SYMBIOMAG. Huidkanker: elk jaar nieuwe patiënten ZOMERKWAALTJES BESTRIJDEN MET DE JUISTE REFLEXEN WAT ZEI U? GLUTENINTOLERANTIE?

Transcriptie

1 SYMBIOMAG Belgique/België P.P/P.B 9099 GENT X. BC31601 N 6 / 2 e KWARTAAL Trimestrieel Gezondheid ZOMERKWAALTJES BESTRIJDEN MET DE JUISTE REFLEXEN Voeding WAT ZEI U? GLUTENINTOLERANTIE? Kinderen OORONTSTEKINGEN ERKENNEN EN BEHANDELEN Verantwoordelijke afzender: Symbio, Tervurenlaan 68-70, 1040 Brussel - P Dossier Huidkanker: elk jaar nieuwe patiënten

2 In dit nummer Editoriaal Dossier Elk jaar nieuwe patiënten met huidkanker 04 Gezondheid Steken, brandwonden, wonden: de juiste reflexen 07 Anorexia: als slank zijn een obsessie wordt 09 Voeding Glutenintolerantie: hoe herkennen, hoe behandelen? 12 Kinderen Oorontstekingen herkennen en behandelen 15 Tips en Advies van Symbio Op reis naar het buitenland: 18 vergeet uw Europese ziekteverzekeringskaart niet Personenalarm: veilig zelfstandig blijven wonen 18 Symbio Nieuwsflash 19 Performant! Het woord «performant» gaat terug op het Engelse to perform. Het wijst dus, naargelang de context waarin het wordt gebruikt, naar veel presterend, zeer concurrerend, met een hoog rendement, In de huidige economische recessie en de daarmee gepaard gaande inkrimping neemt prestatiedruk alsmaar toe. Om de economie weer vlot te trekken is een betere performantie inderdaad het ordewoord. Performant zijn in de volgende voorbeelden, maar u kent vast nog een aantal andere domeinen. Uit recent Europees onderzoek blijkt dat meer dan 20% van de ondervraagde patiënten op basis van de verpakking van een farmaceutisch product niet kan uitmaken hoeveel maal per dag het middel moet worden genomen. En liefst 15% van de patiënten ondervindt grote moeite om de bedoeling van het geneesmiddel te begrijpen en te onthouden. Verder vernemen we dat er voor de sector van de gezondheidszorg een nieuwe versie van het standaardwerk van de psychiatrie, de zogenaamde DSM (Handleiding voor Diagnose en Statistiek van Psychische aandoeningen) in de maak is. De vernieuwde editie kent sneller het label ziek toe en werkt de medicalisering van normaal gedrag nog meer in de hand. De producenten van de geneesmiddelen voor deze aandoeningen zullen er wel bij varen. Een paradoxale ontwikkeling, als we vaststellen dat zo veel patiënten nu al moeite hebben met het goed begrijpen van gezondheidsinstructies. SymbioMag Verantwoordelijke uitgever Michel Beckers, Tervurenlaan, 68-70, 1040 Brussel Coördinatie en eindredactie: Camille D Hulst, Fabienne Gérard (hoofdredactrice) Verantwoordelijke Marketing en Communicatie: Alan Haydock Met medewerking van: Dr. Anne Boucquiau, Fati Camana, Laurent Dumont, Nancy Ferroni, Alexandra Gatel, Dr. Anne-Sophie Hatert, Fabienne Mailleux, Koenraad Merens, Christine Torsin, Dr. Didier Vander Steichel, Sophie Szynal, Guy Van Oycke, Karline Verhelst, Jessica Wouters Opmaak: TamTam Druk: Continuga Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit nummer mag worden verveelvoudigd, vertaald of herwerkt zonder de voorafgaande uitdrukkelijke toestemming van de redactie. Website: symbiomag@symbio.be Onze regering moet aan Europa aangeven hoe zij de publieke financiën de komende jaren in evenwicht krijgt. En de komende maanden staat de zesde staatshervorming voor de deur, met onder meer de overheveling van een aantal bevoegdheden op gezondheidsvlak van de federale naar de regionale overheden. Men wenst het zwaartepunt verder te verleggen richting deelstaten om meer performant te kunnen zijn in de gezondheidszorg! Onze economie snakt dan ook naar goede resultaten! De werkloosheid blijft voorlopig torenhoog. België bevindt zich met een werkloosheidsgraad van 8,1% wel onder het Europese gemiddelde van 10,9 %, met een recordaantal werklozen in Spanje en Frankrijk. Volgens historicus David Engels kan alleen een verenigd Europa overleven! Op ons niveau is het verstandig om aangesloten te zijn bij Symbio. Het principe van solidariteit en wederzijdse hulp geeft uitdrukking aan ons engagement om aan uw zijde te staan en een beleid te voeren dat aandacht heeft voor gezondheidsopvoeding en algemeen welzijn. Symbio timmert elke dag hard aan het verbeteren van haar performantie op het vlak van dienstverlening en aangeboden dekking. Een heuse uitdaging aangezien in onze samenleving de vraag naar zorg maar blijft toenemen, samen met de nood aan betere begeleiding en informatieverstrekking. Guy Van Oycke, Bestuurder SYMBIOMAG // 03

3 Dossier Dossier Toename van huidkanker nieuwe gevallen per jaar De afgelopen jaren werd elk jaar bij 5% meer Belgen huidkanker vastgesteld. Ultraviolette straling, in natuurlijke vorm van de zon en in kunstmatige vorm van de zonnebank, is in vele gevallen de directe oorzaak van huidkanker. Een goede zonbescherming het hele jaar door en beperkte blootstelling aan de zon verminderen alvast het risico op huidkanker. Alarmerende cijfers Elk jaar worden in België nieuwe huidkankers in al haar vormen opgespoord. De verontrustende stijging van het aantal huidkankers wijst op een onverantwoord omgaan met de zon. De cijfers zijn afkomstig van de Stichting Kankerregister en liggen in werkelijkheid allicht nog een stuk hoger omdat de minder agressieve vormen van huidkanker niet even goed worden geregistreerd. Ultraviolette straling, in natuurlijke vorm van de zon en in kunstmatige vorm van de zonnebank, wordt gezien als de belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van huidkanker. We komen steeds vaker in de zon en dit vanaf steeds jongere leeftijd (toename van het aantal zonvakanties en succes van de zonnebank) en constateren daarom de jongste jaren een gestage toename van het aantal huidkankers (5% meer diagnoses elk jaar). De stijging is voor een deel ook toe te schrijven aan de betere registratie van alle mogelijke kankerdiagnoses en door de langere levensverwachting. Neem uw voorzorgen Om veilig en zonder gezondheidsschade van de zon te genieten, neem je best een aantal elementaire voorzorgsmaatregelen: Tip 1 Zoek de schaduw op Zoek zo weinig mogelijk de zon op. In de lente en zomer vermijd je best blootstelling aan de zon tijdens de middaguren (tussen 12 en 15 uur, zomeruur). Tip 2 Draag