Handleiding (goed doorlezen voor gebruik)

Transcriptie

1 Handleiding (goed doorlezen voor gebruik)

2 Inhoudsopgave 1. Wat is natuursteen pag ontstaan van natuursteen pag steensoorten pag afwerking oppervlak pag Winning van natuursteen pag Onderhoud en bescherming pag van natuursteen 2

3 Geachte gebruiker, Wij danken u hartelijk voor het vertrouwen dat u door uw aankoop heeft geschonken in ons natuursteen. Natuursteen is een mooi en tijdloos natuurproduct met een levendige uitstraling en een voornaam uiterlijk. De natuurlijke variatie van dit oermateriaal zorgt ervoor dat elke toepassing een unieke uitstraling heeft. Afhankelijk van de steensoort die u hebt gekozen, is uw natuursteen maar liefst tussen de 35 en 350 miljoen jaar oud. Na een zeer arbeidsintensief ontginningsproces is uw natuursteen in de laatste fase slechts nog gezoet of gepolijst. Dit betekent dat de steen niet is voorzien van lak, olie of andere chemische beschermingsmiddelen, waardoor u kunt genieten van het product in haar zuiverste vorm. Natuursteen kan tegen een stootje, is praktisch in het gebruik en bovendien zeer duurzaam. Gedurende de jaren wordt natuursteen mooi oud en krijgt het karakter. In oude bouwwerken zijn hiervan fraaie voorbeelden te zien. Wij raden u aan om dit boekje een keer goed door te lezen. U komt dan meer te weten over de herkomst van uw natuursteen en hoe u deze het beste kunt onderhouden en/of beschermen. Wij wensen u nog heel veel plezier toe met uw IP natuursteen. Met vriendelijke groet, INTERTOP PRODUCTS BV Rob C.J. Vissers 3

4 1.Wat is natuursteen Natuursteen is een milieuvriendelijk natuurproduct, met een uniek en levendig uiterlijk. Bovendien is het een functioneel en duurzaam materiaal, dat voor een groot aantal binnen- en buitentoepassingen geschikt is. De aardkorst waarop wij leven bestaat voor een belangrijk deel uit natuursteen. Daardoor is de voorraad haast onuitputtelijk en wordt natuursteen in vrijwel alle landen gewonnen. De vorming van de aardkorst en dus natuursteen is een ingewikkeld geologisch proces, dat een tijdspanne van miljoenen jaren beslaat en tot op de dag van vandaag doorgaat. Aardbevingen en vulkaanuitbarstingen zijn hier het meest tastbare bewijs van. Dit geologische proces bepaalt het uiterlijk en de eigenschappen van natuursteen. Doordat geen plek ter wereld dezelfde geologische ontwikkeling doormaakt is geen natuursteen gelijk. 1.1.Ontstaan van natuursteen Natuursteen is gevormd uit afgekoeld vloeibaar gesteente (magma of lava) of uit sediment (zand, klei, kalk) dat is versteend onder druk, vaak in combinatie met hoge temperaturen. Natuursteen is het hoofdbestanddeel van de aardkorst waarop wij leven. De vorming van de aardkorst en dus natuursteen is een continu geologisch proces, dat zo oud is als de aarde. De granietsoorten die door IP op de markt worden gebracht (zoals de IP blackstone en IP greystone) zijn circa 350 miljoen jaar oud en het (Belgisch) hardsteen is circa 35 miljoen jaar oud. Stollingsgesteenten Stollingsgesteenten zijn eenvoudig gezegd ontstaan door afkoeling en stolling van vloeibaar gesteente. Dit kan zowel in als op de aardkorst plaatsvinden. Wanneer het vloeibare gesteente in de aardkorst afkoelt (magma) ontstaan dieptegesteenten. En wanneer het vloeibare gesteente uit de aardkorst treedt (lava) en afkoelt, ontstaan uitvloeiinggesteenten. Als tussenvorm kan magma ook stollen in spleten of breuklagen in de aardkorst; dan spreken we van ganggesteenten. Stollingsgesteenten Sedimenten korrelige kalkdeeltjes van: dieptegesteenten uitvloeiinggesteenten graniet, gabbro,.. porfier, diabaas,.. - erosie kalksteen of marmer - organische resten van schaaldiertjes, koraal,.. zand klei kalk kalk kalkhoudend water Sedimentgesteenten afzettingsgesteenten neerslaggesteenten zandsteen kleisteen kalksteen Metamorfe Gesteenten kwartsiet leisteen marmer Ontstaansschema Magma (vloeibaar gesteente) gneis Legenda verandering van druk en/of temperatuur erosie oplossing 4

5 Dieptegesteenten Dieptegesteenten zijn geleidelijk afgekoeld en onder grote, constante druk gevormd. Dit resulteert in grofkorrelige gesteenten, met duidelijk waarneembare kristallen. Uiterlijk en samenstelling van dieptegesteenten zijn regelmatig, maar stenen onderling kunnen sterk in uiterlijk verschillen. Tot deze groep behoren bijvoorbeeld de granieten, zoals het IP blackstone en IP greystone. Sedimentgesteenten zijn ontstaan door de afzetting van sediment in rivieren en zeeën. Er zijn twee soorten: afzettingsgesteenten en neerslaggesteenten. Afzettingsgesteenten Afzettingsgesteenten zijn ontstaan door het afzetten van klei-, zand- of kalklagen die vervolgens zijn versteend. Deze klei of zand kan afkomstig zijn van geërodeerd natuursteen, de kalk van schaaldiertjes en koraal e.d. Tot de afzettingsgesteenten behoren de kleistenen, zandstenen en sommige kalkstenen (zie ook neerslaggesteenten). Kleistenen zijn uit klei gevormd. Ze worden in de natuursteensector niet gebruikt maar vormen de basis voor leisteen. Zandstenen zijn uit zand gevormd en hebben een poreuze structuur. Kalkstenen zijn uit kalk gevormd. De fossielen die vaak in deze stenen worden gevonden vertellen iets over de herkomst van de kalk. Ook het (Belgisch) hardsteen is een afzettingsgesteente. Neerslaggesteenten Neerslaggesteenten zijn ontstaan door het neerslaan van kalk uit met kalk verzadigd water. Sommige kalkstenen behoren tot deze groep (zie ook afzettingsgesteenten). Over het algemeen is het uiterlijk van kalkstenen, ontstaan uit neergeslagen kalk, fijner gelaagd dan die door afzetting zijn ontstaan. Ook dit type kalksteen kan fossielen bevatten. 1.2 Steensoorten Zo verschillend als mensen zijn, zo verschillend is natuursteen. Er zijn duizenden natuurstenen leverbaar, zodat er altijd een natuursteen is die past bij uw persoonlijke smaak. Graniet Uiterlijk Graniet is te herkennen aan de gespikkelde en gelijkmatige structuur in alle richtingen. De steen bestaat vooral uit veldspaat (kristallen) die de steen zijn kleur geven, zwarte biotiet en kwartskorrels die er uitzien als gelei. Graniet is in vele kleuren leverbaar. Rood- en bruintinten komen veel voor. 5

6 Eigenschappen Hieronder wordt een algemene indruk gegeven van de eigenschappen: -Slijtvast. -Bestand tegen hoge gebruiksbelastingen. -Vorstbestendig. -Eenvoudig in onderhoud. -Regelmatig uiterlijk. -Oppervlaktebewerkingen: het oppervlak kan op allerlei manieren worden bewerkt, met als resultaat een glanzend (polijsten, zoeten), dof (schuren) of ruw (stralen, boucharderen, vlammen) resultaat. Deze bewerkingen hebben invloed op de kleur van de steen. Polijsten geeft de diepste kleurweergave, terwijl een ruwe bewerking de kleur fletser maakt. Kalksteen Uiterlijk Kenmerkend zijn de attractieve kleurschakeringen, aders en de fossiele resten van planten en dieren. Kalksteen is in een grote diversiteit aan kleuren leverbaar. Veel voorkomende kleuren zijn: crème, geel, rood en bruin maar ook grijs en zwart komen regelmatig voor. Omdat kalksteen is ontstaan door de afzetting van bezinksel in rivieren en zeeën, is de kans zeer groot dat u resten/deeltjes van schelpjes, diertjes en planten herkent in uw steen. Deze kunnen in grootte en aantallen sterk variëren en zijn de unieke eigenschap van het Belgisch hardsteen. In geen geval kan dit een reden zijn tot reclamatie. Eigenschappen Fossiele resten in Belgisch hardsteen Hieronder wordt een algemene indruk gegeven van de eigenschappen: -Bestand tegen normale gebruiksbelasting. De glansdraad moet worden aangepast aan de gebruiks- en onderhoudsintensiteit. In de meeste gevallen voldoet matglans (gezoet) beter dan polijstglans. -Vorstbestendig. Circa 30% van de kalkstenen is vorstbestendig. -Krasgevoelig. Omdat harsteen een relatief zachte steensoort is, is deze gevoelig voor krassen. -Eenvoudig in onderhoud. -Regelmatig tot zeer onregelmatig uiterlijk (verschilt per kalksteen). -Oppervlaktebewerkingen: het oppervlak kan op allerlei manieren worden bewerkt, met als resultaat een glanzend (polijsten, zoeten), dof (schuren) of ruw (stralen, boucharderen, vlammen) resultaat. Deze bewerkingen hebben invloed op de kleur van de steen. Polijsten geeft de diepste kleurweergave, terwijl een ruwe bewerking de kleur fletser maakt. 6

7 1.3 Afwerking oppervlak De meeste stenen kunnen op verschillende manieren worden bewerkt wat van invloed is op het uiterlijk en de eigenschappen van een steen en het benodigde onderhoud. Hieronder volgt een toelichting op de verschillende bewerkingen en het maken van een keuze. Soorten bewerkingen De belangrijkste bewerkingen worden onderstaand kort behandeld. Wanneer een plaat natuursteen uit een blok is gezaagd heeft het een zogenaamd zaagoppervlak. Dit oppervlak kan zonder verdere bewerking worden toegepast, maar meestal wordt het oppervlak gladder of juist ruwer bewerkt. Gladder zijn de bewerkingen schuren (slijpen), zoeten (matglans) en polijsten (hoogglans). Het polijsten van het oppervlak Bij een toename van de glansgraad worden de kleuren over het algemeen intenser en donkerder. Ook worden tintverschillen, aderringen, fossielen en dergelijke duidelijker zichtbaar; de steen gaat meer leven. Andersom geldt dat naarmate de ruwheid toeneemt, de kleuren fletser en de tintverschillen minder zichtbaar worden. Het effect van dezelfde bewerking pakt bij de verschillende steensoorten anders uit. Zoeten Zoeten is de laatste fase van het schuurproces met een zeer fijne schuurschijf. Afhankelijk van de schuurschijf zijn er verschillende gradaties in glans mogelijk. Een geringe glans wordt licht gezoet genoemd en een matglans gezoet en een bijna hoogglans donker gezoet. 7

8 Polijsten Na het zoeten kan met een polijstschijf of een polijstvilt (met polijstpoeder of pasta) hoogglans worden aangebracht. De glansgraad wordt niet door schuren verhoogd: een polijstschijf is vaak zachter dan de steen. Naar men aanneemt is de polijstlaag een uiterst dun, amorf laagje ( Beilby layer ) gevormd door een lokale verhitting of een chemische reactie. Een hoogglans polijste ombouw van een Gomera bad Bijzonderheden glanzend oppervlak Natuursteen is meestal opgebouwd uit verschillende mineralen, elk met hun eigen hardheid en structuur. Daardoor werken slijpen en polijsten op de verschillende mineralen anders uit. Fossielen, aders en variatie in porositeit zorgen voor verschillen in lichtreflectie. De glans wordt onderbroken door natuurlijke (haar)scheurtjes, putjes en gaatjes. Dit alles geeft de verschillende natuurstenen een eigen karakter. 2.Winning van natuursteen Wereldwijd wordt natuursteen in groeven gewonnen. De werkmethoden en de afmetingen van het gewonnen natuursteen zijn imposant. Meestal wordt natuursteen in grote blokken gewonnen, waaruit later platen of tegels worden gezaagd. Winning van Belgisch hardsteen De werkmethode van de Romeinen wordt in verbeterde versie nog steeds gebruikt. Op de contouren van het te winnen blok worden in de rots verticale gaten geboord om de ongeveer 150 mm. In deze gaten worden stalen wiggen geslagen, die het blok los splijten van de rots. De Romeinen gebruikten hiervoor gedroogde houten wiggen. Eenmaal geplaatst werden de wiggen nat gemaakt, waardoor het hout ging zwellen en de steen spleet. 8

9 Blokken De afmeting van een blok verschilt per groeve en soms per steenlaag in de groeve. Een blok kan gemakkelijk 1,5 x 2 x 3 m groot zijn, met een gewicht van 19 ton. De blokken worden met speciaal gereedschap uit de berg gezaagd of geboord. Hiervoor wordt watergekoeld gereedschap gebruikt, waarvan de snijvlakken met diamant zijn bezet. Zo komen de blokken uit de groeve Er zijn ook andere methoden ontwikkeld. Zo kunnen blokken uit de rots worden gezaagd met een enorme kettingzaag en voor heel grote zaagsneden wordt een draadzaag gebruikt. In de rots wordt een verticaal en horizontaal gat geboord, die precies op elkaar aansluiten. Door de gaten met een gezamenlijke lengte tot wel 25 m wordt de staaldraad met diamantbolletjes gevoerd. Het begin en het einde van de staaldraad worden met elkaar verbonden, om zo een lus te krijgen. Deze lus wordt aangetrokken en in beweging gebracht en slijpt zich een weg door de rots. Op deze manier wordt een plak steen van bijvoorbeeld 9 x 3 x 2 m van de rots gezaagd. Deze plak wordt met een vijzel omgeduwd. Na een zachte landing op een bed van puin wordt de steen opgedeeld in kleinere blokken. Platen Uit de blokken worden platen (ook wel platen vrije maat genoemd) gezaagd met een raamzaag of een cirkelzaag. Een raamzaag lijkt wel een grote uitvoering van de broodsnijmachine van de bakker. In een rechthoekig raam zijn maximaal 60 zaagbladen (van elk circa 5 m lang) naast elkaar gemonteerd. De afstand tussen de bladen bepaalt de plaatdikte. Het raam wordt in één zaagbeweging heen en weer over het blok steen getrokken. Een raamzaag in werking 9

10 In 2 tot 5 dagen (afhankelijk van de steensoort) wordt het blok in 60 platen gezaagd, die elk een afmeting hebben van bijvoorbeeld 2 x 3 m met een dikte van 20 mm. Een cirkelzaag heeft een blad met een diameter van 3 m. Hiermee kunnen platen worden gezaagd uit een blok van maximaal 1,5 m dik (helft van de zaagdiameter). Met een cirkelzaag kunnen gemakkelijk steeds andere plaatdikten uit een blok worden gezaagd. Na het zagen worden de platen van een oppervlaktebewerking voorzien. Tegels Tegels worden uit een plaat of rechtsreeks uit een blok gezaagd met een cirkelzaag. In de regel worden tegels met een breedte groter dan 0,4 m uit platen gezaagd, die al een oppervlaktebewerking hebben gehad. Tegels met een kleinere breedte kunnen rechtstreeks uit een blok worden gezaagd. Voor het zagen van een blok wordt een meerblads cirkelzaag gebruikt. Als een soort kam zagen deze bladen tot bijvoorbeeld 0,3 m diep in het blok. De afstand tussen de bladen bepaalt de dikte van de gezaagde stroken. De stroken zitten aan de onderzijde nog vast aan het blok. Met een horizontale zaagsnede worden de stroken één voor één losgezaagd en vervolgens van een oppervlaktebewerking voorzien en tot tegels gezaagd. 3.Onderhoud en bescherming van natuursteen Het onderhoud van natuursteen is eenvoudig en niet bewerkelijker dan een ander materiaal. Maar het opstellen van een goed onderhoudsadvies is minder eenvoudig. Het type natuursteen, het gebruik, de vuilbelasting en het onderhoud moeten namelijk op elkaar worden afgestemd. De term onderhoud is een verzamelbegrip, dat hier in een aantal stappen wordt opgedeeld: Direct na het plaatsen volgt de bouwschoonmaak. Kort na de oplevering is er soms aangepast onderhoud nodig bij binnentoepassingen. Tijdens deze periode kan de constructie (bijvoorbeeld de betonvloer) drogen. Als het natuursteen voldoende droog is kan het desgewenst van een beschermende laag worden voorzien. Na het drogen en het eventueel aanbrengen van een beschermende laag volgt de normale regelmatige reiniging. Na verloop van tijd kan een eenmalige intensieve reiniging nodig zijn. 10

11 Normale reiniging De regelmatige normale reiniging (het reguliere onderhoud) begint na het aanbrengen van een eventuele beschermlaag en nadat het natuursteen voldoende gedroogd is kort na de oplevering. Frequentie De reinigingsfrequentie is vergelijkbaar met die van andere materialen. Er is geen algemene richtlijn te geven over de frequentie van de normale reiniging. Zo heeft de zichtbaarheid van vervuiling te maken met bijvoorbeeld glansgraad en de kleur van de steen. De mate waarin vuil op het natuursteen hecht, hangt af van zijn porositeit en oppervlakteruwheid. Verder verschilt de mate waarin vervuiling normaal wordt gevonden sterk per toepassing. Denk aan het verschil tussen bijvoorbeeld een terras en een aanrechtblad. Reinigingsmethoden Het verwijderen van vuil gebeurt door het op te pakken en af te voeren. Bij los vuil gaat dit gemakkelijk door te stofzuigen of te stofwissen (met klamvochtige doek). Vegen kan ook maar heeft als nadeel dat er ook stof opdwarrelt. Hechtend vuil wordt verwijderd door water met een reinigingsmiddel op te brengen en kort te laten werken. Daarna wordt er zo nodig geschrobd en wordt het reinigingswater verwijderd. Tot slot wordt de steen met schoon water afgenomen. Voor grote oppervlakken (gevels, vloeren) is speciaal materieel ontwikkeld dat één of meer van deze bewerkingen uitvoert. Voor kleinere oppervlakken worden meestal een dweil, spons of mop gebruikt. Reinigingsmiddelen Een reinigingsmiddel moet de verontreiniging verwijderen en mag niet schadelijk zijn voor het natuursteen en een eventuele beschermlaag, maar bijvoorbeeld ook kit- en voegmateriaal. Neutrale middelen (ph 7) zijn geschikt voor het regelmatig reinigen. Voor marmer en kalksteen worden meestal middelen gebruikt die daarvoor speciaal zijn bedoeld. Agressievere middelen (zuur of alkalisch) zijn niet geschikt voor het reinigen van marmer of kalksteen. De andere steensoorten zijn (veel) beter tegen deze middelen bestand. In de regel is het beter 2 maal te reinigen met een minder agressief, langzaam werkend product, dan 1 maal met een agressief, snel werkend product. Voor het reinigen worden meestal zepen gebruikt, die regelmatig (desgewenst dagelijks) kunnen worden gebruikt. Wassen reinigen minder goed, maar laten een betere beschermende laag achter. Ze mogen niet te vaak worden gebruikt omdat zich anders (plaatselijk) een dikke waslaag zou vormen. Er bestaan ook combinatiesystemen die het reinigen en beschermen in één arbeidsgang vergemakkelijken. 11

12 Bescherming Het is lang niet altijd nodig natuursteen te beschermen. Dat is het geval wanneer onder meer het type natuursteen en de afwerking van het oppervlak zijn afgestemd op het gebruik, de vuilbelasting en het reinigen. In de andere gevallen kan een beschermend product helpen de vuilindringing en de kans op vlekken te verminderen. Deze producten zorgen voor een verdieping van de steenkleur, aderringen en dergelijke. Aangeraden wordt om vooraf het effect te beoordelen op een proefstukje. Beschermende producten worden meestal voor binnentoepassingen gebruikt. Met het aanbrengen wordt gewacht tot het natuursteen voldoende droog is, volg hierbij de aanwijzingen van het beschermende product. Hieronder een toelichting op de meest gebruikte producten. Impregneer Impregneer dringt in de toplaag van de steen en hecht zich aan de binnenzijde van de poriën. Het type product moet worden afgestemd op de porositeit van de steen. Impregneer wordt eenmalig aangebracht. Bij poreuze steensoorten kan het nodig zijn de behandeling te herhalen; werk in die gevallen altijd nat-in-nat (bij het aanbrengen van de tweede laag is de eerste laag nog nat). Belangrijkste kenmerken: Bescherming tegen vuil en vlekken. Vermindering van de indringing van vocht. Vermindering in de doorgifte van waterdamp, wat de droging van de bouwconstructie vertraagt. Verdiept in de regel de steenkleur. Weinig verandering in de slipweerstand (vloeren). Nauwelijks slijtage, doordat impregneer niet op, maar net onder het steenoppervlak zit. Zeep Er zijn in hoofdzaak 2 soorten zeep: Zepen op basis van natriumhydroxide (Marseillezeep). Deze zepen zijn zacht en niet geschikt in combinatie met hard leidingwater. Zepen op basis van kaliumhydroxide. Deze zijn hard en kunnen met hard leidingwater worden gebruikt. 12

