Arbo Unie onder druk. 7 Mensa Pasta is lekker, jammer van het servies en bestek. 5 Schuman lecture Arkady Moshes: Splitting up Ukraine is misplaced

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Arbo Unie onder druk. 7 Mensa Pasta is lekker, jammer van het servies en bestek. 5 Schuman lecture Arkady Moshes: Splitting up Ukraine is misplaced"

Transcriptie

1 3 Ontslag InterUM omzeilt nieuwe ontslagregels niet 7 Mensa Pasta is lekker, jammer van het servies en bestek 5 Schuman lecture Arkady Moshes: Splitting up Ukraine is misplaced Verkiezingskrant ingesloten Election magazine included 31 Onafhankelijk weekblad van de Universiteit Maastricht Redactieadres: Postbus MD Maastricht Jaargang april 2015 Met het 30-jarig jubileum in zicht gaf Rowwen Hèze in september 2014 een rooftopconcert op het Limburgs Museum in Venlo. Daar start op 22 mei een tentoonstelling over de band. Ook wordt er een publieksboek gepresenteerd van onder anderen cultuurwetenschappers. Een week later verschijnt een boek over André Rieu, ook van cultuurwetenschappers. Zie pagina s 8-9 Foto: Wim Naarding Arbo Unie onder druk Als in september de dienstverlening van de bedrijfsarts in de binnenstad niet is verbeterd wordt het contract met de Arbo Unie in 2016 niet verlengd. Met die stok achter de deur heeft het college van bestuur gereageerd op berichten in de universiteitsraad en in Observant begin dit jaar over moeilijke bereikbaarheid van de bedrijfsarts en moeizame bureaucratie bij het kantoor van de Arbo Unie. Het bedrijf heeft een vierjarig contract met de UM dat in april 2012 begon. In Bonus blijft anoniem Het college van bestuur blijft voorlopig bij het standpunt dat niet bekend hoeft te worden gemaakt wie er een gratificatie wegens uitzonderlijke arbeidsprestaties heeft gekregen. Het gaat hier om extra salaris. In de universiteitsraad waren vragen gesteld over de gratificatieregeling en vooral over de clausule die de bekendmaking regelt. Daar staat dat de genomen beslissing binnen de betreffende beheerseenheid openbaar wordt gemaakt. Binnen de U-raad is Huub Odekerken niet het enige lid dat die bepaling letterlijk uitlegt: Iedereen moet weten wie een bonus heeft gekregen. de afgelopen maanden zijn, zo meldt het college, concrete afspraken gemaakt over verbeteringen. De UM verlangt vooral snellere dienstverlening en betere communicatie door de Arbo Unie. Bij de komende evaluatie in september eist men aantoonbare verbeteringen. Blijven die uit, dan ligt de Arbo Unie eruit en organiseert de UM een nieuwe aanbesteding van de bedrijfsgeneeskundige hulp. WB Het college echter staat, na consultatie van de directeuren, een beperkte uitleg voor: de directeur van een beheerseenheid geeft informatie aan dienstraad of faculteitsraad over aantallen bonussen en het bedrag dat ermee gemoeid is. Geen namen, dit vanwege de privacy: Niet iedereen stelt het op prijs als collega s weten dat je een bonus hebt gekregen. Niettemin zegde collegelid Nick Bos toe er nog eens naar te zullen kijken: We gaan een oplossing zoeken. In juni volgt uitsluitsel. WB Two winners Student Idea Competition Getting students up off their chairs now and again during their studies and informing youths about human trafficking. These two ideas won the Student Idea Competition last Wednesday. The five finalists had come to the Karl Dittrich hall at the Student Services Centre to present their plans to the jury, who included Astrid Boeijen (director of SSC) and Tobias Heldt (University Council member). Three hundred thousand people are victims of human trafficking within the EU every year, a large number of whom end up in the Netherlands, tell the women from Youth 4 the Unspoken. It is something that most students are not aware of, as appeared from a survey held by this new organisation. They want to change that. We want to organise lectures with experts from various faculties. For example, a lawyer can tell more about the legislation regarding human trafficking. We also want to collect money to help the victims. The jury felt it was an impressive presentation. This idea doesn t have much to do with the university, but the social impact is huge, says chairwoman Astrid Boeijen. The second winner is a group of students from the Faculty of Health, Medicine and Life Sciences who want to get their fellow-students moving. Students sometimes sit in the same position for eight hours a day. This is bad for your health and your concentration. If you move about now and again, you will be much more productive. That is the reason for their proposal: balance balls to sit on while working on the computers at the university library in Randwyck, tables to stand at while studying and a table tennis table to get away from your books completely. The Increasing active opportunities at Maastricht University team, as they refer to themselves, want to use the money to set up a pilot project for two months. A real contribution to our organisation, said the jury. The Student Idea Competition was organised for the first time last year by the Student Project Team, with the aim of supporting student initiatives that contribute towards the university. The participants all received workshops (including one to learn how to write a business plan), while the winners received 250. Cleo Freriks Due to 5 May (Dutch liberation day/bevrijdingsdag) and Ascension Day there will be no Observant in the coming two weeks. The next edition will be published on Thursday 21 May.

2 2 Observant april 2015 Kijk ik om me heen, sta ik midden in mijn leven Loesje Ik was echt een chagrijnige puber Achternaam: Grasmeijer * Voornamen: Jeanine Irina * In het dagelijks leven: derdejaars geneeskunde * Geboren in: Emmen * Leeftijd: 22 * Woonplaats: Maastricht * Burgerlijke staat: relatie met Sander Foto: Loraine Bodewes Eén zijn met de zee, dat is wat ik leuk vind aan freediven TOEN Toffe mensen Ons gezin bestaat uit heel verschillende persoonlijkheden. Mijn vader, broertje en ik zijn nuchter, mijn moeder en zusje juist gevoelig. Dat botst nog wel eens, dan zegt de een iets lomps en neemt de ander dat heel hoog op. Toch zijn mijn ouders al dertig jaar bij elkaar. We zijn een gek gezin, dat elkaar wel heel erg waardeert. Het zijn toffe grappige mensen. Harry Potter Als kind was ik geobsedeerd door Harry Potter. Ik had Harry Potter-behang, een Harry Potter-tandenborstel. Ik maakte zelfs magie-huiswerk op een website waar je punten voor je afdeling kon verdienen. Ik stond heel erg open voor fantasieverhalen, heb ook nog lang in Sinterklaas geloofd. Verlegen Als jong kind was ik heel druk, praatte met iedereen. In groep 5 heb ik een klas overgeslagen. In mijn nieuwe klas kon ik lastig aansluiting vinden. De kinderen waren ouder en het was sowieso een moeilijke groep, we hebben zelfs een half jaar groepstherapie gehad. Daar werd ik stiller van, verlegen. Op de middelbare school had ik weer een groep vriendinnen, maar dat verlegene is er pas afgegaan toen ik na mijn eindexamen een jaar er tussenuit ging. Freediven Tijdens mijn tussenjaar in Thailand heb ik het freediven ontdekt. Ik was daar eerst om te backpacken en later om Engelse les te geven aan kinderen. Ik volgde een duikcursus, maar vond al die zware materialen om mijn lijf maar niets. Toen hoorde ik van freediven: duiken zonder apparatuur. De eerste les hield ik meteen vijf minuten mijn adem in. De instructeur was onder de indruk en heeft me getraind. Later nam hij me mee naar wedstrijden in Egypte waar ik meteen een paar Nederlandse records behaalde. Zo ben ik er ingerold. Puber Ik was op de middelbare school echt een nerd. Ik maakte me ontzettend druk over mijn cijfers, terwijl ik misschien twee keer een onvoldoende heb gehaald. Ik had een groepje vriendinnen met wie ik nu nog steeds optrek, maar uitgaan deed ik niet. Ik was echt een chagrijnige puber. Ik kropte alles op en af en toe kwam het er dan uit. Vooral het laatste jaar dat ik thuis woonde, maakte ik veel ruzie. Ik had het verkeerde profiel gekozen voor geneeskunde en deed daarom na mijn eindexamen de ontbrekende vakken thuis via zelfstudie. Al mijn vrienden waren naar de universiteit en ik verveelde me te pletter. Zo is het plan om naar Thailand te gaan ook ontstaan: ik wilde gewoon weg. NU Balans Tijdens mijn tussenjaar heb ik het feesten ontdekt. Het was een groot contrast met de middelbare school. In plaats van de hele dag studeren was het vrijheid blijheid. Dat is heel goed voor me geweest, toen ik terugkwam was ik een ander mens, maar het heeft veel moeite gekost om weer in een dagelijkse routine te komen. Nu pas, in mijn derde studiejaar, heb ik het gevoel dat ik de balans heb gevonden. Sander Ik ken mijn vriend van de studentenzwemvereniging Tiburón, waar we allebei lid van zijn. Ik vond hem al langer leuk, maar ik was ervan overtuigd dat ik niet zijn type was dus ik hield de boot af. Hij is ook niet iemand die snel zijn gevoelens laat zien dus we hebben een tijd om elkaar heen gedraaid. Bijna een jaar geleden zijn we bij elkaar gekomen. Hij ziet er heel stoer uit, heeft allemaal tatoeages, maar stiekem is hij ontzettend lief. STRAKS Jaar weg Volgend jaar, als ik mijn bachelor heb afgerond, wil ik een jaar weg om te duiken. Je kunt freediven in het zwembad doen door zo lang mogelijk je hoofd onder water te houden of zoveel mogelijk baantjes onder water te zwemmen maar dat is saai. Ik wil echt de zee induiken, verticaal naar beneden. Eén zijn met de zee, je niet van je stuk te laten brengen door dat immense wateroppervlakte, dat is wat ik leuk vind aan freediven. Twee jaar geleden dook ik een wereldrecord, negentig meter diep. Dat kun je niet zomaar doen. Je lichaam moet wennen aan de diepte. Vorige keer heb ik er zes weken voor getraind, die tijd wil ik nu ook weer hebben om me voor te bereiden op het WK in september. En ik wil aan andere wedstrijden meedoen, zoals de Vertical Blue waar je in een gat in een rif van 200 meter diep duikt in de Bahama s. Dat is allemaal superduur, dus ik heb nu drie bijbaantjes. Gezin Over tien jaar ben ik waarschijnlijk nog in opleiding. En heb ik een gezin. Zonder kinderen is het leven niet compleet. Ik wil er minstens twee. Ik hoop een goede ervaren arts te worden, die echt nuttig werk doet. Het liefste word ik specialist. Welk specialisme weet ik nog niet. Ooit wil ik voor Artsen zonder Grenzen werken, maar dat is iets wat je doet als je alleenstaand bent en nog geen kinderen hebt of als die kinderen alweer het huis uit zijn. Voor mij zal dat het laatste zijn, want het duurt nog wel even voor dat ik klaar ben met mijn opleiding. Cleo Freriks Afgelopen donderdag was ik voor een vergadering in het Maagdenhuis, het bestuursgebouw van de Universiteit van Amsterdam. Aan het gebouw is niet te zien dat het zes weken door studenten bezet is geweest. De protesten tegen het rendementsdenken hebben echter elders wel hun sporen achtergelaten. Op het eerste gezicht lijkt het alsof de universiteitsbestuurders hebben moeten inbinden. De voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit van Amsterdam, Louise Gunning, werd gedwongen om op te stappen. Onze eigen bestuursvoorzitter, Martin Paul, werd in een debat met studenten de mond gesnoerd. Naar verluidt was hij daarover zeer gepikeerd. Als we wat verder kijken dan de schade die aan personen is toegebracht, dan blijkt dat de studentenprotesten vooral universiteitsbestuurders in de kaart speelt. De bestuurders zien hun kans schoon om onder de afspraken uit te komen om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Eind 2012 heeft het ministerie van Onderwijs Bestuurders profiteren van studentenprotest met alle universiteiten en hogescholen prestatieafspraken gemaakt. Binnen vier jaar zou het aantal contacturen groter worden, het aantal studenten met studievertraging kleiner, en de studenttevredenheid over de opleiding verbeteren. Een klein deel van het onderwijsbudget werd afhankelijk gemaakt van het realiseren van deze doelstellingen. Bestuurders van universiteiten en hogescholen willen liever geen verantwoording afleggen: stel je voor dat blijkt dat het onderwijs niet beter is geworden. Het verzet tegen het rendementsdenken bood een mooie gelegenheid om onder de afspraken uit te komen. Waren de afspraken met het ministerie om de kwaliteit van onderwijs te verbeteren niet ook rendementsdenken? Dus stelde de vereniging van universiteitsbestuurders, de VSNU, in haar reactie op de studentenprotesten dat ze geen nieuwe prestatieafspraken wilde maken. Afgelopen week deed de voorzitter van de vereniging van bestuurders van hogescholen, Thom de Graaf, daar in de Volkskrant nog een schepje bovenop. Politici moeten niet blijven doen alsof ze het beter weten, aldus de D66-politicus. De minister van Onderwijs moet zich niet bemoeien met de kwaliteit van het hoger onderwijs, aldus de nieuwe D66-fractievoorzitter in de Eerste Kamer. Laat het over aan de hogescholen zelf, dan komt het goed. Of de kwaliteit van onderwijs bij de hogeschoolbestuurders in goede handen is, valt te bezien. Uit een eerste evaluatie van de prestatieafspraken vorig jaar bleek dat bij de universiteiten de kwaliteit van het onderwijs is verbeterd, maar dat bij de meeste hogescholen weinig vooruitgang is geboekt of zelfs sprake is van verslechtering van de situatie. De kwaliteit van onderwijs is te belangrijk om aan bestuurders over te laten. Wim Groot, hoogleraar gezondheidseconomie en hoogleraar evidence based education Deze column is geschreven op persoonlijke titel

