Van Stanford via Twente naar Berkeley

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "www.utnws.utwente.nl Van Stanford via Twente naar Berkeley"

Transcriptie

1 weekblad van de Universiteit Twente nummer 22 donderdag 21 augustus 2008 UT N I E U W S Onderwijs om de eetlust op te wekken Van Stanford via Twente naar Berkeley Schaken als kunstvorm PIP. Al jaren een succes, en dus een blijvertje: dit pre introductie practicum (pip) voor vrouwelijke eerstejaars van verschillende technische studies. De afgelopen drie dagen namen 21 meiden alvast een voorproefje op de reguliere intro en soldeerden, sleutelden en timmerden er vrolijk met elkaar op los. Zoals gisteren in gebouw de Zilverling, waar werd gewerkt aan het binnenwerk van een elektronisch orgeltje. Ook gingen de eerstejaars met elkaar uit eten en naar de film en werd er natuurlijk, onder begeleiding van meer ervaren studentes, gesproken over studeren op een technische universiteit. Foto: Maurits Diephuis luchtzuiverende klinkers Buitenland belt over straatsteen De kranten hadden deze zomer volop aandacht voor een proef die de UT gaat doen met luchtzuiverende straatstenen in Hengelo. Maar niet alleen de Nederlandse media doken op dit nieuwtje. Martin Hunger, promovendus bij de faculteit CTW, werd zelfs geïnterviewd door de Braziliaanse televisie. Al die media-aandacht kwam echt als een verrassing, vertelt Hunger. De gemeente Hengelo heeft een persbericht de deur uitgedaan en een paar uur later stond de telefoon roodgloeiend van de kranten die belden en dezelfde dag hadden we al Nederlandse tv-stations op bezoek. Een paar dagen later kwamen er zelfs reacties uit de rest van de wereld. Zelfs Braziliaanse en Argentijnse kranten hadden belangstelling. Er is bovendien een tv-zender uit Brazilië geweest om opnames te maken. Ik vond dat eigenlijk wel grappig, we hadden het niet verwacht, en daardoor was het ook wel lastig. We waren helemaal niet voorbereid op het houden van interviews en het geven van rondleidingen door het lab. Maar ik begrijp het wel. Het milieu is overal een hot topic en als deze toepassing blijkt te werken, wordt het voor veel landen interessant, aldus Hunger. Inmiddels is de aandacht van de pers geluwd en heeft Hunger weer tijd om te schrijven aan zijn proefschrift. Nog eens uitleggen hoe de bijzondere straatstenen werken, vindt hij echter helemaal niet erg. Al een jaar of tien bestaat er een straatsteen die schadelijke stoffen uit de lucht zuivert. Vervolg op pagina 3 hoogleraar albert van den berg hoopt op doorbraak in onderzoek Europese miljoenen voor lab-on-a-chip ADVERTENTIE Uitkijken met oversteken... werk maken van kennis Albert van den Berg, UT-hoogleraar bij de BIOS Lab-on-a-Chip groep van het Mesa+ instituut, krijgt een Advanced Grant van 2,4 miljoen euro van de European Research Counsil (ERC). Het geld wordt ingezet voor het project elab4life, een onderzoek om via elektrische velden op nanoschaal cellen, eitwitten en DNA te kunnen detecteren en manipuleren. Daarmee zou onder andere kanker in een vroeg stadium opgespoord kunnen worden. Albert van den Berg: Als dit slaagt is dat een grote doorbraak. Foto: Arjan Reef. Het is de eerste keer dat de ERC deze Advanced Grants verdeelt onder topwetenschappers, bestemd voor grensverleggend onderzoek. Van de bijna duizend aanvragen op het gebied van Physical Sciences and Engineering zijn er 105 toegekend, waarvan 9 in Nederland. In totaal was er 250 miljoen te verdelen. Van den Berg had 3,5 miljoen aangevraagd. Maar met deze 2,4 miljoen ben ik natuurlijk ook hartstikke blij. Zonder deze subsidie kunnen we dit onderzoek namelijk niet uitvoeren, vertelt de UThoogleraar. In het onderzoeksproject elab4life draait het om de ontwikkeling van toekomstige lab-on-achip systemen, waarbij een laboratorium op zakformaat ontstaat en de uitslag van bijvoorbeeld bloedonderzoek direct beschikbaar is. Dit wordt point of care diagnostiek genoemd. Tot dusver wordt vooral met optische technieken gewerkt. Van den Berg wil nu speciale structuren op nanoschaal maken om elektrische velden op te wekken en daarmee cellen of moleculen bestuderen. Een significant onderdeel van dit onderzoek is het zogenaamde redoxcycling effect, waarmee we op nanoschaal een zeer gevoelige dectectiemethode willen ontwikkelen. Daarnaast willen we op nanoschaal celoppervlakken bestuderen bijvoorbeeld ten behoeve van electrofusie van cellen: een methode die voor productie van medicijnen gebruikt wordt. Door ons onderzoek kan dit in de toekomst veel efficiënter gebeuren. Van de 2,4 miljoen gaat Van den Berg in ieder geval een scanning electrochemical microscope (SECM) aanschaffen. Die kost al euro. Nee, het apparaat is nog niet besteld. Eerst moet alles ondertekend zijn rondom de subsidie. Deze microscoop wordt in verschillende projecten ingezet. Zo gaan we samen met de Tissue Engineering groep (van hoogleraar Clemens van Blitterswijk, red) aan de slag om de oppervlakte van cellen te bestuderen. Verder worden in totaal vijf aio s aangesteld en een technicus. Eén promovendus komt in de groep van Jurriaan Huskens, waarmee we nauw samenwerken. Als dit onderzoek slaagt, dan betekent dat een grote doorbraak met hele mooie toepassingen. We kunnen nog niet precies voorspellen wat de uitkomsten zullen zijn. Wel heeft mijn ervaring geleerd dat je gaandeweg een onderzoek altijd op nieuwe dingen stuit, die om een oplossing vragen. Volgens Van den Berg volgen de medische en farmaceutische wereld de ontwikkelingen rondom elab4life op de voet. Zij zijn natuurlijk enorm gebaat bij de uitkomsten en zouden een enorme slag kunnen maken, bijvoorbeeld in de ontwikkeling van medicijnen. Blank op Lowlands Dave Blank en Miriam Luizink, de twee directeuren van Mesa+, vermaakten zich prima afgelopen weekend op popfestival Lowlands in Biddinghuizen. Blank verzorgde daar zondag op uitnodiging van jongerenorganisatie Coolpolitics een college over nanotechnologie, in het kader van Lowlands University. Zaterdag waren Blank en Luizink al naar het festival gekomen om de sfeer te proeven. Een van de hoogtepunten vonden de twee UT ers het optreden van de Schotse band Franz Ferdinand. De lezing van de UT-hoogleraar trok honderden bezoekers en was dus een groot succes. Reportage op pagina 5. Staatsiefoto eerstejaars Pagina 8/9

2 2 donderdag 21 augustus 2008 utnieuws centrale onderwijsprijs 2008, drie genomineerden Onderwijs om de eetlust van student op te wekken Ze verschillen in leeftijd, ervaring, wetenschappelijke interesses en komen zelfs uit drie verschillende landen. Maar voor een volle collegezaal voelen de docenten Miko Elwenspoek (59), Dimitris Stamatialis (40) en Mark van Vuuren (32) zich alle drie als een vis in het water. Zij zijn dit jaar de genomineerden voor de Centrale Onderwijsprijs van de UT, die maandag 1 september tijdens de opening van het academisch jaar wordt uitgereikt. Maaike Platvoet Miko Elwenspoek komt uit oorspronkelijk uit Duitsland, maar woont alweer 25 jaar in Nederland. Na een postdocfunctie in Nijmegen, kwam hij op de UT terecht waar Elwenspoek sinds 1996 hoogleraar transductietechniek is bij de faculteit EWI. Dimitris Stamatialis werd geboren in Griekenland. In 2000 kwam hij naar Nederland en nu is hij universitair hoofddocent bij de vakgroep Membraantechnologie van de faculteit TNW. Mark van Vuuren is de sociale wetenschapper van het drietal. Hij studeerde communicatiewetenschap aan de UT, promoveerde in 2006 en werkt sindsdien als universitair docent bij de afdeling psychologie & communicatie van gezondheid en risico. In collegezaal T4 van de Hogekamp praten ze met elkaar over onderwijs. Waarom zijn deze docenten genomineerd? Tijdens de uitreiking van de decentrale onderwijsprijs, die ik kreeg van studenten communicatiewetenschap, werd gezegd dat ik van mijn vak hou. Ik praat er graag over en stimuleer mensen om thuis aan de slag te gaan, vertelt Mark. Colleges zijn er niet om de honger te stillen, maar om de eetlust op te wekken. Ik laat vooral zien hoe mooi de wetenschap is en probeer te voorkomen dat tijdens een college het boek wordt voorgekauwd. Dimitris: Ik ben genomineerd omdat ik mijn enthousiasme voor de wetenschap goed overbreng op mijn studenten. Ik loop tijdens de colleges veel rond, zet studenten aan het denken door veel vragen te stellen, maak grapjes en toon betrokkenheid. Vooral dat laatste wordt gewaardeerd. Miko denkt dat vooral zijn visie op het onderwijs een rol speelde in de nominatie. Hij was degene die de opleiding Advanced Technology bedacht, maar ook jaren terug een geheel nieuw curriculum voor elektrotechniek ontwierp. Ik vind dat academisch onderwijs verzorgd moet worden door onderzoekers. Een hoorcollege is eigenlijk niet de goede manier om iets over te brengen. Een goed college is een college dat vragen oproept. Als de studenten alles denken te snappen, dan denken ze dat ze niets meer hoeven te doen. Een onderwijsvorm waarbij problemen centraal staan, vind ik het meest ideaal. Dimitris en Mark knikken, daar zijn ze het duidelijk mee eens. Onderwijs moet boeiend De drie genomineerde docenten, van links af Dimitris Stamatialis, Miko Elwenspoek en Mark van Vuuren. Foto: Gijs van Ouwerkerk zijn en in verschillende vormen aangeboden worden, van practica tot werkcolleges, aldus Dimitris. Lesgeven aan bachelor- of masterstudenten verschilt nogal, vinden de docenten. En of de ene groep nou leuker is dan de andere, daarover valt te twisten. Bachelorstudenten zijn de studie nog aan het ontdekken en masterstudenten hebben al een keuze gemaakt en zijn daardoor vaak nog gemotiveerder. Dat is wel prettig, vindt Dimitris. Miko staat liever voor een groep bachelors. Dat heeft gewoon meer uitdaging als docent. Vooral eerstejaars komen echt binnen met de houding van een consument. Ze zijn op het VWO niet uitgedaagd. Ik vind het leuk om dat wel te doen. De studenten zijn over het algemeen wel leergierig, zeggen de docenten. Dimitris: Als ik een groep van zestig heb, dan luisteren toch zeker 45 echt wel aandachtig. Miko: Ik stuur er wel eens een paar babbelaars uit. Maar middelbare schooltoestanden komen hier echt niet voor. Het thema van de onderwijsprijs is dit jaar out of the box, een koppeling tussen theorie en praktijk. De docenten leggen uit dat het daarbij vooral om spontaan lesgeven draait. Mark: Ik heb bijvoorbeeld allerlei artikelen in mijn hoofd. Als ik studenten iets uitleg, dan schiet me soms opeens een passend artikel of voorbeeld te binnen en gebruik dat dan. Mijn ervaring is dat studenten dat mooi vinden. Miko: Met out of the box lesgeven wordt het niet-traditionele onderwijs bedoeld. Spontaan en onvoorbereid de dingen doen. Ze zijn allemaal vereerd met de nominatie. Mark vindt het vooral bijzonder dat hij zo jong, naast twee ervaren docenten als Dimitris en Miko, al mag aanschuiven. Dat ontroert me zelfs. In 1995 begon ik aan een studie communicatiewetenschap en nu zit ik hier. Voor Dimitris voelt de nominatie als een grote erkenning van zijn studenten, een milestone. In 2002 begon ik totaal onervaren in het onderwijs en mijn belangrijkste doel was toen om een goede docent te worden. Deze nominatie is geweldig en maakt mij nog gemotiveerder voor het onderwijs. Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: ( ) 2029 zie verder onder redactie. Fax: ( ) redactie: info@utnws.utwente.nl. Internet: of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030) b.s.groenman@utwente.nl Paul de Kuyper (4084) p.m.dekuyper@utwente.nl Maaike Platvoet (3815) m.c.platvoet@utwente.nl Sandra Pool (tel. 2936) s.pool@utwente.nl Mignon van Dijk (tel. 2028) m.c.vandijk@utwente.nl Office-management: Brigitte Boogaard (2029) b.j.boogaard@utwente.nl Vaste medewerkers: Harold de Boer, Aryo Breton van Groll, Surpiyo Chatterjea, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Anindita Ganguly, Bianca Hagen, Egbert van Hattem, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Ashok Sridhar, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas. Automatisering/internet: Martijn Baars Joris van Balen Ivar Engel Foto s: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel Site: www. bureauvanvliet.com. zandvoort@bureauvanvliet.com. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT-Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per info@utnws.utwente.nl. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT- Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per maandag voor uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 37 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Tim Wolda, tel info@utnws.utwente.nl Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema s foto s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze. Waar gaat dat heen...? Wie: Pim Rossen (21) Studie: Advanced Technology, vijfde jaars Op weg naar: Hogekamp Ik heb straks een gesprek met mensen van een spin-off bedrijf. Zij zoeken nog medewerkers en misschien is het iets voor mij om naast mijn studie te doen, zegt Pim terwijl hij rustig zijn witte bolletje naar binnenwerkt. De uitnodiging komt voort uit een bacheloropdracht die Pim aan de universiteit van Berkeley, VS heeft afgerond. Ik heb daar drie maanden bij een onderzoeksgroep, gespecialiseerd in nanotechnologie, gezeten en onderzoek gedaan naar dunne films. Het is echt fantastisch om bij zo n hoogaangeschreven universiteit te zitten. Bovendien heeft Berkeley een schitterende campus met klassieke gebouwen. Ik woonde op loopafstand van het terrein in een groot studentenhuis met vijftig bewoners. Iedereen had een kamergenoot. Echt Amerikaans. Vanaf ons dakterras keken we uit op de Golden Gate Bridge van San Francisco. Echt super. De meeste studenten kwamen uit Californië of uit andere delen van Amerika, vertelt Pim. Er waren maar weinig buitenlandse studenten. Voor mij was het de eerste keer dat ik bij een vakgroep zat. Het mooiste is dat je de kans krijgt om dingen te ontdekken. De mogelijkheden zijn daarna eindeloos. Ik denk dat ik een goede indruk heb achtergelaten. Mijn professor daar bleef maar vragen of ik niet langer wilde blijven. Ik overweeg om er een master te doen, maar zoiets beslis je niet in één keer. Natuurlijk heb ik ook rondgereisd. Een maand lang samen met mijn vriendin. Dat was erg mooi! Foto: Arjan Reef.