13 Zeep wordt regelmatig aangebracht, tegelijk met de normale reiniging. Er bestaan combinatiesystemen die het mogelijk maken reinigen en beschermen in één arbeidsgang uit te voeren. Belangrijkste kenmerken: Enige bescherming tegen vuil en vlekken. Vuil hecht zich minder gemakkelijk. Weinig slijtvast en weinig waterbestendig; de beschermende werking is daardoor van korte duur. Vermindering van de indringing van vocht. Vermindering in de doorgifte van waterdamp wat droging van de bouwconstructie vertraagt. Verlaging van de slipweerstand (vloer). De glans is door opwrijven te verhogen wanneer er nog voldoende product aanwezig is. De steensoorten die IP op de markt brengt zijn onderling anders van structuur. Zo hebben de granietsoorten (zoals IP blackstone en IP greystone) een open structuur, waardoor reinigings- en beschermingsmiddelen kunnen doordringen in de steen. Het (Belgische) hardsteen heeft echter een zeer dichte structuur, waardoor vocht en reinigingsmiddelen vrijwel niet kunnen doordringen in de steen. Vandaar dat het (Belgische) hardsteen ook vaak wordt gebruikt als waterkering. Door dit onderscheid in structuur brengt IP voor ieder product specifieke reinigingen beschermingsmiddelen op de markt. Wij zetten de middelen graag voor u op een rijtje. Eerste schoonmaak Alvorens u het natuursteen kunt beschermen cq. impregneren moet u het aanwezige bouwvuil en de cementsluier verwijderen. U gebruikt hiervoor het beste de IP cementsluierverwijderaar. Dit middel kunt u gebruiken voor alle natuursteensoorten (graniet en hardsteen). Met de IP cementsluierverwijderaar vormt u gelijk ook de beste basis voor het impregneren. 13 IP cementsluierverwijderaar

14 Beschermen en impregneren Granietsoorten Hiervoor gebruikt u het beste het IP impregneermiddel. Dit middel sluit de steen af, waardoor vocht en vervuiling niet in de steen kan dringen. Door na verloop van tijd regelmatig even te testen of een druppel vocht blijft liggen of toch weer in de steen trekt, weet u of de impregneerlaag nog stand houdt of dat u een nieuwe laag moet aanbrengen. IP impregneermiddel Zolang de druppel blijft liggen, houdt de impregneerlaag stand Hardsteen Hiervoor gebruikt u bij voorkeur de IP hardsteenzeep. Omdat vocht vrijwel niet kan indringen, gebruiken we een steenzeep die een dunne waas achterlaat op de steen. Het is daardoor mogelijk een vervuiling later eenvoudiger te verwijderen en is de kans kleiner dat een vervuiling vlekken achterlaat op de hardsteen. IP hardsteenzeep 14

15 Onderhoud Doordat de meeste (alles)reinigers de verkeerde PH waarde hebben en daardoor (onherstelbare) schade kunnen aanrichten aan uw natuursteen, adviseren wij u voor het (dagelijks) onderhoud van uw natuursteen onderstaande reinigers te gebruiken. Granietsoorten Voor graniet en ook keramische tegels gebruikt u bij voorkeur de IP tegel- en granietreiniger. Dit middel houdt eveneens de impregneerlaag beter in stand. Hardsteen Hiervoor gebruikt u wederom de IP hardsteenzeep waarmee u de hardsteen ook heeft geïmpregneerd, maar dan sterker verdunt. De impregneerlaag wordt tijdens iedere reinigingsbeurt opnieuw gevoed en blijft daardoor in stand. IP tegel- en granietreiniger Wij raden u ten zeerste af om verschillende reinigingsmiddelen door elkaar te gebruiken, omdat de chemische bestanddelen in deze middelen elkaar vaak niet verdragen en (onherstelbare) schade kunnen aanrichten aan uw natuursteen. De exacte gebruiksaanwijzing voor de hiervoor geadviseerde middelen treft u aan op het etiket. Belangrijke opmerking! Het (Belgische) hardsteen is zoals u hebt gelezen een kalkhoudende steen. Kalk is zeer gevoelig voor zuren. Veel reinigers, ontstoppers en cosmetica producten bevatten zuren die, als ze in contact komen met uw (Belgische) hardsteen, onherstelbare schade kunnen aanrichten. Wees daarom alert hierop en verwijder iedere vervuiling onmiddellijk zodra deze in contact komt met uw (Belgische) hardsteen. Gebruik bij de montage, plakken en/of leggen van natuursteen alleen zuurvrije kitten en lijmen die specifiek geschikt zijn voor natuursteen. 15

16 Een onderdeel van: INTERTOP PRODUCTS Blankenweg BW Arnhem NL Tel. : Fax : Website : info@intertop.nl Modelwijzigingen, alsmede zetduiveltjes worden voorbehouden DTP: Klaas Woltman Nr