Belgische norm NBN S

Transcriptie

1 ICS: Belgische norm NBN S e uitg., april 2007 Normklasse: S 23 Glaswerk Vitrerie Work in glass Toelating tot publicatie: 31 januari 2007 Commissie: Glas in de bouw Bureau voor Normalisatie Brabançonnelaan 29 B-1000 Brussel België Tel: Fax: info@nbn.be - NBN Online: Bank IBAN BE BIC BPOT BEB1 BTW: BE NBN 2007 Prijsgroep: 28

2

3 I N H O U D 0. Algemene voorschriften Inleiding Toepassingsgebied Europees kader CE-conformiteitsmerk - Algemene voorschriften Basis van de CE-markering en wettelijk kader Europese technische specificaties EC-conformiteitsattestering Normalisatie van glasproducten Terminologie Algemene terminologie Specifieke terminologie Fundamentele voorschriften Mechanische sterkte en stabiliteit (ER1) Brandveiligheid (ER2) Hygiëne, gezondheid en bescherming van het leefmilieu (ER3) Gebruiksveiligheid (ER4) Mechanische sterkte en stabiliteit Zwaartekracht Gevolgen van de belastingen, uitgeoefend door het eigengewicht, de gebruiksbelastingen, de sneeuw en de temperatuur Gevolgen van de normale vervormingen van de constructie van het gebouw Gevolgen van vocht Gevolgen van de temperatuur Veiligheid van personen Bescherming tegen lawaaihinder (ER5) Energiebesparing en warmte-isolatie (ER6) Duurzaamheid Eisen in verband met toebehoren en bijhorende producten Overige eisen Prestaties en toepassingsgebieden Specificaties algemene kenmerken Mechanische sterkte en stabiliteit (ER1) Brandveiligheid (ER2) Brandreactie Brandweerstand Gedrag bij een uitwendige brand Hygiëne, gezondheid en bescherming van het leefmilieu (ER3) Gebruiksveiligheid (ER4) Mechanische sterkte en stabiliteit Belastingen op glasproducten Mechanische stabiliteit van de glasproducten Evaluatie van het risico op thermische schokken "Heat soak" gehard glas Gedrag bij schokken NBN S Glaswerk 2

4 Veiligheidsprestaties Keuze van de glasproducten en veiligheid van personen Algemeen Bescherming tegen verwondingen en tegen vallen door vensters en glazen wanden Bescherming tegen verwondingen door contact of door loskomende glasscherven Bijkomende voorschriften voor de keuze van het breuktype (β = B, C) van het glas voor de gevelconstructies bij structureel gelijmd glaswerk (SGG) Bescherming tegen botsingen zichtbaarheid van het glasproduct Inbraakwerendheid Prestaties Aanbevelingen i.v.m. de keuze van de inbraakwerendheidsklasse Weerstand tegen explosiedruk Prestaties Aanbevelingen i.v.m. de keuze van de ontploffingsweerstandsklasse Kogelwerendheid Prestaties Aanbevelingen i.v.m. de keuze van de kogelweerstandsklasse Bescherming tegen lawaaihinder (ER5) Prestaties Aanbevelingen in verband met de keuze van de geluidsprestaties Energiebesparing en behoud van de warmte (ER6) Energieprestaties en thermische eigenschappen Risico op condensatie Prestaties Methode I Methode II Temperatuurfactor Binnenklimaat Buitenklimaat Aanbevelingen voor de keuze van de minimumtemperatuurfactor f Rsi Belangrijke opmerkingen Regeling van de zoninstraling en lichtdoorlaatbaarheid van de beglazing Prestaties Aanbevelingen i.v.m. de keuze van de zonnefactor Duurzaamheid Duurzaamheid van geprefabriceerd isolerend glas Duurzaamheid van gelaagd glas Duurzaamheid van gecoat glas Duurzaamheid van spiegels Duurzaamheid van de overige glasproducten Toebehoren en bijbehorende producten Prestaties van de afdichtingskit Keuze van de juiste voorgevormde afdichtingsstrip Overige toebehoren Plaatsing NBN S Glaswerk 3

5 6. Meetcode Algemene voorschriften - Glasproducten Breedte en hoogte van het glaswerk Eenvormigheid van uiterlijk en dikte van het getint glas Enkel glas Dubbele of meervoudige isolerende beglazing Geprofileerd glas Toebehoren Plaatsing Meetcode voor sommige speciale constructies of producten Specificaties van sommige speciale constructies en producten Glazen deuren en deurvleugels Meetcode Materialen en grondstoffen Specificaties in verband met het uiterlijk en de afmetingen Uitvoeringsplannen Randen van het glas van de vleugels Afmetingen van de vleugels Hang- en sluitwerk Plaatsing Gegoten glas Tegels en bouwstenen Algemeen Meetcode Eenheidsprijs Materialen Plaatsing Spiegelwerk Algemeen Toepassingsgebied Meetcode Eenheidsprijs Omlijsting Plaatsingsplan Plaatsing Verticale plaatsing Ingelijste spiegels Samengevoegde spiegels Fysisch-chemische verschijnselen, gebreken, fouten Fysisch-chemische verschijnselen Verkleuring van "helder" glas Kleurverschillen in gecoat glas Hardingsvlekken Optische vervormingen Condensatie op het glas Binnenkant van het lokaal Buitenkant van het lokaal Lopers ten gevolge van afvloeiend water NBN S Glaswerk 4

6 Lopers ten gevolge van luchtvervuiling Vlekken van allerhande substanties Isolerende beglazing Toegestane gebreken Floatglas, halfgehard glas, gehard glas, gelaagd glas en gecoat glas Ontoelaatbare gebreken Condensatie in de isolerende beglazing Irisatie Andere gebreken Onderhoud Onderhoud van de beglazing Bijlage 1 Floatglas NBN EN 572-1: Chemische samenstelling en mechanische eigenschappen. 78 Bijlage 2 Overzicht van de toe te lichten punten in het bijzonder bestek Bijlage 3 - NBN B (1982) uittreksel uit de tekst van de norm Bijlage 4 - Literatuurlijst Bijlage 5 Monsterneming en keuring NBN S Glaswerk 5

