Luchtverontreiniging tijdens de jaarwisseling,

Transcriptie

1 INI1J11D, !,H 1 GD Compendium voor de Leefomgeving J Luchtverontreiniging tijdens de jaarwisseling, Conclusie Tijdens de jaarwisseling veroorzaakt vuurwerk in korte tijd een forse luchtverontreiniging met onder andere sterk verhoogde niveaus van fijn stof (PM 10). In het eerste uur van de jaarwisseling van 2013 op 2014 lieten stedelijke meetpunten sterk verhoogde concentratiewaarden van fijn stof zien. Hoofdfiguur Concentratie fijn stof rond jaarwisseling, 2013 / 2014 pg PM / m Stedelijke stations Regionale stations ' I ' 1 f december 2013 Bron: RIVM/DCMPVCCD Amsterdam, Figuur 1. Fijn stof jaarwisseling 2013/ uur 1 Januari 2014 l'oefebt4 Toelichting De jaarwisseling van 2013 op 2014 De nieuwjaarspiek in fijnstofconcentraties was dit jaar iets hoger dan de historisch lage piek van de jaarwisseling 2012/2013. Dit komt mede doordat er dit jaar, in vergelijking met vorig jaar, minder neerslag viel en de wind zwakker was. De gemiddelde fijnstofconcentratie over de stedelijke stations bedroeg in het eerste uur na de jaarwisseling 358 pg/m3(in 2013 was dit 243). De laagste concentraties werden waargenomen op de stations in Heerlen (< 100 pg/m3); de hoogste concentraties deden zich voor op meetstations in Utrecht (1200 pg/m3), Den Haag (1104 en 585 pg/m3), Eindhoven (671 pg/m3) en Haarlem (588 pg/m3). De fijnstofconcentraties namen daarna overal snel weer af en lagen enkele uren later al weer rond de 10 pg/m3. Er was kortstondig sprake van matige smog (RIVM, 2014). Particulieren mogen in Nederland alleen vuurwerk afsteken van 31 december 10 uur tot 1 januari 2 Pagina 1 van 5

2 Compendium voor de Leefomgeving uur. De metingen laten inderdaad zien dat op 31 december de fijnstofconcentraties gaandeweg de dag al licht omhoog zijn gegaan. Trend Gemiddeld over de periode 1993 tot en met 2014 blijkt de fijnstofconcentratie in het eerste uur na de jaarwisseling op ongeveer 550 pg/m3 te liggen. Er treden echter forse verschillen op van jaar tot jaar. Gemiddeldes kunnen een factor 1,5 á 2 lager of hoger liggen. Meteorologische omstandigheden spelen hierbij een rol. Bij zwakke wind, zoals tijdens de jaarovergang 2007/2008, waren de concentraties door de geringere verspreiding (sterk) verhoogd. Bij neerslag en/of forse wind, zoals tijdens de jaarovergang 2012/2013, slaat een substantieel deel van fijnstof neer en verspreidt de wind resterende deeltjes met lagere concentraties tot gevolg. Vuurwerk: een bonte verzameling chemicaliën Vuurwerk is relatief simpel van samenstelling. Het bestaat uit een zuurstofleverancier, vaak kaliumnitraat (KNO3), en brandstoffen, meestal koolstof (C) en zwavel (S). Geluidseffecten worden door speciale constructies en de toevoeging van bepaalde chemicaliën verkregen. Voor de gewenste kleureffecten bij siervuurwerk staat een scala aan stoffen ter beschikking. Voorbeelden zijn lithium- en strontiumverbindingen voor een rode kleur, calciumverbindingen voor geel, natrium voor oranje, bariumverbindingen voor groen, koperverbindingen voor blauw, mengsels van strontium- en koperverbindingen voor paars en aluminium, titanium en magnesium voor zilver. Ook worden wel hittebestendige organische kleurstoffen toegepast. Ook lichtvervuiling Vuurwerk veroorzaakt niet alleen luchtverontreiniging. Uit metingen van het Meetnet Hemelhelderheid Nederland blijkt dat in en rond stedelijke gebieden na twaalf uur 's nachts een snelle toename van het lichtniveau te zien is. Het maximum ligt ongeveer om tien over twaalf, na ongeveer driekwartier is de invloed van het vuurwerk op de hemelhelderheid voorbij. De Europese context De mate van luchtverontreiniging tijdens de jaarwisseling in Europa is niet alleen sterk afhankelijk van de plaatselijke weersomstandigheden maar ook van het vuurwerkverbruik per land. Hoge fijnstofconcentraties, zoals tijdens de jaarwisseling in Nederland, zijn binnen Europa geen uitzondering. Zo zijn bijvoorbeeld in Duitsland tijdens bepaalde jaren de stedelijke fijnstofconcentraties van vergelijkbaar niveau. Naast de jaarwisseling kunnen hoge niveaus van luchtverontreiniging ook op andere vieringsmomenten binnen Europa optreden. Voorbeelden zijn de paasvuren in Noord-Nederland en Noord-Duitsland, het vreugdevuur tijdens de Guy Fawkes Night rond 5 november in Groot-Brittannië en de grote vaak dagenlang durende vuurwerkfestivals in Spanje en Malta. Overige figuren Pagina 2 van 5

