Vaisha Dev. Januari 2010 nr 7

Transcriptie

1 Vaisha Dev Januari 2010 nr 7

2 Deelnemers Dental Camp najaar 2009 Colofon 1. Annemarie Baaij, TA, Zaandam (niet op foto) 2. Ron Bakker,TA, Heemstede 3. Anne Bakker-Bijvoet, ass, Heemstede 4. Frederike Bakker, ass 5. Pim Bink, TA, Kawasoti Nepal 6. Cindy Bloks, prev ass, Heesch 7. Kim Boom, MH, Eindhoven 8. Brigit Bossers, TA, Heesch 9. Marjan Brontsema,ass, Westeremden 10. Marjan Colvoort,ass, Dieren 11. Esmé Ferket, MH, St.Jansteen 12. Mathilde van Heumen-Backx, ass, Waalre 13. Vera van Heumen, TA, Uden 14. Janneke Jobsen, TA, Amsterdam 15. Wouter Jobsen, ass, Enschede 16. Evelyn Konterman,MH, Meppel 17. Gertie van de Loo-Janssen, ass, Oss 18. Jan Jaap Nell, ass, Uden 19. Eve-Marie Nijssen, TA, Eindhoven 20. Marion Ornée,TA, Groningen (niet op foto) 21. Erminio Picavet, TA, St. Jansteen 22. Carla Pilon-Lopers,ass, Hoogeveen 23. Hanjo Pilon,TA, Hoogeveen 24. Irulan Post, ass, Spijkenisse 25. Regina de Rijk-Wehling, TA, Nijmegen 26. Frank van der Rijst, TA, Doesburg 27. Eva van Rooy, student, Amsterdam 28. Herbert Sanders, TA, Groningen 29. Saskia Schonenberg, prev ass, Berghem 30. Dorota Visser, MH, Sas van Gent 31. Mary Vissers, prev ass, Schaijk 32. Willy Vuurman, TA, Groningen Vaisha Dev wordt uitgegeven door de Netherlands Oral Health Society en verschijnt twee keer per jaar. Donateurs van de NOHS ontvangen Vaisha Dev kosteloos. Door specifieke sponsoring van druk en porto wordt het uitgeven van Vaisha Dev mogelijk gemaakt. 800 exemplaren zijn door Tolmeijer 4Dental gesponsord. Secretariaat NOHS Edith van der Burg, nohs@arnhemdental.nl Wilhelminastraat 49, 6812 CT Arnhem Bestuur NOHS Gerjen Winkeler, voorzitter Olivier van Vlijmen, secretaris Cees Engels, penningmeester Angela Bugel, webmaster Pim Bink, opleidingen en contactpersoon in Nepal Zie voor taakverdeling bestuur Samenwerkende organisaties Mountain Leaders Treks: Keshav Pandey Tamsarya: Trees van Rijsewijk Redactie Edith van der Burg, nohs@arnhemdental.nl Gerjen Winkeler, gerjenwinkeler@hotmail.com Eindredactie, vormgeving en lay-out:, Angela Bugel angelabugel@hotmail.com Donaties Uw financiële bijdrage blijft onontbeerlijk om al ons werk ook voor de komende jaren te kunnen blijven voortzetten. Deelnemers betalen zelf hun reis- en verblijfkosten. De benodigde materialen worden via sponsoring en donaties bekostigd. Rekeningnummer Rabobank t.n.v. NOHS Cover Sculptuur gemaakt door Edith van der Burg

3 Van de voorzitter: Naya Barsa Ko harkik Shuvakamana* *Een gelukkig nieuwjaar toegewenst! Net een maandje voorzitter van de NOHS en dan al op werkbezoek naar Nepal. Samen met Edith, eigenlijk gepland als vakantie (lees: heimwee als je een jaartje niet op camp gaat) om alle bekenden weer even te spreken, maar ook een mooie gelegenheid om wat bestuurlijke NOHS-zaken te regelen. Een presidentieel onthaal op het vliegveld door onze bekenden: Pim, Saraswoti, Keshav, Ganesh zelfs een rode loper (deurmat van het Imperial). De maanden van tevoren waren nogal hectisch geweest: veel problemen met de werkvergunningen voor de najaarscamps en een aantal wijzigingen binnen het bestuur van de NOHS. Theo Jetten, Joost van Vlijmen en Dick Beumer hebben het bestuur verlaten. Met veel enthousiasme hebben ze zich jarenlang ingezet voor de NOHS. Mede dankzij deze drie is de NOHS gekomen waar ze nu is; bedankt voor al het werk dat jullie hebben verricht voor de stichting. Cees Engels is onze nieuwe penningmeester (onder toezicht van zijn Annemarie ) en we hebben een aantal serieuze meedenkers aan de zijlijn die ook taken op zich hebben genomen. Mijn eerste missie in Nepal was een goed gesprek met Keshav Pandey over hoe onze samenwerking voort te zetten m.b.t. het organiseren van de Dental Camps. En voor al zijn inzet de afgelopen jaren hebben we hem een oorkonde en een gouden reversspeldje met het NOHS logo overhandigd. Angela, onze creatieveling, had een prachtig certificaat gemaakt; Keshav mag zich nu Friend of the NOHS (de eerste ) noemen en het speldje was speciaal voor hem (kosteloos) gemaakt door twee mannen van mijn laboratorium, Bert en Bertus. Het bleek een goede zet, want toen de groep aankwam had hij een keurig jasje aangetrokken met het speldje op zijn revers. Goed om hem eens een blijk van waardering te geven want één ding is ons als bestuur wel duidelijk geworden: zonder Keshav is het moeilijk dingen te regelen in Nepal en als hij zegt dat hij iets doet dan doet hij het ook. In situaties waarin een deelnemer onverwachts met spoed naar Nederland terug moet of in geval van ziekte krijgt hij het altijd weer voor elkaar iemand snel op de goede plaats te krijgen. Voor al het vele werk dat Keshav voor de NOHS doet ontvangt hij geen financiële vergoeding, vandaar dat wij uitstapjes buiten de camps via hem regelen, zodat hij via die weg toch nog een compensatie krijgt voor de vele uren die hij besteedt aan de stichting. Hij heeft de afgelopen maanden ongelooflijk veel tijd besteed aan het regelen van de moeilijk te verkrijgen werkvergunningen. Later die week werden we bij hem thuis uitgenodigd en hadden we een gezellige avond met zijn vrouw Sumitra en zijn dochters Prakriti en Pretrana. We hebben over een aantal zaken goede afspraken kunnen maken met elkaar. Ook in de loop van de week (door Keshav Onderscheiding Keshav Pandey georganiseerd) hadden we een eetafspraak met de legal officer van de Medical Council, mevrouw Sandhya Pudasaini. Zij is de dame die alle papieren verzamelt voor de werkvergunningen en het comité van artsen bij elkaar roept. Ze vertelde dat de regelgeving veranderd is: zo moeten de tandartsen in Nederland al een visum regelen en een kopie daarvan meesturen met het Application Form (dat alleen geldig is als het op Nepalees papier is gedrukt), plus op het examen een kopie afgeven van het stempeltje op het visum bij aankomst in Nepal bij de douane. Verder nog gesproken over de tandartsexamens; deze kunnen nu alleen op zondag worden afgelegd maar wellicht is het voor ons handiger de examens op een andere dag te doen i.v.m. de mogelijke vluchten naar Nepal. We hebben daar ook afspraken over kunnen maken! Natuurlijk weer met de hele familie op de foto en visitekaartjes uitwisselen en adressen... dus ik weet haar nu te vinden! Met Pim en Edith hebben we een bezoek gebracht aan Health & Development Society Nepal, het vroegere United Mission. De locatie is onveranderd: links van het Patan ziekenhuis. We hebben gekeken naar voorlichtingsmaterialen. De powerpointpresentaties die ze hadden waren te moeilijk dus we zijn met 100 voorlichtingsboeken de deur uitgegaan. Deze flipoverboeken zijn nog steeds geweldig goed te gebruiken om op scholen voorlichting te geven en ze daar dan achter te laten. En voor de prijs van 1,30 per boek kunnen we ze zelf niet laten drukken; dus een 4 Gebedsvlaggetjes in de sneeuw in Nederland 5

4 voorraadje voor de komende camps is aanwezig. Met een aantal Nepalesen hebben we gesproken over voorlichting door het jaar heen. We willen bereiken dat er op grotere schaal voorlichting op scholen gegeven gaat worden en we willen graag samenwerken met Nepalese vrijwilligers. Met Keshav hebben we ook proberen te benadrukken dat wij tijdens de camps veel aan voorlichting op scholen willen doen. Het liefst een Nederlandse vrijwilliger en een Nepalese vrijwilliger samen de hele dag op stap met voldoende voorlichtingsmaterialen. Vooral veel scholen bezoeken want dan bereik je een grote groep kinderen. Verder hebben we regelmatig bij de coffee shop Gaia om de hoek bij het Imperial Guesthouse gezeten en hebben daar veel vrijwilligers van allerlei organisaties uit Nederland gesproken, erg interessant om hun ervaringen te horen over vrijwilligerswerk in Nepal. Vlak voor ons vertrek en als verrassing konden we de deelnemers ophalen op het vliegveld van Kathmandu, leuk om elkaar een paar dagen in Nepal te treffen. Na afloop van de camps heb ik nog wat mensen gesproken over hun ervaringen. In ieder geval voldoende informatie om als bestuur keuzes te kunnen maken voor volgende camps. Wij hechten als bestuur veel waarde aan de mening van de mensen die al jaren meegaan met de camps en nemen hun adviezen ter harte. Uiteindelijk is de NOHS ook een stichting van deelnemers en niet alleen van het bestuur. Ondertussen zijn we als bestuur druk geweest met het verbeteren van een aantal zaken. De website is uitgebreid en geactualiseerd door Angela, de papieren voor de werkvergunningen komen nu alleen nog bij het secretariaat in Arnhem binnen en de boekhouding van het afgelopen jaar is helemaal ingevoerd en bijgewerkt in een boekhoudprogramma. Dit laatste was een behoorlijke klus voor Cees en Annemarie. Accountantskantoor AviVos in Arnhem zal de boekhouding controleren en we zijn voornemens een kascontrolecommissie in te stellen. We hebben verder met elkaar duidelijke afspraken gemaakt over een aantal zaken die je als bestuur moet doen, de taken duidelijker en logischer verdeeld en hopen ook door betere aansturing alles een beetje inzichtelijk te krijgen voor iedereen. Ook proberen we wat we vernieuwen zo te maken dat het voor een volgende keer nauwelijks nog aangepast hoeft te worden; dus een powerpointpresentatie voor kennismakingsdagen die ook de volgende keren gebruikt kan worden; standaardbrieven en mails in de computer opslaan in duidelijke mappen. Daarnaast een duidelijke visie op sponsoring en promotie. We werken alleen mee aan publicaties in bladen die ons of nieuwe deelnemers of sponsoring opleveren. Dat heeft de afgelopen maanden goed gewerkt, we hebben weer veel aanmeldingen van alle leeftijden, ook tandartsen die zich individueel aanmelden. We proberen de zaken en materialen die we nodig hebben via onze eigen netwerken te regelen; zo hebben Health & Development Society Nepal we nagenoeg alle materialen voor het afgelopen camp via sponsoring via de relaties van de deelnemers verkregen. Ook voor het voorjaarscamp zijn ons alweer door diverse bedrijven veel materialen toegezegd. Recent hebben we posters laten drukken die deelnemers in hun eigen wachtkamer op kunnen hangen en daarbij een donatiebus kunnen neerzetten. De posters zijn verkrijgbaar bij het secretariaat. Tevens hebben de meeste personen die op de kennismakingsbijeenkomst waren een donatiekaartje ingevuld zodat we weer een groot aantal nieuwe donateurs kunnen verwelkomen. Voor de liefhebbers is er op de achterkant een donateurskaartje uit te knippen; zo blijf je ook de komende jaren op de hoogte van onze stichting via Vaisha Dev. Pim heeft het afgelopen jaar weer een aantal mensen kunnen opleiden doordat zij hiervoor gesponsord waren door de Deurmanstichting. Op pagina 8 een verslag hiervan. We hopen ook het komende jaar weer een groep op te kunnen leiden en ze een set instrumenten te kunnen aanbieden. Ik hoop dat waar we vorig jaar als bestuur een aanzet tot hebben gegeven zich dit jaar verder in positieve zin zal ontwikkelen dat er veel enthousiastelingen blijven, komen en naar Nepal gaan!! Gerjen Winkeler Voorzitter NOHS gerjenwinkeler@hotmail.com 6 Legal officer van de Medical Council, mevrouw Sandhya Pudasaini 7

5 Training verpleegkundigen in Nepal Gratis tandheelkundige hulp in Nepal Poster voor promotiedoeleinden De training is gehouden van 22 juli tot 11 augustus. De geselecteerde deelnemers (5 vrouwen en 5 mannen tussen de 25 en 35 jaar) waren allen getrouwd en werkzaam in een Health Post van de overheid. De verpleegkundigen heten in Nepal Community Medical Assistant afgekort: CMA. Een opleiding tot CMA duurt 3 jaar; wat een gedegen EHBO-training inhoud. Ze weten wat steriel is en kunnen injecties geven. Genoeg om extracties te doen. say vragen gegeven. En ik moet eerlijk zeggen dat het eindresultaat goed was! Daarna gingen we op pad. Het hele gebeuren vond plaats in Chitwan, het district Makwanpur. Elke dag in een andere Health Post. Het weer werkte niet mee. Het regende pijpenstelen waardoor de opkomst niet groot was. Maar ik vond dat niet erg omdat er nu tijd was om de patiënten uitgebreid te behandelen en de trucjes te laten zien. De kandidaten waren heel leergierig, rustig en toegewijd. Preventieprogramma: voorlichting op scholen Word donateur: 20,- per jaar en ontvang Vaisha Dev 8 De selectie werd gedaan door Asay Neupane (Asay is geen familie van onze Ganesh Neupane; de T-shirt man). Asay is hoofd van het medical department van het Governemental ziekenhuis in Bharatpur. Daar werkt hij met drie andere tandartsen. De eerste week werd theorie gegeven over anatomie, anesthesie en extractie en ART. Ik had het programma in Power Point gezet en de cursisten het handboek met extractie klapper gegeven. Ondanks dat alles in de handleiding stond, schreven ze de gegeven informatie over. Dat is echt een groot verschil met het onderwijs hier. Wij proberen inzicht en begrip te creëren en zij stampen het gegeven in hun hoofd. Ik was ook heel benieuwd hoe ze het examen zouden maken. Naast de multiple choise vragen had ik ook 5 es- Na afloop van de training kregen ze een extractiepakket dat bestond uit 10 tangen, 2 rechte hevels, 2 vlaghevels, anesthesiespuiten, spiegels, sondes, pincetten en excavatoren. Dit alles is geschonken door de NOHS. De volgende training zal plaatsvinden in het district Nawalparasie. Dat is het district waar de Kumarischool staat en waar ook ons preventieprogramma gehouden wordt. Pim Bink Deelnemers betalen zelf de reis- en verblijfkosten; voor materiaal zijn we afhankelijk van sponsoring Opleiding verpleegkundigen in Nepal Donaties: t.n.v. NOHS Organisatie Free Dental Camps 9