3 30 april 2015 Observant 31 3 InterUM omzeilt nieuwe ontslagregels niet Het universitaire uitzendbureau InterUM heeft een groep surveillanten gevraagd om per direct hun contract op te zeggen. Het doet denken aan de recente misstanden bij ING en Nationale Nederlanden, maar schijn bedriegt: het is niet de bedoeling om nieuwe ontslagregels te ontwijken. Het gaat om elf surveillanten van wie het vijfjarig contract eind augustus afloopt. Na vijf jaar vereist de nieuwe Wet werk en zekerheid, die per 1 juli ingaat, een knip van een half jaar. Dat zou betekenen dat deze surveillanten van september tot en met februari niet inzetbaar zouden zijn, legt directeur Joke Waalwijk uit. In overleg met toetscoördinatoren hebben we daarom besloten om de surveillanten een aanbod te doen: vanaf april een half jaar eruit, om in de tentamenweek van oktober weer te kunnen meedoen. Dan zijn ze niet inzetbaar tijdens de examens in juni, maar dat is niet zo erg omdat we dan minder surveillanten nodig hebben. In totaal Willem-Alexander bezoekt UM Zag hij eerder deze week nog een grande parade van schepen aan zich voorbijtrekken in Dordrecht, dinsdagochtend om uur bracht koning Willem-Alexander een werkbezoek aan de Universiteit Maastricht. Op verzoek van het koningshuis heeft de UM dat vooraf niet bekend gemaakt. Willem-Alexander wilde meer weten over regeneratieve geneeskunde, stak zijn licht op in het zitten er 125 in onze kaartenbak. Van de elf zijn er tien akkoord gegaan met de constructie, één iemand niet, omdat deze persoon in de knel kwam met een uitkering. De nieuwe Wet werk en zekerheid vergroot de rechtspositie van flexwerkers en probeert een tweedeling tussen mensen met een vaste baan en flexwerkers te verkleinen. De wet dwingt werkgevers om de tijdelijke krachten sneller in dienst te nemen. Kon men eerst drie tijdelijke contracten in drie jaar aanbieden, vanaf 1 juli is dat twee jaar. Bovendien is de break nadien verlengd van drie maanden naar een half jaar. Om de doorstroming op de arbeidsmarkt te vergroten is de gang naar de rechter bij ontslag vervangen door een transitievergoeding. De 65-plussers onder de surveillanten hebben daar geen recht op, de anderen wel. Waalwijk: Die vergoeding betalen we, ook al hebben ze daar strikt genomen geen recht op omdat het contract vóór 1 juli is beëindigd. CvB wil brede discussie over koers UM Doen we het goed als Universiteit Maastricht, doen we het goed genoeg? Die vragen stelt het college van bestuur zich, mede naar aanleiding van de Nieuwe Universiteit-beweging en de roep om meer transparantie. In een algemene mail aan alle medewerkers en studenten worden verschillende initiatieven op een rijtje gezet, die, vaak samen met de universiteitsraad, in gang zijn of worden gezet. Zo komt er een U-raadscommissie die zich zal buigen over de manier waarop onderwijs en onderzoek worden beoordeeld; gaat het echt over de inhoud of gaat het om kwantitatief meetbare resultaten waar rendementsdenkers mee uit de voeten kunnen? En vorige week maakte de U-raad bekend dat er een commissie is ingesteld die de universitaire bureaucratie onder de loep neemt. De brief van het college somt een aantal terreinen op waar al eerder actie is ondernomen, ook voor de Nieuwe Universiteit van start ging. Zo is men al bezig met het terugdringen van het aantal tijdelijke contracten en is er geld vrijgemaakt om de werkdruk van het personeel te verlichten. Op het bestuurlijk vlak schrijft het college dat de UM zich keurig aan de wet houdt en dat er geen sprake is van een democratisch tekort. Niettemin, heet het, moeten we altijd openstaan voor verbetering. Verder wordt met enige tevredenheid geconstateerd dat de UM het beter doet dan zusterinstellingen als het gaat om duurzaamheid. Toch komt ook hier een commissie om nieuwe voorstellen te doen. Deze en andere thema s, besluit het college, moeten breed bediscussieerd worden. De resultaten daarvan kunnen gebruikt worden in het komende strategische programma, dat medio 2016 klaar moet zijn. WB land en kreeg als advies om universiteitshoogleraar Clemens van Blitterswijk te benaderen. En zo geschiedde, dinsdag liet de koning zich bijpraten en kreeg hij een rondleiding in het lab van onderzoeksinstituut MERLN. Dat gebeurde in gezelschap van scheidend burgemeester Onno Hoes, gouverneur Theo Bovens en collegevoorzitter Martin Paul. Vorig jaar in oktober bracht de vorst ook een InterUM zal geen tijdelijk personeel op straat zetten om de ontslagregels te omzeilen, verzekert Waalwijk. Die verleiding geldt voor ons in mindere mate omdat we opgericht zijn om studenten aan een kennisintensieve bijbaan te helpen, die een netwerk of relevante werkervaring oplevert. Bovendien is de universiteit 100 procent aandeelhouder en vloeit alle winst terug naar de UM. InterUM, dat niet alleen surveillanten maar ook studentassistenten, promoteamers en ondersteunend personeel aan de universiteit detacheert, voorziet problemen bij de inzetbaarheid van UMpersoneel. Het wordt er niet flexibeler op wat ons betreft. Mensen zijn sneller aan een break toe, die ook nog eens twee keer zo lang duurt. Vroeger kon je deze knip in de zomerperiode plannen, nu gaat dat niet meer. We bespreken mogelijke oplossingen met alle faculteitsdirecteuren afzonderlijk. Maurice Timmermans Onderwijscarrière FHML moeilijker De FHML scherpt de eisen voor de zogeheten onderwijscarrières aan. Wie hoofddocent of hoogleraar wil worden op titel van onderwijs zal meer dan voorheen moeten laten zien dat hij op het terrein deskundig is. Onderwijscarrières zijn bij de faculteit al sinds 2010 mogelijk, maar intussen zijn er slechts zo n vijf hoogleraren benoemd. Een fractie gezien de ruim 150 die op zijn geklommen via hun onderzoeksprestaties. Van kandidaten wordt verwacht dat ze een master onderwijskunde afronden en onderzoek doen op dat terrein, dat ze verschillende onderwijsrollen hebben vervuld en vooral ook dat ze een visie hebben op onderwijs. Het beeld dat je gemakkelijker hoogleraar wordt via het onderwijs dan via onderzoek, moet van tafel, zegt de directeur van het onderwijsinstituut, Mirjam Oude Egbrink. WB Foto: Joey Roberts bezoek aan de UM. Dat werd groots aangekondigd omdat hij toen het onderzoeksinstituut Brains Unlimited officieel opende. In het volgende nummer volgt een fotoreportage van de überhippe inrichting van het nieuwe instituut MERLN Maurice Timmermans nieuws Santé geschrokken na ophef MH17- lezing De MH17-lezing van prof. George Maat voor de Maastrichtse studievereniging Santé was vorige week groot nieuws in tal van (inter-)nationale kranten en op radio en tv. Maat ging volgens het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) zijn boekje te buiten omdat hij foto s toonde van slachtoffers, gevoelige details presenteerde en feitelijke onjuistheden verkondigde. Santé reageerde geschrokken en heeft inmiddels excuses aangeboden aan de nabestaanden van de MH17- slachtoffers. De Leidse anatoom Maat is uit het MH17-identificatieteam gezet, liet minister Steur van Veiligheid en Justitie de Tweede Kamer donderdagavond weten. De zaak werd op woensdagavond 22 april naar buiten gebracht door twee journalisten van RTL Nieuws die bij de voor iedereen toegankelijke - lezing aanwezig (in totaal 150 belangstellenden) waren. Alle verwijzingen naar de lezing (ook wanneer die plaatsvond) zijn verdwenen op de Facebookpagina van Santé. Behalve Santé heeft ook Maat zijn excuses aangeboden. Hij had zich niet gerealiseerd dat ook anderen dan studenten medische- en forensische wetenschappen zijn lezing zouden bezoeken. Daarnaast geeft hij toe dat hij uitspraken heeft gedaan over zaken die niet tot zijn vakgebied horen. RJ Housing Helpdesk In navolging van zogeheten huurteams in andere Nederlandse universiteitssteden begint ook Maastricht met een pilot Housing Helpdesk. Studenten kunnen er terecht voor hulp en advies over juridische en financiële woon -vraagstukken, bij bonje met de verhuurder over bijvoorbeeld de huurprijs, privacy schending of bouwtechnische zaken. Terwijl in andere steden ook niet-studenten gebruik maken van de huurteams, richt de Maastrichtse Housing Helpdesk zich wel alleen op deze groep. Voorlopig bevindt het project zich nog in de experimentele fase. De gemeente Maastricht wil duidelijkheid over de behoefte (in andere steden financieren de gemeentes dit soort projecten). Parallel aan de pilot loopt een landelijk onderzoek naar de beleving van de huurder in zijn of haar studentenstad. Daarnaast gaat de gemeente Maastricht nog eens specifiek enquêteren onder haar studenten. Over een half jaar moet duidelijk zijn welke problemen er spelen en in welke omvang, maar ook of we studenten daadwerkelijk kunnen helpen richting huurbaas, bemiddelingsbureau of huurcommissie, zegt Maurice Evers, hoofd Student & Staff housing van de UM en programmaleider Student en Stad. Voorlopig is de Housing Helpdesk fysiek geïntegreerd in de International Service Desk in het studentenservicecentrum. Een jurist en een projectmedewerker van Student & Stad zijn eraan verbonden. Op het moment zoekt men vrijwilligers die ondersteuning willen bieden interesse? maurice.evers@maastrichtuniversity.nl WD Proef examenfraude verlengd De UM-brede proef met elektronische fraudedetectie op toiletten, die in februari zou eindigen, is verlengd tot de zomer. Er is nog een paar maanden extra nodig om aanpassingen van apparatuur en toezicht te testen. Wel is nu al duidelijk dat de afschrikking werkt, zegt facilitair medewerker Anja Ronken, projectleider toetsen. We hebben weinig studenten betrapt. Als de proef slaagt, zal detectie vanaf september een vast onderdeel van de examenpraktijk worden. MT

4 4 Observant april Wybo Dondorp inspired by Harry Kuitert The godfather of medical ethics Harry Kuitert (1924) was a well-known person in the world of theology in the Netherlands during the nineteen-sixties and -seventies. He was, to put it mildly, a controversial man. He inspired Maastricht ethicist Wybo Dondorp as a student. In celebration of Kuitert s ninetieth birthday, the VU university Amsterdam arranged a room where he could present his latest book: Kerk als constructiefout. De overlevering overleeft het wel. (The Church as a design error. Tradition will survive it.). Senior lecturer Wybo Dondorp was present. There was a great deal of interest and the room proved too small. Harry Kuitert is a Dutch Reformed theologian and ethicist. At the beginning of the nineteen-fifties, he was a pastor in the village of Scharendijke, Zeeland. Later, he became a student pastor in Amsterdam, completed a PhD and worked as a professor at the VU University Amsterdam until Dondorp was one of his students, and even his last PhD student. I am from a family of pastors. My grandfather had seven children: five boys and two girls. The boys all became pastors. The girls married pastors. Even though Dondorp did not have the ambition to follow in his grandfather s and father s footsteps, it was a matter of course for him to study theology. The only question was where: in Kampen or at the VU. In those days, you didn t think about what you wanted to become later on, like students do now. I saw theology as an interesting broad study, with room for languages such as Greek, Latin and Hebrew. There, in Amsterdam, I came in contact with Kuitert. He was an important name in the Dutch Reformed world, but he was marked by the more conservative movement as dangerous. He took a very clear stance. One of his famous statements was: All that is spoken about above comes from below, even that which claims that it is from above. In the end, Kuitert s theological thinking grew towards the belief that faith is an illusion: a useful creation by mankind. Kuitert taught ethics at the VU. That subject was a breath of fresh air. You could ask questions about anything. He was all about good argumentation and not about the argument of authority. He also challenged us, and left plenty of room for discussion. I remember that he discussed the drafts of Once upon a time a world existed where teenagers hid their photo albums with all the embarrassing pictures of their childhood. Pictures showing them naked in the bath tub, a face full of ice cream, crying with their favourite, excessively used and thus disgusting teddy bear, Oooh, how dare the parents take out the album in front of their friends and show them all these pictures, depicting how stupidly they were dressed and how small their body seemed in relation to their enormous head! Today, this seems ludicrous. Not being able to hide the album in time before the visitors arrive is like forgetting to eat the chocolate pudding grandma made for you and left you in the fridge. It might have been pleasant, but it s luxury. Today, this luxury is gone. Children of the digital natives are exposed to a way larger Photo: Joey Roberts/Illustration: Simone Golob his book Het algemeen betwijfeld christelijk geloof. and abortion. Stephen Toulmin, a philosopher, (The Generally Questioned Christian Faith). It was once said: How medicine saved the life of ethics. mainly Kuitert s philosophical way of thinking And that is exactly how it is. that appealed to Dondorp. You don t need to After his graduation in 1983, Dondorp worked as be a Christian to be a good person. Ethics were a pastor in Loenen aan de Vecht, but the world of practised in a scientific manner. science pulled. He did a PhD under Kuitert with a Dondorp sees Kuitert as one of the godfathers of grant from research financer ZWO (now NWO). medical ethics. Until then, ethics had been something that was mainly discussed in philosophical very sceptical about, because he wondered what it On virtue ethics, something which Kuitert was backrooms, it was about the meaning of terms could yield. Still, he was open to it. such as good and evil. But ethics was associated more and more with practical questions to which answers were needed, such as euthanasia, suicide, Wendy Degens part of society. They don t know it yet but they will eventually. Obviously, parents are proud of their children and want to share this pride with the world. But unlike the old days, in which albums of papers were taken from the living room shelf, today pride is measured in likes and comments. Any great achievement or desirable experience people make apparently must be shared not only with friends and family in their living room, but with their 637 friends on facebook. And it seems the experience of parenthood belongs to this category: Look, this is my kid and all the world shall see it! So the proud parents post all the pictures they find so cute and funny while they seem to Hide and seek forget: When their kid gets older, will it want to find all these pictures on a social media platform publicly to be seen by everyone who is connected with mom and dad, be it friend, working colleague or a short travel acquaintance? That the pictures are on the servers of a social media platform that is known to be one of the greatest data thieves? That every single of these embarrassing photos can theoretically appear as part of an advertisement on the next subway station, because facebook gains all rights on pictures posted? I doubt the kid will like these ideas, but it has never had a choice. We live in a digital age, but does it mean everything needs to be digitally shared with everyone? Or can we draw a line Approved 4MeteoEarth 4Weather forecast/handy/holiday 4Free 4Android, ios Apparently people spend ten months of their lives talking about the weather. For those who would like to bring more to the conversation than yuck, rain, there is MeteoEarth. This app allows you to see what the weather is like all over the world on a 3D globe. The temperature, wind speeds, clouds and precipitation at a particular location are easily accessible by scrolling over the globe and then zooming in on the location of your choice. The app then gives you the current weather and a forecast for the next 24 hours. It also offers the option of following raging hurricanes and typhoons. Do you want to know what the general weather is at your holiday destination? Switch to the climate mode and enter where you will go and when you leave. The app then gives you an image of normal weather conditions for that time of year. CF Latest news on Become member of facebook.com/ ObservantUM and let our children decide in the future which photos they would like to show to the whole world and which ones to hide in the back of a closet? Catharina Rudschies, alumna European Studies

5 30 april 2015 Observant 31 5 english Schuman lecture: Arkady Moshes on the EU, Russia and Ukraine Splitting up Ukraine is misplaced It wouldn t surprise him if the conflict in Ukraine rekindled. In the latest Minsk Treaty, the aggressors (the separatists) came out best, which implies: aggression pays off. This is the opinion of Arkady Moshes, an expert on the relations between the EU and Russia. Next week, he will give the Schuman lecture, organised by Studium Generale, on the conflict in Ukraine and the growing gulf between Russia and the EU. For the first time in a long while, the AIVD (Dutch General Information and Security Service) included a chapter on Russia in its annual report. The service warns against the ever-growing threat from the East. Whether Russia constitutes an immediate danger for the Netherlands, Arkady Moshes cannot say he is programme director of the Finnish Institute of International Affairs. But the warning for Europe is not misplaced. What Russia has done with respect to Ukraine in the last year - the multiple military exercises at the border and the rise of defence expenditure, for example - is certainly threatening the European security order. The EU is concerned and has grounds for that. These concerns, however, should have been expressed sooner, during the Russian- Georgian War in The EU s reaction at the time was very weak. Is the world on the verge of a new cold war? I get this question often. The answer is No. Simply because of its very scarce resources, Russia cannot pose an existential threat to the West, like the Soviet Union once did. Also, there is no ideological confrontation anymore. The Soviet Union wanted to spread socialism and destroy capitalism. That is not what Russia wants. Now, there are only ideological differences. For example, Moscow won t accept the spread of democratic values, especially in its common neighbourhood. You know, it doesn t matter if it s a cold war or not. I m a historian by training, and I can assure you that all parallels are misleading. History never repeats itself. A Russian in Finland Arkady Moshes (48) was born in Russia, but now has dual nationality, Finnish and Russian. He studied history at the Moscow State University and did a PhD at the Russian Academy of Sciences in 1992 on the topic of British foreign and defence policy. After that, he worked at the same academy as a research leader for fourteen years. He has lived and worked in Finland since 2002, at the Finnish Institute of International Affairs. The Schuman lecture by Arkady Moshes is on Thursday 7 May (20:00hrs.) in the lecture hall on Tongersestraat 53; entrance is free What does Putin want? What is his strategy? Well, I don t know, I cannot look into his head. But evidently, Russia wants to restore its status as a great power, potentially as a super power. But that s not realistic; you would need a different economy. So, a great power that is able to influence and dominate the post-soviet states, this is the immediate goal. I m not aware of more strategic goals other than that. Could splitting up Ukraine be a possible solution? Splitting supposes two equal parts. The territory that the separatists control is about 3 per cent of the country. This is something that Europeans should understand. Also, the absolute majority of Ukraine citizens support a unitary state. In other words, the Ukrainians have made their choice. They are loyal to their country, rather than to the language they speak. In that case, all the conversations on splitting are misplaced. The question we should ask is: has separatism a future in Ukraine? With Russian support, the separatists could muddle through, yes, but would never have a great future. You could imagine the scenario of a frozen conflict, like in Northern Cyprus. But I don t think Russia would be interested in that. Putin would lose his possibilities to influence the internal politics in Ukraine. Moreover, with the end of the conflict, Ukraine would have more resources for its internal reform and for implementing the agreements with the West. This is not in Putin s interest. Another scenario would be the Russian annexation of the east of Ukraine, but we re not at that point yet. We re still living in the hot phase of the conflict, and I don t exclude another round of escalation. What do you mean by that? In January and February, we had a very unpleasant situation. The party that escalated the conflict, namely the separatists, gained quite a lot, in the aspect of territory. And the Minsk II pact was beneficial for the separatists, more than Minsk I. This creates a serious temptation to escalate once again. Could accusations of MH17 deteriorate the relationship between EU and Russia? If the West values the human lives of its own citizens, it should not think about diplomatic complications. If there is proof of crime, this should be made public to the international community immediately. Honesty is the best policy; it is a matter of moral standards. The offenders deserve the worst possible punishment. Apart from that, the Boeing tragedy was an important turning point in EU policies. Without it, the position of the EU would have been wishy-washy and less resolute. Like after the annexation of Crimea, when the West took a weak and vague position. That provoked in my opinion the recent violence in Donetsk and Luhansk. Why? Because that weak reaction created the impression that the West, as was the case during the Georgian War, would take everything lying down and within no time relations would be re-established and it would be business as usual. Maastricht is to have an independent, female mayor Annemarie Penn-Te Strake (61) will become the new mayor of Maastricht on 1 July. She will take over from VVD mayor Onno Hoes, who resigned after a commotion about a stealthily recorded private meeting. Penn-Te Strake was born in Helmond and studied Dutch law in Nijmegen. She has worked as a judge for the Maastricht court, where she became vice president and later head prosecutor. At the moment she is Attorney General for the Public Prosecution Service in The Hague. It is not only extraordinary that she is to be the first female mayor of Maastricht. She is also not Illustration: thinkstock Maurice Timmermans affiliated with any political party. In national newspaper de Volkskrant: It is not that I am not socially involved. Giving society a meaningful contribution has been the leitmotiv in my career. But being independent is who I am. I used to be a judge and judges have to be independent. I do not know a single political party that has a manifesto with which I could agree on all points. This is who I am. The new mayor is married to Olaf Penn, a retired surgeon and chairman of the Senior Party Maastricht. He is resigning as chairman of the party in order to prevent any conflict of interest. WD

6 6 Observant april 2015 varia Dagboek Batavierenrace Ik schiet mijn opponent voorbij in de buitenbocht Afgelopen weekend was het weer zo ver: studenten renden van Nijmegen naar Enschede tijdens de grootste estafetteloop ter wereld, de Batavierenrace. Deelnemer Gerben de Jong hield voor Observant een dagboek bij. Lees zijn volledige verslag op Vrijdag 24 april, 18:30 Ons busje vertrekt, gevuld met de eerste negen lopers van team AraBIER Flikflak (leden van de Maastrichtse studententurnvereniging Saturnus, aangevuld met vrienden en kennissen), richting het sportcentrum in Nijmegen, waar de start zal zijn. De rest van ons vertrekt met auto s naar de campus in Enschede, waar we alvast de tenten zullen opzetten zodat de nachtploeg meteen kan gaan slapen als ze morgen tegen 12 uur aankomen. Tot mijn grote irritatie gaat de jongen in het gele shirt ook versnellen, waardoor ik maar niet dichterbij kom. Plotseling zie ik door de begroeiing dat het poortje vlak om de bocht staat. Ik hoef dus nog maar een meter of dertig te lopen! Met nieuwe kracht ga ik vol in de sprint en tot grote verbazing van mijn opponent, schiet ik hem voorbij in de buitenbocht en vlieg ik vlak voor hem door het poortje. Zaterdag, 11:42 Barchem! Eindpunt van ons Bata-avontuur. Als onze laatste loper op het poortje af rent, juichen en klappen we. Het is nu aan de middagploeg, voor ons zit het erop. We nemen de bus in Barchem en rijden naar Enschede. Vijftig doodsvermoeide mensen leunen tegen de ruit of de stoel voor zich en proberen de slaap in te halen die ze vannacht hebben gemist. Gerben de Jong Vrijdag, 21:34 Terwijl wij op een parkeerplaats aan de rand van de campus onze tassen en tenten uitladen, wordt zo n twintig meter verderop gebouwd aan een van de grootste campings van Nederland, die morgenavond bijna achtduizend man moet kunnen behelzen. Ik bel leden van andere Maastrichtse verenigingen om te kijken of we een gezamenlijk kamp kunnen bouwen. Zaterdag 25 april, 00:30 Ik doe mijn best om snel in slaap te vallen. Op de achtergrond hoor ik de dreunende bassen van de muziek in de Vestingbar, waar de mensen die niet hoeven te rennen (of simpelweg lak hebben aan hun prestatie) alvast een feestje bouwen. Als ik even op mijn telefoon kijk om te checken hoe lang ik nog heb, blijkt het al half twee te zijn. Zaterdag, 04:27 Speciaal voor de mensen die in de ochtend rennen, rijdt er een soort wekkerwagen over de campus met in mijn verbeelding alleen een meisje en een luidspreker op een platte kar. Helaas maakt die de eerste startploegen al wakker, dus ben ik (als loper van de vijfde startgroep) eigenlijk een uur te vroeg gewekt. Zaterdag, 06:23 We zijn in Ulft, de locatie van de eerste herstart. Dat wil zeggen dat de lopers die nu beginnen tegelijk starten. Zo wordt het veld weer wat korter, want door het grote niveauverschil lopen de snelle teams soms wel bijna twee uur voor op de langzamere ploegen. Zodra we de bus uitstappen, barst het voorspelde noodweer los. Zaterdag, 10:19 Start van mijn 9,5 kilometer lange etappe! Mijn tempo hou ik expres erg laag, omdat ik van voorgaande jaren weet dat mijn grootste valkuil is dat ik veel te snel van start ga. Gerben de Jong Foto: Batavierenrace Het gaat best lekker, ook al sport ik nauwelijks en heb ik ter voorbereiding alleen een paar keer gelopen. Na een tijdje kom ik bij een overweg, waar twee mannen in een oranje hesje de auto s tegenhouden. Kom op!, roept een van hen. Nog maar 3,8! Echt?, reageer ik. Dan ga ik versnellen! Even later vertelt het bordje aan de kant van de weg me dat ik nog maar één kilometer moet, net als ik word ingehaald door een jongen met een geel shirt. Ik verhoog nog een keer mijn tempo. UM-team zesde Aan de Batavierenrace 2015 deden twaalf teams uit Maastricht mee, zo nu en dan gecombineerd met een team van elders in het land. In de universiteitscompetitie haalde het UM / HS Zuyd Bearsports team dit jaar een zesde plek. Ploegleiders Anne van der Put en Elisa Barajas zijn tevreden. We wisten van tevoren dat een podiumplek lastig zou worden, omdat de snelste lopers van Maastricht vaak niet zo geïnteresseerd zijn in de Bata. Maar qua organisatie is alles goed gegaan en iedereen heeft naar verwachting gelopen, hoewel één van onze lopers tijdens zijn etappe is uitgevallen. Maar als dat niet gebeurd was en we dus niet de maximale tijd op die etappe hadden gekregen, waren we nog steeds zesde geweest. Ook andere teams met Maastrichtse roots deden het goed. Het team met oud-leden van Uros wist in de algemene competitie een elfde plek te bemachtigen en het team van wielrenvereniging Dutch Mountains heeft een 26 ste plek gehaald. Brieven mogen maximaal 300 woorden bevatten. De redactie behoudt zich het recht voor om brieven in te korten of niet te plaatsen. Brieven zonder vermelding van naam en telefoonnummer worden niet geplaatst. MH17-lezing De charismatische, vlot sprekende Leidse hoogleraar Maat heeft in Maastricht grenzen overschreden bij zijn helaas zo omstreden lezing over MH17 slachtoffers. Hij gleed uit op een glijdende schaal. Artsen zijn gewend aan vreselijke beelden en tonen daar soms foto s van aan een medisch auditorium. Soms ook in een meer openbare setting. Bij het afscheid van een chirurg in Delft stak een van zijn leerlingen voor collega s, maar ook buitenstaanders als familie en vrienden, een indringend verhaal af over zijn medische inzet in een fronthospitaal in het Midden-Oosten. Met onthullende beelden van de naakte schaamstreek van jonge mannen met weggeschoten penis en ballen. Hun privacy werd hierbij zeker geschonden, maar niemand hier kenden deze voor de rest van hun leven zo triest verminkten, en er kwam geen openbaar protest. Het werd in Maastricht echter voor Maat precair toen door facebook-propaganda de bijeenkomst openbaar werd. Beseffen de studenten welk persoonlijk leed ze hierdoor hebben veroorzaakt, omdat zo ook journalisten aanwezig waren die vervolgens hun op slinkse wijze verkregen informatie op het tv-scherm gooiden. Het werd indertijd terecht onjuist genoemd dat Onno Hoes aan de schand(knaap)paal werd genageld door een stiekeme opname met een verborgen recorder. Op een zelfde af te keuren wijze luisde RTL Nieuws nu de spreker met een integer verhaal erin. Nu is de super ervaren Maat uit het forensisch team gezet. Onze nestor van de forensische antropologie in Nederland, die jaarlijks tijdens de zomercursus in Leiden honderden studenten en politiemensen doceerde over zijn geliefde vakgebied. De man die zich vele jaren zo intens heeft ingezet bij het identificeren van resten van ontelbare slachtoffers: uit massagraven in Kroatië en Kosovo - waar overigens ook een medisch studente van de UM aan meewerkte -, slachtoffers van de vuurwerkramp in Enschede, van de Tripoli-crash en van de grote tsunami. Onvoorstelbaar zwaar, moeilijk werk, maar door anatoom Maat steeds met volle inzet gedaan, om nabestaanden hun overleden dierbaren terug te kunnen geven. Het is triest. Het zou de studenten passen wanneer ze niet alleen - zoals is gemeld - aan de nabestaanden van de MH17-ramp (door wie waren die trouwens ingeseind?), maar ook aan professor Maat excuus aanboden. Machteld Roede, fysisch antropoloog, voormalig medewerker UM Democratic universities In Observant 30 René Gabriels responds to my response to his response to David Bernstein s letter about the NUM in Observant 27. To prevent an infinite chain of responses and the irritation of Observant s audience, let me just give a brief response to (1) Gabriels suggestion about my lack of historical knowledge and (2) his challenge to give arguments against democratization. First, I did not refer either to Stalin or to dictatorship in my letter, since I am aware of differences between Lenin, Trotsky and Stalin. So Gabriels responds to something I did not write. Secondly, one of my worries about democratization of universities in the sense of elected boards is about its cost-effectiveness. Costs include a loss of productivity and continuity due to the necessity of (a) debates and campaigns attended by candidates and voters to ensure informed decision making by voters, and (b) frequently recurrent elections to ensure that voting is based on the candidates deeds rather than their words. Effects are questionable given (a) the small number of willing and able candidates, (b) the low attendance at existing elections, at European, national, regional, and local level, and (c) the limited room for manoeuvre of any board within the budgets and rules imposed by the national government (e.g. the output criteria and bureaucracy that Gabriels appears to relate to a lack of democracy within the university). My other worry about democratic universities is this: Remember that universities are paid by tax payers, and that they are also affected by the decisions of university boards. So if boards need to be elected, then tax payers should also have voting-power! Gerard van Breukelen, Professor of Methodology & Statistics

7 30 april 2015 Observant 31 7 reportage Nieuwe mensa in Randwijck De smaak is goed, het mondgevoel is minder Het leven van een universitaire cateraar gaat niet over rozen. Je richt de mensa anders in, je plaatst andere koffiemachines: altijd commentaar. Je introduceert her en der in de gebouwen nieuwe cateringconcepten met hippe namen als FFWD>> en M.RK.T. en kijk: er worden vragen gesteld in een faculteitsraad, nu over het nieuwe weggooibestek. Nee, snel tevreden zijn ze niet, de medewerkers en studenten van de UM. Tijd voor een proef op de som: Observant nodigde twee kritische consumenten uit voor een lunch in de nieuwe mensa van de UNS40, de M.RK.T., die nu drie weken open is. Lisbeth Huber is van de overkant en dus allerminst een regelmatig bezoeker van deze mensa. Ze komt uit Duitsland, studeert European Studies en is lid van de universiteitsraad. Waar ze regelmatig vragen stelt over het beleid van huiscateraar Albron. Rense Hoekstra hoeft zijn jas niet aan te trekken als hij hier gaat eten; hij is beleidsmedewerker onderzoek bij de faculteit psychologie en neurowetenschappen en dus bewoner van dit pand. Maar hij eet hier niet meer zo vaak, laat hij weten. Wegens meervoudige bezwaren, zo zal even later blijken. Aan de ambiance ligt dat niet. De M.RK.T., daar zijn we het gedrieën wel over eens, is een prettig, zelfs luxueus ogende serie marktkraampjes met verschillende opschriften: Pasta, Panini, Bread, Soup, Wok enzovoorts. Over de variëteit van het aanbod is men zeer te spreken, van Aziatisch tot Italiaans. Achter de kraampjes koks die in de weer zijn met de bereiding van een en ander. Ze zijn vriendelijk, geven advies, het ziet er leuk uit, zegt Huber. Eerst maar even de maaltijd zelf. Huber kiest voor pasta, penne om precies te zijn, met een gorgonzolasaus en als drankje een smoothie van mango. Een vegetarische maaltijd ( zo eet ik vaak, hoewel ik niet 100 procent vegetariër ben ) en ze zou ook graag meer veganistische producten zien; die ontbreken in het assortiment. Oké, hoe luidt het oordeel? Goed, zowel de pasta als de saus. Alleen is de pasta ietwat aan de taaie kant, iets te lang doorgekookt. Ze kan het weten want oma is Italiaans. Hoekstra schuift aan tafel met een bordje rijst, kip en sperzieboontjes. Alles oké, zegt hij, rijst tikje droog maar goed te doen, de saus smaakt wel een beetje prefab. Maar dan barst hij los. Tegen alle regels van de etiquette in houdt hij zijn vork en mes demonstratief omhoog: Moet je kijken wat dit is! Hij tikt vervolgens met zijn mes op de rand van het bord: En dan dit! Inderdaad, vork en mes zijn niet alleen van miniformaat maar bovendien van hout, het genre waar ijsstokjes van gemaakt worden. Op andere momenten is het bestek van plastic. Kijk wat jij hebt, voegt hij toe. De verslaggever eet soep met een klein plastic lepeltje uit een kommetje van een materiaal dat het midden houdt tussen papier, karton en plastic. Net als de borden. Hoekstra: Zoiets kan toch niet! Een collega van mij had hier een keer soep die heel heet was, toen vervormde het kommetje! Maar überhaupt, geen aardewerken borden, geen metalen bestek, dat geeft een heel ander, hoe moet ik het zeggen, mondgevoel. Niet prettig. Ook Huber vindt het wegwerp- gereedschap niets: Dat is toch niet duurzaam? Hebben ze hier advies van het Green Office over gevraagd? Tja, daar komt het pijnlijke deel van de werkelijkheid: Hoekstra heeft de afgelopen weken al wat heen en weer g d met de facilitaire dienst (facility services, FS) over deze nieuwe mensa en inderdaad, het Green Office, zeg maar de milieuwaakhond van de UM, steunt het beleid van weggooiservies en dito bestek. Een week geleden ging FS na kritische vragen uit verschillende faculteitsraden in Randwijck daarom per UM-nieuwsbrief in de tegenaanval. Dit onder de fraai-nederlandse kop: Disposables in onze cateringoutlets duurzaam? Een retorische vraag, dat mag duidelijk zijn. Onderzoek van Wageningen Universiteit en TNO zou hebben uitgewezen dat weggooispullen milieuvriendelijker zijn dan gewoon servies en bestek dat een (grote) vaatwasser in gaat. En aangezien men in Randwijck voor de keuze stond om de oude vaatwassers te vervangen is gekozen voor deze aanpak. Voorwaarde is wel dat het servies annex bestek biologisch afbreekbaar is en gescheiden wordt ingezameld. Die afbreekbaarheid is geen probleem (de borden en soepkommetjes zijn gemaakt van suikerbiet!), het gescheiden inzamelen des te meer. Alles gaat nu nog op de grote hoop, de voorzieningen om echt gescheiden afval in te zamelen zijn er nog niet. Albron, zo melden ingewijden, heeft de UM een beetje verrast met de snelle invoering van zijn nieuwe cateringconcept. Maar Hoekstra is niet overtuigd van dat wetenschappelijke onderzoek; hij zou wel wat meer studies willen zien die de duurzaamheid van weggooispullen bevestigen. Bovendien wijst hij op ander wetenschappelijk onderzoek, dat van psychologen die het eetgedrag van mensen onderzoeken. Binnen zijn faculteit zijn dat er nogal wat. En dan blijkt dat de manier waarop smaak en kwaliteit van het eten worden ervaren, mede afhangt van het bestek en het servies. Hoekstra: Als je vork naar schuurpapier voelt en het bord je aan McDonalds doet denken, dan is het niet zo lekker meer allemaal. Lisbeth Huber zit met een dilemma: ze wil graag positief en constructief zijn over Albron, ook in de universiteitsraad, maar dan heb je wel informatie nodig. En die mist ze. Wat zit er in het eten, deze mango-smoothie bijvoorbeeld, zitten daar conserveermiddelen in? En waar komt het vandaan, worden dingen ingevlogen uit Afrika? Is het biologisch, is het fair trade? Dat wil ik allemaal weten. En het staat nergens bij. En wat ze bovenal wil weten, wat èlke student wil weten: hoe zit het met de prijzen? Want in de stad zie je hetzelfde soort prijzen maar die bedrijven betalen huur, investeren in de apparatuur, allemaal dingen die Albron van de universiteit krijgt. Waarom zijn hier de prijzen dan niet lager? In Duitsland heb je in een universiteitsmensa voor 3,50 een warme maaltijd met salade; mijn pasta hier kost 4,95. Ik heb in de U-raad al tig keer gevraagd om inzage in het contract van de UM met Albron, inzage in de prijsopbouw van de producten, maar die geven ze niet. Hoekstra heeft ook wel wat problemen met de prijs van de maaltijden, maar vooral omdat hij die niet meer met verschillende componenten Foto s: Joey Roberts afzonderlijk kan samenstellen. Hij schreef er over aan Albron en kreeg te horen dat dit een bewuste keuze van de conceptontwikkelaars was. Ik ben dus verplicht een hele maaltijd te kopen terwijl ik anders bijvoorbeeld alleen rijst met kip had genomen, zonder de boontjes. Ik betaal dus meer dan nodig zou zijn. Ook mijn collega s klagen hierover, die voelen zich in dat concept geperst terwijl ze willen kunnen kiezen. Ik heb ook nog aan de facilitaire dienst gevraagd wat hun invloed op het assortiment van Albron is. Die was nul. Hoekstra - het zat er al aan te komen - zien ze niet meer terug in deze mensa. En niet alleen mij, kijk om je heen, om deze tijd was het altijd afgeladen vol, nu niet. En ze zijn pas drie weken open. Het irriteert hem ook dat Albron zo slecht communiceert: Ze leggen pas iets uit als er klachten over komen. Huber maakt wel een uitzondering voor de verantwoordelijke UM-manager van de catering, Chris Snellen: Die is altijd bereid tot uitleg, hij luistert goed. Maar ook hij geeft niet alle informatie. Wammes Bos Rense Hoekstra en Lisbeth Huber