3 Compendium voor de Leefomgeving Concentratie fijn stof vlak na jaarwisseling I pg PMio / m3 Gemiddelde 1 Sca van dewaam em ingen valt binnen de blauwe band 1000 H " , ? / /2014 Bron: RIVM/DCMRICGD Amsterdam, Figuur 2. Historische reeks P81,1Pb7.4 Referenties EU (2008). Richtlijn 2008/50/EG van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2008 betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa. Publicatieblad van de Europese Unie L 152/1. UBA (2013) Feinstaubbelastung durch Silvesterfeuerwerk. Webpagina, Umwelt Bundesamt, Berlijn RIVM (2012) Verlichte hemel door vuurwerk. Webnieuwsbericht, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven. RIVM (2014) Vuurwerk zorgt korte tijd voor smog. Webnieuwsbericht, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven. Vuurwerkbesluit (2002) Besluit van 22 januari 2002, houdende nieuwe regels met betrekking tot consumenten- en professioneel vuurwerk (Vuurwerkbesluit). Relevante informatie Fijnstofconcentratie, daggemiddelde, Fijn stof in lucht, jaargemiddelde, Deeltjesvormige luchtverontreiniging: oorzaken en effecten Deeltjesvormige luchtverontreiniging: beleid Wet Milieubeheer (2007) Wet van 11 oktober 2007 tot wijziging van de Wet milieubeheer (luchtkwaliteitseisen). Staatsblad 414. [Zoek in Staatsblad op tuchtkwaliteitseisen] Infomil > Luchtkwaliteit: wettelijk kader en toelichting. EU > Informatie over het luchtkwaliteitsbeleid van de Europese Unie. RIVM > Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit. Pagina 3 van 5

4 Compendium voor de Leefomgeving Technische toelichting Naam van het gegeven Luchtverontreiniging tijdens de jaarwisseling Omschrijving Concentratie van fijn stof rond de jaarwisseling. Verantwoordelijk instituut Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Gegevens voor de regio's Amsterdam en Rotterdam werden welwillend vroegtijdig ter beschikking gesteld door de GGD Amsterdam respectievelijk DCMR Milieudienst Rijnmond. Berekeningswijze Uurgemiddelde concentraties van fijn stof. Basistabel Reken- en Informatiesysteem Lucht van het Centrum voor Milieumonitoring van het RIVM. Geografisch verdeling Niet van toepassing. Andere variabelen Verschijningsfrequentie Jaarlijks Achtergrondliteratuur Opmerking De figuur voor het verloop rond de jaarwisseling 2013/2014 is gebaseerd op de meetgegevens van 24 stedelijke stations en 24 regionale stations van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit, 9 stedelijke stations en 10 regionale stations van het luchtmeetnet in Amsterdam en 7 stedelijke stations en 2 regionale stations van het luchtmeetnet in het Rijnmondgebied. 2) De trendfiguur is gebaseerd op meetgegevens van de stedelijke stations van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit, GGD Amsterdam en DCMR. 3) Bij de berekening voor de trendfiguur zijn gegevens van stads- én straatstations gebruikt van in een specifiek jaar in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit, GGD Amsterdam en DCMR operationele stations. Het aantal stations kan per jaar verschillen; het aantal wisselt van 6-10 voor de jaren tot voor de jaren daarna. Betrouwbaarheidscodering Jaarovergang 2013/2014: B.: Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is. Trend C.:Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd. Pagina 4 van 5

