Special gezichten van MS. Jaargang 6 nr. 1 februari, maart, april Een driemaandelijkse uitgave van de vzw MS-Liga Vlaanderen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Special. 1000 gezichten van MS. Jaargang 6 nr. 1 februari, maart, april 2014. Een driemaandelijkse uitgave van de vzw MS-Liga Vlaanderen"

Transcriptie

1 Jaargang 6 nr. 1 februari, maart, april 2014 AFGIFTE KANTOOR 3500 Hasselt 1 P2A9117 Special 1000 gezichten van MS Een driemaandelijkse uitgave van de vzw MS-Liga Vlaanderen

2 Voornaamste doelstellingen MS-Liga Vlaanderen Informeren Het verstrekken van informatie omtrent MS en leven met MS - mondeling: telefonisch, huisbezoeken - schriftelijk: MS-Link, WOMS-info, de websites Begeleiding en ondersteuning op psychosociaal, administratief, sociaal vlak via - huisbezoeken - telefonisch contact - de multidisciplinaire raadplegingen (MDR) - gespreksgroepen - cursussen op maat van personen met MS (PmMS) - ontspanningsmomenten (weekends en andere activiteiten) Belangenverdediging op 4 niveau s: Regionaal of lokaal - Vlaams - Federaal - Internationaal o.a. via - Eerstelijnsbelangenverdediging door dagelijkse dossieraanpak en de samenwerking met andere zorgactoren via de maatschappelijk werksters. - Het contactpersoonschap van de MS-Liga, de erkenning van de sociale dienst door het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap. Financiële bijstand Heel wat personen met MS leven met een structureel financieel probleem. Het is van belang: - dat PmMS goed geïnformeerd worden over alle mogelijkheden waar zij recht op hebben. - dat we via giften kleine financiële duwtjes in de rug kunnen geven die vaak het verschil maken tussen extra hulp inschakelen of niet, een aankoop uitstellen of uitvoeren Sensibilisering Het vergroten van de kennis over en het begrip voor MS, het doorprikken van het stereotiepe beeld dat veel mensen hebben over MS. MS heeft immers vele gezichten. Wetenschappelijk onderzoek Via het MS-Steunfonds tracht de MS-Liga middelen te verzamelen om nieuwe wetenschappelijke projecten te ondersteunen.

3 3 fo to: Ilse Fimmers Editoriaal Beste lezer U heeft het ongetwijfeld zelf al opgemerkt: deze editie van MS-Link ziet er even anders uit. Anders dan alle andere. Bovendien ligt hij vroeger in uw bus*. Vroeger dan anders. Anders Dit is misschien wel hét kernwoord van deze MS-Link, maar jammer genoeg of gelukkig, afhankelijk van in welke situatie u zich bevindt, ook een typisch kenmerk voor MS. MS is voor iedereen anders. Het internationale jaarthema van 2012 vatte het kernachtig samen in de werktitel de 1000 gezichten van MS. Ook tijdens de visieoefening Visie2020 die we organiseerden met personen met MS, partners, vrijwilligers, personeel, diverse andere zorgactoren kwam het belang van het tonen van die 1000 gezichten duidelijk naar voor. Met dit eerste, speciale nummer van 2014 willen we inspelen op die vraag, zullen we trachten die 1000 gezichten, die diversiteit te tonen. Om de verschillende vormen en evoluties van MS een gezicht te geven, maar vooral om u een hart onder de riem te steken, aan de hand van portretten, getuigenissen en gedichten. MS is voor iedereen anders. En toch is er ook eenheid in die verscheidenheid. Gediagnosticeerden en hun familie en vrienden gaan door een verwerkingsproces, hebben informatie, ondersteuning en begeleiding nodig, stellen zich soortgelijke vragen De ene hecht daarbovenop veel belang aan sensibilisering, een ander pleit voor belangenverdediging, steun aan het wetenschappelijk onderzoek, lotgenotencontact of financiële bijstand... Met die eenheid in ons achterhoofd, die gemeenschappelijke wensen van PmMS die geleid hebben tot de 6 belangrijkste doelstellingen van de MS-Liga, neem ik u graag mee op pad doorheen dit nummer met portretten en getuigenissen waar elkeen van u zich waarschijnlijk wel in kan herkennen of moed uit kan putten. Getuigenissen die u kunnen helpen om zelf zaken te verwoorden, of die u simpelweg ter ontspanning kan lezen en laten lezen. Ik wens u veel leesplezier! Klaus KNOPS Voorzitter MS-Liga Vlaanderen *Een herziening van de timing van MS-Link (in functie van de wereld- MS-Dag en de MS-week) noopte ons tot een uitgave in februari, om vervolgens weer driemaandelijks, in april, augustus en in november in uw brievenbus te kunnen verschijnen.

