Export-update September 2014

Transcriptie

1 Export-update September Samenvatting en conclusies Het uitvoervolume van goederen en diensten groeide in 2013 met 2,0% (t.o.v. 2012). Gemeten in euro s is het beeld van de goederenexport iets minder positief. Zo nam de uitvoerwaarde over 2013 met 0,8% toe (t.o.v. 2012) 1. Daardoor steeg de Nederlandse uitvoerwaarde tot 433,1 miljard euro. In het eerste kwartaal van 2014 was sprake van een waardedaling van de goederenuitvoer met 1,4% (t.o.v. de periode januari-maart 2013). De bescheiden waardegroei van de goederenuitvoer over 2013 is te danken aan een hogere afzet in Europa (+1,2%) en Azië (+7,1%). De uitvoerontwikkeling wisselt sterk van land tot land, ongeacht het continent. Krimp- en groeimarkten liggen naast elkaar. Vooruitlopende indicatoren als het Nederlandse producentenvertrouwen en de CBS-exportradar wijzen op iets gunstigere omstandigheden voor Nederlandse exporteurs dan een jaar geleden. Van uitbundigheid is echter geen sprake. Volgens het CPB versnelt de Nederlandse uitvoergroei in 2014 en 2015 dankzij een hogere toename van de wereldhandel. De bijbehorende risico s en onzekerheden zijn echter groot; vooral door conflicten in het Midden-Oosten en Oekraïne. 2. Exportrealisaties De totale Nederlandse uitvoer van goederen en diensten groeide volgens het CBS in 2013 met 2,0% in volume (t.o.v. 2012). Daarmee lag de groei lager dan in 2011 en 2012; toen nam de uitvoer met respectievelijk 4,1% en 3,2% toe 2. Vooral exporteurs van binnenlands geproduceerde uitvoergoederen Made in 1 In 2012 groeide de exportwaarde met 5,0% (t.o.v. 2011). 2 Volgens het CBS was de Nederlandse export de drijvende kracht achter de bescheiden economische groei in de eerste helft van Afgezien van de (door de milde winter gedaalde) export van gas was in het eerste kwartaal sprake van een sterke stijging van de export van basismetaal en metaalproducten, machines en installaties. Ook voerde Nederland aanzienlijk meer landbouwproducten uit, aldus het CBS. Het uitvoervolume van goederen en diensten groeide over het eerste half jaar van 2014 met circa 2,8% (t.o.v. dezelfde periode in 2013). Pagina 1 van 24

2 Holland hadden het in 2013 moeilijk 3. De binnenlands geproduceerde uitvoer daalde, terwijl de wederuitvoer groeide (in volume). Gemeten in euro s steeg de totale Nederlandse goederenuitvoer in 2013 met 0,8% tot 433,1 miljard euro (zie tabel 1). De groei was geheel te danken aan meer export naar Europese en Aziatische markten en Nieuw Zeeland. De afzet op het Amerikaanse continent en ook naar Afrika en Australië kromp per saldo. Tabel 1 Ontwikkeling Nederlandse goederenuitvoer naar continent (bedragen x euro, tenzij anders aangegeven) 2011 %- stijging %- stijging %- stijging 2013 (t.o.v. 2010) (t.o.v. 2011) (t.o.v. 2012) Totale waarde Nederlandse uitvoer , , ,8 Totaal Europa , , ,2 Totaal Amerika , , ,9 Totaal Azië , , ,1 Totaal Afrika , , ,0 Totaal Oceanië , , ,9 Bron: CBS, 2014 en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Kader 1 Dienstenuitvoer beleeft relatief mooi jaar De waarde van de Nederlandse dienstenuitvoer is in 2013 met 6,1% gestegen (t.o.v. 2012), tegenover een stijging met 4,4% in De dienstenuitvoer bereikte vorig jaar een waarde van 110,2 miljard euro 5. De belangrijkste 3 Dit blijkt ook uit de productie van de Nederlandse nijverheid: het productievolume lag in 2013 volgens het CBS 0,5% lager dan in 2010 en het volume lag vorig jaar op hetzelfde niveau als in Dit betreft hoofdzakelijk de uitvoer naar Australië en Nieuw Zeeland. 5 Het CBS heeft nog geen cijfers over dienstenuitvoer over het eerste kwartaal van 2014 beschikbaar. Pagina 2 van 24

3 geëxporteerde diensten waren rechten voor het gebruik van (in Nederland geregistreerd) intellectueel eigendom; in totaal ontving Nederland voor 25,2 miljard euro aan royalty s en licentierechten. Vervoerdiensten brachten 24,7 miljard euro op. Deze diensten weerspiegelen de belangrijke logistieke rol die Nederlandse handelaren en transporteurs internationaal spelen. Verder leverde verlening van zakelijke diensten aan het buitenland Nederlandse ondernemingen in totaal 27,6 miljard euro op, tegenover 26,3 miljard euro in Deze brede exportcategorie bevat onder meer diensten als consultancyactiviteiten op bedrijfsorganisatorisch en juridisch gebied (denk aan Berenschot) en bodemonderzoek (Fugro). Ook buitenlandse inkomsten van architectenbureaus als OMA (Rem Koolhaas), DJ s Hardwell en Armin van Buuren en internationaal succesvolle Nederlandse modellen als Marloes Horst, Doutzen Kroes en Lara Stone vallen hieronder. Voorts genereerden toeristische activiteiten deze vallen onder de dienstenuitvoer - 8 miljard euro aan inkomsten, wat 10,4% meer is dan in Voorts gaven buitenlandse zakenreizigers 3,7 miljard euro in ons land uit; ook duidelijk (+8,2%) meer dan in Hoewel de dienstenuitvoer slechts ongeveer een kwart vertegenwoordigt van de totale waarde van de Nederlandse uitvoer van goederen en diensten, is de bijdrage aan het BBP aanzienlijk hoger. Volgens onderzoek van DNB levert de dienstensector ongeveer 50% van de toegevoegde waarde van de binnenlands Made in Holland - geproduceerde export (zie figuur 1, bron: DNB, 2014). 6 In 2013 bezochten 12,7 miljoen buitenlandse toeristen Nederland. Dit was 4% meer dan in 2012 (NBTC, 2014). De meeste toeristen waren afkomstig uit Duitsland (3,5 miljoen) en België (1,6 miljoen). Het aantal toeristen uit China (+18%) en Rusland (+20%) steeg vorig jaar het snelste, terwijl het aantal toeristen uit de VS (-6%) en Spanje (-8%) flink terugliep. Pagina 3 van 24

4 Tabel I bevat de 15 belangrijkste Nederlandse exportmarkten voor diensten. Tabel I - Belangrijkste Nederlandse exportmarkten voor diensten 2013 (bedragen x miljoen euro) 1 Ierland Duitsland Verenigd Koninkrijk de VS België Zwitserland Singapore Frankrijk Italië Brazilië Spanje China Australië Denemarken Japan Bron: CBS, Pagina 4 van 24

5 Onderliggend uiteenlopend beeld Indien we kijken naar de ontwikkeling van de goederenuitvoer op landniveau, kunnen we vaststellen dat in 2013 sprake was van een uiteenlopende ontwikkeling: krimp- en groeimarkten lagen naast elkaar. Tabel 2 en tabel A in de bijlage illustreren dit voor een groot aantal landen. De eerste tabel bevat de uitvoerontwikkeling naar de 40 belangrijkste Nederlandse exportmarkten, terwijl tabel A in de bijlage een uitgebreidere lijst van afzetmarkten bevat. Export Noord-Amerika: VS krimpt, Canada groeit Een aantal dingen valt op. Zo hebben Amerikanen vorig jaar fors minder Nederlandse goederen gekocht. De uitvoer naar de VS daalde daardoor met ruim 3,4 miljard euro (t.o.v. 2012). Dit was een krimp met 16,9%. Daarmee exporteerde Nederland in 2013 voor een lager bedrag aan goederen naar de VS dan in De goederenuitvoer naar buurland Canada steeg vorig jaar juist met een derde 7. Europese markten met verrassende groei De goederenuitvoer naar Ierland groeide vorig jaar fors (+16,2%). Inmiddels ligt de Nederlandse uitvoer naar dit door de eurocrisis sterk getroffen land hoger dan in Frappant is dat van de vier grotere door de eurocrisis getroffen landen alleen Spanje in 2013 minder Nederlandse producten kocht 8. Naast de Ieren kochten ook Grieken, Italianen en Portugezen vorig jaar meer Nederlandse goederen. Ook Polen boekte een plus van 7,6%. Polen is al enkele jaren in omvang achtste Nederlandse exportmarkt. Vorig jaar kochten Polen voor 9,2 miljard euro aan Nederlandse producten: 26,6% meer dan in Met dit groeicijfer steeg de Nederlandse uitvoer naar Polen harder dan de totale Nederlandse goederenuitvoer in de periode groeide (+16,9%). Ook de uitvoer naar Roemenië deed het vorig jaar goed (+7,3% t.o.v. 2012). Maar door 7 De hogere exportwaarde van minerale brandstoffen naar Canada in 2013 is goed voor 92% van de totale uitvoerstijging naar deze Noord-Amerikaanse afzetmarkt. 8 De uitvoerwaarde naar Cyprus daalde met 3,5% (t.o.v. 2012), terwijl Slovenië in 2013 voor 4,5% meer aan Nederlandse goederen invoerde. Pagina 5 van 24

6 een forse daling tijdens de mondiale crisis in 2009, lag in 2013 de uitvoerwaarde naar Roemenië slechts 2,5% hoger dan in Wisselend beeld in Zuid-Amerika en bij BRIC s De grootste Latijns-Amerikaanse markt, Mexico, liet na een fraaie groei in 2012 vorig jaar een krimp zien ter grootte van 8,0%. Naar de tweede Latijns- Amerikaanse markt, Brazilië, kromp de waarde van de Nederlandse goederenuitvoer met 28,9% nog harder; de uitvoerwaarde lag in 2013 met krap 2,2 miljard euro liefst 0,9 miljard euro lager dan in Ook de export naar de BRIC-landen India (-14,7%) en Rusland (-3,4%) liep terug. De afzet naar China groeide wel, zij het met slechts 0,8%. Toch kochten Chinezen vorig jaar voor 7,7 miljard euro aan Nederlandse goederen, wat een verdubbeling ten opzicht van 2008 inhoudt 10. Snelle groeiers in Azië Een ander opvallende ontwikkeling was de opnieuw stevige exportstijging (+24,9%) naar Taiwan. De uitvoer naar Taiwan lag vorig jaar met bijna 3,6 miljard euro ruim 2,1 miljard euro hoger dan in De teruggang in de uitvoer van minerale brandstoffen in 2013 met zo n 750 miljoen euro verklaart 84% van de totale daling van de goederenuitvoer naar Brazilië. 10 Ook de waarde van de goederenuitvoer naar Brazilië lag vorig jaar substantieel (krap 1 miljard euro oftewel 78,1%) hoger dan in Daarentegen is de export naar India en Rusland per saldo sinds 2008 maar beperkt in waarde gestegen: met respectievelijk 4,3% en 4,1%. BRICS-land Zuid-Afrika nam vorig jaar voor bijna 2,0 miljard euro af: 37,9% meer dan in Dit is een stijging met 145,1%. Het merendeel van deze krachtige groei is terug te voeren op een hogere uitvoer van machines en transportmiddelen. Pagina 6 van 24

7 Tabel 2 Ontwikkeling Nederlandse goederenuitvoer naar de 40 grootste Nederlandse exportmarkten (bedragen x euro, tenzij anders aangegeven) %-mutatie 2013 (t.o.v. 2012) Duitsland ,7 België ,4 Verenigd Koninkrijk ,5 Frankrijk ,9 Italië ,1 Verenigde Staten ,6 Spanje ,3 Polen ,6 China ,8 Zweden ,0 Russische Federatie ,4 Tsjechië ,4 Zwitserland ,9 Denemarken ,5 Oostenrijk ,4 Turkije ,2 Finland ,8 Singapore ,0 Noorwegen ,5 Taiwan ,9 Zuid-Korea ,2 Ierland ,2 Japan ,2 Mexico ,8 Nigeria ,5 Canada ,3 Hongarije ,0 Portugal ,3 VAE ,1 Saoedi-Arabië ,4 Australië ,9 Brazilië ,8 Griekenland ,0 Pagina 7 van 24

8 Zuid-Afrika ,8 Hongkong ,6 Roemenië ,3 India ,7 Slowakije ,1 Israël ,8 Egypte ,8 Oekraïne ,1 Bron: CBS, 2014 en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Ook Bangladesh doet het als opkomende afzetmarkt goed: de Nederlandse goederenuitvoer groeide vorig jaar met 7,9% (t.o.v. 2012). Hierdoor lag de uitvoer naar Bangladesh in 2013 bijna 220% hoger dan in Voorts daalde de uitvoer naar Singapore vorig jaar met weliswaar 10,0%, maar onze export bedroeg in 2013 toch bijna het dubbele als in Kader 2 Uitvoerontwikkeling naar type exportproduct Achter de gematigde stijging van de uitvoerwaarde in 2013 gaat een uiteenlopende ontwikkeling van de afzonderlijke uitvoercategorieën schuil (zie tabel 3). Zo steeg de uitvoerwaarde van voedingsmiddelen fors. Dit was mede het gevolg van het feit dat Nederland vorig jaar Europees kampioen friet exporteren was 12. Anderzijds daalde de export van grondstoffen en chemische producten. Daarnaast vinden binnen afzonderlijke uitvoercategorieën continu allerlei verschuivingen plaats. Het ene bedrijf of sector groeit, terwijl een andere onderneming of bedrijfstak juist minder in het buitenland kan afzetten. Zo kromp in 2013 de waarde van de totale export van machines en vervoermaterieel met 0,7% (t.o.v. 2012). Maar DAF Trucks, die in deze categorie valt, wist vorig jaar zijn verkopen in het buitenland juist op te schroeven. Hierdoor is deze innovatieve 12 Nederland produceerde (in euro s) in 2013 bijna een derde van de totale Europese productie van bevroren aardappelproducten. Daarmee is Nederland de grootste producent van friet, aardappelschijfjes en rösti van Europa. 87% van de totale productie ter waarde van ruim 1,1 miljard euro - werd geëxporteerd, vooral naar het VK, Duitsland, Frankrijk, Saoedi-Arabië en Brazilië (CBS, 2014). Pagina 8 van 24

9 truckfabrikant uit Eindhoven inmiddels de op twee na grootste fabrikant op de Europese markt voor zware vrachtwagens 13. Tabel 3 Ontwikkeling Nederlandse goederenuitvoer naar type exportproduct (bedragen x euro, tenzij anders aangegeven) %-mutatie 2013 (t.o.v. 2012) Totale Nederlandse goederenvoer ,8 0 Voeding en levende dieren ,6 1 Dranken en tabak ,9 2 Grondstoffen, niet eetbaar ,3 3 Minerale brandstoffen ,5 4 Dierlijke en plantaardige oliën ,7 5 Chemische producten ,1 6 Fabricaten ,8 7 Machines en vervoermaterieel ,7 8 Diverse gefabriceerde goederen ,0 9 Niet afzonderlijk genoemde goederen ,4 Bron: CBS, 2014 en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Vooruitzichten Vooruitlopende indicatoren wijzen op iets gunstigere omstandigheden voor Nederlandse exporteurs dan een jaar geleden, zoals het vertrouwen van producenten in de industriële sector een belangrijke exportsector (zie figuur 2). Ook de CBS-exportradar over augustus 2014 (zie figuur 3) duidt op iets betere exportomstandigheden dan een jaar geleden. Van uitbundigheid is echter geen sprake. 13 In 2013 had DAF een aandeel van 16,2% in de Europese markt voor zware trucks; een nieuw record. In 2000 lag het aandeel nog onder de 10%. DAF Trucks was toen de op zeven na grootste Europese truckfabrikant. Vorig jaar produceerde DAF trucks (bronnen: DAF Trucks en Engineeringnet.nl). Pagina 9 van 24

10 Figuur 2 Vertrouwen Nederlandse producenten in industrie Het CPB verwacht dat de export van goederen en diensten dit jaar met 3,25% in volume groeit (zie tabel 4). Voor 2015 voorziet het CPB een toename met 3,75%. Voorgaande betekent een duidelijke groeiversnelling ten opzichte van Toch liggen beide groeiverwachtingen lager dan de gemiddelde jaarlijkse uitvoergroei van 5,3% over de periode De exportgroei dit en volgend jaar is te danken aan het wereldwijde economisch herstel dat in de loop van vorig jaar is ingezet. Dat resulteert in een groei van de wereldhandel met 2,5% in 2014 en 4,5% in 2015, tegenover een toename met 1,7% in Wel noemt het Centraal Planbureau het economisch herstel traag en kwetsbaar. De ramingen zijn met de nodige risico s en onzekerheden omgeven, zoals de conflicten in Oekraïne met de sancties tegen Rusland en v.v. - en het Midden-Oosten. Pagina 10 van 24

11 Figuur 3 CBS-exportradar TOELICHTING: de gestippelde lijn is het gemiddelde over de afgelopen ruim 20 jaar. De niet-onderbroken lijn is de stand in augustus Hoe verder naar buiten deze laatste lijn ligt des te gunstiger zijn de exportvooruitzichten. Pagina 11 van 24

12 Tabel 4 - CPB-ramingen 14 (%-volumemutaties t.o.v. het voorgaande jaar, tenzij anders aangegeven) Gemiddelde jaarlijkse groei BBP 2,0-0,7 0,75 1,25 Relevante wereldhandel 4,4 1,7 2,5 4,5 Nederlandse uitvoer van goederen & diensten 5,3 2,0 3,25 3,75 Bron: CPB, augustus 2014 en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Exportkansen overwegend positief De exportkansen voor Nederlandse ondernemers lijken vanuit macro-perspectief volgens EIU-ramingen redelijk tot gunstig (zie tabel 5). Daarbij geldt voor een flink aantal landen dat de voor 2015 en 2016 verwachte importgroei (=exportkans voor Nederland) hoger ligt dan in Tegelijkertijd verwacht EIU voor Argentinië, Cyprus, Indonesië, Libië, Oekraïne en Rusland juist dalende importvolumes voor een of meer jaren. Ook niches en do s en don ts zijn van groot belang Belangrijk is te beseffen dat in krimpende afzetmarkten toch ruimte kan zijn voor afzetgroei voor Nederlandse exporteurs. De Italiaanse markt was hiervan in de afgelopen jaren een illustratie. De totale Italiaanse import daalde, terwijl Nederlandse exporteurs hun afzet in Italië wisten op te schroeven. Andersom geldt hetzelfde. Op exportmarkten die fors groeien, kan de afzet van bepaalde Nederlandse goederen toch teruglopen. Het hangt sterk af van de sector waarin een Nederlandse exporteur actief is. Daarbij komt dat de feitelijk afzetontwikkeling ook weer afhangt van de individuele concurrentiepositie van Nederlandse exporteurs. Daarbij kan worden gedacht aan zijn 14 Bij deze ramingen is ervan uitgegaan dat het conflict rond Oekraïne niet verder escaleert. Bij een verdere escalatie van dit conflict zou de Nederlandse bbp-groei in 2015 een ¼% tot ½% lager kunnen uitkomen (CPB, 2014). Pagina 12 van 24

13 prijs/kwaliteitverhouding en het al dan niet goed kennen van de do's en don'ts van het lokale zakendoen. Tabel 5 Importramingen (%-volumemutaties van de goederen- en dienstenimport t.o.v. het voorgaande jaar) Algeria 8,1 1,1 4,9 6,9 Angola 3,8 5,5 6,1 5 Argentina 1,9-6,3 2,4 1,8 Australia -2,2 1,6 4,2 6,4 Austria 0,5 3,3 4,1 4,5 Azerbaijan 7,0 4,5 5 5 Bahrain 5,0 5,9 5,8 5 Bangladesh 5,2 6, Belgium 1,4 2,1 2,2 2,2 Brazil 8,3 3,4 5,6 6,9 Bulgaria 5,7 4 4,7 4,8 Canada 1,1 2,2 4 3,4 Chile 2,2 0,8 3,3 3,9 China 16,9 7,3 8,7 8,4 Colombia 4,6 8,1 6,9 6,8 Costa Rica 4,1 5,4 6,2 6,3 Croatia -2,1 4,3 5,8 5,9 Cuba 4,4 0,1 7,6 3,8 Cyprus -14,1-6,3-1,8 5,5 Czech Republic 0,6 8,6 6,5 7,5 Denmark 1,4 2,8 2,8 2,7 Dominican Republic -3,6 2,3 3,4 3,3 Ecuador 4,2 5 5,4 5,5 Egypt -1,1 2,8 4,6 6,9 El Salvador 4,5 5,6 6,1 5,6 Estonia 2,6 2,7 5,3 5,5 Finland -2,5 1,4 1,6 2 France 1,9 1,8 3,2 3,1 Germany 1,6 2,2 3,3 4,8 Greece -5,3 0,3 2,8 3,6 Hong Kong 6,8 2,6 6,4 6 Hungary 5,3 5 5,7 4,2 India -2,5 7,9 13,3 14 Indonesia 1,2-2,7 10,7 11 Iran -7,0 2,5 2,8 3 Ireland 1,0 2,4 2,4 2,6 Israel -0,3 3,2 5,3 6,8 Italy -2,9 1,5 2,2 3,1 Japan 3,4 6,9 3,3 3,3 Jordan 3,0 3,9 4,3 4,5 Pagina 13 van 24

14 Kazakhstan 5,2 1,6 6,3 7,9 Kenya 8,3 7,8 6 5,8 Kuwait 3,0 4,8 5,1 5,5 Latvia -1,7 1,3 1,9 6,1 Libya 3, Lithuania 10,3 1,7 4,5 5,3 Malaysia 2,0 7,7 7,9 8,4 Mexico 1,8 4,8 6,6 7,9 Morocco -1,5 3 3,4 3,7 Netherlands 1,0 2,3 3,4 3,5 New Zealand 6,0 6,4 3,1 3 Nigeria -20,1 2,3 3 4,1 Norway 2,7 3,2 2,7 2,9 Pakistan 1,6 3,7 7,6 8,5 Peru 3,4 0,4 3,6 5,9 Philippines 5,4 6,7 6,1 6,3 Poland 2,8 5,2 6,8 7,7 Portugal 3,1 3,8 3,6 3 Qatar 4,1 4,4 4,7 4,5 Romania 2,3 5 4,8 5,1 Russia 3,7-2,8-0,3 8,5 Saudi Arabia 5,0 5,2 5,3 5 Serbia 2,0 4,7 5,6 6 Singapore 3,1 3,2 6,1 9,6 Slovakia 2,9 3,2 8,2 8,1 Slovenia 1,0 2,7 3,9 5,5 South Africa 4,73 5,6 6,5 6,7 South Korea 1,6 5,3 5,7 5,3 Spain 0,4 3,5 3,8 3,5 Sri Lanka -0,3 4,6 4,2 4,8 Sweden -0,7 3,7 5,2 5,5 Switzerland 1,8 3,5 3,8 3,6 Taiwan 3,9 4 4,2 3,5 Thailand 2,4 0,9 5,7 7,9 Tunisia 1,4 2,5 2,9 3,3 Turkey 8,5 6,4 6,1 6,6 Ukraine -5,9-9 1,8 4,1 United Arab Emirates 10,5 8,1 8 7,8 United Kingdom 0,2 3,4 3,6 3,3 United States 1,2 3,1 2,6 4,1 Venezuela -9,7 1,5 2,9 3,1 Vietnam 14,5 14,4 13,5 14,2 Bron: Economist Intelligence Unit, Pagina 14 van 24

15 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Concernstaf/DM&I/Ron Hogenboom Pagina 15 van 24

16 BIJLAGEN Tabel A Ontwikkeling Nederlandse goederenuitvoer (bedragen x euro, tenzij anders aangegeven) %- mutatie 2013 (t.o.v. 2012) Afghanistan ,5 Albanië ,0 Algerije ,1 Andorra ,9 Angola ,0 Argentinië ,8 Armenië ,3 Aruba ,9 Australië ,9 Azerbeidzjan ,2 Bahrein ,3 Bangladesh ,9 België ,4 Benin ,4 Birma ,7 Bolivia ,2 Bosnië-Herzegovina ,8 Botswana ,9 Brazilië ,8 Bulgarije ,7 Burkina Faso ,7 Burundi ,7 Cambodja ,1 Canada ,3 Caymaneilanden ,5 Centraal-Afrikaanse Republiek ,8 Ceuta ,7 Chili ,5 China (Volksrepubliek) ,8 Colombia ,7 Comoren ,3 Pagina 16 van 24

17 %- mutatie 2013 (t.o.v. 2012) Congo ,3 Congo (Democratische Republiek) ,1 Costa Rica ,3 Cuba ,7 Cyprus ,5 Denemarken ,5 Djibouti ,5 Dominica ,9 Dominicaanse Republiek ,0 Duitsland ,7 Ecuador ,5 Egypte ,8 El Salvador ,5 Equatoriaal-Guinee ,1 Eritrea ,8 Estland ,5 Ethiopië ,1 Faeröereilanden ,3 Falklandeilanden ,3 Fijieilanden ,2 Filipijnen ,1 Finland ,8 Frankrijk ,9 Gabon ,8 Gambia ,3 Gebied onder Palestijnse autoriteit ,0 Georgië ,0 Ghana ,5 Gibraltar ,3 Grenada ,1 Griekenland ,0 Groenland ,6 Guatemala ,0 Guinee ,3 Guinee-Bissau ,9 Pagina 17 van 24

18 %- mutatie 2013 (t.o.v. 2012) Guyana ,9 Haïti ,6 Honduras ,6 Hongarije ,0 Hongkong ,6 Ierland ,2 IJsland ,9 India ,7 Indonesië ,5 Irak ,8 Iran ,3 Israël ,8 Italië ,1 Ivoorkust ,1 Jamaica ,4 Japan ,2 Jemen ,1 Jordanië ,8 Kaapverdië ,4 Kameroen ,4 Kazachstan ,1 Kenia ,7 Kirgizische Republiek ,4 Koeweit ,1 Noord-Korea ,5 Zuid-Korea ,2 Kosovo ,7 Kroatië ,0 Letland ,9 Libanon ,7 Liberia ,2 Libië ,1 Liechtenstein ,7 Litouwen ,5 Luxemburg ,5 Pagina 18 van 24

19 %- mutatie 2013 (t.o.v. 2012) Macau ,0 Macedonië ,8 Madagaskar ,4 Malawi ,4 Maldiven ,9 Maleisië ,0 Mali ,1 Malta ,8 Marokko ,6 Marshalleilanden ,6 Mauritanië ,6 Mauritius ,6 Mayotte ,9 Mexico ,8 Moldavië ,5 Mongolië ,7 Montenegro ,8 Montserrat ,5 Mozambique ,8 Namibië ,7 Nepal ,6 Nicaragua ,2 Nieuw-Caledonië ,1 Nieuw-Zeeland ,8 Niger ,1 Nigeria ,5 Noorwegen ,5 Oeganda ,1 Oekraïne ,1 Oezbekistan ,4 Oman ,7 Oostenrijk ,4 Pakistan ,2 Panama ,7 Papoea-Nieuw-Guinea ,9 Pagina 19 van 24

20 %- mutatie 2013 (t.o.v. 2012) Paraguay ,9 Peru ,6 Polen ,6 Portugal ,3 Qatar ,5 Roemenië ,3 Russische Federatie ,4 Rwanda ,5 San Marino ,9 Saoedi-Arabië ,4 Senegal ,4 Servië ,8 Seychellen ,8 Sierra Leone ,4 Singapore ,0 Slovenië ,5 Slowakije ,1 Soedan ,6 Somalië ,3 Spanje ,3 Sri Lanka ,5 Suriname ,7 Swaziland ,9 Syrië ,5 Tadzjikistan ,6 Taiwan ,9 Tanzania ,4 Thailand ,3 Togo ,5 Trinidad en Tobago ,5 Tsjaad ,0 Tsjechië (Republiek) ,4 Tunesië ,2 Turkije ,2 Turkmenistan ,3 Pagina 20 van 24

21 %- mutatie 2013 (t.o.v. 2012) Turks- en Caicos-eilanden ,1 Uruguay ,0 Vaticaanstad ,6 Venezuela ,6 Verenigd Koninkrijk ,5 VAE ,1 Verenigde Staten ,6 Vietnam ,2 Wit-Rusland ,9 Zambia ,5 Zimbabwe ,5 Zuid-Afrika ,8 Zweden ,0 Zwitserland ,9 Bron: CBS, 2014 en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Tabel B Nederlandse uitvoertop-100 over 2013 (goederenuitvoer, bedragen x euro) 1 Duitsland België Verenigd Koninkrijk Frankrijk Italië Verenigde Staten van Amerika Spanje Polen China (Volksrepubliek) Zweden Russische Federatie Tsjechië (Republiek) Zwitserland Denemarken Oostenrijk Turkije Pagina 21 van 24

22 17 Finland Singapore Noorwegen Taiwan Zuid-Korea Ierland Japan Mexico Nigeria Canada Hongarije Portugal VAE Saoedi-Arabië Australië Brazilië Griekenland Zuid-Afrika Hongkong Roemenië India Slowakije Israël Egypte Oekraïne Algerije Argentinië Ghana Luxemburg Gibraltar Thailand Maleisië Indonesië Litouwen Estland Togo Bulgarije Slovenië Pagina 22 van 24

23 56 Marokko Senegal Guinee Vietnam Letland Chili Koeweit Libië Colombia Cyprus Libanon Venezuela Kazachstan Kroatië Mauritanië Qatar Filipijnen Angola Wit-Rusland Irak Servië Oman Pakistan Nieuw-Zeeland IJsland Jordanië Tunesië Iran (Islamitische Republiek) Caymaneilanden Malta Kenia Suriname Azerbeidzjan Ivoorkust Gabon Ecuador Peru Curaçao Pagina 23 van 24

24 94 Bangladesh Kaapverdië Bolivia Tanzania (Verenigde Republiek) Bahrein Congo (Democratische Republiek) Bron: CBS, 2014 en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Pagina 24 van 24