8 8 Observant april 2015 Wetenschappers schrijven publieksboek over Limburgs wereldberoemde dirigent De drie wetenschappers gingen mee op tournee naar Istanbul, Amsterdam en Londen en woonden de jongste concerten op het Vrijthof bij. Ook schoven ze aan bij repetities in Rieus studio in de Maastrichtse wijk Amby, interviewden de meester zelf en zijn vrouw Marjorie, maar ook tal van musici van het Johann Strauss Orkest, technici, logistiek medewerkers en naaisters. Ze mochten overal bij zijn en zagen en hoorden veel. Zo blijkt dat ieder vrouwelijk orkestlid vier jurken heeft één jurk is goed voor honderdtwintig werkuren, en kost ongeveer 3500 euro. Inspiratiebron voor de fleurige ontwerpen met smalle taille en diep decolleté is de Italiaanse bruiloft, en niet de negentiende-eeuwse Weense baljurk zoals men zou verwachten bij een Johann Strauss orkest. Rieu zelf zoekt de stoffen uit en beslist wat het beste bij de draagster past. De mannen hebben elk vier rokkostuums, op maat gemaakt. Twaalfhonderd euro per pak. Rieu komt naar voren als een people manager die zijn uitgebreide staf goed kent en weet wat er speelt. Hij is belangstellend en houdt van korte lijnen. Tegelijkertijd is hij een perfectionist die streng en veeleisend is: Als de bus om uur vertrekt, dan vertrekt die niet om uur, aldus Maaike Meijer. André Rieu doet alles op zijn intuïtie André Rieu, Limburgs beroemdste dirigent en violist, roept vaak heftige emoties op. Je houdt van hem of je verguist hem. Een cultuurwetenschapper kan het zich niet veroorloven om zo n wereldberoemd fenomeen naast zich neer te leggen, vindt prof. Maaike Meijer. Zij voegde met haar collega s Peter Peters en Jac van den Boogard de daad bij het woord en ontdekte dat Rieu uniek is maar toch ook weer niet. Hij is met zijn grootse volksfeesten een voorbeeld van de hedendaagse beleveniscultuur. Op 26 mei verschijnt hun boek Rieu, maestro zonder grenzen. Alleseter Interessante weetjes, maar het vlot geschreven Rieu, maestro zonder grenzen gaat veel verder. Het is een mix van reportages, interviews en persoonlijke observaties doorspekt met cultuurwetenschappelijke en -historische bevindingen. Geen inkijkje in het privéleven van de dirigent dus, maar ook geen puur wetenschappelijke verhandeling. Het is een publieksboek bedoeld voor mensen die geïnteresseerd in Limburgs wereldberoemde dirigent zijn en bereid om vooroordelen over populaire cultuur even aan de kant te zetten. Zelf heeft Meijer, die gespecialiseerd is in het onderzoek naar de grenzen tussen hoge en lage cultuur, daar geen moeite mee. Ik ben een soort alleseter, vindt heel veel mooi, van smartlappen tot Virginia Woolf. In de zomer van 2012 zat ze voor de eerste keer op het Vrijthof en was al snel verkocht. Ze kwam terecht in een volksfeest van ongekende proporties: hoogtepunten uit opera, klassieke muziek, evergreens en smartlappen volgden elkaar in rap tempo op. Van een langzame aanloop was geen sprake, nee, Rieu tart alle wetten van de artistieke opbouw en begint meteen met vuurwerk. Hij grossiert in climaxen voor oog en oor. Hij kiest voor het korte en hevige genot en neemt het publiek daarin mee. Tijd voor een sms-je heb je niet. Die cross-over tussen de verschillende muzieksoorten is nieuw, aldus Meijer. Nestwarmte Niet nieuw is dat Rieu, net als de talloze festivals die als paddenstoelen uit de grond schieten, bijdraagt aan de bestaande evenementencultuur en zo inspeelt op een nieuwe behoefte aan gemeenschap. De moderne mens wil zijn vrijheid en privacy, maar is ook op zoek naar nestwarmte, hij wil ergens bij horen. In het samenzijn van duizenden bij elkaar roept Rieu met zijn muziek individuele herinneringen op. Soms refereren die aan emoties en gebeurtenissen uit een tijd dat je nog geen taal had. Er wordt geroerd in een oude laag van je ziel. Opvallend genoeg worden die individuele herinneringen meteen collectief omdat je ze deelt met iedereen die om je heen zit, vertelt Meijer. Nostalgie schept culturele intimiteit. Tegelij- kertijd refereert Rieu ook in zijn praatjes tussendoor aan dat gevoel van gemeenschap: het gaat over vriendschap, saamhorigheid en een regionalisme dat niet uitsluit maar juist insluit. Als hij zijn liefde voor zijn stad Maastricht etaleert, dan laat hij ook de niet-maastrichtenaar erin delen: Kijk eens hoe mooi het hier is. Die liefde voor zijn stad neemt hij mee als hij op tournee in het buitenland gaat. Hij spreekt onbekommerd over zijn mooie Mestreech in Japan, Brazilië, Turkije of Italië. Tegelijkertijd heeft hij een groot respect voor andere culturen, benadrukt Meijer. Hij spreekt enkele zinnen in de landstaal, sluit een pact met musici uit de streek of plaats en zet (oude) populaire liedjes uit dat land op de speellijst. Rieu heeft zijn informanten, maar los daarvan heeft hij er zelf een goed gevoel voor. Hij geeft de mensen vaak tot tranen toe geroerd - soms hun eigen muziek terug. Gezellig Wie een concert van Rieu bijwoont mag drinken, eten en praten. Hij heeft de klassieke muziek ontdaan van plechtigheid en verstijving, zegt Meijer: Tegenwoordig mag er niets eens gekucht worden tijdens een klassiek concert, zelfs het ritselen met een programmablad irriteert medebezoekers. Dat was honderd jaar geleden wel anders. Toen hadden concertzalen nog zitjes waar je vrienden ontmoette, praatte, rookte en dronk. In Mozarts tijd was het ook nog exuberant gezellig. En naar de opera gaan in Italië is nog steeds een sociale avond uit. Rieu knoopt bij deze sociale muziekcultuur aan. Het Nederlands Blazersensemble doet ook iets dergelijks als ze tijdens Nieuwjaar klassieke stukken met volksmusici uitvoert. Dat swingt de pan uit. Of Armin van Buuren die op de dag van de kroning samen met het Concertgebouw optreedt. Kortom: Rieu is niet uniek, ons boek schetst de geschiedenis van een cultuur waar Rieu een exponent van is. De manier waarop Rieu met zijn muziek en zijn musici omgaat, doet denken aan de zeventiende tiende eeuwse barokmuziek, legt Peter Peters van huis uit musicoloog en cultuurwetenschapper - in het boek uit. Net als toen heeft het Johann Strauss Orkest geen uitgebreide partituren. Musici krijgen veel ruimte om hun Foto: André Rieu Group eigen partijen zelf in te vullen en af te stemmen op elkaar. En geen enkele muziekstuk is heilig: Rieu, met zijn een enorme kennis van klassieke muziek, bewerkt alles. De wals die lang alleen in de concertzaal te horen was, is bij hem weer letterlijk dansmuziek. Precies zoals de wals ooit bedoeld was. Rieu weet dit zelf allemaal niet, lacht Meijer. Hij doet alles op zijn intuïtie. En die is fenomenaal. Op dinsdag 26 mei om uur zal het eerste exemplaar van Rieu, maestro zonder grenzen geschreven door van Maaike Meijer, Jac van den Boogard en Peters Peters in het Museum aan het Vrijthof aan André Rieu worden uitgereikt. Iedereen is welkom. Uitgeverij Thomas Rap ISBN paperback 18,90 Deze zomer, tijdens de Vrijthof-concerten in juli, komt er een herhaling van de André Rieu Akademie met lezingen en voordrachten van de auteurs. Riki Janssen

9 30 april 2015 Observant 31 9 UM-wetenschappers over Limburgse muziek Essaybundel UM vanwege 30-jarig bestaan Rowwen Hèze Totdat heel Holland Limburgs lult Het dorp en de wereld. Zo heet het fraai geïllustreerde jubileumboek over Rowwen Hèze dat op 21 mei in het Limburgs Museum wordt gepresenteerd. Aan de essaybundel, geredigeerd door UM-hoogleraar Leonie Cornips en promovenda Barbara Beckers, schreven aardig wat Maastrichtse cultuurwetenschappers mee. Wat maakt Rowwen Hèze interessant voor wetenschappers? Ze aarzelt even. Nee, Leonie Cornips is geen doorgewinterde fan. Dat leek overigens wel zo toen ze zich vergist had in het tijdstip en als eerste op de stoep stond voor Paradiso. Dat was in oktober vorig jaar. Cornips vond dat ze de band waarvan ze een jubileumboek redigeerde, op z n minst een keer live moest zien. De luisterliedjes spraken me het meest aan, wat ongetwijfeld met m n leeftijd samenhangt. Ik heb er ook met fans gesproken. De meesten hadden de band al vaak gezien, viel me op. De liefde voor de muziek, de teksten en de muzikanten bleek bijzonder groot. Zelf ben ik de band ook zeer gaan waarderen, vooral toen ik zag wat die betekent voor mensen. Het begon twee jaar geleden met een van Jos Schatorjé, de directeur van het Limburgs Museum in Venlo. Of de UM mee wilde werken aan een publieksboek over Rowwen Hèze. Dat idee viel in vruchtbare aarde, waarna wetenschappers, journalisten, fans en andere liefhebbers zijn ingeschakeld om stukken te schrijven. Het is geen biografie, zegt Cornips, maar een verzameling essays over de betekenis van Rowwen Hèze in het dagelijks leven van de fans. Het management van de band heeft alle teksten gezien, wat soms handig was in het geval van kleine onjuistheden. In ruim veertig bijdragen komen het dialect, de teksten, de muziek en de fans ruim aan bod. Maar ook de globalisering en de ermee gepaard gaande hang naar het lokale, naar het dialect. Vóór de jaren tachtig maakte een band die muziek maakte in de eigen streektaal, weinig kans op landelijke roem. Inmiddels kent elke provincie wel een dialectband die ook buiten de regio bekendheid geniet. De meeste zitten in Limburg. Cornips - geboren en getogen in Heerlen - vertrok in 1981 naar Amsterdam, voor een baan aan het Meertens Instituut, waar ze nog steeds werkt. Ze mag dan geen Rowwen Hèze-fan van het eerste uur zijn, de tekstregel rustig wachten tot de dag dat heel Holland Limburgs lult herinnert ze zich als een bevrijding. Na vele imitaties van m n tongval en goedmoedige spot, in het begin zeker elke week, voelde ik me als een Limburger in diaspora. En toen ineens draaide Rowwen Hèze de zaken om. Dat gaf me een steun in de rug. Via haar nichtje heeft ze toen een T-shirt van de band gekocht. Dat heeft ze op het Meertens Instituut en tijdens lezingen een paar keer gedragen, maar dat voelde niet comfortabel. Het riep natuurlijk weer reacties op over mijn Limburgs zijn, en dat wilde ik niet. In haar essay gaat Cornips dieper in op de T-shirts van Rowwen Hèze. Ik was vooral geïnteresseerd in de teksten, voor een deel verzameld in Paradiso, waar ik foto s van fans heb gemaakt. Het zijn oneliners als Blieve loepe of Ach bestel mar, bestel mar, bestel mar. Fans van buiten de provincie denken dat de teksten hét Limburgs vertolken, en beseffen niet dat het maar één van de vele dialecten is. Dat van Jack Poels. Voert het niet wat te ver om de teksten van zanger Jack Poels te verheffen tot literatuur, zoals sommige auteurs doen? Wat literatuur is, ligt niet vast. Deze definitie is voortdurend in beweging. Nu zijn er mensen die de songteksten van zanger Poels literair vinden, over dertig jaar misschien niet meer. Wat mij opvalt is dat de teksten alledaags en gecompliceerd tegelijk zijn. Het gaat over mensen die met zichzelf worstelen. Wat is er wetenschappelijk zo belangwekkend of relevant aan Rowwen Hèze? Dat de betekenis van populaire cultuur voor mensen zoveel verschillende gedaanten kan aannemen. Dat verraste me. Voor de één zijn de songteksten belangrijk om de dood van vader of een echtscheiding te verwerken, voor een ander is de muziek een remedie tegen eenzaamheid. Je bent nooit meer alleen, klinkt het. De fans ontmoeten elkaar op concerten, gaan samen op stap, of trouwen zelfs met elkaar. Daarom is populaire cultuur ook zo belangrijk tegenwoordig, het is een middel om je te verbinden met anderen. Of om je te onderscheiden. We schenken geen aandacht aan Rowwen Hèze-haters in het boek, dat per slot een feestelijke aanleiding heeft. Maar als wetenschapper ben ik daar zeker nieuwsgierig naar. Veel fans associëren Rowwen Hèze met het tijdloze platteland en authenticiteit. Het doet denken aan Boer Zoekt Vrouw. O ja, ik snap het. Dat zijn romantische ingrediënten die steeds terugkeren, net als: dichtbij de natuur staan, bij de dieren, volkswijsheden, noem maar op. Wat veel fans benadrukken is de echtheid van de bandleden. Ze zijn ook aardig als ze van het podium stappen, spelen geen toneel. Ze zijn zo gewoon gebleven. Wat ze per definitie niet zijn voor fans. Nee, maar het is wel een belangrijke waarde in onze samenleving en daar geven ze uitdrukking aan. Rowwen Hèze in 1991 Foto: Hans van der Beele Welk van de veertig essays sprong er voor jou uit? Dat van mediawetenschapper Jeroen de Kloet. Hij beschrijft hoe we fans vereenzelvigen met jonge mensen, terwijl zijn demente moeder evengoed een liefhebber blijkt van Rowwen Hèze. Het zoeken naar woorden lukt niet meer maar als het nummer Klompendans klinkt, zegt ze ineens: Klompendans. Veel mensen vragen De Kloet: Herkent jouw moeder jou nog wel? Dat is iets wat de mediawetenschapper bevreemdt. Het draait, schrijft hij, veel meer om de intieme band die hij met haar voelt. En nee, wat zijn moeder van Rowwen Hèze vindt, kan hij haar niet meer vragen. Maar is het niet veel belangrijker dat de muziek haar nog steeds raakt, dat zelfs de woorden er op dat moment soms nog wel toe doen, dat de melancholie nog steeds doorsijpelt tot de botten. ( ) Voorbij de cognitie, voorbij het talige. Het dorp en de wereld is vanaf 21 mei verkrijgbaar voor 19,95 euro, Uitgeverij Vantilt; op 22 mei start de tentoonstelling Rowwen Hèze 30 joar in het Limburgs Museum in Venlo Maurice Timmermans

10 10 Observant april 2015 colofon Redactieadres St. Servaasklooster 32 Postbus MD Maastricht (volg routebordjes) T E observant@maastrichtuniversity.nl W Stichtingsbestuur Arie Nieuwenhuijzen Kruseman (vz), Sandra Daas, Catharien Kerkman, Stephanie Meeuwissen, Christoph Rausch Redactieraad Harald Merckelbach (vz), Steven Brandsma, Piet Eichholtz, Birsen Erdogan, Chahinda Ghossein, Ton Hartlief, Stefan Meuleman, Alexandra Rosenbach Redactie Riki Janssen (hoofdredacteur) Wammes Bos Wendy Degens Cleo Freriks Maurice Timmermans Redactie-assistent Marion Janssens Aan dit nummer werkten verder mee: Ype Driessen, Wim Groot, Gerben de Jong, Hans Philipsen, Catharina Rudschies, Anna Verhulst, Mark Vluggen Fotografie Loraine Bodewes, Joey Roberts Illustraties/Opmaak/Basisontwerp Simone Golob, Vertalingen o.a. door B. Wall & P. Nekeman Druk Janssen/Pers Gennep Mededelingen Voor het inleveren van mededelingen zie aanhef op mededelingenpagina Advertenties Voor regionale en interne adverteerders: Marion Janssens, , marion.janssens@maastrichtuniversity.nl Voor overige adverteerders: Bureau Van Vliet, , m.dewit@bureauvanvliet.com Internet: (Voor Paarltjes zie info bij Paarltjes) Abonnementen Leden van de universitaire gemeenschap ontvangen het blad gratis. Afgestudeerden en andere belangstellenden kunnen zich abonneren voor 37,00 per jaar. Losse nummers 1,00 HOP Observant is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau Stichting Observant Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur geheel of gedeeltelijk worden overgenomen Voor hetzelfde geld staan de paarltjes iedere week ook op internet: BRAVAS Dutch Diner Sint Pieter Maastricht zoekt nog horecamedewerkers info: Professionele hulp nodig bij alkohol, coke, gamen of seks- en liefde? Zondag 10 mei Moederdag! Kom lekker eten bij Limburg kookt! Alle moeders krijgen een mooi cadeautje van ons. STAYOKAY MAASTRICHT de ideale locatie voor een afstudeer- of promotiefeest. Info TE KOOP villapark Graaf van Waldeckstraat volledig gerenoveerd herenhuis 5 slk 2 badk grote zonnige tuin vraagprijs tel FREE PLATE OF BITTERBALLS WHEN YOU JOIN WITH A TEAM IN JOHN MULLINS PUBQUIZ. BRING THIS AD WHEN YOU SUBSCRIBE. EVERY TUESDAY NIGHT=QUIZNIGHT AMAZING DISCOVERIES IN THE LOWLANDS facebook.com/eduard.vandiemen paarltjes PROFESSIONELE THESISVORMGEVING INCL. DRUKWERKBEGELEIDING HOGE KWALITEIT VOOR EEN BETAALBARE PRIJS INFO@ DLGRAPHICS.NL FOR RENT NEW APPARTMENT 2 BEDROOMS WILHELMINASINGEL 106 C04 (MAASTRICHT NEAR CS) 985,- T Ontdek Restaurant Limburg kookt! Verse & pure ingrediënten, kreeft, oesters, sardientjes en veel meer! Achter de Molens! Tot snel! Paarltjes Download het paarltjesrooster op Vóór dinsdag uur ingeleverde Paarltjes verschijnen de donderdag daarop in de krant. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de Paarltjes en behoudt zich het recht voor om zonder opgaaf van reden Paarltjes te weigeren. Gezocht: student-journalisten Schrijf je graag? Denk je dat de journalistiek misschien iets voor jou is? Dan zijn we op zoek naar jou. Observant gaat komend academisch jaar werken met een groep studentjournalisten. Deelnemers worden begeleid door professionele journalisten, krijgen de mogelijkheid om workshops te volgen en te schrijven voor Observant op papier en online. Wie we zoeken: gemotiveerde en kritische studenten met een scherpe pen, die komend academisch jaar 3-6 uur per week beschikbaar zijn. Ervaring is niet noodzakelijk. Wat we bieden: een introductie in de journalistiek, de mogelijkheid een portfolio op te bouwen en een kleine vergoeding Geïnteresseerd? Stuur voor maandag 18 mei een motivatiebrief en cv naar riki. janssen@maastrichtuniversity.nl Bel voor meer informatie naar Riki Janssen: Wanted: student journalists Do you like writing? Do you think that journalism might be something for you? Then we are looking for you. Observant is going to work with a group of student journalists in the coming academic year. Participants are supervised by professional journalists, they are given the opportunity to participate in workshops, and to write for Observant on paper and online. Who we are looking for: motivated students with a critical mind and a sharp pen, who would be available for 3-6 hours a week during the coming academic year. Experience is not required. What we are offering: an introduction into journalism, the possibility of compiling a portfolio and a small fee. Interested? Send a letter of motivation and your CV to riki.janssen@ maastrichtuniversity.nl before Monday 18 May For more information call Riki Janssen at april 2015 cinema Lumière Bogaardenstraat 40b Still Alice: dag ; do, vr, za 16.20; zo, wo Sergio Herman, fucking perfect: zo Wild: do t/m zo, di, wo The second best exotic Marigold Hotel: do t/m zo 16.00; wo Shaun the Sheep: vr, za 16.00; zo, wo Timbuktu: dag ; ook: zo Phoenix: do t/m zo 16.30; ma, di, wo 21.20; wo ook The Look of Silence: ma Boychoir: do 19.00; ma Atlantic: dag When Marnie was there: do, vr, za 21.10; ook: zo 16.30; ma O Apóstolo: do 16.00; zo, di La Famille Bélier: dag , 21.20; ook: do t/m zo 16.10; wo Frank: do t/m zo Im Labyrinth des Schweigens: dag ; ook: do t/m zo Kurai Kurai: dag ; zo ook Lost River: dag ; zo ook Ben Ali Libi Magican-Studium Generale: zo Journal d une Femme de Chambre: di The Cut: wo Festival Cinéma Arabe El Ott: vr The Silence of the Shepherd: za Trip along Exodus: zo Euroscoop Maastricht Wilhelminasingel 39 Fast & Furious 7: dag , 19.45, Focus: dag Insurgent: za, ma Shaun het Schaap: dag , 17.00; zo ook Home: dag , 17.15; zo ook Bloed, Zweet & Tranen: dag , Avengers Age of Ultron: dag , 17.00, 19.45, Run all Night: dag ; za, ma Bears: dag , (beh. za, ma); zo ook Kidnep: dag ; zo ook De Notenkraak: dag ; zo ook The longest Ride: dag Boskampi s: dag , 17.00; zo ook Ontsnapping: dag , 22.30

11 30 april 2015 Observant film: Im Labyrinth des Schweigens De Auschwitz-processen Het verhaal: Frankfurt, Via een tip van een journalist ontdekt de onervaren advocaat Johann Radmann (Alexander Fehling) dat een ex-ss er die in Auschwitz als bewaker werkte, als leraar aan de slag is gegaan. Ofschoon zijn collega s bij het openbaar ministerie vinden dat hij het verleden moet laten rusten, gaat de ambitieuze Radmann toch op onderzoek uit en stuit op dossiers van duizenden ex-nazi s die na de oorlog gewoon weer aan het werk zijn gegaan. Radmann wil hen voor de rechter dagen, maar de complexe zaak dreigt de jurist al snel boven het hoofd te groeien. Een geschikte film in de aanloop naar 4 en 5 mei, want: - Iedereen kent de Neurenberg-processen en het Eichmann-proces in Jeruzalem, maar de Auschwitz-processen in Frankfurt zijn niet meer dan een voetnoot in de geschiedenis gebleven. Toch waren die processen wel degelijk van historisch belang, omdat veel Duitsers destijds nog altijd geen benul hadden van wat zich in Auschwitz had afgespeeld. Het oorverdovende stilzwijgen over de oorlogsmisdaden van gewone Duitsers werd in Frankfurt doorbroken. - Oorlogsfilms met karikaturale nazi s zijn er al meer dan genoeg, en dus het is fijn om vast te stellen dat er een heus mini-genre is aan het ontstaan van films over de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Zie bijvoorbeeld Lore, Phoenix en Im Labyrinth des Schweigens. Het grote doek is hiervoor een maatje te groot, want: - Im Labyrinth des Schweigens roept interessante morele en juridische vragen op, maar helaas spendeert regisseur Giulio Ricciarelli te veel tijd en energie aan allerhande melodramatische rompslomp en een zijlijntje over de jacht op Mengele dat nooit tot volle wasdom geraakt. - Tijdens een scène in Auschwitz lijken zowel de acteurs als de regisseur zich af te vragen wat ze daar ook alweer kwamen doen. - De procureur-generaal die destijds voor de Auschwitz-processen verantwoordelijk was, beschouwde ze achteraf als mislukt, omdat de media de mythe in stand hielden dat slechts een klein aantal monsters verantwoordelijk waren voor de gruweldaden in het vernietigingskamp. Dat maakt de heroïsche ondertoon van de film nogal dubieus. Still uit Im Labyrinth des Schweigens Het salomonsoordeel: Im Labyrinth des Schweigens kijkt aangenaam weg, maar is uiteindelijk niet meer dan een degelijke televisiefilm. Mark Vluggen Mark Vluggen is senior docent bij SBE en hoofdredacteur bij Lumière de juiste snaar Met bier smijten in America Hij is een fan van Rowwen Hèze, zeker, maar geen fanaat. Al heeft Guus Foppen, UBmedewerker gebouwenbeheer, de laatste jaren geen slotconcert meer overgeslagen. Daarmee sluit Rowwen Hèze traditioneel in november het tentenseizoen af. In America, vanzelfsprekend. En ja, iedereen drinkt en gooit met bier. Je gaat er natuurlijk niet in je beste kloffie naartoe. Je trekt een Rowwen Hèze T-shirt aan, oude schoenen, alles wat nat mag worden. Ik heb nu al een kaartje voor het volgende slotconcert, ik ben gouden lid van de fanclub en krijg voorrang. De consumptiebonnen heb ik ook al besteld. Foppen heeft alle albums, een stuk of twaalf, inclusief jubileumedities en verzamelaars. Hij is een liefhebber van ballades en vindt Blieve Loepe het mooiste liedje. Waarom? Vanwege de tekst, vanwege regels als: Neejmand dea wet wie verlust of weej wint, ge komp op ut end beej owzelf tereg (niemand weet wie verliest of wie wint, je komt op het einde bij jezelf terecht). Dat pakt me, er zit een kern van waarheid in. Dat heeft zanger Poels vaak, een simpele tekst, niets hoogdravends maar wel uit het leven gegrepen. Daarom is het nummer Met de neus omhoog een topper op begrafenissen en crematies. Ik zou zelf kiezen voor Blieve Loepe. Of Twieje wurd. Guus Foppen en Jack Poels Foppen, geboren en getogen in Maastricht, kan het Americaanse dialect moeiteloos volgen. Het is totaal anders dan Mestreechs, dat wel. Hier is het een vloek om de O vóór de A te zetten in woorden als joar. In Noord-Limburg mag dat. Ik ben een dialectliefhebber, doe ook elk jaar mee aan het Groet Mestreechs Dictee. Ik lees en schrijf graag in het dialect. Waarom? Geen idee. Omdat ik trots ben op Maastricht, denk ik. Rowwen Hèze heeft twee gedaanten, aldus de bibliotheekmedewerker: er is de feestband en er zijn de muzikanten in het theater. Vorige week heeft hij ze nog gezien, in het Theater aan het Vrijthof (zie foto). Ik ben meer van de theateroptredens. Dan hoor je beter hoe goed ze zijn en geniet ik meer van de muziek. Ik heb alle theatershows gezien. Alle shows bezocht, alle albums in huis, een gouden fan. Klinkt toch echt als een fanaat. Ja, misschien wel. Al vertellend merk ik inderdaad dat ik de band behoorlijk volg. Niks om je voor te schamen, toch? Maurice Timmermans In deze rubriek vertellen studenten en staf over muziek die bijzonder voor hen is thuisreiziger Wielrennen in vrije val Soms krijg ik goede raad. Zorg er voor dat je je niet teveel herhaalt, schrijft een trouwe lezer. Ik haak af als het weer over wielrennen gaat, waarschuwt een ander. Al twee maanden houd ik mij daarom in. Niets wilde ik schrijven over de voorjaarsklassiekers, de ritten naar het zuiden, over de Vlaamse kasseien of de demarrages op de Waalse heuvels. Zelfs niet toen weer en wind Gent- Wevelgem tot een worsteling met de elementen maakte. In de Vlaamse Westhoek woeien renners compleet van de fiets. Een favoriet uit Wales vloog op zijn fiets van de glibberige keien zo de zompige akker op. Later sprintte hij mee voor de overwinning. Voor mij is Geraint Thomas de held van het voorjaar. Geen ploegmaats in de buurt. Een man alleen met zijn noodlot. Zondag was het gedaan met het voorjaar na Luik-Bastenaken-Luik. Klassiek de wedstrijd waarin de winnaar echt de beste man in koers is. Valverde, al vijfendertig, zonder knechten in de laatste kilometers, liet zich niet naar de slachtbank leiden door de verzamelde oppositie. Dan maar in zijn eentje. Net zoals hij de woensdag daarvoor de Waalse Pijl won. Net zoals negen jaar geleden. Ook daar zou ik niet over hebben geschreven, ware het niet dat de prestaties van Thomas en Valverde samenvallen met de teloorgang van het wielrennen als (kijk)sport. Het wielervoorjaar oogt elk jaar minder aantrekkelijk. Meer dan tweehonderd kilometer rijden afwisselend de sterke ploegen met vier tot zes man aan de kop van het peloton in een straf tempo. Zo n vijf minuten vooruit zwoegen een aantal dwangarbeiders van de weg hun onvermijdelijke ondergang tegemoet. Het tempo gaat daarna steeds omhoog om de kopmannen goed af te zetten voor de laatste kilometers. Om de overwinning wordt maar een half uurtje gestreden. Op die manier ontstaat zeldzaam saaie televisie. De kijker geniet hooguit van het landschap. Door de gegroepeerde gezwindheid van het peloton ontstaan bovendien meer valpartijen dan voorheen. En helaas ook vroeger in de wedstrijd. Na elke wedstrijd zijn er zwaargewonden. Bovendien worden renners die achter een valpartij rijden zwaar benadeeld. Mannen als Thomas en Valverde hebben deze vertoning eigenlijk niet nodig. Ik herhaal, als elk jaar, wielrennen wordt weer leuk met een kleiner peloton, met kleinere ploegen, met minder volgers en communicatiemiddelen, en als het even kan lagere snelheden. Hans Philipsen Hans Philipsen is oud-rector van de UM

12 12 Observant april 2015 mededelingen van de faculteiten en servicecentra / announcements Kopij voor het Bulletin inleveren bij onderstaande contactpersonen voor het gemelde tijdstip, in de week voorafgaand aan de publicatie. Met vragen of opmerkingen kunt u daar ook terecht. Faculty of Arts and Social Sciences (FASoS): FASoS maakt geen gebruik van deze rubriek behoudens de statische informatie die u daar terugvindt. Faculty of Health, Medicine and Life Sciences: Mireille Knubben, tel , voor vrij uur, mireille.knubben@maastrichtuniversity.nl Faculty of Humanities and Sciences (comm./ study associ.) Kennistechnologie/ Knowledge Engineering, Student Affairs Office DKE, Tapijn, Sint Hubertuslaan 12, building Z, room 0.007, tel bo-dke@maastrichtuniversity.nl, before Friday hours FdR/ Faculty of Law (vakgr./comm. studiever): Education Office, Georgia Kalivas, Bouillonstraat 1-3, T , g.kalivas@ maastrichtuniversity.nl before Friday hours Faculty of Psychology and Neuroscience: FPN Education Office UNS40 Level 1. Phone: Post: use the red mailbox in front of the Education Office via askpsy.nl Maastricht University School of Business and Economics (SBE): Marketing and Communications, Tongersestraat 53, tel , kopij voor vrij uur, publicrelations-sbe@maastrichtuniversity.nl Studenten (sport)ver./studentenpastoraten: Front office & Call centre, Kim Possen, Bonnefantenstraat 2, tel , kim.possen@ maastrichtuniversity.nl voor vrij uur Maandagenda: Len Cuppens, Bureau Academic Ceremonies, Minderbroedersberg 4-6, tel , len.cuppens@ maastrichtuniversity.nl voor vrij uur Instituten behorend bij een faculteit: bij bovengenoemde facultaire contactpersoon. Berichten die niet onder een van bovenstaande categorieën vallen: Observant tel: ABVAKABO-FNV Trade union officer: Annemie Capellen Opening hours office: Tuesday, and Thursday, Consulting hours: Visiting address: Minderbroedersberg 8, room 2.001, 6211 LK Maastricht. Telephone: +31 (0) abvakabofnv@maastrichtuniversity.nl Please contact the Trade Union Officer preferable by to make an appointment. Alumni Relations/Alumni Office Universiteit Maastricht onderhoudt een levendige band met haar alumni. Centraal hierin staan de Alumnikringen. Er zijn nu ruim 24 kringen in Nederland en daarbuiten. Zij organiseren regelmatig themabijeenkomsten workshops, masterclasses en borrels en vormen zo de basis voor een sterk netwerk. Ook als bijna afgestudeerde kun je al eens een kijkje komen nemen bij een kringbijeenkomst. Kijk voor meer informatie op of bel met Laura Buskens of Charlotte Evers, T /5220 of stuur een mail naar alumni@maastrichtuniversity.nl. Gezond en veilig werken Preventiemedewerkers Hebt u vragen of opmerkingen over uw arbeidsomstandigheden dan kunt u terecht bij uw preventiemedewerker. De preventiemedewerker heeft als taken; eerste lijnopvang voor vragen en opmerkingen op gezondheid en veiligheid voor medewerkers en studenten; gevraagd en ongevraagd advies aan medewerkers en leidinggevenden; signaleren van risico s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn; adviseren en samenwerken met de medezeggenschapsraad bij het uitvoeren van maatregelen op het Arbo-beleid. Voor meer informatie en een overzicht van de van de preventiemedewerkers van de verschillende eenheden zie: Medewerkers>>Gezond en veilig werken>>preventiemedewerker. Occupational Health and Safety Prevention officers Questions or comments about your working conditions please consult your prevention officer. Whose tasks include: being the first point of contact for staff and students with questions and comments relating to health and safety; advising staff and line managers, whether on request or otherwise; signaling risks in the areas of safety, health and wellbeing; advising and cooperating with the council in implementing health and safety policy measures. For additional information and an overview of the prevention officers of the various administrative units see: Staff>>Occupational Health and Safety>> Prevention Officers. Kennis- en Behandelcentrum Het KANS (RSI) Kennis- en Behandelcentrum (KKB) verzamelt, ontwikkelt en verspreidt kennis op het gebied van klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS). Het KKB dient tevens als eerste (triage) punt voor behandeling en verwijzing (voor medewerkers en studenten van de Universiteit Maastricht (UM). Bij vragen over arm nek en schouder KANS (RSI)- klachten of vragen hierover kunt u terecht bij het KKB. U kunt contact met ons opnemen via e- mail, KKB@maastrichtuniversity.nl of telefonisch (op woensdag, donderdag en vrijdag). Knowledge and Treatment Centre The UM Knowledge and Treatment Centre (KKB) for arm, neck and shoulder complaints (KKB) gathers, generates and distributes information in the field of arm, neck and shoulder complaints (CANS, or KANS (RSI)in Dutch). The KKB also serves as a triage point for treatment and referral for employees and students of Maastricht University (UM). If you have any queries regarding arm, neck and shoulder complaints or if you are experiencing complaints yourself. You can contact us via , KKB@ maastrichtuniversity.nl or telephone +31 (0) (Wednesdays, Thursdays and Fridays). Language Centre Learn Dutch to get in touch! If you re looking to improve your Dutch language skills quickly, our intensive VIP Dutch course is the way to go. Learning Dutch will make your life in Maastricht a lot easier. You can follow the courses individually, in a group setting or inhouse with your colleagues. We offer four options that vary in terms of duration and costs, depending on the number of participants. More information and registration through How effective is your communication really? As a native Dutch speaker, do you ever question the effectiveness of your communication? Would you like feedback on your use of the Dutch language? Or is Dutch your second language and are you hesitant about speaking or writing in Dutch? Then brush up on your Dutch speaking and writing skills by taking the NL24 or NL25 course at the Language Centre. Improve the way you communicate under the expert supervision of an experienced teacher. The course is practical and geared towards your specific needs or language problems. More information and registration through www. maastrichtuniversity.nl/languages Loopbaancentrum Bij het Loopbaancentrum van de Universiteit Maastricht kunnen medewerkers terecht met vragen over hun huidige werksituatie, toekomstige loopbaanontwikkeling (binnen of buiten de UM) en een opleidingsadvies. Heb je behoefte aan meer informatie of een persoonlijk loopbaanadvies, raadpleeg dan de website van het Loopbaancentrum: ga vervolgens naar Medewerkers en klik daarna op Loopbaan en ontwikkeling. U kunt ook direct contact opnemen met een van de loopbaanconsulenten, tel / Media Presentations Training Centre Het Media Presentations Training Centre (MPTC) van de Universiteit Maastricht biedt mediapresentatietrainingen en individuele coaching op maat om samen met jou te bepalen wat je gaat vertellen op basis van wat jij wilt vertellen, en hoe je dat het beste doet, zowel verbaal als non-verbaal, waarbij volledig recht wordt gedaan aan jouw persoon en kwaliteiten. MPTC staat garant voor een veilige en leerrijke trainomgeving. maastrichtuniversity.nl The UM Media Presentations Training Centre (MPTC) offers media presentation training and custom individual coaching to determine together what you re going to say based on what you want to say, and also how to do that in the best way possible, both verbally and nonverbally, which fully reflects your person and your qualities. MPTC guarantees a safe and instructive training environment. maastrichtuniversity.nl Studium Generale Studium Generale: Lectures, Movies, Lecture Series, Theatre, and more! - Donderdag 30 april, uur: Auschwitz Mon Amour Lezing De Kesel analyseert hoe wij toch altijd naar beelden die de media ons van het kwaad voorschotelt blijven kijken, ook al zijn we er oprecht verontwaardigd over. Tegelijk accentueert hij de noodzaak om met het kwaad bezig te blijven. Aula Minderbroedersberg 4-6. Prof. dr. Marc De Kesel, hoogleraar filosofie, Saint Paul University, Ottawa (Canada). - Zondag 3 mei, uur: Ben Ali Libi, Magician Film Deze documentaire vertelt het grote verhaal van de Holocaust aan de hand van het aangrijpende lot van de befaamde goochelaar Prof. Ben Ali Libi. In de vorm van een zoektocht reconstrueren we zijn leven, zijn succesvolle loopbaan, en de eerste jaren van de oorlog - toen hij optrad voor Joodse dwangarbeiders in Nederlandse werkkampen - via archiefbeeld en aangrijpende getuigenissen. Nederland, Dirk Jan Roeleven. 80 min. NL gesproken. Filmtheater Lumière Bogaardenstraat 40b. Studenten 4 / overigen 6. Reserveringen via - Monday 4 May, 8.30 pm: Crossing the River: the 70 Year Long Shadow 4 May Lecture Shalom Eilati will relate the story of his life, which began in Kaunas, Lithuania like any other child until the age of 8, when the sudden German occupation of Lithuania forever changed the pattern of his existence. During the writing of his book, a process which took 20 years, he had to retrieve and relive his memories. Sint Janskerk Vrijthof. Speaker: Shalom Eilati, Author of Crossing the River, Israel. - Dinsdag 5 mei, uur: Diederik van Vleuten: Daar Werd Wat Groots Verricht Cabaret In Daar Werd Wat Groots Verricht voert Diederik van Vleuten u mee door het veelbewogen leven van zijn oudoom Jan, de planter die de Tweede Wereldoorlog in Azië op zich af ziet komen. Zelden werd een solodebuut zo unaniem geprezen. Theater aan het Vrijthof, Papyruszaal Vrijthof 47. Tickets: 20 / studenten 10. Reserveringen: - Thursday 7 May, 8 pm: The State of EU-Russian Relations: Have they Passed the Point of no Return? Schuman Lecture In 2014 multiple chronic problems in the EU- Russia relations grew into and open political conflict. The crisis in Ukraine served as its trigger, but rivalry in the common neighbourhood was certainly not the only source of the emerging confrontation. Lecture Hall Tongersestraat 53. Speaker: Arkady Moshes, Programme Director of the EU s Eastern Neighbourhood and Russia research programme, Finnish Institute of International Affairs. agenda academische zittingen Aula Minderbroederberg , u: mw. Basema Afram, MSc. 1-5, u: inauguratie van Prof.dr. Maarten Vink 8-5, u: dhr. Niek J.B. Hensen, MSc. 8-5, u: mw.drs. Esther A.C. Bouman 13-5, u: mw. Magdalena Pisa, MSc. 13-5, u: dhr. Dennis M.J. Muris, MSc. 13-5, u: dhr. Oliver Stoller, MSc. 13-5, u: dhr.drs. Marcus L.F. Janssen 18-5, u: dhr. Peter Andrew Chedraui Alvarez, MSc 20-5, u: dhr.drs. Robbert Zusterzeel 20-5, u: mw. Marie-Madlen Jeitziner, MSc. 20-5, u: dhr. Thomas T. van Sloten, MSc. 20-5, u: dhr. Nordin M.J. Hanssen, MSc. 21-5, u: dhr. Mr. Mohamed M. Al-Eraky, MSc 21-5, u: mw.drs. Kim M.J. Notten 21-5, u: dhr. Daniel Bloembergen, MSc. 21-5, u: dhr. Emiel P.C. Van der Vorst, MSc. 22-5, u: mw. Lize Deferme, MSc. 22-5, u: dhr.drs. Pascal F.W. Hannemann 22-5, u: mw. Reina J.A. de Kinderen, MSc. 22-5, u: inauguratie van Prof.dr. Otto Bekers 27-5, u: mw.drs. Saskia C.M. Ebus 27-5, u: mw.drs. Inge J.E. Knuts 28-5, u: mw. Nienke S. Tielemans, MSc. 29-5, u: dhr. Paul M. Peeters, MSc. 29-5, u: dhr.drs. Joris J. Linmans 29-5, u: Duo-oratie van Prof.dr. Pamela Habibovic en Prof.dr. Jan de Boer

13 30 april 2015 Observant mededelingen van de faculteiten en servicecentra / announcements More information: Subsidies Universiteitsfonds Limburg Het Universiteitsfonds Limburg verstrekt onder bepaalde voorwaarden subsidie aan congressen, projecten en onderzoek. Bent u bezig met het organiseren van een congres? Een symposium? Of heeft u een bijzonder nieuw onderzoeksvoorstel? Dan kan het Universiteitsfonds Limburg u wellicht helpen uw ambitie te realiseren. Een subsidie aanvragen kan door middel van het aanvraagformulier. Deze is te downloaden van de website: Vertrouwenspersoon Als student of medewerker kun je op je studie of werkplek last hebben van ongewenst gedrag, zoals (seksuele) intimidatie, agressie, pesten, of ongelijke behandeling. De ervaring leert dat de meeste mensen dit eerst zelf proberen op te lossen. In sommige situaties kun je de hulp van de vertrouwenspersoon goed gebruiken. Zij is volstrekt onafhankelijk, en kan je tips en adviezen geven, maar ook tot een interventie besluiten. Schroom daarom niet om haar te benaderen. Marloes Rikhof is vertrouwenspersoon voor medewerkers en bereikbaar via (m.rikhof@ maastrichtuniversity.nl) of tel ( ). Wendy Geijen is vertrouwenspersoon voor studenten en bereikbaar via (vertrouwenspersoon@maastrichtuniversity.nl) of tel ( ). Confidential advisor Being a student or employee you can experience undesirable behavior, like (sexual) harassment, aggression, bullying or unequal treatment. Usually people try to solve this by their selves, but sometimes it is wise to call in the confidential advisor. She works totally independent, she may give you advise and she also can decide to intervene. Don t hesitate to contact her. Marloes Rikhof is confidential advisor for employees and available by mail (m.rikhof@maastrichtuniversity.nl) or by phone ( ). Wendy Geijen is confidential advisor for students and available by mail (vertrouwenspersoon@ maastrichtuniversity.nl) or by phone ( ). Studenten / Students Studenten Service Centrum Visitors Centre - Informatiebalie: Bonnefantenstraat 2 De bezoektijden zijn: maandag t/m vrijdag uur. Callcenter: De openingstijden zijn: maandag t/m vrijdag uur. Voor vragen m.b.t. (her-)inschrijvingen en voor het maken van afspraken met studentendecanen en studentenpsychologen: of study@ maastrichtuniversity.nl. Studentendecanen: Een afspraak met de studentendecaan kun je maken via het callcenter, tel , of bij de Informatiebalie Visitors Centre. Voor meer informatie: Steunpunt Disability Management: Voor studenten, docenten en andere geïnteresseerden: Alles wat je wilt weten over studeren met een functiebeperking. Bel of stuur een . Meer informatie is ook te vinden op Openingsuren: maandag t/m donderdag van tot uur via tel Studentenpsychologen: Voor een gesprek met de studentenpsychologen Maddy Meijers, Wendy Geijen of Greet Kellens kun je een afspraak maken bij voorkeur via het callcenter, tel , en anders via het secretariaat, tel UM Career Services UM Career Services begeleidt studenten op een professionele en persoonlijke manier met vragen over studiekeuze en loopbaanplanning. Een Quick Career Advice wordt aangeboden als eerste service. Wanneer je dieper op je vragen in wilt gaan, biedt UM Career Services ook andere diensten, zoals individuele loopbaanbegeleiding, informatie en voorlichting, trainingen en workshops. Bezoek de website: careerservices Quick Career Advice Helder krijgen wat je wilt, hulp bij het exploreren van je studie- of loopbaanopties, ondersteuning bij je sollicitatiebrief of cv? Voor al deze en andere loopbaan- of studiekeuzevragen maak je gewoon een afspraak voor een gesprek van 15 minuten. Bel voor een afspraak: Online Career Library Op zoek naar online informatie over studie, stage of carrière in binnen- of buitenland? Bezoek de Online Career Library op onze website: www. maastrichtuniversity.nl/careerservices. Workshops Enkele voorbeelden van workshops: - Competentieprofiel - Personal Branding - Sollicitatiegesprek - CV & sollicitatiebrief - De kunst van het kiezen Voor informatie en inschrijven ga naar: www. maastrichtuniversity.nl/careerservices Student Services Centre Visitors Centre - Information desk: Bonnefantenstraat 2 Visiting hours: Monday through Friday 8:30-18:00 hrs. Call centre: The opening hours are: Monday through Friday 8:30-17:00 hrs. For questions about registration, study information packages and appointments with student deans and student psychologists: or study@maastrichtuniversity.nl. Student deans: For an appointment with a student dean, call (callcentre) or go to the Information Desk of the Visitors Centre. For more information: Service Desk Disability Management: For students, faculty and everyone else who is interested: Everything you want to know about studying with a disability. Call or send an . More information: www. maastrichtuniversity.nl/disability Office Hours: Monday until Thursday from 11:00-13:00 hrs. Tel Student psychologists: For an appointment with one of the student psychologists Maddy Meijers, Wendy Geijen or Greet Kellens, preferably call (call centre). If you are not comfortable with that, call the secretary (every Thursday afternoon). UM Career Services UM Career Services provides students with professional counselling and advice on all issues of career planning and study program. A Quick Career Advice is offered as a first service. When you need a more in-depth consultation to your questions, UM Career Services also offers other services: individual career counselling, information and education, workshops and training. Visit the website: nl/careerservices Quick Career Advice Do you need help with the exploration of your career options, with the identification of what you want, or support with your letter of application or CV? For these and all other career questions, just book a 15 minute face-to-face session. As often as you need! For an appointment, call Online Career Library Looking for online information on study or career in the Netherlands or abroad? Visit the Online Career Library on our website: Workshops Examples of workshops: - Discover your competences - Personal Branding - Job interview - CV & Letter of application Interne vacatures Secretaresse 2 bij het Instituut ITEM/FdR, 19 uur, schaal 6/7 Vacaturenummer: AT Medewerker studentzaken - Planning en logistiek: Onderwijsroosters, FPN, 16 uur, schaal 7 Vacaturenummer: AT Administratief medewerker t.b.v. de Examenadministratie en Onderwijsregistratie, FPN, 28 uur, schaal 6 Vacaturenummer: AT Administratief medewerker ter ondersteuning van het team Studeren, FPN, 32 uur, schaal 6 Vacaturenummer: AT Gaan we hopeloos vastlopen op klimaat? Nu in de boekhandel: De sociale dimensie van de opwarming Nijssen & Walter Deze lange termijn analyse geeft zicht op enkele samenlevingsregels en sociale werkingen die niet alleen de opwarming aanwakkeren, maar bovendien de vorming van cohesie rond klimaatherstel vrijwel volledig blokkeren. Productspecificaties op observant-nijssen indd :24 Medewerker studentzaken - Planning en logistiek: Toets- en Examenlogistiek, FPN, 24 uur, schaal 7 Vacaturenummer: AT Administratief medewerker ter ondersteuning van het team Organiseren, FPN, 32 uur, schaal 6 Vacaturenummer: AT Voor uitgebreide informatie, raadpleeg de website Ga naar de link Medewerkers en vervolgens naar Vacature-aanbod (onderaan de pagina). Klik daarna op Academic Transfer. De vacante functies zijn onderverdeeld in interne en externe vacatures. Schriftelijke sollicitaties o.v.v. vacaturenummer op brief en envelop (of elektronisch solliciteren via de vacaturewebsite) binnen 10 kalenderdagen richten aan de afdeling HRM van de betreffende faculteit of beheerseenheid (Postbus 616, 6200 MD Maastricht). De vacatures staan open voor interne kandidaten (medewerkers en uitkeringsgerechtigden van de UM).