beschermende kleding Draag een hoed, een UV-bestendige zonnebril en ruimvallende kleding in een dicht geweven stof om uw huid te beschermen. Tip 3 Breng elke twee uur een nieuwe laag zonnecrème aan Gebruik een zonnecrème met een hoge beschermingsfactor, minstens beschermingsfactor (SPF) 30. Tip 4 Vermijd zonnebrand Een rode huid betekent dat u te lang onbeschermd in de zon bent geweest. Tip 5 Vermijd het gebruik van zonnebanken of bruiningsapparaten De zonnebank biedt geen beschermend effect en is dus helemaal niet nuttig als voorbereiding op de echte zon, integendeel. Zonnebanken zijn niet ongevaarlijk. shutterstock Goodluz Kanker terugdringen: zonder onderzoek geen vooruitgang! Dr. Vander Steichel, u bent de Medisch-Wetenschappelijke Directeur van de Stichting tegen Kanker. De cijfers zijn alarmerend. Eén man op drie en één vrouw op vier krijgt vroeg of laat af te rekenen met kanker. Hoe kunnen we deze ziekte terugdringen? «Er is maar één manier om kanker terug te dringen en dat is via wetenschappelijk onderzoek. Enkel doorgedreven onderzoek biedt een nauwkeurigere diagnose en betere behandeling aan elke patiënt. Dr Didier Vander Steichel Helaas kost wetenschappelijk onderzoek steeds meer geld en zijn de overheidsbudgetten door de economische crisis sterk teruggedrongen. Daarom investeert de Stichting tegen Kanker al jaren in wetenschappelijk kankeronderzoek. Het financiert daarbij onderzoeksploegen die vernieuwende en veelbelovende projecten ontwikkelen. Sinds 1988 heeft de Stichting al tientallen miljoenen euro geïnvesteerd, goed voor de financiering van honderden projecten aan verschillende Belgische universiteiten. Deze aanzienlijke inspanning was en is bepalend voor het behoud van een hoog onderzoeksniveau in ons land.» De Stichting tegen Kanker is voor haar inkomsten voornamelijk afhankelijk van giften van het publiek (giften en legaten van particulieren). U wenst de Stichting tegen Kanker in haar acties te steunen? Neem een kijkje op de website of telefoneer naar 02/ U kunt ook rechtstreeks een gift storten op rekening nummer BE Iedere gift van 40 euro of meer (op jaarbasis) is aftrekbaar van uw belastbaar inkomen. Lees het vervolg op blz > SYMBIOMAG // 04 SYMBIOMAG // 05

4 Dossier Gezondheid Zo kies je de juiste zonnecrème! 1. Bepaal je huidtype Huid die extreem gevoelig is voor de zon huidtype 1: een zeer lichte huid, in het algemeen rossig tot lichtblond haar, veel sproeten, verbrandt altijd bij blootstelling aan de zon, geen enkele aanleg om te bruinen en/ of huidkanker in de familie. Opgelet: zonder bescherming verbrandt dit type zeer snel, al na 5 tot 10 minuten blootstelling. Huid die gevoelig is voor de zon huidtype 2: een lichte huid, in het algemeen blond tot lichtbruin haar, vaak wat sproeten, verbrandt vaak na blootstelling aan de zon, maar kan toch lichtjes bruinen. Opgelet: zonder bescherming verbrandt dit type snel, al na 10 tot 20 minuten blootstelling. Huid die matig gevoelig is voor de zon huidtype 3: een bleke huid, donkerblond, kastanjebruin of donkerbruin haar, in het algemeen geen sproeten, verbrandt weinig, bruint makkelijk. Opgelet: zonder bescherming verbrandt dit type na 20 tot 30 minuten blootstelling. Huid die weinig gevoelig is voor de zon huidtype 4: een getinte huid, donkerbruin tot zwart haar, verbrandt zelden, bruint zeer gemakkelijk. Opgelet: zonder bescherming verbrandt dit type na 30 tot 45 minuten blootstelling. 2. Hoe intensief ga je met de zonnestralen in contact komen? R R R R R R Extreme blootstelling (op gletsjers, in de tropen,.) Langdurige blootstelling ( stranden, langdurige buitenactiviteiten, enz.) Kortere blootstelling (bewolkte hemel, vroege voormiddag, late namiddag) 3. Kies in de tabel de juiste beschermingsfactor Kinderen ouder dan 1 jaar Huidtype 1 Huidtype 2 Huidtype 3 Huidtype 4 Hou je huid in de gaten! Indien mogelijk : elk rechtstreeks contact met de zon vermijden Indien niet mogelijk: R R R R R R SPF UVA SPF UVA GEMIDDELDE SPF UVA LAGE SPF UVA LAGE SPF UVA Bron: Stichting tegen Kanker Wij danken de Stichting tegen Kanker voor de welwillende medewerking. ZEER SPF UVA ZEER SPF UVA SPF UVA GEMIDDELDE SPF UVA GEMIDDELDE SPF UVA ZEER SPF UVA ZEER SPF UVA ZEER SPF UVA SPF UVA GEMIDDELDE SPF UVA Het is best moedervlekken te laten nakijken door een dermatoloog. Beoordeel ook regelmatig zelf al je moedervlekken aan de hand van de zogenaamde ABCDE-regel : is het vlekje asymmetrisch van vorm, heeft het een onregelmatige rand (border), heeft het meerdere kleuren (color), groeit de vlek snel (diameter), is het vlekje veranderd (evolutie)? Mensen met een lichtere huid en lichte ogen hebben dan wel een groter risico om huidkanker te ontwikkelen, ook voor de anderen is er altijd een zeker risico. Met de juiste reflexen kun je het risico alvast doen afnemen. Steken, brandwonden, wonden Zomerkwaaltjes bestrijden met de juiste reflexen Met de zomer in aantocht worden de barbecuestellen weer uitgehaald en trekken we erop uit met vrienden en familie, naar het bos of elders! De kans dar er iets mis gaat is dan ook veel groter in het zomerseizoen. Hierbij alvast wat tips en aanbevelingen van het Rode Kruis voor een zomer zonder zorgen! Insectenbeten (bijen, wespen, muggen) Wat doe je best? Verwijder zo snel mogelijk de eventuele angel. Dat doe je met een pincet dat vooraf is ontsmet met alcohol van 70. Spoel het wondje onder koud stromend water of met drinkbaar water. Je kunt de gestoken huid verder afkoelen met wat ijsblokjes. Dat vermindert de zwelling en de pijn. Laat het slachtoffer op ijsblokjes zuigen als hij of zij gestoken is op de lippen of in de mondholte. Breng een kalmerende zalf aan die speciaal voor insectenbeten is ontwikkeld (op medisch voorschrift of van de apotheker). Als het slachtoffer gestoken is in mond of keelholte, als er risico op stikken is, als er tekenen zijn van een allergie (snel opkomende zwelling, veranderingen in vitale functies) of als erg veel pijn optreedt, alarmeer je best de dienst 112. Hoe een insectenbeet proberen te voorkomen? Vermijd risicogedrag, zoals: blootvoets in het gras lopen; in open lucht gesuikerde dranken en zoete waren achterlaten; felgekleurde kleren en parfum; insecten wegslaan. Tekenbeten Een teek is een bruin spinachtig insect (mijt), nauwelijks een speldenkopje groot. De teek houdt zich schuil op lage vegetatie. De teek doorboort de huid, zuigt bloed op en laat speeksel achter. Via haar speeksel kan de teek ook bacteriën overdragen die de ziekte van Lyme overbrengen en ernstige stoornissen kunnen veroorzaken (neurologische klachten en ontstekingen van de gewrichten). Wat doe je best? Verwijder de teek zo voorzichtig mogelijk. Neem de teek met een tekentang (te koop in de apotheek) of met een fijn pincet vast bij de kop. Trek de teek er in één rechte beweging in zijn geheel uit en laat geen delen achter in de huid. Noteer de datum en de plaats van de beet. Controleer de plaats van de beet geregeld gedurende een drietal maanden. Lees het vervolg op blz > shutterstock gorillaimages SYMBIOMAG // 06 SYMBIOMAG // 07

