. Amphitheater, Vrijhof: optreden van gerrit met More Homeless Songs. Winaar Broodje Cultuur Publieksprijs uur. EUR 5/4/2. Culturele cursussen Het nieuwe cursusaanbod van Vrijhof Cultuurcentrum is vanaf wo. 19 augustus 2009 online. Iedereen die in bezit is van een Xtra-card kan zich inschrijven via voor één of meerdere cursussen. Start: week 40. Duur: 12 weken. Kosten: EUR 40. Nieuw zijn de gratis introductielessen. Start: week 39. Informatie: Joke Sanchez (ma/di/do tussen en uur, tel of mail: joke.sanchez@ utwente.nl). Kunstuitleen Voor UT-medewerkers en -studenten. Vrijhof Cultuurcentrum heeft een kunstuitleen waar het mogelijk is een kunstwerk uit te zoeken voor je werkkamer of studentkamer op de campus. Voorwaarde: de kunst moet op de campus blijven. Maximale leenperiode (gratis): één jaar (studenten) en twee jaar (medewerkers). Open: di. en do. van uur en op afspraak. Vrijhof kamer 136. Info: Tessa Lieffering, tst. 5746, t.lieffering@utwente.nl.

20 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente 20 Donderdag 18 juni 2009 Studentenleven Ladiesrun Zeven leden van Sayuri, het damesdispuut van industrieel ontwerpen, tonen trots hun medaille die ze hebben gekregen na afloop van de Ladiesrun in Rotterdam. Aan dit loopevenement voor vrouwen deden afgelopen zondag vierduizend deelnemers mee, die een parcours van vijf of tien kilometer aflegden. De meiden van Sayuri vonden het parcours erg zwaar door de steile bruggen op de route. Ondanks de stromende regen liepen alle dames binnen de veertig minuten en enkelen zelfs binnen de dertig minuten. Met hun prestatie hebben ze geld verdiend voor de Stichting Pink Ribbon die zich inzet voor vrouwen met borstkanker. Foto: Sayuri Over en... Witte verf Zoete puntpaprika s met tonijn Tonijn in een schuit Moeilijkheid: Inleiding: De lente is in volle gang, alhoewel de temperaturen de laatste dagen en weken niet echt hebben meegewerkt. Een slank recept kan natuurlijk nooit echt kwaad, en deze hoort daar zeker bij. Misschien niet helemaal Sonja-verantwoord, maar wel lekker. Ingrediënten: 4 zoete puntpaprika s 3 blikjes tonijn (op water) 4 sjalotjes 2 teentjes knoflook 4 tomaten Tijm Peterselie (4 eetlepels ongeveer) Olijfolie Peper & Zout Bereiding: Sjalotjes snipperen en op laag voor fruiten in de olijfolie. Knoflook persen (of snijden) en toevoegen. Ondertussen de tomaten ontdoen van het zaad en vocht en in kleine blokjes snijden. Tonijn laten voor SPEK & BONEN 4 personen uitlekken.als de sjalotjes doorzichtig zijn, de tomaten en tonijn toevoegen en alles omscheppen en 5 minuten verwarmen. Voeg daarna de tijm, peterselie (2 eetlepels fijngehakt) en peper en zout toe. Verwarm de oven op graden. Was de puntpaprika s, snijd ze doormidden en verwijder de zaadlijsten. Leg de puntpaprika s met de open zijde naar boven in een ovenschaal en vul de paprika s met het tonijn-tomaat mengsel. Besprenkel het geheel met olijfolie. Leg de paprika s ongeveer 20 minuten in de voorverwarmde oven. Voor het serveren het restant (2 eetlepels) van de peterselie over het gerecht strooien. Lekker met stokbrood en een groene salade. Drank: Een lekkere witte wijn. Niet te stevig, maar ook niet te zacht. Wel droog, maar ook niet te droog. Een leuk experiment is om verschillende witte wijnen naast elkaar te proeven tegenover dit recept. Redactie: Joris van Hoof en Willem Pieterson adres: voorspekenbonen@hotmail.com Tip (en noodzaak): Kijk met enige regelmaat in de oven hoe het gerecht zich houdt. Soms kan het ineens snel gaan of kom je er na 20 minuten achter dat de oven niet hoog genoeg staat. Probeer het kijken in de oven wel snel te doen (en ook het plaatsen van gerechten), want als de deur open staat koelt de oven natuurlijk erg snel af. Wist je dat: De grootste tonijnen kunnen wel vijf meter lang worden. Moet je nagaan hoeveel stukken tonijnsteak je daar uit kunt halen! Desalniettemin, sommige tonijnsoorten zijn ernstig bedreigd en consumptie is eigenlijk niet helemaal verantwoord. Niet te vaak eten dus. Eet smakelijk! weekblad van de Universiteit Twente nummer 20 Donderdag 18 juni 2009 UT N I E U W S Docenten: student staat centraal vereni- 19 UT-hoogleraren in het buitenland gingen buiten Roeiers als een speer naar de top ADVERTENTIE Cultuur zoekt bestuur Cultuurkoepel Apollo Ga vanaf september het Apollobestuur versterken als full- of part-timer. Stuur een mail naar apollo@apollo.utwente.nl of kijk op FINALE. Donderdag 2 juli kunnen studenten stemmen op de beste docent van het jaar tijdens de finale van de Centrale Onderwijsprijs. De prijs bestaat uit 2500 euro en levert eeuwige roem op. Drie genomineerde docenten zullen elk een hoorcollege van twintig minuten geven gevolgd door een stemronde. Na afloop is er een borrel tijdens welke de winnaar bekend gemaakt wordt. De finale start om uur in Horstring N109. Drie portretten, zie pagina 2. De vier topmannen (van links af Jan Narlinge van Boeing, Jan de Jong van Stork Fokker, Loek de Vries van Ten Cate en Anne Flierman) benadrukten stuk voor stuk het grote belang van het centrum voor de luchtvaartindustrie. Foto: Arjan Reef UT, BOEING, TEN CATE EN STORK LANCEREN TPRC Thermoplasten: goud voor de luchtvaart Met thermoplastische composieten heb je goud in handen, ze vormen de toekomst voor de luchtvaartindustrie. Dat benadrukten de topmannen van Boeing, Koninklijke Ten Cate, Stork Fokker en de UT afgelopen vrijdag bij de presentatie van het Thermoplastic Composites Research Centre (TPRC) dat op de UT wordt gevestigd. De vier partners bekrachtigden in de Grolsch Veste, voorafgaand aan de Innovatielezing, met hun handtekening de samenwerking in dit open innovatiecentrum. Binnen het onderzoekscentrum zal preconcurrentieel onderzoek worden gedaan naar de technologie van thermoplastische composieten. Deze materialen met vezelversterkte kunststoffen kunnen sneller geproduceerd worden dan bestaande materialen en zijn ook nog eens duurzamer. Voor de luchtvaartindustrie hebben ze bovendien tot voordeel dat ze lichter zijn en dus kunnen zorgen voor een aanzien- ENGLISH EDITION Page 6 lijke brandstofbesparing. Dat scheelt niet alleen in de kosten maar ook in de belasting van het milieu. Vanuit de UT is hoogleraar productietechniek Remko Akkerman van de faculteit CTW trekker van het researchcentrum, dat leidend moet worden in het onderzoek naar thermoplasten. Nergens anders ter wereld bestaat op dit moment zo n centrum. Het TPRC streeft naar een budget van tien miljoen euro voor de komende vijf jaar. De vier partners, waarvan de UT er dus een is, betalen een ton per jaar. Het is de bedoeling dat het aantal deelnemende partijen de komende jaren fors groeit. De eerste geïnteresseerde bedrijven - hun namen worden nog niet vrijgegeven - hebben zich inmiddels gemeld. De rest van het budget moet bijeen worden gebracht met contractonderzoek en subsidies. Akkerman verwacht dat binnenkort de eerste subsidieaanvragen zullen worden gehonoreerd. Het onderzoekscentrum krijgt een onderkomen in De Etalage (de verbouwde Langezijds) en zal totdat die nieuwbouw klaar is tijdelijk elders worden gehuisvest op of in de buurt van de campus. In 2014 is het de bedoeling dat het TPRC vijftien tot twintig fte aan personeel heeft, waarvan ongeveer de helft met een aio-aan- ADVERTENTIE Geld verdienen met je octrooi? Empowering innovation and entrepreneurship stelling. Op dit moment lopen er binnen het al op kleine schaal gestarte researchcentrum twee aanloopprojecten. Er wordt een aantal nieuwe materialen getest van Ten Cate en er wordt onderzoek gedaan naar de verbindingstechnieken van thermoplasten. Akkerman over dat laatste project: In vliegtuigen wordt nu veel gewerkt met klinknagels. TPRC, vervolg op pagina 3 Instemming raad met GS nadert De universiteitsraad is van plan in te stemmen met het instellingsplan voor de Graduate School die in september van start gaat. De raad wil echter komende woensdag in de vergadering met het CvB wel een aantal belangrijke toezeggingen krijgen van de collegeleden. Zo struikelt de u-raad over de voorzichtige formulering dat de Graduate School mogelijk een medezeggenschapsorgaan krijgt. Voor de raad is zo n orgaan een must zodra de Graduate School een redelijke omvang heeft. Verder wil de fractie Pro-UT duidelijkheid over wat er gebeurt als een PhD-student langere tijd ziek wordt of op een andere manier vertraging oploopt, bijvoorbeeld door bestuurswerk. De partij mist nog een harde garantie dat daarvoor een financiële tegemoetkoming komt, zodat de PhD het onderzoek aan de UT kan afmaken. De UReka-fractie wil bovendien een heldere toezegging dat er binnen een half jaar een evaluatieplan komt inclusief criteria waarop het slagen van de Graduate School wordt beoordeeld. Komt zo n plan er niet, dan kan dat reden zijn om niet in te stemmen met het instellingsplan. De u-raadsvergadering van komende woensdag is de laatste van dit studiejaar. Traditiegetrouw komt dan ook de raad van toezicht, de baas van het college van bestuur, op bezoek. Verwacht wordt dat vanuit de fracties kritische vragen zullen worden gesteld over de nevenfuncties van CvB-leden. Zo zal de raad wellicht willen weten of collegevoorzitter