5 Compendium voor de Leefomgeving Referentie van deze pagina CBS, PBL, Wageningen UR (2014). Luchtverontreiniging tijdens de jaarwisseling, (indicator 0570, versie 03, 12 maart 2014).,vww compendiumvoordeleefomgeving.nl. CBS, Den Haag; Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag/Bilthoven en Wageningen UR, Wageningen. Pagina 5 van 5

6 siv 2 LW.41.5, 5, 2 3 Rijksinstituu voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Vuurwerk tijdens de jaarwisseling van 2012/2013 Samenvatting De luchtverontreiniging door vuurwerk is op 1 januari 2013 beperkt gebleven. Alleen in het eerste uur na de jaarwisseling zijn hoge concentraties fijn stof (PM10) gemeten. De concentraties lagen lager dan vorig jaar en toen waren de concentraties in vergelijking met andere jaren aan de lage kant. De hoogste uurgemiddelde concentratie van 1094 mg /m3(microgram per kubieke meter) is in het eerste uur na middernacht gemeten in Utrecht. Op slechts één stedelijk station lag het daggemiddelde fijn stof boven de 50 ktg/m3(= de daggemiddelde concentratie die maximaal 35 maal per jaar overschreden mag worden). Boven /m3 wordt er in Nederland gesproken van matige smog. De grens voor ernstige smog (200 gg /m3) is niet overschreden. Inleiding Bij het afsteken van vuurwerk is fijn stof (PAAI()) de belangrijkste luchtverontreinigende stof die vrijkomt. Voornamelijk in de eerste uren na de jaarwisseling treden sterk verhoogde fijnstofconcentraties op. De hoogte van de concentraties is afhankelijk van de meetlocatie (binnen of buiten stedelijk gebied en de hoogte van de bebouwing). Daarnaast spelen de weersomstandigheden een rol bij de verspreiding van fijn stof. De belangrijkste factoren zijn de windsnelheid en de menglaaghoogte (de hoogte tot waar de verontreiniging mengt met schone lucht). Tijdens de jaarwisseling van 2012/2013 zijn door verschillende instanties metingen gedaan. Het RIVM heeft in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML) op vierenvijftig plaatsen in Nederland fijn stof gemeten. Zevenentwintig stations bevonden zich in een stedelijke en zevententwintig stations in een landelijke omgeving. Dit jaar zijn voor het eerst de resultaten van de operationele meetnetten van de GGD Amsterdam en de DCMR Milieudienst Rijmond opgenomen in deze rapportage. In dit bulletin zijn 2 regionale en 7 stedelijke stations van DCMR en 6 regionale en 10 stedelijke stations in beheer van de GGD-Amsterdam opgenomen. De onderstaande resultaten zijn gebaseerd op voorlopige cijfers van het LML, de DCMR en de GGD-Amsterdam. Dit betekent dat de uiteindelijke gegevens nog kunnen wijzigen, nadat alle controles zijn uitgevoerd. De concentraties fijn stof rond en tijdens de jaarwisseling In figuur 1 en tabel 1 zijn de uurwaarden fijn stof (PM10) rond de jaarwisseling op stedelijke stations weergegeven. Op 31 december is het vanaf 10:00u toegestaan om vuurwerk af te steken. In stedelijke gebieden is het vroegtijdig afsteken van vuurwerk vaak terug te zien in de concentraties van fijn stof. Vooral in de avonduren nemen concentraties geleidelijk toe. Op enkele stations zijn gedurende de dag al hoge concentraties te zien. Vooral op stations 639 in Utrecht en 488 in Rotterdam is dit duidelijk zichtbaar. Vermoedelijk is er overdag rond deze stations al veel vuurwerk afgestoken. De hoge fijnstofconcentratie om 22:00 uur op station 448 is veroorzaakt door een brand. Er stond op oudejaarsdag een matige zuidzuidwesten wind met enige neerslag. Dit zorgde ervoor dat de vervuiling ook snel werd afgevoerd. Zoals elk jaar, laat het eerste uur na middernacht op stedelijke stations een piek in de concentraties zien. Het fijn stof veroorzaakt door het vuurwerk, carbid schieten en vreugdevuren werd door de wind ook weer snel afgevoerd en verdund. Om 5:00 was er, behalve in Groningen, al niets meer te merken van het fijn stof veroorzaakt door het vuurwerk. De maximum piekconcentratie was lager dan vorig jaar en ook lager in vergelijking met veel andere jaren. De piekconcentraties op stedelijke stations lagen tussen de 29 en 1094 pg/m3(microgram per kubieke meter). Het maximum is gemeten in Utrecht op station 639. Naast het verschil in windsnelheid wordt de grote spreiding in piekconcentraties ook veroorzaakt door de ligging van de stations. Stations in een woonwijk of uitgaansgebied hebben over het algemeen hogere concentraties dan stations in buitenwijken en/of langs uitvalswegen van steden, omdat er in die gebieden meer vuurwerk in de directe omgeving van de stations wordt afgestoken. Rondom station 639 wordt vaak veel vuurwerk afgestoken. -1-