5 Gezondheid Gezondheid Een vakantie om nooit te vergeten, dankzij het Rode Kruis In België krijgen heel wat kinderen niet de kans om op vakantie te gaan. Omdat ze uit een kansarm milieu komen. Omdat ze door de jeugdrechter in een opvangstructuur zijn geplaatst. Omdat ze wat anders zijn of een lichte handicap hebben. Ook deze kinderen willen er echter graag eens tussenuit en daarom organiseert het Rode Kruis speciaal voor hen vakantiekampen. Om terug een glimlach op hun gezicht te zien verschijnen. Deze zomer kunnen een honderdtal kinderen uit alle gemeenten van Brussel terecht aan zee, in De Haan, van 6 juli tot 13 juli, voor een weekje toffe activiteiten, leuke animatie en veel spelplezier. Croix-Rouge de Belgique Obsessie voor slankheid Anorexia opsporen en begrijpen De kosten voor een dergelijk vakantiekamp worden helemaal gedragen door de Organisatie, maar hiervoor heeft het Rode Kruis uiteraard financiële steun nodig. Een vakantiekamp kost namelijk 400 euro per kind. U wil dit mooie initiatief graag financieel steunen? Alle giften zijn welkom op rekeningnummer , met vermelding van «vakantiekampen». Voor een bescheiden bedrag van 57 euro schenkt u een kind al een dag geluk. Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar. Terugblik op de vakantiekampen 2012 «Ik wil echt niet terug naar huis, het was zo leuk! We hebben zo veel leuke activiteiten gedaan, maar ik heb er vooral een pak nieuwe vrienden en telefoonnummers aan overgehouden! Tijdens de fuif gisteren zijn we echt uit de bol gegaan en hebben we urenlang gedanst. Ik zou erg graag nog eens op kamp komen.» Sophie, 12 jaar. Raadpleeg een arts als de huid in de weken na de beet rood wordt of vlekken vertoont, of als er ziekteverschijnselen optreden zoals hoofdpijn, griepachtige symptomen of pijn in armen en benen. Hoe een tekenbeet proberen te voorkomen? Neem onderstaande punten in acht bij een boswandeling in lente, zomer of herfst: Kies voor lichtgekleurde kleding waarop de beestjes goed zichtbaar zijn. Draag bij voorkeur een broek, lange mouwen en gesloten schoeisel, van het type bergschoenen of laarzen. Stop de broek in de kousen. Stop ook het hemd of T-shirt in de broek. Spuit de kleding in met een insectenwerend middel. Volg daarbij de voorschriften van de producent. Controleer na elke boswandeling je lichaam op teken. Oppervlakkige brandwonden Wat doe je best? Koel de brandwonde gedurende 15 tot 20 minuten meteen af in lauw of koud stromend water. Koel de brandwonde bijvoorbeeld onder de waterkraan of onder de douche. Dek de wonde af met steriel gaaskompres of met een verband. Laat kleding die aan de brandwonde kleeft gewoon zitten. Breng nooit zalf aan op een brandwonde zonder medisch advies. De zalf kan namelijk een infectie veroorzaken en/of het genezingsproces vertragen. Kijk regelmatig na hoe de brandwonde evolueert. Kijk na of het slachtoffer nog geldig ingeënt is tegen tetanus. Voor dringende oproepen in België en Europa bel 112! Oppervlakkige wonden Wat doe je best? Was eerst je handen. Spoel de wonde schoon met drinkbaar water, zonder schrobben. Spoel de wonde schoon onder stromend water tot de wonde goed schoon is. Vermijd het gebruik van zeep of ontsmettende middelen want deze kunnen ongewenste reacties veroorzaken en het natuurlijke genezingsproces vertragen. Droog de wonde voorzichtig met steriel gaas of met een schone doek. Bescherm de wonde met een afsluitend verband of met een steriel gaaskompres dat op zijn plaats wordt gehouden door een verband. Kijk regelmatig na hoe de wonde evolueert. Raadpleeg een arts bij tekenen van infectie (roodheid, warmte, pijn, zwelling). Bij wonden op een gevoelige plek van het lichaam of bij diepere en grotere wonden raadpleegt u best een arts. Laat vreemde voorwerpen gewoon zitten in de wonde, nooit zelf verwijderen dus. Kijk na of het slachtoffer nog geldig ingeënt is tegen tetanus. Wij bedanken het Rode Kruis-Vlaanderen voor de aangename samenwerking. Anorexia nervosa is een eetstoornis met serieuze gevolgen. Mensen met deze ziekte zijn vaak overgevoelig en kwetsbaar, zijn geobsedeerd door hun gewicht en figuur, proberen dwangmatig emoties te verdrukken, lijden aan een grote faalangst en een laag zelfbeeld, zijn verslaafd aan controle verwerven, aan machtshonger Lees hier meer over deze ziekte die ongemerkt een gezin binnensluipt, aanvankelijk onopgemerkt voorbijgaat en dan binnen de kortste keren het hele gezinsleven op zijn kop zet. Wanneer is er sprake van anorexia? Anorexia moet beschouwd worden als een echte ziekte. Een aantal lichamelijke en psychologische kenmerken en gedragingen worden overigens al snel zichtbaar. Er ontstaat een destructief eetpatroon waarbij steeds minder wordt gegeten en de variatie in de voedselkeuze steeds beperkter wordt. Eetwaren die bekend staan als dikmakers, zoals suikers en vetten, worden geweerd, er is een onverklaarbare angst om dik te worden en er is sprake van een ernstig verstoord lichaamsbeeld. De patiënten geloven echt dat ze te dik zijn, ook al zijn ze vel over been. Bij anorexia is er een gewichtsverlies tot minder dan 85% van het te verwachten gewicht en blijft de menstruatie uiteindelijk uit (amenorroe, het uitblijven van ten minste drie achtereenvolgende cycli). Soms probeert men ook veel calorieën te verbranden door overmatige lichaamsbeweging. En wat is