14 14 Observant april 2015 mededelingen van de faculteiten en servicecentra / announcements - Assessment Centre - The art of choosing - Entrepreneurship as a career option For information + subscription: UM SPORT Lidmaatschappen april 2015 Tarieven regulier studenten lidmaatschap (geldig t/m 31 augustus 15): Sign Up: 20 Sports: 32 Gym: 55 Voor tarieven van andere ledencategorieën en uitleg lidmaatschappen, zie website. NB. Nieuw in de fitness? Eerst de verplichte fitness intake volgen ( 5). Sluiting 4 t/m 17 mei In verband met de realisatie van en verhuizing naar het eerste deel van de nieuwbouw is het sportcentrum gesloten van 4 t/m 17 mei. In deze weken kun je niet sporten in het sportcentrum, maar wel op externe locaties en/of bij studentensportverenigingen. Kijk voor meer informatie op onze website. MaasCup Schrijf je nu in voor de MaasCup op 13 mei: hét Maastrichtse studentensporttoernooi. Kijk op voor meer informatie. Maastrichts Mooiste Loop op 7 juni mee met het grootste hardloopevenement in Maastricht. Schrijf je nu in via UM SPORT en loop samen met ons lachend je 5, 10 of 16,1 km uit. Caveman Run Is gewoon hardlopen jou te saai, houd je van uitdaging en modder en is geen hindernis jou te zwaar? Schrijf je dan in voor deelname aan het UM Make your voice heard! Vote during the University and Faculty Council elections May More info: SPORT Caveman Run team! Deelnemers leggen 6, 9, 12 of 18 kilometer af met minimaal 20 loeizware obstakels en natuurlijke hindernissen. Denk aan urban jungles, strobalen, autobanden, 110 hoogtemeters, de Cauberg en 800 meter door mergelgrotten. De Caveman Run vindt dit jaar plaats op zaterdag 20 juni. Kijk voor meer informatie op de UM SPORT website. UM SPORT webshop: Lidmaatschappen bestellen en inschrijven voor cursussen kan 24 uur per dag, 7 dagen per week in de webshop. De webshop is te bereiken via MyUM voor UM studenten en medewerkers, andere leden kunnen inloggen in de webshop via onze website. Openingstijden balie Sportcentrum Randwyck: Maandag t/m vrijdag: uur Zaterdag en zondag: uur Neem je bankpas mee, contant geld wordt niet aangenomen. Internet: um-sport@maastrichtuniversity.nl Facebook: Memberships April 2015 Student rate, regular membership (December 14 till 31 August 2015): Sign Up: 20 Sports: 32 Gym: 55 For rates other member categories and information about the memberships, see UM SPORT website. Note! New gym member? Sign up for the mandatory fitness intake ( 5). Closure 4 until 17 May Because of the realisation of and the moving to the first part of the rebuilded sports centre, UM SPORT is closed from 4 until 17 May. During these weeks, it is not possible to sport in the sports centre, but you can go to external locations and/or student sports associations. Check our website for more information. MaasCup Sign up now for the MaasCup on 13 May: the student sports tournament. Check for more information. Maastrichts Mooiste Join us 7 June in the biggest running event of Maastricht. Sign up via UM SPORT and run with a big smile, together with us your 5, 10 or 16,1 k. Caveman Run Is running to boring for you, are you looking for a challenge in the mud with a lot of obstacles? Subscribe for the UM SPORT Caveman Run team! Participants run 6, 9, 12 or 18 kilometers, conquering 20 or more obstacles like urban jungles, straw bales, car tyres, 110 height difference, the Cauberg and 800 meters through caves. This year the Caveman Run is on Saturday 20 June. For more information, you can visit the UM SPORT website. UM SPORT web shop: Order and pay memberships online and sign up for courses. Available to UM students and UM employees via MyUM. Other members can enter the internet webshop via our website. Opening hours front desk Sports Centre Randwyck: Monday through Friday: hrs Saturday and Sunday: hrs. Bring your bank or credit card, sorry, no cash! Internet: um-sport@maastrichtuniversity.nl Facebook: The InnBetween The InnBetween, the student chaplaincy, provides a place and a time to build a community, divulge into debate, experience culture & arts and enhance your faith. To do this, the organisation hosts many events throughout the month to fill your free time and gain some fantastic experiences. In the coming weeks we are hosting many events including a garden project to help Syrian refugees, Taizé (evening prayer), Tafelen (weekly dinner), a Syrian night for the WE festival and much more. Search for us on Facebook for more information and on Twitter. If you need to talk to someone, our pastors Arie and Petra offer counselling. Just send an to petra@innbetween.nl or arie@innbetween.nl. Studentenverenigingen en studentenorganisaties AIESEC AIESEC is een internationale studentenorganisatie die internships faciliteert in 111 landen verspreid over de hele wereld. Wil jij andere culturen ervaren en je horizon verbreden? Wil jij weten hoe is het om in landen als Maleisië, Argentinië, Kenia of Nieuw Zeeland te wonen? Met AIESEC kun je zowel ontwikkelings- als management internships doen variërend van 6 weken tot 1,5 jaar! Wil je geen studievertraging oplopen? Doe dan een zomerinternship van 6 8 weken! Met alle studierichtingen kun je bij ons terecht. Geïnteresseerd? Kijk op onze website ( voor onze eerstvolgende informatieavond, bel naar of stuur een naar ogxmaastricht@ gmail.com. Integrand Maastricht: Stages Integrand is een landelijke non-profit organisatie, geleid door en voor studenten, die voor jou de juiste stage regelt! Via ons is het mogelijk om stage te lopen bij de grote multinationals of de meer regionale bedrijven. Wij bemiddelen voor alle studie richtingen, dus of je nou Economie, Rechten of Gezondheidswetenschappen studeert, Integrand heeft een stage voor jou! Daarbij regelen wij ook business courses bij verschillende grotere bedrijven! Op zoek naar een uitdagende Economische en Rechten stage of liever iets doen op een ander gebied? Stages in alle soorten en maten van 2 tot 6 maanden met uiteenlopende vergoedingen ( ) zijn te bekijken op onze website! Interesse in een stage? Schrijf je in via en reageer! Mocht je nog vragen hebben, kun je ons bereiken via tel: of maastricht@integrand.nl. Sports Council MUSST The board of the MUSST consists of: Kelly Wijnen (president) Xavier Pouwels (secretary) Paul Walczak (treasurer) Ralph Janga (PR & Sponsorship) The office is located at Sportcentre Randwyck. Opening hours: Monday-Thursday bestuur@musst.nl Webpage: Faculty of Arts and Social Sciences (fasos) Office of Student Affairs: Grote Gracht Visiting hours: Monday/Tuesday/Thursday/ Friday: 10:00 12:30 hrs and 13:30 16:00 hrs during course periods. On Wednesday s closed. All information for students is available on: fasos.info/study Student advisor Bachelor Arts and Culture / Cultuurwetenschappen, Masters in Arts and Culture: Miranda van den Boorn: m.vandenboorn@ maastrichtuniversity.nl Tel: Visiting hours: Monday, Thursday, Friday, and by appointment Location: Room E-0.01, Grote Gracht Student advisor Bachelor European Studies and Masters in Social and Political Sciences: Drs Pia Harbers: p.harbers@maastrichtuniversity.nl Tel: Visiting hours: Daily and by appointment. Location: Room B-0.14, Grote Gracht Student Association Concordantia Open office hours: Monday Friday Contact us: Concordantia@maastrichtuniversity.nl Check out our website for daily updates: www. Concordantia.nl. Join us on facebook: Concordantia. Orakel Study Association for Arts & Culture and Cultuurwetenschappen. orakel@maastrichtuniversity.nl Tel.: Website: Orakel on internet: The Student Representatives We are the legal advisory board to the faculty and subdivided in various subgroups. Each of the committees consists of students who are representative for their own field and meet on a regular basis with the faculty staff. Contact us for any concerns surrounding study programmes of facilities. Visiting Address: Grote Gracht 86, 6211 SZ Maastricht Postal Address: P.O. Box 616, 6200 MD Maastricht studentrep@maastrichtuniversity.nl Faculty of Health, Medicine and Life Sciences Education Office FHML UNS60, level 3. Phone: (043) via esc: Visiting hours: Monday Tuesday Thursday hrs. Wednesday and Friday hrs. Telephone consultation hours: Tuesday and Thursday hrs. Face-to-face meeting: make an appointment via fhmlweb.unimaas.nl Mireille Knubben tel , voor vrij uur, mireille.knubben@maastrichtuniversity.nl Student Council Health and Life Sciences Do you ever encounter problems in your study or do you have your own ideas about innovations or changes within your study or faculty? We are the Student Council Health and Life Sciences, the student representatives for HS, BMS and EPH (BA/MA) and we have a say in almost all levels within the university about innovations and changes in the studies, faculty and even within the university. Every Thursday (except exam weeks), we have a walk-in hour from to 13.30h where students can come to us with problems or ideas. We are located in the first room when you walk up the stairs on the footbridge (k2.497). In addition, you can also reach us via our website: or like our Facebook page Student Council Health & Life Sciences to stay up to date. Kwaliteitssysteem Mensgebonden Onderzoek Maastricht UMC+ Ter attentie van onderzoekers van het Maastricht UMC+, Het Clinical Trial Center Maastricht (CTCM) heeft een jaar geleden van de Raad van Bestuur van het Maastricht UMC+ de opdracht gekregen om een kwaliteitssysteem voor het Maastricht UMC+ te ontwikkelen met alle procedures en templates voor het uitvoeren van Mensgebonden Onderzoek. Met behulp van de Maastricht UMC+ onderzoekers is deze opdracht nu voltooid. Bij dezen willen we u dan ook graag laten weten dat het Quality System Research Maastricht UMC+ beschikbaar is. Het Quality System Research Maastricht UMC+ is een gebruiksvriendelijk systeem dat alle procedures voor het uitvoeren van Mensgebonden onderzoek