7 Uurgemiddelde concentraties fijnstof van stedelijke stations rond de jaarwisseling Amsterdam 520 Amsterdam 137 Heerlen 236 Eindhoven 446 Den Haag 488 Rotterdam 639 Utrecht 741 Nijmegen 937 Groningen 12:00 16:48 21:36 2:24 Uur 7:12 12:00 Figuur 1: Uurgemiddelde concentratie fijnstof van een geselecteerde set stedelijke stations tijdens de jaarwisseling van 2012/2013. Voor een compleet overzicht zie tabel 1. 2

8 Tabel 1: Dag- en uurgemiddelde concentraties op stedelijke stations rondom de jaarwisseling van 2012/2013 (de rode meetwaarden geven de maximum gemeten uurconcentratie). Oudjaar 1 Nieuwjaar uurgemiddelde concentratie (pg/m 3) daggemiddelde Daggemidelde Station Locatie 31/12/ /01/ Am sterdam Am sterdam Am sterdam Am sterdam Am sterdam Heerlen Heerlen B Eindhoven Eindhoven l 240 Breda Breda Veldhoven Den Haag Rotterdam Vlaardingen ' Dordrecht Den Haag Den Haag Leiden Rotterdam Hoogvliet Rotterdam Rotterdam Ridderkerk Rotterdam Schiedam Maassluis Am sterdam Haarlem Am sterdam Hilversum Bussum Laren ljm uiden Wijk aan Zee Badhoevedorp Beverwijk Utrecht Utrecht Zaandam Apeldoorn Nijm egen Nijm egen Groningen stedelijk gem iddelde

9 Op de regionale stations worden de uurgemiddelde concentraties bij de jaarwisseling minder hoog (figuur 2). Op regionale stations komt het vaak voor dat het maximum pas enkele uren na de jaarwisseling gemeten wordt (tabel 2; het maximum is in rood aangegeven). Veel regionale stations liggen op enige afstand van het bewoonde gebied, waardoor de aanvoer van fijn stof op zich laat wachten. Het maximum uurgemiddelde op regionale stations is gemeten op station 545 in Noord Holland was in het tweede uur na de jaarwisseling g/m3. Uit tabel 2 valt op te maken dat er op een aantal stations geen of nauwelijks een toename in de fijn stofconcentraties is te zien. Deze stations lagen vooral langs de kust of de Belgische grens. De zuidzuidwesten wind zorgde er vooral dat het fijn stof door het vuurwerk deze stations niet kon bereiken. In Nederland is er een beoordeling van de daggemiddelde fijnstofconcentraties. De norm zegt dat maximaal vijfendertig dagen per jaar het daggemiddelde fijn stof boven de 50 ptg /m3mag liggen. Bij een daggemiddelde hoger dan 50 ktg/m3is er sprake van matige smog. In de dagen voor de jaarwisseling lagen de concentraties op alle stations ruim onder de norm. De snelle afvoer en verdunning van het fijn stof van het vuurwerk door neerslag en de matige tot vrij krachtige wind zorgde er voor dat de concentraties op geen van de regionale stations boven de 50 j.ig /m3lag. Uurgemiddelde concentraties fijnstof rond de jaarwisseling Concentratie (itg/rn3) 9:36 14:24 19:12 0:00 Uur 4:48 9:36 14:24 Figuur 2: Uurgemiddelde fijn stof concentratie tijdens de jaarwisseling van 2012/

10 Tabel 2: Dag- en uurgemiddelde concentraties op regionale stations rondom de jaarwisseling van 2012/2013 (de rode meetwaarden geven de maximum gemeten uurconcentratie). Oudjaar 1 Nieuwjaar uurgemiddelde concentratie (p.g /m 5) Station Locatie 31/12/ /01/ Lim burg Lim burg Noord-Brabant Noord-Brabant ` Noord-Brabant o Noord-Brabant Noord-Brabant Zeeland Zeeland Zeeland Zuid-Holland Zuid-Holland Zuid-Holland r ' Zuid-Holland Zuid-Holland Noord-Holland Noord-Holland Noord-Holland Noord-Holland Noord-Holland ' r Noord-Holland Flevoland Utrecht Utrecht Gelderland Noord-Holland Noord-Holland Gelderland Gelderland Gelderland Overijssel Overijssel Friesland Drenthe Friesland regionaal gemiddelde Door technische problemen ijn op dit station geen of niet alle meetwaarden beschikbaar. 2 Station ligt langs een snelweg of waterweg buiten stedelijk gebied of gelegen in een industriegebied waar geen of weinig mensen wonen. In dit bulletin wordt het station bij de regionale stations gepresenteerd. Aanvullende informatie met betrekking tot smog kunt u vinden in de brochure, "Smog en uw gezondheid" van het ministerie van VROM (sinds november 2010 opgegaan in het Ministerie van Infrastructuur en Milieu) is te downloaden vanaf Kenniscentrum InfoMil - Publicaties Luchtkwaliteit. Actuele smoginformatie is te vinden op teletekst pagina 711. Op de website van het LML: en Smog Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu zijn actuele informatie, gevalideerde meetgegevens en achtergrondinformatie over meetlokaties en gebruikte rneetmethoden te vinden. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Postbus 1, 3720 BA Bilthoven. smogteam@rivro.n1 daggemiddelde daggemiddelde -5-

11 Vuurw erk BEWONERSPANEL DORDRECHT OVER VUURWERKOVERLAST DOWDRECHT1, 0 1 Inho ud Bewonerspanel Dordr echt hoort graag wat 1.1et van vindt 1. Conclusies 2. Figuren en tabellen De traditie van vuurwerk afsteken met Oud- en Nieuw zorgt niet alleen voor spektakel om middernacht, maar ook voor schade aan de openbare ruimte en voor ervaren overlast op en rondom Oudjaarsdag. De gemeente Dordrecht vindt het belangrijk om schade en overlast zo veel mogelijk te beperken om de stad ook in de periode rondom Oudjaar leefbaar te houden. Zij wil graag weten hoe Dordtenaren zelf de overlast rondom Oudjaar ervaren en hoe zij aankijken tegen mogelijke maatregelen om overlast en schade te beperken. De mening van het Bewonerspanel Dordrecht leest u in deze factsheet. Om de overlast en schade wat in te perken heeft de overheid besloten om de toegestane tijden van vuurwerk afsteken te verkorten. Dit was altijd toegestaan op Oudjaarsdag van 10:00 uur tot 02:00 uur. Vanaf komende jaarwisseling is dit nog maar toegestaan van 18:00 uur tot 02:00 uur. Een extra maatregel die afzonderlijke gemeenten naar behoefte in kunnen voeren is het aanwijzen van vuurwerkvrije zones waar het afsteken van vuurwerk verboden is. De gemeente Dordrecht vraagt zich af of hier behoefte aan is. Daarom heeft de burgemeester toegezegd om een onderzoek te laten uitvoeren onder de inwoners van Dordrecht. Eind september en begin oktober 2014 heeft het Onderzoekcentrum Drechtsteden dit voorgelegd aan de deelnemers van het Bewonerspanel Dordrecht. Van de deelnemers hebben personen de vragenlijst ingevuld. Dit is een respons van 68%. 1 Conclusies Vuurwerk afsteken De panelleden zijn verdeeld enthousiast over vuurwerk afsteken in het algemeen. De helft vindt het een leuke traditie die onmisbaar met Oudjaar verbonden is en kijkt er graag naar. Maar zo'n drie op de tien panelleden hebben er niks mee en/of staan er negatief tegenover. Overlast vuurwerk Hoewel een aanzienlijk deel van de panelleden aangeeft dat er in de periode rond Oudjaar 2013 rommel en lawaai door vuurwerk voorkwam, ligt het aandeel panelleden dat hier veel overlast van had duidelijk lager. Een derde van de panelleden had veel overlast van lawaai in de buurt rond Oudjaar 2013 en drie op de tien van rommel, Een kwart had veel overlast van stress bij huisdieren. Stankoverlast en een slechte luchtkwaliteit leidde tot minder overlast (één op de tien inwoners had hier véél overlast van). Naast overlast heeft vuurwerk met Oudjaar 2013 ook voor enige schade in de buurt gezorgd. Volgens zes op de tien panelleden is er straatmeubilair beschadigd, volgens drie op de tien zijn gebouwen beschadigd. Van brandjes aan of in gebouwen (13%) en verwondingen van personen was minder sprake (6%). 4 1 W 1 Onderzoekcentrum Drechtsteden Draagvlak voor vuurwerkvrije zones Zeven op de tien panelleden (69%) vinden het instellen van vuurwerkvrije zones een goed idee, één op de vijf (17%) vindt het een slecht idee. Daarnaast maakt het voor 7% niet uit of er nu wel of geen vuurwerkvrije zones komen. Deze laatste groep is niet tégen vuurwerkvrije zones en rekenen we daarom ook tot de groep met draagvlak. Hiermee komt het totale draagvlak voor vuurwerkvrije zones in Dordrecht op 76%. Met de statistische betrouwbaarheidsmarges hier omheen, ligt het totale aandeel in werkelijkheid tussen 73% en 79%. De helft van de panelleden heeft er ook echt vertrouwen in dat dat een vuurwerkverbod zal helpen om vuurwerkoverlast terug te dringen, een kwart denkt echter dat het niet helpt. De voorstanders noemen als redenen vóór vuurwerkvrije zones met name dat het rustiger wordt voor dieren en mensen, dat er minder overlast en rommel zal zijn en dat het veiliger wordt. Tegenstanders vinden vooral dat de traditie van het afsteken van vuurwerk overal partner voor beleid

12 in ere gehouden moet worden. En daarnaast vinden zij dat vuurwerk geen overlast veroorzaakt en juist leuk is. Vooral het gebied rondom verpleeg-/verzorghuizen en ziekenhuizen (beide 67%) komen volgens het Bewonerspanel in aanmerking voor een vuurwerkvrije zone. Ook rondom speelplekken (58%) en in drukke uitgaansgebieden (55%) zijn veelgenoemde locaties. De eigen woonbuurt De meningen zijn verdeeld over of de eigen buurt een vuurwerkvrije zone moet worden. Ongeveer de helft van de panelleden (45%) wil graag dat de eigen buurt een vuurwerkvrije zone wordt, een derde (33%) wil dat niet en één op de vijf (17%) maakt het niet uit. Het totale draagvlak voor een vuurwerkvrije zone in de eigen woonbuurt komt hiermee uit op 62%. Dit is iets lager dan het draagvlak voor vuurwerkvrije zones in het algemeen. Veel draagvlak voor aanpakken vuurwerkoverlast Naast vuurwerkvrije zones zijn er mogelijk ook andere manieren om vuurwerkoverlast aan te pakken, bijvoorbeeld strenger controleren op illegaal vuurwerk. Een aanzienlijke groep van zes op de tien panelleden (57%) vindt dat er zowel vuurwerkvrije zones als strengere controles op illegaal vuurwerk moeten komen. Volgens één op de vijf (21%) zijn alleen strengere controles op illegaal vuurwerk voldoende. Slechts 50/s zegt dat er niets gedaan hoeft te worden aan vuurwerkoverlast. Per stadsdeel Het draagvlak voor vuurwerkvrije zones verschilt iets, maar niet veel, tussen de inwoners van de verschillende stadsdelen in Dordrecht. Onder de inwoners van stadsdeel Centrum (bestaande uit de wijken: Binnenstad, Noordflank, Het Reeland en Staart) ligt het draagvlak voor vuurwerkvrije zones iets hoger (79%) dan onder de inwoners van stadsdeel West (71%). Als het gaat om de vraag of de eigen woonbuurt een vuurwerkvrije zone zou moeten worden, dan is het draagvlak ook weer iets hoger in stadsdeel Centrum (68%), maar nu in vergelijking met het stadsdeel Oost (58%). In alle drie de stadsdelen zijn het dezelfde vier locaties die volgens de inwoners het meest in aanmerking komen voor een vuurwerkvrije zone (zie eerder hierboven genoemd). Echter bewoners van het Centrum zien daarnaast ook vaker dan gemiddeld (53%) buurten waar veel oude gebouwen staan als geschikte locatie. Overige subgroepen Wanneer we kijken naar specifieke subgroepen valt op dat jongeren onder de 30 jaar (51%), panelleden die géén overlast ervaren van vuurwerk (43%) en degenen die zelf vuurwerk afsteken (46%) vuurwerkvrije zones minder vaak een goed idee vinden dan gemiddeld (69%)..

13 2 Figuren en tabellen Vuurwerk in het algemeen Figuur 1 Mening over het afsteken van vuurwerk in het algemeen het is een leuke traditie die onmisbaar met Oudjaar verbonden is het is leuk om naar te kijken Vflal het geeft vooral overlast van mij zou vuurwerk afsteken afgeschaft mogen worden 29% 29% ik vind het vooral gevaarlijk 2 7 % ik zie het vooral als geldverspilling 27% ik heb er zelf niks m ee 23% het is leuk om zelf af te steken 0% 20% 40% 60% 80% 100% Toelichting: Op deze vraag waren meerdere antwoorden mogelijk waardoor de percentages optellen tot m eer dan 100% Figuur 2 Zelf (of iemand anders in huishouden) steekt vuurwerk af met oudjaar nee, meestal niet dat verschilt van jaar tot jaar Overlast en risico van vuurwerk Figuur 3 Deze soorten overlast kwamen rond oudjaar 2013 wel eens voor in de buurt rommel door vuurwerk 74% lawaaioverlast door vuurwerk WEI stress bij huisdieren door vuurwerk slechte luchtkwaliteit stankoverlast door vuurwerk 4 4 G % 50% 0% 20% 40% 60% 80% 100%

14 Figuur 4 Mate van ervaren overlast rond oudjaar 2013 in de buurt lawaaioverlast door vuurwerk frie2 32% 33% rommel door vuurwerk 28% 38% stress bij huisdieren door vuurwerk W142 17% slechte luchtkwaliteit 24% 4 stankoverlast door vuurwerk 10% 25% 0% 20% 40% 60% 80% 100% veel overlast een beetje overlast geen overlast Figuur 5 Deze beschadigingen kwamen rond oudjaar 2013 wel eens voor in de buurt beschadigingen aan straatmeubilair door vuurwerk 56% beschadigingen aan gebouwen door vuurwerk brandjes aan/in gebouwen door vuurwerk verwondingen van personen 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Draagvlak voor vuurwerkvrije zones Figuur 6 Draagvlak voor vuurwerkvrije zones in bepaalde gebieden goed idee slecht idee het maakt mij niets uit weet niet Tabel 1 Meest genoemde redenen waarom het Bewonerspanel het afsteken van vuurwerk in bepaalde gebieden een ooed idee vindt reden goed idee aantal keer genoemd beperkt de overlast 112 vuurwerk georganiseerd afsteken 112 centraal afsteken 98 beter voor huisdieren, mensen en milieu 85 beperkt aantal plekken 80 beter is een algeheel verbod 76 Toelichting: dit zijn antwoorden op een open vraag.