4 4 Naam: Linda Cornelis Leeftijd: 55 Type MS: relapsing-remitting Jaar diagnose: 1983 Portret van de maand: april 2013 Ik ben Linda, 55 jaar, ik woon in Oosterzele, ik ben 36 jaar gehuwd, heb 1 zoon en 2 kleinkinderen. Ik kreeg de diagnose relapsing-remitting MS in Sinds 3 jaar neem ik het geneesmiddel teriflunomide (een soort Rebif, maar in pilvorm). Het is nog in een testfase, maar ik voel mij er goed bij en - toeval of niet - ik heb sindsdien geen opflakkering meer gehad. In 1983 was ik een jonge moeder en had ik een heleboel toekomstplannen die plotseling op de helling kwamen te staan. Ik had MS. Mijn onmiddellijke omgeving geloofde het niet echt ik was toch goed, ik kon nog stappen en zat niet in een rolstoel. Ik had enkel af en toe wat kwaaltjes en moe zijn en willen rusten : was dat niet wat luiheid of gemakzucht? Kortom ik kreeg vaak de verkeerde reactie: ofwel liep men over van medelijden (waar ik niets aan had) ofwel werd ik niet geloofd. Soms begon ik zelf te twijfelen, want ik kende niemand die was zoals ik. Gevolg: ik zweeg er over en ja, ik kon vrij goed blijven functioneren en deed dat dan ook. 23 jaar heb ik gewerkt voor de overheid, bij de kinderbijslag. Mijn werkplek was in Brussel. Dit kostte mij 3,5 uur treinverplaatsing per dag. Dat was veel, te veel. De vermoeidheid en de stress zorgden voor meer opflakkeringen en algemene achteruitgang. Mijn voltijdse job werd een 4/5 job en later ging ik halftime werken. Een overplaatsing naar een afdeling dichter bij huis kreeg ik niet omdat er geen voorrang werd gegeven om medische reden. Uiteindelijk kon ik niet meer gaan werken en voelde ik mij afgeschreven. Nu ben ik (om medische redenen) op pensioen gesteld en heb ik vrede genomen met halftime rusten en halftime leven i.p.v. halftime werken. Stilzitten is echter nog altijd niets voor mij en daarom heb ik de kans die de MS-Liga mij gaf gegrepen. Zo ben ik lid geworden van de Adviesraad Visie 2020 en bestuurslid van de afdeling Gent. Ook ben ik de cursus MS-begeleider aan het volgen en dat bevalt mij buitengewoon goed. De lesgeefster, de begeleidster van de MS-Liga en de cursisten zijn stuk voor stuk fantastische mensen. De lessen vliegen vooruit en zijn boeiend van begin tot einde. Ik hoop met wat ik hier mee krijg aan bagage klaar te zijn om een goede begeleider te worden. Via bezoekjes en gesprekken met lotgenoten die er behoefte aan hebben, wil ik mijn steentje bijdragen in hun verwerking en de aanvaarding van MS. Waarom ik dit doe? Omdat ik zelf te veel en te lang op een eiland heb gezeten met al mijn vragen over de kleine en grote problemen die MS met zich mee brengt.

5 5 Ik wil een luisterend oor zijn. Het is soms gemakkelijker praten met een lotgenoot die toch ergens in het zelfde schuitje zit, want ook al is uw MS niet hetzelfde als mijn MS, toch begrijpen we elkaar. En, samen zijn, een goed gesprek en elkaar begrijpen dat kan deugd doen of niet soms? Inmiddels voltooide Linda Cornelis succesvol de cursus MS-begeleider en is zij samen met 48 andere MS-begeleiders een steun voor vele personen met MS. Bovendien is Linda sedert juni 2013 lid van de Raad van Bestuur en bouwt ze mee verder aan de toekomst van de MS-Liga Vlaanderen.

6 6 Naam: Charly Witvrouw Leeftijd: 46 Type MS: primair progressief Jaar diagnose: 2011 Portret van de maand: december 2012 December 2010: ik werkte al een klein jaar als operator voor SMC, toen plots mijn rechterbeen een eigen leven begon te leiden. Als ik moe was, begon het te slepen en bleef mijn rechtervoet steken achter elk klein obstakel. De huisarts verwees me naar een neuroloog en nog geen drie weken later wist ik waarom mijn rechterbeen me in de steek liet ik had multiple sclerose. De diagnose kwam als een donderslag bij heldere hemel. Niet lang daarvoor had een vriend van mij zijn echtgenote verloren aan wat een zware vorm van MS bleek te zijn. Ten opzichte van mijn omgeving bleef ik gewoontegetrouw positief. De vraag Waarom ik?, probeerde ik me niet te stellen, het zou me geen stap vooruit brengen. Met mij gaat het goed, zei ik steevast als men me vroeg Hoe gaat het nu met jou?. Innerlijk ging het bij momenten minder goed, maar ik ben iemand die niet bij de pakken blijft zitten. Mijn echtgenote en kennissenkring lieten me niet vallen en ook op het werk hielden ze rekening met mijn fysieke beperkingen. Zo moest ik al vlug geen nachtdienst meer doen, waardoor ik wat minder moe was. De maanden nadien voelde ik me wel steeds minder goed: de vermoeidheid, het slepende rechterbeen dat me nog vaker parten begon te spelen De neuroloog vond dat ik stabiel bleef en een behandeling had hij niet voor mij. Via een andere persoon met MS uit mijn buurt kwam ik in contact met de sociale dienst van de MS-Liga. Ik begon één en ander administratief in orde te brengen en de maatschappelijk assistente hielp me op weg in het administratieve doolhof dat er bleek bij te horen. In dezelfde periode ging ik te rade bij een neuroloog in het UZ Brussel. Hij legde me uit dat ik aan een primair progressieve vorm van MS lijd. Een vorm die iets minder vaak voorkomt en die zich niet manifesteert onder de vorm van opflakkeringen, maar die er wel voor zorgt dat je heel geleidelijk aan verder achteruitgaat. Nu wist ik waarom er geen behandeling was voor mij. Intussen neem ik wel deel aan een placebo-gecontroleerde studie met fluoxetine en worden mijn symptomen beter behandeld. De noodzaak aan regelmatige en intensieve kinesitherapiebehandeling werd me nog meer verduidelijkt. Inmiddels was ik wel, tegen wil en dank, vaker afwezig op het werk. Mijn uurrooster werd nog beter aangepast naar een nine-to-five-job. Mijn collega s zijn altijd behulpzaam en begripvol geweest. Via de dienst Arbeidshandicapspecialisatie van de VDAB heb ik al gedurende geruime tijd recht op de VOP (Vlaamse ondersteuningspremie) en werd me een handig systeem van armondersteuning terugbetaald, zodat mijn arm minder gemakkelijk moe

7 wordt aangezien ik constant aan een computer zat. In november 2012 ben ik deeltijds beginnen werken en viel ik deeltijds terug op het ziekenfonds. Door over te stappen op een halftijdse job kon ik regelmatiger de broodnodige rust nemen en kon ik nog intensiever aan kinesitherapie doen. Ik heb richting mijn werkgever steeds open en eerlijk gecommuniceerd over mijn toenemende beperkingen. Volgens mij is dit een win-winsituatie. Momenteel ben ik omwille van de steeds zwaarder wegende vermoeidheid niet meer aan het werk. 7

8 8 Naam: Nele Reygaerts Leeftijd: 32 Type MS: relapsing-remitting Jaar diagnose: 2004 Portret van de maand: augustus 2013 Het is raar hoe je leven kan veranderen in een paar minuten. Na een werkdag ging ik langs bij mijn oogarts om de uitslag te horen van verschillende onderzoeken. Deze waren gedaan nadat ik een zwarte vlek zag door mijn linkeroog. Mijn oogarts dacht dat het MS was. Daar zat ik dan aan de grond genageld, niet wetende welke toekomst mij te wachten stond. Een nicht van mij had ook al jaren MS, was getrouwd en had kindjes, dus ik stelde mezelf gerust dat alles wel goed zou komen. Nadien ging ik op consultatie bij prof. De Bruyne in het UZ Gent. Na verschillende testen was de diagnose definitief: ik had MS. De eerste maanden waren onzeker, maar na een tijdje ging alles weer zijn gewone gang. Alleen de wekelijkse inspuitingen herinnerden mij eraan dat ik MS heb. Die inspuitingen blijven voor mij wel een pijnpunt. Ik ben al 2 x gestopt ben doordat ik zwanger was, en ik vond het moeilijk om nadien terug te beginnen met de medicatie. Terug iedere week weer een nacht en een kleine dag een grieperig gevoel. Maar het moeilijkste is het besef dat je effectief MS hebt, en niet weet wat de toekomst brengt. Tot op de dag van vandaag heb ik geen opflakkeringen meer gehad. Mijn letsels, te zien op de scans, blijven ook bijna volledig onveranderd. Ondertussen heb ik al 2 kindjes, Paulien is geboren op en Emiel op Ik rijd nog altijd paard en ik kan nog steeds mijn werk met passie uitoefenen. Ik werk in een hondenkapsalon, en met mijn honden neem ik deel aan wedstrijden. Zo heb ik vorig jaar en dit jaar al verschillende prijzen in de wacht gesleept. Ook in het najaar staan er weer verschillende internationale wedstrijden op het programma. Met vrienden een stapje in de wereld zetten, is ook iets waar ik veel energie uit haal. Ik voel wel dat mijn lichaam niet zo snel recupereert. Ik kan periodes heel veel energie hebben en dan ben ik niet te stoppen. Maar dan komt er een periode dat ik terugval en moet toegeven aan mijn lichaam. Door zo actief en ondernemend te leven kan ik mij in de slechte periodes beter optrekken aan de goede en leuke vooruitzichten in het leven. Begin vorig jaar ben ik beginnen lopen. Vorige winter ben ik in een winterslaapje beland, maar sinds dit voorjaar

9 9 ben ik weer beginnen lopen. Een paar keer in de week sta ik om 6 u. s ochtends op en heb dan een uurtje tijd om te sporten. Als ik terug ben staan de kindjes op en begin ik aan mijn dag. Dat uurtje is MIJN moment, het is de periode waar ik alles op een rijtje zet of juist alles weg loop! Toen ik op Studio Brussel een oproep hoorde om deel te nemen aan de 100m of your life, dacht ik: dit is iets voor mij. Mijn collega s stimuleerden mij en ik schreef me in. Op een ochtend kreeg ik een telefoontje of ik het zag zitten om deel te nemen. Ook al hebben ze MS bij mij vastgesteld, ik wil MS mijn leven niet laten bepalen. Het is iets waar ik rekening mee moet houden, maar wat mijn toekomstplannen niet in de weg mag staan. Ik weet dat ik van geluk mag spreken, dat ik nog zo goed ben. Daarom vind ik dat het mijn plicht is om MS in de schijnwerpers te zetten. Om mensen hoop te geven zodat ze de moed niet verliezen. Ik heb deze uitdaging met 2 handen aangenomen. Het is een bewijs voor mezelf, maar ook voor de buitenwereld, dat je een doel voor ogen moet houden. Dan kan je daar naar toe werken, en wordt je er alleen maar sterker van. Met haar deelname aan de 100m of your life van Studio Brussel tijdens de Memorial Van Damme, alsook met acties die ze samen met andere jongeren ondernam tijdens de Music for Life week, zette Nele MS meermaals in de kijker en hielp ze lotgenoten om de moed niet op te geven. In een volgend nummer van MS-Link mag u een verslag van alle Music for Life acties t.v.v. de MS-Liga Vlaanderen verwachten.

10 L.BE A focus on MS Benefits today and tomorrow

11 11 Nooit kom jij aangekondigd, nooit voel ik je aankomen altijd zit je ergens anders, altijd moet ik er weer over, vele vragen rijzen op waarom, wanneer, wat nu? Enkel jij bent het, die het antwoord weet, je zit daar ellenlang, wachtend op jouw gloriemoment, enkel ik wacht hier niet op, ik word zo helemaal niet verwend. Maar ook met jou erbij geraak ik door dit leven, ik lach en neem het leven zoals het komt, met ups en downs, gesteund door familie en vrienden krijg jij mij niet klein, integendeel, ik zal er sterker door zijn een kado is het leven, zolang alles op rolletjes loopt, slechts bij een tegenslag is het dat men de echte waarde ziet maar ook in voorspoed en geluk, die ik nog steeds beleven kan Ik ben misschien niet meer zo mobiel, handig of zelfstandig, Ik ben nog steeds mezelf, ik ben nog steeds diezelfde persoon, enkel ben ik jou op mijn levenspad tegengekomen en in goeie en slechte dagen pas ik me aan je aan, want hoe je het ook draait of keert, ik kan enkel met jou bestaan jij bent het, multiple sclerose Gedicht Jitske Durinck

12 12 Naam: Lieve Wellekens Leeftijd: 49 Type MS: secundair progressief Jaar diagnose: 2003 Portret van de maand: mei 2011 kreeg moed en wou ook weer mensen ontmoeten, ik wou nog iets gaan betekenen in mijn verdere leven. MS was al een hele tijd in mijn leven, zonder het te beseffen, tot ik in mei 2003 mijn diagnose kreeg was heel moeizaam verlopen met een aanhoudende vermoeidheid en allerlei fysieke problemen. Mijn secretariaatswerk, dat ik al 23 jaar met veel liefde en zorgzaamheid had uitgevoerd, maar vooral heel veel stress met zich meebracht, heb ik moeten opgeven. Ontzettend veel pijn heeft dat gedaan. Maar mijn personeelsbaas zei me, toen ik de laatste keer op het werk verscheen: Lieve, je hebt zoveel jaren voor dit bedrijf gezorgd; nu is het tijd dat je aan jezelf denkt. Ik had menigmaal gewerkt voor twee, en nu werd ik op snelheid van een half gezet, of zelfs op een kwartje! We hadden een goed gesprek en ik was gerustgesteld, ik mocht MS hebben. De eerste 3 jaar na mijn diagnose verliepen moeizaam, de bijwerkingen van de interferonen bleven duren en werden zelfs slechter, maar mijn toestand bleef min of meer stabiel. De leegte die ik gevoeld had door mijn werk te verliezen, werd opgevuld met de dagdagelijkse bezigheden in mijn huishouden en verder was er de rust. Als ik op deze periode terugkijk, is dit een heel zinvolle periode geweest, ik heb tijd genomen om na te denken, om te leren luisteren naar mijn lichaam. Na 3 jaar bleef mijn toestand min of meer stabiel en nam ik de beslissing, samen met de neuroloog, om de behandeling met interferonen stop te zetten. Ik voelde me vanzelf weer opfleuren en De maatschappelijk werkster van de MS-Liga kwam regelmatig op bezoek en zij zag ook dat ik nood had om weer actief te worden, ook al was ik in sommige dingen (vooral verplaatsingen) beperkt. Het moest iets worden wat ik van thuis uit kon doen én op mijn eigen tempo. Door omstandigheden kwam in het bestuur van het MS- Comité Dendermonde de plaats van secretaris vrij. Of ik hierin misschien interesse had? Ik heb toch wel even nagedacht, want ik had al heel mijn carrière tussen de lettertjes en de cijfertjes gezeten, maar vrijwilligerswerk had ik nog nooit gedaan. Vermits er ook papierwerk moest gedaan worden, liet ik me overtuigen. Eén van de mooiste stappen die ik in mijn leven genomen heb. Ik wou 1 jaar in het bestuur meelopen, maar zou nadien beslissen of ik dit wilde blijven doen. Dat jaar vloog voorbij, mijn MS bleef nog altijd stabiel. Op bijeenkomsten van het MS-Comité Dendermonde stoorde het me dat er onderling zo weinig contact was tussen de leden, iedereen zat braafjes op zijn stoel te luisteren. Niemand durfde elkaar écht goed aankijken en toch zag ik die nood. Ik dacht: dit moet anders kunnen. We komen als personen met MS naar bijeenkomsten om te luisteren, maar praten is even belangrijk. Ik dacht: ik ga naambadges maken, zodanig dat we elkaar tenminste met de naam kunnen aanspreken. Een kleine stap, maar het hielp. Ik besefte dat ook ik beperkingen had en niettegenstaande al mijn ideeën hulp nodig had om mijn droom te kunnen verwezenlijken. Ons bestuur bestond op een bepaald moment slechts uit 3 personen, waarvan ik en een andere dame MS hadden. Hoog tijd om nieuwe vrijwilligers te zoeken.

13 13 Mijn motto is nu: ik heb soms rust, medicatie, verzorging nodig, maar het gezond houden van mijn gedachten is zo belangrijk en daar kan ik zelf veel aan doen. Ik heb het geprobeerd met kleine, zotte dingen: naar een spin kijken die een web aan het maken is, bloemen zien groeien in de tuin, er is zoveel om van te genieten. Het bestuur werd uitgebreid met enthousiaste leden, en hoe meer mensen, hoe meer ideeën, hoe meer helpende handen. Ondertussen is het MS-Comité Dendermonde uitgegroeid tot een constante in het leven van onze leden. Tweemaandelijks komen we bij elkaar. En nu zit iedereen rustig te keuvelen, te praten en te lachen. Er zijn zelfs mooie vriendschappen ontstaan. Ik voel me terug nuttig als vrijwilliger én vermits het dit jaar het jaar van de vrijwilliger is, vond ik deze getuigenis belangrijk. Misschien kan ik zelfs iemand overtuigen zelf deze stap te zetten, in zijn eigen regionaal comité te gaan helpen of in gelijk welke andere vrijwilligersorganisatie. Toch wil ik waarschuwen voor ontmoedigingen, die zijn er ook, maar als ik na een bijeenkomst alle mensen met een tevreden, lachend gezicht naar huis zie gaan, dan smelten alle problemen weg. Ondertussen heb ik met MS leren leven. Als mijn lichaam zegt: Lieve, je gaat te ver! dan probeer ik daarnaar te luisteren. Mijn partner merkt vaak vroeger dan ik dat ik over de schreef ga. Rustpauzes en beweging zijn een deel van mezelf geworden. Ik ben heel graag huismoeder, ik pruts graag in mijn tuin, ik knutsel graag en als het lukt doe ik op mijn gemakje wat kleine boodschappen. Mijn hondje, Pam, is mijn vaste metgezel op mijn fietstochtjes. Dit is ook iets wat ik wil meegeven: als het je niet meer lukt (bv. wegens evenwichtsstoornissen) om op 2 wielen te rijden, probeer het dan met 3 wielen en zeg niet: mij lukt dit niet meer. Ik vind het zalig om langs stille paden te rijden. Pam en ik gaan minimaal 2 maal in de week fietsen (zij zit achteraan in een mandje). En als het zonnetje dan nog schijnt gewoon fantastisch. Maar ik leef niet alleen. Mijn eerste huwelijk is stukgelopen, ik heb een tweeling, een jongen en een meisje. Mijn dochter is ondertussen het huis uit, mijn zoon woont nog thuis. Ik ben hertrouwd voor ik mijn diagnose kreeg. Mijn partner had ook al 2 kinderen, eveneens een zoon en een dochter. Ons huishouden was heel druk, want toen werkte ik ook nog fulltime, maar we redden het. Toen MS in ons leven kwam, werd het moeilijker, ook met de kinderen, ik voelde dat ik de controle over mijn huishouden kwijt begon te raken en ik was te zwak, te moe om dit tegen te gaan. De druk op mijn partner en ook het feit dat hij me uiterlijk zag veranderen, was voor hem moeilijk. Een jonge, slanke, levenslustige vrouw was plots een hoopje introverte miserie geworden. Eén groot geluk: hij ziet me ontzettend graag, hij betuttelt me niet, laat me soms een beetje sukkelen met praktische dingen, maar hij laat ze me wel zelf doen. Heel belangrijk vind ik dat, ook al duurt alles veel langer. Hij geeft me steun, hij stelde zelfs voor om een wandelstok te kopen, zodat ik weer alleen kon stappen. We kochten een tandem, zodat we weer samen konden genieten van het fietsen zonder dat ik zelf te veel inspanning moest leveren. Bovenal heeft hij vooral veel geduld met me gehad om terug onder de mensen te komen. Ik vond het zo erg dat iedereen me nastaarde en dikwijls reageerde van: Ocharme, dat mens! Zulke reacties wou ik al helemaal niet, ik wou absoluut geen medelijden, maar wel begrip voor mijn veranderde situatie. Mijn kinderen hebben het ook zwaar gehad, ze hadden het als jong adolescenten met zichzelf al moeilijk en ik ben me ervan bewust dat ik een aantal jaren als moeder niet goed gefunctioneerd heb. En die tijd kan je niet terugdraaien. Praten over gevoelens was vroeger heel moeilijk voor me, MS heeft me dat geleerd. Ik was vooral een luistertype, maar het gevaarlijke hieraan was dat ik ieders moeilijkheden mee naar huis nam. Ik moest leren afstand nemen, ook dat heeft MS me geleerd.

14

15 15 Waarom niet? Conveen De betrouwbare oplossing voor mannen met urine-incontinentie Blijf uw urine-incontinentie de baas dankzij ons assortiment van condoomkatheters en urinezakken en voel u zeker, de hele dag lang. Het ruime assortiment incontinentie-oplossingen van Conveen beschermt u optimaal tegen het ongemak en de moeilijkheden van urine-incontinentie. In tegenstelling tot luiers die urine absorberen, wordt de urine afgevoerd naar een discrete urinezak rond het been met behulp van een condoomkatheter. Doordat u droog blijft, voelt u zich met Conveen veilig en zeker. Surf voor meer informatie naar Het Coloplast logo is een geregistreerd handelsmerk van Coloplast A/S. [ ]. Alle rechten voorbehouden. V.U.: Gitte M. Hesselholt Coloplast Belgium NV/SA, De Gijzeleer Industrial Park, Guido Gezellestraat 121, B-1654 Beersel / Huizingen GRATIS Het Nationaal MS-Centrum stelt een 0800-lijn ter beschikking van alle personen (MS-patiënten, therapeuten, thuisverpleging ) die informatie wensen omtrent multiple sclerose (medisch, sociaal, verpleegkundig ). Het betreft een gratis telefoonlijn met de benaming: MS-infolijn en het telefoonnummer is Deze infolijn is bereikbaar tijdens de kantooruren (tot 16 uur) en wordt bemand door daartoe opgeleide MS-verpleegkundigen, ondersteund door ervaren artsen, paramedici en sociaal verpleegkundigen.

16 16 Naam: Eric Poelman Leeftijd: 63 Type MS: primair progressief Jaar diagnose: 2003 Portret van de maand: januari 2011 In 1972 ben ik gehuwd met Anne-Marie Sorel. Samen hebben we 2 kinderen en 2 schatten van kleinkinderen. Mijn verhaal begint in 1998 met gevoelloosheid in mijn linkerbeen. Dat bleek een gevolg te zijn van een lichte hernia. Met kine en accupunctuur beterde dat wel. Eind juni 2002 kreeg ik terug moeilijkheden bij het stappen waarbij mijn linkerbeen niet voldoende meewilde. Na allerlei onderzoeken bleek dat ik in mijn hersenen 4 plekjes had en dat kon erop wijzen dat er een kans op MS was. Ik kreeg een 5-daagse kuur met cortisone waar ik geen reactie op kreeg, geen warmteopwellingen, geen opgezwollen gevoel, het was alsof ik water kreeg toegediend. Begin 2003 heb ik terug een MRI laten nemen om het resultaat te zien en alles was hetzelfde gebleven. Toen kreeg ik de bevestiging dat het MS was. Dat kwam erg hard aan. Mijn eerste reactie was: mijn eerste kleinkind dat op komst was (6 mei 2003) zou nooit zijn ambitieuze, werklustige, sportieve opa kennen. Mijn neurologe zei: Eric, het is zo, ge kunt gerust nog blijven werken, maar ge zult er rekening mee moeten houden dat dit op een dag niet meer mogelijk zal zijn. Dat was ook zo. Eind september werd het werk belastend en het stappen moeilijker. 12 oktober 2004 was mijn laatste werkdag. Het ging niet meer. Niet meer mee kunnen werken in de maatschappij, komt hard aan. Door een kennis die ook MS had, kwam ik in contact met de sociale dienst van de MS-Liga. Daar kregen we veel informatie en ook de eerste steun met een overzicht van wat er allemaal bij komt kijken, wat we nog konden doen en hoe we samen met ons gezin er het beste van konden maken. Door naar vele informatiedagen over MS en spreekbeurten van dokters - o.a. tijdens de MS-weekends - te gaan, kreeg ik een beter zicht op MS waardoor ik alles beter kan plaatsen. Al snel moest ik met een stok gaan door de spasticiteit van mijn linkerbeen waardoor stappen en fietsen moeilijker werd. Daarom heb ik een elektrische fiets aangeschaft en een rolwagen aangevraagd. Zo snel als het vroeger ging, zo langzaam gaat het nu. Naar de stad gaan met mijn echtgenote gaat met het openbaar vervoer en met de rolstoel, dat is mooi meegenomen. Als voetballiefhebber van KAAGent ga ik met mijn scooter naar elke thuismatch. In het begin deed dit raar, maar gaandeweg berustte ik daarin en kreeg ik vele opbeurende woordjes van kennissen. Naar zee gaan, een daguitstap, de activiteiten van de

17 17 MS-Liga Gent, al wat we kunnen meenemen, doen we. We hebben onze hulpmiddelen om ze te gebruiken. In 2006 kreeg ik branding van de trigeminuszenuw in de linkerzijde van mijn aangezicht en die leidde tot een hoogtepunt in Ondanks de vele zware medicatie en morfinepleisters was die niet te kalmeren. Mijn neurologe zei dat de volgende stap een infiltratie was van de trigeminus om die te verdoven. Daardoor slaapt de linkerzijde van mijn aangezicht. Maar ik heb geen pijn meer en ik moet geen enkele pijnstiller meer innemen, enkel nog baclofen om de spasticiteit van mijn linkerbeen te onderdrukken. De zeer goede relatie en medewerking van mijn echtgenote is hierbij van zeer groot belang en zorgt voor een opbeurend resultaat. We moeten ons tevreden stellen met wat we nog kunnen doen en samen met ons gezin er het beste van maken. De eerste ingreep gebeurde op 12 augustus en na 3,5 maand kwamen de brandingen terug. Mijn neurologe verwees me terug naar de pijnkliniek UZ Gent waar de ingreep herhaald werd op 8 december 2009, en tot op heden is de zenuw in slaaptoestand. Ik voel mij daardoor veel beter en hopelijk blijft dat zo. De luisterbereidheid en degelijke opvolging van mijn neurologe is een grote steun. En ook een goede kinesist met vele raadgevingen. Beide personen betekenen een grote hulp bij het verwerken van deze situatie in mijn gezondheid.

18 18 Naam: Mieke Neyt Leeftijd: ongeveer 50 Type MS: goedaardige MS Jaar van diagnose: 1996 Portret van de maand: 2009 I had a dream Ik woon in Gent, heb een partner, 3 volwassen kinderen en 1 schoondochter. Ik heb ergotherapie gestudeerd. Toen mijn man mij bij het begin van het nieuwe jaar vroeg wat mijn wens was voor 2009, antwoordde ik: Een jobke!. Ja, ik wou graag weer aan het werk... kijken of ik het nog kon na bijna 12 jaar thuis te zijn omwille van mijn reisgenoot met de u wel bekende naam MS. Vrijwel onmiddellijk na de diagnose was ik gestopt met uit te gaan werken. Het ging niet meer. Die beslissing was niet gemakkelijk: ik was plots geen werkende mens meer en kreeg de status gehandicapt. Telde ik nog wel mee? Toch is die beslissing een stukje mijn medicatie geweest. Kunnen rusten en lang slapen, gaan liggen als ik moe ben, op mijn tempo de dingen aanpakken... Dat zou ik niet gekund hebben indien ik nog aan de slag was. Ik ben er niet beter door geworden, maar misschien ben ik daardoor niet sneller achteruitgegaan... en dit zonder de specifieke medicatie. Het eindelijk krijgen van een diagnose was, hoe raar het ook klinkt (maar ik hoorde die opmerking ook bij andere mensen met MS), een opluchting. Er mankeerde van alles en bijna niks was normaal. Er volgden allerlei onderzoeken om uitsluitsel te krijgen en toen uiteindelijk de diagnose kwam, was het slikken, ferm slikken... maar was er dus ook die opluchting: het kind had eindelijk een naam! Vrij snel heb ik contact opgenomen met de MS-Liga. Ik wou informatie, maar geen wetenschappelijke studies... en die krijg je daar. Nog, ook na zoveel jaar, blijft de maatschappelijk werkster een luisterend oor en wijst ze me de weg in de grote informatiestroom rond MS. De eerste opflakkering was een ferme. Er volgden nog enkele aanvallen, de ene al erger dan de andere, en ze hadden ook wat blijvende gevolgen. Steeds opnieuw was het aanpassen aan wat dat lijf nu weer wilde of niet meer wilde, of niet meer kon. MS een plaatsje geven in mijn leven was een grote betrachting. Ik heb het gevoel dat ik mede dankzij mijn omgeving (mijn gezin, mijn familie en vrienden) er toch een beetje in geslaagd ben. Ik heb geleerd om voor mezelf comfortaanpassingen te zoeken, bv. een balpen die blijft schrijven ook als je ligt; stapstokken om nog te kunnen wandelen; een tandem om met iemand verder te kunnen fietsen dan de actieradius van mijn elektrische fiets toelaat; poetshulp; een laptop om naar een dvd te kunnen kijken terwijl je in de zetel ligt (de laptop op zijn zijde); een zadel op wieltjes om te zit-staan bij het koken, een zitstok om op mijn hoogte te kunnen zitten bij een concert; hulp leren vragen...

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

INHOUD. 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN

INHOUD. 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN INHOUD 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN 7 Verdriet uit je hart en verdriet om je zorgen 11 De belangrijkste relatie is die met jezelf 14 In dankbaarheid ligt geluk

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Zingeving op MAAT. Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat?

Zingeving op MAAT. Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat? Zingeving op MAAT Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat? Hoe maken we het hard? Aandacht voor levensvragen en ouderen in zorg en welzijn Expertisenetwerk Levensvragen en

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Desiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag

Desiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag Doelgroeponderzoeksverslag Interviews Naam: Sharlene Piar Arends leeftijd: 59 Hoe zou jij een tienermoeder helpen als jij een vrijwilliger was? En waarmee zou je een tienermoeder mee helpen? Advies geven

Nadere informatie

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Op mijn hoofd geklopt, haar getrokken, met mezelf geen weg kunnen, wenen van de pijn maar ook angst, is na een dik uur de pijn weggetrokken.

Op mijn hoofd geklopt, haar getrokken, met mezelf geen weg kunnen, wenen van de pijn maar ook angst, is na een dik uur de pijn weggetrokken. Anoniem Mijn pijn begon 18 jaar geleden. De eerste keer zal ik nooit vergeten omdat ik totaal geen idee had wat het was. Die tijd ben ik gescheiden, een echte ellendige scheiding, ben met niks achtergebleven

Nadere informatie

Milan en Timo, voor altijd samen

Milan en Timo, voor altijd samen Milan en Timo, voor altijd samen Petra en Arthur wonen al ruim zes jaar samen wanneer zij in 1994 besluiten om te gaan trouwen. Tot dan vormen zij en hun hond, parkieten en vissen een 'gezin'. In februari

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep

goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep 10 goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep InTact Zelfhulp Zelfhulp is er voor jou. Deze informatie is voor alle mensen met een verslavingsprobleem, ongeacht welke verslaving en voor naasten

Nadere informatie

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie

Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 00 Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 1 Inleiding U heeft MS. Deze woorden veranderen in één keer je leven. Gevoelens van ongeloof, verdriet en angst. Maar misschien ook opluchting, omdat de vage klachten

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? boekje-105x105-def.indd 1 30-01-2009 12:05:22 1,2,3,..., 10 stappen boekje-105x105-def.indd 2 30-01-2009 12:05:23 Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees

Nadere informatie

ER IS ALTIJD EEN BRUG (Leren) leven met goesting na een verlies

ER IS ALTIJD EEN BRUG (Leren) leven met goesting na een verlies ER IS ALTIJD EEN BRUG (Leren) leven met goesting na een verlies 7 inzichten die je kunnen helpen na een ingrijpend verlies. Karin Verheyen www.senkaflex.be WELKOM Februari 2010: ik moet afscheid nemen

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven in je hoofd en hebben al heel

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Beter teveel dan te weinig: communiceren met ouders. Dr. Suzanne Jansen Gedragswetenschapper

Beter teveel dan te weinig: communiceren met ouders. Dr. Suzanne Jansen Gedragswetenschapper Beter teveel dan te weinig: communiceren met ouders Dr. Suzanne Jansen Gedragswetenschapper Aanleiding onderzoek Goede samenwerking verhoogt kwaliteit geboden ondersteuning -> verhoogt kwaliteit van leven

Nadere informatie

Vragenlijst Depressie

Vragenlijst Depressie Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Gefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is:

Gefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is: Gefeliciteerd. Je bent zwanger en je hebt één of meerdere honden. Het wordt jullie eerste kind. Je bent net bij de verloskundige geweest, het gaat goed met je kindje, en je hebt deze folder meegekregen.

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

3. Rouw en verliesverwerking

3. Rouw en verliesverwerking 3. Rouw en verliesverwerking 29 Voor de trainer De belangrijkste begrippen van dit gedeelte zijn: Grote verschillen tussen verschillende getroffenen Breuk in de levenslijn Rouw/Verliesverwerking/chronische

Nadere informatie

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd?

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven

Nadere informatie

Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal

Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal De mensen van voorbij Zij worden niet vergeten De mensen

Nadere informatie

Workshop Can DO. Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven

Workshop Can DO. Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven Workshop Can DO Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven Leeuwarden 23 april 2015 Diagnose MS Impact: Plaats, datum, tijd, behandelaar Vooronderstellingen t.a.v. Multiple Sclerose

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

Vanjezelfhouden.nl 1

Vanjezelfhouden.nl 1 1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16 Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Introductie

Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1 Introductie Wat kan dit boek voor jou betekenen? Als je dit boek leest, sta je op het punt een enorm succes te maken van je bedrijf. Dat vind ik geweldig cool. Welkom! Mijn naam is Marielle

Nadere informatie

Benzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen

Benzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Werkboek van Benzo de baas Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Dit werkboek helpt u om stap voor stap te stoppen met slaap- en kalmeringsmiddelen. Over zes weken kunt u weer zonder

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Verlies, verdriet en rouw

Verlies, verdriet en rouw Verlies, verdriet en rouw Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0233 Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene brengt wellicht

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les twee Welkom bij les twee van deze e-cursus waarin we je willen laten zien hoe je groter kunt worden zodat je problemen

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Introductie. p.3. Tip 1: Vind een sterke reden. p.5. Tip 2: Leer de angst kennen p.6. Tip 3: Onderzoek jouw overtuigingen. p.7

Introductie. p.3. Tip 1: Vind een sterke reden. p.5. Tip 2: Leer de angst kennen p.6. Tip 3: Onderzoek jouw overtuigingen. p.7 Inhoud Introductie. p.3 Tip 1: Vind een sterke reden. p.5 Tip 2: Leer de angst kennen p.6 Tip 3: Onderzoek jouw overtuigingen. p.7 Tip 4: Zo vergaar je onbreekbaar zelfvertrouwen vanuit je kern p.8 Tip

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel.

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed

Nadere informatie

Intact. goede redenen om een zelfhulpgroep te bezoeken

Intact. goede redenen om een zelfhulpgroep te bezoeken 10 goede redenen om een zelfhulpgroep te bezoeken Intact Zelfhulp is er voor jou. Deze informatie is voor alle mensen met een verslavingsprobleem en hun naasten, ongeacht welke verslaving. De eerste stap

Nadere informatie

DOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER

DOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER DOSSIER >>> Wat is een DOSSIER goede papa? 42 PSYCHOLOGIES MAGAZINE april 2014 Beter in je vel op het werk Nu de strenge maar afwezige vader definitief heeft afgedaan is het voor papa s zoeken naar een

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer -

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon Beste lezer, Ik hoop dat jouw doorzettingsvermogen

Nadere informatie

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er

Nadere informatie

Depressie bestrijden. Dit zijn enkele van de vele signalen dat je in de greep bent van een depressie en dat het tijd is om terug te vechten!

Depressie bestrijden. Dit zijn enkele van de vele signalen dat je in de greep bent van een depressie en dat het tijd is om terug te vechten! 228 denk goed voel je goed Depressie bestrijden Iedereen voelt zich wel eens somber, heeft er genoeg van of is ongelukkig. Meestal komen en gaan die gevoelens, maar soms blijven ze en gaan ze overheersen.

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U?

UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? Nadine Köhle, MSc. Contactdag Stichting Olijf 3 oktober 2015 Garderen EVEN VOORSTELLEN ACHTERGROND KANKER HEB JE NIET ALLEEN! 4 ACHTERGROND IMPACT VAN DE

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

Stop met vergelijken. Je bent uniek

Stop met vergelijken. Je bent uniek Stop met vergelijken. Je bent uniek Deze week schrijft Tineke Franssen, een van de wandelcoaches van Het Coach Bureau, het artikel. Vlak voor de zomer rondt zij het wandelcoachtraject af met Hanneke (43).

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie

Ambulante ondersteuning

Ambulante ondersteuning Ambulante ondersteuning Wie zijn we? Tweb biedt ambulante ondersteuning aan mensen met een beperking die zelfstandig wonen of willen gaan wonen in de regio Vlaamse Ardennen. Wij worden gesubsidieerd door

Nadere informatie

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 1 Je ouders zijn ook maar mensen 11 2 Eerst ruzies, nu ook nog de scheiding 21 3 Dit is niet eerlijk! 31 4 Wat cijfers ons leren 41 5 En toen veranderde mijn wereld 51 6 Bij wie

Nadere informatie

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is? 100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan. Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een

Nadere informatie

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT?

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT? Inleiding Gevoelens: we hebben ze allemaal. Maar soms is het lastig te weten hoe je je nu écht voelt. Je bent blij, maar ook zenuwachtig. Of je weet niet of je boos of verdrietig bent. Of je snapt niet

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG :

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Bijlage Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Interview: vragen gast : Levensgeschiedenis: Zie dossier Hoe vind

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie