festival Janáček Hindemith Rihm Gershwin Britten Bryars programma novecento Muziek van de 20 e eeuw Festival Van Vlaanderen Vlaams-Brabant

Transcriptie

1 festival Janáček Hindemith Rihm Gershwin Britten Bryars novecento Muziek van de 20 e eeuw, 21 sep 28 okt 2015 Festival Van Vlaanderen Vlaams-Brabant 1

2 festival 20 21, 21 sep 28 okt 2015 novecento Muziek van de 20 e eeuw contact Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant Brusselsestraat 63, 3000 t 016/ info@festival2021.be Volg het festival in Vlaams-Brabant op de voet via de online nieuwsbrief, Facebook en Twitter. festivalteam Mark Waer, voorzitter Maarten Beirens, algemeen directeur en artistieke leiding Transit Pieter Bergé, artistieke leiding Novecento Peter Janssens, adviseur Eddy Frans, adviseur De Cijferraad, boekhouding Kathleen Van den Eynde, productie Sofie Dhaenens, productie Pauline Jocqué, productie Martine Sanders, communicatie Van Looveren & Princen, vormgeving Koen Broos, fotografie redactieteam Pieter Bergé, teksten en redactie Martine Sanders, eindredactie Festival 20/21 is lid van het Festival van Vlaanderen en de European Festivals Association (efa) Het 2015 in deze brochure wordt gegeven onder voorbehoud van wijzigingen.

3 festival festival 20/21: De klassiekers van de toekomst Het Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant heeft een nieuwe naam: Festival 20/21. Deze naam drukt uit dat het festival een unieke focus blijft leggen op de schitterende muziek van de 20 e en 21 e eeuw, in al haar rijkdom en veelzijdigheid. Novecento (20 e eeuw) en Transit (21 e eeuw) beschouwen het als hun kerntaak om deze muziek nog bekender en geliefder te maken bij een breed publiek. Ze willen die onuitputtelijke muzikale goudmijnen, waarvan de inhoud voor velen nog té onzichtbaar is, blijvend ontginnen. Het Novecento-luik van Festival 20/21 bestaat dit jaar uit acht concerten, verdeeld over vijf gewone concerten en één themadag (nieuw!). Elk concert is opgebouwd rond één componist en zoomt in op een bijzonder aspect uit diens oeuvre. Dit jaar komen aan bod: de frisse melancholie van Janáčeks late kamer- en koormuziek, de uitputtende verstilling van Hindemiths liederen, de vervaarlijke overgevoeligheid van Rihms strijkkwartetten, de krachtige soberheid van Brittens cello-werken en de middeleeuwse moderniteit van Bryars requiemmuziek. Op de themadag wordt het verrassend veelzijdige oeuvre van George Gershwin geëxploreerd. Alle concerten streven een zo hoog mogelijke intensiteit na. Daarom hebben ze geen pauze, en vinden ze plaats in locaties waar de muziek optimaal tot ontplooiing kan komen. Vanzelfsprekend gaan we daarbij in zee met musici die, naast een grote reputatie, ook een uitgesproken affiniteit hebben met de gepresenteerde s. Aan iedereen die onverschrokken en nieuwsgierig is, onbevooroordeeld en vrij van geest: wees welkom op Festival 20/21 en ontdek met ons de klassiekers van de toekomst! maarten beirens pieter bergé 5

4 maandag 21 september Aula Pieter De Somer 20.30u Collegium Vocale Gent Het Collectief o.l.v. Reinbert de Leeuw Leoš Janáček Over de dood van Olga Janáčkova Říkadla Kinderrijmpjes Concertino, op. 25 V mlách In de mist, 1-2 Elegie na smrt dcery Olgy Elegie voor de dood van mijn dochter Olga V mlách In de mist, 3-4 Mládí Jeugd Říkadla Kinderrijmpjes Centraal in dit staat de sombere Elegie na smrt dcery Olgy die Janáček in 1903 componeerde naar aanleiding van de dood van zijn dochter Olga. Rond deze elegie staan enkele werken waarin de 70-jarige componist terugblikt op zijn eigen jeugd en die van zijn kinderen. Het concert opent en sluit af met Říkadla, een flitsende aaneenschakeling van vaak absurde kinderversjes, waarin melancholie en onschuldige guitigheid mekaar afwisselen. Ook in de kamermuziekwerken Concertino en Mládi balanceert Janáček tussen beide sferen. De pianocyclus V mlách fungeert als schakel tussen de schijnbaar onbezorgde kinderwereld en de verpletterende rouw van de elegie. Hoewel gerelateerd aan de kindertijd is Janáčeks muziek allesbehalve infantiel. Hij bespeelt een breed emotioneel spectrum, in een toonspraak die hem tot één van de meest ontroerende componisten van de 20 e eeuw maakt. Velen hebben Janáček in de voorbije decennia in hun armen gesloten als operacomponist. Het is nu hoog tijd om ook kennis te maken met zijn kleinere werken, die qua intensiteit en vindingrijkheid niet moeten onderdoen voor de opera s. Inleiding: Presentatie Říkadla-cd, Collegium Vocale Gent & Het Collectief o.l.v. Reinbert de Leeuw Gesprek met de dirigent, 19.45u tickets: 25 (korting: 18,75 / 12,50) De Vlaamse ensembles Collegium Vocale Gent en Het Collectief hebben zich de voorbije maanden intensief toegelegd op de exploratie van Janáčeks werken voor koor en kamerensemble. Dit resulteerde in een gloednieuwe cd die net voor dit concert zal worden voorgesteld. Onder leiding van Reinbert de Leeuw worden uiterste precisie en klankzuiverheid gekoppeld aan een verpletterende intensiteit, ongeacht of het nu gaat om de intensiteit van de verstilling of die van een alles overwoekerende gedrevenheid. Dit concert garandeert u een totaalbelevenis, waarbij het speelplezier van het podium zal spatten. 6 openingsconcert academiejaar ku leuven Sponsor Peeters drukkerij / uitgeverij / boekhandel 7

5 zaterdag 3 oktober Grote Aula Maria Theresia 20.30u Juliane Banse, sopraan Martin Helmchen, piano donderdag 8 oktober 20.30u Minguet Quartett Stefan Hussong, accordeon Paul Hindemith Over het leven van Maria Wolfgang Rihm Over brokken van onzegbaarheid Das Marienleben originele versie 1923 In de liedercyclus Das Marienleben evoceert Hindemith de belangrijkste fasen uit het leven van de maagd Maria. Hindemith componeerde dit werk in een periode waarin tal van jonge componisten zich afkeerden van de hyperemotionele laatromantische stijl. Zelf kiest hij daarom voor een sobere, haast koele zetting. Opmerkelijk genoeg leidt dit niet tot verstarring, maar tot een verfijnd klankenveld vol geraffineerde en fragiele emoties. Vijfenzeventig minuten lang houdt deze ultieme kwetsbaarheid u in betovering. De muziek van Hindemith wordt vandaag niet zo vaak uitgevoerd, hoewel hij in de jaren een van de belangrijkste artiesten van Duitstalig Europa was. Als geen ander wist hij heilige huisjes omver te werpen en schone-schijnadepten te schofferen. Maar hij was ook een scheppend genie. Van alle parels aan zijn kroon is Das Marienleben zonder twijfel de zuiverste. Dit geldt nog meer voor de zelden uitgevoerde, compromisloze oerversie van het werk. Dat is dan ook de reden waarom we in resoluut voor deze eerste zetting gaan. Strijkkwartet nr. 2 Strijkkwartet nr. 4 Fetzen (Brokken) Grave - In memoriam Thomas Kakuska Inleiding: Yves Knockaert, 19.45u tickets: 18 (korting 13,50 / 9) Wolfgang Rihm is één van de meest gespeelde hedendaagse Duitse componisten. Recent nog werd zijn opera Jakob Lenz met groot succes uitgevoerd in de Munt. Rihm grijpt u als luisteraar meteen naar de keel en laat u niet meer los. Zo gaat het ook in zijn strijkkwartetten waarvan u in dit concert een dwarsdoorsnede krijgt. Eerst komen twee vroege expressionistische kwartetten aan bod. Daarna volgt een reeks losse brokken (Fetzen) waarin Rihm de sonoriteit van de snaarinstrumenten verrassend combineert met accordeonklanken. Het concert sluit af met een lange en sobere elegie die hij schreef bij de dood van een van zijn meest gedreven uitvoerders. Rihms strijkkwartetten staan garant voor muzikaal avontuur zonder weerga. Hij slingert zijn toehoorders door een ongebreideld klankenuniversum. Zelden was woordloze muziek veelzeggender. Het Minguet Quartett is van vele markten thuis maar bouwde vooral een sterke reputatie op als uitvoerder van de muziek van Rihm. Als enige gezelschap heeft het alle strijkkwartetten van deze componist op cd opgenomen. Daarnaast blijft het ensemble zich ook op de belangrijkste podia ter wereld inzetten voor de verspreiding van zijn muziek. Voor Fetzen komt accordeonist Stefan Hussong, eveneens een specialist van hedendaagse muziek, mee naar. Ook om een andere reden is het Minguet Quartett een ideale gast voor Novecento: hun naam verwijst naar de Spaanse filosoof Pablo Minguet. Deze pleitte er al in de 18 e eeuw voor om goede nieuwe kunst te verspreiden onder een zo breed mogelijk publiek. En dat is nu precies het credo van Festival 20/21! Inleiding: Ivo Jacobs, 19.45u tickets: 18 (korting 13,50 / 9) Juliane Banse en Martin Helmchen kregen voor hun interpretatie van de oerversie van Das Marienleben een staande ovatie op de Salzburger Festspiele van Van Juliane Banse roemde de pers de onberispelijke tekstdictie, de enorme stembeheersing en de natuurlijke podiumprésence. Pianist Martin Helmchen kreeg lof voor zijn transparante spel, en het subtiele evenwicht dat hij etaleerde tussen zijn rol als begeleider en die van mede-solist. U krijgt hier een onwaarschijnlijk duo te horen. Een absoluut unicum voor. 8 copresentatie concertgebouw brugge 9

6 Frank Braley, piano Daan Vandewalle, piano Flat Earth Society, brass band o.l.v. Peter Vermeersch zondag 18 oktober Schouwburg Van 11u tot 18u Gershwin Triple Sunday One! Frank Braley 11u Two!! Daan Vandewalle 14.30u Three!!! Flat Earth Society 17u 30CC en Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant slaan de handen in elkaar voor een unieke Gershwin-dag. George Gershwin is een van de populairste Amerikaanse componisten van de 20 e eeuw. Zijn reputatie heeft hij vooral te danken aan zijn onwaarschijnlijke muzikale veelzijdigheid. Naast een begenadigd songschrijver en briljant improvisator was hij ook een eersteklas bruggenbouwer tussen klassieke en populaire muziek én vernieuwer van het Amerikaanse muziektheater. Gershwin Triple Sunday zet deze veelzijdigheid in de schijnwerpers. De Franse toppianist Frank Braley combineert Gershwins werken met enkele jazzy composities van Europese grootmeesters uit de jaren Ravel, Debussy, Stravinski, Schulhoff en Hindemith passeren de revue. Na enkele klassiekere Gershwinken krijgt u uiteraard ook zijn onovertroffen Rhapsody in Blue te horen! tickets: 20 ( 19 / 18) Gershwin was ook na zijn dood een belangrijke inspiratiebron voor talloze componisten. Zo schreef de Engelse componist Michael Finnissy op het einde van de 20e eeuw een hele reeks Gershwin Arrangements. Pianist Daan Vandewalle maakt een selectie uit deze verfrissende cyclus, en wisselt ze af met authentieke Gershwin-werken. tickets 15 ( 14,25 / 13,50) In het slotconcert stort de ongebreidelde brassband Flat Earth Society - die onlangs nog schitterde in Tom Lanoye s Revue Ravage - zich op Gershwins muzikale erfenis. Het genootschap meandert door diens talloze songs en rapsodieën, en zet er een even eigenzinnige als bruisende interpretatie van neer. Het dak mag eraf! tickets 15 ( 14,25 / 13,50) Lecture recital: Waldo Geuns, 13.15u Waldo Geuns leidt u binnen in de interne keuken van componist George Gershwin. Van aan de piano demonstreert hij hoe de Amerikaan erin slaagde om zijn unieke stempel te drukken op de muziek van de jaren tickets Drieluik: 40 Lunch: coproductie 30cc 11

7 woensdag 21 oktober 20.30u Roel Dieltiens, cello Piet Kuijken, piano Benjamin Britten Over sporen van verwantschap dinsdag 27 oktober en woensdag 28 oktober Abdij van Park 20.30u Psallentes The Spirit of Gambo Gavin Bryars Over het verdriet van Lockerbie Suite nr. 1 voor cello solo Sonate voor cello en piano Suite nr. 3 voor cello solo Benjamin Britten is een van die uitzonderlijke 20 e -eeuwse componisten die een onvervalste eigen stijl wist te ontwikkelen die tegelijkertijd vernieuwend en toegankelijk is. In de jaren schreef hij drie cello-suites naar aanleiding van zijn vriendschap met de wereldvermaarde cellist Mstislav Rostropovich. Deze werken nestelen zich in de traditie van de geliefde cello-suites van Johann Sebastian Bach. Net als Bach slaagt Britten erin om binnen dit uitgepuurde genre uiterst verfijnde muziek te schrijven met een enorme emotionele impact. Wie de suites van Bach liefheeft, wordt zonder twijfel ook ontroerd en meegezogen door die van Benjamin Britten. Tijdens dit concert krijgt u de eerste en derde suite te horen, met daar tussenin diens verbluffende cello-sonate. Dit krachtige werk valt op door het uitgesproken dialogische karakter en biedt zo een mooi contrast met de eenzame solo-suites. Gregoriaans requiem: Introitus Perotinus: Viderunt omnes Gambaconsort Gavin Bryars: Cadman Requiem Gambaconsort Perotinus: Sederunt principes Gregoriaans requiem: In Paradisum In december 1988 kwam Bill Cadman, vriend en medewerker van componist Gavin Bryars, om het leven bij de hallucinante vliegtuigaanslag boven Lockerbie. Ter zijner herinnering schreef Bryars het Cadman Requiem, dat het vertrekpunt vormt van dit concert. Bryars behoort tot een generatie van Europese componisten die vanaf de jaren 1970 nieuwe dimensies toevoegden aan het uit Amerika overgewaaide minimalisme. Essentieel daarbij was het aanknopen bij de eigen, Europese traditie. Ook nu wordt Bryars requiem letterlijk tussen enkele van zijn oudere Europese verwanten geplaatst: de sobere gregoriaanse zangkunst, de massieve organum-stijl van Perotinus (13 e eeuw), en de sombere geslotenheid van de Engelse consort-muziek (17 e eeuw). Het concert baadt in een beladen traagheid, die paradoxaal genoeg het resultaat is van een eindeloze hoeveelheid kleine bewegingen. De gespeelde werken creëren een rituele sfeer, die nog beter tot haar recht zal komen dank zij de verstilde site van de Abdij van Park, enkele dagen voor het Allerzielenweekend. Inleiding: Klaas Coulembier, 19.45u tickets: 18 (korting 13,50 / 9) Meester-cellist Roel Dieltiens is vooral bekend voor zijn uitvoeringen van muziek uit de 18 e en 19 e eeuw. Maar ook het 20 e -eeuwse repertoire ligt hem nauw aan het hart. Van een uitvoerder die zo n natuurlijke en verfijnde uitvoering van de Bach-suites weet te brengen, willen we graag horen hoe hij de suites van Britten laat klinken. Voor de sonate krijgt hij weerwerk van Piet Kuijken, een pianist met een al even grote historische veelzijdigheid. Zijn uitvoeringen blinken uit door de mooie balans tussen precisie en gedrevenheid. Een veelbelovende combinatie dus, waarin de ziel van het verleden de klank van het heden mee gestalte zal geven. Inleiding: Maarten Beirens tickets: 20 (korting 15 / 10) Het se ensemble Psallentes is de gedroomde uitvoerder voor dit. In de voorbije vijftien jaar bouwde dit gezelschap een sterke en eigenzinnige reputatie uit in de uitvoering van gregoriaanse gezangen en laat-middeleeuwse polyfonie. Bovendien schuwt Psallentes het experiment niet. Integendeel, maar al te graag gaat het ensemble op zoek naar manieren om de oude muziek in nieuwe contexten herboren te laten worden. The Spirit of Gambo, een Vlaams-Nederlands gamba-ensemble dat vooral uitblinkt in de uitvoering van Engelse consort-muziek, is daarbij de ideale partner. 12 copresentatie amuz 13

8 Extra Activiteiten rond de concerten inleiding op de concerten De Novecento-concerten worden ingeleid, drie kwartier voor aanvang. Op de themadag Gershwin Triple Sunday is er een lecture-recital om 13.15u waarop de componist wordt voorgesteld en live aan de piano geïllustreerd. gratis boekje Bij de vijf Novecento-concerten en bij de themadag wordt een boekje aangeboden. Net als het concert stelt het boekje scherp op één componist en krijgt u informatie bij de werken die uitgevoerd worden. te koop op de concertlocatie aan 2 bundel De bundel verzamelt de 6 losse boekjes over Leoš Janáček, Paul Hindemith, Wolfgang Rihm, George Gershwin, Benjamin Britten en Gavin Bryars. te koop op de concertlocatie 8 online teksten De teksten gaan online op na het betreffende concert. voorstelling Blitzbezoek aan de muzikale 20 e eeuw nieuw! In een presentatie van anderhalf uur stelt Pieter Bergé de acht concerten van het Novecento- voor. Welke werken worden er gespeeld, wat is het achterliggende concept en welke uitvoerders werden er voor uitgekozen? Met klank en beeld brengt u een blitzbezoek aan enkele onbetwiste hoogtepunten uit de 20e-eeuwse muziek. Wo 10 juni om 14u en om 17.30u, Radiohuis, gratis cursus davidsfonds / vormingplus Luisteren naar de 20 e eeuw nieuw! In vier luisterlessen krijgt u de Novecento-concerten 2015 gepresenteerd. Elke les is een vooruitblik op een of twee concerten van de volgende week (of weken). Vier kenners zijn daarbij uw gids: Yves Knockaert, Klaas Coulembier en de artistieke leiders van het Festival 20/21, Maarten Beirens en Pieter Bergé. Tickets voor het openings- én slotconcert zijn inbegrepen. Di 15 sep, 29 sep, 13 okt, 20 okt van 20u tot 22u, het Huis van de Polyfonie in Abdij van Park, Concerten op ma 21 sep en di 27 okt Cursusprijs 90 incl. bundel, tickets concerten t.w.v. 45 en koffie Inschrijvingen en info: 016/ / i.s.m. huis van de polyfonie 14 15

