VERORDENING PARTICIPATIE SCHOOLGAANDE KINDEREN 2012 GEMEENTE DE WOLDEN

Transcriptie

1 VERORDENING PARTICIPATIE SCHOOLGAANDE KINDEREN 2012 GEMEENTE DE WOLDEN De raad van de gemeente De Wolden; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van gemeente De Wolden d.d. 10 februari 2012; gelet op artikel 147, eerste lid, Gemeentewet, en artikel 8, eerste lid onderdeel g van de Wet werk en bijstand, BESLUIT: vast te stellen de Verordening participatie schoolgaande kinderen 2012 gemeente De Wolden HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1 Begripsomschrijvingen 1. In deze verordening wordt verstaan onder: a. Laag inkomen: een inkomen tot 110% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. b. Maatschappelijke participatie: het deelnemen aan activiteiten met een sportief, educatief, sociaal dan wel cultureel karakter door schoolgaande kinderen van ouders met een laag inkomen; c. Schoolgaand kind: ten laste komend kind van een ouder met een laag inkomen, voor wie de leer- of kwalificatieplicht, bedoeld in artikel 4 van de Leerplichtwet geldt; d. Voorziening: een vorm van financiële ondersteuning of ondersteuning in natura, gericht op de maatschappelijke participatie van schoolgaande kinderen van ouders met een laag inkomen ter bevordering van de maatschappelijke participatie; e. Wet: de Wet werk en bijstand; Artikel 2 Toepassingsbereik 1. De gemeenteraad beschouwt het als zijn taak om de maatschappelijke participatie te bevorderen en het aantal schoolgaande kinderen dat belemmeringen ondervindt in die participatie door de financiële positie van hun ouders, terug te dringen. 2. Deze verordening stelt regels over de wijze waarop de in het eerste lid genoemde taak door het college wordt uitgevoerd, met inbegrip van de wijze waarop invulling wordt gegeven aan het begrip maatschappelijke participatie. 1

2 HOOFDSTUK 2. BELEID MET BETREKKING TOT MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Artikel 3 Verantwoordelijkheid college 1. Het college biedt voorzieningen aan, die gericht zijn op maatschappelijke participatie. 2. Indien een voorziening, bedoeld in het eerste lid, het rechtskarakter heeft van categoriale bijzondere bijstand, bedoeld in artikel 35, vijfde lid, van de wet, draagt het college er zorg voor dat deze bijstand uitsluitend wordt verstrekt aan een belanghebbende met een inkomen tot 110% van de op hem van toepassing zijnde bijstandsnorm. Artikel 4 Beleid en voorzieningen 1. Het college geeft uitvoering aan het volgende beleid ter bevordering van de maatschappelijke participatie van schoolgaande kinderen: a. Categoriale bijzondere bijstand ten behoeve van de bekostiging van extra schooluitgaven zoals schoolactiviteiten, schoolreisjes en schoolbenodigdheden. Deze bijstand is bestemd voor schoolgaande kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar, en heeft de vorm van een financiële tegemoetkoming; b. Categoriale bijzondere bijstand ten behoeve van de bekostiging van de kosten van een PC inclusief printer. Deze bijstand is bestemd voor schoolgaande kinderen in de leeftijd van 8 tot 18 jaar en heeft de vorm van een financiële tegemoetkoming; c. Categoriale bijzondere bijstand ten behoeve van de kosten van gebruik van een PC. Deze bijstand is bestemd voor schoolgaande kinderen in de leeftijd van 8 tot 18 jaar en heeft de vorm van een financiële tegemoetkoming. 