boulimie? Mensen met boulimie hebben aanvallen van eetbuien. Ze verbruiken onredelijk grote hoeveelheden voedsel op erg korte tijd. Na deze stiekeme vreetbuien (nachtelijke eetbuien of eetaanvallen als ze alleen thuis zijn) treden er meestal gevoelens van schaamte en walging op en zuiveren ze hun lichaam van de overdaad van calorieën door zogenaamd compenserend gedrag. Ze gaan dan bijvoorbeeld braken, gebruiken laxeermiddelen en/of vochtafdrijvende middelen, gaan buitenmatig sporten Anorexia en boulimie kunnen bij één persoon tegelijk aanwezig zijn of afwisselend optreden. Anorexia-patiënt wordt steeds jonger Een stoornis die vooral meisjes treft Anorexia treft vooral meisjes en jonge vrouwen (nagenoeg 90% van alle gevallen) en steekt meestal de kop op tijdens de puberteit. De lichamelijke veranderingen die gepaard gaan met de puberteit dwingen de puber tot het bijstellen van het eigen lichaamsbeeld. Bovendien hangen de media een beeld op waarin vrouwelijke schoonheid en succes onlosmakelijk gekoppeld zijn aan slank zijn. Sommige meisjes worstelen hier meer mee dan anderen. Eetstoornissen zoals anorexia nervosa komen overigens ook voor bij mannen en jongens, wel beduidend minder (het komt 10 keer zo vaak voor bij meisjes en vrouwen), maar met een slechtere prognose. Uit studies blijkt dat anorexia op steeds jongere leeftijd voorkomt. Voortdurende waakzaamheid is dus nodig. Een dieet dat uit de hand loopt Anorexia begint vaak met gewoon lijnen, dat vervolgens uit de hand loopt. Men blijft op dieet terwijl men in de ogen van de omgeving toch mager genoeg is. Wie aan anorexia lijdt, denkt dan wel dat hij of zij volledige controle heeft over het eetgedrag, in werkelijkheid slagen zij er niet meer in normaal te eten. Ze zitten als het ware opgesloten in een eigen wereld waarin ze louter bezig zijn met eten, gewicht en vermageren. Soms gaat anorexia gepaard met aanvallen van boulimie. Tijdens de eetbuien ervaren ze geen controle meer over het eten en kunnen ze niet meer stoppen of bepalen hoeveel wordt gegeten. Deze drang naar eetbuien ontstaat uit frustratie en overmatig vasten. Het lichaam probeert de tekorten terug aan te vullen door overmatig en compulsief eten. Niet alle anorexia patiënten lijden overigens aan boulimie aanvallen. Lees het vervolg op blz > SYMBIOMAG // 08 SYMBIOMAG // 09

6 Gezondheid Gezondheid Uw Symbio voordeel Een terugbetaling van 10 euro per raadpleging van een gediplomeerd diëtist (e) met een maximum van 5 raadplegingen per jaar is toegelaten in het kader van de behandeling tegen anorexia. shutterstock maga Ouders en directe omgeving: niet negeren, niet zwichten! Wanneer je in je omgeving te maken hebt met een persoon met een eetstoornis is het belangrijk duidelijk te maken dat je weet dat er iets niet in de haak is, zonder te gaan veroordelen. Probeer een puber met een eetstoornis zo snel mogelijk op raadpleging te krijgen. Een anorexiapatiënt wil misschien eerst de stap zetten naar de vertrouwde huisarts. Als blijkt dat er daadwerkelijk sprake is van een eetstoornis, kan geleidelijk aan een behandeling met professionals worden opgestart. Meerdere oorzaken De oorzaak van een eetstoornis moet altijd in meerdere hoeken worden gezocht, nooit bij één enkele risicofactor. Vaak steekt anorexia de kop op na een gebeurtenis die het jonge meisje broos en kwetsbaar achterlaat: een liefdesbreuk, sociale afwijzing, het verlies van een dierbare, een ongeval, scheiding van de ouders. De kans op het ontwikkelen van een eetstoornis ligt hoger bij meisjes die kampen met een laag zelfbeeld en moeite hebben met het uiten van gevoelens. Onderdrukte emoties, verborgen kwetsuren, kunnen leiden tot een eetstoornis waar men niet zo eenvoudig meer van af komt. Ook de thuissituatie en onderliggende gezinsfactoren kunnen een sluimerende eetstoornis in de hand werken. Een slechte sfeer thuis en een omgeving waarin emoties weinig worden gedeeld, kunnen de stoornis versterken. De symptomen tijdig herkennen De anorexia patiënt gaat overdreven veel aandacht aan gewicht en eten besteden. De weegschaal wordt obsessief in de gaten gehouden, eten met de rest van het gezin wordt vermeden, uitgaan is er niet meer bij. Elke hap wordt gewikt en gewogen, de porties worden kleiner en veel voedingsmiddelen worden door de patiënt voor zichzelf verboden. Gewichtsverlies treedt tamelijk snel op en kan significant zijn. Ondanks dit extreme gewichtsverlies bruist de patiënt echter aanvankelijk van energie en wordt er overmatig aan sport gedaan. Dit kan een obsessie worden die extreme vormen aanneemt. Anorexiapatiënten voelen zich dikwijls ongemakkelijk voor de spiegel en hebben vaak een scherp oordeel over anderen («Hoe dik is die wel niet!»), hebben een sterke prestatiedrang voor schoolresultaten, vertonen plotseling belangstelling voor vegetarisch koken en beginnen met uitermate veel zorg de maaltijden zelf te bereiden. Anorexiapatiënten kunnen ook last hebben van stemmingswisselingen, lusteloosheid en onverschilligheid. Zo snel mogelijk hulp inroepen De anorexiapatiënt ziet zich steeds te dik, ondanks haar of zijn ondergewicht. Er is sprake van een vertekend lichaamsbeeld. De zieke ontkent de eetstoornis en ziet geen enkel probleem. Het beeld over het eigen lichaam wijkt steeds meer af van de realiteit. Dit bemoeilijkt een therapie, want de patiënten zijn moeilijk te overtuigen op raadpleging te gaan. Bij extreem gewichtsverlies is een ziekenhuisopname onvermijdelijk. De behandeling van anorexia steunt op een gecombineerde aanpak waarbij wordt ingezet op eet(her)opvoeding en nuttige tips, psychotherapeutische behandeling (individueel en/of in gezinsverband) en ontspanningstechnieken. Ouders hebben tijdens het proces van de behandeling een belangrijke rol te vervullen. Zij zorgen immers voor de maaltijden in gezinsverband, moeten ten alle tijden een luisterend oor bieden en beschikbaar zijn, de dialoog openhouden en sereniteit en regelmaat in de eetmomenten brengen. Hoe sneller er gestart wordt met een behandeling, hoe groter de kans op een duurzaam herstel. De gezondheidsrisico s Extreem dun zijn is niet het enige gevolg van de eetstoornis. Anorexia is een ziekte met veel lichamelijke gevolgen. Vasten en magerzucht leiden immers onvermijdelijk tot een gebrek aan voedingsstoffen, haarverlies en hormoonafwijkingen. Na verloop van langere tijd kunnen bovendien botafbraak, onvruchtbaarheid en een verminderde afweer optreden. De ziekte kan uiteindelijk fataal aflopen. De gevolgen, vooral op langere termijn, mogen absoluut niet onderschat worden. Een vroege herkenning en snelle behandeling zijn essentieel! Kan de stoornis worden voorkomen? Preventie begint vooral bij de ouders en op school. Een aantal vuistregels: Bepaalde voedingsmiddelen nooit in een slecht daglicht stellen als «vet», «caloriebom» Alles heeft zijn plaats in een gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon. Berisp gedrag dat slankheid en vermageren blind vereert. Veroordeel scherp vermageringspogingen bij jongeren met een normaal lichaamsgewicht. Met dank aan Alexandra Gatel, diëtiste-voedingsdeskundige, en Fati Camana, psychologe psychotherapeute gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie, voor hun welwillende medewerking. Ze werken beiden in het pluridisciplinair centrum Dietconsult ( SYMBIOMAG // 10 SYMBIOMAG // 11

7 Voeding Voeding Verdraag je geen gluten? Hoe kom je het te weten? Wat kan je eraan doen? Wist je dat? Er gelukkig ook producten zijn die van nature uit geen gluten bevatten: aardappelen, rijst, quinoa, boekweit, gierst, bataat of zoete aardappel, maïs. Ook gedroogde groenten vormen een goed alternatief, want volledig glutenvrij. Glutenovergevoeligheid krijgt steeds meer aandacht in tijdschriften en kranten. Maar wat zijn gluten eigenlijk? En wat is glutenintolerantie nu precies? Een ziekte of gewoon een vorm van gevoeligheid? En wat voor invloed heeft de diagnose op het dagelijkse leven? Wij legden ons oor te luisteren bij een voedingsdeskundige. Wat zijn gluten? Gluten zijn plantaardige eiwitten die voorkomen in bepaalde graansoorten zoals tarwe, gerst, rogge, spelt, kamut en in mindere mate in haver. De gluten zorgen voor de luchtige structuur van brood en andere banketbakkersproducten en vormen als het ware het skelet dat de bestanddelen van de bakproducten bijeenhoudt. Ze worden daarom ook vaak gebruikt in sauzen, bereide maaltijden, Glutenintolerantie begrijpen Sommige mensen hebben, zoals dat heet, een intolerantie voor gluten, de zogenaamde coeliakie. Coeliakie is een auto-immuunziekte die een ontsteking veroorzaakt van de darmen. De belangrijkste symptomen zijn verteringsstoornissen zoals diarree en een pijnlijke en opgezette buik. De infectie tast de darmwand aan, waardoor de voedingsstoffen, vitaminen en mineralen slecht worden geabsorbeerd. Door de slechte opname van voedingsstoffen kan er uiteindelijk sprake zijn van een toestand van ondervoeding. Een uitgesproken vermoeidheid, gewichtsverlies en allerlei tekorten (onder meer ijzertekort) kunnen het gevolg zijn. Door de aantasting van de darmwand komt ook lactose-intolerantie vaak voor bij coeliakie. Deze verdwijnt wel na het aanhouden van een glutenvrij dieet. Bij kinderen leidt coeliakie in veel gevallen tot gevoelig gewichtsverlies en groeiachterstand. Een diagnose in stappen Na onderzoek zal de arts meestal een bloedstaal afnemen. In het bloed van mensen met een glutenintolerantie worden namelijk bepaalde antistoffen aangetroffen. Een hoge aanwezigheid van deze antistoffen is vaak een aanwijzing van een abnormale reactie op gluten. Als in het bloedstaal de antistoffen in kwestie worden aangetroffen, wordt overgegaan tot een darmbiopsie (het wegnemen van een klein stukje weefsel) om de diagnose te kunnen bevestigen. Glutenintolerantie kan zich van de ene dag op de andere manifesteren. Er zijn wel twee leeftijdscategorieën waarbij de overgevoeligheid het meest wordt vastgesteld. Een eerste piek valt bij jonge kindjes tussen 6 maanden en 2 jaar en een tweede piek valt op volwassen leeftijd tussen 20 en 40 jaar. De precieze oorzaken zijn vooralsnog onduidelijk, maar men weet wel dat genetische factoren, omgevingsfactoren en virale en andere ontstekingen een rol spelen. Een strikt dieet, levenslang Er bestaan helaas geen geneesmiddelen die coeliakie kunnen genezen. De ziekte kan wel onder controle worden gehouden door een streng en levens- shutterstock maga lang dieet te handhaven waarin alle gluten van het menu worden geschrapt. Het volledige voedingspatroon moet dus worden aangepast. Wie echt glutenintolerant is staat voor de moeilijke opdracht dit elke dag in de dagelijkse praktijk te brengen. In die mate zelfs dat de geringste hoeveelheid gluten of sporen van meel (op keukengerei of op het werkblad), ernstige problemen kan veroorzaken. Een courante aandoening In België telt men zowat coeliakiepatiënten. De diagnose is niet zo eenvoudig te stellen omdat veel van de mogelijke symptomen ook lijken op die van andere aandoeningen. Experten menen dat veel mensen glutenintolerant zijn zonder het zelf te weten. De echte cijfers liggen dus wellicht een pak hoger dan de officiële statistieken. Gluten vind je overal: vermijd ze! Overgevoelig of echt intolerant? Steeds meer mensen volgen een glutenvrij dieet terwijl ze niet echt lijden aan glutenintolerantie. De betere verteerbaarheid (minder pijnlijke en opgezette buik) is voor hen doorslaggevend. Er is dan evenwel gewoon sprake van «glutengevoeligheid». Dat steeds meer mensen die het niet nodig hebben zweren bij een glutenvrij dieet is een modeverschijnsel dat door deskundigen ten Lees het vervolg op blz > SYMBIOMAG // 12 SYMBIOMAG // 13