Flierman zijn baan wel in vier dagen kan uitvoeren nu hij sinds kort ook Eerste Kamerlid is en elke dinsdag in Den Haag te vinden zal zijn. Alumni Magazine Het juninummer van het Alumni Magazine van de UT wordt deze week verstuurd naar ruim twintigduizend oud-studenten. Ook wordt het blad binnen de universiteit verspreid onder medewerkers en studenten. Het is de elfde editie van het AM, dat twee keer per jaar verschijnt. Het magazine staat vol met interviews, reportages en verhalen over werk, leven en herinneringen van oud-ut-studenten. In dit nummer onder andere interviews met de alumni die bij afvalverwerkingsbedrijf Twence werken, Aletta keert terug naar studentenhuis Yupjum, een reportage vanaf de Golan-hoogvlakte, een testrit in Zweeds Lapland en een portret van het 21ste bestuur van Isaac Newton. De redactie van UT-Nieuws verzorgt de journalistieke invulling (content) en eindredactie van het magazine; bureau communicatie doet de vormgeving en verspreiding. Het AM is ook online te lezen via Deze krant woensdagavond al digitaal lezen? GA naar: Transparantie is de kern, zo lezen we over de nieuwbouw van Carré. Veel glas en makkelijk van binnen naar buiten kijken en omgekeerd. Onze rondleider was er maar wat trots op. Behalve op de collegezalen misschien. Die zijn helemaal niet zo transparant. Daar is gewoon een flinke lik witte verf op de ramen gesmeerd, zodat je, juist ja, niet naar buiten kunt kijken. Gedaan op verzoek van het onderwijzend personeel, omdat de studenten anders te snel afgeleid zijn. Huh? Studenten kunnen toch aardig multitasken? Ze sms en, lezen UT-Nieuws, vullen een sudoku in en luisteren en passant naar het betoog van hun hoogleraar. Zou een vluchtige blik naar buiten dan echt nog afleiden? Ja dus, weten die docenten. Je kunt beter niets aan het toeval overlaten. Zo denken ook de genomineerden voor de centrale onderwijsprijs. Ze verzinnen van alles om in de goede smaak te vallen bij hun volgelingen. De een kijkt nog dezelfde dag tientallen tentamens na, wat doet vermoeden dat het multiplegokwerk is, iets waardoor je populariteit sowieso al exponentieel groeit. De ander kun je ook gerust s avonds bellen, want onderwijs is geen baan, maar een leefwijze en die volg je ook in de avonduren. De derde, JW Drukker, doet het nog radicaler. Hij sleept zijn hele collectie curiosa mee naar zijn colleges, van ovenschalen uit Nazi-Duitsland tot Chinese condoomverpakkingen. Geen idee wat het met de inhoud van zijn colleges te maken heeft, maar het prikkelt de nieuwsgierigheid. Een goede tip voor andere docenten. Gewoon zorgen dat wat binnen de collegezaal te zien is interessanter is dan buiten. Kunnen we die witte verf ook van de ramen wassen en wordt Carré toch nog echt transparant. Campusmanager Ga er maar aan staan als campusmanager. Het moet hier bruisen en swingen. Meer leven in de brouwerij. Met fraaie festivals, uitzinnige popconcerten en vermakelijke kunstevenementen. Laten zien wat je in huis hebt, want de campus moet nationaal bekend worden. Een BN er dus. Misschien wordt SBS 6 wel onze nieuwe conculega. Krijgen we een Hart van Twente rechtstreeks uit Enschede? Komt Editie NL dagelijks over de vloer en zien we Ursel de Geer rondschuiven en brallen dat het hier fantastisch is. Tijd om de kussens eens flink op te schudden. Met een nieuwe campusmanager. Geen eenvoudige klus. Bruisen doet het hier al lang. Echter, niet in de gewenste richting. Iedereen wil wat. Het gonst eerder. Van de geruchten. Men fluistert bijvoorbeeld dat niet iedereen Route 14 ziet zitten. En tussen de bouwcoöperatie De Veste en de Centrale Bewonersraad is het oorlog. Het knettert erop los. De communicatie is gestaakt. De kamerzoekdagen worden uitgekleed. Het CBR staat in zijn hemd. De Student Union eist meer betrokkenheid van studenten bij de campusplannen. De klant is koning, vindt zij. De rector wil een superwijk van de campus maken en de wethouder vindt de UT weer te preuts. Het moet niet gekker worden. Straks hebben de ganzen ook nog wat op hun lever. Maar welke kant moet het op? Gelukkig heeft de campusmanager nog de hele zomervakantie om daar rustig over na te denken. Ons advies: een bruisende badplaats, in een zinderende zon, aan een ruisende zee, met swingende klanken op de ipod en een licht mousserende cocktail in de hand. Als dat niet tot bruisende inspiratie leidt!...sluiten UT-Nieuws stelling v/d week De Route'14-plannen maken geen indruk op mij! GA naar: Uitslag vorige stelling: Alle studentenactiviteiten moeten worden geconcentreerd in de binnenstad. EENS 23% ONEENS 77%

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Danica Jiernes Madrid, 17 years

Danica Jiernes Madrid, 17 years Danica Jiernes Madrid, 17 years City of Malabon University (CMU) Bachelor of Secondary Education Major in Mathematics Mother s Occupation: Housewife (huisvrouw) Welder (lasser) I choose mathematics as

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

Memo Academic Skills; the basis for better writers

Memo Academic Skills; the basis for better writers Memo Academic Skills; the basis for better writers With the rise of broader bachelor degrees and the University College, Dutch universities are paying more attention to essays and other written assignments.

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Jennifer Machielse I am Jennifer Machielse, spontaneous, self-conscious and a go-getter, that s me. I am a fourth-year student Marketing & Communication in Tourism

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

University of Groningen. Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta

University of Groningen. Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta University of Groningen Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit I would like to enroll at a university. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. I want to apply for course. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht

Nadere informatie

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert University of Groningen Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Grammatica overzicht Theme 5+6

Grammatica overzicht Theme 5+6 Past simple vs. Present perfect simple Past simple: Ww + ed OF 2 e rijtje van onregelmatige ww. I walked I went Ontkenningen past simple: Did not + hele ww He did not walk. Present perfect: Have/has +

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

PERSONAL DIVERSITY BOB MAN DERS

PERSONAL DIVERSITY BOB MAN DERS PERSONAL DIVERSITY BOB MAN DERS BOB MANDERS ARCHITECTURE PREFACE We all know the clichés, travel broadens the mind and it s not about the destination, it s about the journey but they re clichés, of course,

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course.

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course. - University I would like to enroll at a university. Stating that you want to enroll I want to apply for course. Stating that you want to apply for a course an undergraduate a postgraduate a PhD a full-time

Nadere informatie

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 +

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 + Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B / B + Het mondeling voor Engels Havo duurt 5 minuten en bestaat uit een gesprek met je docent waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: *Je moet een stukje

Nadere informatie

Meet your mentor and coach

Meet your mentor and coach Young Professional Program The importance of having a mentor in business Meet your mentor and coach What do Larry Page, and Steve Jobs have in common? They ve all received guidance from mentors. Yes even

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week

Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week 2016-2017 Beste studenten, Nu ik hier sta, met jullie, met al die studenten, dan denk ik terug aan 1974, toen ik zelf in Leiden

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

vooropleiding international Dutch as a second Nederlands Tweede Taal

vooropleiding international Dutch as a second Nederlands Tweede Taal INFORMATION FOR STUDENTS WITH AN international PRE- UNIVERSITY EDUCATION FOUNDATION YEAR FOR international STUDENTS VU UNIVERSITY () Dutch as a second Language () INFORMATIE VOOR STUDENTEN MET EEN BUITENLANDSE

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum 16-06-2018 Eyeopener in een wereld waarin je niet bekend bent. Bijzonder om in zo'n korte tijd zo intensief met iemand te spreken. Het was fantastisch

Nadere informatie

From Padua to Groningen

From Padua to Groningen From Padua to Groningen The effects of the CercleS Seminar in Padua in 2009 on writing Nederlands in gang (0-A2) Berna de Boer Benvenuti a tutti! Contents I. State of affairs in September 2009 II. The

Nadere informatie

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 QUICK GUIDE C Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 Version 0.9 (June 2014) Per May 2014 OB10 has changed its name to Tungsten Network

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing

Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Date 7-12-2011 1 Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Prof. Dr. Inge Hutter Demographer, anthropologist Coordinator Healthy Ageing Alpha Gamma RUG Dean Faculty Spatial Sciences Date 7-12-2011

Nadere informatie

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick Example Dutch language lesson Demonstrative Adjectives Close: dit and deze `dit' agrees with `het' and is used to indicate objects that are close, like `this' in English. `deze' agrees with `de' and is

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op! Benodigdheden:!!

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op!  Benodigdheden:!! WildPeacockOmslagdoek VertalingdoorEerlijkeWol. Hetgarenvoorditpatroonisteverkrijgenopwww.eerlijkewol.nl Benodigdheden: 4strengenWildPeacockRecycledSilkYarn rondbreinaaldnr8(jekuntnatuurlijkookgewonebreinaaldengebruiken,maar

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Crane, L. M. A. (2011). Intraoperative fluorescence imaging in cancer Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Crane, L. M. A. (2011). Intraoperative fluorescence imaging in cancer Groningen: s.n. University of Groningen Intraoperative fluorescence imaging in cancer Crane, Lucia Marie Albertine IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite

Nadere informatie

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

150 ECG-problemen (Dutch Edition)

150 ECG-problemen (Dutch Edition) 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit Ik zou mij graag inschrijven in een universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. Ik zou mij graag inschrijven voor. Verklaren dat u graag wilt

Nadere informatie

Innovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement

Innovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement Innovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement Delft, 8 maart 2012 Realistic wall of water ir. F.C. (Floris) Boogaard, (020) 606 32 50/06-51 55 68 26 e-mail: f.c.boogaard@tudelft.nl/

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 2 april 2011 Jeroen Neef: betontimmerman met diploma Prefab fundering met IJB Smartfoot Uitvoerder Cees

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Welkom in het nieuwe academische jaar! We hopen dat iedereen een goede zomerperiode heeft gehad.

Welkom in het nieuwe academische jaar! We hopen dat iedereen een goede zomerperiode heeft gehad. DATUM: 22-09-2009 (You will find the English version below) Beste allen, Welkom in het nieuwe academische jaar! We hopen dat iedereen een goede zomerperiode heeft gehad. NIEUWSBRIEF No. 1 Dit is de eerste

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

In the classroom. Who is it? Worksheet

In the classroom. Who is it? Worksheet In the classroom 1 Lees wat de meester doet als hij s morgens op school komt. Lees ook wat een leerling doet. Wie van de twee doet het meest voordat de les begint? First, I go to my desk and take out my

Nadere informatie

Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire

Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire 1 Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire 2 3 Summary of exploratory factor analysis for the immersion questionnaire. Ik voelde mij zoals de hoofdpersoon zich voelde. 0.85 0.23-0.03-0.05-0.13

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed!

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed! ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON EIGHT VOORZETSELS at three o'clock = om drie uur around three o'clock = rond drie uur by three o'clock = tegen drie uur before Saturday = voor zaterdag for a week = voor

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Speaking and Language Learning. 3rd February 2016

Speaking and Language Learning. 3rd February 2016 Speaking and Language Learning 3rd February 2016 Speaking: Yes!! Popular Communica7on Ques7on: Why do we not train speaking more o?en? Not important? Too difficult! Let s discuss both reac7ons.. a. Importance

Nadere informatie

Global TV Canada s Pulse 2011

Global TV Canada s Pulse 2011 Global TV Canada s Pulse 2011 Winnipeg Nobody s Unpredictable Methodology These are the findings of an Ipsos Reid poll conducted between August 26 to September 1, 2011 on behalf of Global Television. For

Nadere informatie

Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://dare.uva.nl/document/446446

Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://dare.uva.nl/document/446446 Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://dare.uva.nl/document/446446 File ID 446446 Filename Titlepage SOURCE (OR PART OF THE FOLLOWING SOURCE):

Nadere informatie

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education *0535502859* DUTCH 0515/03 Paper 3 Speaking Role Play Card One 1 March 30 April 2010 No Additional

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 7-1 3 8 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het College van beroep van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het Bestuur van

Nadere informatie

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment project Awasi Kenya Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment*van* kinderen*in*kenia De#afgelopen#drie#jaren# hebben#we#met#steun#van#de# Rotaryclub##Rhenen: Veenendaal#een#

Nadere informatie

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right.

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right. Mijn Inspiratie Ik kreeg het idee om een variant te maken van een lamp die ik al eerder had gemaakt. Bij de lamp die in de onderstaande foto s is afgebeeld kun je het licht dimmen door de lamellen open

Nadere informatie

Quick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model)

Quick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model) WHAT IS LITTLE GEM? Quick scan method to evaluate your applied (educational) game (light validation) 1. Standardized questionnaires Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE ARTISTIEK ONDERZOEK MASTER KUNSTEDUCATIE Willem de Kooning Academie Piet Zwart Instituut te Rotterdam april 2012 Marieke van der Hoek-Vijfvinkel begeleiding: Annette Krauss - MaikoTanaka ? KUNST ONDERZOEK

Nadere informatie

Stars FILE 7 STARS BK 2

Stars FILE 7 STARS BK 2 Stars FILE 7 STARS BK 2 Of course you have seen X-Factor, The Voice or Got Talent on TV or via the Internet. What is your favourite act? Do you like the dancing performances or would you rather listen

Nadere informatie

4,9. Antwoorden door een scholier 1354 woorden 25 december keer beoordeeld

4,9. Antwoorden door een scholier 1354 woorden 25 december keer beoordeeld Antwoorden door een scholier 1354 woorden 25 december 2010 4,9 210 keer beoordeeld Vak Engels 1. cybercity wheelchair computers older Holland friends Nigeria shop tea 2. 1= false 2= true 3= true 4= false

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Business Opening. Very formal, recipient has a special title that must be used in place of their name

Business Opening. Very formal, recipient has a special title that must be used in place of their name - Opening Geachte heer President Geachte heer President Very formal, recipient has a special title that must be used in place of their name Geachte heer Formal, male recipient, name unknown Geachte mevrouw

Nadere informatie