6 Samen genieten en samen verdriet Wat doe je, wanneer je al twee keer eerder, in 2006 en 2007 om precies te zijn, bent meegeweest op Dental Camp en je dochter belt je vanuit Amsterdam, dat ze net een presentatie op ACTA heeft gehad over Nepal en dat ze heel, heel graag ook wil? Dan zeg je onmiddellijk ja, want je enthousiasme met iemand kunnen delen van thuis: dat moet fantastisch zijn! En fantastisch was het: eerst Kathmandu samen (her)ontdekken, waarbij ik me maar bleef verbazen over alle veranderingen die er sinds 2007 hadden plaatsgevonden... Er was zo veel meer verkeer, westerse kleding, popmuziek... Maar ondanks dat, bleef Kathmandu voor ons nog steeds een sprookje uit 1001 nacht! Daarna richting Kumarischool, waar Eva Pim Bink net zo n inspirerend persoon bleek te vinden als ik... en waar de sfeer na de commotie in 2008 gelukkig onveranderd, zo niet verbeterd bleek te zijn. Vervolgens samen met jeeps de bergen in: allebei bibberen bij de afgronden en rivieren maar uiteindelijk samen op het dak van de jeep genieten van de adembenemend mooie natuur... En dan als klap op de vuurpijl het de hele dag samen werken aan een stoel; steeds hopend dat wij die lieve kindjes zouden mogen behandelen. En samen de slappe lach krijgen over de bloedspugende patienten op de vloer van het gebouwtje waar we vervolgens de nacht moesten doorbrengen! En na gedane arbeid nog samen het bergdorpje verkennen waar we vervolgens de zon prachtig achter de Himalaya zagen ondergaan en telkens bij het Camp terugkwamen met een stoet kinderen achter ons aan... Maar ook samen treuren toen het bericht kwam dat onze vader en opa op sterven lag en we, dankzij Pim en Keshav, weer heel snel naar Nederland konden vertrekken. Na 13 dagen alweer thuis: dat hadden we niet verwacht! Het voelt als niet af, maar het smaakt zo ontzettend naar meer, dus wie weet...? Eve-Marie en Eva

7 Avontuur in Deurali Terug gekomen in het regenachtig Nederland dwalen mijn gedachten vaak af naar het zonnige, mooie land Nepal. Wat een cultuurschok was dat toen we 29 oktober vanaf het vliegveld naar het Imperial Guesthouse reden. Met open mond heb ik zitten kijken naar, wat in Nederland een gestructureerd leventje vol met regels is, hier een totaal omgekeerde wereld was. Auto s, motoren, riksja s, fietsen, voetgangers; alles reed door elkaar en de één nog harder toeterend dan de ander. En dan de geuren wierook, etenswaar en uitlaatgassen. De ene verkoper wil je nog liever in zijn winkel ontvangen dan de andere en als je daar eenmaal beland bent begint het spel van het afdingen En de steegjes: mooie kleine tempeltjes en dan zomaar uit het niets enorme prachtige oude hindoeïstische en boeddhistische tempels. En de stroomvoorziening? Eén kluwen van draden aan palen, eigenlijk niet gek dat de stroom vaak uitvalt. Het kostte mij wel even tijd om aan deze chaos te wennen, maar wat vond ik het geweldig. Toen de dag aangekomen was dat de groep uit elkaar ging (een ieder naar zijn eigen Camp) kwam dit voor mij ook stiekem een beetje als een opluchting. Uiteraard niet om het afscheid nemen maar ik verlangde toch wel een beetje naar een rustige omgeving. Al vroeg zaten we met zijn allen aan het ontbijt; vervolgens stonden we bepakt en bezakt klaar om te vertrekken, maar we waren even vergeten dat we niet in ons gestructureerd Nederland waren. De Nepalezen begonnen de bagage te plaatsen op het dak van de jeeps en kwamen er achter dat het best veel bagage was. Dus eerst maar eens kijken, nadenken, bespreken hoe het verder moest. Ondertussen vond de bestuurder van één jeep het te lang duren en vertrok. Daar moest Keshav achteraan bellen, de jeep kwam weer terug, ze gingen verder met de bagage oppakken en uiteindelijk duurde het minstens anderhalf uur voordat we vertrokken. Op naar Deurali! De reis ging voorspoedig en de sfeer zat er goed in. Onderweg, ergens op een prachtige locatie aan het water gegeten en daarna stonden we ineens stil. Een hele rij auto s... file?? Nee, het bleek een wegafzetting te zijn. Een paar dagen eerder waren er een aantal mensen uit een familie dodelijk verongelukt; vanuit de Nepalese regering krijgt men dan geen vergoeding. De veroorzakende familie moet de vergoeding betalen. Zij hadden dit verzuimd en daarom had de hele gedupeerde familie de weg geblokkeerd. Uiteindelijk na een uurtje of drie onderhandelen, werd de weg weer vrijgegeven en kwam het verkeer weer langzaam op gang. Dit hield in dat, ook door ons oponthoud in Kathmandu, wij Deurali niet meer konden bereiken dezelfde dag. In het donker het laatste stuk de berg op rijden, zag niemand zitten. Toen we eenmaal wisten wat berg op werkelijk betekende, waren we allemaal blij dat we overnacht hadden in Ghorka. De volgende ochtend om zes uur zaten we weer in onze jeeps op weg naar het laatste deel van de heenreis. Prachtig begon de dag met uitzicht op de opkomende zon. Asfaltwegen maakten plaats voor zand- en modderpaden. Tussen de rijstvelden door, langs kleine dorpjes, hobbel de bobbel door gaten, langs afgronden, vast komen te zitten in de modder. Allemaal met een noodgang uit de jeeps, zodat die de berg op kon komen en dan even pauze in een klein dorpje. Daar op straat gekookte eieren eten en een pakje mangosap drinken. Wat een ervaring. Het was maar een tocht van een paar kilometer, maar het kostte ons toch 8 uur om op onze eindbestemming te komen. Daar was het onthaal groots: toegezongen door alle schoolkinderen, betraden we het schoolplein. Hier kregen we een mooie krans en onze eerste tika. Kinderen die voor je dansen en zingen, je voelt je net de koningin. En dan een lange trap naar beneden, naar ons campje voor de komende dagen. We zijn gelijk begonnen met het opzetten van alle spullen. Nadat we een dal bath hadden gekregen en naar een aantal toespraken hadden geluisterd, begon dan eindelijk het werk. Het verbaasde me dat, ondanks dat je elkaar net kent en nog nooit met elkaar hebt samengewerkt, het toch vanaf het begin soepel verliep. De eerste intakes werden gedaan en patienten in de wachtruimte geplaatst. Foto: Ron Bakker 12 Intake, foto: Marjan Brontsema 13

8 En daar, één voor één, door de Nepalese assistent opgehaald en vervolgens geholpen. Anderhalf uur hebben we helaas maar kunnen werken die eerste dag. Maar het was wel een mooie voorproef voor de rest van de week. Tegen een uur of vijf was de werkdag voorbij, we hadden nog net wat tijd om ons verder te installeren in onze tentjes. Daarna gingen we gezellig met elkaar aan tafel met een drankje en een chipje en toen werd het al donker. De kaarsjes aan, want in Deurali is geen stroom. Prachtige sterrenhemels konden we aanschouwen, we zagen satellieten voorbij komen en sterren vallen. En dan 2 uur later werd de maan zichtbaar. Een aparte ervaring is dat. De eerste dagen was het nog volle maan en gaf best veel licht; naarmate de week vorderde had je s avonds echt je hoofdlamp nodig. De eerste avond hebben we met elkaar bij kaarslicht gegeten. Na het eten hebben we met de Nepalezen om het kampvuurtje liederen gezongen en vervolgens zijn we moe in onze tentjes gekropen voor onze eerste nacht in de bergen. De volgende dagen verliep het camp soepeltjes; we kregen veel jonge patientjes van de school die zich in het dorp bevond. Ook kwamen volwassenen en kinderen uit het dorp en omliggende dorpen om behandeld te worden; sommige mensen moesten uren lopen. Vele gebitten zijn de revue gepasseerd. Toch waren er nog best wat schoolkinderen met goede gebitjes, weinig cariës bedoel ik dan, een orthodontist had er nog wel goed werk kunnen leveren. Hoe armer het kind, hoe slechter vaak het gebit. Wat mij opviel was dat er veel mesiodentes waren; in Nederland mist er vaker een element, maar hier zag je dat er juist teveel waren. En dan het tandsteen, hele Himalaya s moesten er afgebroken worden! Een applausje voor de mondhygiënistes en preventieassistentes: zij hebben echt heel hard moeten werken. Daarnaast gingen we elke dag naar het schooltje om voorlichting te geven aan de klassen. Als er klassen van omliggende scholen kwamen, gaven we die buiten op het plein voorlichting. Zo mooi om al die geconcentreerde en blije gezichtjes les te geven. Ook het vullen van elementen was een hele beleving. Met een motortje met een accu en daarnaast een plantenspuit die je op druk zette en vervolgens met een infuusbediener regelde. Het was een heel avontuur om het element cariësvrij te krijgen. Wat misten we de meerfunctiespuit, de afzuiger en een goede lamp. En een röntgenapparaat was soms ook fijn geweest. Je beseft wel even weer in wat voor luxe we in Nederland leven. Uiteindelijk hebben we 1507 mensen geholpen. Vele anesthesiespuiten zijn hiervoor gemaakt en de snelkookpan heeft overuren gedraaid om alle instrumenten weer schoon te krijgen. Een leuk team waren we met elkaar en ik heb er dan ook een supertijd beleefd. Lekker werken overdag en relaxen in de avonden. Wellicht een klein minpuntje; we zaten op een soort platform en als je vrij was, was het alweer bijna donker en had je toch iets minder contact met de bevolking. Tijdens de rustdag was het dan ook heerlijk om eens door het dorpje te wandelen en te kijken hoe de mensen daar leefden. En door het vele stof en zand met een soort glitter erdoor kregen sommigen problemen met de luchtwegen. Het is een mooie combinatie: hard werken en nog wat van het land zien. Ik kan dan ook terugkijken op een superervaring en ik weet wel zeker dat velen deze mening delen. Marjan Brontsema 14 15

9 Acties voor het goede doel Acties voor het goede doel: pensioen Thom Linsen Tijdens de kennismakingsbijeenkomst hebben de deelnemers weer allemaal de kaartjes ingevuld en we mogen weer een flink aantal donateurs verwelkomen. Daar kunnen we weer veel goed werk mee doen zoals het opleiden van verpleegkundigen. Als donateur ontvangt u twee maal per jaar ons magazine. Naast individuele giften van onze donateurs ontplooiden zich nog een aantal initiatieven waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de NOHS: - lezing door Theo Jetten op congres NMT - Philips Sonicare pennen voor de intake - pijnstillers via Escura-apotheek Arnhem Velperbuitensingel - sponsoring materiaal door Henry Schein - sponsoring materiaal door Oudheusden Dental via Erminio Picavet - sponsoring materiaal Hofmeester Dental via Irulan Post - sponsoring NOHS vlaggen door Arnhem Dental uit donatiepot exemplaren Vaisha Dev zijn door Tolmeijer 4Dental gesponsord. Iedereen die een actie wil houden voor de NOHS en promotiematerialen nodig heeft kan contact opnemen met nohs@arnhemdental.nl Op 1 april jl. ben ik met pensioen gegaan. De collega bij wie ik in de praktijk werkte vond dat ik er niet onderuit kon een afscheidsreceptie te houden. Deze vond plaats op vrijdag 3 april. Mijn patienten waren daarover geïnformeerd middels een brief waarin ik tevens voorstelde i.p.v. cadeaus een donatie aan de NOHS te doen. Op 6 augustus heb ik 2800,- aan Theo Jetten overhandigd. Red.: wij danken Thom nogmaals en wensen hem veel geluk en gezondheid in de toekomst en we hopen hem nog vaak, werkend als tandarts voor de NOHS, in Nepal te mogen begroeten. Acties voor het goede doel: huwelijk In februari 2009 ben ik (Danielle Stolk). voor het eerst mee geweest naar Nepal. Daar heb ik samen met Jan van Lokven en Theo Willemse het tandtechnisch werk vervaardigd. Ik ben heel erg onder de indruk geraakt van het werk wat we daar kunnen doen. Toen mijn beste vriendin ging trouwen gaf ze aan dat ze de NOHS graag wilde steunen. Met de bruiloft van Daphne en Maarten Rehm is er tijdens de kerkdienst stil gestaan bij het goede werk wat de NOHS in Nepal doet. De kerkelijke inzameling is dan ook ten bate van de NOHS gedaan. De genodigden op het huwelijk hebben in totaal 500,- bij elkaar gebracht

10 Acties voor het goede doel: gratis drukwerk Acties voor het goede doel: reünie afstudeerjaar 1984 We gaan heel Nepal voorzien van dit boekwerk... was onze eerste reactie toen we hoorden dat Chesapeake Pharmaceutical and Healthcare Packaging Oss bereid was drukwerk voor de NOHS te sponsoren! De handleiding (auteur Ingrid Omlo) en de poetsplaten zijn gratis gedrukt door op initiatief van Mark van de Loo (Production planning), partner van Gertie van de Loo (praktijk Berghem). Gertie, Mark en Chesapeake Pharmaceutical and Healthcare Packaging bedankt!!!! Oss In het najaar van 2008 was ik, Caroline van der Kooi, als tandarts, één van de deelnemers van het dental team in Nepal. Zoals vele anderen met mij heb ik dat toen als iets heel bijzonders ervaren. De sfeer, de kleuren en geuren, de aardige Nepalezen en de prachtige natuur. Het was een geweldige ervaring. Het veldwerk, met de beperkte middelen en de nodige improvisatie, blijven nog altijd vers in mijn herinnering! Afgelopen jaar hebben we met mijn afstudeerjaar van de U.V.A. (mei 1984) ons 25-jarig jubileum gevierd met een reünie in Amsterdam. We hadden allen van tevoren onze financiële bijdrage gedaan, zodat de organisatie de locatie en een diner konden regelen. Ze hebben dit zo goed gedaan dat we een substantieel bedrag overhielden. Na overleg meteen die avond hoe daarmee om te gaan, opperde een jaargenoot dit te storten aan een goed doel i.p.v. aan eenieder een klein bedrag retour. De vraag of iemand nog een goed doel wist kon ik natuurlijk snel beantwoorden met een kort verslag van mijn mooie ervaring met de NOHS. Bijna iedereen reageerde enthousiast op dit initiatief en daaruit volgt nu onze gezamelijke donatie van 1450,-! Daarmee kunnen weer heel wat nuttige (verbruiks-)materialen kunnen worden aangeschaft. Jaargenoot Gerard Beentjes gaat in het voorjaar 2010 mee en ik ben benieuwd naar zijn ervaring. Caroline van der Kooi foto boven: de reünie U.V.A., foto onder: Caroline in het midden 18 19

11 Acties voor het goede doel: Lappen voor Nepal Oktober 2008 We hebben vergadering in de praktijk, met als laatste punt: NEPAL Brigit en Regina (de bazen ) zouden in oktober 2009 met de NOHS naar Nepal willen gaan om daar als vrijwilligers te werken. De vraag is wie van de assistentes zin heeft om mee te gaan. Ik ben samen met een paar andere collega s meteen enthousiast. De volgende dagen gaat het alleen maar over Nepal. Ferry (mijn man) vond het helemaal leuk en zei meteen: dat moet je doen!. Na wat wikken en wegen, en als dan mijn ouders besluiten 3 weken in huis te komen voor onze 3 kinderen, is de beslissing snel genomen. Ik ga me inschrijven en ik krijg veel leuke reacties van mensen om me heen... Later in oktober 2008 We gaan met de vriendenclub Krek Zat een weekendje weg. Het thema is Western. Er zijn 3 groepen; elke groep moet een schilderij maken over dit thema. Hier wordt heel hard en serieus aan gewerkt. Wanneer later de groep weer bijeenkomt hebben twee vrienden een idee. Ze willen een avond organiseren om de 3 schilderijen te veilen en de opbrengst is voor Nepal! Wat een leuk idee! Juli 2009 We krijgen bericht dat op 11 juli een speciale avond LAPPEN VOOR NEPAL wordt gehouden. Die avond worden de schilderijen geveild. Ook is aan de vriendenclub gevraagd een dienst aan te bieden waar iedereen op kan bieden. Aan mij wordt gevraagd of ik die avond gastvrouw wil zijn. Natuurlijk doe ik dat! Zaterdag 11 juli Om uur wordt de hele vriendenclub bij Koen thuis verwacht. Daar wordt uitgelegd wat de bedoeling is. Je koopt consumptiebonnen bij de gastvrouw (30 cent). Elk drankje kost een consumptiebon; bij mij inleveren. Dat was hard werken! Er werd een quiz gehouden waar je voor 1 euro per vraag aan mee kon doen. Dit waren leuke, goed bedachte (onzin)vragen over tandartsen, Nepal of Krek Zat. Had je de vraag goed dan was de helft van de totale inzet voor jou en de andere helft voor Nepal. Enkele van de overige 24 aangeboden diensten waren: schminken op een kinderfeestje, geheel verzorgde high tea, snowboardles van 1 uur, diner voor 2 (met de koks en bij koks), wenkbrauwen verven en epileren, taxirit naar een feest en terug, avondje sauna geheel verzorgd met drank en hapjes, geheel verzorgde bbq, een maand gratis kippeneieren ontvangen, geheel verzorgd weekend in pittoresk Westland, Laps diner inclusief drank voor twee bij de kok thuis, dag beschikking over hoogwerker voor diverse (onderhouds)werken, cursus webpagina maken, samen naar Guus Meeuwis en verblijf van een week in een huis in Frankrijk. Op veel diensten werd gelukkig flink geboden. Het was echt een geweldige, gezellige en geslaagde avond. Aan het einde van de avond hadden de organisatoren al uitgerekend wat deze avond had opgebracht. Ik moest eerst een bedrag zeggen waar ik aan dacht. Tja, zo n 400,- misschien??? Ik zat er ver naast. De avond had maar liefst 1060,- opgebracht! Van de opbrengst hebben we o.a. voor de NOHS een generator gekocht. Krek Zat: Bedankt! Mary van der Hoeven 20 21

12 Mude, Solo Khumbu: een nieuwe NOHS-locatie? Op zondag 30 juni zette een dental team, bestaande uit Joost van Vlijmen (tandarts), Karin Mertens (mondhygiëniste) en Patty Voorsmit (algemeen assistente) weer voet op Nederlandse bodem na een 2,5 week durend werkbezoek aan Nepal. Het had weinig gescheeld of ze waren geïsoleerd in de bergen geweest! Naast gesprekken in Kathmandu met o.a. Pim Bink, oprichter van de NOHS en Ron Knevel, werkzaam als Coördinator Internationalisering bij de opleiding Mondhygiëne van Hogeschool InHolland werden veldwerkbezoeken gebracht aan twee verschillende locaties. Een verslag. Mude, Solo Khumbudistrict Na twee dagen acclimatiseren in Kathmandu brachten wij op verzoek van de NOHS en stichting Namasté te Breda voor t eerst een bezoek aan de Shree Bhimsenthan Lower Secundary School te Mude (2800m) in Solu Khumbu, een staatsbasisschool met 280 kinderen van 3 tot 17 jaar. Zij komen uit 9 dorpen in de omgeving, op loopafstanden van 10 minuten tot 2 uur. Na het aanvliegen op Phaplu vanuit Kathmandu moest er door ons nog een dag(!), ruim 7 uur inclusief rustpauzes, gelopen worden. Eerst vanaf 2400 m ruim 600 m dalen om vervolgens weer opnieuw steil berg op te gaan aan de andere kant van de rivier. We hadden veel bewondering voor onze dragers die alle bagage, waaronder de zware tandheelkundige equipment, op de schouders namen en voor de lokale bevolking die we onderweg tegenkwamen met op hun rug manden vol zakken rijst of bouwmateriaal. Doordat een landslide (waarbij een halve berg in de rivier verdwijnt) de aangelegde weg die bijna klaar was had meegenomen is gemotoriseerd vervoer nog even toekomstmuziek. Mude is een kleine gemeenschap en wij sliepen bij mensen thuis, op bijna een half uur lopen vanaf de school, met geen of nauwelijks sanitaire voorzieningen of stroom. Sinds kort zijn er her en der watervoorzieningen aangelegd. Het dichtstbijzijnde hospitaal met een tandheelkundige unit is in Phaplu, ook voor de lokale bevolking zo n 4 uur lopen. De enige healthcarevoorziening in de naaste omgeving is een soort EHBO-post. Het was voor t eerst dat een tandartsteam de moeite nam om dit gebied te bezoeken en wij werden dan ook met veel dankbaarheid en egards ontvangen en het gezin bij wie we sliepen (pa en ma, 3 kinderen en opa) en hun naaste familieleden in de omgeving, deed haar uiterste best het ons naar de zin te maken. Op de school heeft Joost alle aanwezige ca. 250 leerlingen, het docententeam en nog wat ouders, klas voor klas kunnen behandelen waarbij het accent lag op de preventie. Karin heeft bovendien voor alle klassen apart voorlichting en poetsinstructie gegeven en later op het schoolplein bij de waterpomp de kinderen laten poetsen. Het meegekregen NOHS-instructiemateriaal voldeed en is er achtergelaten evenals tandenborstels en tandpasta. De docente Engels was zeer geïnteresseerd, liep mee met Karin en kreeg een extra voorlichtingstraining. Zij beloofde de mondverzorging vaker in de klassen ter sprake te brengen en nu maar hopen dat t gaat gebeuren! De conclusie luidt dat voor een groot NOHS dental camp deze verafgelegen locatie niet geschikt is, maar voor een klein en avontuurlijk ingesteld team is een bezoek zeker de moeite waard en hulp zeer nodig. Tukuche, Anapurnadistrict Terug in Kathmandu was er opnieuw een ontmoeting gepland met Ron Knevel en Pim Bink om de mondhygiënische stand van zaken in Nepal en het effect van de verschillende activiteiten te bespreken en door onderlinge afstemming te vergroten. Een en ander resulteert dat de NOHS gebruik kan maken van het nieuwe, door Ron Knevel ontwikkelde visuele voorlichtingsmateriaal voor mondverzorging, speciaal ontwikkeld voor de lokale werkers in de rurale gebieden! Vervolgens vertrokken wij naar het Anapurnagebergte via Pokhara en Jomsom, waar na een wandeltocht van 3 uur Tukuche (2900 m) bereikt werd, waar Joost al eerder gewerkt heeft. Bij deze tocht brachten we een bezoek aan het nabijgelegen dorp Marpha en het Tibetaanse vluchtelingendorp om ons dental camp aan te kondigen. In Tukuche zelf had onze gastheer Patrick Maas (Highplains Inn) samen met zijn Nepalese vrouw Purna al het nodige voorwerk gedaan. Zo riep de stadsomroeper s avonds om dat we gearriveerd waren en dat we 2 dagen bij het gemeenschapshuis werkzaam zouden zijn. In de daaropvolgende dagen kwamen behalve de twee laagste klassen van de plaatselijke school, zo n 100 volwassenen die geholpen werden of voorlichting kregen. Karin gaf op de laatste dag met hulp van het NOHS-materiaal samen met een healthcaremedewerker uit Kathmandu een workshop mondhygiëne en poetsinstructie voor kinderen aan een tiental lokale vrouwen in het kader van hun training op het gebied van algemene volksgezondheid ten behoeve van de lokale bevolking. Het trainen van vrouwen in dergelijke gebieden is noodzakelijk, aangezien zij kennis hebben van lokale gebruiken en door middel van instructie en voorlichting kunnen zij de mondhygiëne van de lokale bevolking en vooral de kinderen bevorderen: het begin van een duurzame oplossing! Een bijzondere patiënt op de laatste dag van ons verblijf in Tukuche was de hoogste lama van het klooster van Marpha die samen met een non op bezoek kwam, beiden met enorme kiespijn en door Joost van hun pijn verlost werden. De zegen van de lama werd 22 Poetsen op het schoolplein bij de waterpomp 23

13 ons allen deel, niet vergeefs, want onze vurige wens om op de geplande dag per vliegtuig uit de bergen te geraken, werd verhoord (met de naderende moesson was dit niet vanzelfsprekend. Patrick mailde ons twee dagen later dat na ons vertrek geen vliegtuigjes meer waren gevlogen). Tot overmaat van ramp was een paar dagen later ook de weg al geblokkeerd: de brug bij Tukuche was ingestort en een aantal steenlawines naar beneden gekomen. Kathmandu en het Sechenklooster We hadden vervolgens welgeteld nog één dag in Kathmandu waarop we nog wat inkopen konden doen en een interessant bezoek brengen aan de Tsering Art School onder begeleiding van Sashi, een voormalige leerling. Het is onderdeel van het Sechenklooster waar aan lokale en internationale studenten het Tibetaanse boeddhisme wordt onderwezen. We mochten ook ondermeer een uniek kijkje nemen in de vertrekken van de vermaarde leermeester Dilgo Khyentse Rinpoche ( ) en diens door de Dalai Lama erkende reïncarnatie Khyentse Yangsi Rinpoche (17), die in Bhutan studeert. Sashi is zelf nu meester die kortgeleden een opleidingsschool in Noord-India heeft opgericht. Zijn werk en dat van zijn collega s en studiegenoten is van onvoorstelbaar fijne en hoge kwaliteit en qua historische natuurgetrouwheid of gedetailleerdheid niet te vergelijken met de goedkope thangka s die in seriële productie in de vele winkeltjes in de toeristenwijk Thamel verkocht worden. De volgende dag op weg naar het vliegveld begon het te regenen. De moesson, die al twee weken verwacht wordt, was er dan toch eindelijk en is een weldaad voor het arme, door droogte en hitte geteisterde land: toevallig of niet, maar een beter dag was er niet om terug te keren naar Nederland! Patty Voorsmit Dental Camp Deurali Op 28 Oktober 2009 vertrokken we met een grote groep gezellige mensen richting Nepal. Voor mij was het de eerste keer zover van huis en samen met mijn baas Frank van der Rijst. Na een lange reis met een overnachting op het vliegveld van Qatar kwamen we aan in een heel zonnig Kathmandu. Daar verbleven we 3 dagen en hebben veel bekeken; nog nooit heb ik zoveel tempels bezocht en zo n andere wereld gezien. We vielen van de ene verbazing in de andere; alles, maar dan ook alles was anders dan in ons Westerse landje. Pashupatinath, openlucht lijkverbranding, was erg bijzonder en heeft erg veel indruk op mij gemaakt... Na Kathmandu vertrokken we dan richting Deurali. Onderweg hadden we te maken met een staking waardoor we een oponthoud hadden van 4 uur. We moesten daardoor in Gorka overnachten. Met 3 jeeps weer vroeg in de ochtend verder over een zandweg met diepe kuilen; echt een ervaring... we komen vast te zitten dus duwen... de mannen hebben er spieren bij gekregen! Het mooiste van die reis was wel de omgeving; wat een prachtig land en wat een uitzicht. Heel jammer dat de bevolking slecht met het milieu omgaat en alle rotzooi op straat gooit zodat het soms erg op een vuilnisbelt lijkt. Na vele uren langzaam door de kuilen kwamen we aan in Deurali. Onder luid 24 25

14 26 gejoel werden we ontvangen met mooie bloemen en kransen; een erg warm welkom. We waren al een halve dag kwijt door de opstopping dus maar meteen uitladen en ons dental camp opbouwen. Veel konden we die eerste dag niet meer doen. De meesten van ons sliepen in tweepersoons tenten en 4 sliepen in de school. De nachten waren kort want om half 6 werden we door schrapende kelen gewekt; de Nepalezen staan namelijk vroeg op en rochelen dan eerst een half uur. Iedere dag veel mensen behandeld, er was veel te doen. We pasten ons snel aan de primitieve omstandigheden waarin je moest werken aan. We hadden een aggregaat bij ons om tandsteen te verwijderen. De intakeplek was buiten en de tandartsen hadden er hun handen vol aan. Vele kiezen getrokken en mensen van hun pijn af geholpen, ook nog 300 vullingen kunnen leggen. S avonds bij een kampvuurtje namen we de dag door en Frederike zong dan prachtig mee met een meegebrachte Ipod. Na dagen hard werken werd het tijd om afscheid te nemen. De laatste avond hebben we voor de Nepalese vrijwilligers een geslaagd feestje verzorgd. Daarna ging het richting Chitwan om even lekker te ontspannen en bellen met thuis. Olifanten bekijken en er mee zwemmen, prachtige wandeling door de jungle, kadootjes kopen voor thuis in het dorp en belangrijk te vermelden: heerlijk frietjes eten! (want Dal Bath was niet mijn favoriete eten...). Na Chitwan moesten we van sommigen afscheid nemen want niet iedereen ging dezelfde kant op voor de laatste dagen in Nepal. Frederike Bakker blijft nog tot eind april dus haar wens ik nog een hele fijne tijd. In Pokhara hebben we een trekking gedaan van 2 dagen, een prachtig uitzicht over de Himalaya. De zonsopgang beleven was schitterend. Met een binnenlandse vlucht terug naar Kathmandu en ons voorbereiden op de terugreis. Helaas werden er op de laatste dag nog een paar mensen ziek en dat was erg vervelend op de terugreis. In Amsterdam bleek dat mijn koffers er niet waren maar die werden later netjes thuis gebracht. Ik wil graag iedereen bedanken voor deze geweldige reis: allereerst mijn baas Frank van der Rijst. Dan Ron (teamleider) en Anne Bakker en mijn slapie Esme Freket en natuurlijk ook de rest voor de enorme gezelligheid en samenwerking. De Nepalezen heb ik leren kennen als gezellige, vriendelijke mensen en erg gastvrij; daar kunnen wij nog wat van leren. Met de NOHS ik ga zeker nog een keer mee; een geweldige organisatie. BEDANKT! Marjan Colvoort In de rij! foto: Marjan Brontsema 27

15 One, two, three toothbrush!! 28 Op weg naar de Kumarischool vanuit Kathmandu werden we geconfronteerd met een typisch Nepalees gebruik: De Banda, een staking. Aangezien dit inhoudt dat een boze groep mensen voor een paar uur (tot soms wel dagen!) de openbare weg blokkeert totdat de autoriteiten voldoen aan hun eisen, kostte ons dat enige uren vertraging. In dit geval was er wel een trieste aanleiding: een week daarvoor waren er 3 mensen omgekomen bij een ongeval en de familie eiste financiële genoegdoening. Wij zijn echter niet voor één gaatje te vangen en maakten van de gelegenheid gebruik om de plaatselijke bevolking, middenstand en horeca, en bijbehorende toiletten, wat beter te leren kennen. In het donker kwamen we aan op de Kumarischool waar ons een warme ontvangst door de kindertjes, hun verzorgers, leerkrachten en personeel van het medisch centrum ten deel viel. Het was wel even slikken, die verwachtingvolle snoetjes en de zelfgeplukte bosjes bloemen En ze hadden zó lang moeten wachten op ons. Een welkomstprogramma met toespraken, zang en dans werd voor ons opgevoerd. Ontroerend! De volgende dag moesten we vroeg uit de veren om voor dag en dauw met 5 jeeps de bergen in te trekken. Adembenemende tocht was dat, veroorzaakt door zowel de prachtige vergezichten alsook de diepe ravijnen langs het smalle, hobbelige bergpad. Op onze eerste locatie werden we heel hartelijk ontvangen met alweer prachtige bloemenkransen en toespraken. En dat herhaalde zich op elke locatie. Het opzetten van ons camp verliep wat onwennig die eerste dag. Zoeken naar de juiste logistiek, de handigste opstelling en indeling van de ruimte Maar al doende leer je en op het eind van het camp deden we dit met twee vingers in onze neus, onze ogen dicht en supersnel. Na 4 dagen in de bergen reden we op onze rustdag terug naar de Kumarischool, weer een prachtige rit, voor sommigen van ons voor een groot deel op het dak van de jeep. De 4 dagen daarop was de school onze uitvalsbasis. We deden 4 dorpen ten zuiden van Kawasoti aan. In totaal hebben we 1800 mensen in de stoel gehad voor extracties en tandsteen verwijderen en preventie. Heel veel tandenborstels en tandpasta uitgedeeld tijdens de instructielessen aan de kindertjes. Wat hebben we genoten! Tijdens het werken, relaxed en zonder tijdsdruk; het extraheren van hoektanden in de bovenkaak, puur esthetisch, voor ons eigenlijk een doodzonde; nog nooit zoveel mesiodentes gezien; het geven van voorlichting op de schooltjes en in de openlucht: One, two, three toothbrush!!!; de uitstekende sfeer binnen onze groep; de feestavond op het dak van het medical center op de laatste dag in de bergen ( Jan Huygen in de ton deed het erg goed); de dal bath gekookt door de plaatselijke bevolking; ons spontane dansje op het tuknu-liedje (waar Sas de hele dag op had zitten broeden) en de verbaasde gezichten van onze toeschouwers; de spontane braakneigingen bij het verwijderen van alweer himalaya s aan tandsteen; de terugrit vanuit de bergen bovenop het dak van de jeep; de adembenemende natuur; biertje drinken bij het kampvuur; al die verschillende vormen van snurken die voorbij kwamen s nachts; de omeletjes van Thuladai, onze Nepalese kok en stoelassistent; de thee en koffie van Laxmi, onze sterilisatie-assistente; de spontane gastvrijheid van de bevolking inclusief een mierzoet kopje thee met yakmelk; de kindertjes met hun prachtige bruine ogen; de obstipatie en diarree; de warme douche in de, door Jan Jaap, onze algemeen managing assistent, creatief gebouwde douchecel van bamboestokken en zeil; de uren in de stoffenzaak voor het uitzoeken van stofjes voor onze feest-outfit; de jacht op de neushoorn tijdens onze olifantensafari; het stoffige en stinkende Kathmandu waar we voortdurend op ons qui vive moesten zijn vanwege de kamikaze-brommertjes; en nog zo veel meer.! We ll meet again! Team Tandartsenpraktijk Berghem Regina, Cindy, Mary, Gertie, Saskia en Brigit 29

16 Dental Camp Kumarischool Woensdag 28 oktober 2009 is het eindelijk zover. Nepal here we come! Onderweg naar het Imperial Guesthouse keken we onze ogen uit. Wat een wereld van verschil. Je weet het wel, maar als je het dan ziet! We zijn s avonds met z n allen gaan eten. Daar werd door Keshav verteld wat we de volgende 2 dagen konden bekijken. We hadden er allemaal zin in. Dus 2 dagen als toerist door Katmandu met zijn omliggende plaatsen, heel indrukwekkend allemaal. foto werken in schooltje Dan op weg naar de Kumarischool. We maken een banda mee waardoor we 3,5 uur later aankwamen. Heel sneu voor al de kinderen die liedjes en dansjes voor ons hadden voorbereid. We werden verwelkomd met bloemenkransen, tika s en een toespraak. Daarna mochten de kinderen dan toch nog dansen, muziek maken en zingen. We gingen met een warm en goed gevoel naar bed. De volgende ochtend vroeg op, de bergen in, op weg naar ons eerste dorp. Het wordt een schitterende, spectaculaire tocht. Soms durven we niet te kijken naar de afgrond naast ons. Maar het went wel. Na ongeveer 4 uurtjes hobbelen komen we in het eerste dorp aan. We worden daar hartelijk verwelkomd door de bewoners met bloemenkransen, tika s en een welkomsceremonie. Dan gaan we aan de slag. Onze plek om te werken is een schooltje waar we s avonds ook slapen. Eerst alles klaarzetten en opbouwen. Best spannend zo n eerste dag. Je weet echt niet wat je allemaal te wachten staat. S avonds waren we zo moe dat we, 30 31

17 ondanks de harde betonnen vloer met daarop je matje, toch heel goed sliepen! De volgende dag weer vroeg opstaan want het volgende dorp wacht op ons. Helaas komen we niet in het dorp aan; de weg daarnaar toe is te slecht. We komen in een ander dorp waar we ook veel mensen geholpen hebben. Ook hier hebben we in een schooltje gewerkt en geslapen. De intake was alleen buiten. Er werd weer goed voor ons gezorgd. We kregen thee met een koekje en dahl bath op zijn tijd. Dan op weg naar het volgende dorp waar we 2 nachten blijven. Hier hebben we gewerkt in een gezondheidsgebouwtje. Twee dagen hard werken. Saskia, Regina, Mathilde, Wouter, Thuladai, Deepak en ik zijn naar een school gegaan om daar aan al de klassen poetsinstructie te geven en de kinderen tandenborstels te geven. Terug bij onze werkplek was het vol met mensen. Er stond een rij van hier tot Tokio! Dat was nog wat uurtjes hard werken. S avonds hadden ze voor ons een feest op het dak van het gebouw georganiseerd. Helemaal geweldig. Dit dorp moesten we de volgende dag ook weer verlaten om op onze rustdag weer terug te gaan naar de Kumarischool. We hebben de kinderen nog blij kunnen maken met tandenborstels, tandpasta en kleinde speeltjes. Door dit alles hebben we de bergen met een goed gevoel achter ons gelaten. Weer thuis op de Kumarischool, stond onze maaltijd alweer klaar en een warme douche! Heerlijk. De volgende 3 dagen zijn we vanuit de Kumarischool naar omliggende (uurtje rijden) dorpen gegaan om te werken. We hebben gewerkt in de buitenlucht onder een doek dat ze gespannen hadden, maar ook in de gebouwen van het dorp. De laatste dag was op de Kumarischool. Hier zijn ook veel mensen geweest zodat we hard hebben moeten werken. Het Dental Camp zit erop. Wat hebben we veel gezien en veel mensen kunnen helpen. Kleine kinderen en volwassenen met veel carieuze melk/blijvende elementen, mesiodens, bergen tandsteen, slecht gepoetste gebitjes. Noem het maar op! Onze laatste avond op de Kumarischool werd afgesloten met een ceremonie. Daarna hebben we nog gezellig met elkaar gedanst. De kinderen gingen naar bed en wij naar het kampvuur. Allemaal in Nepalese kleren. Geweldig! We hadden voor de meiden die ons al die dagen hebben geholpen, Kurta s laten maken. Voor de mannen hadden we stof gekocht zodat ze er zelf iets van konden laten maken. Toch wel raar om iedereen, waar je al die dagen heel intensief mee bent omgegaan, achter te laten. De laatste dagen doorgebracht in Pokhara. Shoppen, relaxen, lekker gegeten en aan mijn boek begonnen. Met een binnenlandse vlucht weer terug naar het toeterende Katmandu. En dan toch heerlijk weer naar huis. Ik heb geweldige, intensieve, mooie, emotionele weken gehad en eenmaal voet gezet op de Nederlandse bodem, dan komt de ontlading!! Mary van der Hoeven 32 33

18 Vaisha Dev Galerij Marjan, Marjan, Frank, Esmé, Evelyn Saraswoti en Edith De naam voor het magazine van de NOHS, Vaisha Dev, is afgeleid van de god van de kiespijn. In de omgeving van Bangemudha Square, in oud Kathmandu, bevindt zich op de hoek van de straat een blok hout genaamd Bangemudha, wat zoiets betekent als gedraaid hout. Je neemt een munt, een kleine offerande, en slaat die in het blok hout; de kiespijn moet dan verdwijnen en je timmert alle boze geesten vast. Midden in dit blok hout bevindt zich een kleine vergulde afbeelding van de god tegen de kiespijn; Vaisha Dev. Het is niet helemaal duidelijk of je door dit te doen ook moed krijgt om alsnog bij een tandarts aan te kloppen, mocht onverhoopt het inslaan van de munten niet helpen. In dezelfde omgeving bevinden zich een aantal tandartspraktijken en zelfs een dental depot. Per Dental Camp hebben wij circa 6.000,- aan giften en donaties nodig voor de benodigde instrumenten en medicamenten. Ook voorlichting en het opleiden van Nepalesen tot tandheelkundige medewerkers blijven onder onze aandacht. Netherlands Oral Health Society Wilhelminastraat CT Arnhem Nederland Plak hier svp uw postzegel Wij zijn benieuwd of er van de volgende groep ook een originele foto komt van deze locatie... De foto s van de Vaisha Dev Galerij van de reeds verschenen nummers zjjn op onze site te bekijken: Redactie Vaisha Dev 34 Praktijk Berghem Henry Schein bedankt voor sponsoring materialen 35

19 Ja, ik meld mij aan als donateur (minimaal 20,- per jaar) van de NOHS. Hiermee steun ik de Dental Camps in Nepal en ontvang als donateur twee maal per jaar het magazine Vaisha Dev. Naam Adres Postcode/woonplaats Telefoon Post/bankrekeningnummer Ik machtig de NOHS tot wederopzegging een bedrag van per maand/ per kwartaal / per jaar (*) automatisch te incasseren van mijn post/bankrekeningnummer. Datum: Handtekening: (*) svp doorhalen wat niet van toepassing is