8 Voeding Kinderen Gegarandeerd glutenvrij! Laat u verleiden door ons recept voor een heerlijke Salade van kikkererwten met rucola Boodschappenlijstje (vier personen): 2 blikken kikkererwten (500g) 4 tomaten 1 eetlepel olijfolie 2 lookteentjes 1 theelepel mosterd (kijk bij de lijst van bestanddelen of de mosterd wel degelijk glutenvrij is) 6 lenteuitjes ½ bussel platte peterselie ¼ bussel bieslook 50g rucolasla zout, peper, paprikapoeder Bereiding: 1. Laat de kikkererwten uitlekken en spoel onder koud water. 2. Was en ontpit de tomaten en snij in kleine blokjes. 3. Schil de look en hak fijn. 4. Was de lenteui en hak fijn. 5. Was de platte peterselie en hak fijn. 6. Was de bieslook en hak fijn. 7. Was de rucolasla en hak grof. 8. Meng alle ingrediënten goed door mekaar : de blokjes tomaat, de olijfolie, de gehakte look, de mosterd, de lenteuitjes, de peterselie, de bieslook en de rucola. 9. Breng op smaak met zout, peper en paprikapoeder. 10. Smakelijk. shutterstock margouillat photo «Mama, ik heb oorpijn!» Oorontsteking herkennen en behandelen Als uw kind zich slapjes voelt, lusteloos is, weinig eetlust heeft en voortdurend aan het oor wrijft, is er reden om na te gaan of het geen last heeft van een oorontsteking. Er zijn echter verschillende vormen van oorontsteking. En hoe herken en behandel je nu best een oorontsteking? Wij gingen te rade bij Dr Anne-Sophie Hatert, NKO-arts in de Kliniek St-Anna St-Remi in Brussel. shutterstock wavebreakmedia stelligste wordt afgekeurd. Glutenvrij eten kost niet alleen 2 tot 3 maal zo veel als een gewoon voedingspatroon, er is ook een inherent risico op allerlei tekorten (vooral van vitamines B en magnesium), en er komt toch heel wat kijken bij het nastreven van een glutenvrije voeding in het dagelijkse leven. Vermijd de valstrikken Gluten zitten overal in onze voeding. Soms is dit duidelijk, maar vaak zitten er ook verborgen gluten in voedingsmiddelen als brood, pasta, griesmeel, bereide gerechten en sauzen, fijne vleeswaren, kruidenmengsels, ontbijtkoeken, beschuiten, crackers, chips, koekjes, chocoladerepen, kruimeldeeg, bladerdeeg, pizzadeeg, ontbijtgranen, Fruit en groenten vormen geen probleem, voor zoverre vers en dus niet kant-en-klaar bereid. Bij vlees is de nodige voorzichtigheid geboden bij bereidingen als vleesbrood, gepaneerde vis, cordon bleu, Bij kaas en zuivelproducten is het opletten geblazen met blauwgeaderde kaas en gefermenteerde kaas. Ook yoghurt met granen schrapt men beter van het menu. Bij vetstoffen moet men opletten met alle lightproducten (dressing, minarine). Desserten worden best altijd «huisbereid». Etiketten lezen Wettelijk gezien moeten producenten en distributeurs alle ingrediënten vermelden op het etiket van een product en, in vet of in cursief, duidelijk de bestanddelen aanduiden die aanleiding kunnen geven tot intolerantie of allergieën. Wie glutenvrij moet eten doet er dus goed aan de samenstelling na te kijken op de verpakking. Opgelet voor: tarwe, gerst, spelt, rogge, haver, kamut, couscous, bulgur, mout. Wel aangewezen: maïs, rijst, gierst, soja, boekweit, quinoa, arrowroot, zetmeel, johannesbroodmeel, guarpitmeel, Uw Symbio voordeel: xanthaangom, Arabische gom, gelatine, maltodextrine. Het dagelijks leven makkelijker voor coeliakiepatiënten Gelukkig bieden steeds meer supermarkten glutenvrije producten aan in hun dieetafdeling. En ook de biowinkels hebben een ruim aanbod. Dat maakt het dagelijks leven een stuk makkelijker voor de coeliakiepatiënten. Wie aan glutenintolerantie lijdt kan overigens een financiële tegemoetkoming krijgen van de Société Belge de Cœliaquie voor de aankoop van glutenvrije voedingsmiddelen. Meer informatie krijgt u na een aan asbl.sbc@gmail.com of na telefonisch contact op 02/ Met dank aan Mevrouw Jessica Wouters, dietiste-voedingsdeskundige bij Dietconsult ( voor haar welwillende medewerking. Coeliakiepatiënten hebben voor hun behandeling recht op een tussenkomst van 38 euro per maand. Om van dit forfait in het kader van de verplichte verzekering te kunnen genieten, moet de specialist een aanvraag indienen bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Wat is een oorontsteking eigenlijk? Een oorontsteking is een acute of chronische ontsteking van één of meerdere delen van het oor (de uitwendige gehoorgang, het trommelvlies, het middenoor). Oorontsteking komt vaak voor bij kinderen en treft gemiddeld 1 kind op 3 nog vóór de leeftijd van 3 jaar. Wat zijn de verschillende vormen van oorontsteking? Men onderscheidt drie verschillende vormen van oorontsteking, naargelang de ontstaanswijze en het getroffen deel van het oor: een buitenoorontsteking, een middenoorontsteking met effusie en een acute middenoorsteking. De acute middenoorontsteking komt het meest voor bij jonge kinderen. Het is een ontsteking van het middenoor, de onzichtbare kleine holte net achter het trommelvlies. Bij een bacteriële of virale infectie ontstaat een ophoping van afscheiding en vocht die tegen het trommelvlies aan drukt. Het trommelvlies kan uiteindelijk scheurtjes vertonen waardoor het vocht er uit loopt. Soms zie je de sporen van de geelgroene afscheiding op de kussensloop van het kind. Men spreekt dan van een doorboord of geperforeerd trommelvlies. In de meeste gevallen geneest het trommelvlies vanzelf, zonder verdere behandeling. Hoewel deze vorm van oorontsteking spontaan kan ontstaan, is het vaak zo dat een acute middenoorsteking vooral optreedt in de nasleep van een banale neusverkoudheid. De bacteriën en virussen van een neusverkoudheid verspreiden zich van de neus naar het oor via een buisje, de zogenaamde buis van Eustachius. Bij erg jonge kinderen is de buis van Eustachius nog kort en smal, zodat zij extra vatbaar zijn voor middenoorontstekingen. Deze vorm Lees het vervolg op blz > SYMBIOMAG // 14 SYMBIOMAG // 15

9 Kinderen Kinderen Wist je dat? Oorpijn bij een kind niet altijd duidt op een oorontsteking. De pijn kan ook komen van een doorbrekend tandje, een keelontsteking of een ander probleem. Vaak naar het oor grijpen wijst dus niet altijd op een oorontsteking. van oorontsteking komt erg vaak voor bij zuigelingen tussen 6 maanden en 24 maanden, maar ook jonge kinderen tot 6 jaar worden vaak getroffen. Oorontstekingen in het kort De acute middenoorontsteking: De meest voorkomende vorm van oorontsteking bij jonge kinderen. Vaak in de nasleep van een verkoudheid of een rhinopharyngitis. Gaat gepaard met pijn en koorts. Geneesmiddelen tegen pijn en koorts op medisch voorschrift bieden soelaas. De buitenoorontsteking: Treft vooral volwassenen en al wat oudere kinderen. Wordt vooral door zwemmen in de hand gewerkt. Gaat gepaard met pijn. Antibioticadruppels of antischimmelmiddel. De middenoorontsteking met effusie: Treft vooral kinderen tot een jaar of zes. Ophoping van niet-geïnfecteerd vocht achter het trommelvlies. Weinig of geen klachten (geen koorts, geen pijn). Drukkend en verstopt gevoel