15 Tabel 2 Meest genoemde redenen waarom het Bewonerspanel het afsteken van vuurwerk in bepaalde gebieden een slecht idee vindt (n=?) reden slecht idee aantal keer genoemd controle, handhaving is onmogelijk 39 vuurwerk hoort erbij 35 de overlast verplaatst alleen maar of in de hele stad verbieden of niet verbieden betutteling Toelichting: dit zijn antwoorden op een open vraag Figuur 7 Draagvlak voor vuurwerkvrije zones in bepaalde gebieden, uitgesplitst per stadsdeel 1 Centrum West Oost % 15% WEli2 20% 76% 17% totaal Dordrecht 76% 17 % 0% 20% 40% 60% 80% 100% adraagvlak slecht idee weet niet Toelichting: Het draagvlak is onder de inwoners van stadsdeel Centrum significant hoger dan onder de inwoners van stadsdeel West. Figuur 8 Plekken als vuurwerkvrije zone rondom verpleeg-/verzorghuizen 67% rondom het ziekenhuis 4 rondom speelplekken 58% 67% in drukke uitgaansgebieden (binnenstad) in buurten waar veel oude gebouwen staan 43% in parken 39% in woonwijken anders 0% 20% 40% 60% 80% 100% Toelichting: Op deze vraag waren meerdere antwoorden mogelijk waardoor de percentages optellen tot meer dan 100%.

16 Figuur 9 De eigen buurt een vuurwerkvrije zone nee het maakt mij niet uit weet niet Tabel 3 Meest genoemde redenen waarom het Bewonerspanel 'de eigen buurt vuurwerkvrij' een aoed idee vindt reden goed idee aantal keer genoemd beter/rustiger voor dieren 59 beter/rustiger voor mensen 48 geen overlast 48 geen rommel 46 veiliger 46 geen lawaai 24 beter voor oude gebouwen 24 Toelichting: dit zijn antwoorden op een open vraag. Tabel 4 Meest genoemde redenen waarom het Bewonerspanel 'de eigen buurt vuurwerkvrij een Slecht idee vindt reden slecht idee het is traditie 1 aantal keer genoemd 72 ervaar geen/weinig overlast vuurwerk is leuk afsteken binnen beperkte tijd is beter Toelichting: dit zijn antwoorden op een open vraag Figuur 10 De eigen buurt een vuurwerkvrije zone, uitgesplitst per stadsdeel Centrum C119 25% West I % Oost 37% totaal Dordrecht 33% 5% 0% 20% 40% 60% 80% VO% draagvlak slecht idee zeel niet Toelichting: Het draagvlak is onder de inwoners van stadsdeel Centrum significant hoger dan onder de inwoners van stadsdeel Oost.

17 Figuur 11 Verwachting dat een vuurwerkverbod op bepaalde plekken de overlast vermindert ja nee weet niet Tabel 5 Meest genoemde redenen waarom het Bewonerspanel verwacht dat een vuurwerkverbod op bepaalde plekken de overlast vermindert mits gehandhaafd 66 niet overal afsteken geeft geen/minder overlast en schade 63 mits onder toezicht 43 geen vuurwerk, geen/minder overlast en schade 26 geeft betere controlemogelijkheden 23 Toelichting: dit zijn antwoorden op een open vraag. Tabel 6 Meest genoemde redenen waarom het Bewonerspanel verwacht dat een vuurwerkverbod op bepaalde plekken de overlast niet vermindert niet te handhaven verbod is spannend, toch afsteken verplaatst zich algeheel verbod is beter Toelichting: dit zijn antwoorden op een open vraag Figuur 12 Voorkeur andere mogelijkheden om vuurwerkoverlast terug te dringen vuurwerkvrije zones én strenger controleren op illegaal vuurwerk alleen strenger controleren op illegaal vuurwerk alleen vuurwerkvrije zones anders van mij hoeft er niets gedaan te worden aan vuurwerkoverlast drs. I. A.0. Boffers W. van den B oogaard november 2014 Postbus AP Dordrecht (078) ocd drechtsteden.n1 drechtsteden.n1 7