2. De bijstand zoals bedoeld in lid 1 onder a bedraagt per schooljaar: - voor het kind dat voor het eerst naar het voortgezet onderwijs gaat voor het kind dat naar het voortgezet onderwijs gaat voor het kind dat naar het middelbaar/hoger onderwijs gaat De bijstand zoals bedoeld in lid 1 onder b bedraagt per schooljaar: - voor de aanschaf van een PC (incl. printer) De bijstand zoals bedoeld in lid 1 onder c bedraagt per maand: - voor het gebruik van een PC De aanpassing van de bedragen zoals genoemd in de leden 2, 3 en 4 vindt plaats via het beleidsuitvoeringsplan. 6. Het college stelt in het Beleidsuitvoeringsplan regels voor de wijze van aanvraag of verstrekking, de hoogte en de betaling van de financiële tegemoetkomingen zoals vermeld in lid 1. Artikel 5 Maatschappelijke participatie in andere gemeentelijke regelingen 1. Voorzover in een andere gemeentelijke regeling reeds is voorzien in een wettelijke grondslag voor ondersteuning van de maatschappelijke participatie, wordt die regeling geacht mede uitvoering te geven aan de opdracht, bedoeld in artikel 8, eerste lid, onderdeel g, van de wet. 2. De regelingen als bedoeld in het eerste lid zijn: a. Verordening sociaal participatiefonds b. Kinderen doen mee! 2

3 Artikel 6 Vorm van een voorziening 1. De vorm van een voorziening betreft een financiële tegemoetkoming of anderszins. 2. Tenzij de gemeenteraad anders heeft bepaald, stelt het college de vorm van een voorziening vast. 3. Bij het bepalen van de vorm van een voorziening kiest het college voor de vorm die naar zijn oordeel het meest doeltreffend is om de maatschappelijke participatie te bevorderen. HOOFDSTUK 3. SLOTBEPALINGEN Artikel 7 Inwerkingtreding Door of namens het college kan in bijzondere gevallen ten gunste van de belanghebbende worden afgeweken van de bepalingen van deze verordening, indien toepassing hiervan tot onbillijkheden van overwegende aard leidt. Artikel 8 Inwerkingtreding Deze verordening treedt, met terugwerkende kracht, in werking op 1 januari Artikel 9 Citeertitel Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening participatie schoolgaande kinderen 2012 Zuidwolde, 23 februari 2012 De raad voornoemd, griffier, voorzitter, drs. I.J. Gehrke J.G. Vlietstra 3

4 Algemene toelichting Verordening participatie schoolgaande kinderen 2012 De basis voor deze verordening is met ingang van 1 januari 2012 neergelegd in artikel 8, eerste lid onderdeel g van de WWB. In dit artikel is voor de gemeenteraad een verordeningsplicht opgenomen ten aanzien van artikel 35, vijfde lid, van de WWB. In de motie Blanksma-Spekman c.s. heeft de Tweede Kamer de regering gevraagd om gemeenten financieel af te rekenen (door een korting op de algemene uitkering uit het gemeentefonds) als die onvoldoende bijdragen aan de rijksdoelstelling om het aantal kinderen uit arme gezinnen dat vanwege financiële redenen maatschappelijk niet meedoet, met de helft terug te dringen. Bij de uitvoering van deze motie heeft de regering gekozen voor een uitwerking die recht doet aan het uiteindelijke doel van de motie, namelijk in de Wet werk en bijstand gemeenteraden voor te schrijven dat zij gehouden zijn een verordening op te stellen. Een verordening met betrekking tot het verlenen van categoriale bijzondere bijstand voor de kosten die gemaakt worden in verband met maatschappelijke participatie van ten laste komende kinderen die onderwijs of een beroepsopleiding volgen. Voorts dient invulling te worden gegeven aan het begrip maatschappelijke participatie. Deze vorm van categoriale bijzondere bijstand wordt alleen verstrekt aan personen met een inkomen van maximaal 110% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. Kinderen moeten in hun kansen en mogelijkheden op ontwikkeling niet worden belemmerd door de slechte financiële positie van hun ouders. Maatschappelijke participatie van een kind is van groot belang met het oog op een zelfredzame toekomst. In dat verband is het gewenst dat inkomensondersteuning ten behoeve van die participatie rechtstreeks aan zoveel mogelijk minderjarige kinderen van de doelgroep ten goede komt. Deze verordening krijgt op voorhand geen structureel karakter. De effecten van de verordeningsplicht worden na twee jaar door het rijk geëvalueerd. Vervolgens vindt er van rijkswege een afweging plaats of het wel of niet wenselijk is om structureel te blijven verplichten om op het beleidsterrein van participatie van kinderen, regels in een verordening vast te stellen en is er een afwegingsmoment om te bezien hoe hiermee verder moet worden omgegaan. Strekking van de verordeningsplicht is dat gemeenten werk maken van maatschappelijke participatie van kinderen. De verordeningsplicht verandert overigens niets aan de gemeentelijke beleidsvrijheid op dit punt. Het wetsvoorstel dwingt ook niet tot het creëren van categoriale bijzondere bijstand voor schoolgaande kinderen. Individuele bijzondere bijstand blijft uiteraard ook altijd mogelijk. De gemeente De Wolden heeft reeds eerder vorm gegeven aan deze maatschappelijke participatie. Zo kenden we tot nu toe de zogenoemde studiekostenregeling en de PC-regeling. En op grond van de verordening sociaal participatiefonds bestaat recht op een vergoeding van sociaal culturele kostensoorten ten behoeve van ten laste komende kinderen. Tenslotte kan ook nog een beroep worden gedaan op de regeling Kinderen doen mee! 4

5 Gelet op het reeds aanwezige beleid is er bij het opstellen van deze verordening gekozen voor een materiële invulling van de opdracht aan de gemeenteraad om regels te stellen. In de verordening wordt aangegeven om welke maatregelen het gaat, voor welke doelgroep die maatregelen gelden en welke vorm deze maatregelen hebben. Daarbij is ingezet op voortzetting van de bestaande vergoedingen ten behoeve van participatie van kinderen. Artikelsgewijze toelichting Artikel 1 Begripsomschrijvingen Gebruikte begrippen waarvan de betekenis niet zondermeer duidelijk is, worden hier omschreven. Er is gekozen voor een ruime betekenis van het begrip maatschappelijke participatie. Maatschappelijke participatie kan op vele wijzen plaatsvinden en niet ieder kind is hetzelfde. Om die reden wordt het begrip op deze plaats in zo algemeen mogelijke bewoordingen gedefinieerd, en wordt het toegespitst op ouders van schoolgaande kinderen met een laag inkomen. Het begrip voorziening is in de verordening gebruikt en heeft eveneens een ruime betekenis gekregen. In wezen wordt met iedere vorm van financiële ondersteuning of ondersteuning in natura door het college, die specifiek is bestemd voor de maatschappelijke participatie van kinderen, uitvoering gegeven aan de wens van de wetgever als verwoord in de Memorie van Toelichting op artikel 8, eerste lid, onderdeel g, WWB. Een dergelijke voorziening kan bijzondere bijstand zijn, maar ook een tegemoetkoming of kostenvergoeding dan wel een subsidie of verstrekking in natura, zolang dit maar bijdraagt aan de participatie. Schoolgaande kinderen staan centraal in het beleid met betrekking tot maatschappelijke participatie. Dit begrip wordt ook genoemd in artikel 8, eerste lid, onderdeel g WWB, maar wordt niet nader omschreven. Onder schoolgaande kinderen wordt in dit verband verstaan, niet alleen kinderen die feitelijk schoolgaand zijn, maar ook zij die de verplichting hebben omdat ze onder de leerplicht op kwalificatieplicht vallen. Het begrip laag inkomen is omschreven, omdat daarmee in deze verordening de doelgroep van het gemeentelijk minimabeleid wordt aangeduid. In de gemeente De Wolden wordt de inkomensgrens van 110% van de toepasselijke bijstandsnorm aangehouden. Artikel 2 Toepassingsbereik Lid 1 In artikel 2 is verduidelijkt wat de gemeenteraad als zijn taak aanmerkt. Deze taak is enerzijds gelegen in het in algemene zin vergroten van de maatschappelijke participatie van de doelgroep (kwalitatief) en anderzijds het terugdringen van het aantal kinderen dat onvoldoende participeert (kwantitatief). Lid 2 In dit lid is aangegeven wat gegeven die taken, het doel is van deze verordening. Dat is het stellen van regels voor het bestuursorgaan dat belast is met uitvoering van deze verordening, het college. 5

6 Artikel 3 Verantwoordelijkheid college Lid 1 In het eerste lid is vastgelegd dat het college de opdracht krijgt om zelfstandig vormen van ondersteuning te creëren die de participatie ondersteunen. Zoals ook uit artikel 8 volgt, bepaalt het college de vorm, tenzij de vorm in deze verordening is bepaald. Lid 2 Het tweede lid bepaalt dat voorzieningen met het karakter van categoriale bijstand, onder de beperking van de inkomensgrens van 110% van de toepasselijke bijstandsnorm vallen. Zoals uit de algemene toelichting ook blijkt, kan evenzeer middels individuele voorzieningen in maatschappelijke participatie voor de doelgroep worden voorzien. Artikel 4 Beleid en voorzieningen In dit artikel zijn de studiekostenregeling en de PC-regeling opgenomen die tot nu toe op basis van beleidsregels werden gehanteerd. Lid 1, onderdeel a Aanleiding De studiekostenregeling is vastgesteld voor inwoners met een laag inkomen, die kosten hebben in verband met het naar school gaan van hun kinderen. Hierdoor zien ouders/verzorgers zich vaak gesteld voor extra uitgaven, zoals schoolreisjes en schoolbenodigdheden. Omdat het niet wenselijk is dat kinderen de negatieve gevolgen van beperkte financiële middelen ondervinden, is deze regeling ingesteld om ouders/verzorgers extra te ondersteunen. Doelgroep Ten laste komende kinderen, van een ouder met een laag inkomen, in de leeftijd van 12 tot 18 jaar, die het voortgezet of beroepsonderwijs bezoeken en voor wie de leer- of kwalificatieplicht geldt. (Mocht een kind jonger dan 12 jaar al naar het voortgezet onderwijs gaan, dan behoort deze uiteraard ook tot de doelgroep.) Financiële tegemoetkoming Bij het vaststellen van de hoogte van de tegemoetkoming wordt onderscheid gemaakt tussen kinderen, die voor het eerst het voortgezet onderwijs bezoeken (omdat dan veel kosten voor het eerst gemaakt moeten worden, denk daarbij bijvoorbeeld aan een schooltas en een fiets) en kinderen die het voortgezet onderwijs al langer bezoeken. Voor de hoogte van de vergoedingen is aangesloten bij de bedragen die tot nu toe werden gehanteerd onder de studiekostenregeling. De categorie middelbaar/hoger beroepsonderwijs is toegevoegd omdat in de praktijk is gebleken dat deze schoolgaande kinderen hogere kosten met zich mee brengen. Bijzonderheden De tegemoetkoming wordt per schooljaar toegekend en kan niet met terugwerkende kracht worden aangevraagd. Het schooljaar waarin de tegemoetkoming wordt gevraagd is leidend. Wanneer in de grote vakantie (zomervakantie) de tegemoetkoming wordt gevraagd, geldt deze voor het komende schooljaar. 6

7 Lid 1, onderdeel b en c Aanleiding Deze vorm van bijstand is een verlengde van de studiekostenregeling en dient ter ondervanging van toenemende kosten, als gevolg van het hebben van schoolgaande kinderen. Hiermee wordt getracht te voorkomen dat kinderen de negatieve gevolgen van de beperkte financiële middelen van hun ouders/verzorgers ervaren. De praktijk heeft ons geleerd dat kinderen vanaf ongeveer 8 jaar les krijgen waarbij het gebruik van een computer aan de orde komt. Dit is in het verleden al aanleiding geweest om de leeftijd te verlagen van 12 jaar (voortgezet onderwijs) naar 8 jaar. Doelgroep Ten laste komende kinderen, van een ouder met een laag inkomen, in de leeftijd van 8 tot 18 jaar, die het voortgezet of beroepsonderwijs bezoeken en voor wie de leer- of kwalificatieplicht geldt. Financiële tegemoetkoming Onder het begrip computer worden de synoniemen laptop, notebook en een PC verstaan inclusief toetsenbord, muis, printer en beeldscherm. Voor het vaststellen van de hoogte van de categoriale bijzondere bijstand wordt verwezen naar de Prijzengids van het Nibud waarbij uitgegaan wordt van de goedkoopste voorziening. Een computer wordt maximaal eenmaal in de vijf jaar toegekend (afschrijftermijn conform Nibud). Een tegemoetkoming in de kosten van het gebruik van een computer wordt toegekend voor de duur dat betrokkene aan de gestelde voorwaarden voldoet. Wanneer het jongste kind de leeftijd van 18 jaar bereikt wordt de tegemoetkoming beëindigd. Onder gebruikskosten vallen: internetverbinding, inktcartridge, papier. Wanneer men beschikt over een internetabonnement is dit voldoende bewijslast om de bijstand voor de bovengenoemde periode rechtmatig te betalen. Bijzonderheden In principe wordt per huishouden voor maximaal 1 computer bijzondere bijstand verstrekt. Ook de kosten voor het gebruik van een PC worden maximaal eenmaal per huishouden toegekend. Lid 6 Zoals in de toelichting op lid 1 ook reeds tot uitdrukking is gebracht stelt het college in het Beleidsuitvoeringsplan regels voor de wijze van de aanvraag of verstrekking, de hoogte en de betaling van de financiële tegemoetkomingen. Artikel 5 Maatschappelijke participatie in andere regelingen Zoals in de algemene toelichting reeds is vermeld, is het denkbaar dat aan ondersteuning van maatschappelijke participatie uitdrukking is gegeven door het creëren van regelingen of voorzieningen buiten de WWB om. Ook in De Wolden is dat het geval. Zo kennen we de Verordening sociaal participatiefonds en de regeling Kinderen doen mee! Door te verwijzen naar de bestaande regelingen wordt een belastend proces voorkomen om alle regelgeving aan te passen, zeker in het licht van de tijdelijkheid van de verordeningsplicht voor de participatie van schoolgaande kinderen. Lid 2, onderdeel a De Verordening sociaal participatiefonds is reeds eerder door de gemeenteraad ingesteld vanwege de gedachte dat een ieder die in de gemeente De Wolden 7

8 woonachtig is, moet kunnen deelnemen aan sociaal culturele activiteiten. Ook mensen met minder draagkracht. Op basis van deze verordening is het mogelijk een vaste financiële tegemoetkoming per kalenderjaar te verkrijgen ten behoeve van verschillende kostensoorten. Denk daarbij aan contributie sport, kosten sport, contributie sociaal-cultureel, contributie bibliotheek. Deze vergoeding komt ten goede aan ten laste komende kinderen. De doelgroep van de Verordening sociaal participatiefonds beperkt zich daarmee expliciet niet tot schoolgaande kinderen, maar betreft alle ten laste komende kinderen. Lid 2, onderdeel b Sinds 2009 kent de gemeente De Wolden de regeling Kinderen doen mee! Deze regeling wordt bekostigd met zogenaamde Van Geel-gelden die in 2008 en 2009 beschikbaar zijn gesteld aan gemeenten. Gemeenten waren vrij om te bepalen hoe zij dit geld willen gebruiken. Binnen gemeente De Wolden is er met overtuiging voor gekozen dit geld in te zetten om langdurige deelname van kinderen aan sport, cultuur of andere activiteiten te bevorderen. Om meerjarenbeleid te kunnen voeren heeft de gemeente hiervoor extra geld vrijgemaakt en geoormerkt. De tegemoetkoming is bedoeld voor ten laste komende kinderen tot 18 jaar, en bedraagt maximaal 250,00 per jaar voor een jaarabonnement per school/verenigingsjaar. Daarnaast een vergoeding van 100,00 ter dekking van kosten voor bijvoorbeeld de aanschaf van sportkleding of de huur van een instrument. Artikel 6 Vorm van een voorziening Alhoewel de regering er vanuit gaat dat de meeste ouders zich inzetten voor een goede toekomst voor hun kind, wil de regering voorkomen dat deze specifieke ondersteuning voor andere zaken kan worden aangewend. Om die reden acht de regering het wenselijk om de categoriale bijzondere bijstand aan deze groep in natura en niet als geldbedrag uit te keren. De regering realiseert zich dat gezien de aard van hetgeen geregeld wordt een verstrekking in natura in een aantal gevallen ondoelmatig of ondoeltreffend kan zijn, nog afgezien van het feit dat er discussie kan ontstaan over wat nu wel of niet als in natura is te duiden. Daarom is in de wet de mogelijkheid opgenomen, dat wanneer verstrekking in natura ondoelmatig is, het college mag afwijken van deze verplichting. Door deze mogelijkheid te bieden om op andere wijze te bewerkstelligen dat een kind deel kan nemen aan noodzakelijke activiteiten, wil de regering tot uitdrukking brengen dat gemeenten de doeltreffendheid de doorslag kunnen laten geven. Gelet op de vele soorten van activiteiten die in de verordening onder het begrip van maatschappelijke participatie worden geschaard, de waarde van de verstrekking in natura uitgedrukt in geld, stigmatisering van de doelgroep, alsmede de uitvoeringskosten in ogenschouw genomen, leidt verstrekking in natura tot een ondoelmatige uitvoering van de regeling. Gelijk tot nu toe is gedaan kiest het College er voor om de voorzieningen in de vorm van een financiële tegemoetkoming te verstrekken. Door de wijze van redigeren van lid 1 creëert het College de mogelijkheid om een andersoortige voorziening in het leven te roepen, denk daarbij bijvoorbeeld toch aan een verstrekking in natura (in de vorm van een bibliotheekpas, museumpas, kortingpas o.i.d.). Artikel 7 Bijzondere gevallen Dit artikel behoeft geen toelichting. 8

9 Artikel 8 Inwerkingtreding Deze verordening wordt in het leven geroepen vanwege de verordeningsplicht die ingaande 1 januari 2012 aan de raad is opgelegd. Aangezien het een nieuwe verordening betreft heeft het College gemeend advies in te winnen bij het cliëntenplatform. Gelet op de korte termijn tussen het vaststellen van de wetgeving door de Tweede Kamer (eind oktober 2011) en de inwerkingtreding van de Wet aanscherping WWB per 1 januari 2012 lukt het niet om tijdig een advies van het cliëntenplatform in te winnen. Dientengevolge wordt deze verordening eerst na 1 januari 2012 aan de Raad voorgelegd ter vaststelling, waarbij inwerkingtreding met terugwerkende kracht tot 1 januari 2012 aan de orde is. Een bijkomende gedachte achter de terugwerkende kracht is dat diegenen die reeds na 1 januari 2012 (maar voor de bekendmaking van deze verordening) een aanvraag hebben ingediend, dezelfde rechten toekomen als iemand die na bekendmaking van de verordening een aanvraag indient. Artikel 9 Citeertitel Dit artikel behoeft geen toelichting. 9