3 donderdag 21 augustus 2008 De huidige meldkamer die hard aan vernieuwing toe is. Foto: Gijs van Ouwerkerk. charlie krijgt campus nog strakker in beeld Facelift meldkamer De meldkamer van de bewakings- en beveiligingsdienst van de UT wordt nog dit jaar volledig geautomatiseerd. Het gebouw Charlie van waaruit de dienst opereert krijgt nieuwe, moderne apparatuur. Systemen worden aan elkaar gekoppeld. sandra pool De vernieuwingsoperatie is volgens hoofd beveiliging Manfred de Roos hard nodig. De spullen die wij gebruiken zijn niet meer van deze tijd. De werkmethoden en rapportageopties zijn erg omslachtig. Met het nieuwe systeem en de interne verbouwing worden we een Stevin Gezelprijs De UT-onderzoekers Floor Wolbers en Pieter Lerou zijn genomineerd voor de Simon Stevin Gezelprijs 2008 (niet te verwarren met de Simon Stevin Meesterprijs). Technologiestichting STW nomineerde in totaal vier wetenschappers op grond van hun wetenschappelijke excellentie en hun actieve bijdrage aan de toepassing van hun onderzoeksresultaten. In korte presentaties moet het viertal op 8 oktober in de Utrechtse Jaarbeurs het publiek zien te overtuigen van het belang van hun onderzoek. Een jury bepaalt daarna naar wie de titel gaat. Floor Wolbers doet onderzoek naar kankertherapie op maat, bij de BIOS lab-on-a-chip groep van professor Albert van den Berg. Pieter Lerou ontwikkelde aan de UT crygone microkoelers. De potentiële markt, onder andere in telecommunicatie en in ruimteonderzoek gaat Lerou bedienen vanuit zijn spin-off Kryoz Technologies. De luchtzuiverende straatsteen zet stikstofoxiden om in nitraat. echte bedrijfsalarmcentrale. We kunnen nu sneller en beter inspelen op calamiteiten en bepaalde trends eerder constateren. Een van de zichtbare vernieuwingen is de videowall die in de meldkamer van Charlie komt. Nu hebben we nog losse beeldschermen, computers, verschillende toetsenborden en muizen en wel zes verschillende telefoons. Die worden allemaal geïntegreerd. Dat werkt overzichtelijker en het ziet er stukken professioneler uit. De videowall bestaat uit meerdere schermen. Komt er een melding binnen, dan verschijnt de plek op de campus waar het om gaat direct in beeld. Maar dat niet alleen, verzekert De Roos. Ook een plattegrond van het gebouw met vluchtwegen, de aanwezige bedrijfshulpverleners, de instructies voor de centralist en de exacte locatie van de calamiteit zijn te zien op de videowall. Bij een brandmelding ziet de centralist in de meldkamer ook welke melder is aangesproken, eventueel de temperatuur ter plaatse en de mogelijke uitbreiding van de brand. Alle meldingen zijn in één oogopslag adequaat te beoordelen. De beveiligers krijgen cursussen om met deze systemen om te gaan. De upgrading kost in totaal drie ton en begint binnenkort al. Voor het eind van het jaar moet het geautomatiseerde systeem in werking zijn, aldus De Roos. Met de nieuwe techniek is het ook mogelijk om bepaalde trends vast te stellen. Dat doen we nu ook wel, maar met het nieuwe systeem gaat het automatisch. Stel je voor dat wij tot drie keer toe op dezelfde plek een open raam constateren, dan verschijnt er een soort reminder dat het de derde keer is. Zo hoeven wij minder zelf handmatig uit te zoeken en te rapporteren. Studenten en medewerkers merken niets van de veiligheidsaanscherping, aldus De Roos. Het open karakter van de campus blijft gehandhaafd. We gaan wel meer gebruikmaken van camera s met een ingebouwd detectiesysteem. Deze zogenoemde domecamera s volgen bewegingen tot aan een bepaalde afstand. Superhandig als er een evenement is op het grasveld of op de Boulevard. De opgenomen beelden kunnen wij na een melding terugkijken en beoordelen. Zo zijn we beter in staat de veiligheid op het terrein te waarborgen. Het Ding weg voor groot onderhoud Het zal menige campusganger zijn opgevallen: het is opvallend kaal bij de ingang van het universiteitsterrein. Het Ding is weg. De markante creatie, die bijna vijfendertig geleden door studenten werd gefabriceerd, is vlak voor de bouwvak weggehaald voor een grondige opknapbeurt. Het Facilitair Bedrijf laat weten dat Het Ding hard toe was aan onderhoud. Een van de palen was bijna doorgerot. Er lopen mensen langs en kinderen willen er wel eens in klimmen. Dat was niet verantwoord meer, vertelt Joop Siebum, contractmanager bouw bij het FB. Het verwijderen van het vier meter hoge Ding heeft geleid tot allerlei reacties. Toen we m aan het afbreken waren kregen we direct een telefoontje van het college van bestuur met de vraag: hij komt toch wel weer terug, hè? Ik mis m zelf ook, als ik het terrein op kom. Het is toch het gezicht van de campus, constateert Siebum. Het Ding ligt nu in onderdelen bij Sylva Bouw op bedrijventerrein de Marssteden. Er komen nieuwe palen aan, het metaal wordt nagelopen, de verbindingen nagekeken en alle onderdelen worden grondig schoongemaakt. Het Ding is één keer eerder voor onderhoud weggehaald, weet Siebum, minstens vijftien jaar geleden. Na de huidige onderhoudsbeurt moet het kunstwerk zeker weer tien jaar mee kunnen. Als het meezit zijn de onderdelen van Het Ding over drie à vier weken klaar om teruggeplaatst te worden. Er komt een kraan aan te pas om dat karwei in een dag te klaren. Volgens Siebum is het vrij lastig Het Ding weer op zijn plek te krijgen vanwege de ingewikkelde constructie. We hebben met een aantal collega s aan de hand van foto s modelletjes op schaal gemaakt om te weten hoe we m weer in elkaar moeten zetten. Zelf ben ik thuis met mijn vrouw een uur aan het knutselen geweest, aldus Siebum. Het Ding siert sinds 1974 de campus. Het is door zeven studenten ontworpen en geplaatst als grap en wordt sindsdien als kunstwerk in ere gehouden. Het object vormt een opvallende creatie achter de hoofdingang in het gras. Het is een twintigvlak met veertien gelijkbenige en zes gelijkzijdige driehoeken. De constructie bestaat uit zes afgedankte telefoonpalen, die door stalen kabels van exact dezelfde afmeting in evenwicht worden gehouden. Het geheel is gefundeerd door zware betonnen blokken. AQUATHLON. Bijna zeventig atleten deden dinsdagavond mee aan de door triathlonvereniging Aloha georganiseerde aquathlon, een onderdeel van de Twentse Triatlon Tour waarbij in totaal vier wedstrijden plaatsvinden. In de aquathlon, de tweede wedstrijd, ging het om 500 meter zwemmen, 3 kilometer hardlopen (met badmuts) en tot slot nog eens 250 meter zwemmen. Gisteren stond nog een duathlon, fietsen en lopen, op het programma en aanstaande zaterdag wordt de tour afgesloten met een triathlon. Tijdens de wedstrijd van dinsdagavond regende het flink, maar desondanks wisten enkele Alohanen goed te presteren. Jan-Roelf Heerssema nam een vierde plaats in van het klassement. Gerrit Völker, een bekende internationale triatleet, won de aquathlon. Foto: Maurits Diephuis Heilzame klinkers Het is een Japanse uitvinding, maar wij hebben die verder ontwikkeld en de werking ervan aangetoond in ons lab, aldus de promovendus. De luchtzuiverende straatsteen is volgens Hunger in niets van een normale klinker te onderscheiden. De kleur, het gewicht, de omvang en de sterkte zijn allemaal hetzelfde. Op deze steen zit alleen een speciale toplaag van acht tot tien millimeter titaandioxide. Deze laag zet in combinatie met zonlicht de stikstofoxides uit uitlaatgassen om in nitraat, dat niet schadelijk is voor het milieu. (vervolg van voorpagina) Stikstofoxides veroorzaken zure regen en smog. De stenen slijten weliswaar doordat er verkeer overheen rijdt, maar dit tast de werking niet aan, vertelt Hunger over de duurzaamheid. De toplaag is dik genoeg om een beetje slijtage aan te kunnen. Het effect is dus blijvend. In het lab lukte het Hunger en zijn collega s om hele hoge concentraties stikstof uit de lucht te zuiveren, tot ruim 90 procent. Hoe hoog het rendement op straat zal zijn, moet eind dit jaar blijken als in Hengelo een deel van de Castorweg wordt geplaveid met de nieuwe stenen.

4 4 donderdag 21 augustus 2008 wolter siemons Van Stanford naar Berkeley Wolter Siemons (28) is een van de vijfentwintig pas gepromoveerde wetenschappers die een Rubicon-subsidie hebben gekregen om twee jaar lang onderzoek te doen bij een buitenlands onderzoeksinstuut. Half september vertrekt de onderzoeker bij Mesa+ naar Berkeley, de topuniversiteit aan de westkust van Amerika. De Rubicon-subsidie is toegekend door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De toelage is bedoeld om pas gepromoveerden de mogelijkheid te bieden enige tijd onderzoek te doen in het buitenland. Rubicon is genoemd naar de rivier die Caesar overstak voordat hij de macht greep in Rome en gaat vooraf aan de veni-, vidi- en vici-beurzen voor recent gepromoveerde wetenschappers, ervaren onderzoekers en topwetenschappers. In totaal schreven 113 kandidaten een onderzoeksvoorstel voor een Rubicon-subsidie. Siemons is de enige Twentse kandidaat die in de prijzen viel. Voor twee jaar onderzoek in Berkeley ontvangt hij een onkostenvergoeding van negentigduizend euro. Siemons studeerde technische natuurkunde en technische bedrijfskunde aan de UT. In april promoveerde hij cum laude bij de faculteit TNW. In Berkeley gaat hij onderzoek doen naar heterostructuren gemaakt met multiferroische oxidische materialen. Dat zijn materialen, die zowel een magnetische ordening als een ferroelektrische ordening hebben. Het interessante is dat een magnetisch veld de elektrische eigenschappen van het materiaal kan beïnvloeden en andersom, legt Siemons uit. Dit werkt tot nu toe alleen bij heel lage temperaturen. Doel van mijn onderzoek is erachter te komen waarom deze structuren niet werken bij kamertemperatuur. Siemons krijgt een aanstelling bij de groep van professor Ramesh, een van de beste groepen op dit gebied in de wereld. Ik kijk er echt naar uit met hem samen te werken. Ik heb er heel veel zin in. Californië is geen onbekend terrein voor Siemons. Als promovendus deed hij drie jaar onderzoek op de universiteit van Stanford en dat is hem goed bevallen. Als hij in september vertrekt, logeert hij eerst bij vrienden, zodat hij op zijn gemak een eigen appartement kan zoeken. De postdoc denkt dat de Rubicon-subsidie het een stuk makkelijker maakt om in Berkeley aan de slag te gaan. Als je die beurs niet hebt, kost het je meer tijd een onderzoeksplan op te zetten, meent hij. En mocht ik in een later stadium voor een andere subsidie gaan, zoals een veni- of vidi-beurs, dan maak ik meer kans. Bovendien staat deze subsidie goed op mijn cv. Wat hij na zijn avontuur in Amerika gaat doen, is nog onzeker. Mijn ideaal is een positie zien te vinden als universitair docent, in Nederland of in het buitenland. Maar de belangstelling voor die paar plaatsen is natuurlijk erg groot. Ach, anders kan ik nog altijd de industrie in. ADVERTENTIE Vandaag is Jeroen even sportheld! Steun het CliniClowns effect! Giro 6640 of Wolter Siemons. Foto: Gijs van Ouwerkerk ROTTERDAM U-blad in de vuilnisbak Rotterdamse studentenverenigingen hebben een onbekend deel van de oplage van Erasmus Magazine, het veertiendaagse blad van de Rotterdamse universiteit, demonstratief in de vuilnisbak gegooid. Ze waren boos over de inhoud van het introductienummer. Een ironisch geschreven academisch ABC, waarin eerstejaars wordt uitgelegd wat termen als ontgroening, disputen, feuten en mores betekenen, schoot de Rotterdamse Kamer van Verenigingen in het verkeerde keelgat. Het artikel zou perfide leugens en onwaarheden bevatten. In een ander artikel werd een studentenhuis genoemd als voorbeeld van een foute plek waar een eerstejaars zich beter niet kan vertonen. Dat samen leidde tot de oproep om Erasmus Magazine uit de distributiebakken te halen. Het Rotterdams Studenten Gezelschap, een van de zeven verenigingen van de Kamer, liet de redactie weten er niet achter te staan. Erasmus Magazine wist daardoor van de actie en alarmeerde het bestuur van de universiteit. Dat schakelde de bewakingsdienst in, maar toen lagen er in een aantal faculteitsgebouwen al nummers in de vuilnisbakken, zegt hoofdredacteur Wieneke Gunneweg. Ton van der Pijl, secretaris van het college van bestuur, zegt niet blij te zijn met de actie, maar vindt dat de kwestie niet moet worden overdreven. Het gaat volgens hem om één bak Mijn job die leeggehaald is en die gedeeltelijk weer kon worden aangevuld. De vraag of hij financiële sancties gaat opleggen aan studentenverenigingen die hebben meegedaan aan de actie en geen spijt betuigen, vindt hij prematuur. Preses Dorien Roerink van de Kamer zou het flauw vinden om nu ineens te zeggen dat de actie verkeerd was. Wel benadrukt ze dat ze geen tegenstander is van persvrijheid en dat de redactie van Erasmus Magazine mag schrijven wat ze wil. De editie verscheen alleen uitgerekend in de introductieweek. Eerstejaars en hun ouders zijn vaak nog niet in staat om artikelen met een knipoog te lezen. HOP, Hein Cuppen Wie: Sander Smits (39). Functie: leerstoeltechnicus bij de leerstoel Semiconductor Components van de faculteit EWI. Locatie: Hogekamp, derde verdieping. Foto: Arjan Reef. Sander Smits (39) Sinds 2000 ben ik op de UT werkzaam. Daarvoor was ik een tijdje softwareontwerper bij Nedap. Maar ik had behoefte aan meer verdieping, bovendien was het gewoon tijd voor wat anders. Op de UT, in de functie van leerstoeltechnicus, heb ik die verdieping zeker gevonden. Het gaat in onze vakgroep om elektronische componenten, transistors. Dit grote beeldscherm heb ik nodig omdat ik structuren ontwerp op siliciumwafers. Op deze 30- inch monitor is het ontwerp in zijn geheel goed te zien. Verder assisteer ik vooral de aio s bij hun onderzoek, help meetproblemen oplossen en ontwerp en maak meetopstellingen. Dat contact met promovendi is erg leuk, juist omdat ze uit alle windstreken komen. Ja, dit is gewoon een negen-tot-vijfbaan. En dat komt me op het moment wel goed uit, want ik heb twee opgroeiende kinderen. Dat ik als technicus wordt opgeroepen bij calamiteiten, komt gelukkig ook nooit voor. Catastrofale gebeurtenissen gebeuren bij ons op microschaal, dus dat is bijna nooit gevaarlijk. In de acht jaar dat ik hier werk, heeft zoiets zich nooit voorgedaan. Ik wil wel graag hogerop in mijn functie, dat kan bijvoorbeeld door me te specialiseren in een bepaalde onderzoeksrichting. Maar ook een promotie is een wens van me. Ooit ben ik aan de UT begonnen met een studie elektrotechniek, maar die heb ik op de HTS afgemaakt. Na een master zou ik alsnog kunnen promoveren. Ja hoor, ik zie dat nog wel een keer gebeuren. Wat niet leuk is aan deze functie? Soms is het lastig bepaalde zaken te plannen, omdat je nooit weet hoe lang iets gaat duren. Daardoor ben ik niet altijd in staat om de problemen van aio s direct op te lossen.

5 donderdag 21 augustus 2008 hoogleraar dave blank geeft college op lowlands Franz Ferdinand en nanotechnologie Wat hoort er niet in het volgende rijtje thuis: Anouk, Sex Pistols, Dave Blank, Franz Ferdinand? Een strikvraag, want alle vier waren ze afgelopen weekend artiest op festival Lowlands bij Biddinghuizen. Dus ook UT-hoogleraar nanotechnologie Dave Blank. Honderden, misschien duizend, festivalgangers luisterden drie kwartier ademloos naar Blanks relaas over nanotubes en atomen als legostenen. Paul de Kuyper Blank, wetenschappelijk directeur van Mesa+, stond zondag geprogrammeerd in het kader van Lowlands University, een succesvolle collegereeks met in eerdere jaren glansrollen voor Ruud Lubbers, Ronald Plasterk en Pieter van Vollenhoven. Dit jaar gaven onder anderen ook econoom Arnold Heertje en ex-minister Eduard Bomhoff acte de présence. De colleges, die voor het vierde jaar op rij werden georganiseerd, zijn behoorlijk populair. Een half uur voordat Blank zijn lezing begint, zit al een man of veertig voor de deur van de collegetent te wachten. Omdat er zo vroeg nog geen leuke band speelt, zegt Wendy Veldhuizen (25) uit Dordrecht, terwijl ze een trek van haar sigaret neemt en probeert wakker te blijven. Ik hoop dat ik er iets van begrijp, volgens mij is het iets met moleculen. Anderen zijn gericht op de lezing van Blank afgekomen, zoals Yorick Vernooy (17) uit Arnhem. Hij geniet van de muzikale optredens op het festival, maar vindt Lowlands University het hoogtepunt. De afwisseling van muziek en lezingen is bijzonder, dat zie je niet op andere festivals. Bovendien is het veel leuker om op deze manier iets over nanotechnologie te leren dan het in een boek te lezen. Als de deuren opengaan is de zaal, waar ruim duizend man in passen, zo gevuld. Meestal moet je ze de schoolbanken in schoppen, nu komt iedereen vrijwillig, wordt er gegrapt. Dan komt Blank op, de zaal gaat staan en er volgt een klinkend applaus. Glimmend van trots neemt de hoogleraar op het podium plaats achter de microfoon. Enthousiast vertelt Blank over nano-afmetingen, een factor tienduizend kleiner dan een menselijke haar. En over hoe hij atomen kan rangschikken en er nieuwe materialen mee bouwt alsof het legosteentjes zijn. Over hoe nanotechnologie gebruikt kan worden om kleding waterdicht te maken, maar ook om makkelijker en pijnvrij het suikergehalte in het bloed van een diabetespatiënt te meten. Afbeeldingen op grote schermen illustreren zijn betoog, net als de brede gebaren die de hoogleraar maakt. In de zaal heerst een doodse stilte. Het enige geluid komt van een rockband uit een naastgelegen tent. Op de voorste rij ligt een stelletje innig tegen elkaar aan, iets verder naar achter zit iemand te knikkebollen. De andere honderden blikken blijven strak op het podium gericht. Als Blank heeft afgesloten, klinkt wederom een luid applaus. Interessant, maar wel erg ingewikkeld, vindt Yorick Vernooy na afloop. Ik lees in de Kijk wel eens iets over nanotechnologie, maar ik heb nu gehoord dat ze veel verder zijn dan ik dacht. Backstage staat Dave Blank na te glunderen. Ik vond het lekker gaan. Ik had gedacht dat het publiek jonger zou zijn, een jaar of zeventien, maar toen het vooral veel studenten bleken te zijn, was dat wel een geruststelling. Collega Miriam Luizink, technischcommercieel directeur van Mesa+, glimt met hem mee. Trots en verbaasd zegt ze: Er zitten hier achthonderd tot duizend man te luisteren naar nanotechnologie, terwijl het programma gisteren tot vijf uur s nachts doorging. Lubbers heeft hier gestaan, en Van Vollenhoven. Dit is toch geweldig? Blank en Luizink zijn een dag eerder al naar Lowlands gekomen om sfeer te proeven. Ze genieten zichtbaar van het festival. Blank: Ik ben fan van Franz Ferdinand, hun optreden gisteren vond ik erg gaaf. We Dave Blank stonden in het voorste vak en iedereen was aan het dansen. Hij begrijpt het succes van Lowlands University helemaal. Je hebt hier elf tenten, het programma is zo n mengelmoes. Die variatie spreekt aan. Bovendien, als je de hele dag loopt, wil je ook wel eens even zitten. Blank beseft dat zijn toehoorders een halve dag na zijn college het meeste wel zullen zijn vergeten. Dat is niet erg. Ik hoop dat er in ieder geval iets blijft hangen. Dat we in staat zijn materialen te maken die in de natuur niet voorkomen, of dat nanotechnologie handige medische toepassingen heeft. Mijn grootste drijfveer is om een lekenpubliek te enthousiasmeren voor nanotechnologie, dat ze er meer over gaan lezen als ze er iets over in de krant zien staan. Stel, de mensen komen straks thuis en vertellen dat ze het gaafste van hun weekend Franz Ferdinand vonden, en daarna die lezing over nanotechnologie. Dat zou ik mooi vinden. ut vist achter het net Geen geld voor excellente student De UT krijgt voorlopig geen geld uit de pot van het ministerie van Onderwijs voor onderwijs aan excellente bachelorstudenten. De universiteit had twee miljoen euro aangevraagd voor het opzetten van een Platform Excellentie Ontwikkeling. De beoordelingscommissie vindt de aanvraag echter van onvoldoende niveau. Ook de aanvragen van andere onderwijsinstellingen stelden teleur. Het zogenaamde Siriusprogramma van het ministerie van Onderwijs stelt de komende twee jaar veertig miljoen euro beschikbaar voor onderwijs aan de beste bachelors. Universiteiten en hogescholen konden hiervoor aanvragen indienen, maar de beoordelaars vonden deze over het algemeen teleurstellend. Slechts vijf universiteiten en één hogeschool zonden een zeer veelbelovende aanvraag in en krijgen dit jaar geld uit het Sirius-potje. Twintig andere instellingen kunnen volgend jaar nog een poging wagen. De UT wordt op basis van de ingediende aanvraag niet in staat geacht om volgend jaar alsnog in aanmerking te komen voor een Sirius-subsidie. De UT had het aangevraagde geld, twee miljoen euro uitgesmeerd over een periode van vier jaar, willen inzetten om een Platform Excellentie Ontwikkeling op te zetten. Nu al bestaan er verschillende programma s voor excellente studenten in het hoger onderwijs, zoals honourstrajecten, het Twente Scholarship Program voor talentvolle studenten uit het buitenland en het TOP-programma voor het stimuleren van jonge ondernemers. Er bestaat echter nog veel versnippering tussen de projecten. Het Platform Excellentie Ontwikkeling moet deze en nieuwe initiatieven bundelen en onder andere een excellentievolgsysteem opzetten waarmee het effect van de verschillende programma s kan worden geëvalueerd. Wat er met dit plan gaat gebeuren nu er geen subsidie is verkregen, is nog onbekend. Het college van bestuur moet het advies van het Siriusprogramma nog intern bespreken en wil voor die tijd niet reageren. (UT-Nieuws/HOP) Een volle zaal luistert aandachtig naar de wijze woorden van de hoogleraar nanotechnologie. Foto s op deze en voorpagina: Gijs van Ouwerkerk. Iraanse studenten De ministers Plasterk van Onderwijs en Verhagen van Buitenlandse Zaken hebben negen gevoelige studierichtingen tot verboden gebied verklaard voor studenten met een Iraans paspoort. Geen van deze studies, die te maken hebben met nucleaire technologie, wordt aan de UT gedoceerd. Universiteiten die zich niet houden aan het verbod kunnen volgens het kabinet strafrechtelijk worden vervolgd. Het besluit van Plasterk en Verhagen is ingegeven door een VN-resolutie waarin lidstaten worden verzocht zo terughoudend mogelijk om te gaan met het verspreiden van nucleaire kennis naar Iran. Inmiddels heeft GroenLinks schriftelijke Kamervragen gesteld over het kabinetsbesluit. Volgens deze partij is Nederland het enige land dat de VN-resolutie zo nauw neemt. (HOP) Prostaatkanker Studente biomedische technologie Kirsten Pondman publiceert haar bacheloronderzoek in het komende septembernummer van het prominente vakblad European Urology. Pondman onderzocht voor haar bacheloropdracht een nieuwe methode voor het vaststellen van prostaatkanker. De huidige manier waarop prostaatkanker wordt vastgesteld, blijkt niet geschikt voor alle soorten tumoren. De methode die Pondman onderzocht, een MR-scan gecombineerd met een zogenaamde MR-gecontroleerde biopsie, levert een meer accurate diagnose op. Het komt niet vaak voor dat studenten zelfstandig een eigen artikel gepubliceerd krijgen in een wetenschappelijk tijdschrift. Medisch centrum De UT en het UMC St Radboud in Nijmegen ondertekenden begin juli een samenwerkingsovereenkomst voor een nieuw instituut: het Minimaal Invasief Technologisch expertise Centrum, kortweg MITeC. Dit centrum zal een toonaangevende rol gaan spelen op het gebied van sleutelgatchirurgie en de real-time beeldvorming. Het MITeC, dat samenwerkt met industriële partners, wil nieuwe technologische ontwikkelingen zo snel mogelijk omzetten in concrete producten waarmee de zorg voor patiënten sterk verbeterd wordt. Het MITec wil binnen vijf jaar in Europa een toonaangevend en vernieuwend centrum zijn voor onderzoek, ontwikkeling, patiëntenzorg-innovatie en onderwijs op het gebied van minimaal invasieve interventies.