7 0. Algemene voorschriften 0.1. Inleiding Glasproducten spelen een belangrijk functionele rol in gebouwen met glaspartijen. Aan deze producten worden tegenwoordig veel en complexe eisen gesteld. Gebouwen moeten beantwoorden aan al maar strengere criteria inzake energiebesparing, veiligheid, comfort en milieubescherming. Omdat de Europese normalisatie zo goed als rond is, is het belangrijk de officiële specificaties terzake bij te werken. De Europese normen leggen immers procedures vast waarmee de prestaties van de producten kunnen worden bepaald maar beschrijven meestal niet de toepassingsgebieden in functie van hun prestaties. De onderhavige technische specificaties zijn dan als een toepassingsdocument van de Europese normen te beschouwen. Deze specificiaties zijn als volgt samengesteld: in hoofdstuk 3 komen de prestatie-eisen aan bod; hoofdstuk 4 beschrijft de proefmethoden, de klassificatie op basis van de prestaties en de te gebruiken klassen in functie van de ontwerpvereisten (toepassingsgebied van de prestaties). In dit document wordt soms verwezen naar normen die nog in de ontwerpfase verkeren. De laatste versie van het ontwerp van norm of van de norm is diegene die in aanmerking moet worden genomen. De huidige technische specificaties maken de volgende specificaties ongedaan en vervangen ze. - NBN S23-002: NBN S23-002/A1:1992 Wanneer de voorschriften zijn opgenomen in de officiële nationale, gewestelijke of andere reglementen, zijn ze bindend (= wet). De voorschrijver maakt zijn bestek op op basis van de ontwerpvoorwaarden en de voorschriften Toepassingsgebied Deze voorschriften zijn bedoeld om de prestaties van het glaswerk van het gebouw te bepalen en te kiezen. De met een kruis (+) aangeduide alinea's moeten worden toegelicht in het bijzonder bestek van het project. Deze voorschriften worden niet gebruikt om de prestaties en de duurzaamheid vast te leggen van gevels die zijn opgevat volgens de bijzondere technieken van structureel verankerd glaswerk, waarvoor er een technisch evaluatierapport UEAtc bestaat, dat dienst kan doen als referentie voor studie van de mechanische prestaties van het project. NBN S Glaswerk 6

8 (+) 1 - Structureel verankerd glaswerk Bestekken die zich bedienen van de voornoemde techniek, kunnen zich evenwel baseren op het hoofdstuk 4 van deze NBN S betreffende de beschreven prestatie-eisen. Ze gelden niet voor gebogen glas, glazen vloeren, trappen en aquariums, waarvoor de lezer wordt verwezen naar TVN Bijzondere glazen constructies. NBN S Glaswerk 7

9 1. Europees kader 1.1. CE-conformiteitsmerk - Algemene voorschriften Basis van de CE-markering en wettelijk kader De producten die in de Europese Unie worden verkocht, mogen noch de gezondheid van de burgers in gevaar brengen, noch het leefmilieu schade toebrengen. Dit principe vertaalt zich in FUNDAMENTELE VOORSCHRIFTEN voor de bouwwerken, beschreven in de richtlijn van de Raad van de Europese Gemeenschap van 21 december 1988 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen der Lidstaten inzake voor de bouw bestemde producten (Bouwproductenrichtlijn 89/106/CEE), d.w.z. - Mechanische sterkte en stabiliteit - Brandveiligheid - Hygiëne, gezondheid en bescherming van het leefmilieu - Gebruiksveiligheid - Geluidhinder - Energiebesparing en warmtebehoud De CE-markering, aangebracht door de fabrikant, betekent dat het betrokken product voldoet aan de Europese richtlijn 89/106/CEE en aan alle richtlijnen die op dat product van toepassing zijn. Door deze CE-markering mag het product verkocht en vrij verhandeld worden in de Lidstaten van de Europese Unie. De Bouwproductenrichtlijn wordt omgezet in Belgisch recht door: - Wet van 25 maart 1996 tot uitvoering van de richtlijn van de Raad van de Europese Gemeenschap van 21 december 1988 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen der Lidstaten inzake voor de bouw bestemde producten (Belgisch Staatsblad van 21 mei 1996). - Koninklijk Besluit van 19 augustus 1998 betreffende de voor de bouw bestemde producten (Belgisch Staatsblad van 11 september 1998). - Ministerieel besluit van 20 oktober 2000 aangaande de erkenning van instellingen voor de conformiteitsattestering voor de CE-markering van de voor de bouw bestemde producten (Belgisch staatsblad van 16 januari 2001). De uit de "Fundamentele voorschriften" voortspruitende wettelijke voorschriften zijn uiteengezet in de Europese technische specificaties, d.w.z. de geharmoniseerde Europese EN-normen (met bijlage ZA) en de Europese technische goedkeuringen (ETA) Europese technische specificaties Europese technische specificaties worden opgesteld in opdracht van de Europese Gemeenschap om te dienen als basis voor de CE-markering geldend voor de producten waarop de specificaties in kwestie van toepassing zijn. De door de Europese Commissie aan CEN of EOTA verleende mandaten beschrijven met name de conformiteitsattesteringsniveaus waaraan de producten moeten worden onderworpen. De conformiteitsattesteringsniveaus (AC) zijn certificeringstructuren die de taken van de fabrikant en de derde partijen vastleggen voor de initiële typeproeven, de controle en de eventuele certificering. Om een beter inzicht te krijgen in de structuur van de conformiteitsattestering in verband met CEmarkeringen verwijzen we naar de "Construction Products Directive" (CPD) alsmede naar de begeleidende documenten, de "Guidance Papers" (GP), opgesteld door het "Standing Comittee on Construction (SCC) en beschikbaar op het volgende elektronische adres: NBN S Glaswerk 8

10 De verschillende fasen van de certificering en de inhoud ervan worden normaal beschreven in de specifieke geharmoniseerde specificaties ("productnormen" of ETA) van elk producttype dat op de markt wordt gebracht. De Europese geharmoniseerde productnormen (hen) of de Europese technische goedkeuringen (ETA) zijn allebei "geharmoniseerde specificaties" overeenkomstig de "richtlijn inzake voor de bouw bestemde producten" (CPD) EC-conformiteitsattestering De conformiteitsattestering met de Europese technische specificaties is gebaseerd op een controle van de fabricage in de fabriek (Factory Production Control - FPC). Dit is een intern kwaliteitssysteem dat voornamelijk is gericht op de controle van de productkwaliteit door middel van in getallen uitgedrukte procedures van het fabricageproces. Voor sommige productgroepen moet de conformiteitsattestering van de fabrikant worden gecertificeerd door een onafhankelijke instelling, door een Lidstaat aangemeld bij de Europese Commissie. De aangemelde instellingen zijn instellingen die erkend zijn als derde partij in het conformiteitsattesteringsproces voor CE-markeringen. Ze leggen zich toe op de proeven op producten en op de controle en de certificering van het fabricageproces. De Bouwproductenrichtlijn (CPD) voorziet 6 niveaus van conformiteitsattestering (AC van 4 tot 1+), met voor elk niveau verschillende taken voor de fabrikant en voor de aangemelde instelling. De door de Europese Commissie aan CEN (voor EN's) of EOTA (voor ETA's) verleende mandaten beschrijven de niveaus van conformiteitsattestering (AC) waaraan de producten in kwestie moeten worden onderworpen. Taken Conformiteitsattesteringsniveaus (AC) Taken van de fabricant Initiële productproeven (ITT) X - X X - - Controle van de fabricage in de fabriek (FPC) X X X X X X Controles op het afgewerkte product X X X Taken van de aangemelde instellingen Initiële productproeven (ITT) - X - - X X Initiële audit van de FPC - - X X X X Certificering van de FPC X X X Certificering van de afgewerkte producten X X: van toepassing / - niet van toepassing 1.2. Normalisatie van glasproducten Het mandaat M/135 betreffende de glasproducten, d.w.z. vlakglas, profielglas en glazen tegels, legt de attesteringsniveaus van deze producten vast in functie van hun gebruik. De glasproducten (vlak of gebogen glas, U-profielen, isolerend glas) in glaswanden die dienst doen als brandwerend scherm en de voor brandcompartimentering gebruikte glazen tegels moeten reglementair worden onderworpen aan een conformiteitsattestering van niveau 1. Hetzelfde geldt voor kogel- en explosiebestendige ruiten van vlak en gebogen glas, dubbel glas, bouwstenen en NBN S Glaswerk 9

11 glazen bouwsteenpanelen. Dit betekent dat een voorgeschreven derde partij wordt betrokken bij de verschillende certificeringsfasen. (zie vorige tabel) Het conformiteitsattesteringsniveau 3 impliceert dat er een derde partij nodig is bij de vastlegging van de karakteristieken van de producten (initiële typeproeven). Het geldt voor de volgende producten: het vlakke of gebogen glas, de U-profielen, het isolerende glas, de glazen bouwstenen en de glazen bouwsteenpanelen die worden gebruikt wanneer de brandreactie gereglementeerd is. Het betreft de brandreactieklassen A1, A2, B, C, D, E. het vlakke of gebogen glas, de U-profielen en het isolerend glas wanneer het gedrag bij buitenbrand gereglementeerd is en de bepaling van het gedrag bij buitenbrand aan beproevingen is onderworpen. het vlakke of gebogen glas, de U-profielen, het isolerend glas, de glazen bouwstenen en de glazen bouwsteenpanelen die worden gebruikt wanneer de gebruiksveiligheid gereglementeerd is. in energiebesparende en/of geluidwerende toepassingen. Het conformiteitsattesteringsniveau 4 schrijft enkel de door de fabrikant te vervullen voorwaarden voor. Het geldt voor de volgende producten: het vlakke of gebogen glas, de U-profielen, het isolerend glas, de glazen stenen en de glazen bouwsteenpanelen die worden gebruikt wanneer de brandreactie gereglementeerd is. Het betreft de brandreactieklassen A1*, F. het vlakke of gebogen glas, de U-profielen en het isolerend glas wanneer de reactie bij buitenbrand gereglementeerd is en de bepaling van het gedrag bij buitenbrand niet aan beproevingen is onderworpen. voor de toepassingen die niet hierboven zijn vermeld. De onderstaande geharmoniseerde productnormen beschrijven voor elk type glas de te volgen procedure voor het bepalen van de prestaties alsmede de verschillende fasen van de certificering in het kader van de CE-markering. NBN S Glaswerk 10

12 [] 1 - NBN EN 572-9: Glas voor gebouwen - Basisproducten van natronkalkglas - Deel 9: Overeenkomstigheidsbeoordeling [] 2 - pren : Glas voor gebouwen - Verzilverde floatglazen spiegels voor intern gebruik - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling [] 3 - pren : Glas voor gebouwen - Glazen stenen en glazen tegels - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling [] 4 - NBN EN :2005 -Glas voor gebouwen - Gecoat glas - Deel 4: Overeenkomstigheidsbeoordeling/ Productnorm [] 5 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Isolerend glas - Deel 5: Overeenkomstigheidsbeoordeling [] 6 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Bijzondere basisproducten - Borosilicaatglas - Deel 1-2: Overeenkomstigheidsbeoordeling/Productnorm [] 7 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Bijzondere basisproducten - Deel 2-2: Glaskeramiek - Overeenkomstigheidsbeoordeling/Productnorm [] 8 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Thermisch versterkt natronkalkglas - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling/Productnorm [] 9 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Thermisch gehard natronkalkveiligheidsglas - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling/Productnorm [] 10 - NBN EN : Glas in gebouwen - Chemisch versterkt natronkalkglas - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling/Productnorm [] 11 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Thermisch gehard borosilicaatveiligheidsglas - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling/Productnorm [] 12 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Basis aardalkalisilicaatproducten van glas - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling [] 13 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Gehard natron-alkali-silicaatveiligheidsglas en Heat Soak behandeld - Deel 2 : Overeenkomstigheidsbeoordeling / Productnorm [] 14 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Aard-alkali-silicaat-veiligheidsglas - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling [] 15 - NBN EN 14449: Glas voor gebouwen - Gelaagd glas Overeenkomstigheidsbeoordeling [] 16 - NBN EN : Glas in gebouwen - Chemisch versterkt natronkalkglas - Deel 2: Overeenkomstigheidsbeoordeling/Productnorm NBN S Glaswerk 11

13 2. Terminologie 2.1. Algemene terminologie.1 Koper en verkoper De contractanten of hun behoorlijk gemachtigde vertegenwoordigers. In het geval van een aanneming van werken staan "koper" en "verkoper" voor respectievelijk de "opdrachtgever" en de "aannemer", waarbij de contractanten tussen de eerste koper (opdrachtgever) en de laatste verkoper (onderaannemer, fabrikant of leverancier) elk op hun beurt "koper" en "verkoper" zijn..2 Opdrachtgever De natuurlijke of rechtspersoon die de werken gelast en betaalt, of zijn behoorlijk gemachtigde vertegenwoordiger (leidend ambtenaar, architect, enz.)..3 Bestelling Totale hoeveelheid die het voorwerp uitmaakt van een aanneming..4 Levering Hoeveelheid materialen of voorwerpen van gelijke aard, vorm, kleur en afmetingen die afzonderlijk op de bouwplaats worden aangevoerd..5 Partij Ter keuring aangeboden levering of deel van een levering..6 Monster Totaal van de ontnomen proefstukken voor elke controle of beproeving..7 Monsterneming Gezamenlijke groep van monsters..8 Proefstuk Voorwerp of deel van een voorwerp dat wordt beproefd..9 Laboratorium Onder "laboratorium" wordt verstaan een laboratorium voor materialenonderzoek dat beschikt over bevoegd personeel en over de aangewezen middelen om de in deze tekst voorgeschreven proeven uit te voeren. 9.1 Erkend proeflaboratorium De erkenning van proeflaboratoria is een procedure, ingesteld door de ministeriële omzendbrief nr. 514-A/1 en volgende, en bedoeld om een netwerk van deskundige laboratoria op te richten voor de uitvoering van opleveringsproeven in het kader van openbare gebouwen en om een forfaitaire tarifiëring van de proeven te introduceren. De erkenning wordt op advies van de Erkenningcommissie door het ministerie uitgereikt voor één of meer categorieën of subcategorieën van proeven op basis van een onderzoek van de technische en financiële middelen, het materiaal, de deskundigheid van het personeel, de ervaring en de onpartijdigheid van het laboratorium in kwestie. NBN S Glaswerk 12

14 De erkenning van de laboratoria valt onder de bevoegdheid van de Federale Overheidsdienst Economie, Middenstand en Energie. 9.2 Proeflaboratorium met BELTEST-accreditatie De BELTEST-accreditatie van beproevingslaboratoria is een procedure voor de attestatie van de beproevingslaboratoria, ingesteld door de wet van 20/07/1990 en haar koninklijk besluit van 22/12/1992 betreffende de accreditatie van certicificatie- en controle-instellingen alsmede beproevingslaboratoria teneinde het vertrouwen te versterken van zowel de nationale als internationale economische actoren. De BELTEST-accreditatie wordt uitgereikt door BELAC van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie op basis van de voorschriften van de internationale normen NBN EN ISO "Algemene eisen voor de competentie van beproevings- en kalibratielaboratoria" en NBN EN "Algemene criteria voor het functioneren van verschillende soorten instellingen die keuringen uitvoeren". 9.3 Aangemeld proeflaboratorium De aanmelding van proeflaboratoria is een procedure voor de attestering van de deskundigheid van beproevingslaboratoria, ingesteld in het kader van de wet van 25/03/1996 tot uitvoering van de richtlijn van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 21/12/1998 inzake voor de bouw bestemde producten en haar ministerieel besluit van 20/10/2000 aangaande de erkenning van instellingen voor de conformiteitsattestering voor de CE-markering van de voor de bouw bestemde producten. De aanmelding wordt uitgereikt door de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie op basis van de Europese gids voor de aanmelding van instellingen in het kader van de richtlijn van de Raad van de Europese Gemeenschap van 21/12/1998 voor de CE-markering voor bouwproducten..10 Tint Kleur in het algemeen. Voorbeeld: groene tint..11 Schakering Elke gradatie van een tint, van de lichtste tot de donkerste schakering Specifieke terminologie Ruit Doorzichtige of doorschijnende plaat bestemd voor het afsluiten van een opening Glas Algemene benaming voor : floatglas, getrokken glas, gegoten glas en vormgegoten glas. De referentienormen voor basisglas zijn: [] 17 - NBN EN 572-1:2004 -Glas voor gebouwen - Basisproducten van glas: Deel 1 : Definities en algemene fysische en mechanische eigenschappen. [] 18 - NBN EN :2005 -Glas voor gebouwen - Bijzondere basisproducten - Deel 1 : Borosilicaatglas Floatglas NBN S Glaswerk 13

15 Transparant, helder of gekleurd vlak natronkalkglas met evenwijdige vlakken (gepolijst uiterlijk), verkregen door continugieten en door het over een bad smeltend metaal te voeren. Opmerking: In België bedoelt men met "glas" meestal "floatglas". Zie bijlage 1 voor de chemische samenstelling en de mechanische eigenschappen. [] 19 - NBN EN 572-2:2004 -Glas voor gebouwen - Basisproducten van glas: natronkalkglas - Deel 2: Floatglas [] 20 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Basis aardalkalisilicaatproducten van glas - Deel 1: Floatglas Gepolijst draadglas Transparant, helder, vlak natronkalkglas met evenwijdige en gepolijste vlakken, verkregen door het zoeten en polijsten van de vlakken van het gepantserde/gewapende figuurglas overeenkomstig de volgende norm : [] 21 - NBN EN 572-3:2004 -Glas voor gebouwen - Basisproducten van glas: natronkalkglas - Deel 3: Gepolijst draadglas Getrokken glas Transparant, helder of gekleurd vlak natronkalkglas, verkregen door continu eerst verticaal trekken, met een regelmatige dikte en waarvan beide vlakken met vuur worden gepolijst overeenkomstig de volgende norm: [] 22 - NBN EN 572-4:2004 -Glas voor gebouwen - Basisproducten van glas: natronkalkglas - Deel 4 : Getrokken vensterglas Figuurglas Glas met tekeningen op één of beide vlakken, verkregen door de glasplaat tijdens het walsen tussen getextureerde rollen te voeren overeenkomstig de norm [] 23 - NBN EN 572-5:2004 -Glas voor gebouwen - Basisproducten van glas: natronkalkglas - Deel 5 : Gegoten glas Figuurdraadglas Doorschijnend, helder of gekleurd vlak natronkalkglas, verkregen door continu gieten en walsen tussen rollen, voorzien van een net van staaldraad dat op alle snijpunten is gelast en tijdens het fabricageproces in het glas wordt ingewerkt overeenkomstig de norm [] 24 - NBN EN 572-6:2004 -Glas voor gebouwen - Basisproducten van glas: natronkalkglas - Deel 6 : Figuurdraadglas Glazen kanaalprofielen met en zonder draadinleg Doorschijnend, helder of gekleurd natronkalkglas met of zonder draadinleg, verkregen door continugieten en walsen, gevolgd door een U-vormproces overeenkomstig de volgende norm: [] 25 - NBN EN 572-7:2004 -Glas voor gebouwen - Basisproducten van glas: natronkalkglas - Deel 7: Glazen kanaalprofielen met en zonder draadinleg Beglazing Element gevormd door een of meer glasplaten. NBN S Glaswerk 14

16 Beglazen: het inzetten van glasruiten Spieën of blokjes Elementen die tussen het raam en de ruit worden aangebracht om ze vast te zetten in hun stand ten opzichte van elkaar te positioneren. Naargelang hun specifieke taak onderscheidt men steunblokjes, afstandsblokjes en spatieblokjes: - Steunblokjes - Afstandsblokjes - Spatieblokjes Isolerende beglazing Blokjes waarop het gewicht van de ruit rust Blokjes die ervoor zorgen dat de ruit haar oorspronkelijke stand behoudt. Blokjes die beletten dat de ruit zich beweegt in de richting loodrecht op het oppervlak ervan en zorgen voor een gelijkmatige mastiekdikte door te verhinderen dat deze wordt platgedrukt. Beglazing, bedoeld om een warmte- en/of geluidsisolatie te verkrijgen. Beide eigenschappen komen vaak gelijktijdig voor. Deze beglazing bestaat uit minimaal twee glasplaten die in de fabriek zijn samengevoegd en worden gescheiden door een hermetisch gesloten ruimte die lucht en/of gedeshydrateerd gas bevat. Buiten Glas Binnen Droogmiddel Afdichting Eerste scherm Tweede scherm Afstandhouder Afbeelding 1 : Typesamenstelling van geprefabriceerd isolerend glas en benaming van de elementen NBN S Glaswerk 15

17 [] 26 - NBN EN :2003 -Glas voor gebouwen Isolerend glas - Deel 1 : Algemeenheden, maattoleranties en regels voor de systeembeschrijving [] 27 - NBN EN :2003 -Glas voor gebouwen Isolerend glas - Deel 2 : Langeduurbeproevingsmethode en eisen voor vochtindringing [] 28 - NBN EN :2003 -Glas voor gebouwen Isolerend glas - Deel 3 : Langeduurbeproevingsmethode en eisen voor gasverliessnelheid en voor gasconcentratietoleranties [] 29 - NBN EN :2002 -Glas voor gebouwen Isolerend glas - Deel 4 : Beproevingsmethoden voor de fysische eigenschappen van de randafdichting [] 30 - NBN EN :2002 -Glas voor gebouwen Isolerend glas - Deel 6 : Productiecontrole in de fabriek en periodieke beproevingen [] 31 - NBN EN 15434: Glas voor gebouwen - Productnorm voor constructieve en/of UV-bestendige kitten (voor gebruik in constructieve beglazingssystemen en/of isolerend glas waarvan de afdichtingen worden blootgesteld aan daglicht) Lucht- of gasspouw Ruimte tussen twee glasplaten van een isolerende beglazing, uitgedrukt in mm Afstandshouder Wordt gebruikt in isolerende beglazing: inrichting om de afstand tussen de platen van de isolerende beglazing in te stellen. Opmerking: vlakken van de beglazing: zie afbeelding 1 voor de benaming van de onderdelen van de isolerende beglazing Drukvereffener Toebehoren die vervorming en/of breuk ten gevolge van het eventuele onevenwicht tussen de luchtdruk in de spouw en de druk van de omgevings- en/of buitenlucht voorkomt tussen het ogenblik van de fabricage en de plaatsing van de isolerende beglazing Tussenlaag (NBN EN ISO [] 38) Laag of materiaal dat de kunststof- of glasplaten aan elkaar kleeft. De tussenlaag kan het afgewerkte product ook bijkomende eigenschappen opleveren. Voorbeeld: weerstand tegen inslagen, weerstand tegen brand, regeling van de zoninstraling, geluidsisolatie Borstwering (NBN B in voorbereiding) De borstwering is een verzamelnaam voor alle elementen van een gebouw die bescherming bieden tegen doorvallen, bijvoorbeeld in woonhuizen, in kantoorgebouwen, op openbare plaatsen, in parkeergarages, enz. NBN S Glaswerk 16

18 Helder glas Glas wordt als helder beschouwd als het niet gekleurd is en als de lichtdoorlaatbaarheid van het glas zelf, de gevolgen van een eventuele bijkomende laag of oppervlakteruwheid (bijvoorbeeld figuurglas) buiten beschouwing gelaten, overeenstemt met en Helder transparant glas Een transparant glasproduct wordt als helder beschouwd als het niet gekleurd is en als de lichtdoorlatendheid ervan na een eventuele voorbehandeling, gemeten volgens de norm EN 410, afgerond tot het dichtstbijzijnde 0,01, groter dan of gelijk aan de waarde in tabel 1 voor de nominale dikte van het glasproduct is. Tabel 1 - Helder transparant glas: nominale dikte en lichtdoorlatendheid Nominale dikte mm Minimale lichttransmissie 0,89 0,88 0,87 0,86 0,85 0,83 0,81 0,79 0,76 0,72 0,67 Opmerking 1: de opgegeven waarden zijn de grenswaarden die voor het helder glas gelden. De fabrikant geeft de berekeningswaarden op bij de vervaardiging van glasproducten. Opmerking 2: de grenswaarde in tabel 1 is van toepassing mits de effectieve dikte van het glasproduct binnen de aanvaardbare tolerantiegrenzen voor de nominale dikte blijft Helder doorschijnend glas Doorschijnend glas wordt als helder beschouwd als het niet gekleurd is en als de lichtdoorlatendheid ervan na een eventuele voorbehandeling, gemeten volgens de norm EN 410 en afgerond tot het dichtstbijzijnde 0,01, groter dan of gelijk aan de waarde is die wordt verkregen door lineaire interpolatie van tabel 2 voor de gemeten dikte van het proefstuk. Opmerking 1: de grenswaarde kan verschillen met de effectieve dikte van het proefstuk na de voorbehandeling ervan. NBN S Glaswerk 17

19 Tabel 2 - Helder doorschijnend glas Nominale dikte en lichtdoorlatendheid Minimale Nominale dikte mm lichttransmissie 3 0,83 4 0,82 5 0,81 6 0,80 7 0,79 8 0, ,76 Opmerking 2: het feit dat een glasproduct overeenstemt met de definitie van helder glas betekent niet dat het een neutrale kleur heeft Uitgegloeid glas Uitgegloeid glas is glas dat een speciale warmtebehandeling heeft ondergaan om de inwendige spanning te reduceren. Alle glasproducten ondergaan deze behandeling. Een thermische (of chemische) behandeling kan deze eigenschappen veranderen Halfgehard glas (NBN EN 1863) Glas waarin door middel van een gecontroleerd verhittings- en afkoelingsprocédé een blijvende oppervlaktedrukspanning werd gecreëerd met de bedoeling de weerstand tegen mechanische en thermische belastingen te verhogen en het de voorgeschreven verbrijzelingskarakteristieken mee te geven overeenkomstig de volgende norm [] 32 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Thermisch versterkt natronkalkglas - Deel 1: Definitie en beschrijving. Zie 8.4 van NBN EN voor een beschrijving van de verbrijzeling. Opmerking: Halfgehard glas is geen veiligheidsglas (zie en 4.4.2). Het is van het breuktype A volgens NBN EN [] 78 (zie afbeelding 2) Gehard glas Thermisch gehard glas Glas waarin door middel van een gecontroleerd verhittings- en afkoelingsprocédé een blijvende oppervlaktedrukspanning werd gecreëerd met de bedoeling de weerstand tegen mechanische en thermische belastingen te verhogen en het de voorgeschreven verbrijzelingskarakteristieken mee te geven overeenkomstig de normen [] 33 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Thermisch gehard natronkalkveiligheidsglas - Deel 1: Definitie en beschrijving. [] 34 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Thermisch gehard borosilicaatveiligheidsglas - Deel 1: Definitie en beschrijving. [] 35 NBN EN : Glas voor gebouwen Aardalkalisilicaat-veiligheidsglas Deel 1 Definitie en beschrijving Gehard glas is veiligheidsglas (zie en 4.4.2). Het is van het breuktype C volgens NBN EN [] 78 (zie afbeelding 2). NBN S Glaswerk 18

20 Chemisch gehard glas (NBN EN ) Bij de vervaardiging van dit glastype wordt glas op basis van natronkalkglas onderworpen aan een ionenuitwisselingsprocédé met de bedoeling zijn weerstand tegen mechanische en thermische belastingen te verhogen overeenkomstig de norm [] 36 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Chemisch versterkt natronkalkglas - Deel 1: Definitie en beschrijving. De kleine ionen die zich aan de oppervlakte en ter hoogte van de randen van het glas bevinden, worden vervangen door grotere ionen. Hierdoor ontstaan er drukspanningen aan die oppervlakte en randen. Opmerking 1: Chemisch gehard glas is omwille van zijn verbrijzelingskarakteristieken geen veiligheidsglas. Opmerking 2: Dit glastype wordt zelden in de bouw gebruikt. Het wordt eerder verwerkt in verlichtingstoestellen en in vliegtuigtoepassingen "Heat soak" gehard glas Dit is thermisch gehard glas dat een thermische behandeling heeft ondergaan om het grootste deel van het gehard glas met insluitingen van onstabiel nikkelsulfide te verwijderen. Het voldoet aan de volgende norme [] 37 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Gehard natron-alkali-silicaatveiligheidsglas en Heat Soak behandeld - Deel 1 : Definitie en beschrijving "Heat soak" gehard glas is veiligheidsglas (zie en 4.4.2). Het is van het breuktype C volgens NBN EN [] 78 (zie afbeelding 2) Gelaagd glas en gelaagd veiligheidsglas Gelaagd glas is samengesteld uit een glasplaat met een of meer glas- of kunststofplaten die over hun volledige oppervlakte met één of meer kunststof tussenlagen aan elkaar samengelijmd zijn. Opmerking 1: Gelaagd glas dat voldoet aan NBN ISO [] 40 is glas waarvan de duurzaamheid werd aangetoond maar waarvan de schokweerstand niet is geklasseerd volgens NBN EN Het mag dus niet worden beschouwd als veiligheidsglas. Opmerking 2: Gelaagd glas dat voldoet aan NBN ISO add. 1 [] 39 is glas waarvan de duurzaamheid werd aangetoond en dat op basis van zijn schokweerstand ten minste tot de klasse 3B3 behoort volgens NBN EN Het is dus veiligheidsglas (zie en 4.4.2). Het is van het breuktype B volgens NBN EN [] 78 (zie afbeelding 2). De referentienormen zijn: NBN S Glaswerk 19

21 [] 38 - NBN EN ISO : Glas voor gebouwen - Gelaagd glas en gelaagd veiligheidsglas - Deel 1 : Definities en beschrijving van de onderdelen (ISO :1998) [] 39 - NBN EN ISO : Glas voor gebouwen - Gelaagd glas en gelaagd veiligheidsglas - Deel 2 : Gelaagd veiligheidsglas (ISO :1998) [] 40 - NBN EN ISO : Glas voor gebouwen - Gelaagd glas en gelaagd veiligheidsglas - Deel 3 : Gelaagd glas (ISO :1998) [] 41 - NBN EN ISO : Glas voor gebouwen - Gelaagd glas en gelaagd veiligheidsglas - Deel 4 : Beproevingsmethoden voor de duurzaamheid (ISO :1998) [] 42 - NBN EN ISO : Glas voor gebouwen - Gelaagd glas en gelaagd veiligheidsglas - Deel 5 : Afmetingen en randafwerking (ISO :1998) [] 43 - NBN EN ISO : Glas voor gebouwen - Gelaagd glas en gelaagd veiligheidsglas - Deel 6 : Uiterlijk (ISO :1998) Veiligheidsglas Veiligheid en veiligheidsglas zijn twee erg ruime begrippen die meerdere aspecten behelzen: bescherming tegen verwonding (snijwonden) en tegen doorvallen: Als enkel bescherming tegen snijwonden vereist is, speelt de verbrijzelingswijze van het glas een belangrijke rol: in dit geval mogen bij glasbreuk geen scherven ontstaan die snijwonden kunnen veroorzaken. Het glas moet dus voldoen aan NBN EN [] 33 of NBN EN ISO [] 39. Als bovendien bescherming tegen doorvallen vereist is, moet men ervoor zorgen dat de beglazing dienst doet als borstwering en dat men niet door het glas kan vallen. De scherven moeten aan de tussenlaag blijven kleven overeenkomstig NBN EN ISO beveiliging tegen inbraak en vandalisme; in dit geval moet het glas op zijn plaats blijven zitten om binnendringen te vermijden; voor deze toepassing komt enkel gelaagd glas in aanmerking dat voldoet aan NBN EN ISO beveiliging tegen vuurwapens; voor deze toepassing komt enkel gelaagd glas in aanmerking dat voldoet aan NBN EN ISO beveiliging tegen ontploffingen; voor deze toepassing komt enkel gelaagd glas in aanmerking dat voldoet aan NBN EN ISO beveiliging tegen brand; voor deze toepassing komen ook gelaagd glas dat voldoet aan NBN EN ISO , en gehard glas in aanmerking Samengesmolten glas Dit is vlak glas waaraan stukken glas, glasdraad of glaspoeder met dezelfde thermische eigenschappen worden toegevoegd en die vervolgens onder hoge temperatuur worden samengesmolten Matglas Glas dat met fluorwaterstof plaatselijk of over zijn volledige oppervlakte mat wordt gemaakt. Het zuur vreet in het glasoppervlak, waardoor dit zachter aanvoelt. Met dit zuur kan men het glas NBN S Glaswerk 20

22 een bepaald reliëf en/of tekeningen meegeven Gezandstraald glas Glas dat met zand mat gemaakt is, d.w.z. door een schurende werking onder hoge druk. Met dit procédé kan men eenvormige figuren of reliëftekeningen aanbrengen op het glas Gezeefdrukt glas Men maakt een onderscheid tussen de warme zeefdruk, een techniek gelijk aan leerwerk, waarbij met behulp van een zeef, op het glas aangebracht is en die verglaast door halfharding of harding, en de zachte zeefdruk, waarbij gebruik gemaakt wordt van een speciale inkt die door middel van ultraviolette of infrarode straling wordt gefixeerd Geëmailleerd glas Glas waarop men een laag aanbrengt, die men vervolgens fixeert door halfharding of harding Gelakt glas Glas waarop een laag lak is aangebracht Gecoat glas Glas waarop aan één of beide zijden één of meer lagen anorganisch materiaal is aangebracht met de bedoeling de spectrofotometrische eigenschappen ervan te veranderen. De referentienormen zijn: [] 44 - NBN EN :1999 -Glas voor gebouwen - Gecoat glas - Deel 1 : Definities en classificatie [] 45 - NBN EN :2001 -Glas voor gebouwen - Gecoat glas - Deel 2 : Eisen en beproevingsmethoden voor coatings van klasse A, B en S [] 46 - NBN EN :2001 -Glas voor gebouwen - Gecoat glas - Deel 3 : Eisen en beproevingsmethoden voor coatings van klasse C en D Structureel Gelijmd Glas (SGG) Techniek waarbij een glasproduct op een metalen kader wordt gekleefd. De geharmoniseerde technische referentierichtlijn is [] 47 - ETAG 002: Structureel gelijmd glaswerk (EOTA) [] 48 - NBN EN :2006 Glas voor gebouwen - Structureel gelijmd glas - Deel 1: Producten van glas voor structurele gelijmde beglazingssystemen voor ondersteunde en nietondersteunde monolitische en meervoudige beglazing [] 49 - NBN EN :2006 Glas voor gebouwen - Structureel gelijmd glas - Deel 2: Montageregelse Zie ook NBN EN ref [] Dichtingskit : zie STS NBN S Glaswerk 21

23 Een dichtingskit is een dikvloeibare massa die na allerhande chemische reacties (polymerisatie, netvorming, vulkanisering, enz.) de voeg afsluit waarin hij is aangebracht. De kit vormt daarbij een dichte rups die aan de contactoppervlakken van de omringende elementen kleeft. Raadpleeg voor meer informatie van de STS [] 50 - STS 56.1: 1998 Afdichtingskits voor gevels De dichtingskit verzekert de afdichting tussen de ruit en het raam of tussen de ruiten. Aan de buitenkant van het gebouw zorgt de dichtingskit ervoor dat er geen regenwater en stof kan binnendringen via de sponningen, terwijl hij aan de binnenzijde het schoonmaakwater en de condensatie tegenhoudt. Deze kit moet een grote duurzaamheid vertonen - zie in dit verband STS Afdichtingsprofielen Producten op basis van elastomeer, geëxtrudeerd tot ononderbroken profielen en verkrijgbaar in de vorm van platte, van lippen voorziene of U-vormige stroken of worsten die door samendrukking of buiging een primaire of secundaire afdichting verzekeren. Deze voorgevormde profielen dienen om de afdichting tussen de ruit en het raam of tussen vensters onderling te verzekeren. Aan de buitenkant van het gebouw zorgt het afdichtingsprofiel ervoor dat er geen regenwater en stof kan binnendringen in de sponningen, terwijl het aan de binnenzijde het schoonmaakwater en de condensatie ervan weghoudt. Deze profielen moeten duurzaam zijn en bestand zijn tegen vocht en eventueel tegen zonnestraling. Het afdichtingsprofiel moet chemisch verenigbaar zijn met de omgeving, in het bijzonder met de afdichtingskit van de isolerende beglazing. De referentienormen zijn: [] 51 - NBN EN : Hang- en sluitwerk - Afdichtingen en afdichtingsprofielen voor ramen, deuren, luiken en vliesgevels - Deel 1: Prestatie-eisen en classificatie. [] 52 - NBN EN : Hang- en sluitwerk - Afdichtingen en afdichtingsprofielen voor ramen, deuren, luiken en vliesgevels - Deel 2: Lineaire drukkrachtbeproevingsmethoden [] 53 - NBN EN : Hang- en sluitwerk - Afdichtingen en tochtstrippen voor ramen, deuren, luiken en vliesgevels - Deel 3: Beproevingsmethode voor de terugvering. [] 54 - NBN EN : Hang- en sluitwerk - Afdichtingen en afdichtingsprofielen voor ramen, deuren, luiken en vliesgevels - Deel 4: Terugvering na versnelde verouderingsbeproevingsmethode Voeg Bewust opengelaten of aangebrachte opening tussen 2 elementen van het gebouw. Zie STS voor meer details Voegproducten Producten om voegen op te vullen met de bedoeling ze stof-, wind- en/of waterdicht te maken. Voegproducten zijn ofwel kit die alleen of in combinatie met voegbodems wordt gebruikt, ofwel elastische profielen Voegbodem NBN S Glaswerk 22

24 Van een profiel voorziene ononderbroken strip die de diepte van de dichtingskit begrenst en ervoor zorgt dat die kit aansluit op de contactvlakken en tegelijk verhindert dat hij aan de voeg kleeft. Zie STS Glazen bouwsteen Luchtdichte holle steen van gegoten en uitgegloeid glas dat doorgaans samengesteld is uit aan elkaar gelaste of gelijmde glazen elementen en conform de volgende norm [] 55 - NBN EN : Glas voor gebouwen - Glazen stenen en glazen tegels - Definities en beschrijvingen Glazen tegel Luchtdichte volle of holle tegel, samengesteld uit één of meer samengeperste glazen elementen overeenkomstig NBN EN Verzilverde spiegel Helder of getint floatglas met aan de achterkant een beschermde en weerkaatsende laag zilver overeenkomstig de norm [] 56 - NBN EN 1036: Glas voor gebouwen - Verzilverde floatglazen spiegels voor intern gebruik Borstwering ondoorschijnend gemaakte beglazing In het geval van gevels met een grote glasoppervlakte (bijvoorbeeld SSG) worden regelmatig borstweringen gebruikt. Vóór de "niet-doorzichtige" delen van de gevel kunnen die met ondoorzichtige beglazing gemaakt worden om de onderliggende structuren aan het gezicht te onttrekken. In combinatie met de doorzichtige beglazing ontstaan zo volledige glasgevels. Naargelang de gebruikte producten wordt ofwel een uniform geheel (matching) ofwel een contrasterend effect verkregen. Op esthetisch vlak ligt het niet altijd voor de hand de juiste borstwering te kiezen voor de doorzichtige beglazing. Het is dan aanbevolen de meest aangewezen oplossing te selecteren in overleg tussen de architect, de opdrachtgever of de leverancier van het glas. De borstweringen kunnen worden gecombineerd met een warmtewerende, geluidsisolerende en brandwerende beglazing en/of een combinatie daarvan. De mogelijke types borstweringen zijn: - geëmailleerd enkel glas: dit is een helder, gekleurd of van een coating voorziene ruit, met een laag bedekt die vervolgens halfgehard of gehard is; - ondoorzichtig gemaakt enkel glas: dit is gehard of halfgehard gecoat glas waarop een laag zwarte verf is aangebracht; - geëmailleerde isolerende beglazing op zijde 4 van de dubbele beglazing; - een shadow-box: een borstwering die is samengesteld uit een doorzichtige beglazing en een ondoorzichtige achterzijde (staalplaat e.d.), hetgeen een ondoorzichtig element oplevert in harmonie met het gebouw. De beglazing van borstweringen is altijd gehard of halfgehard. NBN S Glaswerk 23

25 Glazen constructies Dit zijn complexe producten, zoals vensters, gordijngevels, SGG-gevels, borstweringen e.d. waarvan de glasproducten deel uitmaken. NBN S Glaswerk 24

26 3. Fundamentele voorschriften 3.1. Mechanische sterkte en stabiliteit (ER1) Dit fundamentele voorschrift geldt enkel voor de dragende constructie van het gebouw. De mechanische sterkte van het glaswerk wordt nagegaan in het kader van de gebruiksveiligheid Brandveiligheid (ER2) De eisen in verband met de brandreactie en de brandweerstand van glaspartijen moeten overeenstemmen met de wetten, verordeningen (federaal, gewestelijk, regionaal, gemeentelijk) en administratieve bepalingen die van toepassing zijn op het eindgebruik. Opmerking: sommige verordeningen bevatten andere eisen dan degene die betrekking hebben op de brandweerstand of de brandreactie Hygiëne, gezondheid en bescherming van het leefmilieu (ER3) De producten moeten van een zodanige aard zijn dat ze, als ze werden geïnstalleerd overeenkomstig de geldende aanbevelingen, beantwoorden aan de fundamentele voorschriften ER3 van de CPD en aan de nationale voorschriften, vooral wat de uitstoot van giftige gassen, gevaarlijke deeltjes en stralingen in het gebouw of in de omgeving betreft (lucht, water, bodem). De bouwwerken dienen op een zodanige manier te worden opgevat en uitgevoerd dat ze geen risico's inhouden voor de hygiëne en de gezondheid van de bewoners en hun buren. Specifiek wat het glaswerk betreft, dienen de volgende aspecten in aanmerking te worden genomen: luchtkwaliteit (emissie van verontreinigende/gevaarlijke stoffen); vochtigheid; schokken en verbrijzeling; 3.4. Gebruiksveiligheid (ER4) Mechanische sterkte en stabiliteit De glazen constructies en de glasproducten dienen stabiel te zijn onder de belastingen en combinaties die worden gegenereerd door het eigengewicht, de windbelasting, de sneeuw, de temperatuur, de vochtigheid, de gebruiksbelastingen, de schokken en de normale vervormingen van de dragende constructie. Het gaat om de volgende belastingen (in detail): Zwaartekracht De opspanning van de beglazing dient op een zodanige wijze te gebeuren dat het eigengewicht van de glazen elementen zonder beschadiging wordt overgedragen op het dragende kader Gevolgen van de belastingen, uitgeoefend door het eigengewicht, de gebruiksbelastingen, de sneeuw en de temperatuur Rekening houdend met de aangewezen veiligheids- en combinatiecoëfficiënt(en) van de belastingen, dienen de glazen elementen mechanisch bestand te zijn tegen de spanningen die worden veroorzaakt door de individuele of gecombineerde inwerking van het eigengewicht, de gebruiksbelasting, de wind, de sneeuw, de temperatuur en de door de wind veroorzaakte trillingen. NBN S Glaswerk 25

27 Gevolgen van de normale vervormingen van de constructie van het gebouw De vervormingen van de dragende constructie van het gebouw kunnen het gevolg zijn van onder andere: de gebruiksbelastingen (wind, temperatuur, verkeer, enz.), de differentiële vervormingen tussen elementen van de constructie, de ongelijke zetting van de funderingen, de trillingen. Tijdens het ontwerp van de gevel moet rekening worden gehouden met elke beweging van het gebouw die het gevolg is van één van de bovenstaande verschijnselen. Het is absoluut noodzakelijk bewegingsvoegen te voorzien teneinde de beglazing en/of de glazen constructies te behoeden voor de belastingen die worden veroorzaakt door de bewegingen van het gebouw Gevolgen van vocht Wanneer de voorschriften van speciale glasproducten dat vereisen, worden de glazen constructies op een zodanige wijze opgevat dat ontwatering en ventilatie mogelijk is Gevolgen van de temperatuur De onderstaande extreme temperaturen, de temperatuurverschillen en de temperatuurgradiënten mogen niet leiden tot gebreken. Om praktische redenen worden oppervlaktetemperaturen van - 20 C en 80 C gewoonlijk beschouwd als uiterste temperatuurwaarden Veiligheid van personen De glazen constructies dienen de veiligheid van de personen te garanderen wanneer ze bloot staan aan een incidentele schok, veroorzaakt door een of meerdere menselijke licha(a)m(en) wanneer er zich een voorval voordoet dat resulteert uit de menselijke activiteit waarvan het risico redelijkerwijze voorzienbaar is. De volgende gevaren moeten worden voorkomen: snijwonden door grote glasscherven, uit het raam vallen of door een glazen wand vallen, verwondingen/kneuzingen door toevallig contact met voornamelijk doorzichtige glazen elementen, snijwonden door contact met niet-afgeschermde randen. Wat de belastingen betreft die worden veroorzaakt door bewegende mensenmassa's tijdens manifestaties van welke aard ook, volstaan de proeven in het hoofdstuk 4 niet. Dergelijke belastingen moeten worden onderworpen aan een speciale studie, gebaseerd op berekeningen overeenkomstig de Eurocodes en/of op tussen de partijen overeen te komen proeven Bescherming tegen lawaaihinder (ER5) De geluidsprestaties van het buitenschrijnwerk en de beglazing hangen vooral af van de kwaliteit van het glaswerk. De glazen constructies dienen op een zodanige wijze te worden opgevat en uitgevoerd dat het voortgeplante buitenlawaai wordt herleid tot een niveau dat geen gevaar inhoudt voor de gezondheid van de bewoners, zodat ze in bevredigende omstandigheden kunnen slapen, rusten en werken. NBN S Glaswerk 26