15 30 april 2015 Observant mededelingen van de faculteiten en servicecentra / announcements bevat. Het systeem bestaat uit duidelijke handleidingen, maar ook huidige wet- en regelgeving en interne richtlijnen in het Maastricht UMC+. Hiermee wordt de veiligheid van proefpersonen en de validiteit van data verhoogd, de opstarttijd van nieuwe onderzoeken verlaagd en de inwerktijd van nieuwe onderzoekers of onderzoekspersoneel wordt efficiënter en effectiever. Het systeem is te bereiken via ctcm.nl. Deze link is enkel te bereiken via het UM/ azm netwerk omdat alle inhoud eigendom is van het Maastricht UMC+ en CTCM. Vandaar ook de Copyright-statements op de documenten. Er zullen per afdeling nog trainingen gegeven worden op dit systeem, zodat het voor iedereen helder is. Gemma Voss, CEO CTCM Faculty of Humanities and Sciences The Department of Knowledge Engineering Faculty of Humanities and Sciences (comm./ study associ.) Kennistechnologie/ Knowledge Engineering, Student Affairs Office DKE, Tapijn, Sint Hubertuslaan 12, building Z, room 0.007, tel bo-dke@maastrichtuniversity.nl, before Friday hours Opening hours Student Affairs office DKE: At Tapijn, room 0.007: Monday till Friday: & hours. And at Bouillonstraat 8-10, room 0.002: Monday / Thursday hours. Schedules: Eleum or the informationboard and TV screen in the hall Boui Faculty of Law FdR/ Faculty of Law (vakgr./comm.studiever): Education Office, Georgia Kalivas, Bouillonstraat 1-3, T , g.kalivas@maastrichtuniversity.nl before Friday hours Actuele informatie van het Opleidingsinstituut kun je raadplegen via My UM Portal > Mijn FdR. Openingstijden Onderwijsbalie De openingstijden van de Onderwijsbalie zijn: Maandag t/m vrijdag van uur. Voor vragen kun je ons ook telefonisch bereiken ( ) of via Contactfomulier Rechten. Stages Informatie: My UM Portal > Mijn FdR > Onderwijs > Stages. Herinschrijven vanaf 28 april 2015 Stap 1: Log in op Studielink. Bij algemene vragen kun je de volgende link openen: default.aspx Stap 2: Klik op mogelijke herinschrijvingen Let op: kies nooit de link nieuw inschrijvingsverzoek!! Dit is enkel voor 1 ste jaars inschrijvingsverzoeken en/of aanmelding voor een andere opleiding! Stap 3: Kies in het vak van de opleiding die je wenst voort te zetten de knop herinschrijven. Doorloop alle stappen! Let met name op het volledig invullen, ondertekenen en tijdig inleveren van het machtigingsformulier bij het SSC. Deze wordt verstuurd naar je webmail. Indien dit NIET op de juiste wijze gebeurt, wordt je herinschrijving NIET geaccepteerd. Je ontvangt een bevestiging van Studielink als de herinschrijving compleet is. Bij technische problemen met Studielink kun je contact opnemen met het Student Service Centrum, tel.nr Stap 4: Zorg ervoor dat je herinschrijving compleet is en de vakken voor periode 1 geboekt zijn uiterlijk vóór 26 juli 2015! LAW. Recent information from the Education Desk can be found via My UM Portal > My Opening hours Education Desk The opening hours at the Education Desk are: Monday to Friday from hours. For questions you can also reach us by phone ( ) or via Contact form LAW. Internships Information: My UM Portal > My LAW > Education > Internships. Re-registration from 28 April 2015 Step 1: Log on to Studielink. If you have a general question, please click on the following link: info.studielink.nl/nl/studenten/vraag/pages/ default.aspx Step 2: Click on possible re-registrations Take care: never choose the link new registration request!! This is only for 1 st year s registration requests and/or registration for other education! Step 3: Choose in the section of the education you wish to continue, the button re-registration. Follow all the steps that have to be taken! Take careful notice of completely filling in, undersigning and timely handing in of the written authority at the SSC. This form will be sent to your webmail. When this is NOT done in the correct way, your re-registration may NOT be accepted. You receive a confirmation from Studielink when your re-registration is complete. If there is a technical problem with Studielink, please contact the Student Service Center, Step 4: Be sure that your re-registration is complete and the courses for period 1 are booked no later than 26 July 2015! Faculty of Psychology and Neuroscience FPN Education Office UNS40 Level 1. Phone: Post: use the red mailbox in front of the Education Office via askpsy.nl Online Self Service Visit askpsy.nl for Q&A and contact options. Announcements and faculty information is published on EleUM. Opening hours Service Desk FPN As of Monday 16 March 2015, the Service Desk of the Education Office will be open on weekdays from until hours. This way the faculty meets students wishes to have the Service Desk available during lunch time. With these opening hours, all students have the opportunity to visit the Service Desk before or after their classes, regardless of their schedule. Walk-in hours (no appointment needed, about five to ten minutes per person) Student advisors: Mon., Wed. & Fri hrs. International Relations Office for incoming students: Mon.- Fri hrs. By appointment via the Service Desk: International Relations Office for outgoing students: Tue. & Thu hrs. Board of Examiners: Mon hrs and Thu hrs Information for students Ask Psychology (FAQ): askpsy.nl EleUM: Who books what? Academic Calendar: Cancel exams: Maastricht University School of Business and Economics (sbe) SBE: Marketing and Communications, Tongersestraat 53, tel , kopij voor vrij uur, publicrelations-sbe@ maastrichtuniversity.nl Looking for interesting internships? Try SBE s internship database: - Bachelor internship at Ferrero (@Luxemburg) - Bachelor internship at Mondelez (@Bremen) - Several Bachelor internships at ASML (@Veldhoven) - And more. For more information please check ELEUM > My SBE > Internships & TIP > Internship Search. Did you know? That you can apply for Erasmus+ grant for an internship longer than 2 months? Monthly allowance up to 390! For more information please refer to EleUM > My SBE > Extra Study > Internships & TIP > Internship Office > Internship Grants. (Note: in order to apply, your internship first needs to be accepted officially by SBE). SBE Internship Office: looking forward to meeting you. The Internship Office staff is available at the Information Desk in the entrance hall every Monday from hrs hrs for walk-in questions. An appointment is not needed. For longer or more complex questions, or if you want more privacy, you can make an appointment for a meeting with the Internship Office on Thursdays (between hrs hrs) via the Information Desk. More information on SBE (continuing) master s programmes? Our Master s Recruitment Officer is available at the Information Desk (entrance hall SBE), every first and every third Tuesday of the month, from hrs, for walk-in questions. An appointment is not needed. If you have a more complex or private question, you can make an appointment via our contact form (on the SBE homepage) or during the above office hours. Still deciding between SBE master s programmes? The SBE Comparison Portal helps you get the information you need, easily! Thesis-Internship Programm (TIP) Combine your thesis with an internship during master s programme at SBE! Part-time internship, regional company, 3-6 months, first possible start: July 2015 For more information please check ELEUM > My SBE > Internships > Thesis-Internship Programme (TIP). New TIP spots available for second semester AY 14/15: PENDO - Maastricht - the Netherlands CANON - Venlo - the Netherlands For more information please refer to EleUM > MY SBE > Extra Study > Internships & TIP > Thesis- Internship Programm (TIP) for Master students > Information about Thesis-Internship Programm (TIP) 2e semester AY 2014/2015 > TIP spots second semester AY We will announce more TIP spots as soon as possible. Do check EleUM regularly. Contact the TIP team for more information: Send us an thesisinternship-sbe@maastrichtuniversity.nl. Drop by during open office hours on Monday at SBE Internship Office Desk. The Internship Office staff is available at the Information Desk in the entrance hall every Monday from 14:00 15:00 hrs for walk-in questions. An appointment is not needed. For longer or more complex questions, or if you want more privacy, you can make an appointment for a meeting with the TIP academic manager on Wednesdays (between 14:00 15:00 hrs) via thesisinternship-sbe@maastrichtuniversity.nl. SBE warmly invites you to join us in celebrating 30 years of inspiration! Check our upcoming events: Management Essentials Programme The Management Essentials programme consists of 8 theme-based modules and is developed for professionals (profit and not-for-profit) who want to deepen their management knowledge and leadership skills. Teaching language: Dutch More information in Dutch: Course Strategic Marketing The aim of this course is to make participants more familiar with consumer behavior, marketing strategy, brand management and communication. Teaching language: Dutch, more information in Dutch: Projectmanagement In this course, existing knowledge in the field of project management will be handled but this knowledge is also combined with new insights on the areas of strategic management, leadership, management control, organizational change and working in teams. Teaching language: Dutch, more information in Dutch: The MaastrichtMBA The MaastrichtMBA is a flexible part-time programme in which professionals and academics are brought together to analyze, discuss and solve real-life business problems, preferably from the own work context. The study broadens your international perspective on the functioning of organisations, on the competitive environment that they operate in and on your own role in this context. It does so in an innovative and personal manner in which cocreation of insights and solutions is enticed, and the transfer of reflection to concrete actions by means of action learning is stimulated. Contact: Mrs. Pia Camardese, phone: , p.camardese@maastrichtuniversity.nl, Management Essentials Opleiding De Management Essentials Opleiding bestaat uit 8 modules en bieden u een combinatie van reflectie en leren. De meest essentiële thema s die u ondersteunen bij uw persoonlijke ontwikkeling en de ontwikkeling van uw organisatie, komen aan bod. Geschikt voor professionals in de profit en nonprofit sector.t Meer informatie? Neem contact op met Silvie Vonk via of s.vonk@maastrichtuniversity.nl Cursus Strategische marketing Start mei 2015 Deze cursus is bedoeld voor professionals en leidinggevenden die meer kennis en inzicht willen verkrijgen in consumentengedrag, marketingstrategie, brand management en communicatie. Meer informatie? Neem contact op met Silvie Vonk via of: s.vonk@maastrichtuniversity.nl Projectmanagement In deze cursus wordt niet alleen de bestaande kennis op het gebied van project management behandeld, maar wordt deze kennis ook gecombineerd met nieuwe inzichten op de gebieden van strategisch management, leiderschap, management control, organisatieverandering en het werken in teams. Meer informatie? Neem contact op met Silvie Vonk via of s.vonk@maastrichtuniversity.nl De MaastrichtMBA De MaastrichtMBA is een flexibel deeltijd programma waarbinnen professionals en (toekomstige) managers, trainers en wetenschappers worden samengebracht om bedrijfskundige problemen uit de eigen werkomgeving te analyseren, bediscussiëren en waar mogelijk op te lossen. De opleiding verruimt op een innovatieve en persoonlijke manier de blik op het functioneren van organisaties binnen hun concurrentieomgeving, het zet aan tot het samen creëren van nieuwe inzichten en oplossingen en het stimuleert de omzetting van reflectie in concrete acties door action learning. Contact: mw. Pia Camardese, telefoon: , p.camardese@maastrichtuniversity. nl,

16 René Jurre Merel Harrie Door Ype Driessen BETTY! WAAR ZIJN DIE HANDDOEKEN? Zo wil ik het, zeg ik, en laat haar een uitgeprint plaatje zien. Meid, dat kan jouw haar écht niet hebben, antwoordt ze met een snelle blik op mijn zorgvuldige voorbereiding. Maar kijk, die haarlijn loopt mooi schuin hier, wijs ik aan op het papier. Veelgemaakte fout, onderbreekt de kapster me. Dat komt door de hoek waarmee ze die foto hebben gemaakt. Maar daar weet ik wel wat op. Ze trekt me aan mijn hand mee naar de wastafel om mijn haar in te zepen. Maar eh, wat ga je zo nou precies doen?, piep ik enigszins ongemakkelijk, terwijl het warme water over mijn hoofd stroomt. BETTY!, brult ze plotseling, WAAR ZIJN DIE HANDDOEKEN? Met schoon haar maar nog geen antwoord op mijn vraag, zit ik even later weer in de kappersstoel. Het moet nog wel in een staartje kunnen, kan ik nog net zeggen, voor de eerste lokken de grond raken. Eh.. dat is wel héél kort, is mijn volgende voorzichtige opmerking. Nee nee, geen zorgen, de volgende lagen worden weer langer kijk maar, legt ze nonchalant uit. Knap hoor, dat je dat allemaal kan, verzucht ik. Alles wa-je weet, is-nie moeilijk, knipoogt ze naar me via de spiegel. Als ze een halfuur later mijn haar droog föhnt en in model brengt, voel ik bij elke haal haar vierkante acrylnagels op mijn hoofd branden. Uit voorzorg doe ik mijn ogen maar even dicht. Zorgvuldige voorbereiding die je zonder de juiste kennis van zaken eigenlijk niet goed kunt interpreteren. Het geen flauw idee hebben van wat er zo nou precies gaat gebeuren. Het lichte fysieke ongemak. De hoop dat degene die bezig is met jouw lichaam in ieder geval weet waar ze mee bezig is. De hele situatie vertoont opvallend veel gelijkenissen met hoe patiënten zich soms moeten voelen bij de dokter, peins ik terwijl de hete lucht van de föhn mijn huid schroeit. Deskundig, kennis en vaardigheden op goed niveau. Competentie communicator behoeft nog aandacht: probeer wat meer oog te hebben voor het ongemak van de patiënt eh klant, vul ik op een denkbeeldig beoordelingsformulier in. Even later doe ik mijn ogen open en bewonder ik in de spiegel tevreden mijn frisse nieuwe kapsel. Op mijn voorhoofd gloeien vier rode striemen van haar plastic nepnagels nog na.

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum 16-06-2018 Eyeopener in een wereld waarin je niet bekend bent. Bijzonder om in zo'n korte tijd zo intensief met iemand te spreken. Het was fantastisch

Nadere informatie

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed!

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed! ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON EIGHT VOORZETSELS at three o'clock = om drie uur around three o'clock = rond drie uur by three o'clock = tegen drie uur before Saturday = voor zaterdag for a week = voor

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend PRESENT SIMPLE TENSE ( onvoltooid tegenwoordige tijd ) Hoe? > hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is!! als een werkwoord eindigt op een s-klank ( s,ch x) werkw. + es!! als een

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

'Foreign exchange student'

'Foreign exchange student' 'Foreign exchange student' Most awesome person you will ever meet. Exchange students willingly decide to get off their asses, leave their home country, and go see the world. For that reason, they should

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick Example Dutch language lesson Demonstrative Adjectives Close: dit and deze `dit' agrees with `het' and is used to indicate objects that are close, like `this' in English. `deze' agrees with `de' and is

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition)

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid

Nadere informatie

Stars FILE 7 STARS BK 2

Stars FILE 7 STARS BK 2 Stars FILE 7 STARS BK 2 Of course you have seen X-Factor, The Voice or Got Talent on TV or via the Internet. What is your favourite act? Do you like the dancing performances or would you rather listen

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.

Nadere informatie

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 055/02 Paper 2 Reading MARK SCHEME Maximum Mark: 45 Published This mark scheme is published

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond. Opgaven in Nederlands. Alle opgaven hebben gelijk gewicht. Opgave 1 Gegeven is een kasstroom x = (x 0, x 1,, x n ). Veronderstel dat de contante waarde van deze kasstroom gegeven wordt door P. De bijbehorende

Nadere informatie

Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik.

Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik. Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik. Ik ben niet makkelijk te verslaan, maar nu is het over. Ik zie geen uitweg

Nadere informatie

In the classroom. Who is it? Worksheet

In the classroom. Who is it? Worksheet In the classroom 1 Lees wat de meester doet als hij s morgens op school komt. Lees ook wat een leerling doet. Wie van de twee doet het meest voordat de les begint? First, I go to my desk and take out my

Nadere informatie

APPROACHING THE FAMILY

APPROACHING THE FAMILY 1 Journalists Workshop Organ Donation and Transplantation APPROACHING THE FAMILY COLENBIE LUC TRANSPLANTATION COORDINATION 9 October 2012 2 Everybody arriving hospital Start the fight for saving life Family

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

2010 Integrated reporting

2010 Integrated reporting 2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire

Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire 1 Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire 2 3 Summary of exploratory factor analysis for the immersion questionnaire. Ik voelde mij zoals de hoofdpersoon zich voelde. 0.85 0.23-0.03-0.05-0.13

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

Naast dit registratieformulier ontvangen wij graag het volgende : (Besides this application form, we kindly ask for the following )

Naast dit registratieformulier ontvangen wij graag het volgende : (Besides this application form, we kindly ask for the following ) Wij willen u bedanken voor uw interesse in DB International Study en heetten u van harte welkom! (Welcome and thank you for your interest in DB International Study) Naast dit registratieformulier ontvangen

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Four-card problem. Input

Four-card problem. Input Four-card problem The four-card problem (also known as the Wason selection task) is a logic puzzle devised by Peter Cathcart Wason in 1966. It is one of the most famous tasks in the study of deductive

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Every day we see them during the commercial break: the best products in the world. Whether they are a pair of sneakers, new mascara or the latest smartphone, they all seem to

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

Global TV Canada s Pulse 2011

Global TV Canada s Pulse 2011 Global TV Canada s Pulse 2011 Winnipeg Nobody s Unpredictable Methodology These are the findings of an Ipsos Reid poll conducted between August 26 to September 1, 2011 on behalf of Global Television. For

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden.

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden. one English is everywhere Test Luister naar wat Daniel vertelt. Welke Engelse woorden hoor je? Kruis ze aan. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game Lees de tekst. Omcirkel de

Nadere informatie

Listen. Twenty One Pilots Niveau 3a Song 4 Lesson B Worksheet. a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord.

Listen. Twenty One Pilots Niveau 3a Song 4 Lesson B Worksheet. a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord. 1 Listen a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord. 1 Leo is a kid / a teenager / a grown-up. 2 Tina is a kid / a teenager / a grown-up. 3 Martin is a kid / a teenager

Nadere informatie

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 1 Grammatica les 11 THE FUTURE PERFECT TENSE DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 11.1 FUTURE PERFECT The Future Perfect oftewel de Voltooid Tegenwoordig Toekomende Tijd bestaat uit "will" of "shall"

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame

Nadere informatie

Joe Speedboot Tommy Wieringa

Joe Speedboot Tommy Wieringa Joe Speedboot Tommy Wieringa Thank you very much for downloading. As you may know, people have search numerous times for their chosen books like this, but end up in harmful downloads. Rather than enjoying

Nadere informatie

ook (niet)

ook (niet) SirPalsrok @meestergijs Hij is gek op basketbal. Zijn buurman ook. Wij hebben twee zussen. Zij ook. Ik houd van aardappelen. Mijn moeder ook. Haar vriendin vindt winkelen leuk. Ik ook. Zij willen graag

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent

een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent een buddy bij de wieg 1. Research 2. Project: het buddy-model 1. Wetenschappelijk

Nadere informatie

Uw mening telt! Onderwerp: aankondiging vragenlijst wel of niet afsluiten groene hoven. Beste bewoner(s),

Uw mening telt! Onderwerp: aankondiging vragenlijst wel of niet afsluiten groene hoven. Beste bewoner(s), Uw mening telt! Is het afsluiten van de groene hoven een goed idee? Wij horen het graag van u. Vanaf maandag 11 juni komen enquêteurs bij u langs om u daarover een aantal vragen te stellen. Onderwerp:

Nadere informatie

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesnt start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

irregular verbs onregelmatige werkwoorden

irregular verbs onregelmatige werkwoorden SirPalsrok @meestergijs Wanneer je een zin maakt, zul je iets moeten doen met een werkwoord. Je kan tenslotte niet het hele werkwoord gebruiken bij elk onderwerp. Bijvoorbeeld: spelen Wij spelen volleybal.

Nadere informatie

Grammatica overzicht Theme 5+6

Grammatica overzicht Theme 5+6 Past simple vs. Present perfect simple Past simple: Ww + ed OF 2 e rijtje van onregelmatige ww. I walked I went Ontkenningen past simple: Did not + hele ww He did not walk. Present perfect: Have/has +

Nadere informatie

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert University of Groningen Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum Ontpopping Veel deelnemende bezoekers zijn dit jaar nog maar één keer in het Van Abbemuseum geweest. De vragenlijst van deze mensen hangt Orgacom in een honingraatpatroon. Bezoekers die vaker komen worden

Nadere informatie

Janne s 4 e engeltjesdag

Janne s 4 e engeltjesdag Janne s 4 e engeltjesdag Filmpje: La Luna - Pixar Tekst: Anoniem verdriet - Marinus van den Berg Er zijn vrouwen die moeder en mannen die vader zijn maar bijna niemand weet het ze verwachten een kind ze

Nadere informatie

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:

Nadere informatie