6 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente 6 donderdag 21 augustus 2008 Veni- en vidi s voor UT-wetenschappers Zeven UT-onderzoekers vielen afgelopen zomer in de prijzen bij de verdeling van de veni- en vidibeurzen van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderwijs (NWO). Vijf van hen kregen een vidi-subsidie van euro waarmee ze vijf jaar lang een eigen onderzoekslijn kunnen ontwikkelen. Voor twee anderen was er een venibeurs van euro. Hiermee kunnen gepromoveerden drie jaar lang ideeën ontwikkelen en onderzoeken. Wie zijn deze succesvolle UT-onderzoekers en wat doen ze? Tekst: Paul de Kuyper & Maaike Platvoet Foto s: Gijs van Ouwerkerk Spintronica Tamalika Banerjee Wie: Tamalika Banerjee (37) uit India, studeerde natuurkunde aan de University of Calcutta en behaalde haar PhD in 2000 aan de Universiteit van Madras. Aansluitend werkte ze anderhalf jaar aan het MIT in Boston. Werkt bij: vakgroep NanoElectronics van de faculteit EWI. Dansende deeltjes Wie: Martin van Sint Annaland (37) studeerde chemische technologie aan de UT. Hij volgde een twaioopleiding en promoveerde in 1998 bij professor Hans Kuipers. mogelijke minireactor maken, waar de energiehuishouding op peil is. Daarvoor maak ik gebruik van geavanceerde numerieke modellen en geavanceerde meettechnieken. Werkt bij: de vakgroep Fundamentals of Chemical Reaction Engineering van de faculteit TNW, IMPACT. Vidi: Dankzij de subsidie kan ik twee aio s aanstellen, één voor de meer numerieke kant van het onderzoek en één voor de meetkant. Die mankracht erbij is hard nodig, alleen zou ik dit niet kunnen. Ik vind het overigens jammer dat bij het NWO het onderzoek naar energievraagstukken onderbelicht is, terwijl er wel volop aandacht voor is in de publieke opinie en het bedrijfsleven. Onderzoek: Een populaire benaming voor mijn onderzoek is Groene energie met dansende deeltjes. Het uiteindelijke doel is om een reactor te creëren waarmee zuivere waterstof gemaakt kan worden. Waterstof is weer nodig om een brandstofcel te voeden, en dat kan voor het opwekken van elektriciteit gebruikt worden. Het is de kunst om waterstof te maken zonder dat er kooldioxide in de atmosfeer vrijkomt. De CO2 wordt dan afgevangen en onder de grond gestopt. Om dat te realiseren is een reactor nodig waar waterstof ingaat. Met behulp van membranen in de reactor kan heel efficiënt zuiver waterstof gemaakt worden, maar er speelt dan ook een probleem met de energiehuishouding. Wat ik in mijn onderzoek wil, is een zo klein Martin van Sint Annaland Ambitie: Nu is er een groepje binnen onze eigen groep en ooit hoop ik dat dat uitmondt in een eigen vakgroep. Voorlopig kan ik vier jaar vooruit. Naast het Vidi-onderzoek lopen er ook nog andere projecten. Bovendien vind ik onderwijs geven ook leuk. Juist die combinatie, het onderzoek en het onderwijs maakt dit vak mooi. Al hangt de status van een wetenschapper altijd af van zijn onderzoek. Onderzoek: Sinds 2002 werk ik in Twente in de spintronica. Het vakgebied bestaat nog maar twintig jaar, maar het heeft al wel allerlei toepassingen. Zonder spintronica kunnen we bijvoorbeeld niet de geheugens maken die in ipods en laptops zitten. Alles moet steeds kleiner, met meer opslagcapaciteit. Spintronica is een veelbelovend vakgebied en vorig jaar hebben een Franse en Duitse natuurkundige voor de ontdekking ervan zelfs de Nobelprijs voor de Natuurkunde gekregen. Spintronica maakt gebruik van het gegeven dat een elektron twee richtingen op kan spinnen of draaien. Met behulp van magnetische velden kun je het elektron tussen de waarden 0 en 1 laten wisselen en daarmee data opslaan in een geheugenkaart. Tien jaar geleden ontstond bovendien het idee van het bestaan van een zogenaamde spintorque, een manier om een elektron te laten wisselen van 0 naar 1 met een elektrisch stroompje. We weten dat dat alleen op nanoschaal werkt, maar het exacte mechanisme is nog onbekend. Ik wil zo n spintorque zichtbaar maken met behulp van nieuwe materialen waarvan ik de eigenschappen kan variëren. Dat zal dan ook nieuwe toepassingen opleveren binnen de spintronica, waaronder nog kleinere geheugenchips met een nog grotere capaciteit. Vidi: Met deze zes ton heb ik vijf jaar om een onderzoeksstructuur te bouwen. Ik kan een paar promovendi en een postdoc aanstellen. Of ik mijn vidi-onderzoek in Twente ga doen, is nog onzeker. Ik ben ook met andere universiteiten in gesprek. Ik ga daarheen waar de beste faciliteiten zijn om een goede groep op te bouwen. Ambitie: Een sterk team mensen samenbrengen om een spintronicagroep te vormen. Daarna hoop ik een eigen onderzoekslijn uit te zetten en ook andere richtingen in de spintronica bij het onderzoek te betrekken. Nano-vulpen Wie: Niels Tas (38) studeerde elektrotechniek aan de UT en promoveerde in 2000 bij de vakgroep Transducers Science & Technology (TST) Werkt bij: vakgroep TST van de faculteit EWI, als universitair docent. Onderzoek: Nanowetenschappers werken veel met een AFM, een atomic force microscope. Daarmee kun je met een heel scherp naaldje (de tip) op atomair niveau oppervlakten aftasten en in kaart brengen. In mijn onderzoek houd ik me bezig met nanokanalen, vloeistofkanaaltjes van minder dan honderd nanometer in doorsnee. Een paar jaar geleden hebben we in de bladveer van een AFM-naald een nanokanaaltje gemaakt met aan het uiteinde een opening, waardoor het een soort nano-vulpen wordt. Je kunt er vloeistoffen door laten stromen en er zo materialen mee beschrijven. Je kunt bijvoorbeeld een onzichtbaar echtheidskenmerk aanbrengen op een medicijn. Helaas hebben we echter nog weinig controle over deze nanovulpen. Je krijgt meer een vlekje dan een nauwkeurige punt. Met de vidi-subsidie wil ik dit stromen van de vloeistof beter gaan controleren. Daarnaast willen we de tip zo modificeren dat er een krachtsensor wordt ingebouwd. Als we daarin slagen, kan de snelheid waarmee hij over een oppervlak zoekt flink omhoog. Nu duurt het scannen met de AFM soms wel een paar minuten, maar dan wordt het misschien mogelijk om richting video rate scanning te gaan. Als je de tip beweegt zie je op je scherm vrijwel onmiddellijk wat hij scant. En dat is uiteraard zeer gewild onder onderzoekers die met de AFM werken. Vidi: Ik ga twee promovendi aanstellen. Een daarvan gaat de nano-vulpen verder ontwikkelen en de andere moet zich bezighouden met de krachtgevoelige tip. Ambitie: Ik switch veel tussen het fundamentele en het toegepaste onderzoek. Fundamenteel onderzoek brengt je namelijk inzichten waarmee je nieuwe devices kunt ontwikkelen, en andersom loop je bij het werken aan toepassingen tegen fundamentele vragen aan. Dat vind ik leuk en zo wil ik mijn onderzoek blijven inrichten.

7 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente 7 donderdag 21 augustus 2008 Slimmere chips Wie: Michel de Jong (38) begon aan de HTS en studeerde daarna natuurkunde in Eindhoven. Daar promoveerde hij ook, in Hij vertrok daarna naar Zweden voor een postdoc en verbleef er zeven jaar. Een leuke tijd, maar ik was op zoek naar een wetenschappelijke nieuwe uitdaging. Bovendien wilde ik me met mijn gezin ergens settelen. Werkt bij: de vakgroep NanoElectronics van TNW, sinds september Onderzoek: Naast de elektrische eigenschappen van elektronen maakt spintronica ook gebruik van een magnetische eigenschap, de elektron spin, waardoor nieuwe functies mogelijk worden gemaakt. Een eigenschap van een spin is bijvoorbeeld dat hij zowel naar links als naar rechts kan draaien en dat vergroot dus de mogelijkheden. Wat specifieker: in mijn onderzoek richt ik me op het maken van nieuwe grensvlakken voor spins in halfgeleiders. Het onderzoek staat nog helemaal in de kinderschoenen, maar de toepassing kan bijvoorbeeld het toevoegen van een Michiel de Jong Zoekmachines Wie: Djoerd Hiemstra (37) studeerde informatica aan de UT en promoveerde in 2001 bij de Human Media Interaction groep van Franciska de Jong. Werkt bij: de Database groep van Peter Apers van de faculteit EWI. Djoerd Hiemstra Onderzoek: Het idee voor dit onderzoek is niet nieuw, maar toch is het nooit goed onderzocht. Zelfs de twee bedenkers van Google, hebben ooit de optie van gedistribueerde zoekmachines gesuggereerd, maar ook zij kwamen er niet verder mee. Als je nu een woord intikt op Google, analyseren internetzoekmachines eerst alle gegevens die doorzocht moeten worden op een centrale plek, voordat de query, een zoekvraag op het internet, beantwoord kan worden. Ik wil bekijken of het mogelijk is om queries te verdelen over een groot aantal kleine, zelfstandige zoekmachines die gezamenlijk zoekdiensten aanbieden. De bedoeling is om een query direct naar het juiste netwerk te sturen. Het systeem werkt als een soort veiling. Zoekmachines kunnen bieden op allerlei woorden. De UT doet dat dan bijvoorbeeld als het gaat om De ondernemende Universiteit Twente. Het bieden draait dan niet om geld, maar om kwaliteit. Het grote voordeel voor de gebruiker is uiteindelijk dat ook de kwaliteit van de hits beter is. Vidi: Dankzij de subsidie heb ik weer een nieuwe wetenschappelijke uitdaging. Gaaf, was dan ook mijn eerste reactie. Om het sollicitatiegesprek voor de NWO-commissie te oefenen, heb ik allerlei mensen ingeschakeld. Van voetbalvrienden tot collega s. Dat hielp enorm om een begrijpelijk voorstel te schrijven. Bedankt dus allemaal. Ambitie: Ik wil heel graag de werking van gedistribueerde zoekmachines aantonen. Veel collega s denken namelijk dat het niet mogelijk is, maar ik denk van wel en ja, ik hou wel van zo n uitdaging. Qua carrière kijk ik niet echt ver vooruit, ik focus me de komende jaren op dit onderzoek. Maar uiteindelijk hoogleraar, ja, dat zie ik wel zitten. Microrobotjes Wie: Joost van Honschoten (36), studeerde technische natuurkunde aan de UT en promoveerde in 2004, eveneens aan de UT. Werkt bij: vakgroep Transducers Science & Technology van de faculteit EWI. Onderzoek: In onze vakgroep ontwerpen we zogenaamde MEMS, micro electric mechanical systems, zoals sensoren of schakelaartjes op microniveau. Zo n mems wordt laagje voor laagje gefabriceerd, die bouw je dus alleen in 2D. Vooralsnog zijn we niet in staat ze driedimensionaal te maken, terwijl je toch graag microrobotjes of micronaaldjes zou willen hebben die uit het platte vlak treden. Niels Tas Met mijn veni probeer ik wel 3Dmems te maken, met behulp van vloeistoffen. Daarvoor heb ik je kennis van de micro- en nanofluïdica nodig, de manier waarop vloeistoffen zich op micro- en nanoniveau gedragen. Vloeistoffen hebben een bepaalde oppervlaktespanning. Daardoor kan een schaatsenrijder, het insect, op het water lopen. Op microschaal wordt die oppervlaktespanning veel krachtiger dan op grotere schaal, zoals een druppel aan een kraan. Een microdruppel blijft zelfs aan een dun plaatje gehecht, ook als je hem laat verdampen. Door de verdamping buigt zo n plaatje met de druppel mee en krijg je een 3D-structuur. Dat kun je als bouwsteen gebruiken voor microrobotjes. Veni: Met deze twee ton kan ik mijn onderzoek inrichten. Je moet je daar echter niet teveel van voorstellen, want voor driekwart wordt van dat geld mijn eigen salaris betaald. Van de rest kun je materialen aanschaffen, misschien een keer een bezoek brengen aan een buitenlandse universiteit en je moet ook bedenken dat het gebruik van de cleanroom behoorlijk duur is. Ook zie ik de Veni als een erkenning van mijn werk, dat maakt het extra leuk. Ambitie: Op korte termijn hoop ik natuurlijk dat dit onderzoek slaagt, maar daarna wil ik me verder verdiepen in dit vakgebied. Omdat vloeistoffen zich op kleine schaal heel anders gedragen dan op grote schaal, vind ik de microen nanofluïdica zo interessant. Het is bovendien een relatief nieuw en zeker veelbelovend vakgebied. Ik wil daar graag actief onderzoek in blijven doen. geheugenfunctie aan een transistor zijn. Processoren in computers bestaan nu nog uit twee gescheiden delen; één deel doet het werk, het andere deel onthoudt het. Als dat door middel van spintronica kan worden samengebracht in één geheel is dat veel efficiënter. De chip wordt sneller dus beter. Vidi: Ik ga een aio en een postdoc aanstellen. De subsidie betekent wel een enorme boost voor mijn onderzoek, daar ben ik natuurlijk erg blij mee. Ook een stukje persoonlijke erkenning ja. Ambitie: Wat betreft het project? De belangrijke output demonstreren van grote spinafhankelijke signalen in halfgeleiders. Als het gaat over mijn carrière, dan hoop ik toch een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen en dus, op de langere termijn, een eigen vakgroep. De academische wereld zal ik niet snel verlaten, die keus heb ik al lang geleden gemaakt. De enige stimulans voor een overstap naar het bedrijfsleven zou geld zijn, maar nee, de wetenschap biedt me volop uitdagingen. Foto: Arjan Reef. Pamela Habibovic Betere botten Pamela Habibovic (31) ontving een Veni-subsidie voor haar onderzoek naar het maken van kunstmatige implantaten met zouten die botgroei stimuleren. Habibovic, van oorsprong Bosnische, is als onderzoekster verbonden aan de faculteit TNW en het Biomedisch Technologisch Instituut. Vorig jaar ontving zij al de Professor de Winter Prijs voor vrouwelijk toptalent aan de UT. Wegens haar vakantie was een interview niet mogelijk. Joost van Honschoten