9 Tickets Locaties in Verkoop festivaltickets via 30CC/Ticketbalie, Tweebronnen Start ticketverkoop De verkoop van de festivaltickets start op za 13 juni vanaf 10u (via de ticketlijn pas op ma 15 juni). De ticketbalie is uitzonderlijk gesloten op ma 7 sept ( Kermis) en do 10 okt (vormingsdag). online Selecteer Bestel tickets (oranje knop rechts boven), selecteer vervolgens Tickets (de blauwe knop links boven) en kies Novecento in het dropdown menu. Of zoek op datum naar het concert. Ticketbalie Diestsestraat 49, 3000 Ma & wo: 12 18u / Di & vr: 10 18u / Do: 12 20u / Za: 10 17u Ticketlijn 016/ Ma, wo & do: 12-18u / Di & vr: 10-18u op zaterdag kunt u niet telefonisch reserveren concertzaal Naamsestraat 96 Aula Pieter de Somer Charles Deberiotstraat 24 Grote Aula Maria Theresia Sint-Michielsstraat 6 Hogeschoolplein de lijn parking lijnen halte 1 / 2 H. Hartkliniek H. Hartkliniek, Naamsestraat 102c Sint-Michielskerk H. Hartkliniek, Naamsestraat 102c Ladeuze, Ladeuzeplein 20 Cultuurbon en begeleiderspas De cultuurbon stad wordt aanvaard. Begeleiderspas voor andersvaliden: de begeleider krijgt gratis toegang. Leerlingen van muziekacademies Leerlingen van muziekacademies in Vlaams-Brabant kunnen in groep Novecento-concerten bijwonen voor maar 5. Neem vooraf contact op met martine@festival2021.be of 016/ Kortingen Losse tickets* -26/65+, studenten, lerarenkaart, personeel ku/uz (ticket of duoticket), groepen vanaf 10 personen, vanaf 3 verschillende betalende concerten.** +/- 25% korting Studenten mét Cultuurkaart ku +/- 50% korting * Voor Gershwin Triple Sunday gelden andere kortingen voor -26 jaar, studenten en personeel ku/uz (ticket of duoticket): 10% en voor 65+, lerarenkaart: 5% ** uitgezonderd Gershwin Triple Sunday Abonnement Novecento-pas 99,40 +/- 40% korting Novecento-pas voor studenten 62 behalve het openingsconcert op 21 sep +/- 50% korting Novecento-pas voor studenten met Cultuurkaart ku 49,60 behalve het openingsconcert op 21 sep +/- 60% korting Radiohuis Boekhandelstraat 2 Schouwburg Bondgenotenlaan 21 Abdij van Park Kerk & Huis van de Polyfonie Abdij van Park 7 via Geldenaaksebaan Grote Markt 1 9 / / Rector De Somer plein Ladeuze, / / Fochplein Ladeuzeplein / / 358 / / 380 / / 5 / 6 Broekstraat Abdij van Park, Abdij van Park / 285 / Philipssite 630 Zaalkassa Op de concertlocatie, open drie kwartier voor aanvang. Gereserveerde tickets liggen hier klaar tot 10 minuten voor het concert. Niet afgehaalde tickets worden daarna vrijgegeven. Ticketservice Tickets kopen houdt automatisch in dat u akkoord gaat met de ticketservice: per ticket betaalt u 0,50 reservatiekosten, kortingen zijn niet cumulatief, verkochte tickets worden niet terugbetaald en niet omgeruild. Te laat komen Laatkomers worden niet meer toegelaten tot het concert. Privacy beleid Publieksgegevens uit de ticketreservatie of infovragen worden enkel gebruikt om u op de hoogte te brengen van het van het Festival 20/21. Rolstoelgebruikers Reserveer tijdig en neem telefonisch contact op met 30CC/Ticketbalie om uw plaats te blokkeren

10 Subsidiënten, sponsors en partners Subsidiënten N I E U W Sponsors Partners Sponsors met vip-invitaties Logistieke sponsors Mediasponsors Cascade IPA Partners Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand.

11 21 sep 28 okt 2015 festival novecento Muziek van de 20 e eeuw in ma 21 sep 20.30u Aula Pieter De Somer Leoš Janáček Collegium Vocale Gent Het Collectief za 3 okt 20.30u Grote Aula Maria Theresia Paul Hindemith Juliane Banse Martin Helmchen do 8 okt 20.30u Wolfgang Rihm Minguet Quartett Stefan Hussong zo 18 okt 11u 18u Schouwburg George Gershwin Frank Braley Daan Vandewalle Flat Earth Society wo 21 okt 20.30u Benjamin Britten Roel Dieltiens Piet Kuijken di 27-wo 28 okt 20.30u Abdij van Park Gavin Bryars Psallentes The Spirit of Gambo transit festival+ Festival voor nieuwe muziek in vr 23 zo 25 okt Festivaltour in Vlaams-Brabant zo 27 sep vr 23 okt Scherpenheuvel, Meise, Grimbergen, Landen, Vilvoorde, Haacht, Machelen, Tienen en Ternat v.u. Maarten Beirens, Brusselsestraat 63, 3000