in het oor, gehoorverlies. De buitenoorontsteking en de middenoorontsteking met effusie De buitenoorontsteking is een ontsteking of een irritatie van het uitwendige deel van het oor, dus van de gehoorgang die leidt naar het trommelvlies, de zogenaamde uitwendige gehoorgang. Deze vorm van oorontsteking wordt frequenter vastgesteld in de zomer door het vele zwemmen en na beschadigingen aan de uitwendige gehoorgang door bijvoorbeeld wattenstaafjes, potlood, peuterende vingers, De ontstekingsreactie wordt opgewekt door een bacterie of een schimmel en komt het meest voor bij al wat oudere kinderen en volwassenen. De middenoorontsteking met effusie is een ontsteking van het middenoor waarbij er niet-geïnfecteerd vocht opgehoopt is achter het trommelvlies. Deze ophoping is het gevolg van een blokkering of van een slecht functionerende buis van Eustachius. Blokkeringen worden veroorzaakt door een mogelijke infectie, allergische reacties, te grote neusamandelen (bevinden zich aan de achterzijde van de neus-keelholte bij de aansluiting met de buis van Eustachius en spelen een rol bij de bescherming tegen infecties) of door een slecht functioneren van de buis van Eustachius. Als het opgehoopte vocht verder infecteert, kan de middenoorontsteking met effusie naadloos overgaan in een acute middenoorsteking. Vooral zuigelingen vanaf 6 maanden en kinderen tot 6 jaar worden erdoor getroffen. Wat zijn de symptomen? Een geïnfecteerd oor is erg pijnlijk en gaat vaak gepaard met koorts. Typisch is dat de kinderen vaak grijpen naar de oren of eraan trekken, prikkelbaar zijn en onrustig slapen. De ontsteking veroorzaakt bovendien gehoorverlies en kan tot een verminderde eetlust leiden. OPGELET: een middenoorontsteking met effusie veroorzaakt vaak geen pijn of koorts omdat er meestal geen sprake is van een infectie. Het kind heeft gewoon een drukkend en verstopt gevoel in het oor. Het zal de volumeknop van de televisie wat hoger zetten en vaker dingen laten herhalen. Ouders zoeken meestal medische hulp omdat ze gehoorverlies vaststellen die nadelige gevolgen kan hebben voor de spraak- en taalontwikkeling van het kind en/of de leerprestaties. Behandeling Een acute middenoorontsteking geneest meestal vanzelf binnen een paar dagen. Geneesmiddelen kunnen soelaas bieden voor pijn en koorts. Antibiotica worden enkel voorgeschreven als pijn en koorts lang aanhouden. Een goede neushygiëne met fysiologisch serum en flink laten snuiten, kan een boel symptomen ook verlichten. Goed om weten Mag mijn kind gaan zwemmen? Bij een acute middenoorontsteking: neen Bij een buitenoorontsteking: neen Bij een middenoorontsteking met effusie: ja Met buisjes in de oren: ja (als de NKO-arts ermee akkoord gaat) Bij een loopoor: neen Een buitenoorontsteking wordt lokaal bestreden met antibioticadruppels bij een bacteriële infectie en met een antischimmelmiddel bij een schimmelinfectie. In geval van een middenoorontsteking met effusie die veroorzaakt wordt door een blokkering ter hoogte van de buis van Eustachius wordt de behandeling gericht op het wegwerken van de blokkering. Snel en gepast ingrijpen kan achteraf veel leed vermijden. Kindjes die regelmatig last hebben van oorontstekingen kunnen dus best doorverwezen worden naar de NKO-arts om eventueel buisjes in de oren te laten plaatsen. Een verkoudheid snel en afdoend behandelen vermindert het risico op een oorontsteking. Kan een oorontsteking worden voorkomen? Probeer het neusje van uw kind goed schoon te houden. Spoel het neusje dagelijks met fysiologisch serum, ook als het niet ziek is. Doe dit zelfs meermaals daags bij een neusverkoudheid. Voor de allerkleinsten is het gebruik van een neussnuiter daarbij erg handig. Grotere kinderen kunnen zelf eens flink snuiten. Terugkerende buitenoorontstekingen zijn te voorkomen door minder contact met water te hebben en wattenstaafjes te vermijden. Speelt erfelijke aanleg een rol bij oorontstekingen? Sommige kinderen zijn extra gevoelig voor een oorontsteking. Kinderen die opgevangen worden in een crèche of een kinderdagverblijf lopen meer risico op een neus-keel-oor- of luchtweginfectie. Ook kinderen die moeten afrekenen met allergische aandoeningen, gastro-oesofageale reflux of een verminderd afweersysteem, zijn extra vatbaar. En ook te vroeg geboren kindjes blijken gevoeliger voor oorontstekingen. Daarnaast zijn te grote neusamandelen vaak boosdoeners omdat zij de buis van Eustachius blokkeren en zo oorontstekingen veroorzaken. Wanneer naar de neus-, keel- en oorarts? Bij herhaalde oorontstekingen is het beter uw NKO-arts te raadplegen. Deze zal het trommelvlies onderzoeken en mogelijk een gehoortest laten uitvoeren. Chronische oorontstekingen kunnen gehoorverlies veroorzaken, gelukkig niet blijvend. Waakzaamheid is wel nodig omdat aanhoudend gehoorverlies bij een kind in volle ontwikkeling taal- en spraakstoornissen kan veroorzaken Met dank aan dr. Anne-Sophie Hatert, NKO-arts in de Kliniek St-Anna St-Remi en in het medisch centrum Medicis, voor haar welwillende medewerking. Uw Symbio voordeel Het remgeld (d.w.z. de wettelijke kosten ten laste van de patiënt) voor de raadplegingen bij een huisarts of een specialist worden door uw ziekenfonds ten laste genomen. Deze tussenkomst geldt voor een kind, vanaf de geboorte tot de 18e verjaardag. SYMBIOMAG // 16 SYMBIOMAG // 17

10 Tips en advies van Symbio Nieuwsflash van Symbio Vertrek degelijk verzekerd op reis! Wie tijdelijk naar het buitenland reist, neemt beter zijn voorzorgen. Vergeet zeker uw Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) niet mee te nemen. Deze kleine kaart bewijst dat u in orde bent met de ziekteverzekering van uw land. Dankzij de kaart hebt u recht op terugbetaling van uw medische verzorging tijdens een tijdelijk verblijf buiten België, voor zoverre er terugbetaling is voorzien door de reglementering van het verblijfsland. De EZVK is geldig in de 27 landen van de Europese Unie, en daarnaast in Zwitserland, Noorwegen, IJsland, Liechtenstein en in de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië. De EZVK in het kort De kaart is strikt persoonlijk. Elk lid van uw gezin heeft dus een eigen EZVK, ook de kinderen. De geldigheidsduur van de kaart is beperkt, doorgaans tot één jaar. De kaart is op eenvoudig verzoek gratis te verkrijgen bij uw ziekenfonds. Met de kaart kunt u zich inschrijven bij de verzekeringsinstelling van het verblijfsland en ter plekke genieten van terugbetaling van uw medische verzorging. Bewaar veiligheidshalve alle facturen, betaalbewijzen en medische attesten voor eventuele terugbetaling in België. Bij verlies of diefstal van uw kaart contacteert u onze diensten. Wij bezorgen u een nieuwe kaart of een vervangingsattest dat u dezelfde rechten verleent. OPGELET: de EZVK voorziet geen repatriëring in geval van ongeval of zware ziekte. Daarvoor verzekert u zich via een speciale dekking, zoals MUTAS, onze medische bijstandsdienst in het buitenland. U dient uiteraard de bijdrage correct betaald te hebben. Bij ziekte, ongeval of ziekenhuisopname dient u dan binnen 48 uur contact op te nemen met de alarmcentrale MUTAS! Deze is overigens 7 dagen op 7, 24 uur per dag bereikbaar op het nummer Opgelet: de dekking door MUTAS geldt niet voor alle landen. Voor bepaalde gebieden sluit u dus best een privéverzekering af. Meer informatie hierover vindt u op of krijgt u telefonisch op het nummer 02/ shutterstock Maridav Veilig zelfstandig blijven wonen Het personenalarmsysteem is een toestel waarmee u dag en nacht hulp kunt inroepen in noodsituaties, 24 uur per dag, alle dagen van de week. Ouderen, personen met een handicap of een ziekte kunnen dankzij een personenalarm veilig zelfstandig thuis blijven wonen. Hoe werkt een personenalarm? Bij acute nood drukt men op de knop van het zendertje (een klein toestelletje dat als hanger of als armband wordt gedragen) en wordt er een bericht verstuurd naar een alarmcentrale die de ernst van de situatie beoordeelt en onmiddellijk hulp inschakelt. De centrale roept een hulpverlener op, familie of buren, of indien nodig de hulpdiensten. Om van de dienst gebruik te kunnen maken moet u minstens twee contactpersonen in uw directe omgeving aanduiden als «hulpverlener». Uw voordeel als lid van Symbio De leden van Symbio genieten van een voorkeurtarief van 0,50 euro per dag, dus ongeveer 15 euro per maand. Om van dit voordeeltarief te kunnen genieten moeten de bijdragen uiteraard correct zijn betaald. Meer informatie krijgt u op 02/ of via een aan info@symbio.be shutterstock auremar Vond u nog geen kamp voor uw kinderen? Denk dan eens aan de sporten vrijetijdsactiviteiten die Action Sport, onze partner, aanbiedt. Als lid van Symbio geniet u van kortingen tot 30%! Wacht niet, maak het uzelf gemakkelijk en leg vandaag nog het kamp voor uw kinderen voor de volgende schoolvakantie vast! Meer info op of via tel. 02/ De vissen zijn terug U hebt vast en zeker al opnieuw kunnen kennismaken met de mooie onderwaterwereld van ons aquarium in de zetel van uw ziekenfonds! De meer dan 200 vissen bieden u een prachtige staalkaart van de rijkdom van het Malawimeer. Hoewel oorspronkelijk afkomstig uit Oost-Afrika, gaat het hier om kweekexemplaren uit Europa en dus niet om diertjes die «weggerukt» zijn uit hun natuurlijke habitat. Rustgevend Het rustgevende en kalmerende effect van een aquarium is overigens ook het medische korps niet ontgaan. Steeds meer artsen en tandartsen installeren een aquarium in hun praktijkruimte of in de wachtkamer. U wil misschien ook een rustgevende omgeving bieden? Neem dan even een kijkje op Profiteer tijdens de zomer van onze vakantiedomeinen! Bezoek onze vakantiedomeinen en laat u verleiden door het schitterende kader aan zee of in de Ardennen en dit aan zeer voordelige tarieven. Lid of geen lid, iedereen is welkom. Als lid geniet u uiteraard van een leuke korting en nog vele andere voordelen tijdens uw verblijf. Meer info op of via tel. 02/ Aan u de keuze: Bomal-sur-Ourthe (dichtbij Durbuy), Oostende of Oostduinkerke! Dennenheuvel Bomal-sur-Ourthe Neutralia Oostende Hoge Duin Oostduinkerke SYMBIOMAG // 18 SYMBIOMAG // 19

11 Zomerregeling Van 1 juli tot en met 31 augustus 2013 Onze kantoren in Brussel ANDERLECHT - CAMPUS ERASME Lenniksebaan Anderlecht Tel.: 02/ Dinsdag: Vrijdag: Jaarlijkse sluiting: van 12/08 tot en met 16/08 ANDERLECHT - FORMANOIR Formanoirstraat Anderlecht Tel.: 02/ Maandag: van 08u30 tot 12u30 en Woensdag: van 08u30 tot 12u30 en Vrijdag: van 08u30 tot 12u30 Brussel Lemonnier Lemonnierlaan Brussel Tel.: 02/ Maandag: van 08u30 tot 12u30 en Woensdag: van 08u30 tot 12u30 en Brussel Passage 44 Galerij Passage Brussel Tel. 02/ Dinsdag: van 12u00 tot 17u00 Donderdag: van 08u30 tot 13u30 Onze kantoren in de rand Antwerpen Dambruggestraat Antwerpen Tel.: 02/ Dinsdag: van 11u00 tot 16u00 Donderdag: van 11u00 tot 16u00 Jaarlijkse sluiting: van 15/07 tot en met 26/07 Waver Rue des Volontaires Waver Tel.: 02/ Maandag: Woensdag: van 08u30 tot 12u30 en Jaarlijkse sluiting: van 08/07 tot en met 19/07 en van 12/08 tot en met 16/08 Elsene Matonge Galerij van de Naamse Poort Elsene Tel.: 02/ Dinsdag: Donderdag: Jette Werrie Werrieplein Jette Tel.: 02/ Maandag: van 08u30 tot 12u30 en Woensdag: van 08u30 tot 12u30 en Sluiting: van 08/07 tot en met 02/08 wegens renovatiewerken - Het agentschap van het Sport Center, gesitueerd in de onmiddellijke omgeving, blijft operationeel tijdens deze hele periode. Koekelberg Basiliek Kasteellaan Koekelberg Tel.: 02/ Maandag: van 08u30 tot 12u30 en Dinsdag: Donderdag: van 13u00 tot 18u00 Vrijdag: Sint-Gillis Landsbond Charleroisesteenweg Sint-Gillis Tel.: 02/ Dinsdag: Vrijdag: van 08u30 tot 12u30 Jaarlijkse sluiting: van 12/08 tot en met 16/08 ZAVENTEM Parklaan 34A 1930 Zaventem Tel.: 02/ Maandag: van 08u30 tot 12u00 Woensdag: van 13u30 tot 17u00 Jaarlijkse sluiting: van 15/07 tot en met 26/07 Sint-Gillis Van Meenen M. Van Meenenplein Sint-Gilliss Tel.: 02/ Donderdag: Schaerbeek Helmet Helmetsesteenweg Schaerbeek Tel.: 02/ Donderdag: van 08u30 tot 12u30 en Symbio Sport Center Jean-Dubrucqlaan Molenbeek Tel.: 02/ Van maandag tot vrijdag: van 08u30 tot 12u30 en Onze hoofdzetel Tervurenlaan Etterbeek Call center: 02/ Fax: 02/ Van maandag tot vrijdag: van 08u30 tot 17u00 Medisch centrum Tervurenlaan Etterbeek Tel.: 02/ Van maandag tot donderdag: van 08u30 tot 17u00 Vrijdag: van 08u30 tot 12u30 Prettige vakantie! info@symbio.be