8 utnieu 8/9 donderdag 21 a Intro '08 gesmeerd van start Niet op de gebruikelijke dinsdag, maar één dag later, gisteren dus, barstte het introductiefeest weer los. In negen dagen tijd kunnen de nieuwkomers alvast wennen aan hun nieuwe stad, studiegenoten ontmoeten en de campus ontdekken. Vaste prik tijdens de eerste introductie-uren is de centrale registratie die door extra aanmeldingspunten buitengewoon soepel verliep. Ook de openingsshow, de verenigingenpresentaties en natuurlijk deze groepsfoto horen er op zo n eerste dag bij. Hoewel de lucht donker en dreigend was, bleven regenbuien uit. De komende dagen struinen de ongeveer 1150 verse eerstejaars rond op de campus, de straten van Enschede en Hengelo. IK-voorzitter Thomas van de Kracht over de lengte van de intro: Het college van bestuur vond tien dagen te lang. Studenten zouden moe zijn als ze aan hun eerste collegedag beginnen. Begrijpelijk, maar anderzijds is dat de eigen keuze van de aanstaande studenten. Niets is verplicht tijdens de intro en de nieuwkomers bepalen zelf hoe bont ze het maken. Het idee voor een dagje minder kwam voort uit een werkgroep bestaande uit afgevaardigden van verschillende verenigingen waaronder ook de Student Union. Van de Kracht: Dit jaar zijn we met vijf in plaats van zes IK-commissieleden. Een dag minder kwam ook wel weer goed uit. De ingekorte versie was voor de organisatie een kans om

9 ws weekblad van de Universiteit Twente ugustus 2008 wat te schuiven met het programma. Van de Kracht: Er zitten nu minder dooie momenten in. Verder zijn we trots op ons mediaproject. We hebben naast filmpjes op de website, de introkrant en foto s nu ook live radio-uitzendingen op fm. Over de samenwerking met het HBO zegt hij: Die is er wel, maar niet zo intensief als we van te voren hadden gewild. Het blijft toch lastig om met twee verschillende organisaties en besturen iets van de grond te krijgen. Het gezamenlijke slotfeest is gecancelled omdat wij niet de veiligheid konden garanderen voor zo n grote groep feestende studenten. De gezamenlijke informatiemarkt op de Oude Markt en het aansluitende concert op woensdag blijven wel overeind net als de festatie een dag later. Ook doen we dan samen een poging om het wereldrecord waterpistolengevecht te verbeteren. Saxion Hogschool deed deze poging vorig ook. Die mislukte. Daarom doen we het dit jaar nog een keertje over, maar dan samen. Na de wereldrecordpoging op donderdag 28 augustus volgt het allerlaatste introductiefeest en kunnen de verse studenten de maandag erop aan hun eerste colleges beginnen. Foto: Gijs van Ouwerkerk

10 6266UT utnieuws pers.adv 2 weekblad van de Universiteit 11:20 Twente Pagina UT 10 pers.adv donderdag 21 augustus :20 Pagina UT pers.adv :20 Pagina 1 op zoek op op zoek zoek naar een andere baan? naar een andere baan? naar Vacatures een andere interne werving baan? Skillslabmedewerker Vacatures interne werving Vacatures interne werving Technische Natuurwetenschappen (TNW) Skillslabmedewerker E-learning Technische Technische specialist Natuurwetenschappen medewerker opleiding (TNW) TG (38 (08/202) uur per week) Technische Skillslabmedewerker Natuurwetenschappen Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Technische Natuurwetenschappen (TNW) Secretaresse Technische (0,5 fte) vakgroep medewerker BW (08/204) (38 uur per week) Construerende Construerende UDTechnische Human Technische Wetenschappen Resource Wetenschappen Management (CTW) 6266UT pers.adv Technische Bedrijf, 11:20 Bestuur medewerker en Pagina Technologie 1(38 uur (BBT) per week) Personeelsassistente Construerende Technische 24 uur per week Wetenschappen (08/206) (CTW) Personeel, UDArbeid Human & Organisatie Resource Management Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Fulltime UD Secretaresse Human Resource MESA+ (08/212) Management Technische Bedrijf, Natuurwetenschappen Bestuur en Technologie (BBT) Meer op informatie en vacatures: zoek Post Doc Experimental Macromolecular Nanotechnology (08/213) Science and Technology Meer informatie en vacatures: Tenure Track Position (1 fte) Assistant Professor in Experimental Meer Macromolecular informatie en vacatures: Nanotechnology (08/214) Science and Technology naar een andere baan? Technicus cleanroom MESA+NanoLab (08/215) Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Technicus Vacatures voor ondersteuning interne van Onderwijs werving en Onderzoek (08/216) Construerende Technische Wetenschappen Skillslabmedewerker Docent Technische Filosofie Vakgroep Natuurwetenschappen Wijsbegeerte 30 uur (TNW) per week (08/217) Gedragswetenschappen Technische medewerker (38 uur per week) Onderzoeker/ontwerper met achtergrond in de kunststoftechnologie Construerende (08/218) Technische Wetenschappen (CTW) Construerende Technische Wetenschappen Onderzoeker UD Human met achtergrond Resource in de biomechanica Management (08/219) Construerende Technische Wetenschappen Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Meer informatie en vacatures: I n fo De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, (info@utnws. utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zoveel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag uur. A lgemeen Nederland op grote voet? / Wetenschapswinkel Worden onze voeten steeds langer? Hoe groot is het percentage Nederlanders met grote voeten? Leeft Nederland tegenwoordig op grotere voet dan enkele jaren geleden? Zin om dit voor ons uit te zoeken of wil je mededelingenrubriek meer informatie? Neem dan even contact op met de Wetenschapswinkel. Dit onderzoek kan uitgevoerd worden als zomerstage en creatieve ideeën zijn welkom! Meer informatie: Martine ter Braack, Bastille 214, tel. 3942, wewialgemeen@ disc.utwente.nl. Cursus Feedback geven en ontvangen Op 18 september a.s. vindt de cursus Feedback geven en ontvangen plaats voor alle UT-medewerkers. In deze training leert u uw mening op een constructieve manier te verwoorden. Ook leert u uw eigen manier van reageren op feedback kennen en wordt er geoefend met effectieve manieren om zelf met kritiek om te gaan. De kosten bedragen EUR 225 per persoon. Opgave kan via de volgende website: Cursus Effectief Communiceren In oktober starten er 2 groepen bij de cursus Effectief Communiceren voor UTmedewerkers. De ochtendgroep is speciaal bedoeld voor vrouwen en de middaggroep voor iedereen. De cursus reikt de deelnemers inzichtelijke theorieën aan om verschillende situaties die zij in hun dagelijkse praktijk tegen komen, te analyseren en de mogelijkheid om het eigen handelen aan te passen. Door praktische oefeningen in de training werken de deelnemers aan een gereedschapskist met handelingsalternatieven. Hierdoor komt ADVERTENTIE

11 11 donderdag 21 augustus 2008 men in allerlei situaties beter beslagen ten ijs. Deze gratis cursus duurt 4 halve dagen en 1 terugkomdag. Zie voor de verdere informatie en opgave de volgende website: pe3/. Cursus Emotionele Intelligentie Deze cursus is speciaal voor vrouwen die zich belemmerd voelen in hun functioneren door (irrationele) gedachtes en emoties. U kunt beter omgaan met weerstanden en emoties van uzelf en van anderen. U bent verdraagzamer ten opzichte van andere medewerkers en u heeft meer zelfrespect. Het programma is sterk gericht op de praktijk van de deelneemsters, hun ervaringen. De trainers maken gebruik van theatertechnieken. In alle bijeenkomsten wordt op een positieve manier aandacht besteed aan man/vrouw verschillen binnen een universitaire omgeving. De trainers bieden een kader van evidencebased theorie en veel oefeningen met gebruik van spelvormen. De gratis cursus duurt 3 dagen. Nadere informatie kunt u vinden op de volgende website: ontwikkeling/effectiviteit/pe2/. Introductiebijeenkomst mation specialist to work on your own research topic. This includes an on-line search session. Calendar: September 23 (09.00 a.m p.m..) and September 30 (09.00 a.m p.m.) 2008; subscription before September 12. The course includes a syllabus, which can also be used as a practical reference for future searches for scientific information. For nonparticipants to this course, the syllabus is for sale (EUR 7,50) in the University Library (building Vrijhof). Information: Wim Oosterling, Hogekamp 5234, telephone 2079, w.c.oosterling@utwente.nl or contact your own information specialist. Cursus Effectief Communiceren Voor alle UT medewerkers die op een effectieve manier wil leren communiceren, starten er vanaf 2 oktober a.s. 2 cursusgroepen: een ochtendgroep: voor vrouwen en een middaggroep: voor iedereen. De cursus reikt de deelnemers inzichtelijke theorieën aan om verschillende situaties die zij in hun dagelijke praktijk tegen komen, te analyseren en de mogelijkheid om het eigen handelen aan te passen. Zie voor nadere informatie en de cursusdata de volgende website: thema/ontwikkeling/effectiviteit/pe3/. een informatief gesprek wordt eerst bekeken of de selfmanagementcursus wel de aangegeven vorm is om je studeergedrag te verbeteren. Collectanten gezocht Ik ben op zoek naar vrijwilligers die tussen 1/9 en 6/9 willen collecteren op de campus, liefst tussen en uur. Graag reacties naar Ook studenten gezocht voor Helmerhoek, tel O raties Prof.dr.ir. N.J.J. Verdonschot, benoemd tot hoogleraar Implantaat Biomechanica aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen, over Reizen van techniek naar kliniek, donderdag 25 september 2008, uur, De Vrijhof. S pe augustus 2008, uur, N.109. Colloquia ME O.M. Ilori (ThW) over Kinetics measurement of biomass gasification in supercritical water, 29 augustus 2008, uur, N.109. S.H. Jongsma (AM) over Implentation and Validation of a Reynolds-Averaged Navier- Stokes Eddy-Viscosity Model in a Finite- Volume Method, 26 augustus 2008, uur, HR N 109. Colloquia IDE O. Grevenstuk (DPM) over Design of a Humanoid Robot Food, 21 augustus 2008, uur, WH 224. E. de Fouw (D&S) over Low-end dakoffer voor Hapro, 22 augustus 2008, uur, West 215. K.M. Praamstra (D&S) over MIDE! Ontwerp van een digitale materiaaltool, 28 augustus 2008,14.00 uur, C.101. Colloquium TG K. Dijkstra (D&S) over Mobiliteit & A1 beleving, 8 augustus 2008, uur, N 109. Geachte nieuwe medewerker, U bent mogelijk al een tijdje of sinds kort in dienst van de Universiteit Twente. Natuurlijk heeft u al het een en ander over de universiteit vernomen, maar wij willen die kennismaking graag verdiepen. Daarom nodigt het College van Bestuur u van harte uit om op donderdag 18 september 2008 van 8.30 tot uur tijdens de speciaal voor u georganiseerde introductiebijeenkomst aanwezig te zijn. De bijeenkomst zal gewijd zijn aan de strategie van de universiteit, aan de UT als werkgever en aan de architectuur van de campus. Het programma staat op: Wij vragen u om u van tevoren aan te melden middels het aanmeldingsformulier op de website: nl/pao/info_over/introductie/^aanmform. html/_printableversion.html. In de hoop u op 18 september te mogen begroeten, Arjan Brunger, Directeur Personeel, Arbeid & Organisatie. Word proeftuinlid van de BTD! Je kunt bij de Biologische Tuinvereniging Drienerlo voor EUR 10 per jaar proeftuinlid worden. Je krijgt dan een sleutel die je toegang geeft tot de tuinen (prachtig gelegen achter de Faculty Club) en het gereedschapshok. Bij mooi weer is het fijn om te pauzeren op het bankje rondom de walnotenboom in Oud of bij de picknicktafel vóór de Blokhut in Nieuw. Je kunt kruiden plukken in de gemeenschappelijke kruidentuin. Dit jaar voor het eerst kun je groente halen uit de pas ingerichte Proeftuin, tuin nr. 17 in Oud. Dus na je werk even langs de moestuin voor een kropje sla, een handje rucola, een paar takjes basilicum, een courgette, een bosje cosmea en later in het jaar ook boerenkool, prei, veldsla en radicchio. Verser kan het niet! Zolang de voorraad strekt, natuurlijk. Als proeftuinlid van de BTD kun je het jaarlijkse feest bijwonen (meestal eind augustus) en krijg je ook de Nieuwsbrief. De enige verplichting die je hebt als proeftuinlid van de BTD is om twee keer per jaar actief deel te nemen aan een werkbijeenkomst: meestal op zaterdagochtend, s zomers ook wel s avonds. En lijkt je het werken in een groentetuin leuk, dan ben je als gewoon lid zeer welkom! Belangstelling? Meld je aan via nl/~schreuderjam/btd/lid%20worden. html en vermeld daarbij: pluktuinlid. Course Systematically Searching for Information (SSI) This course focuses on acquiring skills and using state-of-the-art methods to quickly and efficiently find and register (literature) information. It is intended for scientific staff members and PhD-students of the University of Twente. There is no charge for this course. Programme: the course consists of self-study, plenary presentations and practical exercises, inclusive of personalised information searching on your own research topic. After the course, you are invited to make an appointment with your own infor- Enquête Rabobank Servicewinkel Maak kans op o.a. een digitale fotolijst! Sinds een aantal jaar zit er op het universiteitsterrein in de Bastille een Rabobank Servicewinkel. Rabobank Enschede- Haaksbergen wil de mogelijkheden van deze servicewinkel optimaliseren en daarbij hebben we uw hulp nodig. Daarom vragen we u een enquête in te vullen op Het invullen van deze vragenlijst kost ongeveer 5 minuten. U kunt de enquête invullen tot 14 september Graag willen wij u nu en in de toekomst op het universiteitsterrein blijven voorzien van onze service. Met vriendelijke groet, Rabobank Enschede- Haaksbergen, Afdeling Marketing-CRM. Mentorfunctie en studiebegeleiding Doelgroep: (nieuwe) mentoren die in het kader van de studiebegeleiding individuele gesprekken voeren met studenten. Doel: Bewust maken van wat de mentorfunctie inhoudt en van eigen mogelijkheden in diverse gespreksituaties zoals kennismakings-, studievoortgangs- en adviesgesprekken. Inhoud: mogelijkheden en beperkingen van de begeleidende functie van de mentor, oefenen van gespreksvaardigheden in diverse gesprekssituaties. Werkwijze: gespreksvaardigheden worden geoefend met gebruikmaking van videovoorbeelden en oefensituaties. Studielast: maximaal 15 uur, waarvan 12 uur contacttijd in drie middagen met tussenruimten van een week. Informatie: Erik Smuling, tel. (489) 2043, e.b.smuling@ utwente.nl. Data: deze uitvoering staat gepland op de middagen ( uur) van 17 en 24 september 2008 en 1 oktober Aanmelden: uiterlijk tot woensdag 10 september 2008 bij Irena Niekrake, g.w.m.oldeengberink@ utwente.nl. S&O / OD i.s.m. DISC/Bureau Studentenpsychologen. Selfmanagementcursussen Het Bureau Studentenpsychologen organiseert weer twee selfmanagementcursussen van 16 september t/m 4 november en van 11 september t/m 30 oktober De cursussen zijn voor studenten die zich voornemen om te gaan studeren maar er op één of andere manier steeds niet toe komen! De beide cursussen bestaan uit 8 (wekelijkse) bijeenkomsten op dinsdagmiddag van 13:30-15:30 uur of op donderdagochtend van 10:30 12:30 uur. Wie zich inschrijft, dient zich te realiseren dat aanwezigheid i.v.m. de onderwijsroosters wel gerealiseerd moet kunnen worden. Voor wie dit niet haalbaar blijkt, bestaat de mogelijkheid tot individuele ondersteuning op het gebied van selfmanagement. Plaatsing gebeurt op volgorde van binnenkomst. Je kunt je aanmelden tot en met maandag 1 september Bij overintekening word je op de wachtlijst voor de volgende cursus geplaatst. Aan deze cursus zijn geen kosten verbonden. Aanmelding/info: Studentenbegeleiding/ Bureau Studenten-psychologen, Bastille, 1e verdieping, rode balie, tel. 489) In Zondag 24 aug. 2008, uur, Introkerkdienst, Grote Kerk, Oude Markt, Enschede. Zondag 7 sept. 2008, uur, Oecumenische dienst, Vrijhof, Audiozaal. In september starten we weer met onze activiteiten. Ga voor meer info naar spestudentenplein. hyves.nl/. Je kunt ook bij ons binnenlopen. Studentenpastor Janneke Bekhof is op ma-di-wo-do-middag in de Vrijhof op de 2e verdieping, kamer 245, , , j.w.bekhof@utwente.nl. Alle faculteiten Bestuursvacature Integrand Twente Ben jij ambitieus, een teamplayer en wil jij je competenties verder ontwikkelen? En wil je tevens een jaar lang intensief kennismaken en samenwerken met het bedrijfsleven? Dan is een parttime bestuursjaar bij Integrand Twente misschien iets voor jou! Integrand Twente, onderdeel van een landelijke stichting met 12 vestigingen in alle studentensteden, is een stagebemiddelingsbureau voor en door academische studenten. Als bestuurslid hou je je ongeveer 15 uur per week bezig met de acquisitie van stages bij bedrijven en het bemiddelen tussen bedrijven en studenten in verschillende soorten stages. Daarnaast zijn er uiteraard de landelijke borrels, activiteiten en trainingen met medebestuursleden uit heel Nederland. Wij zoeken 1 of 2 enthousiaste studenten om ons bestuur per september te versterken, maar hebben ook later in het collegejaar nog een aantal instroommomenten. Gezocht: student-assistenten Gezocht: student-assistenten voor de begeleiding van programmeerpractica, alle blokken. Inlichtingen: N.M. van Diepen, ZI1003, tel C TW Colloquium IO C.J. van Schagen (DPM) over Supply reliability in yeast extract production at DSM: analysis of disturbances decreasing planning accuracy and an optimization of intermediate storage scheduling heuristics, 22 augustus 2008, uur, N.109. Colloquium WB A. Bijl (ThW) over Bio-oil condensation in a biomass flash pyrolysis system, 28 E WI Afstudeercolloquia EL Bram Nijmeijer (doctoraal) over One Shot 3D Surface Reconstruction Based on Instantaneous Frequencies, 25 augustus 2008, uur, HO T4. Harm de Boer over Analysis, optimization and evaluation of a pipe inspection robot,, 28 augustus 2008, uur, HO T4. Michiel Blaauboer over On-Chip Jitter- Measurement: a Jitter Sensor for the SIST Project, 29 augustus 2008, uur, SP 5. Tom Griffioen (doctoraal) over Design of a Clock Cleaner a Fast Locking PLL, 29 augustus 2008, uur, HO T4. Harald Profijt over Towards Diamagnetic Levitation of Magnetic Co/Pt Multilayers with Stripe Domains, 29 augustus 2008, uur, Citadel T300. George Goksun (doctoraal) over CMOS Technology Scaling Applied to a 6bit 512MS/s Flash ADC, 29 augustus 2008, uur, HO T4. Daan van der Sanden (doctoraal) over Detecting UDP Attacks in a High Speed Network Using Packet Symmetry with only Flow Data, 29 augustus 2008, uur, HO Colloquium CS Josbert Lonnee over Een Modellen Repository voor BiZZdesign, 28 augustus 2008, uur, CI T300. Afstudeercolloquia HMI Danny Oude Bos over BrainBasher: A multi-modal BCI game for research and demonstration, 22 augustus 2008, uur, Citadel T300. Bas Fournier over Preprocessing on Bilingual Data for SMT, 25 augustus 2008, uur, CU B101. Arthur Melissen over Exploring neglected avenues in the modelling of attribution theory, 26 augustus 2008, uur, CI T300. Chris Brandhorst over Intelligente Elektronische Medische Dossiers, 27 augustus 2008, uur, CU B209. Sander Haanstra over Generalization over time in CSP-based Brain Computer Interface, 28 augustus 2008, uur, HO B1224. Studentassistenten gezocht Ontdek, Ontsluit en Deel onze Schatten. Schatten in de kelder, zo kun je de archieven van veel kunstinstellingen omschrijven. Veel musea houden zich op dit moment bezig met het digitaal herarchiveren van hun collectie, want digitaal kunnen we laten zien welke schatten van ons collectieve culturele erfgoed in de kelders van musea verborgen liggen. Een groep enthousiaste Twentse ondernemers heeft samen met de UT het plan opgevat om hiervoor een innovatie oplossing te ontwikkelen o.a. gebaseerd op Open

12 12 donderdag 21 augustus 2008 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente 16 donderdag 14 december 2006 Source XML database technologie ontwikkeld door de databasegroep van de UT. Om dit initiatief een goede start te geven zijn we vanaf september op zoek naar: Een 4- tal enthousiaste BIT/INF/TEL studentassistenten, voor een pilot van dit innovatieve Open Source initiatief. Geïnteresseerd? Meer informatie kun je vinden op: pouchbox.html Afstudeer-/stage-opdracht bij leerstoel HMI Bij TNO in Soesterberg doet men onderzoek naar mens-machine interactie. In het Europese onderzoeksproject AMIDA ( doet TNO samen met de UT en een heleboel buitenlandse partners onderzoek naar de ondersteuning van vergaderingen met technologie. Vooral het op afstand deelnemen aan vergaderingen wordt ondersteund maar ook de gang van zaken in een gewone vergadering. Zie voor een wervend stukje over het doel van het project. In oktober wil men in Soesterberg experimenten doen met studenten van de Universiteit Utrecht. Doel is om verschillende manieren van presentatie en visualisatie te testen van allerlei meeting assistant functionalities die te maken hebben met user engament and floor control. De uitkomsten van de experimenten zullen gebruikt worden bij het vormgeven van de interface van een demo. De demo zelf wordt door medewerkers van HMI gemaakt, eventueel in samenwerking met de afstudeerder. Voor het doen en analyseren van de experimenten zoekt TNO in Soesterberg een afstudeerder die ook de experimenten mee opzet en de interfaces mee ontwerpt. Precieze inhoud van de opdracht wordt bepaald in samenspraak met de kandidaat. Enige affiniteit met mens-machine interactie onderzoek is wel vereist. Start: zo spoedig mogelijk. Invulling als stage is ook bespreekbaar. Informatie: Betsy van Dijk: utwente.nl of tel Aankondiging Bacheloruitreiking EWI Op vrijdag 3 oktober 2008 zal de 1e gezamenlijke diploma-uitreiking van de opleidingen Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica plaatsvinden. Aanvangstijd zal zijn uur. De diploma-uitreiking vindt plaats in de Agora zaal van de Vrijhof. Graag nodigen wij u uit voor deze bijeenkomst. De invulling van de middag is als volgt: - Opening. - Een aantal sprekers zal een praatje houden over studieactiviteiten die onderdeel uitmaken van de Bacheloropleidingen EL, TW, INF en TEL. Tussendoor zullen geslaagden naar voren worden geroepen om hun diploma te ondertekenen. Sluiting. Na afloop bent u van harte welkom in de foyer waar u onder het genot van een hapje/drankje en muziek in de gelegenheid wordt gesteld om de geslaagden te feliciteren. G W Colloquia Onderwijskunde E. Albers (bachelor)over De effecten van collaboratief spelen op het leren met een educatieve game, woensdag 27 augustus 2008,11.00 uur, CU C238. N. van Schooten over Ondersteunen van planningsactiviteiten bij het zoeken van informatie op het Web, donderdag 28 augustus 2008, uur, CU B101. M. ter Braack (bachelor) over Studielandschappen in relatie tot de onderwijsvisie van vernieuwingsscholen, donderdag 28 augustus 2008, uur, CU B103. R. Kerkhof (bachelor) over De leesvaardigheid van HAVO 4/5 en VWO 5/6 leerlingen. Onderzoek naar het leesvaardigheidniveau van HAVO 4/5 en VWO 5/6 leerlingen en hoe dit zich verhoudt tot het leesvaardigheidniveau van beginnende MBO-ers), vrijdag 29 augustus 2008, uur, HO B1212. A. Osinga (bachelor)over CWI competentietest als studiekeuze begeleidingsinstrument, donderdag 2 oktober 2008,15.00 uur, SP7. Colloquia EST I. Boswinkel over Innovatief gedrag: een onderzoek naar de relatie tussen leerdoeloriëntatie, autonomie, interdepen- dentie en innovatief gedrag van docenten in het beroepsonderwijs, 21 augustus 2008, uur, CU C238. J. Huurneman over De implementatie van het digitale schoolbord in het basisonderwijs, 27 augustus 2008, uur, CU B103. E. Harperink over Digitaal schoolbord in het dovenonderwijs, 29 augustus 2008, uur, HO B1224. Bachelorthese presentatie Datum: , zaal B200a in Cubicus. Thema: V&G uur, S. Weerkamp, De vernieuwende aanpak van Stichting Verzorgd, uur M. Agelink Charisma, Leiderschap en Gezonde Organisaties uur, L.M.G. Schröder, Valse bekentenissen bij politieonderzoek uur, M.M. Bolscher, Valse bekentenissen bij politieverhoor. Bachelorthese presentatie Datum: , zaal: C 232a Thema: V&G u u r, M. J. C. K l i j n s t r a, Normoverschrijdend gedrag bij allochtone en autochtone jongeren in Twente. Bachelor presentatie Datum: , zaal CU B200a Thema: V&G uur, N. Zeko, Minderen met roken. Een gedragsdeterminantenon- derzoek naar het minderen met roken. (Thema: Veiligheid & Gezondheid) Bachelorthese presentatie Datum , zaal B200a in Cubicus. Thema: V&G uur, K. Schlüter, Exploratief onderzoek naar de verschillen tussen rokers en rokers die geminderd zijn uur, P. Hunger, Bewust roken? Is minder roken een alternatief voor stoppen? uur, C TW S. Hermeling, Nemen persoonlijkheid en attitude van jongeren, die in een tehuis leven, invloed op hun alcoholgedrag? uur, A.C. Dücker, Voluit Leven - Correlationeel onderzoek naar de Acceptance en Commitment Therapy in samenhang met aanverwant psychologisch constructen uur, M. van Dijk, Kwalitatief onderzoek naar resilience binnen hulpverleners en modules van Tactus Verslavingszorg uur, L. Passade, De relatie tussen reuma, depressie en eenzaamheid uur, C. Bellmann, Impact of Stigmatization, Maladaptive Coping and Myths about HIV/AIDS on Condom Use and Social Cognitions on the Caribbean, Barbados uur, J. Michorius, Een hulpmiddel voor voorlichtingsteksten over condoomgebruik op basis van sociaal cognitieve determinanten bekend uit onderzoek en gebruikte beweringen in bestaande voorlichtingsteksten uur, G.H. Boomhuis, Gereduceerd roken in een verslavingsinstelling uur, N.C. Knaack, Onderzoek onder BHV s van verschillende bedrijven naar de psychologische responses met betrekking tot een ernstige gebeurtenis uur, M.A. Tijs, Slachtofferhulp voor de helpers? Bachelorthese presentatie Datum , zaal B209 in Cubicus. Thema: A&O uur, L. Kruse, Invloed van leiderschap op positief gewaardeerde werknemersgedragingen uur, F. Zschockelt, The importance of employees satisfaction with HR policies in the Erelationship WI between leadership and employees outcomes! uur, N. Boerrigter, Wat is de invloed van leiderschap op gewenste werknemersgedragingen? uur, F. Metzner, Invloed van tevredenheid met HR-praktijken en leidershap op medewerkersgedrag in tech- nisch innovatief georiënteerde organisaties. Bachelorthese presentatie Datum , zaal C238 in Cubicus. Thema A&O uur, S. M. Siep, Leader- member Exchange en het gedrag van werknemers - Welk invloed heeft tevredenheid met de HR pradktijken op hun affektief betrokkenheid en innovatief gedrag? uur, M. Demir, Een onderzoek naar de invloed van Leader-Member- Exchange relatie op HR-praktijken, affectieve commitment en innovatief gedrag. Thema C&G uur, J. Machiels, Sociaal zichtbaarheid van bezittingen na gedachtes aan de dood en sociale aanwezigheid in combinatie met materialisme uur, K. V. Ludwig, Terror management theory: De rol van Zelfmonitoring en Sociale Aanwezigheid in Mortality Salience effecten. Thema CME uur, M. S. Walpuski, EEG representatie van emotie oproepende plaatjes uur, D.H.A. van Duuren, Filmkeuze en persoonlijkheid. Dr. A. Heuvelman Bachelorthese presentatie Datum , zaal B1220 in Hogenkamp. Thema: V&G uur, A. Berezowska, Polen vs. de Verenigde Staten: Vergelijking van onderzoeken naar alcoholgebruik onder jongeren uur, B. Afram, Nederland vs. Verenigde Staten: Vergelijking van onderzoeken naar alcoholgebruik onder jongeren uur, R. N. Kok, Risicoperceptie van UMTS-straling en fijnstof in twee vergelijkbare Nederlandse gemeenten uur, T.H.M. te Kaat, De invloed van risicoperceptie, self-efficacy en involvement op informatiezoekend gedrag: toet- sing van het Framework of Risk Information Seeking uur, S. Kedzia, Message Perception. Thema: K&O uur, H. Muijlwijk, Redeneerprocessen van experts in modeleertaken uur, F.A.J. Leenaars, Ondersteuning data interpretatie tijdens scientific discovery learning uur, M.Matzner Construction of a Structural Knowledge Test uur, M.T. Vellekoop, De ontwikkeling van een instrument om bij leerlingen motivatie te meten wanneer zij met een leshandleiding leren werken met een compu- terprogramma. Bachelorthese presentatie G W Datum: vrijdag 29 augustus 2008, CU zaal C232. Thema: V&G 9.30 uur, A. Punter, De attitude van revalidatieartsen ten aanzien van shared decision making bij CVA patienten. Colloquium WWTS M. Wagenaar over Simulatie in de filosofie, ontwerp voor theatersimulatie in de filosofie naar analogie van computersimulatie in de natuurwetenschappen, 26 augustus 2008,16.30 uur, Amphitheater Vrijhof. Afstudeercolloquia Zie hiervoor de website van de faculteit. Deze week geen publikatie van een aantal voordrachten in het UT-Nieuws. De reden is dat ze niet zijn aangeleverd in het gewenste format. Verwerking was daardoor niet mogelijk. Redactie UT-Nieuws Geslaagde student PSTS (master) d.d M. Georgieva, Pernik (met lof). MB Bedrijfskundig Onderzoeken en Ontwerpen (BOON, vakcode ) Voor TBK. Als keuzevak ter voorbereiding op de Bacheloropdracht is het mogelijk om het vak Bedrijfskundig Onderzoeken en Ontwerpen (BOON, vakcode ) te volgen. Dit vak wordt tweemaal per jaar aangeboden: in het eerste en in het derde kwartiel. TBK-studenten die een methodisch vak wil- len volgen als keuzevak worden aangeraden dit vak te overwegen. Het bestaat uit zelfstudie, afgesloten met een toets, plus een case van drie dagen, verdeeld over de laatste drie weken van het kwartiel. Als je overweegt om dit vak te volgen in het eerste kwartiel volgend jaar, kom dan naar de informatiebij- eenkomst op dinsdag 26 augustus van in SP 6. Meer informatie over het vak is te vinden op VIST. Afstudeercolloquia Zie hiervoor de website van de faculteit. Deze week geen publicatie van de voordrachten in het UT-Nieuws. De reden is dat ze niet zijn aangeleverd in het gewenste format. Verwerking was daardoor niet mogelijk. Redactie UT-Nieuws. Integrand Twente / Reductie door-looptijd quality onderzoek bij Mallinckrodt Baker De doorlooptijd van een product wordt bepaald door de een aantal factoren: Onderdeel van deze processen, is de tijd die een item door brengt bij Quality, ten behoeve van analyse. Idee is dat in dit proces een belangrijke doorlooptijd verkorting gerealiseerd kan worden. Kern van de opdracht is inzicht te krijgen in die factoren, die uiteindelijk de daadwerkelijke doorlooptijd bepalen. Het mag duidelijk zijn dat in aansluiting hierop van de kandidaat wordt verwacht dat hij of zij met adviezen komt, welke de doorlooptijd kunnen verkorten. Hierbij is het van belang, dat tevens aangegeven wordt welke inspanning hiervoor verricht moet worden, en wat het resultaat na uitvoering/ implementatie zal zijn. Focus ligt hierbij op Kwaliteit, en Kosten. Initieel is de opdracht afgebakend, zoals hierboven omschreven. Hiermee missen we echter een belangrijk deel van de overige bedrijfsprocessen. Daarom kan er ook een impressie gegeven worden van de positie van Quality in de totale doorlooptijd. Met andere woorden: Focussen we ons wel op het juiste (deel) proces? Course Organization Theory and Operations Management will be scheduled in Quartile 2 (check study programme on the website). Groepen: Master, Premaster, B3 (en ouder). Students who started MSc BA courses in are allowed to follow the course scheduled in Quartile 1 as a transitional arrangement. For study planning issues please contact your study advisor. T NW Colloquia TN D.J.C.M. t Mannetje (master) over Nanodrops formation from confined water layers, 27 augustus 2008, 16:00 uur, ZH 286. M.W. Hendrikx (doctoraal) over Dramatic Enhancement of High Harmonic Generation in gases, 28 augustus 2008, 14:00 uur, HO T4. D.P. Sprunken (master) over Spatial Light Modulator for femtosecond pulse shaping, 29 augustus 2008, 11:00 uur, HO T4. L. Huisman over Using autocorrelation to measure the pulse dispersion of ulta short pulses in a scattering medium, 24 september 2008, 16:00 uur, HO, zaal T4. T NW Bestuur Student Union Bij de Student Union zijn we weer hard op zoek naar mensen die onze commissies komen versterken. Iets voor jou? Mail naar studentunion@union.utwente.nl # Je kunt je Xtra-card weer bestellen! Kijk op hoe je binnen één minuut online je Xtra-card kunt bestellen. # Het buitenzwembad is nog geopend tot 15 september De openingstijden zijn maandag t/m vrijdag van uur, zaterdag en zondag van uur. # Spaar voor een gratis broodje Union, haal je stempelkaart in de UnionBar #De Student Union wenst je een fantastische Take Off van je studententijd!

13 1 donderdag 21 augustus 2008 S tudieverenigingen C ultuur I nternationaal Postbus 217, 7500 AE Enschede isaac NeWtoN belletrie aegee-enschede Studentenrestaurant De intro is in volle gang en ook Newton is natuurlijk weer van de partij. Zo heeft de hovercraft weer wat toegevoegd aan het openingsfestival, waar je ook kennis hebt kunnen maken met onder andere alle sport en studentenverenigingen. Geniet van de intro, want over iets meer dan een week begint het studeren alweer, ook al zullen de feesten dan nog niet voorbij zijn. Kom geregeld langs bij Newton om te kijken wat er allemaal te doen is. Er zal in ieder geval minstens elke 2 weken een borrel zijn en over een maand is er het na intro weekend. # Kijk voor meer info op of bel (053) stress De introductie is begonnen! Maak er een mooie tijd van en geef je nieuwe studiejaar een mooie start. Stress zal 25, 26 en 27 augustus op kamp gaan met de nieuwe studenten BW, TBK en BIT. Wij hebben er zin in! # Heb je zin om jezelf te verbreden naast je studie? Wij hebben genoeg mogelijkheden om je verder te ontwikkelen. Voor meer informatie; mail Freek op ib@stress. utwente.nl. ADVERTENTIES De Bellettrie zal op vrijdag 29 augustus om 20:00 in de Drakenkelder een speciale ALV houden, om de recente problemen met het bestuur op te lossen. Iedereen is uitgenodigd, komt U allen. P akkerij aegee-enschede AEGEE-Enschede wenst iedereen een gave introductie! # Donderdag 21 augustus speelt tijdens het Pakkerijfeest de Band Duck 4 Cover in Asterion# Woensdag 27 augustus is de befaamde KADMOS Cocktailparty. # Sociëteit Asterion is tijdens de introductie geopend op woensdag-, donderdag-, vrijdag-, zondag- en dinsdagavond vanaf 22:00u # Wil je meer informatie of lid worden? Bel , naar board@aegee-enschede.nl of kijk op www. aegee-enschede.nl. 4M INSTITUUT voor huiswerk-en studiebegeleiding (vmbo t/m vwo) zoekt per 1 september voor 1 of meer middagen per week een studie begeleider (minimaal 3e jaars of hoger) voor de exacte vakken. Info: (privé) (instituut) Bent u academisch geschoold en heeft u een vlotte pen? Doe dan mee met de ABG VN ESSAY PRIJS Maak kans op: Publiciteit in de Academische Boekengids Uw essay in boekvorm uitgegeven door Amsterdam University Press 1000,- Meer info op Uw inzendingen naar abg@aup.nl AEGEE-Enschede wishes everybody a great introduction period # Thursday the 21th of August play the band Duck 4 Cover in Asterion # Wednesday the 27th of August is the famous KADMOS Cocktailparty. # Our pub Asterion is opened during the introduction period on Wednesday-, Thursday-, Friday-, Sunday-, and Tuesday night from 22:00 hrs. # More info about AEGEE? You can call us on , us at board@aegee-enschede.nl or take a look at our website, D iversen kivi Niria KIVI NIRIA Oost organiseert een familiedag naar het MUSEUM BUURT SPOORWEG (MBS), Stationstraat 3 in Haaksbergen op zondag 14 september van uur. We werpen eerst een blik achter en voor de schermen bij het Museum Buurt Spoorweg in Haaksbergen en in Boekelo. Ontvangst om uur in Haaksbergen met een kop koffie of glas fris en gebak. Na ontvangst zullen alle gasten op traditionele wijze worden ervoerd naar Boekelo, waar het museumdepot kan worden bezocht. Kinderen kunnen hier genieten van het springkussen, maar zij mogen natuurlijk ook het rijdend materieel bezichtigen. Na circa 35 minuten zal de trein ons terugbrengen naar Haaksbergen, waar o.lv. een gids de werkplaatsen kunnen worden bezocht. Meer info op nl. Aanmelden vóór 1 september via kiviniria@ utwente.nl. Kosten: EUR 6 voor volwassenen en EUR 4 voor kinderen. cd-uitleen CD-Uitleen.nl. Nieuwe aankopen, voor iedereen te leen. Pop: 1. Black Kids - Party Traumatic (alt. pop) 2. Ryan Shaw - This Is... (soul) 3. Gabriella Cilmi - Lessons To Be Learned (pop) 4. Randy Newman - Harps And Angels (singer/songwriter) 5. Primal Scream - Beautiful Future (pop/rock) 6. Soulfly - Conquer (crossover metal) 7. The Hold Steady - Stay Positive (rock) 8. Dana Fuchs - Live In NYC (soulrock) 9. Beck - Modern Guilt (alt. pop) 10. Vanilla Sky - Changes (op Geuzenpop, 23 aug.); Blues: Buddy Guy - Skindeep; Jazz: Margriet Sjoerdsma - With The Whisper Of A Morning (NL-jazzpop); Klassiek: L. van Beethoven - Pianosonates door Paul Lewis; Wereld: Lucette van den Berg - Friling (jiddisch); DVD: Norah Jones - Live In Austin, Tx, Deze en nog zo n andere CD s, DVD s, SACD s en LP s, op de 1ste etage van de Openbare Bibliotheek, hartje Enschede. Koop en reserveer on-line! Zie: www. cd-uitleen.nl. Tel.: Maandag 25 Augustus Gepocheerde visfilet, Hamburger, Kaas-groente schijf Hollandaisesaus, Uiensaus, Strogonfsaus Geglaceerde wortelen, Doperwten Gekookte aardappelen, Frites Dinsdag 26 Augustus Schouderfilet, Kip snitzel, Vegetarische worst Mosterdsaus, Zigeunersaus Mexico mix, macedoine, Koolrabi met kaassaus Gebakken aardappelen, Pommes parts Woensdag 27 Augustus Kalkoen cordon bleu, Verse worst, Groente Schnitzel Paprikasaus, Espagnole saus Haricotsverts-boterboon, Rode kool Pommes kroket, Gekookte aardappelen Donderdag 28 augustus Speklap, Gebraden Kippebout, Gevulde courgette Champignonsaus, Piccalillysaus Bloemkool, Andijvie a la crème Gebakken aardappelen, Pommes noisettes Vrijdag 29 Augustus Gyrossteak, Twentse gehaktbal, Omelet champignon-kaas Tarsikisaus, Roomsaus Romano bonen, Broccolimix Frites, Gekookte aardappelen 'De Stek' maandag 25 t/m vrijdag 29 augustus Hap aan de Tap Mexicaanse stoofschotel Wedges potatoes en rauwkostsalade Superhap Gemarineerde sparerib met hot saus Frites en rauwkostsalade GO NO GO For the English menu: studentenrestaurant Openingstijden Studentenrestaurant: Ma. t/m vr. 11:30-19:00 uur. Warme maaltijden zijn verkrijgbaar tussen 12:00-13:30 uur en 17:00-19:00 uur. Bent u druk bezig met de organisatie van een fantastisch evenement op de Campus en krijgt u het financiële plaatje (nog) niet helemaal rond? Doe dan een beroep op het Universiteitsfonds. Wij bieden financiële ondersteuning bij de organisatie van wetenschappelijke, culturele en sportieve evenementen. Kijk op onze site voor meer informatie: Openingstijden De Stek: Ma. t/m vr. 17:00-19:30 uur. Voor meer informatie: UT-Catering: Reserveringen Faculty Club en De Stek online via

14 14 donderdag 21 augustus 2008 Schaker Tim Lammers: 'Ik kan echt enorm genieten van een mooie zet.' Foto: Arjan Reef. Schaken als kunstvorm Naam: Leeftijd: Studie: Sport: Club: Tim Lammens 28 jaar technische natuurkunde schaken DSV Drienerlo en Max Euwe Hij droomt van een internationale meestertitel. Met zijn tachtigste plaats op de Nederlandse lijst van beste schakers moet dat kunnen. Tim Lammens is de laatste jaren gegroeid als schaker. Meer ervaring en vaker winst. Voor de Enschedese schaakvereniging Max Euwe speelt hij in de landelijke tweede klasse. En dat is hoog. Toch vielen zijn prestaties tegen op het afgelopen Euro Chess Toernooi. In het sportcentrum van de UT eindigde Lammens op een teleurstellende negentiende plaats. Was de vorm van de dag er niet? Ik verloor partijen van jongere schakers van wie ik werkelijk niet had verwacht te verliezen. Er zaten veel jongens uit het buitenland tussen tegen wie ik nog nooit had gespeeld, maar ze speelden sterker dan hun rating deed vermoeden. Het is lastig aan te geven waar het mis ging. Waar sta jij nationaal en regionaal? Ik denk dat ik in Overijssel tot de betere schakers behoor. Landelijk sta ik op een tachtigste plaats. De laatste tien jaar schuif ik steeds een paar plaatsjes op naar boven. Waar ligt je plafond? Geen idee. Maar ervaring sterkt je. Het schijnt dat je tussen je 35ste en 40ste levensjaar de beste resultaten boekt. Dan heb ik gelukkig nog even. Ik zie wel. Tim Lammens op weg naar het grootmeesterschap? De titel van grootmeester zit er niet in. Volgens mij telt Nederland twintig grootmeesters en daar hoor ik niet bij. Zeker niet. Nu niet en ook niet over tien jaar. Ik wil wel een internationale meestertitel veroveren. Er komen dit jaar ook weer een aantal toernooien waar ik punten kan pakken. Het zal niet meevallen, want de normen voor zo n titel liggen hoog. Maar ik ben wel optimistisch. Je bent lid van Max Euwe en van de Drienerlose schaakvereniging. Is dat te combineren? Alleen op papier ben ik lid van de Drienerlose Schaakvereniging. Mijn wedstrijden speel ik voor Max Euwe. De reden dat ik lid blijf van Drienerlo is dat het een leuke club is. Wat is je geheime wapen? Een geheim wapen? Als ik dat vertel, dan is het geen geheim meer. Daar moeten mijn tegenstanders zelf maar achter komen. Wat is er zo mooi aan schaken? Ik vind dat je deze sport mag vergelijken met kunst. Ik kan echt enorm genieten van een mooie zet. Net zoals een voetballer geniet van een fraaie passeerbeweging, want dat is evengoed kunst. Ik schaak al vanaf mijn tiende. Was ook altijd al dol op spelletjes en puzzelen. Schaken zie ik als een soort interactief puzzelen en daar kan ik geen genoeg van krijgen. ADVERTENTIE Het Goud Het is een mooie week voor de roeivereniging Euros. Want met Olympisch goud voor Marit van Eupen in de lichte dubbeltwee en zilver voor stuurvrouw Esther Workel in de Holland Acht kan het bij de studentenroeivereniging in Enschede niet meer stuk. Beide dames roeiden tijdens hun UT-studie bij Euros. Na de gewonnen finales werd er tussen de leden dan ook driftig gebeld en g d. Een paar uur na de gouden en zilveren race in Peking meldde Euros het succes op zijn website. Van Eupen en Workel leerden meer dan een decennium geleden de kneepjes van het roeien in Twente. Van Eupen studeerde TBK, Workel TCW. Van Eupen verliet midden jaren negentig de UT en de jongere Workel deed dat in Maar beiden pakten op dezelfde zondag in 2008 een Olympische plak. Tot genoegen van voorzitter Sjoerd Thomas (23). Hij is in zijn nopjes met het goud en zilver. Twee plakken met een Eurosrandje Thomas: De dames houden toch de eer van de vereniging hoog. Natuurlijk zijn we blij met dit succes. Deze resultaten compenseren een beetje het feit dat Simon Glazenborg op het laatste moment niet naar de Spelen werd afgevaardigd. Of we als vereniging nog iets voor Workel en Van Eupen doen? Daar hebben we het nu nog niet Sjoerd Tomas over gehad, maar we zullen als vereniging zeker iets van ons laten horen. ADVERTENTIES?

15 15 donderdag 21 augustus 2008 Geuzenpop op Rutbeek Ruim dertig regionale, nationale en internationale bands treden zaterdag 23 augustus op tijdens de vierde editie van Geuzenpop. Dit alternatieve pop- en rockfestival wordt gehouden in recreatiegebied Het Rutbeek in Enschede. Vanaf 12:30 uur zijn er optredens op twee openluchtpodia en draaien dj s in een speciale danstent. Bezoekers krijgen verschillende muziekstijlen voorgeschoteld, zoals gothic, punk, metal en hiphop. Optredende bands zijn onder andere Peter Pan Speedrock, GEM, ZEUS en The Tommycats. Ook beginnende bands krijgen de kans hun muziek ten gehore te brengen voor een groot publiek. Er is een uitgebreid randprogramma met onder meer een festivalmarkt en activiteiten voor kinderen. Overnachten is mogelijk op een speciaal ingerichte camping. Zaterdag 23 augustus, Rutbeek, Enschede, 12:00 uur. Dagkaart 15 euro, inclusief camping 20 euro. Twents Design Bijenkorf Twaalf studenten industrieel ontwerpen van de UT en de Saxion Hogeschool exposeren tot en met 17 september in de Bijenkorf in Enschede. Op de tweede etage van het warenhuis zijn hun afstudeerresultaten te zien. De UT-studenten hebben vernieuwende en innovatieve producten rond het thema Sneak Preview Food ontwikkeld en uitgewerkt. Zo laten ze bijvoorbeeld verpakkingen zien, waarbij niet zichtbaar is wat voor voedsel erin zit. Andere ontwerpen op de expositie zijn onder meer een espressomachine, een zaklamp op zonne-energie, een ligfiets en een lounge zwembad. Tot en met 17 september, Bijenkorf, Van Heekplein 90, Enschede. Introductieconcert De Nederlandse band Krezip is op woensdag 27 augustus de hoofdact tijdens het introductieconcert dat de UT en de Saxion Hogeschool samen organiseren op de Oude Markt in Enschede. In het voorprogramma maakt de pop/rockband L.I.N.E. haar opwachting. Na Krezip zijn er optredens van de Coronas en de achtkoppige liveband Starkoo. Het introductieconcert is niet alleen voor eerstejaars studenten, maar ook voor ouderejaars en niet-studenten toegankelijk. De entree is gratis. Woensdag 27 augustus, Oude Markt Enschede, 20:30-1:00 uur. Daphne Wassink (liggend) en Moes Wagenaar Foto: Gijs van Ouwerkerk Cultureel afstuderen Zonder dat ze het van tevoren van elkaar wisten, studeren twee voormalige Apollobestuurders op dezelfde dag af. Het gaat om elektrotechniekstudente Daphne Wassink (28) en Moes Wagenaar (26), die zowel civiele technologie en management als wijsbegeerte van wetenschap, techniek en samenleving studeerde. Mignon van Dijk Beiden combineerden hun studie met een waslijst aan culturele activiteiten, zowel op bestuurlijk als uitvoerend niveau. Dinsdag 26 augustus houden ze een gezamenlijk afstudeerfeest in de Audiozaal van de Vrijhof.Het cultureeel afstudeerevenement is niet alleen voor familie, vrienden en bekenden, maar voor iedereen die zin heeft in een feestje. Het programma staat in grote lijnen vast, maar er is ruimte voor improvisatie. De avond begint om uur met een open podium. In elk geval staat een minicursus bal folk op het programma. Deze wordt gegeven door de Gonnagles, een folkcollectief van twaalf muzikanten, onder wie Moes Wagenaar zelf. Verder treedt de percussiegroep van de studentenband CupSizeD op en houdt het a capella campuskoor Drienerlalala een cd-presentatie. Moes Wagenaar en Daphne Wassink lichten hun afstudeeronderzoek toe tijdens een afstudeerlift. In een minuut tijd vertellen zij wat hun onderzoek inhoudt. Vervolgens vragen ze andere studenten die in augustus afstuderen hun project en de resultaten kort te presenteren. Het culturele leven op de campus en in Enschede is voor Daphne en Moes jarenlang de rode draad van hun studentenleven geweest. Ze leerden elkaar in 2000 kennen bij het klassieke studentenkoor DVE. Later werkten ze samen als bestuurders bij de cultuurkoepel Apollo. Daphne is onder meer actief als zangeres en dirigent. Moes noemt zichzelf dichter, muzikant en filosoof en doet aan jongleren en theatersport. Ze is vooral bekend van het duo Man en Moes. Moes deed negen jaar over haar studie, Daphne nog een jaartje extra. Daphne: Tien jaar is lang, maar ik heb er geen moment spijt van gehad. Als je leuke dingen naast je studie kunt doen, moet je dat doen. In september gaat ze aan de slag als overheidstrainee bij het ministerie van Economische Zaken in Den Haag. Haar plan is vier dagen per week te gaan werken en de overige dagen te gebruiken om haar culturele activiteiten voort te zetten, zoals dirigeren, zingen of bestuurlijk werk voor een muziekorganisatie. Ik zal Enschede missen. Den Haag is een leuke stad, maar er is niet zo veel mogelijk als in Enschede. Als je hier een leuk idee hebt, lukt het gemakkelijker om het te realiseren. Moes wil een eigen bedrijf opzetten op het gebied van kunst en filosofie. Ik wil workshops en trainingen geven en daarnaast leuke dingen doen. Ik ben geen negen-totvijftype. In tegenstelling tot Daphne ben ik van plan het studentenleven voort te zetten. Dit leven bevalt me veel te goed. Introconcert MSO Musica Silvestra Orkest (MSO) geeft vrijdag 22 augustus een introductieconcert op de Boulevard op de campus. Het studentensymfonieorkest bestaat uit zo n veertig musici, vooral UT-studenten. Hun repertoire bestaat uit symfonieën, ouvertures en filmmuziek. Het orkest staat onder leiding van dirigent Gerard Neurink, die het studentensymfonieorkest al zo n dertig jaar leidt. Ook dit jaar is Musica Silvestra Orkest weer op zoek naar nieuwe leden, onder andere naar violisten, trompettisten en bespelers van hobo en fluit. Per jaar studeert het orkest twee programma s in, die worden afgesloten met een aantal concerten. MSO repeteert op maandagavond in de Audiozaal van de Vrijhof. Op 8 en 22 september zijn er speciale open repetities, waar belangstellenden geheel vrijblijvend kunnen kennismaken met het orkest en de orkestleden. Frank Los in Vrijhof Karikatuurtekenaar, plezierdichter, clown en stand-upcomedian Frank Los maakt zijn opwachting tijdens de introductie op vrijdag 22 augustus. De rode draad in de act van Frank Los zijn de karikaturen. In cultuurcentrum de Vrijhof maakt hij in slechts drie minuten tekeningen van eerstejaars studenten. Hij gaat steeds op zoek naar nieuwe slachtoffers. Daaromheen kan er van alles gebeuren. Als een geleid projectiel weet hij zijn publiek, al improviserend, te raken. Vrijdag 22 augustus 17:30 tot 21:00 uur, de Vrijhof. Foto-expositie Foton Leden van de fotografievereniging Foton exposeren tot en met zondag 31 augustus in de grote expositieruimte van de Vrijhof. De jaarlijkse tentoonstelling van leden van de studentenfotoclub heeft als thema Tussen hier en daar. Er wordt gezocht naar een diepere laag, een onderliggende betekenis, met als overkoepelende factor het verband tussen Het Hier, Het Daar en Het Tussenliggende. De expositie bestaat uit conceptuele foto s die in de vorm van drieluiken worden gepresenteerd. Daarbij heeft de vereniging hulp gekregen van fotograaf Geert de Jong. Zaterdag 23 augustus Recreatiegebied Het Rutbeek, Enschede: Geuzenpop. Openluchtfestival met regionale, nationale en internationale bands. Pop/rock/metal/gothic/ska. Camping van vr. 22 augustus t/m zo. 24 augustus uur. EUR 25/20/15. Tot en met zondag 24 augustus 21rozendaal, ruimte voor actuele kunst, Enschede: Tentoonstelling Enschede # 1 -# 7. Nieuwe serie grootschalige fotowerken van kunstenaar Gert Jan Kocken met als onderwerp de Enschedese wijk Roombeek na de vuurwerkramp in Do. t/m zo.: uur. Toegang: gratis. Zie: Zondag 24 augustus Nix BBBlues Club: Melvin Taylor. Bluesgitarist uit Amerika. Chicago blues en rootsrock uur. EUR 15/10. Woensdag 27 augustus Synagoge, Prinsestraat 14, Enschede: Rondleiding door de Synagoge waarbij men meer te weten komt over het gebouw, zijn verleden, het jodendom en joden in Twente. Na de renovatie in 2004 is het monument, ontworpen door de architect De Bazel op zondag (m.u.v. joodse feestdagen) geopend voor publiek. In augustus zijn er ook rondleidingen op woensdag. Openingstijden: uur. Rondleiding: uur. EUR 3.50/3/2.50. Oude Markt, Enschede: Introductieconcert Saxion en UT. Hoofdact: Krezip. Voorprogramma: L.I.N.E uur. Toegang: gratis. Tot en met zaterdag 30 augustus CBK Concordia: Merel Schouman - schilderijen (acryl op doek). Tentoonstelling waarin het landschap centraal staat. Di./wo./vr.: uur. Do.: uur. Za.: uur. Woensdag 27 t/m zondag 31 augustus Raalte: Stöppelhaene. Oogstfeest met o.m. een braderie, cabaret, kermis, en een mega muziekspektakel op donderdag 28 augustus met optredens van Blof, Leaf, de Sjonnies, Nick en Simon en Kraak & Smaak. Kaarten muziekspektakel: EUR s t a d 20.50/18. Voor meer informatie en tijden zie: Woensdag 3 september Atak: Tracy Bonham (USA). Bekend van singles Mother Mother en Sharks Can t Sleep. Optreden is nog in het oude pand aan de Noorderhagen uur. EUR 12/10. Donderdag 4 september Van Heekplein, Enschede: Enschede Pleinconcerten. Met Leaf (18.30 uur), Direct (20.15 uur) en Kane (22.00 uur). EUR Zie: Vrijdag 5 september Rijksmuseum Twenthe, binnentuin: Josee Koning & Juan Pablo Dobal. Laatste concert uit een reeks van vier zomerconcerten, waarin de Argentijnse pianist Juan-Pablo Dobal jazz en klassiek combineert en Josee Koning met een Braziliaans tintje zingt. I.s.m. Podium Twente. Kaarten verkrijgbaar via entreebalie Rijksmuseum Twenthe en receptie Podium Twente uur. EUR Tot en met zondag 14 september Rijksmuseum Twenthe: Depot VBVR. Tentoonstelling van kunst uit de collectie van de eerdere galeriehouders Van Beijeren en van Ravenstijn (vandaar de naam VBVR) van Art & Project, pionier op het gebied van de internationale avantgarde in Nederland. Di. t/m zo.: uur. EUR 6/4/3. Tot en met woensdag 17 september Bijenkorf (2 e etage), Enschede: Twents Design. Presentatie van de afstudeerresultaten van bachelorstudenten van Saxion Hogeschool en de Universiteit Twente. Voor enkele voorbeelden van het werk dat getoond wordt zie: www. io.utwente.nl/bijenkorf. Tot en met vrijdag 19 september Dynamo Expo, Transformatorhuis, H.B. Blijdensteinlaan 85, Enschede: Idioom. Exposanten Koster (NL) en Schroiff (D) zijn gezamenlijk op zoek gegaan naar taalervaringen van Duitsers die in Nederland zijn komen wonen en andersom. Resultaten zijn vastgelegd op video. Wo. t/m vr.: uur (wk 34 gesloten). Vrijdag 22 augustus Vrijhof: Frank Los legt u vast. Karikatuurtekenaar. Ter gelegenheid van de IK2008. Bedoeld voor eerstejaars UT-studenten uur. Toegang: gratis. Boulevard, Campus: Musica Silvestra Orkest (MSO) Introconcert. MSO is het studentensymfonieorkest van de Universiteit Twente. Toegang: gratis. Tot en met zondag 31 augustus Grote expositieruimte, Vrijhof: jaarlijkse expositie van de studentenfotoclub Foton. Thema: Tussen hier en daar (conceptuele foto s die in de vorm van drieluiken worden gepresenteerd). Open: uur, za./zo uur. Toegang gratis. Donderdag 4 september Amphitheater, Vrijhof: Pro Deo-theatersportwedstrijd. Improvisatietheater. Pro Deo is een theatersportvereniging van de Universiteit Twente uur. EUR 5/3/1. Maandag 8 september Amphitheater, Vrijhof: Johan Goossens, A-boom!/try-out. Opening cultureel seizoen Johan Goossens is met zijn 25 jaar een jonge cabaretier die naast grappig ook sarcastisch, poëtisch, en eigenwijs is. Met zijn voorstelling Punaise won hij in 2006 het Groninger Cabaret Festival, waar hij als eerste ooit meteen alle prijzen in de wacht sleepte uur. EUR 5/3/1. Amphitheater, Vrijhof: Het Wisselend Toonkwintet, Toon Tellegens dierenverhalen. Literair muziektheater. Toon Tellegen treedt als verteller op samen met een vijfkoppig ensemble, het Toonkwintet. Winnaar Broodje Cultuur Publieksprijs uur. EUR 5/4/2. Maandag 15 september Amphitheater, Vrijhof: ATA on tour #1. Toneelvoorstelling waarin de vier beste afstudeervoorstellingen van de Amsterdamse Theater Academie worden getoond uur. EUR 5/3/1. c a m p u s Maandag 22 september Amphitheater, Vrijhof: Herman Pouderoyen - De ideale schoonzoon. Dat mensen elkaar tegenkomen en weer uit elkaar gaan is op zich niet zo interessant, maar de verhalen worden interessant als ze gaan over waarom mensen bij elkaar blijven. Want de Ideale Schoonzoon bestaat in deze voorstelling. Tussen kleinkunst en rock n roll muziek uur. EUR 5/3/1. Maandag 29 september Amphitheater, Vrijhof: Fantasten - Roze Kater. Beeldend theater. In de show Roze Kater gaat theatergezelschap Fantasten de confrontatie aan met de overschatting van populariteit door middel van het verhaal van Boy en Girl uur. EUR 5/3/1 (Op vertoon van Xtra-card mag je gratis een introducé meenemen). Culturele cursussen Vrijhof Cultuurcentrum biedt ruim 35 culturele cursussen en workshops zoals tekenen en schilderen, zeefdrukken, digitale fotografie, breakdance, salsa, taiji tao, dichterswerkplaats, creatief en zakelijk schrijven. Aanmelden via Voorwaarde: bezit van een Xtra-card. Start cursussen: wk 40 (sept. 2008), 2e cyclus wk 5 (jan. 2009). Kunstuitleen Bestemd voor UT-medewerkers en -studenten. Open: elke di. en do. van uur en op afspraak. Vrijhof kamer 136, 1e verdieping. Informatie: Tessa Lieffering, tst. 5746, t.lieffering@utwente.nl.

16 16 donderdag 21 augustus 2008 Studentenleven Nieuw begin De symbolische toegangspoort tot een nieuw leven: van middelbare scholier naar student. Gistermiddag stond een nieuwe lichting studenten in de rij op de Drienerlolaan om zich in te schrijven voor de Intro. Er wacht hen een negen dagen lang programma van kennismaking, sport, cultuur en vooral veel feesten. En na deze introductieperiode volgen dan de eerste colleges. Spannend! Foto: Arjan Reef. Over en... Grote Broer Harold de Boer Correctie Uit Het Lood Pedofielen had je altijd al. Ook bij ons in het dorp. Maar het kwam niet in de krant. Het bleef in het verborgene, binnen de muren van het gezin. Of de familie. Daarbuiten waren er alleen vermoedens. Men vond het zielig voor die kinderen. Dat waren die kinderen waar wij, van onze ouders, niet bij thuis mochten komen. Waarom niet, dat werd ons niet verteld. Dat begrepen wij pas later. Harry, de zoon van de varkensboer, en ik. Zeventien waren we. Jonge wereldverbeteraars. Fanatieke bestrijders van het kwaad. Het hoofd afwenden, dat was voor slappelingen. Wij deden wat ieder gezond mens vond dat gedaan moest worden. Fortuynisme avant la lettre. Wij hielden de betreffende gezinnen nauwlettend in de gaten. We zochten uit wanneer de moeder niet thuis was. Wanneer ze oefende met het kerkkoor. Of de ouderavond op school bezocht. Op zo n avond, als die weerloze kinderen waren overgeleverd aan de begeerte van hun vader, drongen wij het huis binnen. Dan hielpen wij die vuile viezerik definitief van z n probleem af. Met het biggenmes van Harry s vader. Zonder verdoving, net als bij de biggen. En ze gilden ook net zo hard. Niemand heeft ons er ooit op aangesproken. Behalve één keer, de dorpsagent. Met een knipoog, zonder het onderwerp bij naam te noemen, waarschuwde hij ons dat we niet te ver moesten gaan. Dat was het. Toch heeft die opmerking mij aan het denken gezet. Mede daardoor ben ik rechten gaan studeren. Ik leerde de gevaren inzien van eigenrichting. Als rechter veroordeel ik nu al jaren het kwaad op de wijze die past bij een rechtstaat. Over dit inzicht heb ik een boek geschreven. Het was nog maar net uit, of ik werd gebeld door Wijnand. De zoon van de koster. Harry en ik hebben ooit een jampotje met biggenballen bij hun voordeur gezet. Als waarschuwing. Volgens Wijnand was dat ingeslagen als een bom. Zijn vader had zelfs een zelfmoordpoging gedaan. Dat heb ik nooit geweten. Ik vroeg Wijnand of hij desondanks niet blij was dat zijn vader werd aangepakt. Maar volgens Wijnand had zijn vader nooit iets onzedelijks misdaan. Hij was gewoon een lieve vader. Wat wel gebeurd was! Eén keer, op een verjaardagsfeestje, hij weet het nog precies, ze speelden blikspuit. Toen was Harry s vader opeens met z n blote piemel bij hem in het stro gekropen. Wijnand was meteen naar huis gerend. Vakantie Ook zo genoten van een paar weekjes rust? Geen gemekker van de baas, maar slechts het geluid van kabbelend water rondom uw voetjes? En nu stikt u natuurlijk van de goede voornemens. Heel normaal hoor, want dat doen de meeste mensen die net van vakantie terug zijn, aldus onderzoeksbureau PanelClix. Dobberend op een luchtbedje, borrelen aan de Côte d Azur opeens de meeste fantastische ideeën op. En met een koel glaasje rosé in de hand, weet u het zeker, dit jaar gaan we de dingen anders doen. Bovenaan de lijst met goede voornemens staat lezen. Tweederde van de ondervraagden zegt vaker een boek te willen pakken. Ook seks staat na de vakantie weer hoger op onze prioriteitenlijst. Geïnspireerd door zwoele nachten en de erotiek van een potje vrijen in de duinen, geeft bijna de helft van de mannen aan vaker de liefde te willen bedrijven. Daarover valt nog wel wat te lobbyen, want van de vrouwen wil maar een kwart vaker seks. Vervelend is nu alleen zo bleek uit weer een ander onderzoek dat het overgrote deel van de werknemers problemen ondervindt als ze na de vakantie weer aan de slag moeten. De stress slaat direct in alle hevigheid toe en daar gaan dus je goede voornemens! De beste manier om te voorkomen dat werk na de vakantie een marteling wordt, is ook de rest van het jaar te zorgen voor voldoende ontspanning, adviseert een arbeidspsycholoog. Voor de komende maand hebben wij alvast een paar vrije dagen aangevraagd. Om te lezen. En de hernieuwde sextax te halen. Daar sta je dan, met je (tot nu toe nog) goeie gedrag. Geduldig op het sompige grasveld te wachten in de eindeloze rij en oh zo nieuwsgierig naar de spannende studentenwereld achter de registratiepoortjes. Een vrij onschuldige bezigheid, zo lijkt het. Toch even een waarschuwing van onze kant. Sommige muren, bomen, kunstwerken of prullenbakken op de campus zijn voorzien van onzichtbare ogen en oren. De UT-bewakingsdienst houdt de boel namelijk scherp in de gaten. Mobiele camera s, detectiesystemen, volgapparatuur. Het hangt er allemaal. Nieuwste speeltje van de Inspectors Gadgets - zo lezen we in deze krant - is de domecamera: een supersonisch high tech cameraatje. Kan 360 graden draaien, heeft oog voor louche figuren, zoomt in op merkwaardig bewegende beelden en registreert non stop verdachte objecten. Maar het vernuftige snufje kan meer. Studenten die te laat zijn voor college kunnen niet langer onopgemerkt de campus op racen. Sensoren voelen de haast van de hijgende tweewieler. Ook s nachts blijft het apparaat actief en volgt het onbehoorlijke lawaaimakers die lallend het terrein over sjokken. Even kotsen in het portiek? Het is verleden tijd: Big Brother is watching you! Een potje vrijen in het fietsenhok? Be aware, ook hier hebben de muren ogen en YouTube is zo bereikt. In status lazarus wildplassen tegen een boom? Vette pech, dome ziet alles! Dus wie denkt ein-de-lijk onder moeders oplettende en zorgzame vleugels uit te rukken om eens flink de student uit te hangen, komt bedrogen uit. Welkom verse eerstejaars, in dit knusse UT-nest waar wij uw verrichtingen met buitengewone en warme belangstelling volgen!...sluiten UT-nieuws stelling v/d week Niet bieren voor vieren, wat een betuttelende regel! GA NAAR: Uitslag vorige stelling: Olympische Spelen? Ik wil niets missen, dus ik zet de wekker! 25% EENS ONEENS 75%

17

18 18 donderdag 21 augustus 2008 Studentenleven Laatste loodjes Nog heel even zwoegen en dan zit het collegejaar erop. In het sportcentrum buigen deze studenten zich over hun laatste tentamens. Na morgen kunnen de koffers gepakt worden en de strandlakens uit de kast getrokken. Mits natuurlijk ook deze laatste tentamens met een voldoende worden afgerond. Anders wordt het een zomer lang blokken en zweten om bij de herkansingen eind augustus alsnog de studiepunten veilig te stellen. Harold de Boer Correctie Uit Het Lood Pedofielen had je altijd al. Ook bij ons in het dorp. Maar het kwam niet in de krant. Het bleef in het verborgene, binnen de muren van het gezin. Of de familie. Daarbuiten waren er alleen vermoedens. Men vond het zielig voor die kinderen. Dat waren die kinderen waar wij, van onze ouders, niet bij thuis mochten komen. Waarom niet, dat werd ons niet verteld. Dat begrepen wij pas later. Harry, de zoon van de varkensboer, en ik. Zeventien waren we. Jonge wereldverbeteraars. Fanatieke bestrijders van het kwaad. Het hoofd afwenden, dat was voor slappelingen. Wij deden wat ieder gezond mens vond dat gedaan moest worden. Fortuynisme avant la lettre. Wij hielden de betreffende gezinnen nauwlettend in de gaten. We zochten uit wanneer de moeder niet thuis was. Wanneer ze oefende met het kerkkoor. Of de ouderavond op school bezocht. Op zo n avond, als die weerloze kinderen waren overgeleverd aan de begeerte van hun vader, drongen wij het huis binnen. Dan hielpen wij die vuile viezerik definitief van z n probleem af. Met het biggenmes van Harry s vader. Zonder verdoving, net als bij de biggen. En ze gilden ook net zo hard. Niemand heeft ons er ooit op aangesproken. Behalve één keer, de dorpsagent. Met een knipoog, zonder het onderwerp bij naam te noemen, waarschuwde hij ons dat we niet te ver moesten gaan. Dat was het. Toch heeft die opmerking mij aan het denken gezet. Mede daardoor ben ik rechten gaan studeren. Ik leerde de gevaren inzien van eigenrichting. Als rechter veroordeel ik nu al jaren het kwaad op de wijze die past bij een rechtstaat. Over dit inzicht heb ik een boek geschreven. Het was nog maar net uit, of ik werd gebeld door Wijnand. De zoon van de koster. Harry en ik hebben ooit een jampotje met biggenballen bij hun voordeur gezet. Als waarschuwing. Volgens Wijnand was dat ingeslagen als een bom. Zijn vader had zelfs een zelfmoordpoging gedaan. Dat heb ik nooit geweten. Ik vroeg Wijnand of hij desondanks niet blij was dat zijn vader werd aangepakt. Maar volgens Wijnand had zijn vader nooit iets onzedelijks misdaan. Hij was gewoon een lieve vader. Wat wel gebeurd was! Eén keer, op een verjaardagsfeestje, hij weet het nog precies, ze speelden blikspuit. Toen was Harry s vader opeens met z n blote piemel bij hem in het stro gekropen. Wijnand was meteen naar huis gerend. Over en... Afscheid Voor onze rector breken de laatste, lange dagen op de campus aan. Na de zomervakantie kan het opeens hard gaan. Henk weet dat, en hij begint morgenavond alvast aan zijn afscheidstournee. Je kunt er niet snel genoeg bij zijn, denkt hij, en het niet vaak genoeg doen. Dus kruipt Henk als dj achter de draaitafel bij het slotfeest van AEGEE. Lekker schuiven met de knoppen en plaatjes wisselen. Het kwetsbare vinyl kent de rector, toen nog langharig, uit zijn eigen uitgaanstijd. Marco Borsato s Afscheid nemen bestaat niet knalt hij er krachtig in. De hit Ga maar weg doet het ook goed. It must have been love van Roxette lokt de dansgrage studenten massaal naar de dansvloer en Je hoeft niet te gaan schat van Volumia ligt eveneens lekker bij het publiek in het gehoor. Uitsmijtertje van de avond: De hoogste tijd van André Hazes. Laat Henk maar aan de knoppen draaien. Dat deed-ie op bestuurlijk niveau ook. En nu gaat-ie onvermijdelijk weg. Duikt de wetenschap weer in. Dus wordt in het nieuwe collegejaar alles Henks laatste keer. Nog één keer de introductie. Nog één keer lunchen met de Student Union. Nog één keer vergaderen. Voor het laatst Strategisch beraad. Nog één keertje tokkelen van de Horsttoren. Enzovoorts. Gelukkig is de toon voor zijn afscheidsronde al swingend gezet. Die vrolijke noot trekken wij graag door. Het mag allemaal best frivoler, dat laatste half jaartje. In een kleurige toga en zonder baard misschien? What the Ha(n)ck? Je gaat toch weg. Maar, één ding, beste Henk, wat je ook doet: save the last dance for us. De uitnodiging volgt nog! Hou het UT-Nieuws in de gaten. Weg Laatste werkborrel. Dag collega s. Naar huis. Vakantie. Koffer pakken. Zwembroek, korte broek, warme trui en lange broek. Sandalen en badslippers. Pindakaas mee. En hagelslag. Auto inpakken. Imperial en skibox. Vouwwagen. Caravan. Tent. Tomtom instellen. Kaart ook mee. Rijden maar. Plassen, eerste stop. Grensovergang België. Tanken in Luxemburg, tweede stop. Grensovergang Frankrijk. Tolweg. Koffie, derde stop. Lunchen, vlak boven Parijs. File. Route du Soleil. Zeurende kinderen. Hotelletje pakken. Slapen. Weer op weg. Papáááá, hoe ver nog? 300 kilometer. Papááá! Weer plassen. Goor hangtoilet. Bestemming bereikt. Uitpakken. Tent opzetten. Geklooi met stokken. Klaar. Eerst een biertje. Barbecueën. Nog een biertje. Als God in Frankrijk. Kathedraaltje bezoeken. Biertje. Zwemmen, zonnebaden. Biertje. Kerkje bezoeken. Biertje én zwemmen. Du vin, du pain et du boursin. Het leven is goed. Terugreis. Inpakken. Tomtom instellen. Rijden maar. Route du Soleil. Plassen, eerste stop. Zeurende kinderen. Tanken, tweede stop. Papááá! Weer plassen. Parijs. File. Tol betalen. Wat een geld. België, hotelletje. Slapen. Laatste vakantiediner. Nog 350 kilometer. Nederland. Thuis. Stapels post. Stapels kranten. Verwelkte tuin. Geel gras. Uitpakken. Wassen. Foto s selecteren. Foto s afdrukken. Foto s inplakken. Gras maaien. Nog één weekend. Laatste barbecue. Biertje, biertje, biertje. Nagenieten. Nog heel even. De wekker uur. Nog even uur. Nog heel even uur. Hallo collega s. Het leven is hard. (UT-Nieuws wenst alle medewerkers en studenten een hele fijne vakantie!)...sluiten UT nieuws stelling v/d week Olympische Spelen? Ik wil niets missen, dus ik zet de wekker! EENS 75% ONEENS 25% Nieuwe stelling: Olympische Spelen? Ik wil niets missen, dus ik zet de wekker! STEM VIA:

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Dag! kennismaken. Ik ben Eric.

Dag! kennismaken. Ik ben Eric. Vocabulaire Oefening 1 Woordweb Dag! Waar kom je vandaan? groeten Goedemorgen! de ontmoeting Hoe heet je? kennismaken Hoi! mensen Hallo! Ik ben Eric. nieuw Ik kom uit Engeland. Hallo, ik ben Mila. Ik ben

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

13/6/2012 TRANSCRIPT RIET INTERVIEW. Sanni

13/6/2012 TRANSCRIPT RIET INTERVIEW. Sanni 13/6/2012 INTERVIEW TRANSCRIPT RIET Naam interviewer Naam respondent Pseudoniem respondent Datum interview 30-05-2012 Plaats interview Alkmaar Begintijd interview 12.00 Eindtijd interview 13.20 Leeftijd

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Presenteren & Promoveren Presentatietraining voor promovendi

Presenteren & Promoveren Presentatietraining voor promovendi Presenteren & Promoveren Presentatietraining voor promovendi Ik kon na de training echt vol vertrouwen, met rust en enthousiasme mijn proefschrift verdedigen! Spies&Spreken Glasfabriek, Daalsedwarsweg

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Centrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult

Centrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Fontys Hogescholen Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken DEEL 1 Context beschrijving DEEL 2 Redeneerketen op basis van het algemene onderzoeksmodel DEEL 3 Operationali

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Bètadag 2015. Bèta In Leiden

Bètadag 2015. Bèta In Leiden + Bètadag 2015 + Bèta In Leiden In samenwerking met de landelijke stichting bètadag organiseert Universiteit Leiden dit jaar de bètadag. Een Hele dag vol activiteiten zodat scholieren kunnen ervaren hoe

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 FLIPPEN Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 Verantwoording: Opleiding: Media Vormgeven School: Media college Amsterdam Jaar: 1 Projectomschrijving: Het maken van

Nadere informatie

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 2 april 2011 Jeroen Neef: betontimmerman met diploma Prefab fundering met IJB Smartfoot Uitvoerder Cees

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Programma Akademiehoogleraren. Nederlands toponderzoek, nu en in de toekomst

Programma Akademiehoogleraren. Nederlands toponderzoek, nu en in de toekomst Programma Akademiehoogleraren Nederlands toponderzoek, nu en in de toekomst Loopbaanimpuls Om ook in de toekomst Nederlands toponderzoek te kunnen leveren, zullen universiteiten nieuw wetenschappelijk

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 2, dd. 8 april 2008

Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 2, dd. 8 april 2008 Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 2, dd. 8 april 2008 Plan: Bij het Christiaan Huygens College mogen 4-VWO leerlingen een aantal dagen meelopen bij een bedrijf

Nadere informatie

Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht

Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Universiteit Leiden Afdeling ICT&O, Cleveringa Instituut,

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Even. Ons. Kwijt. 2015-2016 nr??

Even. Ons. Kwijt. 2015-2016 nr?? Even Ons Ei Kwijt 2015-2016 nr?? Van de directie we ons eerste college van professor Henriette von Kessel. Special We hebben de afgelopen weken het project Raar maar Waar in de school gehad. Ter ere van

Nadere informatie

novacollege.nl/mytec Elektrotechniek Procestechniek Werktuigbouw MyTec 2016/2017

novacollege.nl/mytec Elektrotechniek Procestechniek Werktuigbouw MyTec 2016/2017 novacollege.nl/mytec Elektrotechniek Procestechniek Werktuigbouw MyTec 2016/2017 Ik heb stage gelopen bij Liander, de beheerder van het elektriciteitsnetwerk. Later wil ik daar aan de slag: systemen doormeten,

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

INTRO LOES THIERRY MARK

INTRO LOES THIERRY MARK INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Interview verslag! Anouk van Houten 538565. Interview verslag. Naam: Anouk van Houten, 538565 Klas: INF1c Vak: Interviewen Docent: Ellen Leen

Interview verslag! Anouk van Houten 538565. Interview verslag. Naam: Anouk van Houten, 538565 Klas: INF1c Vak: Interviewen Docent: Ellen Leen Interview verslag Naam: Anouk van Houten, 538565 Klas: INF1c Vak: Interviewen Docent: Ellen Leen Inhoudsopgave: Voorwoord -!!!!! blz. 3 Wempe Webdesign -!!!! blz. 4 Opleiding -!!!!!! blz. 4 Beroepskeuze

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af.

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af. Intro Met de docent Wat ga je doen in dit hoofdstuk? 1 Herhalen: je gaat herhalen wat je hebt geleerd in hoofdstuk 7, 8 en 9. 2 Toepassen: je gaat wat je hebt geleerd gebruiken in een situatie over werk.

Nadere informatie

EINSTEIN. Weet je wat, ik neem mijn neef mee naar het laboratorium. Daar werken mijn assistenten met stikstof. Dat vindt hij vast mooi.

EINSTEIN. Weet je wat, ik neem mijn neef mee naar het laboratorium. Daar werken mijn assistenten met stikstof. Dat vindt hij vast mooi. EINSTEIN ballon weer opblaast. Maar mijn assistenten vertellen dat het komt doordat de stikstof heel erg koud is en dat de lucht in de ballon dan kleiner wordt. Later warmt de lucht weer op en wordt weer

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

http://www.kidzlab.nl/index2.php?option=com_content&task=vi...

http://www.kidzlab.nl/index2.php?option=com_content&task=vi... Veelvlakken De perfecte vorm Plato was een grote denker in de tijd van de Oude Grieken. Hij was een van de eerste die de regelmatige veelvlakken heel bijzonder vond. Hij hield ervan omdat ze zulke mooie,

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Ik ben Alice - docenten

Ik ben Alice - docenten Doelgroep: voortgezet onderwijs, middenbouw havo en vwo Voor u ligt de lesbrief die hoort bij een bezoek aan het wetenschapsfilmfestival InScience. Tijdens het festivalbezoek gaan leerlingen de documentaire

Nadere informatie

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 )

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nieuwsbrief Stichting OER Stichting Onderwijs Evaluatie

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is? 100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Projectmatig werken voor de secretaresse

Projectmatig werken voor de secretaresse Nationale Secretaresse Dag 2009 www.secretary.nl/officemanagement Schriftelijke cursus in vijf lessen met twee bijeenkomsten Startdatum 9 april 2009 Projectmatig werken voor de secretaresse Postzegel niet

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2013. Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut

Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2013. Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2013 Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut 1 UITNODIGING Dromen worden waarheid Conferentie 2013 Donateurs bedankt voor uw giften in 2013. 2 Hubrecht Instituut

Nadere informatie

E-BOEK: DE STUDIEKEUZE KOMT ERAAN!

E-BOEK: DE STUDIEKEUZE KOMT ERAAN! E-BOEK: DE STUDIEKEUZE KOMT ERAAN! E-BOEK: DE STUDIEKEUZE KOMT ERAAN! Carine Vos Richting-Wijzer Advies Zwolle augustus 2011 Carine Vos Pagina 2 Voorwoord In mijn bedrijf Richting-Wijzer Advies kom ik

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Periode: CBT examens 15 april t/m 30 april 2014

Periode: CBT examens 15 april t/m 30 april 2014 Periode: CBT examens 15 april t/m 30 april 2014 1. Doet u dit examen voor de eerste keer of gaat het om een herexamen? Eerste keer 279 70% Herexamen 104 26% Niet beantwoord 16 4% Totaal 399 2. Als de voorlopige

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat. 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag.

Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat. 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag. 21 21 HOOFDSTUK 2 Te laat! WOORDEN 1 Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 2 Ron,! De bus komt bijna! 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag. 4 We komen

Nadere informatie

Evaluatie project webshop 2.0

Evaluatie project webshop 2.0 Evaluatie project webshop 2.0 Kim Krijt MM2A Kim Ik vind dat de productie erg goed is verlopen, wij hebben onderling geen problemen gehad. Ik vind dat er erg goed werk is geleverd. Als ik het vergelijk

Nadere informatie

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Het Bètasteunpunt van de Hanzehogeschool is in 2009 opgezet om o.a. hulp te bieden aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun profielwerkstuk.

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

Cultuur is een eerste levensbehoefte

Cultuur is een eerste levensbehoefte 10 Cultuur is een eerste levensbehoefte Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck Journalist, cultuurkenner en ondernemer in één Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders

Nadere informatie

ID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen.

ID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen. ID 33 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Pedagogische Wetenschappen optie: Land (bestemming) Aan welke universiteit/onderwijsinstelling

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein Oefening 5 Persoon 1: Annet Kok (moeder) Talent: Prestatiegericht Betrouwbaar Humoristisch Optimistisch Vasthoudend Concreet voorbeeld: Tijdens de hockeywedstrijden Dat ze klaarstaat voor haar vrienden

Nadere informatie

1. Inleiding 3 2. Waarom heb ik voor deze verzameling gekozen? 3 3. Foto s verzameling 4

1. Inleiding 3 2. Waarom heb ik voor deze verzameling gekozen? 3 3. Foto s verzameling 4 Inhoudsopgave Pagina: 1. Inleiding 3 2. Waarom heb ik voor deze verzameling gekozen? 3 3. Foto s verzameling 4 3.1. 9 september: Huisduinen, Donkere Duinen 4 3.2. 20 september: Donkere Duinen 5 3.3. 27

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

3 redenen om video voor interne communicatie te gebruiken

3 redenen om video voor interne communicatie te gebruiken De tijd dat je dagen bezig was om een video te publiceren is voorbij. Vandaag de dag kan iedereen met een videocamera of zelfs smartphone binnen no-time een video schieten en delen binnen zijn netwerk.

Nadere informatie

Daar komt de boegieman!

Daar komt de boegieman! Daar komt de boegieman! Lesbrief bij het theaterconcert Daar komt de boegieman! van Jeroen Schipper en de Boegieman-band voor groep 1 tot en met 4 Inleiding Hallo, Mijn naam is Jeroen Schipper. Ik ben

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee?

(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee? Inhoud Inleiding Voor Wie is ZEEF? Wat kan ik op ZEEF vinden? Hoe werkt ZEEF voor een bezoeker? Hoe werkt ZEEF voor een expert? Voordelen ZEEF Nadelen ZEEF Conclusie ZEEF Eigen ervaringen met ZEEF Bronnen

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

Maak van je kind een maker!

Maak van je kind een maker! Maak van je kind een maker! En word er zelf ook één. Zes regels waarmee dat waarschijnlijk best wel lukt. 1 Welkom In dit boekje vertellen we over maken. Het is speciaal gemaakt voor ouders die samen met

Nadere informatie

Design Document If This Then That. HSP moodlight Liad Damhuis G&I1B Game Art

Design Document If This Then That. HSP moodlight Liad Damhuis G&I1B Game Art Design Document If This Then That HSP moodlight Liad Damhuis G&I1B Game Art Concept Iedereen ervaart wel eens stress of een drukke ruimte die ze even teveel wordt waar ze even weg van moeten gaan om tot

Nadere informatie

De MS van Tess Als elke dag onzeker is

De MS van Tess Als elke dag onzeker is Morgen gaan we naar de huisarts, zegt haar moeder s middags. Ik weet niet wat er met je is. Je bent zo moe de laatste tijd. En nu heb je ook nog last van je oog. De juf zegt dat ik misschien een bril moet,

Nadere informatie

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als 4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.

Nadere informatie

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure

Nadere informatie

Enthousiasme zorgt voor meer omzet

Enthousiasme zorgt voor meer omzet Enthousiasme zorgt voor meer omzet Vinden nieuwe klanten de weg naar uw organisatie? U biedt een goed product tegen een goede prijs en toch lijkt het steeds lastiger om u te onderscheiden van uw concurrenten.

Nadere informatie

Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken.

Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. ONDERWIJSVISIE OP HO OFDLIJNEN Geachte collega s, 1 Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. We

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

Hans van der Beek. over schrijven en alles

Hans van der Beek. over schrijven en alles Hans van der Beek over schrijven en alles Hijschrijftcolumns,boekenennogveelmeer, behoorttotde KunstenMedia redactievanhet Parool,isvadervantweejongensenisbezigte halveren.juist,afvallen.hansvanderbeekschrijft.

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst Voorproefje ALLES DUBBEL Survivalgids voor startende tweelingmama s Denise Hilhorst Inhoud Dubbel van start 7 Dubbel ervaren 8 Dubbel zwanger 10 Dubbel voorbereiden 19 Dubbel bevallen 25 Dubbel voeden

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Doorbraak in onderzoek naar ME

Doorbraak in onderzoek naar ME Doorbraak in onderzoek naar ME Gezaghebbende Amerikaanse overheidsinstanties hebben opnieuw bij MEpatiënten een virus aangetroffen. Al eerder berichtte EenVandaag over de ontdekking van het XMRV-virus

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009?

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009? Hoofdstuk 1 - Oefening 17 Leesdossier Opdracht 1 Lees de tekst Wat doen jongeren op internet? U gebruikt de leeskaart: zoekend lezen. Beantwoord daarna de vragen. Wat doen jongeren op internet? Onder 13-

Nadere informatie

De nieuwsbrief zal ook op onze website www.casparuscollege.nl worden geplaatst.

De nieuwsbrief zal ook op onze website www.casparuscollege.nl worden geplaatst. Nieuwsbrief Schooljaar 2015-2016, nr. 1 september 2015 Geachte ouder(s) en/of verzorger(s), Voor u ligt de Nieuwsbrief van september 2015. In deze nieuwsbrief: Van de directeur Nieuws van de Ouderraad

Nadere informatie

SPONSORPROPOSITIE UTRECHTSE INTRODUCTIE TIJD 10 T/M 13 AUGUSTUS 2015. utrechtsch studenten corps

SPONSORPROPOSITIE UTRECHTSE INTRODUCTIE TIJD 10 T/M 13 AUGUSTUS 2015. utrechtsch studenten corps SPONSORPROPOSITIE UTRECHTSE INTRODUCTIE TIJD 10 T/M 13 AUGUSTUS 2015 utrechtsch studenten corps UTRECHTSE INTRODUCTIE TIJD 2015 In augustus 2015 zal Utrecht traditioneel in de belangstelling staan van

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie